Page 1เหตุการณ 14 ตุลาคม 2516

3/5/2008 11:42:52 AMhttp://www.geocities.com/thaifreeman/14october/14oct.html

เหตุการณ 14 ตุลาคม 2516

ความนํา

14 ตุลาคม 2516 เปนปรากฏการณทางการเมืองยุคใหมของไทยที่มีนัยสําคัญอยางยิ่งเพราะเปนการลุกฮือของประชาชนนับแสนๆคนเพ่ือตอตานรัฐบาลเผด็จการทหาร เปนการเปดประวัติศาสตรบทบาทใหมทางการเมืองไทยในยุคหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 24 มิถุนายน 2475

สภาพสังคม

ในชวง พ.ศ.2503-2513 ประเทศไทยมีอัตราการเพิ่มขึ้นของประชากรมากถึงรอยละ 38.4 หรือเฉลี่ยปละ 1 ลานคน ซึ่งถือวาสูงมากการเพ่ิมขึ้นของประชากรสงผลกระทบทางสังคมหลายประการเชน การอพยพยายถิ่นเขามา อาศัยอยูในเขตเมืองมากขึ้นเกิดกลุมอาชีพและกลุมชนชั้นกลางทางเศรษฐกิจมากขึ้นอันรวมไปถึง การเพิ่มของ ชนชั้นแรงงาน ยิ่งรัฐมีนโยบายสงเสริมใหประชาชนไดรับการศึกษามากขึ้นเทาไรปญหาที่ตามมาก็คือ การเกิดภาวะ คนวางานมากขึ้นเทานั้นเหตุเพราะรัฐบาลไมสามารถหาแหลงงานรองรับผูจบการศึกษาไดเพียงพอแมจะมีการลงทุนทางอุตสาหกรรมอยูในระดับสูง แตโรงงานที่เกิดขึ้นมักมีความตองการแรงงานในระดับต่ําเพราะเปนโรงงาน ที่ใชเครื่อง จักรกลเปนสวนใหญการเพ่ิมขึ้นของประชากรประกอบกับการสงเสริมการศึกษาและมีการลงทุนใน ภาคอุตสาหกรรม มาขึ้นทําใหเกิดชนชั้นใหมที่มีอิทธิพลตอการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองกลาวคือ

กลุมหนึ่ง กลุมนักธุรกิจทั้งในภาคการธนาคาร สถาบันการเงินและอุตสาหกรรมการบริการเปนผลสืบเนื่องมาจากรัฐเนนการพัฒนาทางดานเศรษฐกิจผนวกกับการไหลเขาของเงินทุนจากตางประเทศประกอบกับการใชจายเงินของสหรัฐอเมริกาในสงครามเวียดนามทําใหเกิดภาวะพลวัตในระบบเศรษฐกิจไทยและนําไปสูการเกิดชนชั้นกลางและเศรษฐีใหมขึ้นแมอํานาจทางการเมืองจะอยูในกลุมของผูบริหารบานเมือง

กลุมที่สอง กลุมผูใชแรงงานทั้งในภาคอุตสาหกรรมและบริการเพราะรัฐมีนโยบายสงเสริมการลงทุนทางดานอุตสาหกรรมทําใหแรงงานในชนบทหลั่งไหลเขามาทํางานในเขตเมืองซึ่งเปน ที่ตั้งโรงงานอุตสาหกรรม

กลุมที่สาม กลุมนิสิตนักศึกษาและนักเรียนอาชีวะ ซึ่งมีจํานวนเพิ่มขึ้นอยางมากมายเนื่องจากนโยบาย ขยายการศึกษา อันเปนสวนหนึ่งของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติทําใหมีผูสําเร็จการศึกษาในระดับมหาวิทยาลัยและ อาชีวเปนจํานวนมากผลที่ตามมาก็คือการไมสามารถรองรับผูจบการศึกษา เขาทํางานไดอยางเพียงพอจน เปนสาเหตุของการวางงานและกลายเปนกระแสความไมพอใจในหมูผูท ี่กําลังศึกษาและผูที่วางงาน

นอกจากนี้ยังมีกลุมผูสูญเสียอํานาจทางการเมืองภายหลังการปฏิวัติตังเองของจอมพลถนอม เชนกลุมที่สนับสนุนพลตํารวจเอกประเสริฐ รุจิวงคที่รอเวลาและโอกาสในการโคนลมกลุมของจอมพลถนอม

สภาพเศรษฐกิจ

การพัฒนาเศรษฐกิจตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติตั้งแตรัฐบาลของจอมพงสฤษดิ์ ธนะรัชเปนตนมารัฐสงเสริมเศรษฐกิจแบบเกษตรกรรมที่เนนการสงออกสินคาเกษตรกรรม ซึ่งก็คือ เกษตรกรหันไปปลูกพืชไรเพ่ือสงออกแตพืชไรมความไวตอระบบราคาและตองใชความรูในการผลิต การจัดการและการตลาดมากวาการเกษตร เพื่อยังชีพเศรษฐกิจแบบเกษตรกรรมมีผลกระทบตอโครงสรางอํานาจทางการเมืองประกอบกับภาคอุตสาหกรรม

ที่มุงสงเสริม การลงทุนในรูปแบบอุตสาหกรรมทดแทนการนําเขาโดยรัฐฐาลใหสิทธิพิเศษกับนายทุนตางชาติที่เขามาลงทุน ในประเทศ เชนการยกเวนภาษีการอนุญาติใหนายทุนตางชาติสามารถถือครองที่ดินไดเปนตนทําใหประเทศไทยเริ่มมีการผลิตสินคาอุตสาหกรรมโรงงานเพื่อสงออกและเพ่ิมปริมาณมากขึ้นยิ่งเมื่อประเทศไทย มีนโยบายการพัฒนา จากอุตสาหกรรมทดแทนการนําเขาสูอุตสาหกรรมเพ่ือการสงออกผลกระทบที่เกิดขึ้นก็คือ การอพยพแรงงานจากชนบทเขาสูเมือง อันสงผลตอการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและการเมืองในระยะตอมา

สภาพการเมือง

จอมพล ถนอม กิตติขจร ดํารงตําแหนงนายยกรัฐมนตรีคนที่ ๑๐ ของประเทศไทยเมื่อ วันที่ ๑ มกราคม ๒๕๐๑บริหารประเทศไดเพียงเกาเดือนเศษก็ลาออกจากตําแหนงเพื่อเปดทางใหจอมพลสฤษดิธ์นะรัชต ทําการปฏิวัติ เมื่อวันที่ ๒๐ ตุลาคม ๒๕๐๑เพ่ือขึ้นเปนนายยกรัฐมนตรีคนที่ ๑๑ ของประเทศเนื่องจากสถานการณทางการเมืองภายในประเทศไมเรียบรอย

จอมพลสฤษดิ์อยูตําแหนงนายกฯ นานสี่ปกวาจึงถึงแก อสัญกรรม ถือเปนนายกรัฐมนตรีคนเดียวของประเทศ ที่เสียชีวิตในขณะที่อยูในตําแหนงเมื่อจอมพลสฤษดิ์ ถึงแก อสัญกรรม จอมพล ถนอม กิตติขจร ก็ไดรับการแตงตั้ง ใหเปนนายกรัฐมนตรีอีกครั้งหนึ่ง

Page 2เหตุการณ 14 ตุลาคม 2516

3/5/2008 11:42:52 AMhttp://www.geocities.com/thaifreeman/14october/14oct.html

จอมพลถนอม กิตติขจร จอมพลประภาส จารุเสถียร พ.อ. ณรงค กิตติขจร

ปจจัยการเกิดเหตุการณ

รัฐบาลจอมพล ถนอม กิตติขจร รับชวงบริหารประเทศตามธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พ.ศ. ๒๕๐๒ สืบตอจากรัฐบาลจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชตตั้งแตปลายป ๒๕๐๖ มาจนถึงป ๒๕๑๑ จึงประกาศใชรัฐธรรมนูญเปน กฎหมายสูงสุดในการปกครองประเทศ รัฐธรรมนูญฉบับดังกลาวรางโดยสภารางรัฐธรรมนูญซึ่งรางมาตั้งแตสมัย รัฐบาลจอมพลสฤษดิ์เมื่อป๒๕๐๒ นับเปนรัฐธรรมนูญที่ใชเวลารางยาวนานมาก และตองเสียคาใชจายในการรางมาก ที่สุดยิ่งกวาธรรมนูญฉบับใด ๆที่เคยมีมาในประเทศไทย ( จายเปนเงินเดือนสมาชิกสภาราง ฯ )

เมื่อประกาศใชรัฐธรรมนูญแลว จึงกําหนดใหวันที่๑๐ กุมภาพันธ ๒๕๑๒ เปนวันเลือกตั้งสมาชิกสภาผูแทน ราษฎร จอมพลถนอมตั้งพรรค “สหประชาไทย“เพ่ือสงผูสมัครรับเลือกตั้งเปน ส.ส. โดยตัวเองรับตําแหนงหัวหนาพรรคมีจอมพล ประภาส จารุเสถียร ซึ่งขณะนั้นยังมียศเปนพลเอก และนายพจนสารสินเปนรองหัวหนาพรรค พล.อ.อ. ทวี จุลละทรัพย เปนเลขาธิการพรรค ผลการเลือกตั้งปรากฏวา พรรคของจอมพลถนอมไดที่นั่งในสภา ๗๕ ที่นั่งขณะที่พรรคประชาธิปตยได ๕๐ กวาที่นั่ง นอกนั้นเปน ส.ส. สังกัดพรรคเล็กพรรคนอย และ ส.ส.อิสระที่ไมสังกัดพรรค การเมืองใด

หลังการเลือกตั้ง จอมพล ถนอม กิตติขจร ไดเปนนายกรัฐมนตรีอีกครั้ง เขาบริหารประเทศในบรรยากาศ “ประชาธิปไตยครึ่งใบ“ที่นายกรัฐมนตรีไมไดลงสมัครรับเลือกตั้งอยูนานสองปกวาจึงตัดสินใจปฏิวัติรัฐบาลของ ตัวเองเมื่อวันที่ ๑๗ พฤศจิกายน ๒๕๑๔โดยอางเหตุผลถึงภัยจากตางชาติบางประเทศที่เขามาแทรกแซงและยุยงสงเสริมใหผูกอการรายกําเริบเสิบสานในประเทศ นอกจากนั้นสถานการณภายในประเทศก็เต็มไปดวยความยุงเหยิงนานาประการ ซึ่งคณะปฏิวัติเห็นวาหากปลอยใหมีการแกไขไปตามวิถีทางของรัฐธรรมนูญแลวจะเปนการลาชาจึงตัดสินใจปฏิวัติเพ่ือใหสามารถแกไขสถานการณของประเทศไดผลอยางรวดเร็ว

เมื่อทําการปฏิวัติแลว จอมพลถนอมไดจัดตั้งสภาบริหารคณะปฏิวัติขึ้นเพื่อปกครองประเทศ โดยจอมพลถนอม ดํารงตําแหนงเปนประธานสภาบริหารคณะปฏิวัติมีผูอํานวยการสี่ฝายคือ ๑. พล.อ. ประภาส จารุเสถียร เปนผูอํานวยการ ฝายรักษาความสงบเรียบรอยและความมั่นคงของประเทศ ๒. นายพจน สารสินเปนผูอํานวยการฝายเศรษฐกิจและ การคลัง ๓. พล.อ.อ. ทวี จุลละทรัพย เปนผูอํานวยการฝายเกษตรและคมนาคม และ พล.ต.อ. ประเสริฐ รุจิวงศอธิบดีกรมตํารวจขณะนั้น เปนผูอํานวยการฝายศึกษาและสาธารณสุข

ในการปฏิวัติ ๑๗ พฤศจิกายน ๒๕๑๔ นี้ พ.อ. ณรงค กิตติขจร ลูกชายจอมพลถนอมและเปนลูกเขย จอมพลประภาส ดํารงตําแหนงเปนผูชวยเลขาธิการคณะปฏิวัติเมื่อการปฏิวัติเสร็จสิ้นลง เขาไดดํารงตําแหนง รองเลขาธิการคณะกรรมการตรวจและติดตามผลการปฏิวัติราชการ ( กตป. ) ซึ่งเปนหนวยงานที่มีอํานาจมากมาย

ในการตรวจตราการปฏิบัติงานของขาราชการในชวงที่คณะปฏิวัติขึ้นบริหารประเทศนั้นตลอดเวลาไดมีเสียง เรียกรองจากประชาชนอยูเสมอใหคณะปฏิวัติรีบประกาศใชรับธรรมนูญและจัดตั้งรัฐบาลบริหารประเทศใหถูกตองตามขั้นตอน ประจวบกับในป ๒๕๑๕ เปนปที่สถาปนาสมเด็จพระเจาลูกยาเธอเจาฟาวชิราลงกรณฯ ซึ่งมีพระชนมายุครบ ๒๐ พรรษาขึ้นสมเด็จพระบรมโอรสสาธิราชสยามมกุฎราชกุมารฯ จึงจําเปนตองมีรัฐบาลใหถูกตอง ตามธรรมเนียมนิยมเพราะจะจัดใหมีพระราชพิธีในขณะที่ประเทศชาติบานเมืองยังอยูในระหวางการ

ปกครองของคณะปฏิวัติไมได ดวยเหตุนี้จึงมีการประกาศใชรัฐธรรมนูญการปกครองแหงราฃอาณาจักรเมื่อ วันที่ ๑๕ ธันวาคม ๒๕๑๕ ซึ่งมีบทบัญญัติทั้งสิน ๒๓มาตรา รัฐธรรมนูญฉบับนี้กําหนดใหมี “ สภานิติบัญญัติแหงชาต”ิ เพียงสภาเดียว โดยประกอบดวยสมาชิกมีสิทธ์ิตั้งกระทูถามรัฐบาลไดแตหามอภิปรายหรือซักถามเพิ่มเติม ที่สําคัญคือ สมาชิกไมมีอํานาจเปดอภิปรายไมไววางใจรัฐมนตรี สวนรับมนตรีนั้นรัฐธรรมนูญฉบับนี้กําหนดวาหามเปนสมาชิกสภานิติบัญญัติ

สภานิติบัญญัติแหงชาติตามรัฐธรรมนูญการปกครองฉบับนี้มีมติเลือก พล.ต. ศิริ สิริโยธิน เปนประธานสภา นิติบัญญัติแหงชาติและมีพระบรมราชโองการโปรดเกลา แตงตั้งจอมพลถนอม กิตติขจร เปนนายกรัฐมนตรี

แมจอมพลถนอมจะเปลี่ยนฐานะจากหัวหนาคณะปฏิวัติมาเปนหัวหนารัฐบาลที่มีประกาศพระบรมราชโองการแตงตั้ง ก็ตาม ก็ไมไดชวยใหวิกฤตการณตางๆที่เกิดขึ้นในขณะนั้นคลายความตึงเครียดลงไปแตอยางใด ในทางการเมืองเกิดความขัดแยงระหวางกลุมอํานาจตางๆ โดยเฉพาะความขัดแยงระหวางกลุมพล.ต.อ.ประเสริฐ รุจิรวงศ อธิบดีกรมตํารวจกับกลุมของจอมพลถนอมและจอมพลประภาสซึ่งเหตุการณที่ชี้ใหเห็นความขัดแยงกันอยางรุนแรงก็คือกรณีการบุกพังปอมตํารวจ ซึ่งขาวลือระบุวาเปนการกระทําของคนของ พ.อ. ณรงค กิตติขจร นอกจากนั้นยังไมมีการตออายุราชการใหพล.ต.อ. ประเสริฐเมื่อครบเกษียณแลวทั้งที่กอนหนานั้นไดมีการตออายุ ราชการใหจอมพลถนอม

ในทางเศรษฐกิจ สิ่งที่แสดงใหเห็นวารัฐบาลจอมพลถนอมไมสามารถ “ บําบัดทุกขบํารุงสุข “ ของประชาชนได คือการขาดแคลนขาวสารจนถึงขนาดประชาชนตองเขาแถวรอคิวกันอยางยาวเหยียดตั้งแตเชาตรู เพื่อซื้อขาวสารปนสวนที่ทางราชการนํามาจําหนายในราคาควบคุมและซื้อไดคนละไมเกิน๑๐ กิโลกรัม มิหนําซ้ําตามมาดวยขาดแคลน น้ําตาลทรายอีก

