บทที่ 1

1บทท�� 1 เทคโนโลยี�นวั ตกรรมและสื่��อการศึ�กษา

Introduction to technologies and

educational media


เทคโนโลยี�นวั ตกรรมและสื่��อการศึ�กษา


เทคโนโลยี�นวั ตกรรมและสื่��อการศึ�กษา บทท��

1

โครงร�างเน��อหาของบท ค าสื่ าค ญ เทคโนโลยี� เทคโนโลยี�การ

ศึ กษา นวั�ตกรรมการ

ศึ กษา สื่��อการศึ กษา การออกแบบ

การสื่อน ขอบข�ายีของ

เทคโนโลยี�การศึ กษา

1. ควัามหมายี เทคโนโลยี� เทคโนโลยี�การศึ กษาและสื่��อการศึ กษา

2. ควัามเป็ นมาและพั�ฒนาการของเทคโนโลยี�และสื่��อการศึ กษา

3. บทบาทและควัามสื่#าค�ญของเทคโนโลยี�และสื่��อการศึ กษา

วั ตถุ#ประสื่งค%การเร�ยีนร&'1. อธิ&บายีควัามหมายีของเทคโนโลยี�

เทคโนโลยี�การศึ กษาและนวั�ตกรรมการศึ กษาได้)

2. วั&เคราะห*ขอบข�ายีเทคโนโลยี�การศึ กษาได้)3. เป็ร�ยีบเท�ยีบพั�ฒนาการของเทคโนโลยี�

การศึ กษาได้)

ก(จกรรมการเร�ยีนร&'1. บรรยีายีเก��ยีวัก�บมโนท�ศึน*เชิ&งทฤษฎี�

หล�กการ เร��องควัามหมายี พั�ฒนาการ ขอบข�ายีของเทคโนโลยี�และสื่��อการศึ กษา

2. น�กศึ กษาแบ�งเป็ นกล.�มยี�อยี กล.�มละ 3

คน ศึ กษาจากสื่&�งแวัด้ล)อมทางการเร�ยีน


ร0 )บนเคร�อข�ายี http://ednet.kku.ac.th/~sumcha/web-230301/ โด้ยีศึ กษาสื่ถานการณ์*ป็3ญหาบทท�� 1 วั&เคราะห*ท#าควัามเข)าใจค)นหาค#าตอบจากเอกสื่ารป็ระกอบการสื่อนและแหล�งเร�ยีนร0 )บนเคร�อข�ายี ร�วัมก�นสื่ร.ป็ค#าตอบ แล)วัน#าเสื่นอในร0ป็แบบ Power point

3. น�กศึ กษาร�วัมก�นสื่ร.ป็องค*ควัามร0 )และแลกเป็ล��ยีนควัามค&ด้เห5น โด้ยีผู้0)สื่อนต�7งป็ระเด้5น และอธิ&บายีเพั&�มเต&ม

สื่ถุานการณ์%ป+ญหา (Problem-based learning)คณ์ะศึ กษาศึาสื่ตร* มหาวั&ทยีาล�ยีขอนแก�น จะท#าการจ�ด้อบรมสื่�มมนาคร0ท��สื่อนในระด้�บการศึ กษาข�7นพั�7นฐานท��วัภาคตะวั�นออกเฉี�ยีงเหน�อ ในห�วัเร��องเก��ยีวัก�บการน#าเทคโนโลยี�มาใชิ)ในการจ�ด้การศึ กษา คณ์ะศึ กษาศึาสื่ตร*พั&จารณ์าแล)วัเห5นวั�าท�านม�ควัามเหมาะสื่มท��จะท#าหน)าท��เป็ นผู้0)ชิ�วัยีวั&ทยีากรให)ควัามร0 )ในงานสื่�มมนาด้�งกล�าวั ในห�วัข)อควัามหมายี พั�ฒนาการและขอบข�ายีของเทคโนโลยี�ทางการศึ กษาต�7งแต�อด้�ตจนถ งป็3จจ.บ�น และแนวัโน)มในอนาคต ซึ่ �งท�านจะต)องคอยีให)ค#าแนะน#าตลอด้จนชิ�วัยีเหล�อคร0อาจารยี*ท��เข)าร�วัมอบรมภารก&จของผู้0)ชิ�วัยีวั&ทยีากรต)องเตร�ยีมควัามพัร)อมให)ก�บต�วัเองโด้ยีการศึ กษา


ข)อม0ลท��เก��ยีวัข)องก�บเทคโนโลยี�ทางการศึ กษาภารก(จของผู้&'ช่�วัยีวั(ทยีากร

1. สื่ร.ป็สื่าระสื่#าค�ญเก��ยีวัก�บ ควัามหมายีของเทคโนโลยี� และสื่��อการศึ กษา พัร)อมท�7งเป็ร�ยีบเท�ยีบพั�ฒนาการทางเทคโนโลยี�ทางการศึ กษาในชิ�วังยี.คต�างๆ

2. จ#าแนกองค*ป็ระกอบขอบข�ายีของเทคโนโลยี�ทางการศึ กษาวั�าม�ควัามสื่#าค�ญต�อการจ�ด้การศึ กษาในยี.คป็3จจ.บ�นอยี�างไร

3. Educational Technology และ Instructional

Technology ม�ควัามเหม�อน ควัามแตกต�างหร�อสื่�มพั�นธิ*ก�นอยี�างไร

4. การป็ระยี.กต*ควัามร0 )เก��ยีวัก�บเทคโนโลยี�ทางการศึ กษามาใชิ)แก)ป็3ญหาเก��ยีวัก�บการเร�ยีนร0 )ในยี.คป็ฏิ&ร0ป็การเร�ยีนร0 )อยี�างเป็ นร0ป็ธิรรมได้)อยี�างไร


ควัามหมายี เทคโนโลยี� เทคโนโลยี�การศึ�กษาและสื่��อการศึ�กษา

ควัามเจร&ญก)าวัทางด้)านวั&ทยีากรสื่ม�ยีใหม�ในป็3จจ.บ�น ล)วันเป็ นผู้ลมาจากการศึ กษา ค)นควั)า ทด้ลอง หร�อการป็ระด้&ษฐ*ค&ด้ค)นสื่&�งอ#านวัยีควัามสื่ะด้วักท�7งในด้)านการท#างาน การต&ด้ต�อสื่��อสื่าร และการด้#าเน&นชิ�วั&ตท��สื่ะด้วักสื่บายี รวัด้เร5วั ควัามก)าวัหน)าด้�งกล�าวัอาศึ�ยีควัามร0 )ทางวั&ทยีาศึาสื่ตร* และป็ระยี.กต*มาใชิ)ในการพั�ฒนางานทางด้)านต�างๆ ท��เร�ยีกวั�า เทคโนโลยี� “ ” (Technology)

