Οι σχέσεις με τους Άραβες Ποιο γεγονός συντάραξε τους

Βυζαντινούς κατά το 10ο αι. ώστε να αναλάβουν δράση κατά των Αράβων;

904 Άλωση Θεσσαλονίκης από τους Άραβες

Απάντηση Βυζαντινών:

Στρατηγός : Iωάννης Κουρκούας

Κατάληψη συριακής Έδεσσας 944

Ανάκτηση ιερού μανδηλίου (όπου ήταν αποτυπωμένη η μορφή του Χριστού)

Υπάρχει διχογνωμία για το αν είναι το πρωτότυπο ή αντίγραφο που δημιουργήθηκε 400 χρόνια μετά. Σύμφωνα με την παράδοση, ο βασιλιάς της Έδεσσας της αρχαίας Μεσοποταμίας Άγκμπαρ είχε ακούσει για τη φήμη του Ιησού ως θεραπευτή και έστειλε έναν ζωγράφο, για να τον απεικονίσει και να του φέρει το έργο που θεωρούσε ότι θα τον θεράπευε από τη λέπρα που τον είχε προσβάλλει. Ο ζωγράφος είδε πράγματι τον Χριστό, ωστόσο δεν μπόρεσε να τον απεικονίσει, γιατί τυφλώθηκε από το φως που τον έλουζε. Ωστόσο ο Ιησούς πήρε το μαντήλι και σκούπισε με αυτό το πρόσωπό του, με αποτέλεσμα η μορφή του να αποτυπωθεί με θαυματουργό τρόπο πάνω του. Όταν ο βασιλιάς το πήρε στα χέρια του γιατρεύτηκε. Το μαντήλι βρέθηκε στην Κωνσταντινούπολη τα μεσαιωνικά χρόνια και με την Άλωση μεταφέρθηκε στο Βατικανό.

Το “Ιερό Μανδήλιον της Έδεσσας” φυλάσσεται στο παρεκκλήσι που προορίζεται για τον προκαθήμενο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στο Βατικανό. Το Μανδήλιο είναι – σύμφωνα με τη μεσαιωνική παράδοση –μία από τις αρχαιότερες απεικονίσεις του Χριστού.

Η πόλη Έδεσσα της Συρίας

961 Ανάκτηση Κρήτης και 965 Κύπρου

10ος αι.

Οι μεγάλοι «στρατιωτικοί αυτοκράτορες Νικηφόρος Φωκάς και Ιωάννης Τζιμισκής ανακατέλαβαν Συρία και Παλαιστίνη.

Το 961 μ.Χ., επί αυτοκράτορα Ρωμανού, ο βυζαντινός στρατηγός Νικηφόρος Φωκάς πολιόρκησε το Χάνδακα και μετά από ένα χρόνο πολιορκίας ελευθέρωσε το νησί.

Παράλληλα, οι Βυζαντινοί αρχίζουν μεγάλη αντεπίθεση κατά των Αράβων στην Ανατολή, όπου πετυχαίνουν μεγάλες νίκες.

Η Κιλικία και η Συρία, όπου υπήρχαν ισχυρές βάσεις του αραβικού στόλου, προσαρτήθηκαν στο Βυζάντιο.

Το 963 μ.Χ., ο Νικηφόρος Φωκάς, αυτοκράτορας πια, απελευθέρωσε την Ταρσό της Κιλικίας, την Αντιόχεια, την Κύπρο και ανάγκασε τους `Αραβες να οπισθοχωρήσουν.

Το έργο του Φωκά συνέχισε ο

διάδοχος του Ιωάννης Τσιμισκής, ο οποίος κατέλαβε τη Συρία και την Παλαιστίνη. `Ηταν έτοιμος να καταλάβει και τα Ιεροσόλυμα, αλλά πέθανε.

Ο Βασίλειος Β` ο Βουλγαροκτόνος

προχώρησε τέλος ως τα νότια της Κασπίας και εδραίωσε τη βυζαντινή κυριαρχία.

Ήταν πάντα εχθρικές οι σχέσεις Βυζαντινών – Αράβων ;

Όχι, όταν υπάρχουν συνθήκες ειρήνης:

– Συνεργασία στο εμπόριο

- Πολιτιστικές επαφές

- Ανταλλαγή αιχμαλώτων.

Ο στρατός ήταν η κυριότερη δύναμη του Βυζαντίου. Στον στόλο δεν έδωσαν ποτέ την ίδια σημασία και την ίδια προσοχή.

Στην πραγματικότητα το βυζαντινό ναυτικό άρχισε με τους αυτοκράτορες της δυναστείας του Ηρακλείου.

Η ναυτική δύναμη των Αράβων, που συνεχώς μεγάλωνε, απαιτούσε ένα αντίρροπο, και πολλές επιδρομές που γίνονταν στην Αυτοκρατορία έκαναν τα ταξίδια απ’ την ξηρά τόσο δύσκολα, ώστε συνέφερε να υπάρχουν καλά φρουρούμενοι θαλάσσιοι δρόμοι.

Όταν δημιουργήθηκαν τα θέματα, έγιναν και δύο θέματα ναυτικά, που οι διοικητές τους ήταν ναύαρχοι και όχι στρατηγοί.

Χελάνδιον – 10ος αι.

Δρόμωνας – πολεμικό πλοίο

Το κατ' εξοχήν πολεμικό πλοίο των Βυζαντινών ήταν ο

δρόμων ένα ελαφρύ και ευκίνητο πλοίο, το οποίο

συχνά διέφερε ως προς τον τύπο και τις διαστάσεις του. Οι δρόμωνες ήταν εξοπλισμένοι με διαφόρων ειδών πολεμικές μηχανές και κατασκευές (ξυλόκαστρα, τοξοβολίστρες, κ.α.) και τους περίφημους σίφωνες, με τους οποίους εκτόξευαν το υγρό πυρ που έκαιγε τα εχθρικά πλοία. Τα πλοία αυτά αναφέρονται ως σιφωνοφόροι δρόμωνες ή κακκαβοπυρφόροι.

Δρομώνας μάχεται με υγρό πυρ

Στο στόλο των Βυζαντινών ανήκαν ακόμη οι πάμφυλοι, που ήταν μικρότεροι των δρομώνων, οι μονήρεις ελάσσονες δρόμωνες για ανιχνεύσεις, οι γαλέες (γαλέρες), τα βοηθητικά σανδάλια, τα ιππαγωγά χελάνδια (βενετσιάνικα: chelandio), τα μεταγωγικά καματηρά καράβια κ.α.

Γαλέα 8ος αι.