นอกจากนี้ไดเกิดกรณีเฮลิคอปเตอรตกที่ท ุงใหญนเรศวร จังหวัดกาญจนบุรี คณะนายทหารและนายตํารวจชั้นผูใหญพากันเขาไปลาสัตวที่ท ุงใหญฯโดยใชอาวุธในราชการสงครามทั้งปน เอ็ม. ๑๖ รถจ๊ีป แมกระทั่งเฮลิคอปเตอร เปนอุปกรณในการลาสัตว ความไดแตกขึ้นในเที่ยวกลับเฮลิคอปเตอรหนึ่งในสองลําเกิดอุบัติเหตุตกลงกลางทุงนาอําเภอบางเลน จังหวัด นครปฐม ซากสัตวปาที่บรรทุกมากระจายเกลื่อนทุงเรื่องจึงเปนขาวฉาวโฉขึ้นมีการวิพากษ วิจารณใหมีการสอบสวนเอาผิดกับคณะบุคคลดังกลาว แตเนื่องจากในระยะนั้นนายพลเนวิน ประธานสภาปฏิวัติของ ประเทศพมาเดินทางมาเยือนประเทศไทยจอมพลประภาส รัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทยในขณะนั้นจึงพูดใน ทํานองวาคณะบุคคลดังกลาวไมไดเขาไปลาสัตวหากแตเขาไปราชการลับเพ่ือใหการอารักขาแกนายพลเนวิน

เหตุการณลาสัตวที่ท ุงใหญฯนี่เองที่ท ําใหเรื่องราวเลยเถิดออกไปจนถึงการคัดชื่อนักศึกษามหาวิทยาลัยรามคําแหงจํานวนเกาคนออกจากบัญชีนักศึกษาเหตุเพราะพวกเขาไดรวมกลุมกันออกหนังสือของชมรมคนรุนใหมชื่อมหาวิทยาลัยที่ยังไมมีคําตอบซึ่งทางมหาวิทยาลัยรามคําแหงตั้งขอหาพวกเขาวาตั้งชมรมโดยไมไดรับอนุญาต จามหาวิทยาลัย ใช สถานที่ในมหาวิทยาลัยเปนชุมนุมเปนครั้งคราวโดยพลการ เขียนหนังสือกาวราวผูอื่นดวยถอยคํา อันหยาบคาย กลาวถึงมหาวิทยาลัยรามคําแหงในทางที่ทําใหผูอื่นเกลียดชังตําหนินักศึกษาที่ตั้งหนาเลาเรียนวาเปนคนเห็นแกตัวดวยเหตุนี้ ดร. ศักดิ์ ผาสุขนิรันดร อธิการบดีมหาวิทยาลัยรามคําแหงขณะนั้นจึงสั่งลบชื่อนักศึกษาจํานวนเกาคนออก ทั้ง ๆ ที่สาเหตุสําคัญที่สุดที่ท ําใหนักศึกษาเกาคนถูกลบชื่อออกก็ คือขอความลอย ๆสี่บรรทัดในหนา๖ ของหนังสือที่วา

“ สภาสัตวปาแหงทุงใหญฯมีมติใหตออายุสัตวปาอีก ๑ ป เนื่องจากสถานการณภายในและภายนอกเปนที่ไมไวใจ”

Page 3เหตุการณ 14 ตุลาคม 2516

3/5/2008 11:42:52 AMhttp://www.geocities.com/thaifreeman/14october/14oct.html

ขอความลอย ๆ ดังกลาวนี้เองทื่ถือวาเปนการถากถางรับบาลขณะนั้นตอกรณีลาสัตวที่ท ุงใหญฯและการตออาย ุราชการของจอมพลถนอมในฐานะผูบัญชาการสูงสุด และจอมพลประภาส ในบานะผูบัญชาการทหารบกอีกคนละหนึ่งปโดยที่จอมพลถนอมนั้นเคยไดรับการอายุมากอนหนานั้นครั้งหนึ่งแลว

จากกรณีลบชื่อนักศึกษาออกนี่เอง ที่ท ําใหนักศึกษามหาวิทยาลัยรามคําแหงรวมตัวประทวงคําสั่งของดร. ศักดิ์ ผาสุขนิรันดร อธิการบดีและศูนยกลางนิสิตนักศึกษาแหงประเทศไทยไดเขารวมสนับสนุนดวยการประทวงจึงมีนิสิต นักศึกษาทุกสถาบันประมาณ ๕หมื่นคนเขารวมขบวนประทวงที่อนุสาวรียประชาธิปไตยเมื่อวันที๒่๑–๒๒ มิถุนายน ๒๕๑๖การเรียกรองในระยะแรกเพียงตองการใหมหาวิทยาลัยรามคําแหงรับนักศึกษาทั้งเกาคนเขาเปนนักศึกษาดังเดิมและเรียกรองใหอธิการบดีลาออกแตตอมาไดมีการเรียกรองใหรัฐบาลคืนอํานาจการปกครองแกประชาชน และ เรียกรอง ใหประกาศใชรัฐธรรมนูญภายในหกเดือนผลลงเอยที่ฝายนักศึกษาชนะโดยนักศึกษาทั้งเกาคนไดกลับเขาเรียนตามปกติ ดร. ศักดิ์ ผาสุขนิรันดร ลาออกจากตําแหนงอธิการบดี แตขอเรียกรองของศูนยฯ ที่ตองการใหมีรัฐธรรมนูญภายในหกเดือนนั้นไรผล

จากเหตุการณนี้เองที่ท ําใหกลุมผูนําของศูนยกลางนิสิตนักศึกษาฯตลอดจนอาจารยมหาวิทยาลัยและผูสนใจรวมกันกอตั้ง “ กลุมเรียกรองรัฐธรรมนูญ” ขึ้นนําทีมโดย นายธีรยุทธ บุญมี โดยแบงระดับของสมาชิกกลุมไวสองระดับ ระดับที่ ๑ เรียกวา ผูเห็นดวยกับการเรียกรองรัฐธรรมนูญ ซึ่งขั้นตนมีอยู ๑๐๐ คน ระดับที่ ๒เปนกลุมปฏิบัติการ ซึ่งมีตัวเขาเองเปนผูประสานงาน และในวันศุกรที่ ๕ ตุลาคม ๒๕๑๖ กลุมเรียกรองรัฐธรรมนูญไดนัดสื่อมวลชนเพ่ือแถลงขาวเกี่ยวกับวัตถุประสงคการดําเนินงานของกลุม วาตองการเรียกรองใหรัฐบาลประกาศใชรัฐธรรมนูญ โดยเร็วที่สุดดวยสันติวิธีใหการศึกษาทางการเมืองเกี่ยวกับเรื่องรัฐธรรมนูญตามระบอบประชาธิปไตยแกประชาชน และเพ่ือกระตุนใหประชาชนเกิดความสํานึกและหวงแหนในสิทธิเสรีภาพของตนโดยจะใชเวลาติดตอกันสองเดือน ในการรณรงค และในระยะแรกจะแจกหนังสือและใบปลิวตามยานชุมชนตาง ๆ ตลอดเวลาสองวัน

พล.ต.ท. ประจวบ สุนทรางกูร รองอธิบดีกรมตํารวจ ฝายกิจการพิเศษ ไดแถลงวา “ หากการเรียกรองครั้งนี้ ท ําใหเกิดการการเดินขบวนขึ้นทางเจาหนาที่ตํารวจจะดําเนินการจับกุมทันทีเพราะเปนการผิดกฎหมายคณะปฏิวัติที่หามการชุมนุมทางการเมืองในสาธารณะเกินหาคน“ ในขณะเดียวกัน พ.อ. ณรงคกิตติขจร ไดให สัมภาษณหนังสือพิมพวา “มีอาจารยมหาวิทยาลัยและนักการเมืองบางคนกําลังดําเนินการใหนักศึกษาเดินขบวนในเร็วๆ นี้และหากมีการใหนักศึกษาเดินขบวนแลวไมผิดกฎหมายอีกผมก็จะนําทหารมาเดินขบวนบาง เพราะทหารก็ไมอยาก จะไปรบเหมือนกัน

Next>>

หนาที1่ : หนาที2่ : หนาที3่ : หนาที4่

กลับสู หนาหลัก

จัดทําโดย NeoFreeEnergy Group

Last changed: มกราคม 24, 2546

Page 1เหตุการณ 14 ตุลาคม 2516

3/5/2008 11:44:30 AMhttp://www.geocities.com/thaifreeman/14october/14oct2.html

ลําดับเหตุการณ

วันเสารที่ ๖ ตุลาคม ๒๕๑๖ จงปลดปลอยประชาชน

๐๙.๑๕ น.

กลุมเรียกรองรับธรรมนูญประมาณ ๒๐ คน นัดพบกันที่ลานอนุสาวรียทหารอาสาเพื่อนําใบปลิวเรียกรองให ประชาชนรวมกันตอสูเพ่ือสิทธิเสรีภาพและหนังสือเกี่ยวกับการปกครองระบอบประชาธิปไตยมาแจกกับประชาชน หนังสือดังกลาวไดอัญเชิญพระราชหัตถเลขาของพระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัวไวบนปกซึ่งมีความวา

“ ขาพเจามีความเต็มใจที่จะสละอํานาจอันเปนของขาพเจาแตเดิมใหแกราษฎรโดยทั่วไปแตขาพเจา ไมยินยอมยกอํานาจ ทั้งหลายของขาพเจาใหแกผูใดคระใด โดยเฉพาะ เพ่ือใชอํานาจนั้นโดยสิทธิขาด และโดย ไมฟงเสียงอันแทจริงของราษฎร”

นอกจากนี้ยังมีโปสเตอรขอความตาง ๆ อีก ๑๖ แผน เชน

“ น้ําตาเราตกใน เมื่อเราไรรับธรรมนูญ ”

“จงอํานาจแกปวงชนชาวไทย” “จงปลดปลอยประชาชน” เปนตน

๑๐.๐๐ น.

เมื่อซักซอมเปนที่เรียบรอยแลว กลุมเรียกรองรัฐธรรมนูญก็ถือโปสเตอรเดินเขาสูสนามหลวงเริ่มแจกใบปลิว และหนังสือแกประชาชนที่มาตลาดนัดโดยมีเจาหนาที่ตํารวจและชางภาพตามติดไปอยางกระชั้นชิด หลังจากที่ ตระเวนแจกใบปลิว และหนังสือ

บริเวณสนามหลวง กลุมเรียกรองรัฐธรรมนูญไดกลับมาพักเหนื่อยและรอหนังสือซึ่งพิมพมาเพิ่มเติมที่ลานอนุสาวรียทหารอาสาอีกครั้งหนึ่งจากนั้นก็เดินแจกที่บริเวณรานขายตนไมริมคลองหลอดดานรูปปนแมพระธรณีบีบมวยผมขามฟากไปหนากรมประชาสัมพันธสูตลาดบางลําพู ถนนสิบสามหาง

๑๕.๐๐ น.

ขณะที่กลุมเรียกรองรัฐธรรมนูญกําลังแจกใบปลิวและเอกสารแกประชาชนบริเวณตลาดประตูน้ํา เจาหนาที่ ตํารวจซึ่งไดติตามกลุม ฯ มาจากตลาดนัดสนามหลวงเขาจับกุมกลุมเรียกรองรัฐธรรมนูญ หลายคนหลุดพนการจับกุม ไปได เจาหนาที่ตํารวจจึงจับกุมไดเพียง๑๑ คน คือ

๑. นายธีรยุทธ บุญม ี อดีตเลขาธิการศูนยกลางนิสิตนักศึกษาแหงประเทศไทย

๒. นายประพันธศักดิ์ กมลเพชร อดีตอาจารยคณะรัฐศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย และอดีตนักการเมืองแหงขบวนการรัฐบุรุษ

๓. นายนพพร สุวรรณพานิช ประจํากองบรรณาธิการนิตยสาร มหาราษฎร

๔. นายทวี หมื่นนิกร อาจารยคณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร

๕. นายมนตรี จึงศิริอารักษ นักศึกษาคณะนิติศาสตร ป ๑ มหาวิทยาลัยรามคําแหง

๖. นายปรีดี บุญซื่อ นักศึกษาคณะรัฐศาสตร ป ๔ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร

๗. นายชัยวัฒน สุระวิชัย วิศวกรสุขาภิบาล (จุฬา) อดีตกรรมการบริหารศูนยกลางนิสิตนักศึกษาแหงประเทศไทย

๘. นายบุญสง ชเลธร นักศึกษาคณะนิติศาสตร ป ๒ มหาวิทยาลัยรามคําแหง

๙. นายวิสา คัญทัพ นักศึกษาคณะมนุษยศาสตร ป ๓ มหาวิทยาลัยรามคําแหง

๑๐. นายบัณฑิต เองนิลรัตน นักศึกษาคณะศิลปศาสตร ป ๔ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร

๑๑. นายธัญญา ชุนชฎาธาร นักศึกษาคณะรัฐศาสตร ป ๔ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร

กลุมเรียกรองรัฐธรรมนูญทั้ง ๑๑ คน ถูกนําตัวไปสอบสวนที่สันติบาล กอง ๒ กรมตํารวจ ปทุมวัน ตกเย็นกําลัง เขาคนบานและสถานที่ที่ผูถูกจับกุมมีสวนเกี่ยวของพรอมทั้งตั้งขอหา “ มั่วสุมชักชวนใหมีการชุมชนทางการเมือง”

วันอาทิตยที่๗ ตุลาคม ๒๕๑๖

๐๐.๓๐ น.

หลังจากถูกสอบสวนเสร็จแลว ผูถูกควบคุมทั้ง ๑๑ คนก็ถูกนําตัวขึ้นรถไปกักกันไวที่โรงเรียนพลตํารวจนครบางเขนและนําตัวไปควบคุมไวรวมผูตองหาในคดีมีการกระทําอันเปนคอมมิวนิสต และผูตองหาเนรเทศ เมื่อผูถูกควบคุมทั้ง ๑๑ คนไปถึงก็ถูกแยกหองขังเพื่อปองกันมิใหปรึกษากัน เจาหนาที่ตํารวจตั้งขอหาแกผูแกผูถูกจับกุมวา "ขัดขืนคําสั่งคณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๔" และเพิ่มขอหา “ขบถภายในราชอาณาจักร”ตามกฎหมายอาญามาตรา ๑๑๖

๑๓.๐๐ น.

ศูนยกลางนิสิตนักศึกษาแหงประเทศไทยออกแถลงการณคัดคานการจับกุมของรัฐบาลเผด็จการ“ ถนอม – ประภาส” นายสมบัติ ธํารงธัญวงศ เลขาธิการศูนยฯ ไดแถลงวา การจับกุมครั้งนี้เปนการแสดงวา รัฐบาลไมตองการ ใหประชาชนรูเรื่องประชาธิปไตย มุงสรางอาณาจักรแหงความกลัวใหแกประชาชนและไดแถลงตอไปวา“ทางศูนยฯ จะยืนหยัดรวมกับประชาชนในการพิทักษรักษาสิทธิเสรีภาพของประชาชนเพื่อใหไดมาซึ่งสิทธิเสรีภาพอันชอบธรรม”

Page 2เหตุการณ 14 ตุลาคม 2516

3/5/2008 11:44:30 AMhttp://www.geocities.com/thaifreeman/14october/14oct2.html

๑๔.๐๐ น.

เจาหนาที่ตํารวจสันติบาลรวมกับเจาหนาที่ตํารวจหัวหมากไดไปจับกุมตัวนายกองเกียรตคิงคา นักศึกษา คณะนิติศาสตร ป ๓ มหาวิทยาลัยรามคําแหงจากหอพักไปสอบสวนที่กองกํากับการตํารวจสันติบาล ๒ เพ่ิมอีกคนหนึ่ง โดยตั้งขอหาเชนเดียวกับกลุมผูตองหา๑๑ คนจากกลุมเรียกรองรัฐธรรมนูญทั้งที่นายกองเกียรติไมมีชื่อปรากฎ ในเอกสารของกลุมเรียกรองรัฐธรรมนูญ และไมไดไปรวมแจกใบปลิวและหนังสือรวมกับกลุมฯ ในวันที่ ๖ตุลาคม ๒๕๑๖ แตอยางใด

๒๑.๐๐ น.

