แบบ วจ.1แบบเสนอโครงการวจย

ปการศกษา 2555สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรม

ราชปถมภ

สวน ก

1. ชอโครงการ

การนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการพฒนาเศรษฐกจชมชนทองถน : ศกษาเฉพาะกรณจงหวดปทมธานกบจงหวดอางทอง

2. ประเภทของงานวจย

งานวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research)

3. สาขาวชาททำาการวจย (หรอเนนหนกในวชาการดานใด)

รฐประศาสนศาสตรและเศรษฐศาสตร

4. ผดำาเนนงานวจย

ชอหวหนาโครงการวจย นางสาววลยพร ชณศร Name Miss Walaiporn Chinnasri คณวฒ รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร (NIDA)โทรศพท 08-1493-7934ตำาแหนง อาจารยประจำาหลกสตรรฐประศาสนศาสตร

ความชำานาญงานวจย การคลงทองถน, การปกครองทองถน, การกระจายอำานาจ

- ชอผรวมโครงการวจย นางสาววไลลกษณ เรองสม (ระบสดสวนงานวจยทรบผดชอบ) 50 %

ผทรงคณวฒภายใน (มหาวทยาลยแตงตง)1. อ.ดร.สเทพ บญซอน2. อ.ดร.บญเรอง ศรเหรญ

5. ทมาและความสำาคญของการวจย

ประเทศไทยไดมการใชแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตมาตงแตป 2504 และเราไดเดนตามรอยการพฒนาแบบตะวนตกมาโดยตลอด ซงเปนการพฒนาทเนนอตสาหกรรม จากวนนนจนกระทงถงวนนนบเปนเวลากวา 50 ปแลว และจากการพฒนาทเนนการสงการจากเบองบนลงมาสเบองลาง ทำาใหทราบวาชาวบานไมไดมโอกาสไดคดหรอทำาอะไรดวยตนเอง แตเปนคำาสงทมาจากนโยบายของรฐบาล ซงบางครงนโยบายกมกจะเปนแบบเหมาโหลคอไมไดคำานงถงความแตกตางและบรบททหลากหลายของแตละพนท ทำาใหการพฒนาประเทศไทยตามแผนพฒนาฯ ประสบกบปญหาชองวางและความเหลอมลำาระหวางรายได คนรวยรวยกระจก แตคนจนจนกระจาย เกดความแตกตางระหวางเมองและชนบทอยางเหนไดชด กอใหเกดปญหาอน ๆ ตามมามากมายไมวาจะเปนการอพยพยายถน แรงงานเคลอนยายเขาสภาคอตสาหกรรม ปลอยคนแกและเดกอยกนตามลำาพง เกดปญหาสงคมตามมาอกดวย

จากความตองการพฒนาประเทศใหเปนประเทศอตสาหกรรม และมงหวงทจะเปนเสอตวทหาในเอเชย ประเทศไทยไดเรงพฒนาประเทศภายใตระบบเศรษฐกจแบบทนนยมหรอเศรษฐศาสตรกระแสหลก สงเสรมใหเกดการพฒนาเศรษฐกจโดยมงเนนทตวเลขรายไดประชาชาต จากป 2503 คนไทยมรายไดเฉลย 2,106 บาท ตอมาในป 2538 คนไทยมรายไดเพมขนเปน 68,000 บาท ขอมลลาสดป 2556 คนไทยมรายไดเฉลย 300,000 บาท/ป (IMF, 2012) จากจดนทำาใหทราบวา นโยบายการพฒนาเศรษฐกจตงแตเรมตนเปนการพฒนาทขาดความสมดล (unbalance growth) เนนการพฒนาอตสาหกรรมมากจนเกนไป โดยลมไปวาประเทศไทยมพนฐานเปนประเทศเกษตรกรรม ดงนน การผลตในภาคอตสาหกรรมจงมสดสวนทเพมขน ในขณะทภาคการเกษตรลดลงอยางตอเนอง เบองลกการพฒนาทไมสมดล กอใหเกดการสะสมทนอตสาหกรรมโดยการดดซบมลคาสวนเกนจากภาคเกษตรในสองลกษณะ (ณรงค เพชรประเสรฐ, 2550: 14) คอ

1. การแลกเปลยนทไมเสมอภาค (unequal exchange) นนคอ การซอสนคาเกษตรราคาถกจากภาคชนบท แลวขายสนคาอตสาหกรรมในราคาแพง ผลผลตสวนเกนทภาคเกษตรผลตได จะถกโยกยายจากภาคเกษตรสภาคอตสาหกรรมผานกลไกตลาด ทภาคอตสาหกรรมมอำานาจในตลาดมากกวา จงทำาใหการแลกเปลยนไมเสมอภาค โดยภาคเกษตรไดมลคาตำา แตภาคอตสาหกรรมไดมลคาสง

2. แรงงานจากภาคเกษตรจะเคลอนยายเขาสภาคอตสาหกรรม อนเนองมาจากรายไดจากภาคเกษตรไมพอเพยงตอการเลยงชพ จงตองอพยพสภาคอตสาหกรรม ทำาใหเกดภาวะแรงงานลนเกนในภาคอตสากรรม กลายเปนกองทพแรงงานสำารอง คาจางแรงงานจงถก เปดโอกาสใหภาคอตสาหกรรมขดรดแรงงานหรอดดซบเอามลคาสวนเกนจากแรงงานไดมาก ทำาใหภาคอตสาหกรรมมตนทนตำา กำาไรสง

