ถอดบทเรียบ้านทางยาว 14-9-54

ถอดองคความรู ตามโครงการรักษามาตรฐานหมูบานเศรษฐกจิพอเพียงตนแบบ ป ๒๕๕๓ บานทางยาว หมูท่ี ๘ ตาํบลคลองควาย อําเภอสามโคก

จังหวัดปทุมธานี หนา ๑

สํานักงานพัฒนาชุมชนอําเภอสามโคก

โทร ๐๒-๕๙๓๑๙๖๙


จังหวัดปทุมธานี หนา ๒

1. ขอมูลทั่วไปของหมูบาน

ประวัติความเปนมา บานทางยาวเปนหมูบานท่ีตั้งมารอยกวาป เปนบานชายคลองสุดทายของตําบลคลองควาย การคมนาคมใน

ระยะแรกใชเรือและเดินเทา การตั้งชื่อหมูบานตามชื่อของวัด คือบานทางยาว (ปจจุบันอยูในเขตจังหวัด

พระนครศรีอยุธยา) การตั้งบานเรือนกระจายตามริมคลอง ไดแก คลองสระ คลองควาย คลองพระอุดม และกระจัด

กระจายไปตามทุงนา บานทางยาวมีผูใหญบานคนแรก คือ นายป เชิดชู ปจจุบันนายสมศักดิ์ ฉํ่าศรี ไดรับการ

คัดเลือกเปนผูใหญบาน

รายช่ือคณะกรรมการหมูบาน

ชื่อ - สกุล สําคัญดาน หมายเหตุ

1 นายเดชา เครือโชติ

2.นายสุทธิ พักตเพียงจันทร

3 นางสุดใจ เครือโชติ

4 นายสํารวย ชูทรัพย

5 นายสํารวย พันธุผัก

6 นางชมอย ฤทธิ์มังกร

7 นายสมศักดิ์ ฉํ่าศรี

ปกครอง/เกษตรกรรม/ศาสนา/อาชีพ

ปกครอง/เกษตรกรรม

เกษตรกรรม/อาชีพ

ศาสนา/การบริหารจัดการกองทุนฯ

เกษตรกรรม

ประเพณีวัฒนธรรม

ปกครอง/เกษตรกรรม/


จังหวัดปทุมธานี หนา ๓

ผูนําปจจุบัน 1. นายสมศักดิ์ ฉํ่าศรี ผูใหญบาน 2. นายประเทือง ทนทะนาน ผูชวยผูใหญบาน 4. นายมนัส เกิดลาภี ผูชวยผูใหญบาน 5. นางสาวแกว ถ่ินพายัพ ผูชวยผูใหญบาน

ปราชญชาวบาน 1. นายเดชา เครือโชติ ศาสนา/เศรษฐกิจพอเพียง 2. นายสํารวย ชูทรัพย การจัดการเงินทุน 3. นางชมอย เครือโชติ ศิลปวัฒนธรรม 4. นายวงศ เชิดชู ศาสนา และวัฒนธรรม 5. นางเชา อางบัว การจักสาน/ทําขนมไทย 6. นางดาวเรือง วุฒิเศรษฐ การจักสาน 7. นายไพรัตน เกษร การทําลอบดักปลา 8. นายพยอม สุขสุมิตร ดนตรีไทย(กลองยาว/ระนาด) 9. นายโกมินทร คลายเชียงราก อุปกรณหาปลา (แห)

อาณาเขตติดตอ ทิศเหนือ จด หมูท่ี 3 ตําบลโคกชาง อําเภอบางไทร

ทิศใต จด หมูท่ี 7 ตําบลคลองควาย ทิศตะวันออก จด หมูท่ี 3 ตําบลคลองควาย ทิศตะวันตก จด หมูท่ี 10 ตําบลบางเตย

ลักษณะของประชากร จํานวนครัวเรือนท้ังหมด 187 ครัวเรือน

จํานวนประชากรท้ังหมด 834 คน

เพศชาย 430 คน

เพศหญิง 404 คน

ลักษณะภูมิประเทศและพ้ืนที่ บานทางยาวมีพ้ืนท่ี 3,231 ไร มีลักษณะเปนท่ีราบลุม มีแมน้ําเจาพระยาไหลผานสงผลใหพ ื้น ท ี่ข อ ง

ห ม ูบ า น เ ห ม า ะ แ ก ก า ร ท ํา น า บ า น ท า ง ย า ว ม ีค ร ัว เ ร ือ น ท ั้ง ส ิ้น 1 8 7 ค ร ัว เ ร ือ น ป ร ะ ช า ก ร ท ั้ง ส ิ้น 8 3 4 ค น ช า ย 4 3 0 ค น ห ญ ิง

4 0 4 ค น อ า ช ีพ ห ล ัก ค ือ ก า ร ท ํา น า น อ ก จ า ก น ั้น เ พ า ะ ป ล ูก พ ืช ผ ัก ส ว น ค ร ัว เ ล ี้ย ง ส ัต ว เ ล ี้ย ง ป ล า

ดวยศักยภาพของหมูบาน และวิสัยทัศนของผูนําท่ีมีความท่ีตองการจะใหหมูบานพ่ึงตนเองได จึง

ไดมีการรวมกลุมจัดกิจกรรมการเรียนรูและมีกองทุนตาง ๆ ข้ึนในหมูบานมากมายหลายกิจกรรม เชน กลุมวิสาหกิจ

ชุมชนเฉลิมพระเกียรติบานทางยาว(ผลิตขาวมอลต) กลุมเลี้ยงเปด กลุมเลี้ยงกบ กลุมเลี้ยงปลา กลุมปลูกผักปลอด


จังหวัดปทุมธานี หนา ๔

สารพิษ กองทุนหมูบานฯ กองทุนแมของแผนดิน กองทุนน้ํามัน กองทุนกลุมผูใชน้ํา กลุมออมทรัพยเพ่ือการผลิต

กลุมสตรีทําน้ําพริก กลุมสตรีเย็บผา กลุมเยาวชน โรงสีขาวชุมชน และโรงไฟฟาเพ่ือสิ่งแวดลอม เปนตน

ชาวบานทางยาวไดมีการรวมกลุมเพ่ือทํากิจกรรมหลากหลาย ตามท่ีกลาวมาแลวขางตนโดยไดนอม

นําปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาเปนแนวทางในการดํารงชีวิตประจําวัน สอนลูกหลานใหรูจักอดออม เชน กิจกรรม

ของกลุมเลี้ยงเปดเพ่ือการออม การเลี้ยงกบไวกินเอง/ขาย และใหรูจักหารายไดโดยการปลูกผ ัก ป ล อ ด ส า ร พ ิษ ไ ว ก ิน

เ อ ง / ข า ย เ พ ื่อ ล ด ร า ย จ า ย เ พ ิ่ม ร า ย ไ ด ใ ห ค ร ัว เ ร ือ น แ ล ะ ก ิจ ก ร ร ม ส ํา ค ัญ ท ี่ป ล ูก ฝ ง ใ ห ล ูก ห ล า น บ า น ท า ง ย า ว ไ ด ม ีจ ิต ส ํา น ึก ใ น

ค ว า ม เ ป น ไ ท ย ค ือ ก า ร อ น ุร ัก ษ ศ ิล ป ว ัฒ น ธ ร ร ม ไ ท ย เชน การรํากลองยาว การแสดงลิเกเด็ก การรองเพลงโนเน ซ่ึง

ไดรับการสนับสนุนการฝกซอมจากครูในพ้ืนท่ี ทําใหเด็กมีรายไดจากการแสดง และเปนการปลุกจิตสํานึกใหยุวชน

ซ่ึงเปนกําลังสําคัญของชาติ ไดหันมาใหความสนใจในกิจกรรม ไมมีเวลาไปม่ัวสุมสิ่งเสพติด

สภาพพ้ืนฐานของหมูบาน 1. หอกระจายขาว จํานวน 1 แหง

2. ศูนยสาธารณสุขมูลฐาน จํานวน 1 แหง

3. รานคา จํานวน 11 แหง

4. โทรศัพทสาธารณะ จํานวน 2 แหง

5. มีไฟฟาใชครบท้ังหมูบาน จํานวน 187 ครัวเรือน

การคมนาคม ใชเวลาเดินทางโดยพาหนะ รกจักรยาน/รถยนต ถึงอําเภอ ระยะ 10 กิโลเมตร ใชเวลา 20 นาที

ราษฎรในหมูบานใชรถยนต รถจักรยานยนต เปนยานพาหนะในการเดินทางคมนาคม ถนนเชื่อมระหวางหมูบาน ตําบล สวนใหญเปนถนนลาดยางใชการไดดีในการใชสัญจรไปมาสะดวก

คอนกรีตเสริมเหล็ก จํานวน 1 สาย

ถนนลาดยาง จํานวน 2 สาย

ถนนลูกรัง จํานวน 2 สาย

สะพาน คสล. จํานวน 1 สาย

แหลงน้ําธรรมชาติ มีแหลงน้ําธรรมชาติ จํานวน 3 แหง คือ คลองพระอุดม คลองสระ คลองควาย

สภาพทางเศรษฐกิจของหมูบาน การประกอบอาชีพของราษฎรภายในหมูบาน แยกไดดังนี้ 1. รับจางท่ัวไป จํานวน 81 ครัวเรือน

2. ทํานา จํานวน 80 ครัวเรือน

3. ทําสวน จํานวน 5 ครัวเรือน


จังหวัดปทุมธานี หนา ๕

4. คาขาย จํานวน 11 ครัวเรือน

5. รับราชการ/รัฐวิสาหกิจ จํานวน 10 ครัวเรือน

ศิลปวัฒนธรรม/ภูมิปญญาหมูบาน

ประชาชนในหมูบานทางยาวสวนใหญเปนคนท่ีอาศัยอยูดั้งเดิม มีความสัมพันธเปนญาติพ่ีนอง และการประกอบอาชีพทํานาเปนอาชีพดั้งเดิมของคนในชุมชน แตละครอบครัวมีลูกประมาณ 8-10 คน เพ่ือใชแรงงานทําการเกษตร วัดเปนศูนยกลางในการพบปะพูดคุย ปรึกษาหารือกันในชุมชน บางครอบครัวมีการแตงงานระหวางครอบครัว เกิดระบบเครือญาติในชุมชนทําใหเกิดความรักใคร กลมเกลียว เคารพผูอาวุโสและพระภิกษุ พอแมเลี้ยงดูลูกดวยตัวเอง คอยดูแลพูดคุย กินขาวรวมกัน มีการแบงปนกัน ใชวัฒนธรรมประเพณีเปนสิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจ มีการจัดสวัสดิการแกชุมชน มีการถายทอดภูมิปญญาสูคนรุนหลัง โดยมีปราชญชาวบาน ในหลาย ๆ ดาน

2. กลุมกองทุนในหมูบาน

1. กลุมออมทรัพยเพ่ือการผลิตบานทาวยาว เปนกลุมออมทรัพยท่ีจัดตั้งข้ึนเม่ือป 2540 จัดตั้งข้ึน

เนื่องจากหมูบานทางยาวไดรับงบประมาณตามโครงการสนับสนุนกลุมผูใชน้ํา งบประมาณ 60,000 บาท สมาชิก

กลุมผูใชน้ํา จํานวน 30 คน โดยมีขอกําหนดวาสมาชิกกลุมจะตองมีการออมเงิน โดยใหมีการจัดตั้งกลุมออมทรัพย

เพ่ือการผลิต และเม่ือจัดตั้งครั้งแรกมีสมาชิกกอตั้ง 30 คน โดยมี นายสํารวย ชูทรัพย เปนประธานกลุมโดยได

กําหนดเงินสัจจะครั้งแรกไวหุนละ 50 บาท และกําหนดใหสงเงินสัจจะในทุกวันท่ี 30 ของเดือน เงินสัจจะในป

เริ่มตนไดเพียง 36,000 บาท และในปตอมาก็มีสมาชิกเพ่ิมข้ึนเรื่อยๆ เนื่องดวยสมาชิกกลุมออมทรัพยสวนใหญ

เปนเกษตรกร มีอาชีพดานการทํานา และปลูกผัก พอถึงฤดูทํานาก็จะมาขอกูเงินออมทรัพยไปลงทุน เม่ือไดขาย

ผลผลิตทางการเกษตร ก็จะนําเงินมาคืน สวนใหญไมมีใครผิดสัญญา เคารพกฎระเบียบของกลุมเปนอยางดี

ปจจุบันกลุมออมทรัพยเพ่ือการผลิตบานทางยาว มีสมาชิกท้ังสิ้น 104 คน เงินสัจจะ จํานวน 1,300,000 บาท

2. กลุมเล้ียงเปดเพ่ือการออม สืบเนื่องจากทางหมูบานไดขอรับการสนับสนุนงบประมาณ เพ่ือใหกลุม

เกษตรกรในหมูบานไดใชเวลาวางใหเปนประโยชน และเปนการชวยเหลือเกษตรกรในชวงภาวะวิกฤตเศรษฐกิจ ได

ขอรับการสนับสนุนงบประมาณตามโครงการยุทธศาสตร อยูดี มีสุข ป 2551 โครงการเลี้ยงเปด และโครงการได

สนับสนุนพันธุเปด ใหกับกลุมเกษตรบานทางยาว กลุมเกษตรกรบานทางยาว มีสมาชิกกลุม จํานวน55 คน โดย


จังหวัดปทุมธานี หนา ๖

มีนายเดชา เครือโชติ เปนประธานกลุม ใชหลักการบริหารจัดการโดยใหสมาชิกกลุมท่ีมีการเลี้ยงเปด มีการออมเงิน

โดยสงคืนเงินออมไวท่ีกลุม เพ่ือเปนการรักษาตนทุนของโครงการ และผลประโยชนท่ีไดหลังจากการออม จะเปน

ของสมาชิก ทําใหลูกหลานของเกษตรกรไดมีงานทํา และสามารถเลี้ยงดูเปดในความรับผิดชอบ แบงเบาภาระของ

ครอบครัว และสรางเสริมนิสัยในการดูแล รักษาสัตวเลี้ยงอีกดวย ปจจุบันสมาชิกกลุมเลี้ยงเปด มีท้ังสิ้น 55 คน มี

เงินกองทุนท้ังสิ้น 70,000 บาท

3. กลุมเล้ียงกบ สืบเนื่องจากทางหมูบานไดขอรับการสนับสนุนงบประมาณ เพ่ือใหกลุมเกษตรกรใน

หมูบานไดใชเวลาวางใหเปนประโยชน และเปนการชวยเหลือเกษตรกรในชวงภาวะวิกฤตเศรษฐกิจ ไดขอรับการ

สนับสนุนงบประมาณตามโครงการยุทธศาสตร อยูดี มีสุข ป 2551 โครงการเลี้ยงกบ และโครงการไดสนับสนุน

พันธกบ มาใหเกษตรบานทางยาว กลุมเลี้ยงกบ มีสมาชิกท้ังสิ้น 10 คน ปจจุบันมีเงินทุน จํานวนท้ังสิ้น 5,000

บาท/ คน สมาชิกเลี้ยงกบแตละรอบ จํานวน 3 เดือน สามารถขายกบไดในราคากิโลกรัมละ 70 บาท สามารถ

ชวยใหเกษตรกรมีรายไดเพ่ิมข้ึน และยังเปนอาหารใหแกครอบครัวอีกดวย


จังหวัดปทุมธานี หนา ๗

4. กลุมเกษตรกรทํานา การทํานาเปนอาชีพหลักของเกษตรกรบานทางยาว จะเห็นไดวาพ้ืนท่ีของ

หมูบานทางยาวเปนพ้ืนท่ีลุม เหมาะแกการทํานา ชาวบานจึงไดยึดอาชีพทํานามาตั้งแตโบราณ เดิมทีมีการทํานา

โดยใชควายไถนา และไดมีการพัฒนามาเรื่อย ๆ จน ใชเครื่องจักรในการทําเทือก เพ่ือเตรียมพ้ืนท่ีสําหรับหวานดํา

กลุมเกษตรกรทํานาบานทางยาว มีสมาชิกท้ังสิ้น จํานวน 80 คน ปจจุบันมีนายเดชา เครือโชติ เปนประธานกลุม

โดยไดรับการชวยเหลือสนับสนุนทางดานวิชาการจาก สํานักงานพัฒนาท่ีดินท่ีใหความรูในเรื่องการปรับปรุง รักษา

คุณภาพดิน ใหดินเหมาะแกการปลูกขาว ประกอบกับ นายเดชา เครือโชติ เปนหมอดินอาสา ท่ีเขารับการอบรม

กับสํานักงานพัฒนาท่ีดิน เลยไดนําวิชาความรูเรื่องการรักษาคุณภาพดิน โดยการใชเกษตรอินทรียมาดูแลแปลง

เกษตร และแปลงนา เพ่ือเปนการรักษาคุณภาพของหนาดิน ใหเหมาะแกการเพาะปลูกและทํานาของเกษตรกร

เพ่ือใหไดผลผลิตตอไรท่ีสูง และคุณภาพของขาวไมมีสารตกคาง นอกจากนี้ยังสงเสริมใหใชสารสะเดา หรือพวก

น้ําสมควันไม มาผสมน้ําในการกําจัดศัตรูพืช ในแปลงนาอีกดวย

5. กลุมวิสาหกิจชุมชนเฉลิมพระเกียรติบานทางยาว(ผลิตขาวมอลต) จากการท่ีบานทางยาว มี

พ้ืนท่ี ท่ีเหมาะกับการเกษตร และประชากรสวนใหญประกอบอาชีพทํานา ทําใหเปนจุดสนใจของหนวยงาน

ราชการ และมหาวิทยาลัยตาง ๆ มากมาย และในป 2548 มหาวิทยาลัยรังสิต ไดใหความสนใจท่ีจะเขาไป

แลกเปลี่ยนเรียนรูกับผูนํา และกลุมเกษตรกร ท่ีมีอาชีพทํานาในพ้ืนท่ีบานทางยาว โดยคิดท่ีจะทําการเพ่ิมมูลคาขาว

ท่ีปลูกในพ้ืนท่ีใหมีคุณภาพ และขายไดราคาสูงกวาทองตลาดท่ัวไป จึงไดนําเทคโนโลยีสมัยใหมเขาไปชวย เพ่ือเปน

การเพ่ิมมูลคา และทําใหผลผลิตจากขาวมีคุณคาทางโภชนาการมากข้ึน คือการทําขาวมอลต เริ่มโดยการหาสถานท่ี

เพ่ือกอสรางเปนโรงงานทดลอง มีการทดลอง และลองผิดลองถูก รวมไปกับการทําการวิจัย เพ่ือหาความเปนเลิศ

และขอดีท่ีสุดของขาว โดยไดรับความรวมมือเปนอยางดี จากแกนนําของหมูบาน สมัยนั้น คือ นายเดชา เครือโชติ

และแกนนําของหมูบาน ท่ีชวยเหลือ สละเวลา เพ่ือรวมในทีมงานวิจัยของ อาจารยมหาวิทยาลัยรังสิต ซ่ึงชวงแรก ๆ

ยังไมสามารถมองเห็นประโยชนมากนัก แตดวยความพยายาม และเสียสละเวลามาใหความรวมมือ กับทีมงานของ