กลุมอิสระซึ่งสวนใหญเปนเพื่อนและผูรวมงานกลุมเรียกรองรัฐธรรมนูญไดเขาติดตอกับนายพีรพล ตรียะเกษม นายกองคการนักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร( อมธ. ) และสมาชิกสภาธรรมศาสตร เพ่ือเสนอแผน การประทวงการกระทําของรัฐบาลโดยฉับพลัน กลุมอิสระเสนอวา อมธ.ควรชักชวนใหนักศึกษาธรรมศาสตรหยุดสอบและชุมชนเพื่อทําการประทวงโดยเรียกรองใหสถาบันอื่น ๆ รวมมือดวยแตเนื่องจากในวันรุงขึ้นเปนวันสอบกลางปมหาวิทยาลัย ซึ่งนักศึกษามาที่มหาวิทยาลัยนอยและนักศึกษาสวนใหญอาจลังเลเพราะเปนหวงเรื่องสอบกลุมอิสระจึงเสนอให อมธ.ปดตึกเรียนโดยใชโซลามประตูเหล็กทุกประตู เอาลวดและปูนปลาสเตอรอุดรูกุญแจ แผนการนี้นายก อมธ. ยังไมเห็นดวยเพราะเกรงปฏิกิริยาจากนักศึกษาสวนใหญซึ่งตองการจะสอบ แตมีสมาชิก อมธ. บางคนเห็นดวยกับแผนการนี้ อมธ. และกลุมอิสระจึงตกลงกันวานักศึกษาธรรมศาสตรจะตองทําการประทวงโดยเริ่มปดโปสเตอรโจมตีการกระทําของรัฐบาลกอน เพื่อดูทาทีของนักศึกษาศูนยกลางนิสิตนักศึกษาแหงประเทศไทยและสถาบันอื่นไดเสนอใหมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรพยายามตรึงเหตุการณจนถึงวันที๑่๒ ตุลาคมใหได แลวสถาบันอื่น ที่สอบเสร็จจะนํากําลังเสริม ถาตรึงไมถึงวันที่ ๑๒ตุลาคม อาจจะพายก็ได

วันจันทรที่ ๘ ตุลาคม ๒๕๑๖

สันติบาลออกหมายจับนายไขแสง สุกใสอดีต ส.ส. นครพนม ทั่วประเทศ เนื่องจากการคนสํานักงาน “ ธรรมรังสี” ไดพบเอกสารสอวานายไขแสงมีสวนชักใยในการเรียกรองรัฐธรรมนูญครั้งนี้

๑๘.๐๐ น. ที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตรปรากฏแผนโปสเตอรโจมตีการกระทําของรัฐบาลอยางรุนแรงหลายแผนติด ทั่วมหาวิทยาลัยโดยชักชวนใหนักศึกษารวมกลุมกันไปเยี่ยมผูที่ถูกคุมขังที่วิทยาลัยวิชาการศึกษาประสานมิตร(มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรปจจุบัน)มีนักศึกษาจํานวนนับพันกอปฏิกิริยาตอเนื่อง ชุมนุมเรียกรองรัฐธรรมนูญอยาง เปดเผยภายในรั้ววิทยาลัย

ที่จังหวัดเชียงใหมมีรายงานแจงวา มี “มือมืด” โปรยใบปลิวทั่วเมืองเชียงใหม รวมทั้งปดโปสเตอรไว ตามถนนสายตาง ๆมีขอความหลาวสนับสนุนเพื่อนนักศึกษาที่เรียกรองรัฐธรรมนูญและกลาวโจมตีรัฐบาลนายกสโมสรนักศึกษามหาวิทยาลัยเชียงใหมแถลงวา กําลังติตามขาวและจะสงผูแทนนักศึกษามารวมหารือกับศูนยฯที่กรุงเทพฯ

๑๕.๐๐ น. ที่กระทรวงมหาดไทยไดมีการประชุมขาราชการชั้นผูใหญของกระทรวงโดยมีจอมพลประภาส จารุเสถียร รัฐมนตรีวาการกระทรวงมหาดไทยเปนประธานในที่ประชุมการประชุมนี้จอมพลประภาสไดพยายามบิดเบือนตอ พลังอันบริสุทธิ์ใจของประชาชนในการเรียกรองรัฐธรรมนูญนับตั้งแตกรณีนิสิตนักศึกษาประทวง ดร. ศักดิ์ ผาสุขนิรันดร ขับนักศึกษาเกาคนออกจากมหาวิทยาลัยรามคําแหง จนถึงการเรียกรองรัฐธรรมนูญของกลุมเรียกรองรัฐธรรมนูญในวันที่ ๖ ตุลาคม ๒๕๑๖วามีพวกคอมมิวนิสตจากตางประเทศเขาแทรกแซงจึงจําเปนตองหาทางกําจัดนิสิตนักศึกษารอยละ๒ จากจํานวนแสนคนเพ่ือความอยูรอดของบานเมือง

๑๕.๓๐ น. กรมตํารวจมีคําสั่งใหเจาหนาที่ตํารวจนครบาลทั้งหมดรวมทั้งเจาหนาที่กองปราบและสันติบาลเตรียมพรอมเพื่อรับสถานการณที่อาจจะเกิดขึ้น

ที่ธรรมศาสตร อมธ. และกลุมอิสระเขาประชุมกันอยางลับ ๆ ณ ตึกที่ท ําการ เพ่ือหาทางออกสําหรับกรณีที่เกิดขึ้นและเลื่อนกําหนดสอบออกไปโดยไมมีกําหนดผลของการประชุมตกลงกันในแผนการที่จะปดมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรพรอมทั้งออกแถลงการณใหนิสิตนักศึกษาทราบดวย

๒๑.๐๐ น. อมธ. และกลุมอิสระเริ่มดําเนินการตามแผน โดยการเริ่มเขียนโปสเตอรใชถอยคําโจมตีรัฐบาลหนักขึ้น ปดทั่วมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรพรอมทั้งเรียกรองใหนักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตรงดสอบและรวมชุมนุมประทวง ที่ลานโพธ์ิ

ในขณะเดียวกัน นักศึกษาธรรมศาสตรอีกสวนหนึ่งไดแยกยายกันไปเอาโซและลวดลามประตู เอาปูนปลาสเตอรอุดรูกุญแจหองสอบทุกคณะและตัดสายไฟเพ่ือใหลิฟตทุกตึกใชการไมไดทั้งนี้เพื่อใหนักศึกษาที่มาสอบในวันรุงขึ้น เขาหองสอบไมได

วันอังคารที่ ๙ ตุลาคม ๒๕๑๖

๐๔.๐๐ น. ที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตรนักศึกษาระดมกําลังกันชวยติดโปสเตอรบริเวณประตูทางเขามหาวิทยาลัยทุกประตู และทั่วบริเวณมหาวิทยาลัยขอความในโปสเตอรเปนขอความประกาศงดสอบ ชักชวนใหนักศึกษาไปรวมกัน ประทวงที่ลานโพธ์ิหนาตึกคณะศิลปศาสตรและประมาณการกระทําของรัฐบาลอยางเปดเผย โดยเฉพาะประตูดาน ทาพระจันทร มีผาผืนใหญมีขอความวา “ เอาประชาชนคืนมา “และผาผืนหนึ่งที่ลานโพดานหลังเวทีอภิปรายมีขอความวา” ตองการรัฐธรรมนูญเปนกบฏหรือและผาอีกผืนหนึ่งที่ประตูดานสนามหลวงแขวนบนแผนปายหินออนมีใจความวา “ ธรรมศาสตรตายเสียแลวหรือ” นอกจากนี้ก็มีโปสเตอรโจมตีรัฐบาล อีกหลายสิบแผน เชน

“๑๒ คนเปนกบฎ คนทั้งชาติ ก็เปนกบฏ คนทั้งชาติก็เปนกบฏบุคคลที่เปนกบฏคือบุคคลที่ไมยอมคืนอํานาจใหประชาชน”

“ ขอหามมั่วสุมทางการเมืองและกบฏภายในราชอาณาจักรเหมาะสําหรับใคร”

“ขอใหพวกเราจับมือกัน ลุกจากกองตํารา สลัดแอกทางการศึกษา ปลดปลอยเพื่อนทั้ง ๑๒ คน”

“ถาผูเรียกรองรัฐธรรมนูญเปนกบฏ เราก็อยากเปนกบฏเต็มแกแลว”

“เขาสูเพื่อเรา เราจะสูเพื่อเขาไมไดเชียวหรือ” ฯลฯ

๑๘.๐๐ น. นักศึกษาทยอยกันมาที่มหาวิทยาลัยแตตึกเรียนทุกตึกถูกปดตายทั่วมหาวิทยาลัยมีแผนโปสเตอร “ งดสอบ ไปรวมกันที่ลานโพ” ติดอยูเต็ม ดังนั้นนักศึกษาทั้งหมดจึงออกมาชุมนุมวิพากษวิจารณเปนกลุม ๆ ที่บริเวณลานโพธิ์ ในขณะเดียวกัน อมธ. กเริ่มออกกระจายเสียงในบริเวณนั้นทําใหนักศึกษาซึ่งไมสามารถเขาตึกสอบไดมารวมตัวกัน มากขึ้น นักศึกษาธรรมศาสตรไดลดธงชาติลง และชักธงดําขึ้นสูยอดเสาแทน แตคณบดีคณะศิลปศาสตรไดขอรอง ใหชักธงชาติขึ้นสูยอดเสาตามเดิม นักศึกษาก็ปฏิบัติตามดวยดี เมื่อใกลเวลา ๑๐.๐๐ น. มีนักศึกษามาชุมนุมกัน ประมาณเกือบ ๑,๐๐๐ คนทางอมธ. ไดเริ่มรับบริจาคเงินในการตอสูดวย

๑๐.๐๐ น. ที่วิทยาลัยวิชาการศึกษาประสานมิตร นักศึกษาประมาณพันกวาคนไดเขาไปชุมนุมกันในหอประชุมใหญ เปนวันที่ ๒ อภิปรายโจมตีรัฐบาลในดานการปกครองการบริหาร และการสรางทายาททางการเมืองของระบอบเผด็จการ “ ถนอม – ประภาส” และการคอรรัปชันอยางดุเดือดพรอมกับออกแถลงการณเรียกรองใหรัฐบาลปลอยผุตองหาทั้ง๑๒ คน ภายในวันที่ ๑๓ ตุลาคม และใหรัฐบาลประกาศใชรัฐธรรมนูญในวันที่ ๑๐ ธันวาคม ๒๕๑๖

Page 3เหตุการณ 14 ตุลาคม 2516

3/5/2008 11:44:30 AMhttp://www.geocities.com/thaifreeman/14october/14oct2.html

ในขณะเดียวกัน ทางมหาวิทยาลัยเชียงใหมนักศึกษาใชชื่อวา “ กลุมนักศึกษาผูรักชาต”ิออกแถลงการณ เรียกรองรัฐธรรมนูญและโจมตีรัฐบาลแตยังไมมีการเคลื่อนไหวอยางรุนแรงเพราะอยูในระหวางการสอบประจําภาค แตก็มีโปสเตอรติดอยูบาง เชนชักชวนวา “เราจะพบกันที่กรุงเทพ”

๑๐.๓๐ น. นายไขแสง สุกใส ที่ถูกรัฐบาลประกาศจับทั่วประเทศในขอหาเปนตัวการยุยงใหนิสิตนักศึกษาประชาชน เรียกรองรัฐธรรมนูญไดเขามอบตัวกับเจาหนาที่ตํารวจสันติบาลที่กองบังคับตํารวจสันติบาล๒ และกลาววา ตนเปนผูบริสุทธิ์ จะเอาไปประหารชีวิตก็ยอม

๑๑.๐๐ น. นักศึกษามหาวิทยาลัยราคําแหงประมาณ๒,๐๐๐ คน ไดปดโปสเตอรโจมตีรัฐบาล และชุมชุนกันอภิปราย ที่อนุสาวรียพอขุนรามคําแหงเรียกรองมหาวิทยาลัยรามคําแหงเลื่อนการสอบประจําภาคและประกาศจะชุมชุนกัน ทุกวันจนกวารัฐบาลจะปลอยตัวผูถูกจับกุม

ทางดานเวทีอภิปรายบริเวณลานโพนิสิตนักศึกษาจากวิทยาลัยวิชาการศึกษาประสานมิตรสถาบันบัณฑิตพัฒนา บริหารศาสตรจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัยมหามหิดลมหาวิทยาลัยรามคําแหงไดสงตัวแทนเขารวมไฮดปารค

๑๕.๓๐ น. ในขณะที่นักศึกษากําลังไฮดปารค อาจารยมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรจํานวน ๒๐๕ คน ซึ่งประชุมกัน มาตั้งแตตอนเชามีมติเปนเอกฉันททําหนังสือดวนมากถึงจอมพลถนอม กิตติขจร เรียกรองใหปอดปลอยผูเรียกรอง รัฐธรรมนูญทั้ง ๑๒ คนโดยดวน

๑๖.๐๐ น. นักศึกษามหาวิทยาลัยมหิดลและวิยาลัยวิชาการศึกษาประสานมิตรเริ่มทยอยเขาประชุมโจมตีรัฐบาลที่ลานโพธ์ิ

๑๖.๔๕ น. ที่ทําเนียบรัฐบาลมีคําสั่งของนายยกรัฐมนตรี โดยมติของคณะรัฐมนตรี ใหใชอํานาจ ม. ๑๗ สั่งควบคุมตัว นายไขแสง สุกใสกับพวกไวจนกวาการสอบสวนนี้จะเสร็จสิ้น

๑๗.๐๐ น. ภายหลังการประชุมคณบดีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรแลวนายสัญญา ธรรมศักดิ์ อธิการบดี ไดออกประกาศของมหาวิทยาลัยเลื่อนการสอบภาคแรกออกไปจนกวาเหตุการณจะกลับคืนสูภาวะปรกติ

๑๒.๐๐ น. รัฐบาลแถลงเหตุผลในการจับกุม ๑๓ คน “ไมใชเพราะเรียกรองรัฐธรรมนูญ แตจับกุมในฐานะที่มีการกระทําอันเปนภัยตอความสงบสุขของพี่นองประชาชน”

ในขณะเดียวกันที่ลานโพ นักศึกษายังคงชุมนุมกันอยูประมาณ ๑ หมื่นคนเพื่อฟงอภิปรายโจมตีรัฐบาล แมจะมีฝนตกลงมาประมาณปรายตั่งแตตอนบายก็ตามเมื่อถึงเวลา ๒๓.๐๐ น. ฝนยังคงตกอยูอยางไมหยุดหยอน นักศึกษาจึงยายการชุมนุมจากลานโพหนาตึกคณะอภิปรายเลนละคร ลิเก เสียดสีการเมือง รองเพลงปลุกใจมีการฉายภาพยนตการเดินขบวนขับไล ดร. ศักดิ์ ผาสุขนิรันดร ภาพยนตสงครามและชีวิตในเวียดนาม

ในขณะที่นิสิตนักศึกษาจากมหาวิทยาลัยในสวนกลางกําลังชุมนุมกันแสดงปฏิกิริยาประทวงการจับกุมผูเรียกรองรัฐธรรมนูญกันอยางตึงเครียดยิ่งขึ้นทุกขณะนั้นปฏิกิริยา เกี่ยวกับเรื่องนี้ไดขยายวงกวางออกไปยังนักเรียน นักศึกษาตางจังหวัด

วันพุธที่ ๑๐ ตุลาคม ๒๕๑๖

๑๘.๐๐ น. ฝนหยุดตก นักเรียนนิสิตนักศึกษาทยอยออกจากหอประชุมมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรมาชุมชุนที่ลานโพนักเรียนนิสิตนักศึกษาทยอยเขามาตลอดเวลาจนกระทั่งเต็มตึกคณะศิลปศาสตรทั้ง๘ ชั้น และลนออกมานอกบริเวณ ลานโพธิ์ หลังจากนั้น ดร. อดุล วิเชียรเจริญรองอธิการบดีฝายวิชาการ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร ขึ้นปราศรัยเพื่อขอให นักศึกษากระทําการอยางรอบคอบ อยาใชอารมณ อยูในความสงบและชุมนุมกันแตภายในมหาวิทยาลัย

๑๐.๐๐ น. นิสิตนักศึกษาทั้งระดับอุดมศึกษาและวิทยาลัยเฉพาะในกรุงเทพทยอยเขาสูมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรโดยมีนักศึกษาวิทยาลัยครูพระนครวิทยาลัยครูบานสมเด็จเจาพระยา วิทยาลัยครูธนบุรี ไมต่ํากวา ๑,๐๐๐ คน นักเรียนชางกลและกอสรางประมาณ ๒,๐๐๐ คน จากโรงเรียนชางกลสยามและอื่น ๆทยอยเขาสมทบ วิทยาลัยครูสวนสุนันทาและวิทยาลัยวิชาการศึกษาไดสงตัวแทนเขารวมพรอมทั้งแจงตอหนาฝูงชนที่เวทีอภิปรายวากําลังสวนใหญกําลังเดินทางเขามาเรื่อย ๆ การชุมนุมครั้งนี้ถือเปนครั้งแรกที่นักเรียนอาชีวะ ไดมีสวนรวมในการตอสู ทางการเมืองพวกเขาไดกลาววาพวกตนเปนฝายที่มีความรูนอย แตจะขอรวมมือตอสูทางการเมือง พวกเขาไดมี สวนรวมในการตอสูทางการเมืองพวกเขาไดกลาววาพวกตนเปนฝายที่มีความรูนอย แตจะขอเขารวมมือตอสูกับรุนพี่ จนถึงที่สุด ถาเปนเรื่องของการใชแรงแลวยินดีเขาชวยดวยเต็มที่และตอไปนี้ไมวาจะเปนชางกลหรือชางกอสรางจะไมมีการทะเลาะตอยกันอีกแลว

๑๐.๓๐ น. จอมพลถนอมใหสัมภาษณผูสื่อขาววา ไดทราบจากเจาหนาที่ผูตรวจคนบานผูตองหาพบเอกสารเกี่ยวกับการลมลางรัฐบาลรวมทั้งโปสเตอรที่ไมไดมุงหมายจะเรียกรองรัฐธรรมนูญอยางเดียวจึงตั้งขอหาเพิ่มในฐานะ ความผิดเกี่ยวกับความมั่นคงตอรัฐและจากเอกสารที่ไดมาพบวามีเอกสารของพรรคคอมมิวนิสต แผนดําเนินการแบบ คอมมิวนิสต จึงตั้งขอหามีการกระทําอันเปนคอมมิวนิสต