ควัามหมายีเทคโนโลยี� เทคโนโลยี�การศึ กษา

ควัามแตกต�างระหวั�าง เทคโนโลยี�การศึ กษาก�บเทคโนโลยี�ในการศึ กษา

ควัามเป/นมาและพั ฒนาการของเทคโนโลยี�การศึ�กษา

ควัามเป็ นมาและพั�ฒนาการของการออกแบบการสื่อน

ควัามเป็ นมาและพั�ฒนาการของสื่��อการเร�ยีนการสื่อน

พั�7นฐานของคอมพั&วัเตอร*เพั��อการสื่อน

เทคโนโลยี�การสื่อนในป็3จจ.บ�น

ขอบข�ายีของเทคโนโลยี�การศึ�กษาการออกแบบ การพั�ฒนาการใชิ)

การจ�ด้การการป็ระเม&นผู้ล

สื่าระสื่ าค ญในบทท��

1


ควัามหมายีของเทคโนโลยี� “เทคโนโลยี� หมายีถ ง การน#า”แนวัค&ด้ หล�กการ เทคน&ค วั&ธิ�การ กระบวันการ ตลอด้จนผู้ล&ตผู้ลทางวั&ทยีาศึาสื่ตร*มาป็ระยี.กต*ใชิ)ในระบบงานต�างๆ เพั��อป็ร�บป็ร.งระบบงานน�7นๆ ให)ด้�ข 7น และม�ป็ระสื่&ทธิ&ภาพัยี&�งข 7น ตลอด้จนเพั��อแก)ป็3ญหาในการป็ฏิ&บ�ต&งาน เชิ�น การเกษตร การแพัทยี* อ.ตสื่าหกรรม ธิ.รก&จ และควัามม��นคงของป็ระเทศึ ต�างก5น#าเทคโนโลยี�มาใชิ)เพั��อก�อให)เก&ด้ป็ระโยีชิน*ต�อสื่าขาวั&ชิาชิ�พัของตนอยี�างเต5มท�� อ�นจะเอ�7ออ#านวัยีในด้)านต�างๆ ด้�งน�7 (สื่.มาล� ชิ�ยีเจร&ญ, 2551)

1. ประสื่(ทธิ(ภาพั (Efficiency) เทคโนโลยี�จะชิ�วัยีให)การท#างานน�7นถ0กต)องและรวัด้เร5วั ม�ป็ร&มาณ์ผู้ลผู้ล&ตท��เพั&�มมากข 7นภายีใต)ทร�พัยีากรท��ถ0กใชิ)อยี�างจ#าก�ด้

2. ประสื่(ทธิ(ผู้ล (Effectiveness) เทคโนโลยี�จะชิ�วัยีให)การท#างานบรรล.ผู้ลตามเป็>าหมายีท��ก#าหนด้ไวั)อยี�างม�ค.ณ์ภาพั

3. ประหยี ด (Economy) จะชิ�วัยีป็ระหยี�ด้เวัลา ทร�พัยีากร และก�อให)เก&ด้ป็ระโยีชิน*สื่0งสื่.ด้ ท#าให)ราคาของผู้ล&ตผู้ลน�7นถ0กลง

4. ปลอดภ ยี (Safety) เป็ นระบบการท#างานท��สื่�งผู้ลให)เก&ด้ควัามป็ลอด้ภ�ยีเพั&�มข 7น

ป็3จจ.บ�น ได้)ม�การน#าเทคโนโลยี�มาใชิ)ในการพั�ฒนางาน ในหลายีวังการ เชิ�น วังการทหาร เร�ยีกวั�า เทคโนโลยี�ทางการทหาร

(Military Technology) น#ามาใชิ)ในการพั�ฒนางานการผู้ล&ตเคร��องม�อและวั&ธิ�การต�างๆในทางการแพัทยี* เร�ยีกวั�า เทคโนโลยี�ทางการแพัทยี* (Medical Technology) ท��ใชิ)ใน


การผู้�าต�ด้ด้)วัยีแสื่งเลเซึ่อร* เทคโนโลยี�ทางการเกษตร (Agricultural Technology) เชิ�น การสื่ร)างเคร��องม�อสื่#าหร�บเก��ยีวัข)าวั ไถนา หร�อนวัด้ข)าวั สื่&�งเหล�าน�7จะชิ�วัยีให)การท#างานเป็ นไป็อยี�างสื่ะด้วัก รวัด้เร5วั ป็ระหยี�ด้ท�7งแรงงานและค�าใชิ)จ�ายี สื่#าหร�บงานด้)านธิ.รก&จ ได้)แก� การน#าคอมพั&วัเตอร*มาชิ�วัยีจ�ด้ระบบงานต�างๆ เชิ�น การเบ&กจ�ายีเง&นธิ.รก&จธินาคาร อาท& การฝากถอนเง&นด้)วัยีบ�ตร ATM หร�อการโอนเง&นด้)วัยีระบบคอมพั&วัเตอร* ตลอด้จน ระบบการผู้ล&ตสื่&นค)าในโรงงาน ฯลฯ จากป็ระโยีชิน*นาน�ป็การท��ได้)ร�บจากเทคโนโลยี�ท��ม�ต�อการพั�ฒนาด้)านต�างๆด้�งกล�าวัข)างต)น เชิ�นเด้�ยีวัก�นทางด้)านการศึ กษาได้)ตระหน�กถ งควัามสื่#าค�ญและควัามจ#าเป็ นในการน#าเทคโนโลยี�มาใชิ)ในการพั�ฒนาระบบการศึ กษาให)ม�ป็ระสื่&ทธิ&ภาพัเพั&�มข 7น เร�ยีกวั�า เทคโนโลยี�การศึ�กษา (Educational Technology) ท�7งน�7เพั��อม.�งเน)นให)การด้#าเน&นการจ�ด้การศึ กษา ซึ่ �งเป็ นหล�กท��สื่#าค�ญในการพั�ฒนาป็ระเทศึเป็ นไป็อยี�างม�ป็ระสื่&ทธิ&ภาพั

ควัามหมายีของเทคโนโลยี�การศึ�กษา คณ์ะกรรมการก#าหนด้ศึ�พัท*และควัามหมายีของสื่มาคม

เทคโนโลยี�และสื่��อสื่ารการศึ กษาของสื่หร�ฐอเมร&กา (AECT,

1979) อธิ&บายีวั�า เทคโนโลยี�การศึ�กษา“ ” (Educational

Technology) เป็ นกระบวันการท��ม�การบ0รณ์าการอยี�างซึ่�บซึ่)อน เก��ยีวัก�บบ.คคล กรรมวั&ธิ� แนวัค&ด้ เคร��องม�อ และองค*กร เพั��อน#าไป็ใชิ)

ในการวั&เคราะห*ป็3ญหา สื่ร)าง ป็ระยี.กต*ใชิ) ป็ระเม&นผู้ล และจ�ด้การแก)ป็3ญหาต�างๆ ด้�งกล�าวัท��เก��ยีวัข)องก�บการเร�ยีนร0 )ของมน.ษยี*ในท.กล�กษณ์ะ หร�ออาจกล�าวัได้)วั�า เทคโนโลยี�การศึ กษา และ“ ”


