แนวทางปฏิบัติ วิปัสสนา-กัมมัฏฐานพระสุทธิธรรมรังสี คัมภีรเมธาจารย์ (พระอาจารย์ลี ธมฺมธโร)

วัดอโศการาม อ.เมือง จ.สมุทรปราการ

พิมพ์ครั้งที่ ๑ : ๕,๐๐๐ เล่ม : กรกฎาคม ๒๕๕๒

ภาพปก - รูปเล่ม : สุวดี ผ่องโสภา

จัดพิมพ์และเผยแพร่ : ชมรมกัลยาณธรรม

เป็นธรรมทานโดย ๑๐๐ ถ.ประโคนชัย ต.ปากน้ำ

อ.เมือง จ.สมุทรปราการ ๑๐๒๗๐

โทรศัพท์ ๐๒-๗๐๒-๗๓๕๓, ๐๒-๗๐๒-๙๖๒๔

โทรสาร ๐๒-๗๐๒-๗๓๕๓

หรือ : ๘๙/๖-๗ ซอยศึกษาวิทยา ถ.สาทรเหนือ สีลม บางรัก

กรุงเทพฯ ๑๐๕๐๐ โทร. ๐-๒๖๓๕-๓๙๙๑-๒

แยกสี : แคนน่ากราฟฟิก

โทรศัพท์ ๐๘-๖๓๑๔-๓๖๕๑

พิมพ์ที่ : บริษัท ขุมทองอุตสาหกรรมและการพิมพ์ จำกัด

๕๙/๘๔ หมู่ ๑๙ ถนนบรมราชชนนี แขวงศาลาธรรมสพน์

เขตทวีวัฒนา กรุงเทพมหานคร ๑๐๑๗๐

โทร. ๐-๒๘๘๕-๗๘๗๑-๓ โทรสาร ๐-๒๘๘๕-๗๘๗๔

สัพพทานัง ธัมมทานัง ชินาติการให้ธรรมะเป็นทาน ย่อมชนะการให้ทั้งปวง

www.kanlayanatam.com

ชมรมกัลยาณธรรมหนังสือดีอันดับที่ ๘๕

คำนำ ชมรมกัลยาณธรรม มีจิตศรัทธาเผยแพร่หลักธรรมคำสอนของ

พระสทุธิธรรมรงัสี คมัภีรเมธาจารย ์ (ทา่นพอ่ลี ธมมฺธโร) วัดอโศการาม

อ.เมือง จ.สมุทรปราการ เพื่อจัดพิมพ์เพื่อเผยแพร่เป็นธรรมทานแก่

สาธุชนผู ้สนใจใคร่ศึกษาธรรมอันบริสุทธิ์หมดจด ของพ่อแม่ครูบา

อาจารย ์ ในเล่มนี้ได้จัดพิมพ์จากต้นฉบับเดิม เรื่อง แนวทางปฏิบัติ

วิปัสสนา-กัมมัฏฐาน โดยจัดพิมพเ์พียงสองสว่นในสี่สว่น ตามคำชี้แจง

ของทา่นมธรุปาณิกา เน่ืองจากหนงัสือน้ีมีความหนามาก เกรงทา่นผูอ้า่น

จะท้อใจก่อน จึงได้จัดพิมพ์เฉพาะเรื่อง ๑.อนุสรณ์ท้ายพรรษา และ

๒.อานาปานสตินุสรณต์อนต้น สว่นอีก ๒ เรื่อง ได้แก ่ ๓.พระธรรม

เทศนาบนหอเขียว และ ๔.อานาปานพ์รรษาที่ ๔ และ ๕ จะนำมา

จัดพิมพใ์นโอกาสตอ่ไป

ในการจัดพิมพ์ครั้งนี้ เพื่อให้สาธุชนได้มีโอกาสศึกษาธรรมะ

ของทา่นพอ่ลี และขอน้อมถวายบญุกศุลจากปญัญาทานน้ี เปน็พทุธบชูา

และถวายเป็นอาจริยบูชา แดอ่งคท์า่นพอ่ลี ด้วยเศียรเกล้า เทอญ

คณะผู้จัดพิมพ์

ชมรมกัลยาณธรรม

สารบัญ ๑ อนุสรณ์ท้ายพรรษา ............................................. ๑๓

ภาวนาแปลว่าอะไร .................................................................. ๒๐

สมาธิต้องประกอบด้วยอิทธิบาท ๔ .........................................๒๘

ทาน..ศีล..ภาวนา ..................................................................... ๕๓

วันสุดท้ายแห่งการอบรม ..........................................................๗๓

๒ อานาปานานุสรณ์ ตอนต้น ..................................๗๘

ความปล่อยวาง ....................................................................... ๘๙

มรรคแก่..มรรคอ่อน ............................................................. ๑๒๘

บุญมี ๒ อย่าง .....................................................................๑๓๙