๑๓.๐๐ น. นิสิตนักศึกษาทุกสถาบันทยอยมาชุมชุนที่ลานโพเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ผูแทนของแตละสถาบันผลัดกัน ขึ้นพูดสลับกับเพลงปลุกใจ ตั้งแต ๑๔.๐๐ - ๑๗.๐๐ น.ที่ลานโพมีนิสิตนักศึกษาอยูเต็มไปหมด และทยอยมา เพ่ิมขึ้นเรื่อย ๆ สถาบันการศึกษาตางสงตัวแทนขึ้นประกาศวาจะงดการสอบการเรียนจนกวาผูถูกจับกุมทั้ง๑๓ คนจะไดรับความเปนธรรม และทุกคนจะมารวมตอสูใหถึงที่สุดณ ลานโพแหงนี้ท ุกวัน

ในระหวางพักการอภิปรายโจมตีรัฐบาลนักเรียนนิสิตนักศึกษาไดรองเพลง “สูไมถอย” ซึ่งเปนเพลงแหงการตอสู ท ี่นายเสกสรรค ประเสริฐกุล ไดแตงขึ้นมีเนื้อรองดังนี้

สูเขาไปอยาไดถอย ( สองครั้ง )มวลชนคอยเอาใจชวยอยูรวมพลังทําลายเหลาศัตรูพวกเราสูเพื่อความยุติธรรมเราเดินเคียงบาเคียงไหลกาวเดินไปดวยใจมุงมั่นเขาจะฟาดเขาจะฟนเราไมพรั่นพวกเราสูตาย สูเขาไปอยาไดหนี ( สองครั้ง )เพ่ือเสรีอันยิ่งใหญรวมพลังพวกเราเหลาชาวไทยสูขาดใจพวกเราเสรีชน

๑๔.๐๐ น. ศุนยกลางนิสิตนักศึกษาแหงประเทศไทยเรียกกรรมการบริหารศุนยฯเขารวมปรึกษาหารือและวางแผนในการผนึกกําลังกันรณรงคตอสูกับรัฐบาลเผด็จการ“ถนอมประภาส” และเขารวมการชุมนุมประทวงในครั้งนี้โดยที่ประชุม มีมติใหศูนยฯ รับชวงงานในการตอสูจากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร

เหตุการณทําทาจะรุนแรงหนักขึ้นเรื่อยๆ เนื่องจากจอมพลถนอมไดรับรายงานเกี่ยวกับการอภิปรายโจมตี อยางรุนแรงของนักศึกษาที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตรวาบุคคลที่ถูกโจมตีมากที่สุด คือ จอมพล ถนอม กิตติขจร จอมพลประภาส จารุเสถียร และ พ.อ. ณรงค กิตติขจร นิสิตนักศึกษาประกาศวาจะตองตอสุอยางถึงที่สุด

Page 4เหตุการณ 14 ตุลาคม 2516

3/5/2008 11:44:30 AMhttp://www.geocities.com/thaifreeman/14october/14oct2.html

ขนาดที่ใหบุคคลทั้งสามตองลมหายตายจากกันไปเสียเลยเมื่อไดรับรายงานเชนนี้ จอมพล ถนอมไดตัดสินใจ เรียกประชุมคณะรัฐมนตรีเปนกรณีฉุกเฉินขึ้นในตอนบายวันที่ ๑๐ ตุลาคม ที่ศูนยปฏิบัติการกองทัพบก สวนรื่นฤดี ซึ่งเปนที่ตั้งกองอํานวยการปราบปรามคอมมิวนิสตรายงานขาวแจงวาบรรยายกาศการประชุมเปนไปอยางเครงเครียด และไดมติแตงตั้งจอมพลประภาส จารุเสถียร รองผูบัญชาการทหารสูงสุดเปนผูอํานวยการรักษาความสงบสวนการประชุมนี้นอกจากจะมีคระรัฐมนตรีแลว ยังมีแมทัพสามเหลาทัพและนายทหารระดับสูงในสวนกลางทยอยเขาไปรับนโยบายและคําสั่งจากศูนยปราบปรามจลาจล

คณะทนายแหงสโมสรเนติบัณฑิตยสภาไดแจงมายังศูนยกลางนิสิตนักศึกษาฯ วาขอสนับสนุนและเห็นดวย กับการกระทําของนิสิตนักศึกษา

๒๐.๓๐ น. มีนิสิตนักศึกษา นักเรียนและประชาชนมาชุมนุมที่บริเวณลานโพกวา ๒ หมื่นคน ทําใหแออัดยัดเยียด อมธ.จึงสั่งยายการชุมนุมจากลานโพไปสนามฟุตบอลหนาตึกสภานักศึกษา

วันพฤหัสบดี ๑๑ ตุลาคม ๒๕๑๖

๑๖.๐๐ น. นับเปนวันที่ ๓ ของการปกหลักชุมนุมประทวงเรียกรองของนักศึกษา

ณ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร หลังจากพักผอนดวยการนั่งและนอนฟงการอภิปราย นิสิตนักศึกษาจึงไดพัก การอภิปรายและไดนิมนตพระภิกษุจากวัดมหาธาตุประมาณ ๒๐๐ รูปเขาไปในสนามฟุตบอล แลวรวมกันตักบาตร จากนั้นชวยกันเก็บกวาดเผาทําลายขยะที่เกลื่อนสนามตั้งแตเมื่อคืนจนเรียบรอย

๙.๐๐ น. นักเรียนอาชีวะจากเกือบทุกสถาบันทั่วกรุงเทพฯ และจังหวัดใกลเคียงหลั่งไหลมามหาวิทยาลัยธรรมศาสตรและที่กําลังเดินทางมาก็ยังมีอีกมากรวมทั้งมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตรประมาณ๕,๐๐๐ กวาคนซึ่งงดสอบกลางคันโดยทางมหาวิทยาลัยประกาศใหความรวมมือ

ในวันเดียวกันนั้น สถาบันตาง ๆ ไดออกแถลงการณสนับสนุนนิสิตนักศึกษา และไมเห็นดวยกับการกระทําของรัฐบาล เชน สถาบันฝกหัดครู ศูนยกลางนักเรียนสภาคณาจารยจุฬาฯ คณาจารยวิทยาลัยเทคนิคกรุงเทพนักศึกษาสถาบันเทคโนโลยี องคการนิสิตมหาวิทยาลัยเกษตรฯ และคณาจารยมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรยื่นหนังสือถึงจอมพลถนอมอีกครั้ง

๑๒.๐๐ น. ที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตรนิสิตเกษตรฯประมาณ ๕,๐๐๐ คน ไดเคลื่อนขบวนมาถึง นักศึกษาวิทยาลัยครู จันทรเกษม นักศึกษาวิทยาลัยครูพระนครนักศึกษาวิทยาลัยเทคนิคสยาม นักศึกษาเทคนิคพระนครเหนือ นักเรียนชางกลสยาม โรงเรียนชางกล อุตสาหกรรมบางแคและนักเรียนชางกลนักเรียนกอสรางจากสถาบันตาง ๆ มาสมทบกันเปนจํานวนมาก

ศูนยกลางนิสิตนักศึกษาฯ เขาปฏิบัติหนาที่ในการประสานงานและรวมพลังมวลชนในการตอสูกับรัฐบาล “ถนอม – ประภาส” แทน อมธ.ตามแผนงานและหนวยงานที่วางไวเมื่อวันที่๑๐ ตุลาคม ๒๕๑๖ และไดมอบหมายให นายเสกสรรค ประเสริฐกุล เปนหัวหนาโฆษกประจําเวที

นายสมบัติ ธํารงคธัญญวงศ เลขาธิการศูนยกลางนิสิตนักศึกษาฯ ไดประกาศใหที่ชุมนุมทราบถึงผลการเจรจากับจอมพลประภาสอธิบดีกรมตํารวจ วาไรผลเพราะจอมพลประภาสไมยอมตกลงใด ๆ ทั้งสิ้น ปฏิกิริยาของที่ชุมนุม เริ่มแรงขึ้น

คณะกรรมการบริหารศูนย ฯ ประชุมกันที่สโมสรนักศึกษามหาวิทยาลัยศิลปากรเพื่อสรุปประเดนในการตอสูและตกลงกันวาจะตองมีมาตราขั้นสุดทายคือเดินขบวนและรณรงคตอไปดวยวิธี “อหิงสา” จนกวาจะประสบผลสําเร็จ ตามตั้งเปาหมายไว

๑๔.๐๐ น. จอมพล ประภาส จารุเสถียร อธิบดีกรมตํารวจ ไดใหสัมภาษณ แกหนังสือพิมพที่วังปารุสกวันวา ไมไดตกลง อะไรกับนิสิตนักศึกษาที่มาพบการจับผูตองหา๑๓คนไวไมปลอย ก็เพราะไดคนพบวาบางคนมีหลักฐานเอกสาร กําหนดการที่จะเรียกรองระดมชักชวน ใหประชาชนกระดางกระเดื่อตอรัฐบาลและลมลางรัฐบาลจึงตองควบคุมไวตอไป

๑๖.๓๐ น. เปนเวลาที่นักเรียนเลิกจากการเรียน และขาราชการ ประชาชน เลิกจากการงานแลว จึงมีนักเรียน ขาราชการ ประชาชนมาสมทบเพ่ิมขึ้นทําใหจํานวนผูชุมชนตอตานเพ่ิมมากขึ้นมากกวา๖ หมื่นคน และประมาณไดวารอยละ ๒๐ ไมใชนักเรียน นิสิตนักศึกษา

๒๐.๐๐ น. สถานีโทรทัศนทุกแหงออกขาวถึงหลักฐานในการจับกุมผูตองหานับเปนครั้งแรกที่โทรทัศนไดกลาวถึงเหตุการณที่ชุมนุมประทวงของนิสิตนักศึกษา ทางรัฐบาลใหความมั่นใจแกประชาชนวาเหตุการณไมรายแรงแตอยางใดเสนทางระหวางธรรมศาสตรกับสวนรื่นฤดีมีรถตรวจการณของเจาหนาที่ตํารวจและสารวัตรทหารบกว่ิงตรวจตรา มากกวาปรกติ สวนทางดานโรงพยาบาลของรัฐทั่วกรุงเทพฯนั้นไดรับคําสั่งเตรียมพรอมสําหรับเหตุการณรุนแรงที่อาจเกิดขึ้นได

วันศุกรที่ ๑๒ ตุลาคม ๒๕๑๖

การจราจรบนถนนทุกสายในกรุงเทพฯ โดยเฉพาะสายที่มุงไปธรรมศาสตร เกิดการติดขัดอยางมาก เพราะคลื่นฝูงชน ของขบวนนักเรียน นิสิตนักศึกษาทั้งในกรุงเทพฯ และตาง จังหวัด ตั้งแตระดับประถมจนถึง ระดับสูงกวาปริญญาตรี ทั้งที่เปนของรัฐบาลและเอกชน ไดถือโปสเตอรที่บรรจุขอความและการตูนการเมืองตางๆ กัน เดินทางมุงสูธรรมศาสตรเนืองแนนไปหมด ในขณะเดียวกันที่จุฬาฯสโมสรนิสิตจุฬาฯ ประกาศงดสอบ และจัดใหมี การอภิปรายขึ้นที่หนาตึกจักรพงศจนกระทั่งถึงเวลา๑๑.๐๐ น. นิสิตจุฬาฯ จํานวนหนึ่งจัดขบวนเดินทางไปธรรมศาสตร

๑.๐๐ น. นักศึกษาวิทยาลัยเทคนิคกรุงเทพจํานวนมากไดมุงหนาสูธรรมศาสตรโดยเดินขบวนจากทุงมหาเมฆมาสูธรรมศาสตรพรอมกับถือโปสเตอรโจมตีรัฐบาลหลายแผน เชน “นี่แหละกบฏ” “เราเสียภาษีซื้ออาวุธใหมันแตมันกลับใชประหารเรา”

ในระหวางที่ยังมีการชุมนุมประทวงกันอยูนั้นปรากฏวาไดมีแถลงการณของอาจารยมหาวิทยาลัยออกแถลงการณชี้แจงเรื่องหลักฐานเกี่ยงกับการกระทําผิดของกลุมผูเรียกรองรัฐธรรมนูญ ซึ่งทางกรมตํารวจไดนํา ออกเปดเผยวาการทําผังแสดงโครงสรางทางการเมืองเปนเพียงเครื่องมือประกอบในการสอนวิชาการเมืองเทานั้น เพ่ือชวยใหนักศึกษาเขาใจโครงสรางทางการเมืองของประเทศตางๆไดชัดเจนยิ่งขึ้น ฉะนั้นการทําผังแสดงโครงสราง อํานาจทางการเมืองของไทยจึงไมถือเปนเรื่องผิดปรกติอยางไรและหนังสือเกี่ยวกับลัทธิมารกซิสมเลนินนิสม เมาอิสมคอมมิวนิสต และสงครามกองโจรเปนตําราที่ใชเรียกกันตามปรกติในมหาวิทยาลัยตางๆ ทั่วโลก และก็ใชเปนตําราเรียน มหาวิทยาลัยไทยดวยนอกจากนี้ยังมีจําหนายตามรานหนังสือโดยทั่วไปหากจะถือวาการอานและการมีหนังสือเหลานี้ในครอบครองมีความผิดก็หมายความวาหองสมุดในมหาวิทยาลัยตางๆในประเทศไทย อาจารยมหาวิทยาลัยทุกคนที่เรียนทางสังคมศาสตร และรานจําหนายหนังสือจะตองมีความผิดดวย

๑๒.๐๐ น. นายสมบัติ ธํารงค ธัญญวงศเลขาธิการศูนยกลางนิสิตนักศึกษา ฯ ไดประกาศ แถลงการณของศูนย มีใจความวา ใหปลดปลอยผูตองหาทั้ง๑๓ คนภายใน ๒๔ชั่วโมง นับตั้งแตเที่ยงวันที่ ๑๒ ตุลาคมถึงเที่ยงวันเสารที่ ๑๓ ตุลาคม ๑๖ ถาไมไดรับคําตอบจากรัฐบาลเปนที่นาพอใจ จะใชมาตรการขั้นเด็ดขาด

๑๔.๐๐ น. ที่กองบัญชาการปราบปรามจลาจล สวนรื่นฤดี จอมพลถนอม นายกฯ ไดเรียกประชุมคณะรัฐมนตรีเนื่องจาก ศูนยกลางนิสิตนักศึกษาฯไดยื่นคําขาดเปนหนังสือถึงคณะรัฐมนตรีโดยผานรัฐมนตรีทบวงมหาวิทยาลัยของรัฐใหปลอยผูตองหาทั้ง๑๓ คนโดยไมมีเง่ือนไข ๆ ทั้งสิ้นภายใน ๑๒.๐๐ น.ของวันที่ ๑๓ตุลาคม ๒๕๑๖

Page 5เหตุการณ 14 ตุลาคม 2516

3/5/2008 11:44:30 AMhttp://www.geocities.com/thaifreeman/14october/14oct2.html

การประชุมครั้งนี้ ท ี่ประชุมไดตกลงในหลักการใหปลอยผูตองหาทั้ง๑๓ คนไดโดยมีการประกันตัว สวนขอกลาวหา วาเปนกบฏและคอมมิวนิสตนั้นใหไปตอสูกันในชั้นศาล

๒๐.๐๐ น. กรมประชาสัมพันธออกประกาศ ปลอยผูเรียกรองรัฐธรรมนูญ๑๓ คน ทางสถานีวิทยุทุกแหงในรายการภาคขาว โดยใหมีการประกันตัวไปแตกรมประชาสัมพันธไมไดบอกถึงขอเรียกรองและขอตอรองของศูนยฯ แตอยางใด ผูตองหา ๑๓ คนไดรับทราบคําสั่งของทางการที่จะใหประกันตัวแลวแตทุกคนไมยอมออกจากหองขังจนกวาจะไดรับคําสั่งจากศูนยฯเสียกอน

ที่ธรรมศาสตร คลื่นนิสิตนักศึกษาและประชาชนเริ่มเบียดเสียดยัดเยียด อยางแออัดบริเวณสนามฟุตบอล คับแคบถนัดใจ มีคนเปนลมหลายราย

๒๒.๐๐ น. ศูนยกลางนิสิตนักศึกษาแหงประเทศไทยไดออกกแถลงการณดวนกรณีที่รัฐบาลใหประกันผูตองหา๑๓ คนวา ทางศูนยฯ ไมยอมรับขอเสนอนั้นถือวาเปนการบายเบ่ียง