อาจารย และนักวิจัย จนทําใหสามารถมีโรงผลิตขาวมอลตตนแบบ ซ่ึงเปนแหงเดียวของประเทศไทย ซ่ึงสนับสนุน

งบประมาณโดย มหาวิทยาลัยรังสิต แกนนําของหมูบานไดทุมเทแรงกาย และแรงใจ จนสามารถรับงานของ


จังหวัดปทุมธานี หนา ๘

มหาวิทยาลัย สามารถผลิตขาวมอลตไดดวยตนเอง สนับสนุนใหมหาวิทยาลัยรังสิต ภายใตชื่อผลิตภัณฑ ซันออไรซา

และผลิตพันธุขามอลต ไดสงเขาคัดสรร ป 2551 จนไดเปนผลิตภัณฑ ระดับ 5 ดาว ของอําเภอสามโคก และ

จังหวัดปทุมธานี ปจจุบันผลิตภัณฑขาวมอลต นอกจากเอาไปหุงรับประทานแลว สามารถแปรรูปเปนผลิตภัณฑอ่ืน

ไดหลากหลายมากข้ึน เชน น้ําขาวกลอง และขาวมอลต ยังเปนผลิตภัณฑอาหารเพ่ือสุขภาพท่ีใหคุณคา

ทางวิตามินสูง เปนท่ีตองการของตลาด ทางกลุมสามารถผลิตสงใหกับทางหางเดอะมอลล ตลาด อตก. ซ่ึงมี Order

เปนประจําทุกเดือน

6. กลุมเยาวชนแสดงลิเก/กลองยาว(กองทุนแมของแผนดิน) เ กิด ข้ึนจากเ งินกอง ทุนแมของ

แผนดิน บานทางยาวเปนหมูบานท่ีมีความเขมแข็ง และปลอดยาเสพติด โดยไดรับเงินพระราชทานเงินขวัญถุง

กองทุนแมของแผนดิน ในป 2551 จํานวน 8,000 บาท เปนเงินขวัญถุงท่ีสมเด็จพระนางเจาพระบรมราชินีนาถ

มอบใหเปนเงินขวัญถุงแกหมูบานท่ีมีความเขมแข็ง และปลอดยาเสพติด โดยใหหมูบานไดใชปญญาท่ีมีอยู

บริหารงาน บริหารงบประมาณเงินขวัญถุงกองทุนแมของแผนดินใหเกิดดอกออกผล งอกเงย เรียกแรงศรัทธา จาก

ชาวบานใหเห็นความสําคัญในเงินกอนนอย ๆ และใหมีการระดมทุน สนับสนุนเพ่ิมเติม ใหกองทุนแมของแผนดินได

ขับเคลื่อน และสนับสนุนการทํางานตอตาน รณรงคใหหมูบานปลอดยาเสพติดอยางยั่งยืน ทําใหเงินกองทุนมีความ

ศักดิ์สิทธิ โดยใชแรงศรัทธา มารวมกัน จนหมูบานทางยาวไดนําเงินท่ีหามาไดสวนหนึ่งสนับสนุนใหกับเยาวชน

ลูกหลานบานทางยาวใหมีการฝกลิเก/กลองยาว ซ่ึงเปนศิลปวัฒนธรรมพ้ืนบาน โดยไดรับการสนับสนุนวิทยากรผูมี


จังหวัดปทุมธานี หนา ๙

ความรู ความสามารถ และอุทิศแรงกายเพ่ือปลุกปนลูกหลานบานทางยาวใหเปนเยาวชนท่ีมีพลัง มีความสามารถ

เปนแบบอยางของเยาวชนท่ีดี สึกนึกรักบานเกิดของตนเอง โดยการเรียนรูสืบสนานศิลปวัฒนธรรมไทย จนสามารถ

มีลิเกเด็กวัยใสตานภัยยาเสพติด ซ่ึงเปนความภาคภูมิใจของชาวบานทางยาว ท่ีลูกหลานของตนเองไดแสดง

ความสามารถ และสามารถจรรโลงจิตใจของเด็ก ใหญ บานทางยาว ทุกรุนไดมีสิ่งยึดเหนี่ยว ดึงดูดใจ และสามารถ

ออกกงานแสดงในท่ีตาง ๆ ได กองทุนแมของแผนดินบานทางยาว ไดทําประโยชนใหแกเด็ก ใหแกสังคม และให

ประโยชนตออนาคตของชาตอยางแทจริง ปจจุบันลิเกเด็กวัยใสตานภัยยาเสพติด มีสมาชิกท้ังสิ้น 70 คน สามารถ

แสดงลิเก/กลองยาว/ดนตรีไทย สามารถหาเงินเขากลุม โดยการรับงานการแสดงท้ังใน และนอกพ้ืนท่ี สวนหนึ่งเพ่ือ

เปนการฝกเด็ก

ใหมีความเกงกลาสามารถในศิลปะการแสดง /เปนการรักษาทุนทางภูมิปญญาของผูฝกการแสดง และสามารถหา

รายไดเขากลุม เปนทุนการศึกษาแกเด็กไดดวย

7. กลุมสตรีทําน้ําพริก สตรีเปนพลังสําคัญในการพัฒนา เปนแนวรวมท่ีดีในการหนุนเสริมการพัฒนา

หมูบาน การรวมกลุมของสตรีในหมูบานทางยาวมีหลากหลายกลุม แลวแตความถนัดของแตละคน กลุมทําน้ําพริก

ของบานทางยาว ตั้งข้ึนในป 2552 โดยกลุมไดรับการสนับสนุนงบประมาณจากกรมการพัฒนาชุมชนจํานวน

10,000 บาท ไดมีการรวมกลุมเพ่ือท่ีจะทําน้ําพริกหลาย ๆ แบบเพ่ือขายในพ้ืนท่ี ป ร ะ ก อ บ ก ับ ก ล ุม ส ต ร ีด ัง ก ล า ว ม ี

ค ว า ม ถ น ัด แ ล ะ ช อ บ ใ น เ ร ื่อ ง เ ด ีย ว ก ัน จ ึง ไ ด เ ก ิด แ น ว ค ิด แ ล ะ แ ร ง บ ัน ด า ล ใ จ ท ี่จ ะ ท ํา แ ล ะ ล ง ม ือ ท ํา อ ย า ง จ ร ิง จ ัง โ ด ย ท ํา อ อ ก

ข า ย ใ น ต ล า ด น ัด แ ถ บ ใ ก ล เ ค ีย ง ใ น พ ื้น ท ี่ ป จ จ ุบ ัน ก ล ุม น ้ํา พ ร ิก ม ี ส ม า ช ิก จ ํา น ว น 1 0 ค น ม ีน า ง ส า ย ท อ ง เ ก ษ ร เ ป น

ป ร ะ ธ า น ก ล ุม ป จ จ ุบ ัน ม ีเ ง ิน ท ุน ห ม ุน เ ว ีย น จ ํา น ว น 5 ,0 0 0 บ า ท


จังหวัดปทุมธานี หนา ๑๐

8. กลุมปลูกผักปลอดสาร จากการท่ีเห็นพืชผักในทองตลาดนั้น ไมมีความปลอดภัย มีสารตกคาง

มากมาย ทําใหผูบริโภคซ่ึงเปนกลุมเสี่ยงไดรับผลกระทบ ทําใหมีอันเปนไปและเกิดสารตกคางในรางกาย เปน

อันตราย บั่นทอนชีวิต ลงทุกวัน และดวยสภาพของพ้ืนท่ีบานทางยาว เปนพ้ืนเกษตรกรรม ประชาชนมีอาชีพดาน

การเกษตร ท้ังปลูกผัก และทํานา ดวยความตองการใหพืชผัก ในหมูบานท่ีปลูกเพ่ือบริโภคเอง และจําหนายนั้น เปน

พืชผักท่ีปลอดสารพิษ ปลอดภัยสําหรับการบริโภค ดวยการท่ีผูนําแนวคิดดังกลาว ไดสัมผัส และทํางานรวมกันกับ

ทุกภาคสวน โดยอาศัยการปลุกจิตสํานึกใหมีความคิดท่ีจะตองดูแลสุขภาพของตนเอง ครอบครัว เพ่ือนบาน และ

เพ่ือนมนุษยดวยกัน จึงใหแนวคิดนั้นแกเพ่ือนบานและชวยกันทํา โดยเริ่มตนท่ีครอบครัวตนเอง ปลุกจิตสํานึกให

ระลึกถึงความปลอดภัยในการบริโภค เม่ือมีจิตสํานึกท่ีดีแลวจะนึกถึงเพ่ือนมนุษย และอาชีพท่ีทํากันอยูท่ีจะตอง

เก่ียวของกับเพ่ือนมนุษย นั้นจะตองดูแลสุขภาพของคนอ่ืน เสมือนสุขภาพของตนเอง และรวมกันทําอยางจริงจัง

ปลูกผักปลอดสารพิษ ไวกินเอง และจําหนาย กลุมปลูกผักปลอดสาร มีนายเดชา เครือโชติ เปนประธาน ปจจุบัน

มีสมาชิกท้ังสิ้น 30 คน เงินทุนหมุนเวียน จํานวน 9,000 บาท

9. กลุมผูใชน้ํา กลุมผูใชน้ําเปนโครงการท่ีไดรับการสนับสนุนงบประมาณจากกรมการพัฒนาชุมชน เม่ือป

2540 ทรัพยากรน้ําเปนสิ่งสําคัญ และมีคาท่ีสุด ไมวาจะเปนน้ําเพ่ืออุปโภค บริโภค หรือน้ําเพ่ือใชในภาค

การเกษตร ท่ีมาของกองทุนตองการใหกลุมผูใชน้ํา ซ่ึงประกอบอาชีพทางการเกษตรมีเงินทุนหมุนเวียน ในการ

ประกอบอาชีพ แตท้ังนี้ท้ังนั้น จะตองมีการรวมกลุม และสมาชิกกลุมจะตองมีการออมเงิน เงินทุนท่ีใหมาจะใหเปน

รูปแบบของกองทุนปุย เพ่ือใหสมาชิกไดมาใชบริการปุยจากกองทุน โดยรับปุย จากกองทุนไปใชกอน แลวคอยนํา

เงินมาคืนกองทุนเม่ือไดมีการเก็บเก่ียวผลผลิตทางการเกษตร เพ่ือใหกองทุนมีตนทุนไวเทาเดิม ไวหมุนเวียนในการ

ลงทุนประกอบอาชีพ สมาชิกกองทุนกลุมผูใชน้ํา บานทางยาว มีสมาชิกเริ่มตน จํานวน 30 ครัวเรือน โดยมี นาย

สํารวย ชูทรัพย เปนประธานกลุม เดิมมีเงินกองทุนเริ่มตน จํานวน 60,000 บาท ปจจุบันเงินกองทุนไดเพ่ิมข้ึน

เปนจํานวน 200,000 บาท และเนื่องดวยกองทุนกลุมผูใชน้ํานี่เอง ทําใหบานทางยาวไดมีการจัดตั้งกลุมออม

ทรัพยเพ่ือการผลิตข้ึนมา ตั้งแตป 2540 และเปนกองทุนท่ีสามารถชวยเหลือเกษตรกร บานทางยาว ใหสามารถ

หยิบยืม เพ่ือการลงทุนไดจนถึงปจจุบัน


จังหวัดปทุมธานี หนา ๑๑

10. กองทุนหมูบานและชุมชนเมือง ตามนโนยายรัฐบาลท่ีตองการใหประชาชนไดเขาถึงแหลงทุน และ

ใหประชาชนไดใชความสามารถในการบริหารจัดการ เงินทุนของหมูบานตนเอง โดยสนับสนุนเงินทุนใหหมูบาน

จํานวนหมูบานละ 1 ลานบาท ตั้งแตป 2544 เปนตนมา บานทางยาว ไดมีการรับสมัครสมาชิกกองทุนหมูบาน

และแตงตั้งคณะกรรมการ เพ่ือบริหารจัดการกองทุน โดยมีคณะกรรมการกองทุน ท้ังหมด 9 คน มีนายสุทธิ พักต

เพียงจันทร เปนประธานกองทุน ปจจุบันกองทุนหมูบานทางยาว มีสมาชิกท้ังสิ้น 108 คน จดทะเบียนเปนนิติ

บุคคลแลว เม่ือ 16 มิถุนายน 2551 และไดทําการขอรับการสนับสนุนการเพ่ิมทุนแลว จํานวน 20,000 บาท

ปจจุบันมีสมาชิกกองทุนกูยืมไปประกอบอาชีพ จํานวน 80 ราย เปนเงิน 1,280,000 บาท สวนใหญสมาชิก

กองทุน จะชําระคืนเปนรายป เนื่องจากสมาชิกสวนใหญเปนเกษตรกร มีอาชีพทํานา และปลูกพืชผัก เม่ือเก็บเก่ียว

ผลผลิตแลว สามารถหาเงินมาชําระคืนกองทุนไดตามกําหนด จึงไมทําใหกองทุนมีปญหา

11. กองทุนน้ํามัน/กองทุนปุย เนื่องจากในหมูบานมีการประกอบอาชีพเกษตรกรรม เกษตรกรยังคงตองใชน้ํามัน เพ่ือใชกับเครื่องทุนแรงขนาดเล็กในแปลงเกษตร และจะตองซ้ือน้ํามันมาใชเปนประจําทางหมูบาน จึงไดรวมกลุมกัน และไดรับการสนับสนุนงบประมาณ จากสํานักงานเกษตรอําเภอ เพ่ือใหเปนเงินทุนหมุนเวียน สมาชิกกลุมสามารถใชบริการกองทุน ไดโดยลงทุนในอัตราตนทุนท่ีต่ํากวาทองตลาด และเม่ือไดมีการเก็บเก่ียวผลผลิตแลว คอยนําเงินมาชําระคืนกลุม ในสวนนี้กลุมสามารถนําเงินทุนไปลงทุนเปนกองทุนปุย ใหแกสมาชิกดวย กองทุนน้ํามัน/กองทุนปุย จัดตั้งเม่ือป พ.ศ.2550 สมาชิกกอตั้ง จํานวน 50 คน เงินกองทุน 250,000บาท ปจจุบันสมาชิก 60 คน เงินกองทุนไดมีการเพ่ิมข้ึน จากการบริหารจัดการของกลุม จนปจจุบันเปนเงิน 300,000 บาท โดยสรุปแลวทุกกลุมทุกกิจกรรมในหมูบานเกิดจากความรวมมือ รวมแรงรวมใจของชาวบานทางยาว และการสนับสนุนกิจกรรมของหมูบานจากหนวยงานภาคีการพัฒนา เชน มหาวิทยาลัยรังสิต สํานักงานพัฒนาชุมชน สํานักงานเกษตร สํานักงานสาธารณสุข ศูนยการศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัย (กศน.) กรมการพัฒนาท่ีดิน การไฟฟา ซ่ึงเรามีไฟฟาเพ่ือสิ่งแวดลอม สามารถผลิตกระแสไฟฟาไดเอง โดยใชผักตบชวา มาผานกระบวนการหมักเพ่ือใหเกิดแกส เพ่ือปนเครื่องกําเนิดไฟฟา ทําใหหมูบานนี้มีความเขมแข็ง ซ่ึงมีท้ังแหลงทุน มีการดําเนินชีวิตตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง มีการพัฒนาผูนํา ผูนําของหมูบานมีความรูความสามารถ สามารถประสานการดําเนินงานกับทุกหนวยงาน ใหเกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู และเปนการดึงงบประมาณเขามาสูหมูบาน แผนชุมชนของหมูบานก็ไดผานกระบวนการเวทีประชาคม เกิดมาจากความตองการของชาวบานจริง ๆ และแผนสามารถขอรับการสนับสนุนงบประมาณไดจริง ๆ และในสวนดานการจัดการความรู หมูบานนี้มีแหลงเรียนรู ซ่ึงเปนแหลงเรียนรูใหกับคนท้ังภายในและภายนอกชุมชน มีคณะมาศึกษาดูงาน ซ่ึงมีการรับแขกจากภายนอกเปนประจําทุกเดือน ท้ังท่ีศึกษาดูงานจากหนวยงาน และคณะนักศึกษาจากมหาวิทยาลัยตาง ๆ บานทางยาว เปรียบเสมือนแหลงเรียนรูนอกสถานท่ีของนักเรียน นักศึกษา และคณะศึกษาดูงานจากตางประเทศ เชน เวียดนาม ฯลฯ ท่ีสามารถใหความชัดเจน ดวยประสบการณ และความสามารถของภูมิปญญาในพ้ืนท่ี

3. กระบวนการพัฒนาแกนนําชุมชน 1.1 ใชหลักความสมัครใจของสมาชิก และหลักประชาธิปไตยในการพัฒนาแกนนําชุมชน 1.2 มีการอบรมใหความรูแกแกนนําชุมชนจากหนวยงานตาง ๆ 1.3 มีการพัฒนาคุณภาพชีวิต จิตใจ และใชหลักคุณธรรม จริยธรรมในการทํางานรวมกัน


จังหวัดปทุมธานี หนา ๑๒

4. กระบวนการพัฒนาหมูบาน 1. การคัดเลือกครัวเรือนเปาหมาย

- มีความพรอมความสนใจในการพัฒนาคุณภาพชีวิตตัวเอง - มีความเสียสละ เอ้ือเฟอเผื่อแผ, อดทนขยันและประหยัด - ทําตัวเปนแบบอยางท่ีดี มีคุณธรรมจริยธรรม

2. การสรางกระบวนการเรียนรูใหครัวเรือนเศรษฐกิจพอเพียง - ศึกษาเรียนรูดวยตนเองจากเอกสารหนังสือ ปราชญชาวบาน และผูรูในแขนงตาง ๆ - ศึกษาดูงานนอกสถานท่ีท้ังในจังหวัดและตางจังหวัด - ถายทอดความรูจากการศึกษาดูงานแกสมาชิกและการปฏิบัติจริง 3. กิจกรรมดีเดนท่ีเปนแหลงศึกษาเรียนรูไดของครัวเรือนเศรษฐกิจพอเพียง