ในระยะแรกทเนนการพฒนาอตสาหกรรมนนเพอทดแทนการนำาเขา รฐบาลจงไมเพยงแตใหสทธพเศษในดานการลงทนของบรษทจากตางประเทศเทานน แตยงใหความคมครอง สงเสรม สนบสนน ทงมาตรการดานภาษและไมใชภาษ โดยเฉพาะชวงป 2504 -2516 ประเทศมรฐบาลเผดจการทหารทมนโยบายควบคมผใชแรงงาน หามมสหภาพแรงงาน เพอใหภาคอตสาหกรรมเตบโตอยางรวดเรว เมอมการสงเสรมอตสาหกรรมสงทตามมากคอ เกดจากการนำาทรพยากรธรรมชาตทอดมสมบรณและความไดเปรยบดานแรงงานราคาถกของประเทศ มาใชสนบสนนการพฒนาและขยายฐานการผลต เรมจากการกระจายการผลตภาคเกษตรสพชหลกมากชนดขน การพฒนาอตสาหกรรมทดแทนการนำาเขา และนำาไปสการผลตเพอสงออกและอตสาหกรรมทใชทนและเทคโนโลยสงขน ทำาใหระบบเศรษฐกจมการขยายตวในอตราสงแตโดยทการเตบโตดงกลาวนอกจากจะตองแลกดวยทรพยากรธรรมชาตทรอยหรอลงไปแลว ยงตองพงพาเทคโนโลย ทนและตลาดจากตางประเทศดวย เรากำาลงยมจมกคนอนหายใจ ดงนนจากการพฒนาตามแผน ฯ จากแผน 1-7 กอใหเกดปญหาดงน 1) ความเหลอมลำาของการกระจายรายไดและความยากจนรนแรงขน (ตามตารางท 1) 2) ภาวะการวางงานเพมขน และมาตรฐานความเปนอยของคนไทยมแนวโนมลดลง 3) ความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมนำาไปสความขดแยงในสงคมมากขน นอกจากนยงไดชใหเหนปญหาเชงโครงสรางทยงเปนจดออนสำาคญของสงคมไทย ไดแก 1) ระบบการบรหารทางเศรษฐกจและการเมอง และระบบราชการยงมลกษณะรวมศนยอำานาจและขาดประสทธภาพ 2) การทจรตและประพฤตมชอบเปนปญหาเรอรงมานานและจำาเปนตองเรง แกไขอยางตอเนอง 3) สงคมไทยตกอยในกระแสวตถนยม ขาดการกลนกรองและเลอกใช วฒนธรรมสมยใหมจากตางประเทศไดอยางเหมาะสม จงกอใหเกดปญหาทางดานศลธรรมและสงคมมากขน 4) คณภาพการศกษาของคนไทยอยในภาวะถดถอย ไมสามารถปรบตวรเทาทนการเปลยนแปลงของโลกและวทยาการสมยใหม 5) การเตบโตของเศรษฐกจไทยยงขาดคณภาพฐานการผลตหลกและฐาน

วทยาศาสตรและเทคโนโลยของไทยออนแอ และสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจไมเออตอการพฒนานวตกรรม จงสงผลใหขดความสามารถในการแขงขนของไทยลดลงอยางตอเนอง

ตารางท 1 การกระจายรายไดของประเทศไทยระหวาง พ.ศ. 2531-2550 จำาแนกตามกลมประชากร

ประชากรตามระดบรายได

สดสวนรายไดของประชากร (รอยละ)2 2 2 2 2 2 2 2 25 25

1. 20% ทมราย 4.58

3.96

4.07

4.18

4.30

3.95

4.23

4.54

4.03

4.412. 20% ทมราย 8.

057.06

7.35

7.55

7.75

7.27

7.72

8.04

7.67

8.043. 20% ทมราย 12

.311.1

11.6

11.8

12.0

11.5

12.0

12.4

12.13

12.424. 20% ทมราย 20

.618.9

19.6

19.9

19.8

19.8

20.0

20.1

20.04

20.205. 20% ทมราย 54

.358.9

57.2

56.5

56.1

57.4

55.9

54.8

56.11

54.93คา Gini 0.

480.53

0.52

0.51

0.50

0.52

0.50

0.49

0.511

0.497รายไดกลมรวย 11

.814.9

14.0

13.5

13.0

14.5

13.2

12.1

13.92

12.47

แหลงทมา : สำานกงานสถตแหงชาต (2550)

จากขอมลขางตน จะพบวาชองวางของรายไดระหวางคนจนกบคนรวยนนมความแตกตางกนเปนอยางมากโดยเฉพาะกลมคนรวยรอยละ 20 มสวนแบงรายไดเกนครงหนงของประเทศ และเมอเปรยบเทยบคา Gini coefficients ของบางประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต พบวา ชองวางระหวางคนรวยกบคนจนลดลง แตในทางกลบกนสำาหรบประเทศไทยกลบมแนวโนมเพมขน ซงสะทอนใหเหนถงการไมประสบความสำาเรจของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตทไดดำาเนนมากวา 50 ป เพราะจากแนวโนมแลวเหมอนกบวายงพฒนายงกอใหเกดปญหาและเกดชองวางระหวางรายไดมากยงขน

ตอมาในป 2540 ซงเปนปแรกของแผนพฒนาฯ ฉบบท 8 ประเทศไทยประสบกบภาวะวกฤตเศรษฐกจตกตำาอยางรนแรงหรอทเรยก