เจตนารมณเพ่ือบิเบือนเปาหมาย ทางศูนยฯยื่นขอเสนอใหรัฐบาลปลอยผูตองหาทั้งหมดอยางไมมีเง่ือนไขนักศึกษาวิทยาลัยครูนครปฐมจํานวนประมาณ ๓,๐๐๐คน เชารถบรรทุก ๑๐ คันมาลงที่สามแยกทาพระ เพ่ือเดินเทามุงสูธรรมศาสตรแตถูกขัดขวางจากเจาหนาที่ตํารวจแตในที่สุดก็ยินยอมใหนักศึกษาเดินเขาไปได

วันเสารที่๑๓ตุลาคม ๒๕๑๖

๐๐.๑๕ น. ผูตองหาทั้ง๑๓ คนออกแถลงการณในคุก ไมยอมรับเง่ือนไขการประกันตัว และจะรอจนกวาทางศูนยฯ จะแจง ใหทราบ

๐๓.๕๐ น. ศูนยนิสิตฯ ยืนยันจะไมประกันตัวผูตองหา พอแมญาติพี่นองของผูตองหาก็ยืนยันเชนนั้น และผูตองหาจะไม ออกจากคุมขังเปนอันขาด ถาทางศูนยไมปรับตัว

๐๘.๐๐ น. นักเรียนนิสิตนักศึกษาและประชาชนเขาสมทบจนทําใหแนนไปทั่วทั้งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรและลนออกไปนอกมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรเปนจํานวนหลายหมื่นคน

ที่กองบังคับการตํารวจสันติบาล นายไขแสง สุกใส หนึ่งในผูตองหา เลาใหหนังสือพิมพฟงวาหลังจากเขา มอบตัวกับเจาหนาที่ตํารวจเขาถูกแยกจากพรรคพวกไปควบคุมที่ศูนยซักถามของกองอํานวยการปองกัน และปราบปรามคอมมิวนิสต ถนนเศรษฐศิริตลอดเวลาที่ถูกควบคุมนั้นไมรูเรื่องวาเกิดอะไรขึ้นที่ขางนอกเลย ครั้นเมื่อเวลา ๑๙.๐๐ น.วันศุกรที่ ๑๒ ก็ไดทราบวาจอมพลประภาสอนุญาตใหประกันตัวแลวจึงถูกนําตัวไปเซ็นชื่อ รับทราบเขาไมยอมเซ็น โดยอางวาตองขอพบผูตองหาอีก ๑๒ คนกอน

ทางดานกองอํานวยการปองกันและหนวยปราบจลาจลที่สวนรื่นฯตั้งแตเวลา๐๕.๐๐ น.เสนทางที่ผานดานหนาและดานขางกองบัญชาการสวนรื่นฯถูกปดตาย หามรถผานเขาออกโดยเด็ดขาดหนวยปราบจลาจลของทหารไดขน

เครื่องกีดขวางและสรางรั้วลวดหนามปดทางเขากองบัญชาการสวนรื่นทั้งสามดานพรอมดวยกําลังหนวยปราบจลาจลเต็มอัตรา มีรถฉีดน้ําเตรียมที่จะรับมือนักศึกษา

ที่ทําเนียบรัฐบาลหนวยปราบจราจลของเจาหนาที่ตํารวจยกกําลังเขาตรึงทําเนียบเอาไวอยางแนนหนาตั้งแตเชาประตูทําเนียบถูกลามโซปดตายมีรถดับเพลิงและหัวฉีดแรงสูงเตรียมพรอม

๐๙.๓๐ น. ณ ชั้นบนตึกที่ท ําการสภานักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตรคณะกรรมการบริหารศูนยฯ ประชุมเสร็จ จึงมีมติแบงหนาที่ในการปฏิบัติงานของกรรมการศูนย ฯและเจาหนาที่ออกเปนสามชุด

ชุดที่ ๑ นายประสาร ไตรรัตนวรกุลและผูรวมทีมจํานวนหนึ่ง ไปเจรจากับรัฐบาลเปนครั้งสุดทาย

ชุดที่ ๒ เลขาธิการศูนยฯ และผูรวมทีมไปขอเขาเฝาพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวที่พระตําหนักจิตรลดาฯ

ชุดที่ ๓ นายเสกสรรค ประเสริฐกุลและผูรวมทีม ทําหนาที่ในการควบคุมการเคลื่อนไหวของขบวนนักเรียนนิสิตนักศึกษาโดยขบวนจะเคลื่อนออกจากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรหลังจากเที่ยงตรงวันที๑่๓ ตุลาคมและใหกองบัญชาการการเคลื่อนที่ของขบวนเคลื่อนไปตั้งที่อนุสาวรียประชาธิไตยจนกวาคณะกรรมการ บริหารศูนยฯ จะมีมติใหดําเนินการในขั้นตอไป

๑๐.๐๐ น. เจาหนาที่ของศูนยฯซึ่งเปนนักเรียนนิสิตนักศึกษาจากสถาบันตาง ๆ ไดระดมกําลังตระเตรียมอุปกรณ ที่ใชในการเดินขบวนอันไดแก ธงชาติธงเสมาธรรมจักรหมวกกันแดด หมวกพลาสติกสําหรับปองกันแกสน้ําตาพระบรมฉายาลักษณของทั้งสองพระองคอุปกรณแสง-เสียง สายไฟฟา เครื่องปนไฟ เครื่องขยายเสียง เครื่องเวชภัณฑ และอุปกรณที่จําเปนอื่น ๆตลอดจนเสบียงอาหารและน้ํา สวนที่บริเวณหนาตึกศิลปศาสตรก็ไดมี การนํารถบรรทุกเล็ก ประมาณ ๑๕คันเตรียมไวใชในการเดินขบวนและประสานงานที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตรบางคันที่มีความสําคัญมากไดมีการติตั้งลําโพงกระจายเสียงบนหลังคารถ

นักศึกษามหาวิทยาลัยรามคําแหงประมาณ๖,๐๐๐ คนเดินมุงสูธรรมศาสตรขณะผานอนุสาวรียประชาธิปไตยมีนักศึกษาผูหนึ่งนําธงดําไปปกที่อนุสาวรีย และนักศึกษาจํานวนนี้ไดไปหยุดอภิปรายที่เชิงสะพานทาชาง

ในชวงเวลาเดียวกัน นายประสาร ไตรรัตนวรกุล นายกสโมสรนิสิตจุฬาฯ และกรรมการศูนย อีกสองคนไดเขาพบจอมพล ประภาส จารุเสถียร ที่สวนรื่นฯ ทามกลางนายทหารและนายตํารวจชั้นผูใหญเปนจํานวนมากหลังจากที่ทั้งสามคนไดบอกวัตถุประสงคของกรมมาพบครั้งนี้วาเพื่อขอทราบการตัดสินใจของรัฐบาลเกี่ยวกับ

ขอเสนอของศูนยฯที่ใหรัฐบาลปลอยผูตองหาทั้ง๑๓ คนโดยไมมีเง่ือนไข จอมพล ประภาสไดเสนอรางสัญญา

รัฐบาล จะปลอยตัวผูตองหา ๑๓ คน หากทางศูนยฯ สัญญาวาจะหาทางใหฝูงชนสลายตัวโดยเร็วที่สุดผูแทนทั้งสามไดทักทวงใหเติมคําวา“โดยไมมีเง่ือนไข”หลังคําวา “ปลอยตัว” จอมพลประภาสก็เติมขอความใหใน สัญญา สําหรับเรื่องรัฐธรรมนูญจอมพลประภาสตอบวาจะรางใหเสร็จกอนเดือนตุลาคม๒๕๑๗ ผูแทนศูนยฯ ทั้งสามเสร็จการเจรจากับจอมพลประภาสที่สวนรื่นฯ ในเวลา ๑๑.๕๕ น.

ในวันนี้ พล.ต.ท. ประจวบ สุนทรางกูร รองอธิบดีกรมตํารวจฝายกิจการพิเศษ ไดสั่งตํารวจเตรียมพรอมทั่ว กรุงเทพฯขณะเดียวกันผูบังคับการกรมตํารวจสันติบาลกําลังอยูท ี่โรงเรียนพลตํารวจ บางเขน เพื่อจะนําตัวอาจารย และนักศึกษา ๑๒คนที่ไดรับการประกันตัวมาปลอยตัวกองบังคับกรมตํารวจสันติบาล ปทุมวันแตผูตองหาทั้ง๑๒ คนไมยอมรับการประกันตัวและไมยอมขึ้นรถคงอยูท ี่หนาตึกที่คุมขังในบริเวณศูนยฝกฯนั่นเอง เพราะเห็นวาถาเขามา ในเมืองเชนมาที่ธรรมศาสตร อาจทําใหการเดินขบวนเรียกรองรัฐธรรมนูญของนักเรียน นิสิตนักศึกษา และประชาชน ที่กําลังจะเกิดขึ้นระส่ําระสายได แตเจาหนาที่ตํารวจไดใชหนวยคอมมานโดขับไลทั้ง๑๒ คน ออกมาจากเรือนจํา บางเขนโดยอางวาเปนบุคคลที่ไมพึงปรารถนาของสถานที่ราชการแลวทั้ง ๑๒ คน ก็ไดมาจับกลุมกันอยูท ี่หนาประตู ศูนยฝกตํารวจนครบาลบางเขน และไมยอมเคลื่อนที่ไปไหน

Page 6เหตุการณ 14 ตุลาคม 2516

3/5/2008 11:44:30 AMhttp://www.geocities.com/thaifreeman/14october/14oct2.html

๑๒.๐๐ น. โฆษกศูนยฯ ประกาศวาวันนี้จะเปนวันแหงชัยชนะของประชาชน ขอใหนิสิตนักศึกษาจัดแถวเดินขบวนอยางเปนระเบียบเพ่ือจะไดเดินขบวนออกจากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรทางประตูดานสะพานปนเกลาฯ

๑๒.๑๕ น. กองบัญชาการศูนยฯ สั่งใหเคลื่อนขบวนออกจากธรรมศาสตร หนวยแรกที่ออกจากประตู มหาวิทยาลัย ดานสะพานพระปนเกลา คือ หนวยเฟองปา ทําหนาที่เปนกองหนาจากนั้นหนวย ฟนเฟองประสานมือกันเปนแนวยาวสองขางทางถึงสองชั้นเพื่อเปดเสนทางใหแกขบวนใหญที่จะเคลื่อนออกมา และหนวยรักษาความปลอดภัยตาง ๆ ก็ไดทํางานกันอยางขะมักเขมน

๑๔.๐๐ น. หนวยหนาอันไดแก คอมมานโด หนวยหมีและหนวยเฟองปา หยุดอยูแคหนากองบัญชาการตํารวจนครบาลผานฟาและประจันหนาตํารวจกลุมหนึ่งสวนหนาของขบวนและตอนกลางของขบวนอันยาวเหยียด

ไดเขาสูถนนราชดําเนินกลางแลว แตสวนทายของขบวนยังออกจากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรไมหมด

๑๔.๔๕ น. นายสมบัติ ธํารงธัญญวงศ เดินทางกลับมาแจงวา ไดติดตอกับเลขาธิการสํานักงานพระราชวังแลว พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯใหนักศึกษาจัดแทนเขาเฝาได

๑๕.๓๐ น. ขบวนนักเรียนนิสิตนักศึกษาระลอกสุดทายออกจากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรจนหมดสิ้นแตยังคงมีการรักษาการณใหความคุมกันและรักษาความปลอดภัยบริเวณรอบตึกโดม เพราะเปนที่ตั้งของฝายการเงินของศูนยฯ ฝายเสบียงอาหารและน้ํา พัสดุภัณฑและเวชภัณฑที่จะทําหนาที่จนกวาการชุมนุมจะเสร็จสิ้นสวนประตูทางเขามหาวิทยาลัยธรรมศาสตรถูกปดหมด

ที่อนุสาวรียประชาธิปไตย โฆษกประจําศูนยฯ เริ่มอภิปรายทามกลางฝูงชนที่มารวมชุมนุมกันในบริเวณนั้น ประมาณ ๕ แสนคนซึ่งถือไดวาเปนกองทัพประชาชนที่รวมกําลังกันมากที่สุดในประวัติศาสตรชาติไทย

นายเสกสรรค ประเสริฐกุล ผูไดรับมอบหมายจากคณะกรรมการศูนยฯ ในการควบคุมขบวน สังเกตเห็นฝูงชน รวนเร และหลายคนเริ่มคิดกลับบานจึงไดประกาศใหทราบวา “มาตราขั้นเด็ดขาดมิใชนั่งอยูในอนุสาวรียหลาย ๆ วันอยางที่เคยทํามาแลวในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรแตจะหยุดดูทาทีของรัฐบาลเพียงสองชั่วโมงเทานั้นหาโมงตรงถายังไมมีใด ๆ จากรัฐบาล ขบวนของเราจะเคลื่อนตอไป”

๑๖.๒๐ น. นายสมบัติ ธํารงธัญญวงศ เลขาธิการศูนยฯ และกรรมการศูนยฯ เขาเฝาพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวเพื่อกราบบังคมทูลถึงเปาหมายในการตอสูของนักเรียนนิสิตนักศึกษาและขอเรียกรองซึ่งรัฐบาลไดยินยอมแลว

๑๗.๐๐ น. ที่รถบัญชาการศูนยฯ นายเสกสรรค ประเสริฐกุล หัวหนาปฏิบัติการเดินขบวนของศูนยฯไดตัดสินใจสั่งเคลื่อนขบวนไปยังลานพระบรมรูปทรงมาโดยใหหนวยเคลื่อนที่เร็วเคลื่อนไปกอนสวนทายขบวนใหอยูท ี่สะพานมัฆวานรังสรรคเพราะยังไมมีขาวจากกรรมการศูนยฯ จะทําใหขบวนระส่ําระสายขึ้นไดการสั่งการครั้งนี้เปนการขัด กับขอตกลงกับกรรมการศูนยฯ ที่ใหควบคุมฝูงชนไวบริเวณอนุสาวรียประชาธิปไตย จนกวาพวกที่เขาเฝาจะกลับไปหา

๑๗.๔๐ น. กรรมการศูนยฯ เดินทางไปสวนรื่นฯ เพื่อลงนามในสัญญากับรัฐบาลจากนั้นนายสมบัติไดแยกไปรับผูตองหา ๑๓ คน เพื่อนํามายืนยันฝูงชนวารัฐบาลปลอยตัวโดยไมมีเง่ือนไข

๒๐.๐๐ น. สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทยไดออกแถลงการณปลอยตัวผูถูกจับกุมทั้ง๑๓ คนโดยไมมีเง่ือนไข ใด ๆ และจอมพลประภาส จารุเสถียรไดใหคํารับรองวาจะรางรัฐธรรมนูญใหเสร็จภายในเดือนตุลาคม ๒๕๑๗ ดวย

๒๐.๓๐ น. ที่รถบัญชาการศูนยฯ กรรมการศูนยฯ จํานวนหนึ่งรวมทั้งนายก อมธ. ไดเสนอใหโฆษกบนรถบัญชาการศูนยฯ ไมมีใครสนใจตอคําเสนอนั้น

๒๐.๓๐ น. ที่รถบัญชาการศูนยฯ กรรมการศูนยฯ จํานวนหนึ่งรวมทั้งนายก อมธ. ไดเสนอใหโฆษกบนรถบัญชาการศูนยฯ ไมมีใครสนใจตอคําเสนอนั้น

นายองคการนักศึกษามหาวิทยาลัยรามคําแหงนายกสโมสรนิสิตจุฬาฯ นายกสโมสรนักศึกษามหาวิทยาลัย ศิลปากร ไดไปถึงรถบัญชาการศูนยฯบอกใหทราบวาขณะนี้ไดรับพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวและสัญญาที่ทางศูนยฯทํากับรัฐบาลแลวกรรมการศูนยฯบนรถบัญชาการไดแจงใหนายเสกสรรคทราบวา รัฐบาล ยินดีจะปลอยตัวผูตองหาทั้ง๑๓ คน โดยไมมีเง่ือนไขแลว และจะรางรัฐธรรมนูญใหเสร็จภายในเดือนตุลาคม๒๕๑๗

๒๑.๐๐ น. หลังจากเดินทางไปรับตัวผูตองหากลับมาแลวนายสมบัติ ธํารงธัญญวงศ เลขาธิการศูนยฯ ขึ้นไป บนรถศูนยฯ คันหนึ่งแจงใหฝูงชนทราบวาขณะนั้นกรรมการศูนยฯไดเซ็นสัญญากับรัฐบาลเรียบรอยแลว และกําลังอัญเชิญพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวมาแจงใหฝูงชนทราบเมื่อฝูงชนทราบวาทางรัฐบาลไดปลอย ผูตองหาทั้ง๑๓ คน โดยไมมีเง่ือนไขแลวฝูงชนก็แสดงความยินดีแตเมื่อนายสมบัติประกาศวา ทางรัฐบาลจะรางรัฐธรรมนูญใหเสร็จภายในเดือนตุลาคม ๒๕๑๗ในครั้งแรกประชาชนยังแสดงความยินดีไชโยโหรองดวย แตเมื่อ นายสมบัติประกาศย้ําครั้งที่๒ เรื่องรัฐธรรมนูญ ฝูงชนก็เริ่มลังเลแสดงความไมพอใจ และมีการตะโกนออกมาวา “ไมเอาไมเอาตองการรัฐธรรมนูญเร็วกวานั้น” แตยังไมทันที่นายสมบัติจะพูดอะไรตอไปก็เปนลมลงเสียกอนเพราะไมไดพักผอน มาเปนเวลานาน