- การผลิตขาวมอลต

- การเลี้ยงเปด

- การเลี้ยงกบ

- การเลี้ยงปลา

- ปุยชีวภาพ

- การทําเกษตรอินทรีย

- การผลิตไฟฟาเพ่ือสิ่งแวดลอม

- การแสดงลิเก/กลองยาว

- การบริหารจัดการกองทุนตาง ๆ ในหมูบาน

- การปลูกพืชผักสวนครัวปลอดสารพิษ

4 กระบวนการปรับแผนชุมชน

- แจงคณะกรรมการหมูบาน ผูนํา และประชาชนเขารวมเวทีประชาคม

- ใชขอมูลตาง ๆ ประกอบการพิจารณาแผนงานโครงการ

- พิจารณาถึงผลกระทบกับคนสวนใหญ

- รวบรวมแผนงานโครงการตาง ๆ เสนอหนวยงานตาง ๆ เพ่ือแกไขปญหา

- นําเสนอปญหา แนวทาง แกไข กิจกรรม โครงการ

5. กิจกรรมดีเดนของหมูบานที่สามารถเปนแหลงศึกษาเรียนรูได

- การผลิตขาวมอลต

- การทําเกษตรอินทรีย

- การแสดงลิเก/กลองยาว

- การเลี้ยงเปด/การเลี้ยงกบ

- การผลิตไฟฟาเพ่ือสิ่งแวดลอม


จังหวัดปทุมธานี หนา ๑๓

6. กิจกรรมการวัดความสุขมวลรวมของหมูบาน

ประชุมเชิงปฏิบัติการครัวเรือนตนแบบ จํานวน 30 ครัวเรอืน เพ่ือติดตามและประเมินผลความสุข มวลรวมของชุมชน ของหมูบานตนแบบ ตามโครงการสนับสนุนการรักษามาตรฐานหมูบานตนแบบ ป 2553 โดย ผลการดําเนินงาน จากการจัดประชุมประชาคมครัวเรือนตนแบบในชุมชนแบบมีสวนรวม ชี้แจงทําความเขาใจในองคประกอบชี้วัดดัชนีวัดความ “อยูเย็น เปนสุข” ของชุมชน แตละองคประกอบ โดยเจาหนาท่ีพัฒนาชุมชนอธิบายทําความเขาใจตัวชี้วัดท่ีละตัวและใหผูเขารวมประชุมใหคาคะแนนตัวชี้วัดจนครบทุกตัว จัดเปน 5 ระดับ ดังนี้

0 - 20 คะแนน ระดับความสุขต่ํา อยูรอน นอนทุกข 21 - 40 คะแนน ระดับความสุขคอนขางต่ํา อยูได คลายทุกข 41 - 60 คะแนน ระดับความสุขปานกลาง อยูอิ่ม นอนอุน 61 - 80 คะแนน ระดับความสุขสูง อยูดี มีสุข 81 - 100 คะแนน ระดับความสุขท่ีปรารถนา อยูเย็น เปนสุข


จังหวัดปทุมธานี หนา ๑๔

7. กระบวนการหมูบานพัฒนาตามตัวช้ีวัดกระทรวงมหาดไทย 4 ดาน 23 ตัวช้ีวัด

คําอธิบายรายละเอียดการดําเนินกิจกรรม

ดานท่ี 1 ดานจิตใจและสังคม ประกอบดวย 7 ตัวช้ีวัด

ตัวช้ีวัดท่ี 1. หมูบานหรือชุมชนประชาชนมีความสามัคคีและความรวมมืออันดีระหวางกัน

หมายถึง การท่ีประชาชนในหมูบานหรือชุมชนมีความสัมพันธท่ีดีระหวางกัน ดวยการรวมกันแสดง

ความคิดเห็น ตัดสินใจเพ่ือการแกปญหาและการพัฒนา แสดงออกถึงพฤติกรรมความรวมมือ แบงเบาภาระการ

ทํางานเพ่ือสวนรวม ปรองดองเปนน้ําหนึ่งใจเดียวกัน

1. การเขารวมการประชาคม การประชุมของหมูบานหรือชุมชนเพ่ือแกปญหาและพัฒนาชุมชน โดย

ประชาชนผูรวมแสดงความรูความสามารถของตนเอง รับฟงขอมูล คําชี้แจงและเหตุผล จากผูมีสวนไดสวนเสียตอ

ชุมชน แสดงความคิดเห็นในกระบวนการติดตาม ตรวจสอบ การดําเนินงานการพัฒนาของหมูบานหรือชุมชน รวมกับ

สมาชิกชุมชนอ่ืนๆ อยางเต็มใจและเต็มศักยภาพ ท้ังนี้คณะกรรมการบริหารหมูบาน จะจัดประชาคมหรือการประชุม

ข้ึนเพ่ือการปรึกษาหารือ และเรียนรูรวมกันเปนประจําสมํ่าเสมอ เชน ทุกวันท่ี 10 ของทุเดือน และตามวาระสําคัญ

เรงดวนตามความตองการ

2. การเขารวมกิจกรรมตางๆ ท่ีหมูบานหรือชุมชน จัดข้ึนเพ่ือใหมีผลตอการพัฒนาหรือแกปญหากับสวนรวม

ดวยความสมัครใจ พรอมเพรียงกัน โดยการออกแรงงาน เงิน หรือวัสดุอุปกรณตางๆ

เกณฑการประเมิน ตองผาน ท้ัง 2 ขอ

ผาน ไมผาน 1. หมูบาน/ชุมชนมีการประชุม/ จัดเวทีประชาคมอยางนอย 12 ครั้ง ตอป

กิจกรรมท่ีจัดทํา ประชาชนในหมูบานสวนใหญเปนสมาชิกกลุม/องคกรตาง ๆ ในหมูบานจะมีการสงเงินสัจจะ/ออม

ทรัพย/เงินกู ใหกับคณะกรรมการกองทุนฯ ทุกวันท่ี 5 ของเดือน และมีการประชุม/จัดเวทีประชาชนในวันเดียวกันนี้ เพ่ือ

รับฟงขอมูลขาวสาร แลกเปลี่ยนเรียนรูแสดงความคิดเห็นซ่ึงกันและกัน เพ่ือนําไปสูการแกไขปญหาและพัฒนาหมูบาน

ผาน ไมผาน 2. คนในหมูบาน/ชุมชนมีสวนรวมในกิจกรรมตางๆของหมูบานโดยพิจารณาจากการผานเกณฑ จปฐ.(ผานท้ัง 2 ขอ ) * คนในครัวเรือนอยางนอย 1 คน เปนสมาชิกกลุมหรือผานเกณฑ จปฐ. ขอ 38 * คนในครัวเรือนอยางนอย 1 คนเคยรวมทํากิจกรรมสาธารณะดานตางๆ ของหมูบานหรือผานเกณฑ จปฐ.ขอ 41

กิจกรรมท่ีจัดทํา......จํานวนกลุม 10 กลุม จํานวนประชาชนท่ีเปนสมาชิกกลุม 215 คน


จังหวัดปทุมธานี หนา ๑๕

ในรอบป มีกิจกรรมท่ีจัดเพ่ือสวนรวมในชุมชน. คือ 1. กิจกรรมสาธารณะดานตาง ๆ เชน การรณรงคกําจัดลูกน้ํายุงลาย การดูแลลําคลอง การปลูกตนไม 2. กิจกรรมทางศาสนา เชน การทําบุญในวันสําคัญทางศาสนา ตักบาตรพระรอย ตักบาตรน้ําผึ้ง ทําบุญสารทไทย 3. กิจกรรมการศึกษาดูงานหมูบานเศรษฐกิจพอเพียงจากหนวยงาน/กลุมองคกรตาง ๆ ท่ีเขามาศึกษาเรียนรู 4. กิจกรรมกองทุนแมของแผนดิน เชน การจัดแขงขันกีฬาตานยาเสพติด จํานวนคนในครัวเรือนเขารวมกิจกรรม 200 คน

กลุมเยาวชนลิเกเด็ก/กลองยาว

กลุมทําน้ําพริก

กลุมเล้ียงกบ กลุมเล้ียงเปด

กลุมเพาะเห็ด การทําน้ําหมักชีวภาพ

กลุมออมทรัพยฯ กองทุนหมูบานฯ


จังหวัดปทุมธานี หนา ๑๖

ตัวช้ีวัดท่ี 2. หมูบานชุมชนมีขอตกลงกําหนดเปนขอปฏิบัติของหมูบาน

หมายถึง การท่ีหมูบานหรือชุมชน ไดมีการรวมกันพิจารณา สภาพปญหา คานิยม จารีต ประเพณี

วัฒนธรรม ท่ีสืบทอดตอกันมาของหมูบานชุมชน จนไดขอตกลงกําหนดขอปฏิบัติ เปนกฎ ระเบียบ ขอบังคับ จัดทํา

เปนลายลักษณอักษร มีระบบและชองทางการสื่อสารสรางความเขาใจใหประชาชนในหมูบานหรือชุมชนรับทราบ

เชน ปายประกาศ เอกสารเผยแพร ประกาศในท่ีประชุม หอกระจายขาว เสียงตามสาย และประชาชนยอมรับนําไป

ปฏิบัติอยางเต็มใจ ในการดําเนินชีวิตรวมกันในชุมชนกอใหเกิดความสงบสุข


ผาน ไมผาน 1 หมูบาน/ชุมชน มีการจัดทําขอปฏิบัติตามกฎ ระเบียบ เปนลายลักษณอักษรหรือ จารีตวัฒนธรรม ประเพณี ท่ีถายทอดสืบตอ กันมา ท่ีกอใหเกิดความสงบของคนในหมูบาน/ชุมชน

รายละเอียดสําคัญ ของจารีต ประเพณี วัฒนธรรม กฎ ระเบียบของหมูบาน บานทางยาวมีการจัดกิจกรรมสืบทอดประเพณีวัฒนธรรม ดังนี้

1. มีการทําบุญตักบาตรพระรอย ตักบาตรน้ําผึ้ง ทําบุญสารทไทย เปนประจําทุกป 2. ฝกสอนเพลงโนเนใหกับเยาวชนไดเรียนรู พรอมท้ังมีการบันทึกเปนเอกสาร กิจกรรมท่ีดําเนินการเพ่ือการสืบทอดและรักษาจารีต ประเพณีเพ่ือความสงบสุข.

(ถามี) การทําบุญวันสงกรานต สรงน้ําพระ รดน้ําดําหัวผูสูงอายุ

กิจกรรมเยาวชนดานกีฬา

กองทุนกลุมผูใชน้ํา

กลุมอาชีพทํานา


จังหวัดปทุมธานี หนา ๑๗

วิธีการตกลง ขอปฏิบัติ หรือระเบียบหมูบาน คือ (ถามี) จัดประชุม/ประชาคม ระดมความคิดขอมติจัดทําขอตกลง ขอปฏิบัติ เพ่ือเปนระเบียบใหคนในหมูบานใชเปนแนวทางในการอยูรวมกัน วิธีการประกาศใช ขอปฏิบัติ หรือการสรางความเขาใจกับสมาชิกในหมูบาน (ถามี) 1.ประกาศใชไว ณ ศูนยเรียนรูในหมูบาน / วัดสหราษฎรบํารุง 2.ประชาสัมพันธเสียงตามสายใหคนในหมูบานทราบ ผาน ไมผาน 2. คนในหมูบาน/ชุมชน รอยละ 70 ปฏิบัติตามขอปฏิบัติของหมูบาน ในรอบป มีฝาฝนขอตกลงท่ีวางไว จํานวน 8 คน เปนรอยละ 0.94

(จํานวนผูฝาฝน หารดวย จํานวนประชาชนท้ังหมด คูณดวย 100 คาท่ีได ไมเกิน 30 จึงผาน) ตัวช้ีวัดท่ี 3. หมูบานหรือชุมชน มีกองทุนเพ่ือสวัสดิการของชุมชนเพ่ือใหบริการแกสมาชิก

กลุมสวัสดิการ หมายถึง กลุมท่ีมีวัตถุประสงคเพ่ือจัดระบบการจัดบริการ ทางสังคมซ่ึงเก่ียวกับการปองกัน การแกปญหา การพัฒนาและการสงเสริมความม่ังคงทางสังคม เพ่ือตอบสนองความจําเปนข้ันพ้ืนฐานของประชาชน ใหมีคุณภาพชีวิตท่ีดี พ่ึงตนเองไดอยางท่ัวถึง เหมาะสม เปนธรรม และการมีสวนรวม บริการสมาชิก หมายถึง กลุมสวัสดิการจัดสิ่งเอ้ืออํานวยในชีวิตของสมาชิก ใหสะดวกสบายยิ่งข้ึนเปนสิ่งตอบแทนตางๆ รวมถึงบริการและประโยชนพิเศษท่ีกลุมจัดใหมีข้ึน เพ่ือความพอใจและคุณภาพชีวิตท่ีดีของสมาชิก หรือรวมท้ังจัดข้ึนเพ่ือใหบริการกับบุคคลหรือกลุมบุคคลซ่ึงอยูในสภาวะยากลําบากหรือท่ีจําเปนตองไดรับความชวยเหลือ เชน เด็ก เยาวชน คนชรา ผูยากไร ผูพิการหรือผูทุพพลภาพ ผูดอยโอกาส หรือกลุมบุคคลอ่ืนตามท่ีคณะกรรมการกําหนด แบงสวัสดิการเปน 1. สวัสดิการดานเศรษฐกิจ หมายถึง สวัสดิการตางๆ เพ่ือชวยใหฐานะความเปนอยูของสมาชิกและครอบครัวดีข้ึน ไดแก บริการท่ีพักอาศัย บริการอาหารกลางวัน บริการการรักษาพยาบาล บริการคาเลาเรียนบุตร บริการเงินชวยเหลือบุตร บริการการกูยืม และบริการเงินสะสม


จังหวัดปทุมธานี หนา ๑๘

2. สวัสดิการดานสังคม หมายถึง สวัสดิการตางๆ เพ่ือประโยชนทางจิตใจ ความนึกคิด การเพ่ิมพูนความรูตลอดจนความสนุกสนานรื่นเริงของสมาชิก เชน บริการหองสมุด บริการการศึกษาตอ และบริการการกีฬาและดานนันทนาการตางๆ


ผาน ไมผาน 1. หมูบาน/ชุมชนมีกองทุนในรูปแบบสวัสดิการ อยางนอย 1 กองทุนและสมาชิกในชุมชนมีโอกาสไดรับ

บริการจากกองทุนครบทุกคน

ชื่อกองทุนสวัสดิการท่ีมีในหมูบาน ดังนี้ (ถามี) กองทุนหมูบาน/กองทุนน้ํามัน/กลุมผูใชน้ํา/กลุมออมทรัพยเพ่ือการผลิตฯ

กิจกรรมท่ีใหบริการแกสมาชิก ดังนี้ (ถามี) การกูยืมเงินเพ่ือการประกอบอาชีพ/เงินหมุนเวียนซ้ือปุยเพ่ือการเกษตร/เงิน

หมุนเวียนซ้ือน้ํามันเพ่ือการเกษตร จํานวนสมาชิกของกองทุน 215 คน

ผาน ไมผาน 2. คนยากจน ดอยโอกาส และคนท่ีประสบปญหาไดรับ การชวยเหลือจากกองทุน สวัสดิการอยาง

นอยรอยละ 50

ในรอบปมีผูประสบปญหาจํานวน 5 คน จํานวนผูท่ีไดรับการชวยเหลือจากกองทุน 5 คน กิจกรรมท่ีกองทุนจัดข้ึนเพ่ือ

ชวยเหลือ 1. เงินทุนการศึกษา 2.เงินชวยเหลือคาทําศพ 3.มอบสิ่งของเครื่องใชอุปโภค/บริโภค

ตัวช้ีวัดท่ี 4. หมูบานหรือชุมชนยึดม่ันในหลักประชาธิปไตย

หมายถึง ประชาชนในหมูบานหรือชุมชนมีความตื่นตัว รูจักการรักษาหนาท่ีปฏิบัติตามสิทธิ ใน

ฐานะการเปนพลเมืองของประเทศ ใชเสรีภาพทางการแสดงออกทางการเมือง มีสวนรวมในการบริหารงานของ

หมูบานหรือชุมชนทองถ่ิน ดวยการเขาไปมีสวนรวมในการแสดงความคิดเห็น ใหขอมูล รับฟงเหตุผล ดวยขอมูลท่ี

ถูกตองและหลักการความรู ในการรวมตัดสินใจเพ่ือสวนรวม และยอมรับในความเห็นเหตุผลของสวนใหญ

แสดงออกตอกันของคนในครอบครัวอยางเคารพและเสมอภาค


จังหวัดปทุมธานี หนา ๑๙

การพิจารณาใหคะแนนในเกณฑการไปใชสิทธิ์เลือกตั้ง ดูท่ี ผูมีอายุ18 ปบริบูรณ ข้ึนไปท่ีมีชื่อใน

ทะเบียนบานและอาศัยอยูประจําในครัวเรือนนี้รวมกันไมนอยกวา 6 เดือน ไปใชสิทธิในการเลือกตั้งครั้งหลังท่ีผาน

มาลาสุดของการเลือกตั้งท่ีเกิดข้ึน ทุกประเภท อยางใดอยางหนึ่ง

เกณฑการประเมิน ตองผาน ท้ัง 2 ขอ ผาน ไมผาน 1. คนในหมูบาน/ชุมชน ท่ีมีสิทธิเลือกตั้งและอาศัยอยูจริง ไปใชสิทธิเลือกตั้งครั้งหลังสุด ไมนอยกวา

รอยละ 90 ของคนท่ีมีสิทธิเลือกตั้งและอาศัยอยูจริง (ผานเกณฑ จปฐ.ขอ 42) ในรอบปท่ีผานมา มีการเลือกตั้งทุกระดับ 1 ครั้ง ผูมีสิทธิเลือกตั้ง จํานวน 725 คน ผู

ไปใชสิทธิเลือกตั้งหลังสุดรอยละ 99.3 ผาน ไมผาน 2. การจัดเวทีประชาคม มีตัวแทนคนในครัวเรือนเขารวมเวทีรอยละ70 ของครัวเรือนในหมูบาน/

ชุมชน ในรอบปท่ีผานมา มีการจัดการประชุม ประชาคม จํานวน 20 ครั้ง เรื่องใดบาง

1. จัดเวทีประชาคมทําโครงการ SML 2. จัดเวทีประชาคมทําโครงการชุมชนพอเพียง 3. ปรับแผนชุมชน 4. จัดประชุมกองทุนตาง ๆ ทุกวันท่ี 5 ของเดือน 5. จัดประชุมการเฝาระวังยาเสพติดในหมูบาน เพ่ือวางแผนการจัดเวรยาม

ตัวแทนครัวเรือน เขารวมประชุม จํานวนรวม 654 คน รอยละ 78 (ตัวแทนครัวเรือนท่ีเขารวมหารจํานวน

ครัวเรือนท้ังหมดคูณดวย 100)

วิธีการเชิญชวนประชาชนเขารวมประชุม

1.เสียงตามสาย 2.ประชาสัมพันธโดยใชรถขับรอบหมูบาน 3.ผูนําชุมชนประชาสัมพันธ การสื่อสารใหประชาชนในชุมชนรับทราบผลการประชุม 1.เสียงตามสาย 2. ผูนําชุมชนประชาสัมพันธ