ข�7นตอนการแก)ป็3ญหาต�างๆ รวัมถ งแหล�งการเร�ยีนร0 )ท��ได้)ม�การออกแบบ เล�อก และน#ามาใชิ)เพั��อใชิ) เพั��อม.�งสื่0�จ.ด้ม.�งหมายี ค�อ การเร�ยีนร0 ) น��นเอง

จากควัามหมายีของสื่มาคมเทคโนโลยี�และสื่��อสื่ารการศึ กษาของสื่หร�ฐอเมร&กา ด้�งกล�าวัข)างต)น ได้)ม�การขยีายีแนวัค&ด้เก��ยีวัก�บเทคโนโลยี�การศึ กษาเพัราะการเป็ล��ยีนแป็ลงอ�นเน��องมาจากการเป็ล��ยีนกระบวันท�ศึน*จากพั�7นฐานทางทฤษฎี�การเร�ยีนร&'พัฤต(กรรมน(ยีม (Behaviorism) มาสื่0�พั#ทธิ(ป+ญญาน(ยีม (Cognitivism)

และคอนสื่ตร คต(วั(สื่ต% (Constructivism) กอป็รท�7งควัามเป็ล��ยีนแป็ลงทางเทคโนโลยี�ใหม�ๆ โด้ยีเฉีพัาะอยี�างยี&�งเทคโนโลยี�สื่ารสื่นเทศึและการสื่��อสื่าร จ งได้)ม�การป็ร�บเป็ล��ยีนควัามหมายีของเทคโนโลยี�การศึ กษาให)เหมาะสื่มก�บสื่ภาพัควัามเป็ล��ยีนแป็ลง (สื่.มาล� ชิ�ยีเจร&ญ, 2551) ด้�งน�7

เทคโนโลยี�การศึ�กษา หร�อเทคโนโลยี�การสื่อน (Instructional Technology) หมายีถุ�งทฤษฎี� และการปฏิ(บ ต(เก��ยีวัก บ การออกแบบ การพั ฒนา การใช่' การจ ดการ และการประเม(นของกระบวันการและแหล�งเร�ยีนร&' สื่ าหร บการเร�ยีนร&' (Seels, 1994)

จากน&ยีามข)างต)นจะเห5นได้)วั�า เทคโนโลยี�การศึ�กษา ไม�ได้)ม�ขอบเขตของสื่าขาวั&ชิาท��เก��ยีวัข)องก�บการออกแบบหร�อผู้ล&ตสื่��อการสื่อนเท�าน�7น แต�ยี�งม�ขอบเขตท��กวั)างขวัางท��ครอบคล.มถ งการน#าเทคน&ค วั&ธิ�การ ตลอด้จนท�7งสื่&�งป็ระด้&ษฐ*มาใชิ)เพั��อเพั&�มป็ระสื่&ทธิ&ภาพัการเร�ยีนร0 )ของผู้0)เร�ยีน

ควัามหมายีของนวั ตกรรมการศึ�กษา

“นวั�ตกรรมการศึ กษา ค�อ” การท#าสื่&�งใหม�ๆ ซึ่ �งอาจจะเป็ นควัามค&ด้หร�อการกระท#า หร�อสื่&�งป็ระด้&ษฐ*ข 7น โด้ยีอาศึ�ยีหล�กการ ทฤษฎี� ท��ได้)ผู้�านการทด้ลองวั&จ�ยีจนเชิ��อถ�อได้) เข)ามาใชิ)ในการศึ กษา เ พั�� อ เ พั&� ม พั0 น ป็ ร ะ สื่& ท ธิ& ภ า พั ข อ ง ก า ร เ ร� ยี น ก า ร สื่ อ น

10

บทท�� 1 เทคโนโลยี�นวั ตกรรมและสื่��อการศึ�กษา

ล กษณ์ะเด�นท��จ ดวั�าเป/นนวั ตกรรมการศึ�กษา

1. จะต)องเป็ นสื่&�งใหม�ท�7งหมด้ หร�อบางสื่�วันอาจใชิ)เป็ นของเก�าท��ใชิ)ในอด้�ตแล)วัน#ามาป็ร�บป็ร.งใหม�ให)ด้�ยี&�งข 7น

2. ม�การ ศึ กษา ทด้ลอง โด้ยีอาศึ�ยีหล�กการ ทฤษฎี� มาใชิ)อยี�างเป็ นระบบ

3. ม�การพั&สื่0จน*ด้)วัยีการทด้ลองหร�อวั&จ�ยี

4. ยี�งไม�เป็ นสื่�วันหน �งของระบบงาน

ในป็3จจ.บ�น หากวั�า สื่&�งใหม� น�7นได้)ม�การเผู้ยีแพัร�จนเป็ นสื่&�งท��ยีอมร�บก�นโด้ยีท��วัไป็ แล)วัจะกลายีเป็ นเทคโนโลยี�

ขอบข�ายีของเทคโนโลยี�การศึ�กษา

มาตรฐานหร�อขอบข�ายีเก��ยีวัก�บเทคโนโลยี�การศึ กษาท��น�กการศึ กษา หร�อผู้0)ท��ท#างานด้)านการศึ กษาถ�อวั�าเป็ นสื่&�งสื่#าค�ญท��จะต)องร0 )จ�กและท#าควัามเข)าใจ เพัราะจะชิ�วัยีให)เราสื่ามารถก#าหนด้ สื่ร)างสื่รรค*และระบ.ขอบข�ายีงานด้)านเทคโนโลยี�การศึ กษา ซึ่ �ง International Society for technology in education (ISTE) ซึ่ �งเป็ นหน�วัยีงานหล�กสื่#าค�ญได้)พั�ฒนาและก#าหนด้มาตรฐานท��สื่#าค�ญสื่#าหร�บคร0และผู้0)เร�ยีนเก��ยีวัก�บเทคโนโลยี�การศึ กษาวั�าต)องร0 )อะไรบ)าง ซึ่ �งหน�วัยีงานด้�งกล�าวัได้)ร�บท.นสื่น�บสื่น.นการศึ กษาวั&จ�ยีจากร�ฐบาลสื่หร�ฐอเมร&กา เพั��อก#าหนด้ป็ระเด้5นต�างๆด้)านการใชิ)เทคโนโลยี�เพั��อพั�ฒนาการเร�ยีนร0 )สื่#าหร�บป็ระเทศึสื่หร�ฐอเมร&กา โด้ยีจะม�ท�7งมาตรฐานสื่#าหร�บคร0วั�าจะต)องม�ท�กษะ ควัามร0 ) และใชิ)

11


เทคโนโลยี�สื่น�บสื่น.นผู้0)เร�ยีนอยี�างไร ตลอด้จนมาตรฐานของผู้0)เร�ยีนท��จะต)องม�ท�กษะและควัามร0 )ด้)านเทคโนโลยี�อยี�างไร เพั��อให)สื่อด้ร�บก�บควัามเป็ล��ยีนแป็ลงของสื่�งคมโลก