กนวา ตมยำากง กอใหเกดผลกระทบอยางเลวรายตอภาวะเศรษฐกจไทย“ ”ทงระบบ ประชาชนทกระดบประสบกบปญหาชวตและความเปนอย โดยเฉพาะกลมคนทมรายไดนอย สวนปญหาใหญกมมากมาย ไมวาจะเปนการปลอยลอยตวคาเงนบาท การปดกจการของสถาบนการเงน จนกระทงประเทศตองขอความชวยเหลอจากกองทนการเงนระหวางประเทศ (IMF) แผนพฒนาฯ ฉบบท 8 จงหนหวเรอมาเนนทการพฒนาคนเปนสำาคญ และนอกจากนนยงนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวมาหลกในการพฒนาเศรษฐกจของประเทศอกดวย

บทเรยนทชใหเหนอยางชดเจนถงการพฒนาทขาดสมดล โดยประสบความสำาเรจเฉพาะในเชงปรมาณแตขาดความสมดลดานคณภาพ ทงนการพฒนา ทผานมาไดมงเนนการเตบโตทางเศรษฐกจโดยใชทรพยากรธรรมชาตและแรงงานราคาถก มการระดมเงนทนจากตางประเทศมาลงทนในตลาดเงนและตลาดทน โดยการพฒนาดานมตของคนและการปรบโครงสรางของระบบตางๆ ทอยรอบตวคน ทงในดานระบบเศรษฐกจ สงคม ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ตลอดจนระบบการบรหารจดการทด ยงอยในสภาพตงรบและไมสามารถตามแกไขปญหาไดทนการ เปนขอจำากดตอการพฒนาคณภาพชวตของคนไทย และการพฒนาอยางยงยนในระยะยาว รวมทงไมสามารถสรางความอยดมสขใหกบคนสวนใหญของประเทศได ปญหาเชงโครงสรางเชนนไดสะทอนใหเหนชดเจนเมอเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจ โดยสงผลกระทบมากทสดตอคนยากจนทตองตกอยในฐานะยากจนมากขน และมคณภาพชวตดอยลงกวาเดม ประกอบกบกระแสโลกาภวตนจากภายนอกทมงสเศรษฐกจยคใหม และสถานการณการเปลยนแปลงภายในประเทศทงดานเศรษฐกจ สงคมและการเมอง เปนเงอนไขสำาคญทสงผลตอการพฒนาประเทศระยะตอไป

เศรษฐกจชมชน คอ การดำาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจตางๆ ทงดานเกษตรกรรม อตสาหกรรมบรการ ทงในดานการผลต การบรโภค และการกระจายผลผลต โดยใหคนในชมชนมสวนรวมในการแกปญหาพนฐานทางเศรษฐกจของชมชน คอ ใหมสวนรวมคด (What?) รวมทำา (How?) รวม

รบผลประโยชน (For Whom?) บนรากฐานของความสามารถทมอย จากการใช ทนของชมชน ทงทเปนสนคาทน ทนทางเศรษฐกจ และทนทาง“ ”สงคม นนคอ สมาชกในชมชนจะเปนผตดสนใจเองวา พวกเราจะผลตอะไรไดบางตามศกยภาพและทนประเภทตางๆ ทมอย แลวเราจะแบงปนผลประโยชนจากการผลตกนอยางไรนนเอง นนคอชมชน คดเอง ทำาเอง ไดเอง การพฒนาเศรษฐกจชมชนนนมเปาหมายสำาคญอยท 1) การพฒนาขดความสามารถของคน ครอบครว และชมชน จากการสราง กระบวนการเรยนรเพอใหพงตนเองได 2) การพฒนาเศรษฐกจและสงคม ฟ นฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม รวมถงการอนรกษวฒนธรรมและภมปญญาทองถน จะเหนวา ถาสามารถพฒนาเศรษฐกจชมชนใหเปนไปตามเปาหมายทกำาหนดไวได ปญหาเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม จะลดลงหรอหมดไปจากชมชนนนๆ ซงแสดงวาเปนการพฒนาทยงยนตามหลกสากลไดแลว แตไมใชแคนน ยงสามารถยนอยบนขาตวเองไดโดยไมตองพงพาผอนอกดวย (ธเนศ ศรวชยลำาพนธ, 2552)

จากทกลาวมาขางตนทงปญหาจากการพฒนาประเทศตามแผนพฒนาเศรษฐกจ และแนวคดเกยวกบเศรษฐกจชมชน ทำาใหทราบวาการจะพฒนาประเทศใหยงยนนนเรมทเศรษฐกจชมชนอนเปนฐานรากของเศรษฐกจทงประเทศ หากชมชนมความเขมแขง มการพฒนาทยงยน สามารถยนอยไดดวยขาของตนเอง ลดการพงพาไมสรางภาระหรอความเดอดรอนใหใคร กจะทำาใหประเทศชาตมความยงยนและเขมแขงไปดวย การจะสรางความเขมแขงใหกบเศรษฐกจชมชนนนตองดำาเนนตามแนวทาง 3 ประการของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง คอ 1) ความพอประมาณ คอ ความพอดทไมนอยเกนไปและไมมากเกนไป โดยไมเบยดเบยนตนเองและผอน เชน การผลตและการบรโภคทอยในระดบพอประมาณ 2) ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบความพอเพยงนน จะตองเปนไปอยางมเหตผล โดยพจารณาจากเหตปจจยทเกยวของ ตลอดจนคำานงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระทำานนๆ อยางรอบคอบ 3) ภมคมกน หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดาน

ตางๆ ทจะเกดขน โดยคำานงถงความเปนไปไดของสถานการณตางๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคต โดยม เงอนไข ของการตดสนใจและดำาเนนกจกรรมตางๆ ใหอยในระดบพอเพยง 2 ประการ ดงน 1) เงอนไขความร ประกอบดวย ความรอบรเกยวกบวชาการตางๆ ทเกยวของรอบดาน ความรอบคอบทจะนำาความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกน เพอประกอบการวางแผนและความระมดระวงในการปฏบต 2) เงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสราง ประกอบดวย มความตระหนกใน คณธรรม มความซอสตยสจรตและมความอดทน มความเพยร ใชสตปญญาในการดำาเนนชวต ดงนนการศกษาวจยในครงนจงเนนไปทเศรษฐกจชมชนทองถนไดนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการในกลมของตนอยางไร และมแนวทางใดบางทจะสรางความเขมแขงและความยงยนของชนชนดวยปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

6. วตถประสงคของการวจย1. เพอศกษาถงวธการในการนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใช

เพอการปรบตวของชมชนทองถนภายใตบรบทของระบบเศรษฐกจในปจจบน

2. เพอศกษาและวเคราะหถงแนวทางในการนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการพฒนาเศรษฐกจชมชนทองถน

7. นยามศพทเฉพาะ1. ชมชน หมายถง การรวมตวกนของประชาชนทมความเกยวของ

สมพนธกน มการตดตอสอสาร มคานยม มความสนใจรวมกน มความเชอและประเพณวฒนธรรมทคลายคลงกน

2. เศรษฐกจ หมายถง พฤตกรรมของมนษยทมการบรโภค การซอขายแลกเปลยนกน มการผลตสนคาและบรการ

3. เศรษฐกจชมชน หมายถง การดำาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจรวมกนของคนในชมชน ทงทางดาน การเกษตร อตสาหกรรม บรการ โดยมการใชเทคโนโลยทเหมาะสม ซงเปนการรวมคดรวมทำารวมรบผลประโยชน

ของคนในชมชน เพอแกไขปญหาพนฐานทางเศรษฐกจ โดยทไมไดมงเนนทรายได แตเปนระบบเศรษฐกจทเปนสวนหนงของสงคม วฒนธรรม สมพนธกบวถชวต และระบบคณคา

4. ชมชนเขมแขง หมายถง ชมชนทมความพรอมในการรบมอกบการเปลยนแปลงทงภายในและภายนอกทจะมากระทบ โดยมความสามารถในการพงตนเองได และสามารถทจะยนหยดอยไดโดยพงพารฐบาลหรอหนวยงานอน ๆ ใหนอยทสด

5. ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง หมายถง ปรชญาทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานแกปวงชนชาวไทย ซงประกอบไปดวย หลก 3 หวง คอ ความพอประมาณ ความมเหตผล ความมภมคมกนทด และ 2 เงอนไข คอ ความรอบร และคณธรรม

6. การพฒนาเศรษฐกจอยางยงยนหมายถง การดำาเนนการทางเศรษฐกจทใชทรพยากรอยางประหยดและกอใหเกดความคมคาเพอตอบสนองความตองการพนฐานของมนษย ซ งจะตองเปนประโยชนทงในป จ จ บ น แ ล ะ อ น ช น ค น ร น ห ล ง

8. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ1. ทราบถงการปรบตวของชมชนทองถนในการจดการเศรษฐกจ

ภายใตบรบทของระบบเศรษฐกจในปจจบน2. ทราบถงวธการนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการ

จดการเศรษฐกจชมชนทองถน3. ทราบถงแนวทางในการนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชใน

การพฒนาเศรษฐกจชมชนทองถน4. ทำาใหไดองคความรทนำาไปสการสรางความเขมแขงใหกบชมชน

ทองถน ใหสามารถพงตนเองไดอยางยงยนตามแนวคดเศรษฐศาสตรทางเลอก

5. ทำาใหไดองคความรทไดจากการศกษาวจยมาใชประกอบการจดการเรยนการสอนในรายวชาทเกยวของ

แนวทางในการนำาผลวจยไปใชประโยชนจากประโยชนทคาดวาจะไดรบดงทกลาวมาขางตน เมอคณะผวจยได

ทำาการศกษาวจยเสรจสมบรณแลว สามารถนำาผลการวจยไปใชใหเกดประโยชนสงสดกบกลมเปาหมาย โดยมวธการเผยแพรผลการวจย ดงตอไปน

ตารางท 2 แนวทางในการนำาผลการวจยไปใชประโยชน

กลมเปาหมาย

การนำาผลการวจยไปใชประโยชน วธการเผยแพร

ผลวจยทคาดวาจะไดรบ1. ชมชนทอง

ถน- ผลดานวธการนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการเศรษฐกจชมชนทองถน

- ตพมพเผยแพรบทสรปผบรหาร

- ประชมนำาเสนอผลการวจย

2. ผกำาหนดนโยบาย

- ผลดานแนวทางในการนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการพฒนาเศรษฐกจชมชนทองถน

- ตพมพเผยแพรบทสรปผบรหาร

- ประชมนำาเสนอผลการวจย

3. ประชาชน - ผลดานปจจยทมอทธตอการนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในทองถน- ผลดานวธการและแนวทางนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการจดการ

- ตพมพเผยแพร- บรการวชาการตาม

ชมชนทองถน

เศรษฐกจชมชนทองถน4. นกวชาการ

- ผลดานองคความรทนำาไปสการสรางความเขมแขงใหกบชมชนทองถน ใหสามารถพงตนเองไดอยางยงยนตามแนวคดเศรษฐศาสตรทางเลอก- ผลดานองคความรทไดจากการศกษาวจยมาใชประกอบการสอนในรายวชาเศรษฐกจชมชนของหลกสตรรฐประศาสนศาสตร

- ตพมพเผยแพร- นำาเสนอผลงานวจยใน

เวทประชมวชาการในระดบชาต

5. นสตและนกศกษา

- ผลดานองคความรทนำาไปสการสรางความเขมแขงใหกบชมชนทองถน ใหสามารถพงตนเองไดอยางยงยนตามแนวคดเศรษฐศาสตรทางเลอก- ผลดานองคความรทไดจากการศกษาวจยมาใชประกอบการสอนในรายวชาเศรษฐกจชมชนของหลกสตรรฐประศาสนศาสตร

- ตพมพเผยแพร- บรณาการส

กระบวนการเรยนการสอน

- นำาเสนอผลงานวจยในเวทประชมวชาการระดบชาต

9. องคความรใหม/นวตกรรมทเกดขน

ผลของการวจยน จะนำาไปสการสรางองคความรทเปนฐานคตสำาคญในการนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการพฒนาเศรษฐกจ

ชมชน ซงถอวาเปนเศรษฐกจฐานรากใหมความเขมแขงและยงยน ชมชนสามารถพงตนเองไดจากการมรายไดอยางเพยงพอตอการดำารงชวต โดยอยบนพนฐานของความพอประมาณ ความมเหตผล และการมภมคมกนทด เพอทจะสามารถยนหยดอยไดอยางยงยนทามกลางกระแสโลกาภวตนทโลกนไมหยดนง เตมไปดวยการแขงขนและเตรยมรบมอกบการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC)

10. คณคาหรอประโยชนของงานวจยตอชมชน องคกร ทองถน สงคม ประเทศชาต หรอประโยชนของงานวจยเชงพาณชย

1. ผลของการวจยจะนำาไปสการสรางองคความรทางวชาการทใชในการอธบายถงความสำาเรจของชมชนทนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชเพอการพฒนาเศรษฐกจในชมชนของตนเองใหมความเขมแขงและยงยน มภมคมกนจากการเปลยนแปลงทงภายในและภายนอกได รวมทงการเตรยมความพรอมของชมชนเพอรบมอกบการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC)

2. หนวยงานตาง ๆ ทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน สามารถนำาองคความรและผลจากการวจยไปใชเปนขอมลในการพฒนาเศรษฐกจชมชนทองถนได

3. การสรางองคความรทางวชาการทสามารถนำามาตอยอดและเชอมโยงกบเนอหาของรายวชาในการจดการเรยนการสอนเกยวกบวชารายวชาทเกยวของได

4. สอดคลองกบเอกลกษณของมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ทสงเสรมองคความรสชมชนทองถนและสนบสนนใหมการนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในทกระดบ

11. ความรวมมอระหวางหนวยงาน (ไมม)

12. แนวคด ทฤษฎ งานวจย/วรรณกรรมทเกยวของ

12.1 ความหมายของเศรษฐกจพอเพยงพระบาทสมเดจพระเจาอยหว (อดมพร อมรธรรม,2537) ไดให

ความหมายของเศรษฐกจพอเพยงไววา พอเพยงนมความหมายกวาง“ขวาง คำาวา พอ กคอเพยงพอ เพยงนกพอ ทำาอะไรกพอเพยง หมายความวาพอประมาณ ไมสดโตง ไมโลภอยางมาก พอเพยงนอาจจะมมาก อาจจะมของหรหรากได แตตองไมเบยดเบยนคนอน ตองใหพอประมาณตามอตภาพ พดจากพอเพยง ทำาอะไรกพอเพยง ปฏบตตนกพอเพยงทางความคดกเหมอนกน ไมใชทางกายเทานน ความพอเพยงในความคดกคอ แสดงความคดเหนของตว แบะปลอยใหอกคนพดบาง และมาพจารณาวาทเขาพดกบเราอนไหนพอเพยง อนไหนเขาเรอง ถาไมเขาเรองกแกไข เพราะวาถาพดกนโดยทไมรเรองกนกเปนการทะเลาะกน... ฉะนน ความพอเพยงนกแปลวา ความพอประมาณ และความมเหตผล

สเมธ ตนตเวชกล (2537 : 24 อางถงใน อดมพร อมรธรรม, 2537) ไดใหความหมายของเศรษฐกจพอเพยงไวดงน เศรษฐกจพอ“เพยงหมายถงเศรษฐกจทสามารถอมชตวเอง (Relative self –sufficiency) อยไดโดยไมตองเดอดรอน โดยตองสรางพนฐานเศรษฐกจของตนเองใหดเสยกอน คอตงตวใหมความพอกนพอใช ไมใชมงหวงแตจะทมเทความเจรญ ยกเศรษฐกจใหรวดเรวแตเพยงอยางเดยว เพราะผทมอาชพและฐานะเพยงพอทจะพงตนเอง ยอมสามารถสรางความเจรญกาวหนาและฐานะทางเศรษฐกจทสงขนไปตามลำาดบตอไปได”