จังหวัดปทุมธานี หนา ๒๐

ตัวช้ีวัดท่ี 5. หมูบานหรือชุมชน มีหลักคุณธรรม จริยธรรม ในการดําเนินชีวิตรวมกัน

คุณธรรมและจริยธรรม หมายถึง สภาพคุณงามความดีทางความประพฤติและจิตใจของประชาชนท่ีมีอยูและสามารถนํามาประพฤติปฏิบัติตนเพ่ือการบรรลุถึงสภาพชีวิตอันทรงคุณคา การปฏิบัติตนตอกันและกันของประชาชน อาจนําหลักคําสอนทางศาสนามาใชหรือนําหลักปฏิบัติท่ีมาจากวัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม ประเพณี มาใชแยกเปนรายละเอียดแตละประเภท เชน เมตตา กรุณา เสียสละ ซ่ือสัตย อดทน ฯลฯ เชน ความเปนผูไมกลาวเท็จโดยหวังประโยชนสวนตน เปนตน เกณฑการการพิจารณาใหคะแนน 1. ดูจากการท่ีคนในหมูบานหรือชุมชน ไดแสดงออกถึงความศรัทธาในหลักปฏิบัติของศาสนา เขารวมในกิจกรรมเพ่ือการกอเกิดความเขาใจในคําสอนของศาสนา สรางความเชื่อและศรัทธาเพ่ือกลอมเกลาจิตใจใหเหมาะสมกับคานินมของสังคม เชน การเขารวมในกิจกรรมทางศาสนาท่ีชุมชนจัดข้ึน หรือกิจกรรมตามวันสําคัญทางศาสนา เปนประจํา 2. คนในชุมชนปฏิบัติตอกันดวยหลักมนุษยสัมพันธ เคารพยกยอง ใหเกียรติ แสดงออกดวยทาทีตามวัฒนธรรมประเพณีทองถ่ินหรือตามมารยาทไทย เชนการไหว ขอโทษ ขอบคุณและอ่ืนๆ ชวยเหลือเก้ือกูล แบงปน ดวยความสัมพันธท่ีดีระหวางกันท้ังชุมชน

3. การเสริมแรงใหกับบุคคลท่ีทําความดีกระทําตนเปนแบบอยางเพ่ือสังคม การจัดกิจกรรมเพ่ือแสดงการยกยองเชิดชู เพ่ือเปนการประกาศเกียรติคุณใหทราบและยอมรับโดยท่ัวไป เพ่ือใชเปนแบบอยางในการประพฤติปฏิบัติของบุคคลอ่ืนในหมูบานหรือชุมชนตอไป เชน การมอบเกียรติบัตร เกียรติคุณ ใหเปนกรณีพิเศษ หรือจัดเปนกิจกรรมบุคคลดีเดนแหงปของชุมชน เปนตน 4. เม่ือมีเหตุการณท่ีเกิดความขัดแยงข้ึนในชุมชน ชุมชนมีวิธีการในการบริหารจัดการจนสามารถแกปญหาเหลานั้นไดดวยชุมชนเองบนพ้ืนฐานความสัมพันธอยางกลมเกลียว เชน การใชผูอาวุโสในหมูบานเปนผูไกลเกลี่ย

เกณฑการประเมิน ตองผานรวม 3 ขอ (ขอใดก็ได)

ผาน ไมผาน 1. คนในหมูบาน/ชุมชนปฏิบัติศาสนากิจอยางใดอยางหนึ่งรวมกัน (ท้ังหมูบาน) อยาง นอยปละ 3-4 ครั้ง กิจกรรมท่ีทํารวมกันท้ังหมูบาน คือ การทําบุญตักบาตรในวันสําคัญทางศาสนา เชน วันเขาพรรษา วันออกพรรษา วันมาฆบูชา วันวิสาขบูชา วนัอาสาฬหบูชา วันสงกรานต

ผาน ไมผาน 2. คนในหมูบาน/ชุมชนปฏิบัติตามวัฒนธรรมประเพณีและมารยาทไทยลักษณะท่ีเดนชัด ในมารยาท

ของคนในหมูบาน มีการทําบุญตักบาตรทุกวันพระ และเยาวชนในหมูบานใหความเคารพผูอาวุโสกวา ผูใหญสามารถตักเตือนวากลาวได

ผาน ไมผาน 3. หมูบานจัดใหมีกิจกรรมประกาศเกียรติคุณบุคคลท่ีมีคุณธรรม จริยธรรมเปนแบบอยางท่ีดีตอคนใน

หมูบาน กิจกรรมท่ีจัดเพ่ือเชิดชูเกียรติผูเปนแบบอยาง ของหมูบานคือ อะไร จัดในวันใด 1.จัดกิจกรรมมอบรางวัลและเกียรติบัตรใหแกครอบครัวตัวอยาง ท่ีเปนแบบอยางท่ีดีใหแกคนในหมูบาน 2.ประชาสัมพันธยกยองครัวเรือนตัวอยางทางการเกษตรใหเปนแบบ อยางดานการเกษตรโดยไมใชสารเคมี


จังหวัดปทุมธานี หนา ๒๑

ผาน ไมผาน 4. คนในครัวเรือนมีการแบงปน ชวยเหลือ เก้ือกูล ยกยองใหเกียรติ ลักษณะเดนท่ีแสดงใหเห็นชัดเจน

1.จัดกิจกรรมรดน้ําดําหัวผูสูงอายุ 2.ครัวเรือนใกลเคียงมีการแบงปนพืชผัก สวนครัว 3.ปราชญดานตาง ๆ ใหความรูแกผูสนใจ เชน การปลูกผักปลอดภัย การทําน้ําสมควันไม ไดนําไปปฏิบัติ

ผาน ไมผาน 5. หมูบาน/ชุมชน สามารถจัดการความขัดแยงได

กรณีตัวอยางท่ีหมูบานจัดการแกปญหาได วัยรุนในหมูบานทะเลาะกัน ผูนําจะเรียกวัยรุนและผูปกครองเด็กท้ังสองฝายมา

พูดคุยกัน ใหท้ังสองฝายไดพูดจาปรับความเขาใจกัน

ตัวช้ีวัดท่ี 6 คนในครอบครัวมีความอบอุน ชุมชนมีความปลอดภัย

คนในครอบครัวอบอุน หมายถึง ความเปนอยูของคนในหมูบานหรือชุมชน มีลักษณะไดมีโอกาสอยู

พรอมหนากัน (พอ แม ลูก หรือญาติ พ่ีนองท่ีอาศัยอยูประจําในบานเดียวกัน ไดทํากิจกรรมภายในครัวเรือนดวยกัน

เชน รับประทานอาหาร พูดคุย เลนกีฬา ปรับปรุงท่ีอยูอาศัย ปลูกพืชผักสวนครัว และอ่ืนๆ ) เปนประจํา อยางนอย

6 ครั้งตอป คนในครัวเรือนใหการเคารพตอกัน ปรึกษาหารือเพ่ือแกปญหาในครัวเรือน คนในครัวเรือไมหนีออกจาก

บาน กรณีท่ีมีผูอยูคนเดียวถาดํารงชีวิตอยางมีความสุข หรือไดรับการดูแลใหมีความสุขจึงถือวาเปนครัวเรือนอบอุน

หรือผานเกณฑ จปฐ.ขอ 21

ชุมชนมีความปลอดภัย หมายถึง หมูบานหรือชุมชนมีภูมคุมกันในการปองกันภัย ดวยกิจกรรม

ตางๆ ตามท่ีชุมชนเห็นสมควร เพ่ือทําใหหมูบานหรือขุมชนปลอดสารเสพติด ไมมีผูคา ผูเสพไดรับการรักษา ผูไดรับ

การรักษาแลวไมกลับไปใชสารเสพติดอีก รวมท้ัง หมูบานหรือชุมชน มีกิจกรรมเพ่ือสงเสริม สนับสนุน การลด ละ

เลิก อบายมุข เพ่ือใหคนในชุมชน ไมติดสุรา(ตองดื่มทุกวัน ขาดไมได และตองการในปริมาณเพ่ิมข้ึนหรือเปนโรคพิษ

สุราเรื้อรังปรากฏ เชน อาการมือสั่น จปฐ.ขอ 32) ไมสูบบุหรี่ (จปฐ.ขอ 33) ไมติดการพนัน คือ คนในชุมชน รูและ

เขาใจ ตระหนักในโทษท่ีเกิดจากการเลนการพนันและไมมีพฤติกรรมเลนการพนันจนเปนนิสัยทําใหเสียทรัพย เปน

หนี้สินเกิดความเดือดรอนตอตนเองและครอบครัว

เกณฑการประเมิน ตองผาน ท้ัง 3 ขอ (บังคับตองผาน ขอ 1 และขอ 2 เพ่ิมขอใดก็ไดอีก 1 ขอ)

ผาน ไมผาน 1. หมูบาน/ชุมชนปลอดยาเสพติดในรอบปท่ีผานมา รอยละ 100 กิจกรรมการจัดการกับปญหายาเสพติด …รณรงคใหความรูแกกลุมเสี่ยงในพ้ืนท่ีโดยผานทางโรงเรียนใหครูไดอบรมสั่งสอนเด็ก นําศีลธรรม/จริยธรรมเขาสอดแทรกในหลักสูตร เพ่ือขัดเกลาจิตใจเด็ก ปลูกฝงคานิยมความเปนคนไทย จรรโลงไวซ่ึงวัฒนธรรมอันดีงาม

ผาน ไมผาน 2. ในรอบ 1ปท่ีผานมา หมูบาน/ชุมชนมีกระบวนการสงเสริมการ ลด ละ เลิก อบายมุข


จังหวัดปทุมธานี หนา ๒๒

อยางนอย 1 กิจกรรม กิจกรรมการสงเสริมการลด ละเลิก 1. จัดกิจกรรมลด ละ เลิกเหลาในชวงเขาพรรษา สงเสริมอาชีพให เชน การปลูกผักปลอดภัย การทําน้ําพริกแกง

ผาน ไมผาน 3. คนในหมูบาน/ชุมชนไมติดสุรา ผานเกณฑ จปฐ.ขอ 32 รอยละ 100

ผาน ไมผาน 4. คนในหมูบาน/ชุมชนไมสูบบุหรี่ ผานเกณฑ จปฐ. ขอ 33 รอยละ 90

ผาน ไมผาน 5. คนในหมูบาน/ชุมชนไมติดการพนัน 100 % กิจกรรมการแกปญหาการติดการพนัน (ถา

มี)...สนับสนุนใหครัวเรือนมาทํากิจกรรมรวมกัน เชน. การปลูกพืชผักสวนครัว การเพาะชํากลา

ไมเพ่ือขยายผล การดูแลสิ่งแวดลอม การจัดกิจกรรมเนื่องในวันสําคัญ การสงเสริมการระดม

ทุน กิจกรรมกองทุนเปด เปนตน

ผาน ไมผาน 6. ครอบครัวอบอุน ในรอบปท่ีผานมา ครัวเรือนนี้มีโอกาสอยูพรอมหนากัน มีความเคารพ นับถือซ่ึง

กันและกัน มีการปรึกษาหารือ สมาชิกในครัวเรือนไมเคยหนีออกจากบาน คนอยูคนเดียวมี

ความสุข ซ่ึงมีลักษณะเปนครอบครัวอบอุน รอยละ100 หรือตามเกณฑ จปฐ. ขอ 21 กิจกรรม

สงเสริมการสรางครอบครัวใหอบอุน คนในครอบครัวมีการพูดคุยกัน ปรึกษาหารือ รับประทาน

อาหารรวมกัน

ตัวช้ีวัดท่ี 7 คนในชุมชนมีความเช่ือม่ันในปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

หมายถึง คนในหมูบานหรือชุมชนไดรับการเรียนรู มีความเขาใจ ยอมรับและนําหลักการตาม

ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงไปใชเปนแนวทางในการดํารงชีวิต

หมูบานหรือชุมชน จัดใหมีกิจกรรมในการสงเสริมความรู ความเขาใจ และการยอมรับในหลัก

ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ใหแกประชาชนในหมูบานหรือชุมชน ในรูปแบบตางๆ เชน การฝกอบรม การศึกษาดู

งาน การถายทอดความรูโดยนําวิทยากรหรือผูท่ีมีประสบการณในการดําเนินชีวิตตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง

การเผยแพรผานสื่อตางๆในชุมชน การจัดการเสวนาแลกเปลี่ยนเรียนรูระหวางประชาชนในชุมชนเก่ียวกับการสาระ

และการปฏิบัติตนตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การสาธิตกิจกรรมตางๆ เพ่ือการดํารงชีวิตอยาง

พอประมาณ เพ่ือการพ่ึงตนเอง


จังหวัดปทุมธานี หนา ๒๓

ในระดับครัวเรือน นําปรัชญาของเศรษฐกิจพอพียงไปปรับใชในครัวเรือน ดวยการทํากิจกรรม

ตอไปนี้ ครบทุกกิจกรรม

1.กิจกรรมลดรายจาย เชน การทําของใชเพ่ือใชเอง ปลูกพืชเลี้ยงสัตวเพ่ือเปนอาหารในครัวเรือน

กิจกรรมตรวจสอบการใชจายประจําวัน และลดการใชจายท่ีไมจําเปน โดยเฉพาะกับอบายมุข

2. กิจกรรมเพ่ิมรายได เชน การแปรรูป พัฒนาผลิตภัณฑ กิจกรรมเสริมรายไดลดตนทุนการผลิต

ในกิจกรรมของครัวเรือน เลือกใชวิชาการ เครื่องมือท่ีสามารถเรียนรู ใชงานไดเหมาะสมกับกิจกรรมและไมกระทบกับ

ฐานะทางเศรษฐกิจ สําหรับชวยในการประกอบอาชีพเพ่ือสรางผลผลิตและผอนแรง

3. กิจกรรมการประหยัด มีการแบงรายไดเพ่ือการสะสมทุนของครัวเรือน ในรูปแบบตางๆ หรือ

สมัครเขาเปนสมาชิกกลุมกองทุนตางๆ ของชุมชน

4. กิจกรรมการเรียนรู การทบทวนและเพ่ิมพูนความรู ความเชี่ยวชาญในงานการอาชีพท่ีทํา

ประจําวัน แลกเปลี่ยนเรียนรูระหวางครัวเรือนท่ีมีกิจกรรม อาชีพคลายกัน เพ่ือพัฒนาภูมิปญญาและเพ่ิม

ประสิทธิภาพ รวมถึงการเรียนรูปรัชญา ความเปนมา คานิยม ธรรมเนียมของชุมชน

5. กิจกรรมการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ดวยการปรับปรุงสิ่งแวดลอมใน

บริเวณบานใหสะอาด เรียบรอยปองกันการเกิดโรคระบาด ปลูกไมดอก ไมประดับหรือ พืชพันธุไมท่ีครัวเรือน

ตองการ อยางรมรื่นสวยงามไดรับประโยชน การดัดแปลงวัสดุ วัตถุดิบทางธรรมชาติ เพ่ือใชประโยชนอยางเต็มท่ี

รวมท้ังเขารวมในกิจกรรมการอนุรักษ ฟนฟู พัฒนาสิ่งแวดลอมของชุมชน ท่ีเปนกิจกรรมของสวนรวมอยูเสมอ

6. การแบงปน เอ้ืออารี ท้ังกับคนในครัวเรือนและเพ่ือนบาน สละสิ่งของแบงปน ของเหลือกินเหลือ

ใชสละแรงงานความรูความสามารถชวยเหลืองานของกันและกันโดยไมมุงหวังสิ่งตอบแทน


ผาน ไมผาน 1. หมูบาน/ชุมชน นําหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มาจัดกิจกรรมการเรียนรู อยางนอย 6 ครั้ง

กิจกรรมการเรียนรูเพ่ือวิถีชีวิตพอเพียง (ทําอะไร อยางไร เม่ือไหร)

1. การปลูกผักสวนครัวบริเวณบาน 2. การรวมกลุมทําน้ําพริกในหมูบาน เพ่ือสงเสริมรายได 3. การทําการเกษตรโดยใชปุยอินทรีย น้ําหมักชีวภาพ เพ่ือเปนการลดรายจาย 4. จัดใหมีการออมเงินในกลุมตาง ๆ เชน กลุมเลี้ยงเปดไข 5. รณรงคใหเกษตรกรทํานาโดยไมเผาตอซัง เพ่ือรักษาสิ่งแวดลอม 6. จัดกิจกรรมใหคนในหมูบานเขามาเรียนรูในศูนยเรียนรูของหมูบาน โดยมีจุดเรียนรูดานตาง ๆ เชน การทํากลุม 7. อาชีพ การปลูกผักปลอดภัย ดานศิลปวัฒนธรรม(ลิเกเด็ก)


จังหวัดปทุมธานี หนา ๒๔


จังหวัดปทุมธานี หนา ๒๕

ผาน ไมผาน 2. ครัวเรือนหลักนําปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปปฏิบัติ อยางนอย รอยละ 70 ของครัวเรือนในหมูบาน กิจกรรมท่ีแสดงใหเห็นวาเชื่อม่ันในหลักปรัชญาฯ นําไปใช คือ 1.การปลูกพืชผักสวนครัวรั้วกินได โดยใชน้ําหมักชีวภาพ เพ่ือเปนการลดรายจาย

ดานท่ี 2 ดานเศรษฐกิจ ประกอบดวย 5 ตัวช้ีวัด

ตัวช้ีวัดท่ี 8 ครัวเรือนมีการจัดทําบัญชีครัวเรือน

หมายถึง การบันทึก รายการและจํานวนเงินสวนท่ีเปนรายรับ และรายการใชจายท่ีเกิดข้ึนใน

ครัวเรือน หรือเปนของบุคคล เปนประจําไมวาจะเปนการจดบันทึกเปนรายวัน รายสัปดาห หรือรายเดือน พรอมท้ัง

สรุปผลเพ่ือเปนสถิติเปรียบเทียบ เพ่ือใชในการพิจารณาถึงงบดุลของครัวเรือน พฤติกรรมการใชจายท่ีเปนภัยตอการ

ดําเนินชีวิต เพ่ือนําไปเปนขอมูลในการวางแผน กําหนดแนวทางการใชจายของครอบครัวอยางพอประมาณ และ

สามารถนําขอมูลจากทุกครัวเรือนมาสรุปผลเปนภาพรวมของชุมชนเพ่ือเปนขอมูลในการจัดทํา และปรับปรุงแผน

ชุมชนเพ่ือการพัฒนาและแกปญหาของชุมชนไดดวย

เกณฑการประเมิน

ผาน ไมผาน มีการจัดทําบัญชีรายรับ-รายจายของครัวเรือนเปนประจํา รอยละ 50 ของครัวเรือนในชุมชน กิจกรรมการสงเสริมใหมีการจัดทําบัญชีรับ-จาย สงเสริม/สนับสนุนสมุดบัญชีครัวเรือนใหกับ

ประชาชนในหมูบานโดยไมมีคาใชจาย ครัวเรือนท่ีจัดทํา จํานวน 98 ครัวเรือน คิดเปน รอนละ 52.12 (จํานวนครัวเรือนท่ีทํา หารดวยครัวเรือนท้ังหมด คูณดวย 100 ผลลัพธตองเทากับ 50 หรือมากกวา จึงผาน)ปญหาท่ีไมสามารถจัดทําบัญชีครัวเรือนได 1.ครัวเรือนไมเห็นความสําคัญของการทําบัญชี 2.เขียนหนังสือไมคลอง


จังหวัดปทุมธานี หนา ๒๖

ตัวช้ีวัดท่ี 9 หมูบานหรือชุมชนมีกิจกรรมลดรายจายและสรางรายได

หมายถึง ครัวเรือนในหมูบานหรือชุมชน มีกิจกรรมเพ่ือการลดรายจาย ในชีวิตประจําวัน เชน การ

ดัดแปลงการผลิตของกิน ของใช หรือเลือกใชสิ่งของท่ีมีอยูในครัวเรือนมาใชทดแทน หรือกิจกรรมอ่ืนๆ ท่ีเปนการทํา