องค*กรทางวั&ชิาชิ�พัของน�กเทคโนโลยี�การศึ กษาท��สื่#าค�ญอ�กองค*กร ค�อ Association for educational

communication and technology (AECT) ได้)พั�ฒนามาตรฐานท��เป็ นแนวัทางสื่#าหร�บคร0ด้)านเทคโนโลยี�การศึ กษาท�7งในป็3จจ.บ�นและอนาคต ซึ่ �ง Barbara และ Rita (1994 อ)างถ งในสื่.มาล� ชิ�ยีเจร&ญ, 2551) ได้)อธิ&บายีน&ยีามด้�งกล�าวัของเทคโนโลยี�การศึ กษา ค�อ ทฤษฎี�และการป็ฏิ&บ�ต&ในขอบข�ายีท��เก��ยีวัข)องก�บ การออกแบบ การพั�ฒนา การใชิ)การจ�ด้การ และป็ระเม&นผู้ล ของกระบวันการและแหล�งการเร�ยีนสื่#าหร�บการเร�ยีนร0 ) ด้�งจะเห5นควัามสื่�มพั�นธิ*ของขอบข�ายีท�7ง 5 ได้)แก� การออกแบบ (Design) การพั�ฒนา (Development) การใชิ) (Utilization) การจ�ด้การ (Management) และการป็ระเม&น (Evaluation) ด้�งแสื่ด้งไวั)ในภาพัและม�รายีละเอ�ยีด้ด้�งน�7

12


ภาพัท�� 1-1 แสื่ด้งควัามสื่�มพั�นธิ*ระหวั�างขอบข�ายีของเทคโนโลยี�การศึ กษา (สื่.มาล� ชิ�ยีเจร&ญ, 2551)

ตารางท�� 1.1 แสื่ด้งการเป็ร�ยีบเท�ยีบองค*ป็ระกอบต�างๆในขอบข�ายีของเทคโนโลยี�การศึ กษา

ขอบข�ายีหล กและขอบข�ายียี�อยีของเทคโนโลยี�การศึ�กษาการ

ออกแบบการพั ฒนา การใช่' การจ ดการ การ

ประเม(นผู้ล- การออกแบบระบบการสื่อน- การออกแบบ

- เทคโนโลยี�สื่&�งพั&มพั*- เทคโนโลยี�ด้)านโสื่ต

- การใชิ)สื่��อ- การเผู้ยีแพัร�นวั�ตกรรม- การน#าไป็ใชิ)สื่#าหร�บ

- การจ�ด้การโครงการ- การจ�ด้การทร�พัยีากร

- การวั&เคราะห*ป็3ญหา- การวั�ด้ตามเกณ์ฑ์*- การ

13


สื่าร- กลยี.ทธิ*การสื่อน- ค.ณ์ล�กษณ์ะของผู้0)เร�ยีน

ท�ศึน*- เทคโนโลยี�คอมพั&วัเตอร*- เทคโนโลยี�บ0รณ์าการ

ตนเองและในสื่ถานศึ กษา- นโยีบายีและกฎีระเบ�ยีบ

- การจ�ด้การระบบขนสื่�ง- การจ�ด้การสื่ารสื่นเทศึ

ป็ระเม&นระหวั�างกระบวันการ- การป็ระเม&นแบบองค*รวัม

14


การออกแบบ (Design) เป็ นขอบข�ายีท��แสื่ด้งให)เห5นถ งกรอบหร�อโครงร�างท��แสื่ด้งควัามเชิ��อมโยีงระหวั�างหล�กการและทฤษฎี�พั�7นฐานต�างๆ ท��จะน#าไป็สื่ร)างและพั�ฒนางานทางด้)านเทคโนโลยี�และสื่��อการศึ กษาอยี�างเป็ นร0ป็ธิรรม เชิ�นเด้�ยีวัก�บท��สื่ถาป็น&กสื่ร)างพั&มพั*เข�ยีวัของอาคาร การออกแบบม�การเป็ล��ยีนแป็ลงตามหล�กจ&ตวั&ทยีาการเร�ยีนร0 )เป็ นสื่#าค�ญจากพัฤต&กรรมน&ยีมมาเป็ นพั.ทธิ&ป็3ญญาน&ยีมและคอนสื่ตร�ต&วั&สื่ต*ด้�งท��พับเห5นในป็3จจ.บ�น ในการออกแบบงานทางเทคโนโลยี�การศึ กษาม� 4 ด้)าน ค�อ การออกแบบระบบการสื่อน การออกแบบสื่าร กลยี.ทธิ*การสื่อน และค.ณ์ล�กษณ์ะของผู้0)เร�ยีน

การออกแบบระบบการสื่อน เป็ นการก#าหนด้ระบบการสื่อนท�7งหมด้ รวัมท�7งการจ�ด้ระเบ�ยีบของกระบวันการ ข�7นตอน ท��หลอมรวัมท�7งข�7นการวั&เคราะห* การออกแบบ การพั�ฒนา การน#าไป็ใชิ)และการป็ระเม&นการเร�ยีนการสื่อน

การออกแบบสื่าร เป็ นการวัางแผู้นสื่#าหร�บจ�ด้กระท#าก�บสื่ารในทางกายีภาพั ท��จะให)ผู้0)เร�ยีนร�บร0 ) ใสื่�ใจ และเร�ยีกสื่ารกล�บมาใชิ)ได้)เม��อต)องการ

กลยี.ทธิ*การสื่อน เป็ นการระบ.การเล�อก และล#าด้�บเหต.การณ์* ตลอด้จนก&จกรรมการเร�ยีนร0 )สื่#าหร�บบทเร�ยีน

ค.ณ์ล�กษณ์ะของผู้0)เร�ยีน เป็ นสื่&�งสื่#าค�ญในการออกแบบท��ต)องค#าน งถ งพั�7นฐานป็ระสื่บการณ์*เด้&มของผู้0)เร�ยีน ควัามแตกต�างของผู้0)เร�ยีน เชิ�น เพัศึ อายี. ร0ป็แบบการเร�ยีน ฯลฯ ซึ่ �งจะสื่�งผู้ลต�อป็ระสื่&ทธิ&ภาพัในการออกแบบ

การพั ฒนา (Development) เป็ นขอบข�ายีของการสื่ร)างผู้ล&ตภ�ณ์ฑ์*ในร0ป็แบบของสื่��อต�างๆโด้ยีน#าพั�7นฐานท��ได้)ออกมาพั�ฒนาเป็ นสื่��อท��อาศึ�ยีค.ณ์ล�กษณ์ะของสื่��อต�างๆ ค�อ เทคโนโลยี�สื่&�งพั&มพั* เทคโนโลยี�ด้)านโสื่ตท�ศึน* เทคโนโลยี�คอมพั&วัเตอร* และเทคโนโลยี�บ0รณ์าการ

เทคโนโลยี�สื่&�งพั&มพั* เป็ นแนวัทางในการผู้ล&ตหร�อขนสื่�งเน�7อหาไป็ยี�งผู้0)เร�ยีน เชิ�น หน�งสื่�อ และภาพัน&�งต�างๆ เป็ นต)น ในการพั�ฒนาสื่��อป็ระเภทน�7จะต)องพั&จารณ์าถ งค.ณ์ล�กษณ์ะของสื่��อท��เป็ นต�วัอ�กษร