นธ เอยวศรวงษ (2537 : 25) ไดใหความหมายของเศรษฐกจพอเพยง โดยนยทางวฒนธรรมดงน เศรษฐกจพอเพยงไมใชเทคนค แตม“ความหมายกวางกวานนมา เพราะตองรวมเอง 1) อดมการณบางอยาง 2) โลกทศนบางอยาง 3) ความสมพนธบางอยาง 4) คานยมบางอยางอยในนนดวย จงจะนบไดวาเปนเศรษฐกจพอเพยงทจรง ทง 4 ประการทจะกลาวถงนคอ สวนทเรารจกกนวาวฒนธรรมนงเอง

ประเวศ วะส (2537 : 26) ไดใหความหมายของเศรษฐกจพอเพยงไดดงน เศรษฐกจพอเพยงไมไดแปลวา ไมไดเกยวของกบใคร ไมคาขาย ไม“สงออกไมผลตเพอคนอน และกลวไปเองทงนนถาจะกระตกกนสกหนอยกขอกลาววา พระเจาอยหวไมใชคนโง ททรงกลาวถงเรองน“ ”

เศรษฐกจพอเพยง หมายถง พอเพยงอยางนอย 7 ประการ ดวยกนคอ

1. พอเพยงสำาหรบทกคน ทกครอบครว ไมใชเศรษฐกจแบบทอดทง

2. จตใจพอเพยง ทำาใหรบและเอออาทรคนอนไดคนทไมพอจะรกคนอนไปไมเปน และ

ทำาลายมาก3. สงแวดลอมพอเพยง การอนรกษและเพมพนสงแวดลอม

ทำาใหยงชพและทำามาหากนไดเชนการทำาเกษตรแบบผสมผสาน ซงทำาใหไดทงอาหาร ไดทงสงแวดลอม และไดทงเงน

4. ชมชนเขมแขงพอเพยง การรวมตวกนเปนชมชนเขมแขง จะทำาใหสามารถแกปญหาตาง ๆ ได เชน ปญหาสงคม ปญหาความยากจน หรอปญหาสงแวดลอม

5. ปญหาพอเพยง มการเรยนรรวมกนในการปฏบตและปรบตวไดอยางตอเนอง

6. อยบนพนฐานวฒนธรรมพอเพยง วฒนธรรมหมายถงวถชวตของกลมชนทสมพนธอยกบสงแวดลอมทหลากหลาย ดงนน เศรษฐกจจงสมพนธและเตบโตขนจากรากฐานวฒนธรรมจงจะมนคง เชน เศรษฐกจของจงหวดตราด ขณะนไมกระทบกระเทอนจากฟองสบแตกไมมคนตกงาน เพราะอยบนพนฐานของสวแวดลอมและวฒนธรรมทองถนทเออตออาชพการทำาสวนผลไมทำาการประมงและการทองเทยว

7. มความมนคงพอเพยง ไมใชวบวาบ เดยวจนเดยวรวยแบบกะทนหน เดยวตกงานไมมกนไมมใชถาเปนแบบนนประสาทมนษยคงทนไมไหวตอความผนผวนทรวดเรวเกนไปจงสขภาพจตเสยเครยด เพยน รนแรง ฆาตวตาย ตดยา เศรษฐกจพอเพยงทมนคงจงทำาใหสขภาพจตด

เมอทกอยางพอเพยงกเกดความสมดล ความสมดลคอความเปนปกต และยงยน ซงเราอาจเรยกเศรษฐกจพอเพยงในชออน ๆ เชน เศรษฐกจพนฐาน เศรษฐกจสมดล เศรษฐกจบรณาการเศรษฐกจศลธรรม

และนแหละคอเศรษฐกจทางสายกลาง หรอเศรษฐกจแบบมชฌมาปฏปทา เพราะเชอมโยงทกเรองเขาดวยกน ทงเศรษฐกจ จตใจ สงคม วฒนธรรม สงแวดลอม ทจรงคำาวาเศรษฐกจเปนความหมายทดทหมายถงความเจรญทเชอมโยงกาย ใจ สงคม วฒนธรรม และสงแวดลอมเขาดวยกนแตไดมการนำาเอาคำาวาเศรษฐกจไปใชในลกษณะแบบแยกสวน ทหมายถงการแสวงหาเงนเทานน เมอแยกสวนกทำาลายสวนอน ๆ จนเสยสมดลและวกฤต

พระพรหมคณภรณ (ป.อ.ปยตโต, 2537 : 28 อางถงใน อดมพร อมรธรรม, 2537) ปราชญแหงพทธธรรมไดมองเศรษฐกจพอเพยงในแงวตถวสยและจตวสย ดงน ความหมายของเศรษฐกจพอเพยงอาจมองไดเปน 2 ดานคอ มองอยางวตถวสย และมองแบบจตวสย

1. มองอยางวตถวสย มองภายนอกคอ ตองมกนมใชมปจจยสเพยงพอ ทเราพดวาพอสมควรกบอตภาพ ซงใกลเคยงกบคำาวาพงตนเองไดในทางเศรษฐกจ

2. สวนความหมายดานจตวสย หรอดานจตใจภายใน คอคนจะมความรสกเพยงพอไมเทากนบางคนมเปนลานกไมพอ บางคนมนดเพยงกพอ เปนการเพยงพอทางจตใจ

รงค ประพนธพงศ (2550 : 34) ไดใหคำานยามเศรษฐกจพอเพยงประกอบดวย 3 คณลกษณะทเปนหวงสอดรอยประสานกน เพอนำาไปสการปฏบตไดแก