ใหรายจายลดลง รวมถึงการนําของเหลือกิน เหลือใช มาแปรรูป ดัดแปลง แตงเติมเพ่ือเพ่ิมมูลคา สรางราคา สามารถ

จําหนายเปนรายไดเสริมของครอบครัวได


ผาน ไมผาน ครัวเรือนมีการผลิตและการอุปโภค/บริโภค เพ่ือใชในชีวิตประจําวันรอยละ 75 ของครัวเรือนใน

ชุมชน (ปลูกทุกอยางท่ีกิน กินทุกอยางท่ีปลูก ใชทุกอยางท่ีทํา ทําทุกอยางท่ีใช)

กิจกรรมสวนใหญท่ีครัวเรือนทํา 1.ปลูกพืชผักสวนครัว 2.ทําน้ําหมักชีวภาพ/น้ําสมควันไมใชเอง 3.สมาชิกในหมูบาน

รวมกลุมทําน้ําพริกแกงบริโภคและขายในหมูบานและหมูบานใกลเคียง

ตัวช้ีวัดท่ี 10 หมูบานหรือชุมชน มีการรวมกลุมเพ่ือพัฒนาอาชีพหลักของหมูบาน

อาชีพหลัก หมายถึง หมูบานหรือชุมชนประกอบอาชีพใดใด ท่ีทํารายไดใหแกครัวเรือนของ

ประชาชนสูงสุดหรือเปนอาชีพท่ีประชาชนใชเวลาสวนใหญในการทํางานในรอบปท่ีแลวมากกวาอาชีพอ่ืน เชน การ

ปลูกไมผลเพ่ือการคา หมายถึง การทําสวนไมผลเปนอาชีพหลัก และปลูกปริมาณมากเพ่ือจําหนายผลผลิตเปนรายได

หลัก เชน การทําสวนสม ลิ้นจี่ ลําไยและมะขาม เปนตน

กลุมหรือองคกร หมายถึง คนกลุมหนึ่งซ่ึงมีการกระทําตอกันหรือมีการพบปะสังสรรคกันและมี

ความรูสึกผูกพันรวมกันมีโครงสรางมีการจัดลําดับตําแหนงหรือสถานภาพของสมาชิกอ่ืนในกลุมมีความสัมพันธ กันหรือ

การติดตอระหวางกันมีบรรทัดฐานหรือกฎระเบียบ ของการประพฤติปฏิบัติ มีคานิยม ทัศนคติ บางอยางรวมกันมี

กิจกรรมท่ีมีข้ึนเพ่ือบรรลุจุดมุงหมายหรือวัตถุประสงคของกลุมและคงความสัมพันธและดําเนินกิจกรรมรวมกันใน

ชวงเวลาหนึ่ง

การรวมกลุมเพ่ือพัฒนาอาชีพหลัก คือการท่ีชุมชนจัดใหมีการรวมกลุมประชาชนในชุมชนท่ีมีอาชีพ

หลัก เพ่ือการแลกเปลี่ยนเรียนรู การพัฒนาระบบการผลิต การเอ้ืออํานวยปจจัยการผลิต โดยมีผลตอประสิทธิภาพใน

การประกอบอาชีพหลักเชน การรวมกลุมกันผลิตน้ําตาลจากมะพราวโดยประชาชนสวนใหญ มีอาชีพทําสวนมะพราว

และใชกลุมเปนศูนยกลางในการรวมผลิต ใชอุปกรณ ใชแรงงานรวมกันชวยกัน คิดหาวิธีการในการลดตนทุน และ

เพ่ิมคุณภาพ พรอมท้ังรวมกันขายเพ่ือการประกันราคา และเปนการถายทอดความรูและภูมิปญญาเพ่ือการสืบทอด

อาชีพหลักของชุมชนสูคนรุนหลังดวย

ประชาชนในหมูบานหรือชุมชน จะไดประโยชนก็ตอเม่ือเขารวมเปนสมาชิกลุมตางๆ และกลุมไดจัด

กิจกรรมเพ่ือการพัฒนาทักษะ ฝมือ ความรูหรือสงเสริมการสรางสรรคสิ่งใหมในการประกอบอาชีพแกสมาชิก เชน

การฝกสอนทักษะอาชีพ การแขงขันการดัดแปลงผลผลิต ฯลฯ


จังหวัดปทุมธานี หนา ๒๗

การประเมิน ตองผาน ท้ัง 2 ขอ

ผาน ไมผาน 1. คนในครัวเรือนรวมเปนสมาชิกในกลุมตางๆ ในหมูบาน/ชุมชนผานเกณฑ จปฐ. ขอ 38 รอยละ

95

ผาน ไมผาน 2. กลุม/องคกรในหมูบาน/ชุมชน มีการพัฒนาทักษะดานการประกอบอาชีพ และมีกระบวนการ

จัดการองคความรู ลักษณะกิจกรรมการแลกเปลี่ยนเรียนรู (ทําอะไร ทําอยางไร ทําเม่ือไหร)

1. กิจกรรมทําน้ําพริกแกงของคนในหมูบาน เดิมมีพ้ืนฐานการทําน้ําพริกแกงอยูแลว และไดรับการสนับสนุนวิทยากรและงบประมาณจากหนวยงานราชการ (พช.) มาใหความรูเพ่ิมเติมเพ่ือพัฒนาทักษะในการประกอบอาชีพ ปจจุบันนอกจากทําน้ําพริกแกงบริโภคและขายแลว ยังสามารถทําน้ําพริกประเภทอ่ืน ๆ ดวย

2. การทําการเกษตรของคนในหมูบาน มีการเรียนรูการทําการเกษตรอินทรียโดยใหปราชญดานการเกษตรในหมูบานมาใหคําแนะนํา ใหความรู แกผูสนใจนําไปปฏิบัติ

ตัวช้ีวัดท่ี 11 หมูบานหรือชุมชน มีการออมท่ีมีหลายรูปแบบ

การออม หมายถึง การประหยัด การเก็บหอมรอมริบ การถนอม และการสงวน สิ่งท่ีจะประหยัด

หรือเก็บหอมรอมริบ ไดแก ทรัพยสินเงินทอง การใชสิ่งมีคามีคุณท้ังหลายอยางระมัดระวัง อยางไมประมาท อยางมีเหตุมีผล ท้ังในตนและนอกตน การออมมิไดมุงท่ีออมเงินอยางเดียว แตหมายถึง การออมชีวิตตนเอง และปจจัยในการดํารงชีพทุกอยาง การออมจะเกิดไดก็เพราะคนไดรับการศึกษาเรียนรู ใหความสําคัญ ความจําเปน และไดรับผล

หรือคุณประโยชนท่ีเกิดจากการออม เม่ือเวลาผานไป เกิดการคิดได ทําไดเอง และสอนผูอ่ืนตอไป การออมจึงเปนเรื่องของการศึกษา การพัฒนาชีวิตของคนลักษณะหนึ่ง คือ การฝกใหรู ใหคิด และใหทําในสิ่งดีมีประโยชน นอกจากการออมเงินแลวยังรวมถึง การออมทรัพยากรธรรมชาติมีปาไม แหลงน้ํา แหลงดิน เพ่ือใชเปนแหลงบํารุงรักษาชีวิต

ของคนในชุมชนดวย ดังนั้นการออม จึงเปนการกระทําของประชาชนในชุมชน ในการจัดการกับรายไดท่ีเม่ือหักรายจายแลวจะมีสวนซ่ึงเหลืออยู และนําสวนของรายไดท่ีเหลืออยูซ่ึงไมไดถูกใชสอยไปเก็บไวในรูปแบบ สถานท่ีตางๆ เชน

กระปุกออมสิน สลากออมสิน ฝากธนาคาร กรมทันธประกันชีวิตแบบสะสมทรัพย กลุมออมทรัพยเพ่ือการผลิต สหกรณ กองทุนทางการเงินตางๆ หรือรูปแบบอ่ืนท่ีเปนการออมเงิน ฯลฯ หรือชุมชนมีกิจกรรมอ่ืนๆท่ีเปนการจัดเปนสวัสดิการระยะยาว เชน ครัวเรือนตองปลูกตนไมเม่ือมีเด็กเกิดใหม จํานวนหนึ่งในปาสวนกลาง โดยครัวเรือน

สามารถนําไมในปามาใชงานไดก็ตอเม่ือเด็กคนนั้นอายุครบ 20 ป เม่ือแตงงานตองการจะสรางบานแยกครอบครัวใหม ในจํานวนท่ีตกลงกันซ่ึงอาจนอยกวาจํานวนท่ีปลูก เปนการออมปาไวใชประโยชนจากไม เปนตน

เกณฑการประเมิน ตองผาน 2 ขอ (ขอใดก็ได)

ผาน ไมผาน 1. ครัวเรือนมีการเก็บออมเงิน รอยละ 80 ของครัวเรือนท้ังหมด (ผานเกณฑ จปฐ.ขอ 31)

กิจกรรมการเก็บออมเงิน ท่ีครัวเรือนนิยมปฏิบัติ 1.การออมเงินไวกับกองทุนตาง ๆ ใน หมูบาน

เชน กองทุนหมูบาน กลุมออมทรัพยเพ่ือการผลิต กองทุนน้ํามัน กลุมผูใชน้ํา

ครัวเรือนท่ีมีการเก็บออม จํานวน 156 ครัวเรือน คิดเปนรอยละ 82.97 (จํานวนครัวเรือนท่ี

ออม หาร ครัวเรือนท้ังหมด คูณดวย 100 ผลลัพธ ตองเทากับ 80 หรือมากกวา)


จังหวัดปทุมธานี หนา ๒๘

ผาน ไมผาน 2. หมูบาน/ชุมชนมีกลุมออมทรัพยและ/หรือกองทุนการเงินอ่ืนๆ อยางนอย จํานวน 3 กลุม

กลุมกิจกรรมเพ่ือใหเกิดการออมเงิน คือ 1.กลุมออมทรัพยเพ่ือการผลิตบานทางยาว 2.

กองทุนหมูบานทางยาว 3.กองทุนน้ํามัน 4.กลุมผูใชน้ํา 5.วิสาหกิจชุมชนกลุมเกษตรกร

เฉลิมพระเกียรติบานทางยาว

ผาน ไมผาน 3. ครัวเรือนมีการออมเงินท่ีในรูปแบบอ่ืนๆ เชน ออมวันละ 1 บาท ฯลฯ การออมในรูปแบบอ่ืนๆ ท่ี

ชุมชนจัดข้ึน กลุมเลี้ยงเปด โดยสงเสริมใหสมาชิกออมเงินทุกเดือน ๆ ละ 150 บาท (วันละ 5

บาท) เพ่ือเปนทุนในการซ้ืออาหารเปดและซ้ือเปดรุนใหมเม่ือเปดรุนเกาไมไขแลว

ตัวช้ีวัดท่ี 12 หมูบานหรือชุมชนมีการดําเนินการสรางรายไดในรูปแบบวิสาหกิจชุมชน วิสาหกิจชุมชน หมายถึง การประกอบกิจการดวยหลักสามัคคีธรรมของชุมชน โดยชุมชนในการผลิตสินคา การใหบริการและอ่ืน ๆ เพ่ือการเรียนรู การพ่ึงตนเองของครอบครัว ชุมชน และระหวางชุมชน ดวยการนําทุนของชุมชนมาดําเนินการเพ่ือสรางรายได โดยใชรูปแบบการจัดการท่ีเหมาะสม ไมวาจะเปนนิติบุคคลในรูปแบบใดหรือไมเปนนิติบุคคล กอใหเกิดการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคมบนพ้ืนฐานเศรษฐกิจพอเพียง เพ่ือใหเปนกิจกรรมของชุมชนท่ีสรางรายไดใหกับสมาชิกในชุมชน

เกณฑการประเมิน ตองผาน 2 ขอ (ขอใดก็ได)

ผาน ไมผาน 1. หมูบาน/ชุมชนมีจัดตั้งกลุมวิสาหกิจชุมชน หรือกลุมท่ีมีการดําเนินงานในลักษณะเดียวกับรูปแบบ

วิสาหกิจชุมชนท่ีจัดตั้งข้ึนในหมูบาน/ชุมชน อยางนอย 1 กลุม

กลุมกิจกรรมท่ีสรางรายไดของหมูบานคือ วิสาหกิจชุมชนกลุมเกษตรกรเฉลิมพระเกียรติบานทางยาว


จังหวัดปทุมธานี หนา ๒๙

ผาน ไมผาน 2. กลุมตามขอ 1 มีกิจกรรมใหบริการและสรางรายไดหรือลดรายจายแกสมาชิก

อยางนอย 1 กิจกรรม เนนการผลิตเพ่ือการบริโภคอยางเพียงพอภายในชุมชน

และนําไปสูการแกไขปญหาความยากจน (เชนโรงสีชุมชนรานคาชุมชน ปมน้ํามัน)

ลักษณะการบริหารกิจกรรมกลุมเปนอยางไร วิสาหกิจชุมชนกลุมเกษตรกรเฉลิมพระเกียรติบานทางยาว จัดตั้งข้ึนโดย

บริหารในรูปคณะกรรมการ โดยเนนการสรางรายไดใหกับสมาชิก และสงเสริมการปลูกขาวโดยใชปุยอินทรียเพ่ือนํามา

ผลิตเปนขาวมอลต


จังหวัดปทุมธานี หนา ๓๐

ดานท่ี 3. ดานการเรียนรูประกอบดวย 7 ตัวช้ีวัด

ตัวช้ีวัดท่ี 13 หมูบานมีระบบฐานขอมูลชุมชน หมายถึง ชุมชนมีขอมูลท่ีดี และระบบการนํามาใชโดยเปดโอกาสใหประชาชนเขาถึงเพ่ือใชประโยชนได ควรเปนขอมูลท่ีมีคุณลักษณะดังนี้ ขอมูลท่ีมีความถูกตองและเชื่อถือได (accuracy) ขอมูลตรงตามความตองการของผูใช (relevancy) ขอมูลมีความทันสมัย (timeliness) ท้ังนี้การจะไดขอมูลท่ีดีมาใชงานในชุมชนนั้นข้ึนกับวิธีการท่ีใชในการควบคุมขอมูลนําเขาคือการสรางแบบสํารวจ การจัดเก็บ การรวบรวมขอมูล ทันเวลาเพ่ือการใชงานขอมูลท่ีทันสมัยและการควบคุมการประมวลผล คือ การคํานวณ ประมวลผล การวิเคราะห จําแนกแยกกลุม การควบคุมขอมูลนําเขาและการควบคุมการประมวลผล เปนการกระทําเพ่ือใหเกิดความม่ันใจวาขอมูลนําเขามีความถูกตอง เปนขอมูลท่ีทันสมัย ไดซ่ึงจะมีผลตอการประมวลผลไดนาเชื่อถือดวย เพ่ือใหผูใชสามารถนําเอาผลลัพธท่ีไดไปใชอยางมีประสิทธิภาพและทันเวลา เปนขอมูลท่ีจัดทําข้ึนเพ่ือใชในการพัฒนาประเทศ ใชโดยท่ัวๆ ไป ทุกพ้ืนท่ี ขอมูลของหนวยงาน เชน จปฐ. กชช 2 ค บัญชีรับ – จายครัวเรือน ขอมูลดานการเกษตร ขอมูลดานสุขภาพ ขอมูลดานเศรษฐกิจ การตลาด หรืออาจเปนขอมูลท่ีหมูบานหรือชุมชนจัดทําข้ึนเปนการเฉพาะเพ่ือใชประโยชนตามสถานการณ ดังนั้น การดําเนินงานของหมูบานหรือชุมชนจึงพิจารณาถึงระบบการจัดเก็บ ตองทําทุกข้ันตอน โดยมีข้ันตอน ดังนี้

1. การเตรียมการ มีการประชุมสรางความเขาใจกับผูเก่ียวของใหเกิดความเขาใจตรงกันในเนื้อหาของแบบสํารวจ รูปแบบ วิธีการจัดเก็บ บทบาทของอาสาสมัครผูจัดเก็บ สํารวจขอมูล


จังหวัดปทุมธานี หนา ๓๑

2. การจัดเก็บ เพ่ือสรางการมีสวนรวมและแบงงานกันทํา พรอมท้ังชวยตรวจสอบขอมูลไปพรอมกันจึงควรเปนอาสาสมัครในชุมชน

3. การคํานวณและประมวลผล รูปแบบท่ีคนในชุมชนสามารถเขาใจและมีสวนรวมไดหรือการใชเครื่องมืออิเลคทรอนิคสชวย 4. การประชาคมเพ่ือรับรองผล เปนการนําเสนอขอมูลท่ีสํารวจ และประมวลผลได มาแจงใหกับประชาชนในชุมชนทราบเพ่ือตรวจสอบ รับรองผล และเปนการรับรูถึงสภาพของชุมชนรวมกัน เปนจุดเริ่มในการเรียนรูศักยภาพของชุมชนไปใชแกปญหาพัฒนาตอไป

5.บันทึกจัดเก็บขอมูลเพ่ือพรอมสําหรับการนําไปใชประโยชน และจัดทําสําเนาขอมูลจัดเก็บไวท่ีศูนยเรียนรูของหมูบานหรือชุมชน

เกณฑการประเมิน ตองผานทุกข้ันตอน

ผาน ไมผาน หมูบาน/ชุมชนมีกระบวนการจัดเก็บ รวบรวม วิเคราะห สังเคราะหขอมูลตางๆ ของหมูบาน/ชุมชน ครบทุกข้ันตอน ดังนี้

- มีการประชุมเพ่ือสรางความเขาใจ ฯ กิจกรรมท่ีปฏิบัติและหลักฐานการปฏิบัติ การชี้แจงสรางความเขาใจกับผูเก่ียวของใหเกิดความเขาใจในเนื้อหาท่ีจะจัดเก็บวิธีการจัดเก็บ หลักฐานการปฏิบัติ เชน ขอมูล จปฐ. และขอมูล กชช.2ค แผนชุมชน การประเมินสถานะหมูบาน - จัดเก็บโดยอาสาสมัคร กิจกรรมท่ีปฏิบัติและหลักฐานการปฏิบัติ การเก็บขอมูล จปฐ. และขอมูลกองทุนหมูบานหลักฐานการปฏิบัติ คือ สรุปผลการจัดเก็บขอมูลความจําเปนพ้ืนฐาน ระดับหมูบาน (จปฐ.2) ป 2552 - บันทึก/ประมวลผล กิจกรรมท่ีปฏิบัติและหลักฐานการปฏิบัติ การจัดเก็บขอมูล จปฐ. และขอมูล กชช.2ค หลักฐานการปฏิบัติ คือ สรุปผลการจัดเก็บขอมูลความจําเปนพ้ืนฐาน ระดับหมูบาน (จปฐ.2) ป 2553 - การประชาคม เพ่ือรับรองผล กิจกรรมท่ีปฏิบัติและหลักฐานการปฏิบัติ การจัดเก็บขอมูล จปฐ. และขอมูล กชช.2ค หลักฐานการปฏิบัติ คือ สรุปผลการจัดเก็บขอมูลความจําเปนพ้ืนฐาน ระดับหมูบาน (จปฐ.2) ป 2553 - จัดทําสําเนาขอมูลเก็บไวท่ีศูนยเรียนรูของหมูบาน กิจกรรมท่ีปฏิบัติ สําเนาขอมูล จปฐ.