15


ภาพัน&�ง และม�ควัามคงท�� (Stability) ท��ผู้0)อ�านสื่ามารถพัล&กกล�บไป็กล�บมาอ�านซึ่#7าได้)ตลอด้เวัลาหากต)องการท#าควัามเข)าใจเพั&�มเต&ม เป็ นต)น หล�กการทฤษฎี�ท��เก��ยีวัก�บการร�บร0 )ทางการมองเห5น การอ�าน และกระบวันการป็ระมวัลสื่ารสื่นเทศึของมน.ษยี*ซึ่ �งหมายีถ งทฤษฎี�การเร�ยีนร0 )

เทคโนโลยี�ด้)านโสื่ตท�ศึน* เป็ นแนวัทางในการผู้ล&ตหร�อขนสื่�งเน�7อหาไป็ยี�งผู้0)เร�ยีนโด้ยีใชิ)เคร��องม�อกลไกอ&เล5กทรอน&กสื่*ในการน#าเสื่นอสื่ารท�7งเสื่�ยีงและภาพั เชิ�น วั�ด้&ท�ศึน* โทรท�ศึน* ภาพัยีนตร* เป็ นต)น ข)อด้�ของเทคโนโลยี�ด้)านน�7ค�อการให)ควัามเป็ นสื่ภาพัจร&ง บร&บทในการเร�ยีนร0 ) แต�ยี�งม.�งเน)นคร0เป็ นหล�กในการถ�ายีทอด้

เทคโนโลยี�คอมพั&วัเตอร* เป็ นแนวัทางในการผู้ล&ตหร�อขนสื่�งเน�7อหาไป็ยี�งผู้0)เร�ยีนโด้ยีใชิ)เคร��องคอมพั&วัเตอร*เป็ นฐาน ท��ม�การน#าค.ณ์ล�กษณ์ะของคอมพั&วัเตอร*มาป็ระยี.กต*ใชิ)ในป็3จจ.บ�น เชิ�น คอมพั&วัเตอร*ชิ�วัยีสื่อน คอมพั&วัเตอร*เป็ นฐานในการเร�ยีนการสื่อน ซึ่ �งท��ผู้�านมาอาศึ�ยีพั�7นฐานทฤษฎี�กล.�มพัฤต&กรรมน&ยีมและการสื่อนแบบโป็รแกรม แต�ในป็3จจ.บ�นน�7ได้)เป็ล��ยีนมาใชิ)พั�7นฐานทฤษฎี�การเร�ยีนร0 )ในกล.�มพั.ทธิ&ป็3ญญาน&ยีมและคอนสื่ตร�คต&วั&สื่ต*มากข 7น

เทคโนโลยี�บ0รณ์าการ เป็ นแนวัทางในการผู้ล&ตหร�อขนสื่�งเน�7อหาไป็ยี�งผู้0)เร�ยีนโด้ยีใชิ)ค.ณ์ล�กษณ์ะของสื่��อหลายีชิน&ด้ภายีใต)การควับค.มโด้ยีคอมพั&วัเตอร*

การใช่' (Utilization) เป็ นขอบข�ายีท��เก��ยีวัข)องก�บร0ป็แบบการน#าสื่��อท��พั�ฒนาแล)วัไป็ใชิ)อยี�างม�ป็ระสื่&ทธิ&ภาพั ซึ่ �งจะต)องค#าถ งถ งควัามง�ายีในการใชิ)งานระหวั�างผู้0)เร�ยีนและสื่��อการเร�ยีนการสื่อน หร�อระบบท��เก��ยีวัข)อง การใชิ)น�7นเป็ นการป็ฏิ&บ�ต&ท��เก��ยีวัข)องก�บกระบวันการใชิ)และทร�พัยีากรในการเร�ยีนร0 ) ซึ่ �งต)องการเก��ยีวัก�บระบบการใชิ) นโยีบายี กฎี ระเบ�ยีบ รวัมท�7งการแพัร�กระจายีนวั�ตกรรมไป็สื่0�การใชิ)ท��แพัร�หลายี

การจ ดการ (Management) เป็ นขอบข�ายีหล�กสื่#าค�ญของสื่าขาเทคโนโลยี�การศึ กษา เพัราะจะต)องเก��ยีวัข)องก�บการบร&หารจ�ด้การแหล�งการเร�ยีนร0 ) ท��จะต)องน#าไป็สื่น�บสื่น.นในท.กๆขอบข�ายี ซึ่ �ง

16


จะต)องม�การจ�ด้ระเบ�ยีบและแนะน#า หร�อการจ�ด้การทร�พัยีากรทางการเร�ยีนร0 ) ซึ่ �งป็ระกอบด้)วัยีการจ�ด้การในด้)านต�างๆค�อ การจ�ด้การโครงการ การจ�ด้การทร�พัยีากร การจ�ด้การระบบขนสื่�ง และการจ�ด้การสื่ารสื่นเทศึ

การประเม(น (Evaluation) ขอบข�ายีด้)านน�7จะเก��ยีวัข)องก�บการป็ระเม&นเพั��อป็ร�บป็ร.ง (Formative Evaluation) ในการป็ระเม&นน�7นจะม.�งเน)นการป็ระเม&นท�7งกระบวันการและผู้ล&ตภ�ณ์ฑ์*เพั��อแสื่ด้งให)เห5นถ งป็ระสื่&ทธิ&ภาพั ตลอด้ท�7งค.ณ์ภาพัของสื่��อท��ออกแบบข 7นมา

ขอบข�ายีของกระบวันการและแหล�งการเร�ยีนร&' (Process and Resource)

กระบวันการ ในท��น�7 หมายีถ ง ล#าด้�บของการป็ฏิ&บ�ต&การหร�อก&จกรรมท��ม�ผู้ลโด้ยีตรงต�อเทคโนโลยี�การสื่อน ป็ระกอบด้)วัยีท�7งด้)านการออกแบบ และกระบวันการสื่�งข)อม0ลข�าวัสื่าร ควัามร0 ) กระบวันการ หมายีถ ง ล#าด้�บท��เก��ยีวัข)องก�บข)อม0ลป็>อนเข)า (Input) การกระท#า (Action) และผู้ล ซึ่ �งการวั&จ�ยีในป็3จจ.บ�นจะม.�งเน)นยี.ทธิวั&ธิ�การสื่อนและควัามสื่�มพั�นธิ*ของร0ป็แบบการเร�ยีนร0 )และสื่��อ ยี.ทธิวั&ธิ�การสื่อน (Instruction strategies) เป็ นวั&ธิ�การสื่#าหร�บการเล�อกและจ�ด้ล#าด้�บก&จกรรม ต�วัอยี�างของกระบวันการเป็ นระบบการสื่�ง เชิ�น การป็ระชิ.มทางไกล (Teleconferencing) ร0ป็แบบการสื่อน เชิ�น การศึ กษาอ&สื่ระ ร0ป็แบบการสื่อน (Model of teaching) ได้)แก� การสื่อนแบบอ.ป็น�ยี (Inductive) และร0ป็แบบสื่#าหร�บการพั�ฒนาการสื่อน ได้)แก� การออกแบบระบบการสื่อน (Instructional system design) กระบวันการ (Process) สื่�วันใหญ�จะเป็ นล#าด้�บข�7นตอนแต�ไม�เสื่มอไป็