๒๒.๐๐ น.กรมประชาสัมพันธไดออกแถลงการณเตือนประชาชนฉบับหนึ่งความวาทางรัฐบาลยอมปลอยตัวผูตองหาทั้ง๑๓ คนอยางไมมีเง่ือนไขแลว อยาใหมีการกอกวนความสงบถามีจะถือวาผูนั้นไมไชนักเรียนนิสิตนักศึกษา หากเปน ฝายตรงขามที่พยายามกอกวน

ในเวลาเดียวกัน นายเสกสรรค ประเสริฐกุล ไดแถลงทางเครื่องกระจายเสียงวา ขอใหกรรมการศูนยฯ คนใด คนหนึ่งรับเดินทางมาพบเพื่อนประมวลขาวตางๆชี้แจงใหเพ่ือนนิสิตนักศึกษา นักเรียน และประชาชนทราบ เพราะ ขณะนี้สถานการณเริ่มเลวลง ฝายปฏิบัติการไมอาจจะควบคุมไวได

วันอาทิตยที่ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๑๖

๐๐.๑๕ น. เนื่องจากขาดการติดตอกับทางศูนยฯ และไมอาจทัดทานมติขยองชุมนุมไดนายเสกสรรคจึงตัดสินใจเคลื่อนขบวนไปที่พระตําหนักจิตรลดาโหฐานเพ่ือขอพึ่งพระบารมีปกเกลาฯหลังจากจัดรูปขบวนแลว ตางก็รองเพลง สรรเสริญพระบารมีเพ่ือเปนกําลังใจ

Page 7เหตุการณ 14 ตุลาคม 2516

3/5/2008 11:44:30 AMhttp://www.geocities.com/thaifreeman/14october/14oct2.html

๐๑.๑๕ น. ขบวนของฝูงชนไดเผชิญหนากับแถวปกกั้นของ ตํารวจที่อยูในสภาพเตรียมพรอมจึงไมสามารถเคลื่อนขบวน ตอไปได

๐๒.๔๕ น. นายเสกสรรค ประเสริฐกุลพบกับนายธีรยุทธ บุญมี ที่รถควบคุมขบวนสวนหนาเมื่อทั้งสองพบกันก็รูวา เกิดความเขาใจกัน นายธีรยุทธถาม นายเสกสรรควาทําไมจึงไมมีการสลายตัวในเมื่อไดทําการตกลงกับทางรัฐบาล เรียบรอยแลว นายเสกสรรคตอบวาในขณะที่อยูบริเวณ พระบรมรูปทรงมานั้น ผูคนกําลังอารมณรอนมาก ที่เคลื่อนขบวนมาที่พระตําหนักจิตรลดาฯ ก็เพราะหวังพระบารมี เปนที่พ่ึงเทานั้นเมื่อเรื่องทั้งหมดสามารถคลี่คลายลงไดแลวคนทั้งหมดไดชวยกันประกาศผานไมโครโฟนเพ่ือใหฝูงชนนั่งอยูในสวนหนาของขบวนเกิดความเขาใจและคลาย ความสงสัยแลวนายธีรยุทธก็ประกาศวา จะพานายเสกสรรคไปขอเขาเฝาพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวพรอมกับตนขณะนั้นเปนเวลา ๐๓.๐๐ น.

๐๔.๓๐ น. พ.ต.อ. วสิษฐ เดชกุญชร ไดอันเชิญพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวมาอานความวา “คนที่เปนผูใหญ ( คนเกา ) นั้นเขามีประสบการณสวนคนหนุมสาวมีพลังแรงทั้งรางกายและทั้งความคิดถาหากมาปรองดองสมัครสมานกัน ทํางานอยางพรอมเพียงไมผิดใจแคลงใจกันการบานการเมืองก็จะดําเนินไปไดดวยดี นิสิตนักศึกษาก็เปนผูที่ผานการทดสอบเลือกเฟนมาเปนที่แนนอนแลววามีทั้งสติและปญญาพรอมมูล จึงควรจะไดรูถึงความคิดผิดชอบชั่วดีทุกอยาง

“เมื่ออานนิสิตนักศึกษาไดดําเนินการมาตรงเปาหมาย และไดรับผลตามสมควรแลวก็ขอใหกลับคืนสูสภาพปรกติเพ่ือยังความสงบเรียบรอยใหเกิดแกประชาชนทั่วไป”

เมื่ออานพระบรมราโชวาทแลว พ.ต.อ. วิสิษฐ เดชกุญชร และนายเสกสรรค ประเสริฐกุล รวมทั้งกรรรมการศูนยฯอีกหลายคนไดพูดตอขอใหฝูงชนแยกยายกลับบาน แลวก็ไดมีประกาศใหทุกคนหันหนาไปทางพระตําหนักจิตรลดาฯแลวรองเพลงสรรเสริญพระบารมีขณะนั้นเปนเวลา๐๖.๐๐ น. จากนั้นฝูงชนก็เริ่มสลายตัว

๐๖.๐๕ น. เมื่อขบวนสลายตัวไปตามถนนพระราม ๕ มุงสูสี่แยกดุสิต ไดถุกสกัดกั้นโดยหนวยคอมมานโด ของตํารวจนครบาลและกองปราบ แมจะไดขอรองแลวแตตํารวจยังคงยืนกรานที่จะใหประชาชนถอยกลับ ไปออกทางเดิม

นักเรียนหลายกลุมไมอาจเขาใจไดที่ตองถูกบังคับใหเดินทางไกลมากขึ้นทั้งที่งวงนอนและออนเพลียเต็มประดาสวนฝูงชนดานหลังไมรูวาดานหนาถูกตํารวจปดกั้นตางพากันหนุนเนื่องเขามาทําใหดานหนาตองประจันกับตํารวจอยางไมมีทางหลีกเลี่ยงมีคนปาไมและขวดไปยังตํารวจเพ่ือหวังจะใหตํารวจหลีกทางแตพล.ต.ท. มนตชัย พันธุคงชื่นไมยอมสั่งใหตํารวจปราบปรามจลาจลเปดแนวปดกั้น เพราะ พล.ต.ท. ประจวบ สุนทรางกูรรองอธิบดีกรมตํารวจฝาย กิจกรรมพิเศษ ไดออกคําสั่งไมอนุญาตใหเปดแนวปดกั้นใหประชาชนผาน

๐๖.๒๐ น. รถบัญชาการของศูนยฯ ไดเคลื่อนเขามาทางดานหลังของฝูงชนหางจากแนวตํารวจประมาณ ๕๐ เมตรโฆษกบนรถพูดชักชวนใหประชาชนสวนใหญเดินกลับบานทางดานวัดเบญจมบพิตรตอนนี้เองไดเกิดการวุนวายกันขึ้น โดยฝูงชนไดดันรถเกงสีดําคันหนึ่งเขาไปหนาแนวปดกั้นของตํารวจและมีเสียงบริภาษาจากนักเรียนนักศึกษา และประชาชนเปนอันมากจากนั้นผูเดินขบวนหลายคนเริ่มขวางปาตํารวจดวยไม ขวด ขาวหอ และกอนอิฐเปนการใหญ

เพ่ือหวังจะใหตํารวจหลีกทางใหพวกตนเดินผานไปไดโดยสะดวกฝูงชนจํานวนมากผนึกกําลังกันหนาแนนขึ้นและพยามยามผลักดันคนซึ่งประจันหนากับแนวตํารวจดานหนาพรอมทั้งขวางปาทอนไมและอิฐไปยังกลุมตํารวจ

๑๖.๓๐ น. รถตํารวจที่ใชปราบปรามจลาจลติดไซเรนสองคันว่ิงมาหลังแนวปดกั้นของตํารวจการขวางปาไดรุนแรงขึ้น พล.ต.ท. มนตชัย พันธุคงชื่นสั่งใหหนวยคอมมานโดใชกําลังเขาตอตานพวกเดินขบวนไดถาหากเห็นวาไมสามารถจะยับยั้ง การผลักดันและการขวางปาของประชาชนได

ในที่สุดตํารวจหนวยปราบปรามทั้งหมดไดใชไมกระบองและโลเขาตีและดันกลุมผูเดินขบวนใหถอยรนไปโดยจัดแถวเปนรูปหัวหอกพรอมกับตีและดันไปขางหนาโดยไมเลือกวาจะเปนชายหญิง หรือเด็ก ในขณะเดียวกันตํารวจกองปราบในแนวหลังก็ไดรับคําสั่งใหยิงแกสน้ําตาไปขางหนาทําใหฝูงชนสวนใหญตองถูกดันถูกตีสําลักแกสน้ําตาจนตกน้ํา และว่ิงหนีเอาชีวิตรอดเปนชุลมุนฝูงชนแตกกระจายโดดลงคูน้ําทั้งสองขางทางหลายคนไดลวงล้ําเขาไปในพระราชฐานเพราะความหวาดกลัวมีหลายคนถอยมาอยูท ี่หนาประตูพระตําหนักจิตรลดาฯเจาหนาที่ทหารตํารวจที่รักษาวังไดออกมาใหความชวยเหลือโดยนําคนเจ็บหลบเขาไปในวังประชาชนที่ปนขามรั้ว พระตําหนักจิตรลดาฯเขาไปแลวไดขวางปากอนอิฐขามรั้วไปยังกกลุมตํารวจทําใหตํารวจยิงกระสุนระเบิดแกสน้ําตาขามรั้วไปตกในเขตพระตําหนักจิตรลดาฯหลายลูก

ดวยความเจ็บแคนที่ถูกไลตี ทําใหนักเรียนนักศึกษาและประชาชนหันหนามารวมกําลังกันอยางเหนียวแนน และไดตอสูกับตํารวจดวยอาวุธเทาที่พอ จะหาได เชน กอนหินไม เปนตนการปะทะใชเวลาประมาณ ๑๕ นาทีคือเริ่ม ตั้งแตเวลา ๐๖.๓๐–๐๖.๔๕ น.และกําลังของนักเรียนนิสิตนักศึกษาประชาชนไดถอยรนไปรวมกัน ที่ลานพระบรมรูปทรงมาเปนสวนมากสวนหนึ่งไดออกไปที่ธรรมศาสตรไดรับรูวาบัดนี้ไดถูกหักหลังโดยตํารวจแลวและไดออกประกาศไปทั่ว บอกขาวอยางรวดเร็ว ประชาชนที่ไดรับฟงขาวแทบไมเชื่อวาจะเปนไปได ที่ตํารวจจะหักหลังโดยตํารวจแลว และไดออกประกาศไปทั่วบอกขาวอยางรวดเร็ว ประชาชนที่ไดรับฟงขาวแทบไมเชื่อวาจะเปนไปไดที่ตํารวจจะหักหลังตลบตีนักศึกษาประชาชนในตอนเชาการกระทําของตํารวจครั้งนี้ไดสรางความเดือดแคน ใหแกนักเรียนนักศึกษาและประชาชนอยางยิ่ง

นี่คือจุดเริ่มตนของการนองเลือดและการจลาจล

๐๘.๔๐ น. มีการประกาศใหฝูงชนกลับไปรวมกันที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร

๐๙.๐๐ - ๐๙.๓๐ น. พ.อ. ณรงค กิตติขจร ขึ้นเฮลิคอปเตอรตรวจการณในบริเวณทองสนามหลวงมหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร ถนนราชดําเนินกลางและหนากรมประชาสัมพันธ และไดรายงานขาวโดยตรงมาถึงจอมพลถนอม และจอมพลประภาสในทํานองวาใตตึกโดมมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรไดมีการซองสุมอาวุธและผูคน โดยเปนไปตาม แผนของคอมมิวนิสต

๐๙.๓๐ น. สถานีวิทยุกระจายเสียงแหงประเทศไทยไดกระจายแถลงการณของจอมพลถนอมบิดเบือนความจริงวาประชาชนบุกรุกเขตพระราชฐานและใสความวาประชาชนทํารายตํารวจและประชาชนดวยกันเอง

กรมประชาสัมพันธแถลงวา ตั้งแตบัดนี้เปนตนไปขอใหใชคําวา “พวกกอการจลาจล” ( พกจ. ) แทนคํา “นักเรียน นิสิตนักศึกษา และประชาชน”

Page 8เหตุการณ 14 ตุลาคม 2516

3/5/2008 11:44:30 AMhttp://www.geocities.com/thaifreeman/14october/14oct2.html

๑๐.๓๐ น. ฝายรัฐบาลสงทหารจาก ร. ๑๑ พรอมดวยรถถัง เขาคุมสถานการณ ใชปนกราดยิงนักศึกษาเสียชีวิตระนาวนักเรียนและประชาชนสูอยางทรหด ขับรถเมลเขาชนรถถัง แตก็ถูกยิงเสียชีวิต ผูบาดเจ็บถูกหามสงโรงพยาบาลศิริราชตลอดเวลา รัฐบาลไดออกแถลงการณเปนระยะ ๆ ในขณะเดียวกันเกิดขาวลือแพรสะพัดวานักศึกษาหญิงที่ถือธงไตรรงคในวันเดินขบวนถูกตํารวจตีตาย เด็กผูชาย ถูกถีบเตะตกคุน้ําจนตาย สรางความโกรธแคนใหแกผูรวมชุมนุมเปนอยางยิ่ง สถานการณรุนแรงหนักขึ้น

รัฐบาลสงทหารและตํารวจออกปราบทั้งรถถังและ เฮลิคอปเตอร จุดปะทะและนองเลือดมีตลอดสาย ถนน ราชดําเนินมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร บางลําพู เปนเวลาถึง ๑๐ ชั่วโมง พรอม ๆ กับมีคําสั่งหามประชาชน ออกนอกบาน ระหวาง ๒๒.๐๐-๐๕.๓๐ น. ประกาศปดโรงเรียนและสถาบันการศึกษาในเขตกรุงเทพมหานคร นนทบุรี และ สมุทรปราการปละกําหนดใหบริเวณมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรเปนเขตอันตรายเตรียมพรอมที่จะทําการกวาดลางใหญ

ขอใหทุกคนออกจากบริเวณดังกลาวภายในเวลา๑๘.๐๐ น.

๑๘.๐๐ น. สถานีวิทยุกระจายเสียงของกรมประชาสัมพันธไดประกาศขาววา รัฐบาลภายใตการนําของจอมพล ถนอม กิตติขจร เปนนายกรัฐมนตรีไดประกาศลาออกแลว

๑๘.๓๐ น. ฝายประชาชนไดถอยมาชุมนุมกันที่บริเวณรอบ ๆ อนุสาวรียประชาธิปไตยประมาณ ๓ หมื่นคน ขณะนั้น ไดมีเครื่องบินฝกบินชั้นเดียวลําหนึ่งมาวนเวียนอยูรอบๆพรอมทั้งประกาศใหประชาชนทราบถึงการลาออกของรัฐบาลจอมพลถนอม ขอใหนักเรียนนักศึกษาหยุดการกระทําใดๆ แลวทหารตํารวจก็จะหยุดปฏิบัติการเชนเดียวกันแตการประกาศ ดังกลาวไมไดสรางความเชื่อถือใหแกประชาชนที่มาชุมนุมเทาใดนักสวนใหญคิดวาเปนกลลวงเพราะจอมพลถนอมยังมีตําแหนงผูบัญชาการทหารสูงสุดอยู

๑๙.๔๐ น. พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงออกรายการทางโทรทัศนพระราชทานกระแสพระราชดํารัส แกประชาชนชาวไทยวา วันที่ ๑๔ ตุลาคม เปนวันมหาวิปโยคทรงเปดเผยวารัฐบาลจอมพลถนอมไดลาออกแลว และทรงแตงตั้งใหนายสัญญาธรรมศักดิ์ เปนนายกรัฐมนตรีคนใหม เพ่ือจัดตั้งรัฐบาลแทน

๒๓.๐๐ น. สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี มีพระราชดํารัสทางโทรทัศนแสดงความหวงใยตลอดคืนนี้มีการตอสูระหวางนักเรียนประชาชนกับตํารวจที่กองบัญชาการตํารวจนครบาลผานฟาฝายนักเรียนและประชาชนปกหลักสู จากตึก บริษัทเดินอากาศไทยและปอมมหากาฬ