ตัวช้ีวัดท่ี 14 หมูบานหรือชุมชน มีการใชประโยชนจากขอมูลและแผนชุมชน การใชประโยชนจากขอมูลและแผนชุมชน หมายถึง การบริหารจัดการของหมูบานหรือชุมชน บนพ้ืนฐานความรูและการใชขอมูลในการตัดสินใจ โดยการจัดการประชุมประชาคมในหมูบานหรือชุมชน แลวนําขอมูลของจากระบบฐานขอมูลมาใชในการวิเคราะห สังเคราะห คาดหมายเหตุการณ เพ่ือการคิดตัดสินใจกําหนดเปนเปาหมายทิศทาง เลือกแนวทาง วิธีการแกไขปญหาและการพัฒนา ท้ังนี้ ขอมูลสามารถใชในการรวมกันจัดทําแผนพัฒนาชุมชน ใชทําแผนพัฒนากลุมและองคกรท่ีมีอยูในชุมชน หรือเครือขายของชุมชน พรอมท้ังสงเสริมการมีสวนรวมในการดําเนินงานโครงการกิจกรรมในแผนชุมชน ดวยรับผิดชอบการบริหารจัดการกิจกรรมจากแผนใหสามารถนําไปใชปฏิบัติไดจริง อาจแบงงานกันรับผิดชอบในการประสานหาความสนับสนุนในรูปแบตางๆ จนกิจกรรมดําเนินไปได


จังหวัดปทุมธานี หนา ๓๒

เกณฑการประเมิน ตองผาน 2 ขอ

ผาน ไมผาน 1.หมูบาน/ชุมชนมีการนําขอมูลมาใชในการตัดสินใจเพ่ือการพัฒนาหมูบาน/ชุมชน เชน การจัดทํา

แผนชุมชนแผนการพัฒนากลุม/องคกร

วิธีการนําขอมูลมาใช ทําอยางไร เพ่ืออะไร เวทีประชาคมจะนําขอมูล จปฐ. กชช.2ค และขอมูลอ่ืน ๆ มาวิเคราะหเพ่ือใช

ประกอบการตัดสินใจการจัดทําแผนหมูบาน วาจะพัฒนาไปในทิศทางใด แลวจึงกําหนดกิจกรรมเพ่ือแกไขปญหาของ

หมูบาน ซ่ึงบางโครงการประชาชนในหมูบานสามารถทําไดเอง แตบางโครงการตองขอรับการสนับสนุนจากหนวยงาน

ภาครัฐ

ผาน ไมผาน 2.หมูบาน/ชุมชน สามารถนํากิจกรรมในแผนชุมชนไปปฏิบัติจริงอยางนอย รอยละ 30 ของแผน

ชุมชน ในแผนชุมชนท้ังหมด มีจํานวน 14 โครงการ โครงการท่ีนําไปปฏิบัติไดจริงจํานวน 11

โครงการคิดเปนรอยละ 78.57 (โครงการท่ีปฏิบัติแลว หารดวย โครงการท้ังหมด คูณดวย 100

ผลลัพธ ตองเทากับ 30 หรือมากกวา)

ตัวอยางโครงการท่ีปฏิบัติไปแลว (ชุมชนทําเองหรือมีหนวยงานใดสนับสนุน) 1. โครงการสงเสริมการจัดทําบัญชีครัวเรือน (ชุมชนทําเอง)

2. โครงการสงเสริมกิจกรรมประหยัดพลังงานเพ่ือลดรายจาย (ชุมชนทําเอง)

3. โครงการสงเสริมกิจกรรมปลูกพืชผักสวนครัวเพ่ือลดรายจาย (ชุมชนทําเอง)

4. โครงการสงเสริมการใชปุยชีวภาพและสารอินทรีย (ชุมชนทําเอง)

5. โครงการฝกอาชีพเสริมใหกับประชาชนในหมูบาน (ทําน้ําพริก/พช.สนับสนุน)

ตัวช้ีวัดท่ี 15 หมูบานหรือชุมชนมีการคนหาและใชภูมิปญญาทองถิ่น ภูมิปญญาทองถ่ิน เปนองคความรูของกลุมบุคคลในทองถ่ิน รวมถึงงานศิลปวัฒนธรรมพ้ืนบานท่ีมีอยูในทองถ่ินนั้นๆ แบงออกเปน 2 ประเภท คือ


จังหวัดปทุมธานี หนา ๓๓

ภูมิปญญาประเภทองคความรูของกลุมบุคคลทองถ่ิน เชน การผลิตอาหารและเครื่องดื่ม การผลิตผลิตภัณฑจากสมุนไพร การผลิตผลิตภัณฑจากวัสดุเหลือใช และการผลิตผลิตภัณฑจากไม หิน โลหะ แกว เซรามิค ดินเผา เครื่องหนัง เปนตน ภูมิปญญาประเภทงานศิลปวัฒนธรรมพ้ืนบาน เชน เรื่องเลาพ้ืนบาน กวีนิพนธพ้ืนบาน ปริศนาพ้ืนบาน เพลงพ้ืนบาน ดนตรีพ้ืนบาน การฟอนรําพ้ืนบาน ละครพ้ืนบาน จิตรกรรมพ้ืนบาน ประติมากรรมพ้ืนบาน หัตถกรรมพ้ืนบาน เครื่องแตงกายพ้ืนบาน และสิ่งทอพ้ืนบาน เปนตน หมูบานชุมชนตองจัดกระบวนการดังนี้ ทุกข้ันตอน คนหา สืบคน จดบันทึก รวบรวมความรู ภูมิปญญา จัดเปนหมวดหมู กิจกรรมการเพ่ือการเรียนรู แลกเปลี่ยนเรียนรู เพ่ือถายทอดและสืบทอด การพัฒนาตอยอดภูมิปญญาของชุมชน ปรับปรุงใหเกิดความเขาใจงาน สามารถนําไปปรับประยุกตใหงานเพ่ือเพ่ิมคุณคาหรือเพ่ิมมูลคา เชน การถายทอดการจักสารไมไผ ใหกับเยาวชน แลวสามารถ ปรับปรุงรูปแบบ เปนเครื่องใช ชนิดอ่ืนๆ เชน โคมไฟ แจกัน หรือการเผยแพรวิธีใชพืชสมุนไพร นําไปสูการปรับปรุง ประดิษฐผลิตภัณฑ รูปแบบตางๆ เชน เปนครีม เปนของเหลว เปนแคปซูล เพ่ือใชสะดวก มีประสิทธิภาพมากข้ึน หรือมีการบันทึกภูมิปญญาเปนชุดความรูเก็บไวท่ีศูนยเรียนรูชุมชน ฯลฯ

เกณฑการประเมิน ตองผานทุกข้ันตอน

ผาน ไมผาน หมูบาน/ชุมชนมีกระบวนการ สบืคน รวบรวม จัดหมวดหมู และเรียนรูจากความรูหรือภูมิปญญาดั้งเดมิท่ี

มีอยูในทองถ่ิน และใชประโยชนเพ่ือเพ่ิมคุณคาหรือมูลคา

- มีการจดบันทึกภูมิปญญาทองถิ่น วิธีการคนหาความรูและการจดบันทึก....มีขอมูลภูมิปญญาทางวัฒนธรรมพ้ืนฐาน การรองเพลงโนเน โดยมีอาจารยชะมอย ฤทธิ์มังกร (เครือโชติ) สืบทอดมาจาก เหลื่อม เครือโชติ เปนพอเพลงท่ีมีชื่อเสียงมากในยุคกอน ไดมีการจดบันทึก และสั่งสอนลูกศิษยใหรอง และรูจักเพลงโนเน - มีการรวบรวมและแยกหมวดหมู - มีกิจกรรมสืบทอดและถายทอด ภูมิปญญาทองถิ่น วิธีการสืบทอดและการถายทอดสูคนรุนหลัง สืบทอดโยการถายทอดใหแกเด็กนักเรียน ซ่ึงเปนเยาวชนในพ้ืนท่ี - นําภูมิปญญามาประยุกตใชในการทํากิจกรรม อยางนอย 1 กิจกรรม วิธีการนําไปปรับใชงาน......มีกลุมเยาวชนรองเพลงโนเน สามารถแสดงนําเสนอตอสาธารณชนเปนแบบอยางได กิจกรรมท่ีนําภูมิปญญามาปรับใชเพ่ิมคุณคาแกภูมิปญญานั้น เด็ก ๆ สามารถประยุกตนําเอาเรื่องราวของหมูบานมาขับรองเปนเนื้อเพลง ใหมีความผสมผสาน บงบอกถึงวิถีชีวิตของชาวบานไดอยางชัดเจน

ตัวช้ีวัดท่ี 16 หมูบานหรือชุมชนมีการจัดตั้งแหลงเรียนรู

แหลงเรียนรู หมายถึง สถานท่ีท่ีเหมาะสมในการเรียนรู แลกเปลี่ยนเรียนรู กับผูท่ีมีประสบการณ ความรู มีความชํานาญ ภูมิปญญาเฉพาะดาน อาจเปนบานพัก พ้ืนท่ีปฏิบัติงาน สวน ไร นา แปลงทดลอง ลานกลางบาน เปนตน ศูนยเรียนรู หมายถึง สถานท่ีท่ีชุมชนใชเปนศูนยกลางรวบรวมขอมูล ขาวสาร ความรูของชุมชน เพ่ือสรางโอกาสและสงเสริมกระบวนการเรียนรูสําหรับประชาชนในชุมชน การถายทอด การแลกเปลี่ยน


จังหวัดปทุมธานี หนา ๓๔

ประสบการณ การสืบทอดภูมิปญญา วัฒนธรรม คานิยมและเอกลักษณของชุมชน อีกท้ังเปนแหลงบริการชุมชนดานตาง ๆ เชน การจัดกิจกรรมท่ีสอดคลองกับความตองการเรียนรูของชุมชน โดยเนนการสรางนิสัยการเรียนรูเพ่ือวิถีชีวิต ดําเนินการโดยประชาชนเพ่ือประชาชน หวังผลการพัฒนาแบบพ่ึงตนเอง กอใหเกิดความเขมแข็งของชุมชนอยางยั่งยืน ชุมชนท่ีเปนแหลงเรียนรู หมายถึง ชุมชนมีกิจกรรมท่ีเปนความรู มี กิจกรรมแลกเปลี่ยนประสบการณ เกิดการเรียนรูในชุมชนเปนประจํา สามารถถายทอดความรูประสบการณ ตัวอยาง ตัวแบบ ในดานกระบวนการพัฒนา การบริหารจัดการ วิธีการทํางานท่ีประสบผลสําเร็จเพ่ือสรางความเขมแข็งของชุมชนและคุณภาพชีวิตท่ีดีของคนในชุมชนตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ดังนั้นเพ่ือการสรางภูมิคุมกันกับประชาชนในการคาดหมายเหตุการณดวยความรู หมูบานมีการจัดสถานท่ีสําหรับเปนแหลงเรียนรูใหคนในและคนนอกหมูบานไดคนควาหาความรู เรียนรู องคความรูและใชความรูในการดํารงชีวิต

และเปนแบบอยางในการขยายความรูสูสังคมภายนอก หมูบานหรือชุมชนมีการจัดสถานท่ีสําหรับ

เปนศูนยเรียนรู และมีการใชประโยชนจากแหลงเรียนรูใหแกคนในและนอกหมูบาน


ผาน ไมผาน หมูบาน/ชุมชนมีการจัดสถานท่ีสําหรับเปนศูนยเรียนรู และมีการใชประโยชนจากศูนยเรียนรู

ใหแกคนในและนอกหมูบาน

สถานท่ีท่ีสามารถใหความรู ในหมูบาน ใหความรูเรื่องอะไร ใครเปนผูรับผิดชอบ บานทางยาวมีศูนยเรียนรูหมูบาน โดยตั้งอยูท่ี ท่ีทําการผูใหญบาน (นายเดชา เครือโชติ) ในศูนยจะมีขอมูลดานตาง ๆ เชน ดานการเกษตร เศรษฐกิจพอเพียง ฯลฯ เพ่ือใหคนในหมูบานเขาไปเรียนรู นอกจากนี้แลวศูนยเรียนรูยังกําหนดจุดเรียนรูดานตาง ๆ ใหคนในหมูบานและท่ีอ่ืน ๆ เขาไปศึกษาหาความรู เชน จุดเรียนรูดานการเกษตร การปลูกพืชผักสวนครัว ปลูกผักปลอดภัย การเลี้ยงกบเลี้ยงเปดเลี้ยงปลา (นายเดชา เครือโชติ ผูรับผิดชอบ) จุดเรียนรูดานกลุมอาชีพ การผลิตขาวมอลต การทําน้ําพริก (นายเดชา เครือโชติ ผูรับผิดชอบ) จุดเรียนรูดานศิลปวัฒนธรรมและกีฬา การเลนลิเกและกีฬาฟุตบอล (โรงเรียนวัดสหราษฎรบํารุง/กองทุนแมของแผนดิน ผูรับผิดชอบ)


จังหวัดปทุมธานี หนา ๓๕

วิธีการใหความรูแกผูสนใจ ผูท่ีสนใจในพ้ืนท่ีและอ่ืน ๆ สามารถเขามาศึกษาดูงานไดในทุกจุดเรียนรู เพ่ือนําไปปรับใชใหเกิดประโยชนกับตนเองและพ้ืนท่ี

ตัวช้ีวัดท่ี 17 หมูบานหรือชุมชนมีการใชเทคโนโลยีท่ีเหมาะสมกับศักยภาพของหมูบานหรือชุมชน เทคโนโลยี หมายถึง การประยุกตเอาความรูทางดานวิทยาศาสตรมาใชใหเกิดประโยชน ในทางปฏิบัติ อาจเปนสิ่งประดิษฐใหมๆ ท่ีเก่ียวของกับจักรกล อุตสาหกรรม การเกษตร เครื่องใชสําหรับการทําใหการประกอบอาชีพงายข้ึน การเรียนรูและถายทอดเทคโนโลยีและวิทยาการใหมๆ โดยคนในชุมชนหรือนอกชุมชน คือการจัดกิจกรรมเพ่ือการแลกเปลี่ยนประสบการณ ความรูในการปรับประยุกต ใชงานหรือสรางสิ่งประดิษฐใหมๆ หรือเรียนรูรวมกันในการทดลองใชความรูใหมหรือสิ่งประดิษฐใหม ดัดแปลงเพ่ือใชใหเหมาะกับงานประจํา ซ่ึงอาจเปนการฝกอบรม การจัดการประชุมเฉพาะดาน การถายทอดความรูผานชองทางตางๆในชุมชน กิจกรรมการสาธิต การเรียนรูจากเครือขายท้ังในและนอกชุมชน เปนตน เทคโนโลยีท่ีเหมาะสม จะตองไมเปนตนทุนท่ีสูงเกินความสามารถของครัวเรือนจะมีไวใชไดและสงผลใหเดือดรอนตอฐานะทางเศรษฐกิจ พรอมท้ังนําไปใชงานอยางเหมาะสม คือเพ่ือการเพ่ิมมูลคาใหกับการประกอบกิจการประจําของครัวเรือนอยางคุมคา


จังหวัดปทุมธานี หนา ๓๖

เกณฑการประเมิน ตองผาน 2 ขอ

ผาน ไมผาน 1. หมูบาน/ชุมชนมีกิจกรรมการเรียนรู และถายทอดเทคโนโลยีและวิทยาการใหมๆ โดยคนในชุมชน

หรือนอกชุมชนอยางนอย 4 กิจกรรม กิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรูท่ีจัดข้ึนคือ

1. การผลิตขาวมอลต ขางกลองงอก 2. การปลูกผักปลอดภัย 3. การทําการเกษตรอินทรีย โดยไมใชสารเคมี ทํานาแบบไมเผาตอซัง ใชหมักชีวภาพ เปนตน 4. การทําน้ําพริกแกง และน้ําพริกชนิดอ่ืน ๆ

ประเด็นสาระการแลกเปลี่ยนเรียนรูท่ีจัดข้ึน การทํากิจกรรมท้ัง 4 ประเภท สามารถทําไดดวยตนเอง

เปนการลดรายจาย เพ่ิมรายไดใหกับตนเองและครอบครัว

วิธีการกระจายขาวสาร ความรูใหกับประชาชนท่ัวไป 1.ประชาสัมพันธทางเสียงตามสาย 2.พบปะ

พูดคุย แลกเปลี่ยนเรียนรู 3.ศึกษาขอมูลไดท่ีศูนยเรียนรู 4.ประชุม/ประชาคม

ผาน ไมผาน 2. คนในหมูบานท่ีไดเรียนรูแลวนําไปใชอยางเหมาะสมและเกิดความคุมคา ไมนอยกวา รอยละ 50 ของคนท่ีเรียนรู ในรอบปท่ีผานมา ผูเขารวมกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู มีจํานวน 192 คน ผูท่ีนําความรูไปปรับใช จํานวน 102 คน คิดเปนรอยละ 53 (จํานวนผูนําความรูไปใช หารดวย จํานวนผูเขารวมเรียนรู คูณดวย100 ผลลัพธท่ีได ตองเทากับ 50 หรือมากกวา)การปรับประยุกตใชเทคโนโลยีท่ีเหมาะสม เปนอะไรบาง ใครเปนเจาของ การทํา

การเกษตรอินทรีย ของนายเดชา เครือโชติ

ตัวช้ีวัดท่ี 18 หมูบานหรือชุมชนมีการสรางเครือขายภาคีการพัฒนา

เครือขาย หมายถึง การประสานงานรูปแบบหนึ่งท่ีโยงใยการทํางานของกลุมบุคคลหรือ กลุม

องคกรหลายองคกร ซ่ึงมีทรัพยากร มีเปาหมาย มีกลุมสมาชิกของตนเอง ท่ีมีความคิด มีปญหา มีความตองการใน

เรื่องใดเรื่องหนึ่งเหมือนกันหรือคลายกัน มาติดตอประสานงานแลกเปลี่ยนขาวสารหรือรวมกันทํากิจกรรมอยางใด

อยางหนึ่งหรือหลายอยาง มีการจัดระเบียบโครงสรางของคนในเครือขายดวยความเปนอิสระ ความสัมพันธของ

สมาชิกในเครือขายตองเปนไปโดยสมัครใจ เทาเทียมกันภายใตพ้ืนฐานของความเคารพสิทธิ เชื่อถือ เอ้ืออาทร ซ่ึง

กันและกัน เพ่ือแกไขปญหาหรือสนองความตองการในเรื่องนั้นๆ โดยยึดหลักการทํางานรวมกันบนพ้ืนฐานของความ

เทาเทียมกัน เคารพซ่ึงกันและกัน มากกวาการเชื่อฟงและปฏิบัติตามผูมีอํานาจสั่งการ การติดตออาจทําไดท้ังท่ีผาน

ศูนยกลางแมขายหรือแกนนํา หรืออาจจะไมมีแมขายหรือแกนนําแตจะทําการติดตอโดยตรงระหวางกลุม ซ่ึงจะมี