แหล�งการเร�ยีนร&' (Resources) เป็ นแหล�งท��จะสื่น�บสื่น.นการเร�ยีนร0 )ของผู้0)เร�ยีน รวัมถ งสื่น�บสื่น.นระบบ และวั�สื่ด้.การสื่อนตลอด้จนสื่&�งแวัด้ล)อม สื่าขาวั&ชิาเทคโนโลยี�การศึ กษา หร�อวั&ชิาเทคโนโลยี�การสื่อน ได้)พั�ฒนาและเจร&ญก)าวัหน)ามาจากควัามสื่นใจเก��ยีวัก�บการใชิ)สื่��อการสื่อนและกระบวันการสื่��อสื่าร แต�แหล�งการเร�ยีนร0 )จะไม�ใชิ�เพั�ยีงเคร��องม�อ อ.ป็กรณ์* และวั�สื่ด้.ท��ใชิ)ในกระบวันการ

17


เร�ยีนร0 )และการสื่อนเท�าน�7น แต�ยี�งรวัมถ ง บ.คคล งบป็ระมาณ์ สื่&�งอ#านวัยีควัามสื่ะด้วัก ตลอด้จนสื่&�งท��ชิ�วัยีให)เก&ด้การเร�ยีนร0 )เป็ นรายีบ.คคลได้)

การเร�ยีนร&' (Learning) วั�ตถ.ป็ระสื่งค*ของเทคโนโลยี�การสื่อนเป็ นสื่&�งท��ม�อ&ทธิ&พัลและสื่�งผู้ลต�อการเร�ยีนร0 ) โด้ยีเพั&�มป็ระสื่&ทธิ&ภาพัและป็ระสื่&ทธิ&ผู้ลการเร�ยีนร0 ) และท#าให)เก&ด้ควัามกระจ�างชิ�ด้ในการเร�ยีนร0 ) เป็ นวั�ตถ.ป็ระสื่งค*ของการสื่อน ซึ่ �งจะหมายีถ งการเร�ยีนร0 )น� �นเอง การเร�ยีนร0 ) เป็ นสื่&�งท��ม�หล�กฐานเชิ&งป็ระจ�กษ*เก��ยีวัก�บการเป็ล��ยีนแป็ลงควัามร0 ) ท�กษะ และเจตคต& ท��เป็ นเกณ์ฑ์*ในการสื่อนหร�อในน&ยีามท��วั�า การเร�ยีนร0 ) หมายีถ ง การเป็ล��ยีนแป็ลงอยี�าง“ถาวัรในด้)านควัามร0 )ของบ.คคลหร�อพัฤต&กรรม รวัมถ งป็ระสื่บการณ์*ต�างๆ

ควัามเป/นมาและพั ฒนาการของเทคโนโลยี�การศึ�กษา

รากฐานของเทคโนโลยี�การศึ กษาม�ป็ระวั�ต&มายีาวันานโด้ยีเร&�มจากสื่ม�ยีกร�ก กล.�มโซึ่ฟิCสื่ต* (Sophist) เป็ นกล.�มคร0ผู้0)สื่อนชิาวักร�ก ได้)ออกท#าการสื่อนควัามร0 )ต�างๆให)ก�บชินร. �นเยีาวั* ได้)ร�บการยีอมร�บวั�าเป็ นผู้0)ท��ม�ควัามฉีลาด้ป็ราด้เป็ร��อง ในการอภ&ป็รายี โต)แยี)ง ถกป็3ญหา จนได้)ร�บการขนานนามวั�า เป็ นน�กเทคโนโลยี�การศึ กษากล.�มแรก

บ.คคลท��สื่#าค�ญอ�กท�านหน �ง ค�อ โจฮั�น อะมอสื่ คอม&น&อ.สื่ (Johannes Amos Comenius ค.ศึ. 1592-1670) เป็ นผู้0)ท��ใชิ)วั�สื่ด้. สื่&�งของท��เป็ นของจร&งและร0ป็ภาพั เข)ามาชิ�วัยีในการสื่อนอยี�างจร&งจ�ง รวัมท�7งแนวัค&ด้ในเร��องวั&ธิ�การสื่อนใหม�ท��ให)ควัามสื่#าค�ญต�อการใชิ)วั�สื่ด้. ของจร&งมาใชิ)ในการสื่อน ตลอด้จนการรวับรวัมหล�กการสื่อนจากป็ระสื่บการณ์*ท��ท#าการสื่อนมา 40 ป็E นอกจากน�7ได้)แต�งหน�งสื่�อท��สื่#าค�ญอ�กมากมายีและท��สื่#าค�ญ ค�อ Obis Sensualium

Pictus หร�อท��เร�ยีกวั�า โลกในร0ป็ภาพั ซึ่ �งเป็ นหน�งสื่�อท��ม�ภาพัป็ระกอบบทเร�ยีนต�างๆ ผู้ลงานของคอม&น&อ.สื่ ได้)ม�อ&ทธิ&พัลต�อการ

18


พั�ฒนาตลอด้มา จนได้)ร�บการขนานนามวั�า เป็ น บ&ด้าแห�งโสื่ต“

ท�ศึนศึ กษา ”

ต�อมาได้)ม�การพั�ฒนาทางด้)านเทคโนโลยี�การศึ กษาซึ่ �งสื่ามารถจ#าแนกออกเป็ นด้)านต�างๆ ในท��น�7จะกล�าวัเก��ยีวัก�บพั�ฒนาการของเทคโนโลยี�การศึ กษา ในสื่�วันป็ระกอบหล�กท��สื่#าค�ญ ได้)แก� ด้)านการออกแบบการสื่อน ด้)านสื่��อการสื่อน และด้)านคอมพั&วัเตอร*เพั��อการศึ กษา ด้�งรายีละเอ�ยีด้ต�อไป็น�7

ควัามเป/นมาและพั ฒนาการของการออกแบบการสื่อน (Instructional Design Roots)

การออกแบบการสื่อนได้)ร�บควัามสื่นใจต�7งแต�ในชิ�วังสื่งครามโลกคร�7งท�� 2 อ�นเน��องมาจากสื่าเหต.ของควัามจ#าเป็ นในการฝFกอบรมบ.คลากรในกองท�พั และได้)ร�บควัามสื่นใจเพั&�มมากข 7นในชิ�วังป็E 1950 – 1960

เป็ นชิ�วังท��สื่#าค�ญของสื่าขาวั&ชิาออกแบบการสื่อน (Instructional design)