ที่อนุสาวรียประชาธิปไตย ประชาชน ๕ หมื่นคนนั่งเรียงรายบนถนนราชดําเนินกลางอยางสงบ ผูนําศูนยกลาง นิสิตนักศึกษาฯ ขาดการติดตอซ้ํามีขาวลือวาบางคนเสียชีวิตแลว เชน นายเสกสรรค ประเสริฐกุล และนางสาวเสาวนีย ลิมมานนท จึงมีการจัดตั้ง “คณะกรรมการศูนยปวงชนชาวไทย”ขึ้นชั่วคราวเพ่ือประสานงานและคลี่คลาย สถานการณเพ่ือประสานงานและคลี่คลายสถานการณ คณะกรรมการศูนยฯมีประมาณ ๑๐ คน ประกอบดวยนิสิตจุฬาฯนักศึกษามหาวิทยาลัยรามคําแหงนักศึกษาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิต นักเรียนพาณิชยการ แหง ละหนึ่งคน อดีตประธาน ศูนยกลางนักเรียนแหงประเทศไทยและทีเหลือเปนประชาชน แตละคนไมเคยรูจักกันมากอนเลย

คืนนั้นเสียงปนยังดังประปราย ทองฟาแถบถนนราชดําเนินเปนสีแดง มีควันไฟพวยพุงอยูเปนหยอม ๆ การตอสูเพ่ือสิทธิเสรีภาพและประชาธิปไตยดําเนินไปตลอดคืน

วันจันทรที่๑๕ตุลาคม ๒๕๑๖

๐๐.๐๕ น. ศูนยปวงชนชาวไทยที่ชุมนุม ณ บริเวณอนุสาวรียประชาธิปไตยพยายามวิงวอนใหทางตํารวจสงผูแทน มาเจรจาเพื่อหยุดยิง นางสาวจิระนันท พิตรปรีชาจากจุฬาฯ ประกาศใหผูชุมนุมทราบวากําลังติดตอกับฝายตํารวจอยู และพูดขอรองใหผุชุมนุมอยูในความสงบเพ่ือไมใหเกิดความระส่ําระสาย

สวนกลุมผูกอการจลาจล ก็ขยายวงกวางออกไปทั่วกรุงเทพฯมีการทําลายทรัพยสินของมาราชการ เชน เผาปอมตํารวจทุกแหงทําลาย ปอมไฟสัญญาณจราจรถังขยะเทศบาล เปนตน

ตามถนนทุกสายไมปรากฏวาเจาหนาที่ตํารวจรักษาการณอยูเลย เปนภาวะบานเมืองที่อยูในชวงการจลาจล อยางแทจริงทุกคนตองรับผิดชอบในสวัสดิภาพของตนเอง เนื่องจากหนวยกลาตายของกลุมกอจลาจลจะบุกเขา ทํารายตํารวจทุกคนที่พบเห็น

๐๖.๐๐ น. เหตุการณยังตึงเครียดอยูการจลาจลนองเลือดยังไมมีทีทาวาสงบลงแตกลับมีเคาวาจะเพิ่มความรุนแรงยิ่งขึ้น เพราะทหารสงกําลังเขามาเสริมตามจุดตางๆที่มีการจลาจล สวนทางเจาหนาที่ตํารวจทั่วกรุงเทพฯไดหายไปหมด หลายโรงพักปลอยใหเปนโรงพักรางยังคงมีจุดเดียวที่สะพานผานฟาฯ เทานั้นที่หนวยกลาตายยังคงเสี่ยงชีวิตจะบุกเขายึดทําลายกองบัญชาการตํารวจนครบาลใหไดดวยพลังแคนที่เพ่ือนๆ ตองเสียชีวิตจาก กระสุนปนของตํารวจผานฟามากที่สุด

รัฐบาลไดประกาศไดประกาศผานทางวิทยุใหหยุดราชการเปนเวลาสามวันและโรงเรียนทุกแหงไดประกาศปด โดยไมมีกําหนดจนกวาเหตุการณจะคลี่คลายลงบริษัทหางรานตางๆ ก็ไดประกาศหยุดเชนเดียวกัน สวนบรรดาผูที่ จําเปนตองไปธุระหรือออกนอกบานตางประสบกับปญหาเรื่องพาหนะเพราะรถเมลที่ออกว่ิงถูกพวกกอการยึดไปหลายคัน ในที่สุดก็ไมมีรถเมลกลาออกมาว่ิง รวมทั้งรถบรรทุกของเอกชนดวย ถนนหนทางวางเปลาประชาชนจํานวนมากออกเดินไปตามบาทวิถี

๑๑.๒๐ น. สถานีวิทยุของกรมประชาสัมพันธไดกระจายเสียง ประกาศของกองบัญชาการทหารสูงสุด ซึ่งใสรายประชาชนวาเปนพวกกอการจลาจลยึดปอมมหากาฬเปนฐานยิงปนของเครื่องยิงระเบิด M 79 ทําลายกองบัญชาการ ตํารวจนครบาลผานฟาและยังไดใสรายประชาชนที่กอการจลาจลอีกวาเปนผูกอการรายคอมมิวนิสต

๑๒.๐๐ น. ประชาชนหลายหมื่นคนไดเดินทางมาชุมนุมกันบริเวณถนนราชดําเนินกลางอยางแนนขนัดเพื่อมาดูเหตุการณที่เกิดขึ้น

ที่อนุสาวรียประชาธิปไตย คณะกรรมการศูนยปวงชนชาวไทยไดหยุดกระจายเสียงเปนระยะ ๆ เพ่ือใหประชาชน ที่ชุมนุมกันอยูรอบ ๆบริเวณนั้นสลายตัวแตไมไดผลประชาชนยังคงมาชุมนุมเพ่ิมขึ้นเรื่อย ๆ

๑๓.๓๐ น. ตึกกองบัญชาการตํารวจนครบาลผานฟา และอาคารสถานีตํารวจนครบาลนางเลิ้งถูกไฟไหมอยางหนัก ในขณะเดียวกันนักเรียนนักศึกษาและประชาชนกลุมหนึ่งสามารถดับไฟที่กําลังไหมสถานีตํารวจนครบาลนางเลิ้งไวไดโดยใชรถดับเพลิงของสถานีตํารวจนครบาลนางเลิ้งเพ่ือปองกันไมใหลุกลามไปยังบานเรือนของ ประชาชนที่อยูใกลกับ สถานีตํารวจ

๑๔.๑๐ น. สถานีวิทยุกระจายเสียงของกรมประชาสัมพันธทุกแหงไดกระจายเสียงประกาศของกองบัญชาทหารสูงสุดหามประชาชนออกนอกเคหสถานในเวลากลางคืนตั้งแตเวลา๒๒.๐๐ -๐๕.๓๐ น.ของวันรุงขึ้นมิฉะนั้นกองบัญชาการทหารสูงสุดก็จะใชมาตรการขั้นเด็ดขาดในการปราบปรามจลาจล

๑๗.๓๐ น. นับแตเวลานี้เปนตนไปนักเรียนนักศึกษาประชาชนที่ชุมนุมกันอยูท ี่อนุสาวรียประชาธิปไตยไดเริ่มทยอยกันกลับโดยรถโดยสารประจําทางที่ว่ิงออกมารับประชาชนกลับบาน ซึ่งไมคิดคาโดยสาร แตนักเรียนนักศึกษาประชาชนบางสวนยังคงชุมนุมกันอยูท ี่อนุสาวรียประชาธิปไตยตอไป

Page 9เหตุการณ 14 ตุลาคม 2516

3/5/2008 11:44:30 AMhttp://www.geocities.com/thaifreeman/14october/14oct2.html

๑๘.๔๐ น. สถานีวิทยุกระจายเสียงของกรมประชาสัมพันธไดประกาศขาวการหนีออกนอกประเทศของจอมพลถนอม กิตติขจร จอมพล ประภาส จารุเสถียร และ พ.อ.ณรงค กิตติขจร เมื่อขาวนี้แพรสะพัดออกไปประชาชน ในยานชุมชนตาง ๆ ตางก็ไชโยโหรอง “มันหนีเราแลว เราชนะแลว” และปรบมือดวยความยินดีเริ่มทยอยกันกลับบาน คําประกาศนี้ สามารถยุติสภาวการณจลาจลไดอยางฉับพลัน

๑๙.๐๐ น. สถานีวิทยุของกรมประชาสัมพันธไดประกาศขอรองไมใหประชาชนออกจากบานหลัง๒๐.๐๐ น.

๒๐.๓๐ น. สถานีวิทยุกระจายเสียงของกรมประชาสัมพันธทุกแหงประกาศยกเลิกคําประกาศหามประชาชนออกนอกบานหลัง ๒๐.๐๐ น. ตามที่ไดประกาศเมื่อเวลา๑๙.๐๐ น. เมื่อสงบไดกลับคืนมาสูประเทศไทย

๒๑.๔๗ น. จอมพล ประภาส จารุเสถียร พ.อ. ณรงค กิตติขจร และครอบครัวรวมทั้งผูติดตามรวมทั้งสิ้น ๓๐ คนอันประกอบดวยบุคคลที่มาจากครอบครัวของจอมพลประภาสจํานวน ๒๕ คน และลูกนองที่ใหความคุมครองอีกจํานวนหนึ่งไดเดินทางลี้การเมืองออกนอกประเทศโดยเครื่องบินของบริษัทการบินไทยจํากัด เดินทางมุงหนาไปกรุงไทเปกระเปาเดินทางของผูลี้ภัยทั้งหมดมีจํานวน๕๖ ใบมีน้ําหนัก๑,๓๓๖ กิโลกรัม

วันอังคารที่ ๑๖ ตุลาคม ๒๕๑๖

กรุงเทพฯ เริ่มกลับสูภาวะปรกติ ตามถนนแมยังไมมีเจาหนาที่ ตามถนนแมยังไมมีเจาหนาที่ตํารวจจราจร ออกปฏิบัติการแตกมีลูกเสือและนักศึกษาออกทําหนาที่อํานวยความสะดวกดานจราจรแทนเปนอยางดรีถเมลทุกสายเริ่มว่ิงตามปกติในตอนเชาผูคนจํานวนนับแสนตางพากันเดินไปตามถนนราชดําเนินเพื่อสํารวจความเสียหายที่เกิดขึ้น ทําใหการจราจร ในบริเวณนั้นติดขัดมาก

ตอนสายที่ถนนราชดําเนินกลาง นักเรียน นิสิตนักศึกษาพากันมาชวยเก็บกวาดสิ่งหักพัง ตลอดจนทํา ความสะอาดเพื่อใหบานเมืองกลับเขาสูสภาพปรกติตามจุดตาง ๆ ในกรุงเทพฯ มีหนวยอาสาสมัครแพทยและพยาบาล เปดศูนยบริจาคโลหิต

ชั่วคราวขึ้นเพ่ือรับบริจาคโลหิตชวยเหลือผูบาดเจ็บจากเหตุการณนอกจากนี้ประชาชนไดรวมบริจาคเงิน และสิ่งของมายังศูนย ฯอยางคับคั่งเพ่ือจะไดนําไปชวยเหลือผูเสียชีวิตและผูบาดเจ็บตอไปพรอมกับจะไดรวม เปนทุนในการกอสรางอนุสาวรียแกวีรชนผูเสียชีวิตในครั้งนี้ดวย

ทางตางจังหวัด นักเรียนนิสิตนักศึกษาประชาชนตามจังหวัดตาง ๆ ไดรวมบริจาคทรัพยสิ่งของสงมาสมทบกับศูนยฯ ตลอดเวลาพรอมกับโทรเลขและสงสารแสดงความไวอาลัยแกผูเสียชีวิต คณะนักเรียนไทยในตางประเทศ ก็ไดสงเงินบริจาคมาชวยเหลือในครั้งนี้ดวย

๒๑.๐๐–๒๑.๔๐ น. จอมพล ถนอม กิตติขจร พรอมครอบครัวไดเดินทางไปทาอากาศยานดอนเมืองกรุงเทพฯ เพ่ือเดินทางลี้ภัยการเมืองไปอยูเมืองบอสตันรัฐแมสซาชูเซตต สหรัฐอเมริกา

ขาวการปฏิบัติการของนักเรียน นิสิตนักศึกษา ประชาชนชาวไทยในครั้งนี้ ไดแพรสะพัดไปทั่วทุกมุมโลกแสดงใหเห็นพลังของประชาชนคนไทยที่ตอสูดวยมือเปลาจนสามารถขจัดผูเผด็จการได

Next>>

หนาที1่ : หนาที2่ : หนาที3่ : หนาที4่

กลับสู หนาหลัก

จัดทําโดย NeoFreeEnergy Group

Last changed: มกราคม 24, 2546

Page 1ผลการเปลี่ยนแปลงหลังเหตุการณ 14 ตุลาคม 2516

3/5/2008 11:45:51 AMhttp://www.geocities.com/thaifreeman/14october/14oct3.html

ผลการเปล่ียนแปลงหลังเหตุการณ

ชวงสองเดือนหลังเหตุการณ ๑๔ ตุลา ๑๖ นั้น กรรมกรนัดหยุดงานเพ่ิมมากขึ้นกวา ๓๐๐ ครั้ง และในปถัดมา หยุดงานกระแสการนัดหยุดงานก็พุงสูงขึ้นมากกวา๗๐๐ ครั้ง ถึงขนาดสามารถกลาวไดวา ขบวนการกรรมกรรอยละ ๘๐เคยนัดหยุดงานในชวงเวลาดังกลาวมาแลวทั้งนั้นปญหาการนัดหยุดงานของกรรมกรเกิดจากสภาพความบีบคั้นแรนแคนที่สะสมมานานจนเกิดแรงระเบิดขึ้นในระยะดังกลาวผูใชแรงงานเรียกรองขอเพ่ิมคาจางและสวัสดิการ รวมทั้งหลักประกัน ในการทํางาน จนกระทั่งป ๒๕๑๗ กรรมกรก็ชุมนุมประทวงครั้งใหญที่ท องสนามหลวงสามารถเรียกรองใหรัฐบาล นายสัญญา ธรรมศักดิ์ ออกประกาศกําหนดคาแรงขั้นต่ําทั่วประเทศไดสําเรจและนําไปสูการออกกฎหมายคุมครอง แรงงานในวิสาหกิจตาง ๆแลวเติบโตขยายตัวกอตั้งองคกรกลางสหภาพแรงงานและองคการสภาลูกจางแรงงานในที่สุด

สวนการเคลื่อนไหวของชาวนาชาวไรในชนบทนั้น หลังเหตุการณ ๑๔ ตุลา ๑๖ ชาวนาชาวไรผูประสบความเดือดรอน มาชานานไดรวมตัวกันเรียกรองใหรัฐบาลเรงแกไขปญหาชาวนาตั้งแตป ๒๕๑๗จนถึงเดือนพฤษภาคม ชาวนาจํานวนมาก ไดเดินทางเขากรุงเทพฯ เรียกรองใหรัฐบาลชวยเหลือเรื่องหนี้สินและปญหาการครอบครองที่ดิน ปลายเดือนมิถุนายน ๒๕๑๗ชาวนาไดจัดชุมนุมใหญเปนครั้งแรกที่ทองสนามหลวงและชุมนุม กันอีกครั้งในเดือน พฤศจิกายนปเดียวกันในที่สุดก็มีการกอตั้ง องคกรของชาวนาขึ้นอยางเปนทางการในชื่อ “สหพันธชาวนาชาวไร”

การเคลื่อนไหวตอตานความไมเปนธรรมในสังคมของกลุมผูทุกขยากในชวงหลังเหตุการณ๑๔ ตุลา ๑๖ไดพัฒนาพรอมไปกับอุดมการณสังคมนิยมที่แพรหลายอยูในเวลานานนั้นโดยเฉพาะแนวคิดสังคมนิยมแบบจีนนั้น ไดรัยการเผยแพรอยางมาก เสกสรร ประเสริฐกุล อดีตผูนํานักศึกษาสมัย ๑๔ ตุลา ๑๖กลาวยอมรับวา สังคมไทย เริ่มแยกออกเปนสองขั้วตั้งแตประมาณกลางป ๒๕๑๗ เปนตนมา ขั้วหนึ่งคือกลุมปฏิรูปซึ่งประกอบดวยนักศึกษา ครูอาจารย นักหนังสือพิมพ กรรกร และชาวนากลุมขั้วนี้ตองการความเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็วในสถาบันทางการเมือง รูปแบบวิธีการเก็บภาษี

เรื่องกรรมสิทธ์ิที่ดิน นโยบายตางประเทศ และสัมพันธภาพของขาราชการกับชาวบาน อีกขั้วหนึ่ง คือกลุมอนุรักษนิยม ซึ่งประกอบดวยกลุมอํานาจเกาอยางทหารชนชั้นสูงบางกลุม ชนชั้นกลางบางพวก ชาวบาน บางสวน และนักเรียนอาชีวะสวนหึ่ง กลุมขั้วนี้เห็นวาการเปลี่ยนแปลงที่อีกฝายหนึ่งตองการ เปนสิ่งที่สังคมไทย รับไมไดการที่สังคมไทยเริ่มแบงเปนสองขั้วสองฝายนั้น มีสาเหตุมาจากปญหาของประเทศที่หาทางออกไมไดฝายขบวนการ นักศึกษาจึงเริ่มหันมาพิจารณาวาอุดมการณสังคมนิยมอาจเปนทางออกของสังคมไทย ในระยะนั้นแนวความคิด ที่เรียกรองใหนักศึกษาประสานกับกรรมกรชาวนาเพ่ือ “รับใชประชาชน” เปนที่ยอมรับกันโดยทั่วไป นอกจากนี้ ในเรื่องของศิลปะ ดนตรี วรรณกรรมและละคร ตางก็ปวารณาตัวเขา “รับใชประชาชน” ดวยกันทั้งสิ้น ในวงการหนังสือ มีการพิมพหนังสือตองหามเชน โฉมหนาศักดินาไทย แตงโดยจิตร ภูมิศักดิ ์ กงจักรปศาจ รวมถึงผลงานของฝาย สังคมนิยม เชน สรรนิพนธเหมาเจอตง การปฏิวัติเลนิน ฯลฯออกเผยแพรอยางคึกคัก ทั้งที่ครั้งหนึ่งรัฐบาลเผด็จการเคยสั่งหามพิมพเผยแพร