สมบัติของมนุษย์ ...................................................................๑๗๒

วิปัสสนาคืออะไร ...................................................................๒๑๔

ลม..สติ..จิต ..........................................................................๒๔๗

เดินทางสายกลาง ................................................................. ๒๖๗

บทพุทธคุณ ธรรมคุณ สังฆคุณ .......................................... ๓๐๘

๓ รายนามผู้บริจาค ..............................................๓๒๒

แนวทางปฏิบัติ วิปัสสนา-กัมมัฏฐาน

เรียบเรียงจาก โอวาท ๔ พรรษา

ของ พระสุทธิธรรมรังสี คัมภีรเมธาจารย์ (พระอาจารย์ลี ธมฺมธโร)

วัดอโศการาม สมุทรปราการ

คำชี้แจ้ง หนังสือเล่มนี้ คือโอวาทของ พระอาจารย์ลี ธมฺมธโร รวม

๔ พรรษา ซึ่งได้มีผู ้ จำคำของท่านมาเรียบเรียงไว้ เป็นหนังสือ

๕ เล่ม คือ ๑.อนุสรณ์ท้ายพรรษา, ๒.อานาปานานุสรณ์ตอนต้น,

๓.พระธรรมเทศนาบนหอเขียว, ๔.อานาปาน์พรรษาที่ ๔ และ ๕.

สมถภาวนา-อานาปานวิธี

ในการรวมหนังสือเล่มเล็กๆ ๕ เล่ม ให้เป็นเล่มเดียวกันนี ้

ก็เพื่อประสงค์จะรักษาคำสั่งสอนของท่านไว้มิให้กระจัดพลัดพราย

อันจะหาอา่นได้ยากในเวลาตอ่ไปข้างหน้า

มธุรปาณิกา อภิวณฺณาศรม, วัดอโศการาม ๒๐ กันยายน ๒๕๐๐

คำปรารภ “อนุสรณท์้ายพรรษา” นี้ เป็นคติเตือนใจตา่ง ๆ ที่ข้าพเจ้าได้บันทึกไว้เป็น

หัวข้อย่อๆ เพียงบางเรื่องบางตอนเท่าที่จะจดจำได้จากโอวาทของท่านอาจารย ์ ซึ่งท่านได้เมตตากรุณาแสดงให้พวกเราทั้งหลายฟัง ขณะที่มารับการอบรมวิปัสสนากัมมัฏฐาน ณ ศาลาอุรุพงศ ์ วัดบรมนิวาสในพรรษานี้ โอวาทเหลา่นี้ข้าพเจ้าเพิ่งจะเริ่มจดบันทึกเมื่อวันที่ ๖ กันยายน และก็ต้องยุติลงเมื่อวันที่ ๑๙ กันยายน นี้เอง เพราะจะต้องรวบรวมไปพิมพ์ให้ทันเวลาออกพรรษาอย่างไรก็ดี ถึงแม้จะเป็นระยะเวลาเพียงเล็กน้อย แต่ก็รู ้สึกว่า ข้อความที่ท่านอาจารย์ได้แสดงแก่พวกเรา ทั้งหลายนั้นล้วนมีคติอันน่าจับใจมากมายเกินกว่าสติปัญญาที่จะจดจำไว้ได้ โอวาท ที่ท่านได้แสดงมาแล้วนี้ ข้าพเจ้าเชื่อว่าทุกๆ ท่านผู้สนใจในการฟังและการปฏิบัติ ก็คงจะซาบซึ้งกันได้ดี แต่ก็คงมีบางท่านที่ไม่อาจจะจำได้ทั้งหมด รวมทั้งตัวข้าพเจ้าด้วย และนานๆ ไปก็อาจจะลืมเสียบ้าง ฉะนั้นก็น่าเสียดายที่ไม่ควรจะปล่อยให้ของดีๆ เหล่านี้ผ่านพ้นหรือกลับคืนกลืนหายไปสู่อากาศธาตุเสียหมดโดยเปล่าประโยชน ์ดังนั้นข้าพเจ้าจึงได้รวบรวมบันทึกไว้ เทา่ที่จะจำได้ พอเป็นเครื่องเตือนใจของตนและผู้ที่ต้องการ

ด้วยกุศลเจตนาอันบริสุทธิ์นี้ ข้าพเจ้าขอนอบน้อมอุทิศอานิสงส์ผลถวายแด่พระเดชพระคุณ สมเด็จพระมหาวีรวงศ ์ (ติสฺสเถร) ผู ้ซ ึ่งเปี่ยมด้วยมุทิตาจิต ได้อาราธนา พระอาจารย์ลี ธมฺมธโร มาอบรมพุทธบริษัททั้งหลายในการเจริญวิปัสสนากัมมัฏฐาน ณ วัดบรมนิวาส เป็นปีที่ ๓ ในพรรษานี้ เพื่อประโยชนเ์กื้อกูลแก่ผู ้สนใจในการปฏิบัติธรรม และเพื่อความเจริญในพระพุทธศาสนาอันเป็นส่วนสำคัญยิ่งนี้ด้วย