เปนการจัดโครงสรางมีรูปแบบท่ีคนหรือองคกรสมาชิกยังคงมีความเปนอิสระโดยท่ีอาจมีรูปแบบการรวมตัวแบบ

หลวมๆ เฉพาะกิจ ตามความจําเปนหรือเปนโครงสรางท่ีมีความสัมพันธชัดเจนก็ได


จังหวัดปทุมธานี หนา ๓๗

การรวมตัวกันของกลุม องคกร ตาง ๆ ท้ังท่ีอยูในชุมชนและจากภายนอกชุมชน เพ่ือประสานงาน

และกระตุน ใหเกิดการพัฒนางาน อาจโดยวิธีการแลกเปลี่ยนขอมูลขาวสาร การทํากิจกรรมรวมกัน การขยาย

กิจกรรม การใหการสนับสนุนดานวิชาการ เงินลงทุน หรืออ่ืน ๆ ท่ีกอใหเกิดประโยชนตอการพัฒนากลุม องคกรใน

เครือขาย ใหมีความเขมแข็ง ท้ังนี้ตองมีผูประสานงาน รับผิดชอบ รวมกันของสมาชิกกลุม องคเครือขาย และมีสวน

รวมในการดําเนินกิจกรรม เชน เครือขายกลุมออมทรัพยเพ่ือการผลิต เครือขายหมูบาน กข.คจ. เครือขายพัฒนา

ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม

เพ่ือประโยชนในการเรียนรูในการพัฒนาท่ีรวดเร็วและมีพลังในการทํางานใหเกิดการเปลี่ยนแปลงสู

เปาหมายท่ีต้ังไวอยางรวดเร็ว หมูบานหรือชุมชน จึงตองมีกระบวนการเชื่อมโยงเครือขายหนวยงาน องคกร

สถาบัน ท้ังในระดับกลุมและหรือระดับหมูบานเพ่ือแลกเปลี่ยนเรียนรูขอมูลขาวสาร ประสานงานและทํากิจกรรม

ตางๆ เชนการประชุมรวมกัน กิจกรรมเพ่ือการแลกเปลี่ยนประสบการณ การอบรมสรางความรูใหกันและกัน การ

ทํากิจกรรมเพ่ือการเพ่ิมความรูความชํานาญรวมกัน ผานชองทางการสื่อสารตางๆ และหลากหลายรูปแบบ


ผาน ไมผาน หมูบาน/ชุมชนมีการเชื่อมโยงเครือขายการเรียนรูระดับกลุม/เครือขาย เพ่ือการแลกเปลี่ยนเรียนรูกับหมูบาน หนวยงาน องคกร สถาบันการศึกษา ฯลฯ การประสานความรวมมือกัน ....มีกิจกรรมอะไร ดําเนินการอยางไร รวมกับใคร คนในหมูบานมีการแลกเปลี่ยนเรียนรูกับผูนําดานการเกษตร ผูนํากลุมองคกรพ้ืนท่ีอ่ืน ๆ และสามารถเปนวิทยากรใหความรูกับหนวยงาน องคกร ภาครัฐ/เอกชน ท่ีเขามาศึกษาดูงาน เชน การใหความรูดานการทําขาวมอลต การปลูกผักปลอดภัย

ตัวช้ีวัดท่ี 19 หมูบานหรือชุมชนมีการปฏิบัติตามหลักการของการพ่ึงตนเอง

การพ่ึงตนเอง หมายถึง พฤติกรรมของคนในหมูบานหรือชุมชน มีความรู ท่ีจะคิดเปน มี

ความสามารถท่ีดําเนินชีวิตดวยกิจกรรมท่ีครัวเรือนกระทําไดดวยตัวเองอยางสมดุล พอประมาณ พอดีในชีวิต คือจัด

ชีวิตใหสอดคลองกับสิ่งตางๆ อยางเหมาะสมท้ังกับคน สังคม สิ่งแวดลอม ทําเปน แกปญหาเปน เพ่ือสรางกิจกรรม

สําหรับความม่ันคงในชีวิตในปจจุบันและอนาคต ไมจําเปนตองอาศัยคนอ่ืนมากเกินไป สามารถท่ีจะคิด ตัดสินใจท่ีจะ

กระทําการใดใดเพ่ือความสุขของตนเอง ครอบครัว และสังคม อยางอิสระ หมูบานหรือชุมชนจะสงเสริมการคิด ได

ทําเปน แกปญหารวมกันของคนในชุมชน ดวยการจัดกิจกรรมใหเกิดการเรียนรูตนเอง รูสภาพของชุมชนจากขอมูล

ของชุมชนท่ีคนในชุมชนชวยกันคนหา วิเคราะห สังเคราะห กําหนดเปาหมาย เลือกกิจกรรมเพ่ือการพัฒนา ปองกัน

และแกปญหา รวมกันของคนท้ังชุมชน ท่ีชุมชนคิดและดําเนินการดวยตนเอง ซ่ึงอาจขอรับความรู วิธีการจาก

ภายนอกได เชน กระบวนการแผนชุมชน หรือกิจกรรมอ่ืนท่ีจะทําใหรูคิด เกิดการทํางานและแกปญหาไดดวยตัวเอง

เกณฑการประเมิน ตองผานท้ัง 2 ขอ


จังหวัดปทุมธานี หนา ๓๘

ผาน ไมผาน 1. ในรอบปท่ีผานมาหมูบาน/ชุมชน สามารถแกไขปญหาของชุมชนไดดวยตนเอง อยางนอย 2 เรื่อง

กิจกรรมการแกปญหาท่ีจัดทํา คือ

1. การกําจัดวัชพืช ขยะ ในคูคลอง 2. สงเสริมอาชีพใหกับผูวางงาน และผูสนใจ ใหมีอาชีพเสริมเพ่ิมรายได

วิธีการแกปญหาทําอยางไร

1. สงเสริมใหคนในหมูบานเก็บวัชพืชในลําคลอง เชน ผักตบชวา สงใหกับโรงผลิตไฟฟาในหมูบาน ทําใหคูคลองสะอาด และเปนรายไดเสริมใหกับคนในหมูบาน

2. จัดหาถังขยะใหในพ้ืนท่ีท่ีขาดแคลน 3. สงเสริมอาชีพ เชน ปลูกผักปลอดภัย ผลิตขาวมอลต ทําน้ําพริก ใหกับคนท่ีวางงานหรือผูสนใจ

ผาน ไมผาน 2. หมูบาน/ชุมชน มีการจัดทําแผนชุมชนโดยกระบวนการเรียนรูของชุมชน ข้ันตอนการจัดทํา

แผนพัฒนาของหมูบาน มีดังนี้

1. เตรียมความพรอมชุมชน 2. การวิเคราะหขอมูล การเรียนรูตนเอง และชุมชน 3. การกําหนดวิสัยทัศนและทิศทางการพัฒนา 4. การกําหนดแผนงาน / โครงการ 5. การปฏิบัติตามแผน

ผูท่ีทําหนาท่ีในการจัดกระบวนการแผนของหมูบาน

1. ผูนําชุมชน เชน ผูใหญบาน ผูชวยผูใหญบาน กรรมการหมูบาน สมาชิก อบต. ประธานคณะกรรมการพัฒนาสตรี ประธาน อสม. ผูนํา อช.

2. หนวยงานราชการ ภาคีการพัฒนา เชน อบต. เกษตร สาธารณสุข พัฒนาชุมชน ปกครอง กศน. 3. ผูนํากลุม / องคกรตาง ๆ 4. ประชาชนท่ัวไป

ดานท่ี 4 ดานทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม ประกอบดวย 4 ตัวช้ีวัด

ตัวช้ีวัดท่ี 20 หมูบานหรือชุมชนมีจิตสํานึกของการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม

ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม หมายความ รวมกันท้ังสิ่งท่ีมีชีวิตและไมมีชีวิตเกิดจากการ

กระทําของมนุษยหรือมีอยูตามธรรมชาติ เปนสิ่งท่ีใชแลวหมดไปหรือใชแลวไมหมดไปก็ตาม เชน อากาศ ดิน หิน แร

ธาตุ น้ํา หวย หนอง คลอง บึง ทะเลสาบ ทะเล มหาสมุทร พืชพันธุสัตวตาง ๆ ภาชนะเครื่องใชตาง ๆ และอ่ืนๆ

สิ่งแวดลอมดังกลาวจะมีการเปลี่ยนแปลงอยูเสมอ โดยเฉพาะมนุษยเปนตัวการสําคัญยิ่งท่ีทําใหสิ่งแวดลอม

เปลี่ยนแปลงท้ังในทางเสริมสรางและทําลาย ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม

หมูบานหรือชุมชนจะตองชักชวนสรางความรู สรางจิตสํานึกรัก เพ่ือรักษา และความตระหนักใน

การมีอยูและนํามาใชงานอยางคุมคาและยั่งยืน ดวยการจัดกิจกรรมเพ่ือการเรียนรูใหกับคนในชุมชน ผานกิจกรรม


จังหวัดปทุมธานี หนา ๓๙

ตางๆ เชนการอบรม การศึกษาดูงาน การนําผูท่ีมีความรูและประสบการณในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ

สิ่งแวดลอม มาใหความรู กิจกรรมเชิงปฏิบัติการเพ่ือการอนุรักษ ฟนฟูตางๆ เชน การสํารวจพันธุไม สมุนไพร ตรวจ

สภาพพ้ืนท่ี ตรวจคุณภาพแหลงน้ํา หรือการใหความรูผานชองทางตางๆ ท่ีชุมชนมีและใช เชน หอกระจายขาว เสียง

ตามสาย การประชุมประจําเดือน ฯลฯ

ท้ังนี้ หมูบานหรือชุมชนตองจัดใหมีแผนในการอนุรักษ รักษา ฟนฟู สภาพของทรัพยากรธรรมชาติ

และสิ่งแวดลอมของหมูบานหรือชุมชน เพ่ือการใชงานอยางยั่งยืน


ผาน ไมผาน 1. หมูบาน/ชุมชน มีกิจกรรมใหความรู ดานการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม

กิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรูท่ีจัดข้ึนคือ การทําการเกษตรโดยใชปุยอินทรีย น้ําหมักชีวภาพ ไมใชสารเคมีเพ่ือรักษา

สิ่งแวดลอม

ประเด็นสาระการแลกเปลี่ยนเรียนรูท่ีจัดข้ึน 1.ประโยชนของการทําการเกษตรโดยใชปุยอินทรีย / น้ําหมักชีวภาพ

2. การใหความรูการทําปุยอินทรีย น้ําหมักชีวภาพ น้ําสมควันไม ฯลฯ

วิธีการกระจายขาวสาร ความรูใหกับประชาชนท่ัวไป 1. เผยแพรประชาสัมพันธขาวสารไวท่ีศูนยเรียนรูของหมูบาน 2.

ประชาสัมพันธเสียงตามสาย

ผาน ไมผาน 2. หมูบาน/ชุมชน มีการวางแผนการอนุรักษ ฯ

แผนปฏิบัติการเพ่ืออนุรักษฯ ท่ีมี คือ

1. สงเสริมใหเกษตรกรทําการเกษตรอินทรีย ผูรับผิดชอบ นายเดชา เครือโชติ

2. จัดกิจกรรมกําจัดวัชพืชในคูคลอง ผูรับผิดชอบ อบต./นายเดชา เครือโชติ

3. อบคมใหความรูแกประชาชน สรางความเขาใจและปลูกจิตสํานึกในการดูแลธรรมชาติสิ่งแวดลอม ผูรับผิดชอบ อบต.

ตัวช้ีวัดท่ี 21 หมูบานหรือชุมชนมีกลุม/องคกรดานส่ิงแวดลอม

หมูบ านหรือชุมชน มีกลุ มหรือองคกร ท่ีคนในหมูบ านร วมกันทํา กิจกรรมเ พ่ืออนุ รักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม และเชื่อมโยง เปนเครือขาย กับกลุม/องคกรดานสิ่งแวดลอมอ่ืนๆ เพ่ือการบริหารจัดการยึดหลักการมีสวนรวม เชน กลุมผูใชน้ํา รักษาน้ําฯ ปาชุมชนตนน้ํา กลุมจัดการขยะ กลุมอนุรักษดิน เปนตน หมูบาน/ชุมชน มีการเชื่อมโยงเปนเครือขายดานทรัพยากรและสิ่งแวดลอม เชน การ

แลกเปลี่ยนเรียนรูขอมูลขาวสาร มีการทํากิจกรรมรวมกัน ของแตละกลุมท้ังในและนอกหมูบานหรือชุมชน


ผาน ไมผาน 1.หมูบาน/ชุมชน มีการจัดตั้งกลุมฯเพ่ือการบริหารจัดการยึดหลักการมีสวนรวม (เชน กลุมผูใชน้ํารักษา

น้ําฯ)


จังหวัดปทุมธานี หนา ๔๐

รายชื่อกลุมท่ีจัดตั้งข้ึน กิจกรรมท่ีกลุมดําเนินการ ผูรับผิดชอบ

กลุมผูใชน้ํา จัดซ้ือปุยใหกับเกษตรกร นายสํารวย ชูทรัพย

กลุมออมทรัพยเพ่ือการผลิต สงเสริมการออม/การกูยืมเงิน นายสํารวย ชูทรัพย

กลุมเลี้ยงเปดไข สงเสริมการออม/รายไดเสริม นายเดชา เครือโชติ

วิสาหกิจชุมชนกลุมเกษตร

กรเฉลิมพระเกียรติบาน

ทางยาว

สงเสริมรายได/สงเสริมการปลูกขาวดวยปุย

อินทรีย

นายเดชา เครือโชติ

ผาน ไมผาน 2. หมูบาน/ชุมชน มีการเชื่อมโยงเครือขายดานทรัพยากรและสิ่งแวดลอม (เชน การแลกเปลี่ยน

เรียนรูขอมูลขาวสาร มีการทํากิจกรรมรวมกัน ฯลฯ)

กิจกรรมท่ีทํา ขอมูล /ขาวสาร/ฝมือ

ท่ีแลกเปลี่ยนเปลี่ยนเชื่อมโยงกัน

หนวยงาน กลุม

บุคคลท่ีรวมงานกัน

การทําเกษตรอินทรีย รวบรวมปญหา/อุปสรรค ในการทําการเกษตร

อินทรีย และสงตอใหกับหนวยงานท่ีเก่ียวของ

ดําเนินการตอไป

คณะกรรมการ/ อบต./เกษตร

/ ประชาชนท่ัวไป

ตัวช้ีวัดท่ี 22 หมูบานหรือชุมชนมีการใชพลังงานทดแทนท่ีสอดคลองกับสภาพแวดลอมของชุมชน

พลังงานทดแทน โดยท่ัวไปหมายถึงพลังงานท่ีมีอยูท่ัวไปตามธรรมชาติและสามารถมีทดแทน

พลังงานท่ีใชอยูในปจจุบัน อยางเชน ปโตเลียม หรือถานหิน ไดอยางไมจํากัด หรืออาจเปนแหลงพลังงานท่ีใชแลว

สามารถหมุนเวียนมาใชไดอีก เรียกวา พลังงานหมุนเวียน ตัวอยาง พลังงานทดแทนท่ีสําคัญเชนแสงอาทิตย ลม

คลื่นทะเล กระแสน้ํา ความรอนจากใตผิวโลก หลังงานจากกระบวนการชีวภาพ เชน บอกาซชีวภาพ เชื้อเพลงจาก

พืช หรือใบโอดีเซลจากน้ํามันพืชใชแลว

หมูบานหรือชุมชนมีการสงเสริมการใชประโยชนของพลังงานทดแทน การศึกษา คนควา ทดลอง

ทดสอบ พัฒนา และสาธิต ใหประชาชนเลือกใชตลอดจนสงเสริมและเผยแพรพลังงานทดแทน ซ่ึงเปนพลังงานท่ี

สะอาด ไมมีผลกระทบตอสิ่งแวดลอม และเปนแหลงพลังงานท่ีมีอยูในทองถ่ิน เพ่ือใหมีการผลิต และการใช

ประโยชนอยางแพรหลาย มีความเหมาะสมท้ังทางดานเทคนิค เศรษฐกิจ สภาพแวดลอมและสังคม ยังรวมถึงการ

พัฒนาเครื่องมือ เครื่องใช และอุปกรณเพ่ือการใชงานมีประสิทธิภาพสูงสุดดวย

หมูบานหรือชุมชน จัดใหมีกิจกรรมรณรงค สรางจิตสํานึกการใชพลังงานอยางพอประมาณ ใน

ครัวเรือนสามารถดําเนินการไดเอง เชน การลดการใชพลังงานไฟฟา เชน การเปลี่ยนหลอดเปนหลอดไฟฟาแบบ

ประหยัดพลังงาน การปดไฟฟาท่ีไมจําเปน ปรับซอมอุปกรณไฟฟาท่ีใชพลังงานมาก การลดการใชพลังงานจาก

เชื้อเพลิง เชน สูบน้ําดวยการใชกังหันลม หรือพลังงานจากแรงคน การเดิน การใชจักรยานแทนรถยนตในการ

http://www.panyathai.or.th/wiki/index.php/%E0%B8%A5%E0%B8%A1


จังหวัดปทุมธานี หนา ๔๑

เดินทางท่ีระยะทางไมไกล หรือการประหยัดพลังงานในรูปแบบอ่ืนท่ีมีผลตอสังคมอ่ืนๆ เชนประหยัดการใชน้ําประปา

สามารถชวยชาติลดการใชไฟฟาหรือน้ํามันในการผลิตน้ําประปาได เปนตน การผลิตและใชพลังงานในรูปแบบอ่ืนๆ

เชน การผลิตพลังงานจากสัตวจากพืช ในรูปแบบตางๆ ซ่ึงหมูบานหรือชุมชนอาจจัดการรณรงคการประหยัดพลบัง

งาน เปนกิจกรรมประจําป หรือกิจกรรมในวันสําคัญเพ่ือสงเสริมการลดการใชพลังงาน เชน การปดไฟฟาพรอมกันท้ัง

หมูบาน ในชวงเวลาหนึ่ง เพ่ือใหเห็นคุณคาของพลังงาน หรือกิจกรรมอ่ืนท่ีรวมกันทําท้ังหมูบาน

เกณฑการประเมิน ตองผานท้ัง 2 ขอ (ขอใดก็ได)

ผาน ไมผาน 1.ครัวเรือนมีกิจกรรมสงเสริมการลดการใช พลังงาน รอยละ 25 ของครัวเรือนในหมูบาน เชน

การเปลี่ยนหลอดไฟแบบประหยัด การใชรถจักรยานแทนการใชรถยนต ฯลฯ

กิจกรรมท่ีสงเสริมการลดการใชพลังงาน รณรงคใหประชาชนในหมูบาน ลดการใชพลังงาน เชน ไฟฟา น้ําประปา ใช

หลอดไฟแบบประหยัด ใชการเดินเทาและจักรยานแทนการใชรถยนตในระยะทางใกล ๆ

ผาน ไมผาน 2. ครัวเรือน มีการผลิตและใชพลังงานทดแทน รอยละ 25 ของครัวเรือนในหมูบาน/ชุมชน (เชน การ

ทําน้ํามันเชื้อเพลิงจากพืช, สัตว หรือน้ํามันท่ีผานการใชงานแลว (ไบโอดีเซล) การทําแกสหุงตมจาก

มูลสัตว ฯลฯ) กิจกรรมท่ีสงเสริมการผลิตพลังงานทดแทน มีการทําพลังงานทดแทนในพ้ืนท่ีเพ่ือ

จําหนายในพ้ืนท่ีใกลเคียง แตไมไดนํามาใชกับครัวเรือนในหมูบาน ครัวเรือนท่ีผลิตและใชพลังงาน

ทดแทน จํานวน......-.......ครัวเรือน คิดเปนรอยละ.......-........(ครัวเรือนท่ีผลิตและใชพลังงานฯ.