และได้)ม�น�กวั&จ�ยีพั�ฒนาศึาสื่ตร*ทางด้)านน�7อยี�างต�อเน��องโด้ยีน#าฐานทฤษฎี�จ&ตวั&ทยีาการเร�ยีนร0 )เข)ามาเป็ นพั�7นฐานในการออกแบบโด้ยีเร&�มจากทฤษฎี�กล.�มพัฤต&กรรมน&ยีม งานท��โด้ด้เด้�นในชิ�วังน�7เชิ�น สื่ก&นเนอร* ธิอร*นได้ค* ซึ่ �งเป็ นท��มาของวั&ธิ�ระบบ (Systematic approach) ในล�กษณ์ะการออกแบบเชิ&งเสื่)น ท��เน)นล#าด้�บข�7นในการเร�ยีนร0 ) ต�อมาทฤษฎี�ในกล.�มพั.ทธิ&ป็3ญญาน&ยีมได้)ร�บควัามน&ยีมมากข 7น โด้ยีเฉีพัาะ ทฤษฎี�ป็ระมวัลสื่ารสื่นเทศึ (Information Processing) ได้)เข)ามาม�บทบาทในชิ�วังน�7ก5จะเน)นการออกแบบท��เชิ��อมโยีงถ งกระบวันการทางพั.ทธิ&ป็3ญญาท��สื่�งเสื่ร&มให)ผู้0)เร�ยีนสื่ามารถป็ระมวัลผู้ลสื่ารสื่นเทศึท��ได้)ร�บเข)าไป็เก5บไวั)อยี�างเป็ นระบบในหน�วัยีควัามจ#า (Memory) และสื่ารมารถเร�ยีกกล�บมาใชิ)ได้)โด้ยีไม�ล�ม และในป็3จจ.บ�นทฤษฎี�คอนสื่ตร�คต&วั&สื่ต*

19


(Constructivism) ก#าล�งได้)ร�บควัามสื่นใจจากน�กการศึ กษาอยี�างกวั)างขวัาง แนวัค&ด้พั�7นฐานของทฤษฎี�น�7 ค�อ ควัามร0 )ไม�สื่ามารถสื่�งผู้�านไป็สื่0�ผู้0)เร�ยีนได้) แต�ผู้0)เร�ยีนต)องสื่ร)างควัามร0 )ข 7นด้)วัยีตนเองในบร&บทของสื่�งคม การม�ป็ฏิ&สื่�มพั�นธิ*ก�บสื่&�งแวัด้ล)อมท��เป็ นสื่ภาพัจร&ง (Authentic) แม)วั�าการออกแบบการสื่อนม�การเชิ��อมโยีงก�บการร0 )ค&ด้ในสื่มองมน.ษยี* หร�อ จ&ตใจของมน.ษยี*ไป็จนกระท��งพั�7นฐานจากพัฤต&กรรมน&ยีม แต�ภายีใต)กระแสื่งควัามป็3จจ.บ�นท��เป็ล��ยีนไป็ซึ่ �งทวั�ควัามซึ่�บซึ่)อนในเชิ&งสื่�งคม ตลอด้จนควัามก)าวัหน)าของเทคโนโลยี�สื่ารสื่นเทศึ และอ&ทธิ&พัลของกระแสื่แห�งข)อม0ลข�าวัสื่ารท��ม�มากมายี เป็ นผู้ลให)งานสื่�วันใหญ�ของน�กเทคโนโลยี�การศึ กษา (Instructional Technologists)ในป็3จจ.บ�นม�การยีอมร�บแนวัค&ด้ของกล.�มพั.ทธิ&ป็3ญญาน&ยีม(Cognitivism) และคอนสื่ตร�คต&วั&สื่ต* (Constructivism) ด้�งท��ป็รากฏิผู้ลงานวั&จ�ยีในป็3จจ.บ�น และเป็ นสื่�วันหน �งท��สื่#าค�ญของการพั�ฒนาของสื่าขาวั&ชิา (Newby T.J. and Others, 2000)

ควัามเป/นมาและพั ฒนาการของสื่��อการเร�ยีนการสื่อน (Instructional Media Roots)

สื่��อการสื่อน (Instructional media) และการออกแบบการสื่อน (Instructional design) ได้)ม�การพั�ฒนามาด้)วัยีก�นแต�ก5แยีกต�วัเป็ นอ&สื่ระแต�ก5ม�สื่�วันมาบรรจบก�น แม)วั�าการใชิ)ของจร&ง (Real object) ภาพัวัาด้ (Drawing) และสื่��ออ��นๆน�บเป็ นสื่�วันหน �งของการสื่อน อยี�างน)อยีท��สื่.ด้เป็ นการน#ามาซึ่ �งควัามเจร&ญก)าวัหน)าทางด้)านป็ระวั�ต&ศึาสื่ตร*ของการใชิ)สื่��อการสื่อน เชิ�นเด้�ยีวัก�บการออกแบบการสื่อน เป็ นสื่&�งท��ป็รากฏิชิ�ด้เจนในศึตวัรรษท�� 20

จากผู้ลของการใชิ)สื่��อต�าง ๆ ท��เพั&�มมากข 7น ระหวั�างชิ�วังทศึวัรรษท�� 1970 และ 1980 สื่าขาวั&ชิาน�7ได้)ม�การเป็ล��ยีนแป็ลงและเต&บโตมากข 7น ด้�งน�7นผู้0)เชิ��ยีวัชิาญด้)านสื่��อกลายีเป็ นผู้0)ท��ม�ควัามสื่#าค�ญเพั&�มมากข 7นในชิ.มชินโรงเร�ยีน สื่��อท��ม�ร0ป็แบบใหม�ๆ ได้)ร�บควัามสื่นใจเพั&�มมากข 7น และควัามเคล��อนไหวัต�าง ๆ น#ามาสื่0�การเป็ล��ยีนแป็ลง

20


ศึาสื่ตร*ทางด้)านโสื่ตท�ศึนศึ กษา การศึ กษาทางด้)านสื่��อซึ่ �งเร&�มป็ระมาณ์ป็ลายีสื่งครามโลกคร�7งท�� 2 และด้#าเน&นการต�อเน��องมา สื่��อกลายีเป็ นสื่&�งท��ถ0กมองวั�าไม�สื่ามารถเป็ นสื่�วันท��แยีกต�วัออกมาอยี�างโด้ด้เด้��ยีวัได้) แต�วั�าเป็ นสื่�วันหน �งของกระบวันการทางเทคโนโลยี�การศึ กษา ซึ่ �งกวั)างขวัางกวั�าแนวัค&ด้เด้&ม เชิ�นเด้�ยีวัก�บการออกแบบการสื่อนท��พั�ฒนาไป็เป็ นสื่�วันหน �งของการศึ กษาในสื่าขาวั&ชิา และศึาสื่ตร*ทางด้)านสื่��อได้)เต&บโตพัร)อมท�7งม�ควัามสื่�มพั�นธิ*เชิ��อมโยีงก�บการออกแบบการสื่อน (Instructional design) และการสื่��อสื่าร (Communication)

คอมพั(วัเตอร%เพั��อการสื่อน (Instructional Computing Roots)