อภิวณฺณา เนกขัมมาภิรมยสถาน วัดบรมนิวาส ๒๐ ก.ย. ๙๘

คำอนุโมทนา ในพรรษานี ้ ข ้าพเจ ้าได ้ไปรับการอบรมจากท่านอาจารย ์

ธมฺมธโร (ลี) ที่ศาลาอุรุพงศ ์ ได้ไม่กี่วัน ก็เกิดอุปสรรคมาตัดรอนให้

ป่วยเสีย จึงไม่มีโอกาสได้ไปรับการอบรมอีก ตอนท้ายพรรษานี้ได้มี

อภิวณฺณา ไปอบรมมาแล้วได้นำมาเล่าให้ฟังเพียงเล็กน้อย แต่ธรรมะ

นั้นๆ เป็นที่ซาบซึ้งถึงใจเท่ากับได้ฟังจากท่านอาจารย์เอง จึงเกิด

ศรัทธาให้บันทึกไว้เท่าที่จะพึงกระทำได้ และได้รับเป็นเจ้าภาพในการ

พิมพห์นังสือนี้

ได้ขอประทานอนุญาตต่อท่านผู้แสดง ท่านได้อนุญาตและ

ตรวจแก้เรียบร้อยแล้ว

ขออนุโมทนาให้ผู้บันทึกโอวาทนี้ จงได้รับผลสำเร็จในสัมมา

ปฏิบัติตลอดถึงมรรค ผล นิพพาน เทอญ.

ท้าวสัตยานุรักษ์ ๒๐ ก.ย. ๙๘ เนกขัมมาภิรมยสถาน

คำบูชาพระ และ ขอขมาพระรัตนตรัย

ก่อนจะเริ่มนั่งสมาธิ ท่านอาจารย์ได้นำให้พวกเราเหล่าพุทธ

บริษัททั้งหลาย ถวายประทีปธูปเทียนดอกไม้เครื่องสักการบูชาแด ่

พระรัตนตรัย วา่ดังนี้

อรห ํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ ภควา, พุทฺธ ํ ภควนตฺ ํ อภวิาเทม ิ (กราบ)

สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม, ธมฺมํ นมสฺสามิ (กราบ)

สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ, สงฺฆํ นมามิ (กราบ)

พุทฺธปูชา มหาเตชวนฺโต ข้าพเจ้าทั้งหลาย ขอถวายบูชา

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้มีเดชเดชานุภาพอันยิ่งใหญ่ล่วงเสียซึ่งอำนาจ

ของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย ข้าพเจ้าขอถวายบูชาพระสัมมาสัมพุทธ

เจ้าพระองค์นั้น เพราะฉะนั้น การบูชาจึงเป็นเหตุนำมาซึ่งเดชานุภาพ

อันยิ่งใหญ ่

ธมฺมปูชา มหปฺปญฺโญ ข้าพเจ้าทั ้งหลาย ขอถวายบูชา

พระธรรมคำสั่งสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า อันเป็นบ่อเกิดแห่งสติ

ปัญญาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย ข้าพเจ้าขอถวายบูชาพระธรรม

เหลา่นัน้ เพราะฉะนัน้ การบชูาจึงเปน็เหตนุำมาซ่ึงสติปญัญาอนัย่ิงใหญ ่

สงฺฆปูชา มหาโภควโห ข้าพเจ้าทั ้งหลาย ขอถวายบูชา

พระสงฆ์สาวกของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู ้ปฏิบัต ิชอบแล้วด้วย

กาย วาจา ใจ และเป็นผู้ทรงไว้ซึ่งโภคทรัพย์ทั้งหลายมีอริยทรัพย์

เป็นต้น ข้าพเจ้าขอถวายบูชาพระสงฆห์มูน่ั้น เพราะฉะนั้น การบูชาจึง

เป็นเหตุนำมาซึ่งโภคทรัพยส์มบัติอันยิ่งใหญ่

นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส. (๓หน)

รตนตฺตเย ปมาเทน ทฺวารตเยน กตํ สพฺพํ อปราธํ ขมตุ โน

ภนฺเตฯ

ปริสุทฺโธ อหํ ภนฺเต, ปริสุทฺโธติ มํ พุทฺโธ ธมฺโม สงฺโฆ

ธาเรตุ (ให้ชำระศีลของตนให้บริสุทธิ์).

พุทฺธํ ธมฺมํ สงฆํ ชีวิตํ ยาว นิพฺพานํ สรณํ คจฺฉามิฯ

(กราบลง ๓ หน แล้วตั้งใจนั่งสมาธิเจริญภาวนาด้วยคำ “พุทฺโธ”

เป็นอารมณ)์