ทามกลางสภาพที่กอใหเกิดความสั่นคลอนและหวาดเกรงจะสูญเสียผลประโยชนในหมูผูมีอํานาจและกลุมผลประโยชนตาง ๆแทนที่คนกลุมนี้จะหันมาแกปญหาสังคมเศรษฐกิจ และ การเมือง ใหเกิดความเปนธรรม ตอคนหมูมากหรือหันมารวมมือสรางประเทศไทยใหมีเอกราชและเปนประชาธิปไตยอยางแทจริงตรงกันขามคนกลุม ดังกลาวซึ่งเปนพวกอนุรักษนิยมกลับเพงเล็งวาการเคลื่อนไหวของขบวนการนักศึกษาประชาชนไดสราง ความวุนวายใหสังคม และมองการเคลื่อนไหวตอตานความไมเปนธรรมวา เปนการกระทําของคอมมิวนิสต ซึ่งมีวิธีจัดการเพียงวิธีเดียว คือ ตองใชความรุนแรงเขาทําลาย

ตั้งแตชวงกลางป ๒๕๑๗ เปนตนมา กลุมอํานาจเกาที่เสียขวัญคราวเหตุการณ ๑๔ ตุลา ๑๖ ก็ฟนตัวเริ่ม เคลื่อนไหวตอตานพลังของนักศึกษาประชาชนโดยแยกสลายพลังนักเรียนอาชีวะออกจากขบวนการนักศึกษา แลวจัดตั้งกลุมกระทิงแดงเพื่อคอยกอกวนขบวนการนักศึกษา ในป ๒๕๑๘เกิดชมรมวิทยุเสรี ชมรมแมบานฯลฯ ตั้งแตป ๒๕๑๘ เปนตนมา นักศึกษาและขบวนการประชาชนเริ่มถูกฝายตรงขามใชความรุนแรงตอบโต เชน ผูนําชาวนาที่ทํางาน ในสหพันธชาวนาชาวไร ๓๐คนถูกสังหาร เมื่อลวงเขาป ๒๕๑๙ การสังการทางการเมืองยิ่งเกิดขึ้นอยางเปดเผย ตั้งแตการสังหารอมเรศไชยสะอาดฝายการเงินของศูนยกลางนิสิตนักศึกษาแหงประเทศไทยตลอดจน การขวางระเบิด ใสนักศึกษาประเทศประชาชนที่เดินขบวนตอตานฐานทัพอเมริกันเมื่อวันที่๒๑ มีนาคม ๒๕๑๙ เปนตน เหตุฆาตกรรม แตละครั้งเจาหนาที่ตํารวจไมสามารถจับตัวคนรายมาลงโทษได

สวนความเคลื่อนไหวดานการเมืองนั้นหลังจากพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯแตงตั้งใหนายสัญญา ธรรมศักดิ์เปนนายกรัฐมนตรีแลวรัฐบาลนายสัญญาไดออกพระราชบัญญัตินิรโทษกรรม แกนักเรียนนิสิตนักศึกษาและประชาชนที่เดินขบวนในเหตุการณ ๑๔ ตุลา ๑๖ และประกาศใชรัฐธรรมนูญฉบับใหมในปลายป ๒๕๑๗ พรอมทั้งกําหนดใหมีการเลือกตั้งในวันที๒่๖ มกราคม ๒๕๑๘ ผลการเลือกตั้งปรากฏวา พรรคประชาธิปตยโดยการนําของ ม.ร.ว. เสนีย ปราโมชไดมีที่นั่งในสภาฯเพียง ๑๘ ที่นั่งเทานั้น

ประชาธิปไตยภายใตรัฐธรรมนูญ 2517 เปฯประชาธิปไตยที่สมบูรณแบบเพราะเปนประชาธิปไตยที่ไดมาโดยเหตุการณ 14 ตุลาคม 2516นับไดวาเปนประชาธิปไตยที่ไดมาจาการตอสูของมวลชน สิ่งที่ปรากฏในระหวางนี้ มองไดสองทางคือ

ในทางบวก

1.โอกาสของการพัฒนาระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตย การเลือกตั้ง การจัดตั้งรัฐบาล การแกไขขอขัดแยงตางๆ แสดงเดนชัดวาคนไทยรูกติกาและสามารถปกครองตนเองในระบบอบ ประชาธิปไตย ไดอยางนอยก็ชี้ใหเห็นวามีศักยภาพที่จะพัฒนาตนเองและระบบ

2.ความตื่นตัวทางการเมือง การแสดงออกทางการเมือง การเรียกรองและประทวงตางๆความสนใจ ของคนที่มาฟงคําอภิปรายรวมทั้งสิ่งตีพิมพที่เปนวรรณกรรมทางการเมืองชี้ใหเห็นลักษณะพลวัตของการเมืองไทย ความตื่นตัวและความกระตือรือรนการเรียกรองสิทธิและการตระหนักถึงสัมฤทธิ์ผล ทางการเมือง

3.การพัฒนาโครงสรางพ้ืนฐานทางการเมือง การพยายามจับกลุมและเขารวมองคกรทางสังคม และการเมือง

4.ความเสมอภาคทางการเมือง การผูกขาดอํานาจทางการเมืองลดลงทําใหคนจํานวนไมนอยมีความรูสึกวาตนมีเสรีภาพและความเสมอภาคเทาคนอื่น

5.การตอบสนองของระบบราชการตอความตองการของประชาชนดีข้ึน ระบอบประชาธิปไตย ที่เกิดขึ้นทําใหเจาหนาที่ราชการกระทรวงทบวง กรม ตางๆ ตอบสนองความตองการของประชาชนมากขึ้นการวางอํานาจบาตรใหญลดนอยลงและความรูสึกเร่ืองประชาธิปไตยเร่ิมเกิดขึ้นในหมูราชการ

ในทางลบ

1.การเรียกรองทางการเมืองเกินขอบเขต เกิดการเรียกรอง การประทวง การนัดหยุดงาน ซึ่งเกิดขึ้น อยางมากมาย (ป 2516 จํานวน 501 ครั้ง, ป 2517จํานวน 357 ครั้ง, ป 2518 จํานวน 241 ครั้ง, ป 2519 จํานวน 133 ครั้ง) การเขามารองทุกขของชาวนา ฯลฯ ซึ่งมีหลายกรณีมาจากความจริง และหลายกรณี

Page 2ผลการเปลี่ยนแปลงหลังเหตุการณ 14 ตุลาคม 2516

3/5/2008 11:45:51 AMhttp://www.geocities.com/thaifreeman/14october/14oct3.html

มาจากการฉวยโอกาสไมสมเหตุสมผล แตที่สําคัญคือ การเรียกรองอันมากมายนี้ชี้ใหเห็นวาการตื่นตัว ทางการเมืองกําลังถึงจุดสูงสุดซึ่งจะเกินเลยความสามารถและทรัพยากรของระบบการเมือง ซึ่งนาเปนหวง ยิ่ง

2.ปฏิกิริยาตอบโตจากกลุมอนุรักษนิยมการเกิดกลุมตางๆที่ไดมีการเรียกรองทางการเมืองไดนําไปสูการเกิดกลุมตอตานหรือกลุมคานขึ้นมาซึ่งมีกิจกรรมการแสดงออกในทางความรุนแรงเปนการคุกคามตอการรวมกลุมทางการเมืองเชน กลุมกระทิงแดงเปนตน

3.การใชความรุนแรงในการแกปญหา การแสดงออกทางการเมืองเริ่มสอใหเห็นความรุนแรงมากขึ้นจนเกิดความรูสึกวาบานเมืองไมมีขื่อไมมีแปความรุนแรงที่เห็นไดชัด คือ การที่ตํารวจกลุมหนึ่งยกพวกไปทําลายบานนายกรัฐมนตรี ม.ร.ว.คึกฤทธ์ิปราโมช การยกพวกเขาเผามหาวิทยาลัยธรรมศาสตรการพยายามขวางระเบิดพรรคพลังใหม การขวางระเบิดใสการชุมนุมหาเสียงของ พรรพลังใหมที่จังหวัดชัยนาทการขวางระเบิดใสผูการชุมนุมของชาวมุสลิมภาคใต การขวางระเบิดใสผูเดินขบวน ประทวง การตั้งฐานทัพอเมริกาและสถานีเรดารามสูรณ การสังหารดร.บุญสนอง บุณโยทยาณ อดีตเลขาธิการ พรรคพลังสังคมนิยมแหงประเทศไทยฯลฯ ลวนแตสอใหเห็นความวุนวายและปนปวนทางการเมืองซึ่งมีแนวโนมวาถาปลอยใหเปนไปอยางนี้ กลียุคทางการเมืองกําลังจะตามมา

4.ความคิดทางการเมืองแตกแยกสุดโตงเปนสองขั้วปรากฏการณที่นาวิตกที่สุดคือการแตกแยกในทางความคิดทางการเมืองของคนไทยที่แตกแยกเปนสองขั้วอยางสุดโตงในลักษณะประจัญหนาการแตกแยกดังกลาวคือการแตกออกเปนกลุมซายจัดและขวาจัดซึ่งมีความตางกันในแงอุดมการณโดยฝายขวาจัดมองดูฝายซายจัดหรือหัวกาวหนาวาเปนกลุมที่เปนภัยตอสังคมไทย เปฯคอมมิวนิสตที่มุงทําลายชาติ ศาสนาพระมหากษัตริย สวนกลุมซายจัด ก็มองกลุมขวาจัด วาเปนพวกไดโนเสาเตาลานป พวกปฏิกิริยาที่พยายามจะหยุดกงลอของประวัติศาสตร อีกทั้ง ทั้งสองกลุมยัง ตีความประชาธิปไตย แตกตางกันอีกดวย ฝายขวาจัด ตีความวาประชาธิปไตยคือรูปแบบการเมือง การปกครองของอังกฤษหรือยุโรปตะวันตกหรือสหรัฐอเมริกาสวนฝายหัวกาวหนาตีความวาประชาธิปไตย ที่แทจริงคือประชาธิปไตยมวลชนแบบสาธารณรัฐประชาชนจีน เปนตน

Next>>

หนาที1่ : หนาที2่ : หนาที3่ : หนาที4่

กลับสู หนาหลัก

จัดทําโดย NeoFreeEnergy Group

Last changed: มกราคม 24, 2546

Page 1บทสรุปเหตุการณ 14 ตุลาคม 2516

3/5/2008 11:46:07 AMhttp://www.geocities.com/thaifreeman/14october/14oct4.html

บทสรุป

ชื่อเรียก

๑. วันมหาวิปโยค

๒. วันมหาปติ

๓. การปฏิวัติ ๑๔ ตุลาคม

๔. การปฏิวัติของนักศึกษา

เวลาที่เกิดเหตุการณ

วันที่ ๑๔–๑๖ ตุลาคม ๒๕๑๖

ชนวนของเหตุการณ

เรียกรองใหปลอยตัว ๑๓ ผูเรียกรองรัฐธรรมนูญที่ถูกจับกุมตัวในขอหากบฏเมื่อวันที่๖ ตุลาคม ๒๕๑๖

เหตุการณ

เหตุการณ ๑๔ ตุลาคมเปนเหตุการณตอเนื่องจากการประทวงคําสั่งลบชื่อนักศึกษารามคําแหงเกาคนการประทวงนี้ยังเสนอใหรัฐบาลประกาศใชรัฐธรรมนูญภายในเวลาหกเดือน

กอนหนานี้ ประเทศไทยมีการปกครองภายใตรัฐบาลทหารโดยไมมีรัฐธรรมนูญในสมัยของรัฐบาล จอมพล ถนอม กิตติขจรก็มีเหตุการณที่คอย ๆสั่งสมใหประชาชนเกิดความไมพอใจรัฐบาล เชน เมื่อนักการเมืองระดับสูงใชยุทโธปกรณลาสัตวที่ท ุงใหญฯเมื่อเดือนเมษายน ๒๕๑๖ และภาวะขาวสารขาดแคลน ขณะที่บทบาททางการเมืองของนักศึกษาชัดเจนและเขมแข็งขึ้นหลังจากที่ ประสบความสําเร็จ มาแลวจากการเปนผูนําสัปดาหตอตานสินคาญี่ปุนเมื่อเดือนพฤศจิกายน ๒๕๑๕

ในวันที่ ๙ ตุลาคม ๒๕๑๖ นักศึกษาจัดใหมีการประทวงในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรเพื่อเรียกรองใหรัฐบาลปลอยตัวผูถูกจับกุมทั้ง ๑๓ คนมีนักเรียนนิสิตนักศึกษาประชาชนมารวมชุมนุมเปนจํานวนประมาณ ๕ แสนคน

เที่ยงตรงของวันที่ ๑๓ ตุลาคม ๒๕๑๖ ฝูงชนเคลื่อนตัวออกจากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตรสูอนุสาวรีย ประชาธิปไตยและลานพระบรมรูปทรงมาการเจรจาระหวางนักศึกษากับฝายรัฐบาลดําเนินไปจนถึง เวลาดึกของวันเดียวกัน

การนองเลือดเริ่มตนเวลาเชามืดของวันที่ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๑๖ เมื่อตํารวจคอมมานโดบุกเขาตี นักศึกษาที่กําลังจะแยกยายกันกลับบานอยูแลวขาวการทารุณของตํารวจคอมมานโดแพรไปทั่วกรุงเทพฯ

นักเรียน นิสิตนักศึกษา ประชาชนที่มีแตระเบิดขวด ทอนไม และ กอนหิน ปะทะกับทหารตํารวจอาวุธครบมือเหตุการณลุกลามไปทั่วบริเวณหนากรมลุกลามไปทั่วบริเวณหนากรมประชาสัมพันธหนาวัด ชนะสงคราม สะพานผานฟาฯถนนราชดําเนินกลางและถนนราชดําเนินนอก

เหตุการณ ๑๔ ตุลาคมสิ้นสุดลงเมื่อจอมพลถนอม กิตติขจร จอมพลประภาส จารุเสถียร และพันเอก ณรงค กิตติขจร ( หรือตามที่เรียกกันในขณะนั้นวา“สามทรราช” เดินทางออกนอกประเทศไปในที่สุด

ผลจากเหตุการณ

ประเทศไทยชวงหลังเหตุการณ๑๔ ตุลาคม เปนชวงที่กระแสประชาธิปไตยเบงบานที่สุดชวงหนึ่งในประวัติศาสตร

มีผูเสียชีวิตจากเหตุการณ ๗๓ คน บาดเจ็บ ๘๕๗ คน

หลังเหตุการณ มีการแตงตั้งสภานิติบัญญัติแหงชาติ รางรัฐธรรมนูญที่มีความเปนประชาธิปไตย มากที่สุด และจัดใหมีการเลือกตั้งครั้งใหมในเวลาตอมา

ปญหาสังคมที่สั่งสมมาเปนเวลานานไดระเบิดออกมาหลังเหตุการณขบวนการนักศึกษาและกระแสประชาธิปไตย แสดงพละกําลังอยางชัดเจนมีการสไตรคของกรรมการบอยครั้ง และเกิดการรวมตัว ของชาวนาและเกษตรกรอยางกวางขวางและเปนระบบทั่วประเทศ

ตามมาดวยขบวนการของกลุมอํานาจฝายขวาอยางเชน กลุมนวพลลูกเสือชาวบานและกระทิงแดงที่จัดตั้งขึ้นเพื่อใชความรุนแรงตอตานขบวนการนักศึกษาในลักษณะ “ขวาพิฆาตซาย”

ความสําคัญของเหตุการณ

Page 2บทสรุปเหตุการณ 14 ตุลาคม 2516

3/5/2008 11:46:07 AMhttp://www.geocities.com/thaifreeman/14october/14oct4.html

เปนครั้งแรกที่ประชาชนคนไทยไดแสดง “พลังประชาชนและประชาธิปไตย” ซึ่งมีผลในการเปลี่ยนแปลงทิศทางการเมืองและสังคมอยางที่ไมเคยปรากฏมากอน

ที่มา รวมเลือดเนื้อชาติเชื้อไทย / สารคดี

หนาที1่ : หนาที2่ : หนาที3่ : หนาที4่

กลับสู หนาหลัก

จัดทําโดย NeoFreeEnergy Group

Last changed: มกราคม 24, 2546