คอมพั&วัเตอร*ม�ควัามสื่�มพั�นธิ*เชิ��อมโยีงก�บนวั�ตกรรมการศึ กษา(Innovations)ในป็3จจ.บ�นคอมพั&วัเตอร*ยี.คแรกจะน#าอ&เลคทรอน&กสื่*ด้&จ&ตอลมาใชิ)ในการสื่ร)าง จากการท��ม�การใชิ)คอมพั&วัเตอร*สื่�วันบ.คคลก�นอยี�างกวั)างขวัางและสื่มรรถนะของคอมพั&วัเตอร*ท��เพั&�มสื่0งข 7น การเพั&�มป็ร&มาณ์ของซึ่อร*ฟิแวัร*และสื่ามารถจ�ด้หาได้)ง�ายี โป็รแกรม CAI ในรายีวั&ชิาต�างๆป็รากฏิมากมายี และซึ่อร*ฟิแวัร* ท��ม�ค.ณ์ภาพัเป็ นป็ระเด้5นท��ม�ควัามสื่#าค�ญเก��ยีวัก�บการใชิ)คอมพั&วัเตอร*สื่�วันบ.คคล ผู้ล&ตผู้ลท��น#ามาใชิ) เชิ�น เวั&ร*ด้โป็รเซึ่สื่เซึ่อร* อ&เล5กโทรน&กสื่*สื่เป็รด้ชิ�ทและการจ�ด้การของ Data Base ได้)ร�บการพั�ฒนาและน#ามาใชิ)และได้)ร�บควัามสื่นใจเพั&�มมากข 7นในการใชิ)อยี�างม�ป็ระสื่&ทธิ&ภาพัและในชิ�วังป็ลายีทศึวัรรษ 1980 ผู้0)เชิ��ยีวัชิาญทางด้)านคอมพั&วัเตอร*การเร�ยีนการสื่อนได้)ล)มเล&กแนวัควัามค&ด้เก��ยีวัก�บการเร�ยีนร0 )ภาษาคอมพั&วัเตอร* และแยีกมาจ�ด้ต�7งเป็ นสื่าขาทางการศึ กษาใหม�โด้ยีน#าแนวัค&ด้การบ0รณ์าการลงในหล�กสื่0ตร รวัมถ งการใชิ)คอมพั&วัเตอร*และอ.ป็กรณ์*คอมพั&วัเตอร*ในบร&บทของเน�7อหาวั&ชิา

21


บทบาทและควัามสื่ าค ญของเทคโนโลยี�และสื่��อการศึ�กษา

เทคโนโลยี�และสื่��อการศึ กษาเป็ นสื่&�งท��บ.คลากรทางการศึ กษา โด้ยีเฉีพัาะอยี�างยี&�งคร0จ#าเป็ นจะต)องใชิ)เพั��อการสื่อนและสื่น�บสื่น.นกระบวันการเร�ยีนร0 )ของผู้0)เร�ยีน (Learning process) ด้�งน�7นคร0จ#าเป็ นต)องม�ควัามเข)าใจในการใชิ)เทคโนโลยี�เพั��อเพั&�มป็ระสื่&ทธิ&ภาพัการศึ กษาในโรงเร�ยีน ต�7งแต�การออกแบบ การพั�ฒนา การใชิ) การจ�ด้การและการป็ระเม&น ภายีใต)กระแสื่ควัามเป็ล��ยีนแป็ลงท�7งด้)านเทคโนโลยี�สื่ารสื่นเทศึท��จะก)าวัไป็อยี�างไม�ม�วั�นหยี.ด้ สื่�งผู้ลให)วั&ถ�ชิ�วั&ตจะต)องใชิ)เทคโนโลยี�เหล�าน�7นเพั��อสื่ร)างป็ระโยีชิน*และสื่ามารถเร�ยีนร0 )ได้)อยี�างต�อเน��อง การท#าควัามเข)าใจเก��ยีวัก�บเทคโนโลยี�และสื่��อการศึ กษา จะต)องเร&�มท��การเข)าใจถ งบทบาทท��สื่#าค�ญในการสื่น�บสื่น.นการเร�ยีนร0 ) น��นก5หมายีควัามวั�าจะต)องเข)าใจผู้0)เร�ยีนหร�อวั&ธิ�การเร�ยีนร0 )ของผู้0)เร�ยีน (People how to learn) ป็ระกอบด้)วัยี การสื่��อสื่ารหร�อสื่��อควัามหมายี และท��สื่#าค�ญค�อการท#าควัามเข)าใจทฤษฎี�การเร�ยีนร0 ) (Learning theories)

ค าถุามสื่ะท'อนควัามค(ด

ท�านค&ด้วั�าพั�ฒนาการของสื่��อและเทคโนโลยี�การศึ กษาในป็ระเทศึไทยีม�ควัามเป็ล��ยีนแป็ลงอยี�างไรบ)าง

ท�านค&ด้วั�าสื่��อและเทคโนโลยี�การศึ กษาม�บทบาทสื่#าค�ญในการจ�ด้การศึ กษาของไทยีอยี�างไรบ)าง

ขอบข�ายีของเทคโนโลยี�การศึ กษาม�ควัามสื่#าค�ญอยี�างไรบ)าง

ก(จกรรมเสื่นอแนะ

ให)ท�านลองวั&เคราะห*สื่ถานการณ์*การใชิ)สื่��อและเทคโนโลยี�การศึ กษาในป็ระเทศึไทยีวั�าม�ป็3ญหาอยี�างไรบ)าง โด้ยีเฉีพัาะในสื่าระการเร�ยีนร0 )วั&ชิาเอกของท�าน

22


บรรณ์าน#กรม

สื่.มาล� ชิ�ยีเจร&ญ (2551).เทคโนโลยี�การศึ�กษา:หล กการ ทฤษฎี� สื่&�การปฏิ(บ ต(.ขอนแก�น: คล�งนานาวั&ทยีา.

Association for Educational Commutations and Technology. (1979).The definition of educational technology. Washington, D.C. : AECT

Barbara, S.B., Rc.(1994). Instructional technology : The Field. Washington DC :

Association for Educational Communications and Technology. Frederick G. Knirk.

Carter v. Good, Winnifred R.Merkel and Phi Delta Kappa(1973). Dictionary of education / prepared under the auspices of phi delta Kappa. 3rd ed. New York: Mcgraw-Hill.

Dale, Edgar. (1969). Audiovisual methods in teaching. 3rded. New York: Dryden Pr. Kent L. Gustafson (1986). Technology : a

systematic approach to education . New York : Holt , Rinehart .

Knirk, F.G. , Gustafson, K.L. (1986). Instructional technology: A systematic approach to education. FT. Worth , TX : Holt , Rinehart Winston.

Newby T.J. and Others. (2000). Instructional technology for Teaching and Learning. Upper Saddle River, NJ : Merrill Prentice Hall.

Richey , R.C. (1986). The theoretical and conceptual bases of instructional design. London : Kogan Page.

Documents

บทที่ 1