หารดวยครัวเรือนท้ังหมด คูณดวย100 ผลลัพธเทากับ25 หรือมากกวาจึงผานเกณฑ)

ผาน ไมผาน 3. หมูบาน/ชุมชน มีกิจกรรมเพ่ือการลดการใชพลังงานและมีการผลิตและใชพลังงานทดแทน

รวมกัน อยางนอยปละ 1 ครั้ง กิจกรรมท่ีทํารวมกันท้ังหมูบาน...(กิจกรรมอะไร ทําอยางไร ทํา

ชวงเวลาไหน) รณรงคใหประชาชนในหมูบาน ใชพลังงานทดแทน คือ การผลิตไฟฟาดวยวัชพืช

(ผักตบชวาและหญาขน) โดยสงเสริมใหประชาชนในหมูบานนําผักตบชวาท่ีมีอยูในลําคลองมาขาย

ใหกับโรงผลิตไฟฟาเพ่ือนําไปผลิตเปนไฟฟา เปนการเพ่ิมรายไดกับครัวเรือน ลําคลองสะอาด และ

เปนการใชพลังงานทดแทนอีกทางหนึ่งดวย


จังหวัดปทุมธานี หนา ๔๒

ตัวช้ีวัดท่ี 23 หมูบานหรือชุมชนมีการสรางมูลคาเพ่ิมจากทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอม

หมูบานมีกระบวนการเรียนรู มีการพัฒนาและบริหารจัดการเพ่ือการใชประโยชนจาก

ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมเพ่ือใหเกิดรายไดอยางยั่งยืน มีกิจกรรมการใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติ

และสิ่งแวดลอม เพ่ือใหเกิดรายไดอยางยั่งยืน เชน หมูบานทองเท่ียวเชิงหัตถกรรม เชิงเกษตร อนุรักษ ดวยการ

บริหารจัดการท่ีสอดคลองกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ภูมิปญญาท่ีเปนของชุมชน ตัวอยางเชน ชุมชน

มีปาของชุมชน และคนในชุมชนอาศัยผลิตภัณฑจากปามาใชอุปโภค บริโภค หมูบานหรือชุมชน จึงจัดการออกกฎ

ระเบียบการใชประโยชนจากปา มีการบํารุงรักษา เวนชวงการเขาไปทําประโยชน นําผลิตผลจากปามาเปลี่ยนสภาพ

เปนผลิตภัณฑ ท่ีมีราคามีมูลคาเพ่ิมรายได เปนตน หรือชุมชนท่ีมีสถานท่ี ทัศนียภาพสวยงามเหมาะแกการหยอนใจ

หรือเหมาะแกการฟนฟูสุขภาพรางกาย ชุมก็บริหารจัดการใหเปนชุมชนเพ่ือการทองเท่ียวเชิงสุขภาพหรือชุมชนเพ่ือ

การพักผอนหยอนใจอ่ืนๆ ตามพ้ืนฐานภูมิสังคมในแตละชุมชน หรือการนําวัตถุดิบในธรรมชาติของชุมชนมาเพ่ือ

การ แปรรูปเปนผลิตภัณฑ ตางๆ การทําปุยหมัก การทําน้ําสมควันไมเพ่ือใชเปนสารสารพัดประโยชน ฯลฯ


ผาน ไมผาน หมูบาน/ชุมชน มีกิจกรรมการใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม เพ่ือใหเกิด

รายไดอยางยั่งยืน (เชน หมูบานทองเท่ียว หัตถกรรม เชิงเกษตร อนุรักษ

แปรรูปผลิตภัณฑ การทําปุยหมัก การทําน้ําสมควันไม ฯลฯ)

กิจกรรมท่ีดําเนินการ ใชปุยอินทรีย น้ําสมควันไม น้ําหมักชีวภาพ โดยใชวัสดุท่ีมีในพ้ืนท่ี มาทําการเกษตร

การจัดระดับหมูบาน

ตัวช้ีวัดท่ีผานเกณฑ (ใสเลข 1 ในขอท่ีผานเกณฑ ใส 0 ในขอท่ีไมผาน)

ตัวช้ีวัดท่ี

รวม

คะแนน

ระดับ

หมูบาน

1หรือ2

หรือ3

ดานจิตใจ ดานเศรษฐกิจ ดานการเรียนรู ดานทรัพยากรฯ

1

2

3

4

5

6 7 8

9

10

11

12 13

14

15 16

17

18 19

20

21

22

23

1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 23 3

เกณฑการจัดระดับหมูบาน 1. ระดับพออยู พอกิน หมายถึง หมูบานท่ีมีผลการดําเนินงานอยูในระดับพออยู พอกิน เง่ือนไข คือ ดําเนินการครบท้ัง 2 ขอ


จังหวัดปทุมธานี หนา ๔๓

1) มีตัวชี้วัดผานจํานวน 10- 16 ตัวชี้วัด 2) และตองผานตัวชี้วัดหลักจํานวน 10 ตัวชี้วัด (มีเครื่องหมาย ในขอ1,2,4,8,10,13,16,17,20,21) 2. ระดับอยูดี กินดี หมายถึง หมูบานท่ีมีผลการดําเนินงานอยูในระดับอยูดี กินดี เง่ือนไข คือ ดําเนินการครบท้ัง 2 ขอ 1) มีตัวชี้วัดผาน 17-22 ตัวชี้วัด 2 ) และต องผ านตั วชี้ วั ดหลั ก 17 ตั วชี้ วั ด ( มี เครื่ องหมาย และ ในข อ

1,2,3,4,5,8,9,10,11,1314,16,17,19,20,21,22) 3.ระดับม่ังมี ศรีสุข หมายถึง หมูบานท่ีมีผลการดําเนินงานอยูในระดับม่ังมี ศรีสุข ตองผานการประเมินครบท้ัง 4 ดาน 23 ตัวชี้วัด

หากหมูบานใดไมสามารถจัดระดับได จะอยูในระดับผานเกณฑ 6 X 2 เปนหมูบานท่ีมีวิถีชีวิตตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

7. รายช่ือครัวเรือนวิถีพอเพียง

ท่ี ช่ือ-สกุล ท่ีอยู

1 นางสาวสมพร เครือโชติ 33 ม.8 ต.คลองควาย

2 นางสมหมาย เสมอหัด 33/4 ม.8 ต.คลองควาย

3 นางละมัย หอมชื่นใจ 2/1 ม.8 ต.คลองควาย

4 นางบังอร ตนหมาก 59/2 ม.8 ต.คลองควาย

5 นางนฤมล ชูทรัพย 58/1 ม.8 ต.คลองควาย

6 นางจุฑารัตน เสมอหัด 58/3 ม.8 ต.คลองควาย

7 นางสาวจําเนียร พลฤทธิ์ 47/3 ม.8 ต.คลองควาย

8 นายสมชาย ถ่ินพายัพ 28 ม.8 ต.คลองควาย

9 นางสาวดาว พูลสวัสดิ ์ 3/1 ม.8 ต.คลองควาย

10 นางเชิญ มรกต 61/1 ม.8 ต.คลองควาย

11 นางเปา เนื่องทวี 40 ม.8 ต.คลองควาย

12 นายสมจิตร เกษร 24 ม.8 ต.คลองควาย

13 นางสาวสุภาพร โพธิ์ส ิ 40/3 ม.8 ต.คลองควาย

14 นางอําไพ ยินดีวรรณ 32/2 ม.8 ต.คลองควาย


จังหวัดปทุมธานี หนา ๔๔

8. แผนชุมชนดานเศรษฐกิจพอเพียง

- โครงการสงเสริมการจัดทําบัญชีครัวเรือน - โครงการสงเสริมกิจกรรมประหยัดพลังงานเพ่ือลดรายจาย - โครงการสงเสริมกิจกรรมปลูกพืชผักสวนครัวเพ่ือลดรายจาย - โครงการสงเสริมใหครัวเรือนเปนสมาชิกกลุมออมทรัพยเพ่ิมข้ึน - โครงการสงเสริมครัวเรือนใหมีการออมเงิน - โครงการสงเสริมครัวเรือนดํารงชีวิตตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

ท่ี ชื่อ-สกุล ท่ีอยู

15 นางกุด งามเหมาะ 59/3 ม.8 ต.คลองควาย

16 นายสํารวย พันธุผัก 31/1 ม.8 ต.คลองควาย

17 นางสาวพิสมัย อัยรา 1/1 ม.8 ต.คลองควาย

18 นางสาวละออ อบขจร 7 ม.8 ต.คลองควาย

19 นางสาวนันทวัน สีแกวอินทร 57/2 ม.8 ต.คลองควาย

20 นายวงศ เชิดชู 23/2 ม.8 ต.คลองควาย

21 นายสํารวย ชูทรัพย 22/2 ม.8 ต.คลองควาย

22 นางสาวสมหมาย วินัย 26/2 ม.8 ต.คลองควาย

23 นายหยุด ขันทอง 26/1 ม.8 ต.คลองควาย

24 นายเดชา เครือโชติ 33/2 ม.8 ต.คลองควาย

25 นางสายทอง เกษร 33/5 ม.8 ต.คลองควาย

26 นางลวน สุขสุแพทย 11 ม.8 ต.คลองควาย

27 นางดาวเรือง วุฒิเศษฐ 22/1 ม.8 ต.คลองควาย

28 นายวุฒิศักดิ์ สุริยันต 41/3 ม.8 ต.คลองควาย

29 นางถวิล เครือโชติ 33/6 ม.8 ต.คลองควาย

30 นายสุทธิ พักตเพียงจันทร 23/3 ม.8 ต.คลองควาย


จังหวัดปทุมธานี หนา ๔๕

9. ตัวอยางครัวเรือนพัฒนาตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

ครัวเรือนประกอบอาชีพและดําเนินชีวิตตามแนวปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มีดังนี้

9.1 นายเดชา เครือโชต ิ อายุ 60 ป บานเลขท่ี 33/2 หมูท่ี 8 ตําบลคลองควาย อําเภอ

สามโคก ดํารงตําแหนงตาง ๆ ในหมูบาน ดังนี้ 1.ประธานกรรมการหมูบานทางยาว 2.ประธานศูนยเรียนรูตาม

โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริ อําเภอสามโคก 3.ประธานกองทุนแมของแผนดินบานทางยาว

4.ประธานวิสาหกิจชุมชนกลุมเกษตรกรเฉลิมพระเกียรติบานทางยาว 5.ประธานกลุมเลี้ยงเปดเพ่ือการออม

- อาชีพหลัก ทําการเกษตร ประกอบดวย ทํานา ทําสวน

- อาชีพเสริม ผลิตขาวมอลต ขาวกลองงอก ในรูปของวิสาหกิจชุมชนกลุมเกษตรกรเฉลิมพระเกียรติ

บานทางยาว สงใหกับหางเดอะมอลต ตลาด อตก. บริษัททิปโก

- รณรงคการทํานาโดยไมเผาตอซัง และทํานา ทําสวนแบบเกษตรอินทรีย ใชน้ําหมักชีวภาพ น้ําสมควัน

ไม ปุยอินทรียในการทําการเกษตร

- เปนวิทยากรดานการนอมนําปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ทําน้ําหมักชีวภาพ การทําขาวมอลต และ

เปนศูนยเรียนรูศิลปวัฒนธรรมและกีฬาตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง (กิจกรรมกองทุนแมของแผนดิน)

- สงเสริมสนับสนุนใหประชาชนในหมูบานนอมนําปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาปรับใชในชีวิตประจําวัน

ตามตัวชี้วัด 6x2 เนนการลดรายจายเพ่ิมรายได เชน การปลูกพืชผักสวนครัว สงเสริมการเลี้ยงเปด การเลี้ยงกบ

และการเลี้ยงปลา โดยทําเปนตัวอยางใหกับประชาชนในหมูบานไดทําตาม

“เปนผูชํานาญการดานการเกษตร”

9.2 นายสํารวย ชูทรัพย อายุ 60 ป บานเลขท่ี 22/2 ตําบลคลองควาย อําเภอสาม

โคก ดํารงตําแหนง ประธานกลุมออมทรัพยเพ่ือการผลิต ประธานกลุมผูใชน้ํา และหัวหนากลุมบานหนาวัด

- อาชีพหลัก ทําการเกษตร ทํานา


จังหวัดปทุมธานี หนา ๔๖

- อาชีพเสริม ปลูกพืชผักสวนครัว ประกอบดวย ขา ตะไคร ใบมะกรูด พริก มะละกอ

ถ่ัวฝกยาว มะเขือ ผักบุงจีน คะนา เปนตน

- เลี้ยงปลา ไวบริโภคเอง จํานวน 1 บอ (ปลาดุก ปลานิล ปลาตะเพียน)

- การใชปุยในการทําสวน ใชปุยคอก ปุยอินทรชีวภาพ

“เปนผูชํานาญการดานการบริหารจัดการกองทุนฯ”

9.3 นายสุทธิ พักตเพียงจันทร อายุ 46 ป บานเลขท่ี 23/3 ตําบลคลองควาย อําเภอสาม

โคก ดํารงตําแหนง ประธานกองทุนหมูบานทางยาว คณะกรรมการหมูบานทางยาว คณะกรรมการกองทุนแมของ

แผนดินฯ คณะกรรมการวิสาหกิจชุมชนกลุมเกษตรกรเฉลิมพระเกียรติบานทางยาว

- อาชีพหลัก ทําการเกษตร ประกอบดวย ทํานาและเลี้ยงเปด/เลี้ยงปลา

- อาชีพเสริม ผลิตขาวมอลต ขาวกลองงอก ในรูปของวิสาหกิจชุมชนกลุมเกษตรกรเฉลิมพระ

เกียรติบานทางยาว สงใหกับหางเดอะมอลต ตลาด อตก. บริษัททิปโก มียอดสั่งซ้ือเดือนละ 50,000 –

80,000 บาท โดยประมาณ

- ปลูกพืชผักสวนครัว ประกอบดวย ขา ตะไคร ใบมะกรูด พริก เปนตน

- การใชน้ําหมักชีวภาพและปุยอินทรียในการทํานา

- สงเสริมในประชาชนในหมูบานออมเงินกับกองทุนฯตาง ๆ ในหมูบาน

“เปนผูชํานาญการดานการบริหารจัดการกองทุนฯ การผลิตขาวมอลต”


จังหวัดปทุมธานี หนา ๔๗

9.4 นางกุด งามเหมาะ อายุ 72 ป บานเลขท่ี 59/3 ตําบลคลองควาย อําเภอสามโคก

จังหวัดปทุมธานี

- อาชีพ ทําการเกษตร ประกอบดวย ทําสวนผัก สวนผลไม

- อาชีพเสริม ประกอบดวย เลี้ยงเปด เลี้ยงกบ เลี้ยงปลา

- นอมนําปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงตามปรับใชในชีวิตประจําวัน ตามตัวชี้วัด 6x2

“เปนผูชํานาญดานการปลูกพืชผักสวนครัว”

9.5 นางลวน สุขสุแพทย อายุ 52 ป บานเลขท่ี 11 ตําบลคลองควาย อําเภอสามโคก จังหวัด

ปทุมธานี

- อาชีพหลัก คาขาย

- อาชีพเสริม ประกอบดวย เลี้ยงเปด เลี้ยงกบ เลี้ยงปลา

- ปลูกพืชผักสวนครัว ประกอบดวย ขา ตะไคร ใบมะกรูด พริก เปนตน


“เปนผูชํานาญการดานการประกอบอาชีพเสริม”


จังหวัดปทุมธานี หนา ๔๘

9.6 นางสายทอง เกสร อายุ 54 ป บานเลขท่ี 33/5 ตําบลคลองควาย อําเภอสามโคก จังหวัด

ปทุมธาน ีเปนประธานกลุมอาชีพทําน้ําพริก

- อาชีพ ทํานา

- อาชีพเสริม ทําน้ําพริกแกงขาย

- เลี้ยงปลา ไวบริโภคเอง จํานวน 1 บอ

- ใชน้ําหมักชีวภาพ และปุยอินทรียในการทํานา

- เปนวิทยากรสอนทําน้ําพริกประเภทตาง ๆ


“เปนผูชํานาญการดานทําน้ําพริก”

สรุป

บานทางยาว หมูท่ี 8 ตําบลคลองควาย อําเภอสามโคก จังหวัดปทุมธานี เปนหมูบานเศรษฐกิจ

พอเพียงตนแบบ ระดับ “ม่ังมี ศรีสุข” ป 2552 มีความสัมพันธเปนญาติพ่ีนอง ซ่ึงมีกิจกรรมตาง ๆ เชน การ

สงเสริมการดํารงชีวิตตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง การอนุรักษวัฒนธรรม การทําการเกษตรอินทรีย การ

สงเสริมส่ิงแวดลอม และการสงเสริมดานอาชีพเพ่ือเพ่ิมรายไดใหแกครัวเรือน โดยเฉพาะการมีเมนูการประกอบ

อาชีพใหราษฎรในหมูบานไดเลือกทําตามความถนัด เชน การผลิตภัณฑ OTOP 5 ดาว คือ ขาวมอลต ของ

วิสาหกิจกลุมเกษตรกรเฉลิมพระเกียรติบานทางยาว การเล้ียงกบ การเล้ียงเปด การเล้ียงปลา การปลูก

พืชผักสวนครัว และมีการสงเสริมใหประชาชนในหมูบานไดนอมนําปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ตามตัวช้ีวัด 6x2

มาปรับใชในการดําเนินชีวิต โดยมีผูใหญบาน (นายเดชา เครือโชติ) และผูนําทาน อ่ืน ๆ เชน นายสํารวย

ชูทรัพย นายสุทธิ พักตเพียงจันทร เปนตัวอยางในการประกอบอาชีพ โดยใชวิธีทําเปนตัวอยางใหประชาชน

ในหมูบานดูกอนวาจะสามารถทําไดหรือไม และเม่ือประสบปญหาจะแกไขอยางไร เม่ือประสบผลสําเร็จในการ

ทํากิจกรรมดานใดแลวจึงแนะนําใหประชาชนท่ีสนใจทําตามดูบาง


จังหวัดปทุมธานี หนา ๔๙

10. แผนปฏิบัติการหมูบาน

- โครงการขยายครอบครัวพัฒนาตนแบบ 30 ครัวเรือน/ป

- โครงการขยายครอบครัวพัฒนาตนแบบในตําบลคลองควาย 30 ครัวเรือน/ป

- โครงการเผยแพรภูมิปญญาศูนยเรียนรูบานทางยาว (3 กิจกรรม)

******************************

Documents

ถอดบทเรียบ้านทางยาว 14-9-54