1. ความพอประมาณ หมายถง ความพอด ไมนอยเกนไปและไมมากเกนไป โดยไมเบยดเบยนตนเองและผอน เชนการผลตและการบรโภคทอยในระดบพอประมาณ

2. ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบของความพอเพยงนน จะตองเปนไปอยางมเหตผล โดยพจารณาจากเหตปจจยทเกยวของ ตลอดจนคำานงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการทำานนๆ อยางรอบคอบ

3.การมภมคมกนทดในตว หมายถง หมายถงการเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตาง ๆ ทจะเกดขนโดยคำานงถงความเปนไปไดของสถานการณตาง ๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล

นอกจากคณลกษณะ 3 หวงดงกลาวแลว สงสำาคญอกอยางหนง คอการกำาหนด เงอนไขไว 2 ประการ เพอการตดสนใจดำาเนนกจกรรมตาง ๆ ใหอยในระดบพอเพยงนนตองอาศยทงความรและคณธรรมเปนพนฐาน นนคอเงอนไขตอไปน

1. เงอนไขความร ประกอบดวย ความรอบรเกยวกบวชาตาง ๆ ทเกยวของอยางรอบดานความรอบคอบทจะนำาความรเหลานนมาพจารณาใหเชอมโยงกน เพอประกอบการวางแผนและความระมดระวงในขนปฏบต

2. เงอนไขคณธรรม ทจะตองเสรมสรางประกอบดวย มความตระหนกในคณธรรม มความซอสตยสจรต และมความอดทน มความเพยร ใชสตปญญาในการดำาเนนชวต

สรปไดวาเศรษฐกจพอเพยงกคอ การมชวตอยางพอดนนเอง เมอพอดแลวตอไปจะขยบใหมากขนกได พอเพยงแตตองหามาไดโดยถกตองชอบธรรมเปนลำาดบ

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรงมพระราชดำารสเรองเศรษฐกจพอเพยง มาตงแตป พ.ศ. 2517 ทรงเนนยำาถง ความพอมพอกนของประชาชนและประเทศชาตเปนเบองตน แตปทประชาชนใหความสนใจมากเปนชวงหลงจากเกดวกฤตการณเศรษฐกจป พ.ศ. 2540 นนเองโดยม

หลกการ เกยวกบการใชเงนเทาทมตามฐานะของตนเอง และใหรจกการวางแผนการใชเงนโดยมพระราชดำารสความวา “...การจะเปนเสอนน ไมสำาคญ สำาคญอยทเรามเศรษฐกจแบบพอมพอกน แบบพอมพอกน หมายความวา อมชตวเองได ใหมพอเพยงกบตวเอง ความพอเพยงนไมไดหมายความวาทกครอบครวจะตองผลตอาหารของตว จะตองทอผาใสเอง อยางนน มนเกนไป แตวาในหมบานหรอในอำาเภอจะตองมความพอเพยงพอสมควรบางสงบางอยางทผลตไดมากกวาความตองการกขายไดแตขายในทไมหางไกลเทาไหรไมตองเสยคาขนสงมากนก...” พระราชดำารสเนองในวโรกาสวนเฉลมพระชนมพรรษาเมอวนท 4 ธนวาคม 2540 จากนนในป2542 จาก วารสารชยพฒนาประจำาเดอน สงหาคมพระบาทสมเดจพระเจาอยหว พระราชดำารสความวา

“เศรษฐกจพอเพยง เปนเสมอนรากฐานของชวต รากฐานความมนคงของแผนดน เปรยบเสมอนเสาเขมทถกตอกรองรบบานเรอนตวอาคารไวนนเองสงกอสรางจะมนคงไดกอยทเสาเขมแตคนสวนมากมองไมเหนเสาเขม และลมเสาเขมเสยดวยซำาไป ” (จฑานนทน บญทราหาญ, 2551)

รงค ประพนธพงศ (2550 : 36) ไดกลาวถงองคประกอบ 7 ประการของเศรษฐกจพอเพยง ดงน 1) พงพาตนเอง 2) พอประมาณ 3) เดนทางสายกลาง 4) มภมคมกน 5) มเหตผล 6) เปนคนด 7) รจกสามคค

หลกการพงตนเองพระบาทสมเดจพระเจาอยหวมพระบรมราโชวาท และพระราชดำารส

เกยวกบหลกการพงตนเอง สรปดงน1. พงตนเองทางจตใจ หมายถง คนทมจตใจเขมแขง ตอส

ชวตดวยความสจรตธรรม แมไมประสบความสำาเรจในชวต แตกมไดทอแท2. พงตนเองทางสงคม หมายถง การสรางชมชนหรอสงคม

ดวยการชวยเหลอเกอกลกนทกคนทำาหนาทอยางเตมทเพอใหงานรดหนาพรอมเพรยงกน

3. พงตนเองทางทรพยากรธรรมชาต หมายถงการสงเสรมความสามารถของผคนในทองถนในการแสวงหาทรพยากรธรรมชาตในทองถนใหเกดประโยชนสงสด

4. พงตนเองทางเทคโนโลย หมายถง การสงเสรมใหมการศกษาทดลอง และทดสอบเพอใหไดมาซงเทคโนโลยใหม ๆ และสามารถนำาไปใชไดอยางเหมาะสม

5. พงตนเองทางเศรษฐกจ หมายถง สามารถอยไดดวยตนเองในระดบเบองตน แมไมมเงนกยงมทรพยากรในทองถน เชน ขาว ผก ปลา และผลไมเพอการยงชพ และสามารถนำาไปสการพฒนาเศรษฐกจตอไป

การสรางขบวนการขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยงเศรษฐกจพอเพยงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว พระองคทรง

วางหลกไวนานแลว แมแตในป2517 หรอ 30 กวาปมาแลว กทรงมพระบรมราโชวาท ท มหาวทยาลยเกษตรศาสตร เนองในงานพธพระราชทานปรญญาบตร 19 กรกฎาคม 2517 ดงความตอนหนงวา

“ในการพฒนาประเทศจำาเปนตองทำาตามลำาดบขน เรมดวยการสรางพนฐานดวยความมกนมใชของประชาชน ดวยวธการทประหยด ระมดระวง แตถกตองตามหลกวชา เมอพนฐานเกดขนมนคง พอควร จงคอยสรางเสรมความเจรญใหคอยเปนคอยไปตามลำาดบดวยความรอบคอบระมดระวงและประหยดนน กเพอปองกนความผดพลาด ลมเหลว และเพอใหบรรลผลสำาเรจไดแนนอนบรบรณ”

จากพระบรมราโชวาทและพระราชดำารส นบตงแตป 2517 เปนตนมา จะพบวาพระองคทานไดทรงเนนยำาทางการพฒนาทอยบนพนฐานของการพงตนเอง ความพอมพอกน พอมพอใชการรจกความพอประมาณ การคำานงถงความมเหตผล การสรางภมคมกนทดในตว และทรงเตอนสตประชาชนคนไทยไมใหประมาท ตระหนกถงการพฒนาตามลำาดบขนตอนตามหลกวชาการ ตลอดจนมคณธรรมเปนกรอบในการดำารงชวต ซงทงหมดนรกนภายใตขอวา เศรษฐกจพอเพยง

สำานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สคช.) เปนหนวยงานหนงทตระหนกถงความสำาคญของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง จงไดเชญผทรงคณวฒจากสาขาตาง มารวมกนกลนกรองมาเปนปรชญานำาทางในการจดทำา แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 เพอสงเสรมใหประชาชนทกระดบมความเขาใจและนำาไปประกอบการดำาเนนชวต การขบเคลอนเศรษฐกจพอเพยง มเปาหมายหลกเพอสรางเครอขายเรยนรใหมการนำาหลกเศรษฐกจพอเพยงไปใชเปนกรอบความคด เปนแนวทางในการปฏบต ตลอดจนเปนสวนหนงของวถชวตของตนไทยในทกภาคสวน

สนย เศรษฐบญสราง (2549 : 11) ไดเสนอปรชญาเศรษฐกจพอเพยงตามแนวพระราชดำารสดงน

1. ดำาเนนไปในทางสายกลาง เศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาช“ถงการดำารงอยและปฏบตตนของประชาชนในทกระดบ ตงแตระดบครอบครว ระดบชมชน จนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและการบรหารประเทศ ใหดำาเนนไปในทางสายกลาง ความหมายของคำาวาทางสายกลาง ”กคอมความ พอดพอเหมาะ ไมตงเกนไปและไมหยอนเกนไป ไมเรวเกนไป“ ”และไมชาเกนไป หรอไมมากจนเกนไปและไมนอยจนเกนไปฯลฯ

2. เปนเหตเปนผลตามกฎธรรมชาต ความพอเพยงหมายถง “ความพอประมาณ ความเปนเหตเปนผลรวมถงความจำาเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควรตอการมผลกระทบใดๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงภายนอกและภายใน ในทางสายกลาง ตองอาศย การประมาณ”อยางมเหตผลมผล และอยางเปนวทยาศาสตรเพอใหเกดความพอดพอ”เหมาะในการปฏบตตาง ๆโดยถาสามารถสราง เหต ไดอยางเหมาะสมถกตอง ผล แหงความเจรญงอกงามกจะเกดตามมาในสดสวนทสมพนธพอดกบเหตนน ๆ เสมอ

3. อาศยความรและคณธรรม ทงนตองอาศยความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยง ในการนำาวชาการตาง ๆ มาใชในการวางแผน และ การการดำาเนนการทกขนตอนและขณะเดยวกนจะตอง

เสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาต โดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ นกทฤษฎและนกธรกจในทกระดบใหมสำานกในคณธรรม ความซอสตย และใหมความรอบรทเหมาะสม ดำาเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสตปญญา และความรอบคอบ

4. รองรบกระแสโลกาภวตนเพอใหสมดล และพรอมตอการรองรบการเปลยนแปลงอยาง

รวดเรวและกวางขวาง ทงดานวตถ สงคม สงแวดลอมและวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด

การดำาเนนงานตามแนวทางปรชญาเศรษฐกจพอเพยงอำาพน กตตอำาพน (2551) เลขาธการคณะกรรมการพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต อธบายความหมายของปรชญาเศรษฐกจพอเพยงใหฟงวาเศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญา ชถงแนวทางการดำารงชวต การปฏบตตนของประชาชนทกระดบ ตงแตระดบครอบครว ระดบชมชน จนถงระดบรฐ ทงในการพฒนาและการบรหารประเทศใหดำาเนนในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจ เพอกาวทนตอโลกยคโลกาภวตน ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความ มเหตผล รวมถงความ จำาเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตนเองทด พอสมควรตอการทมผลกระทบใด ๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายนอกและภายใน ทงนเนนวาตองอาศย ความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยง ในการนำาวชาการตาง ๆ มาใชในการวางแผนและการดำาเนนการทกขนตอน และขณะเดยวกน จะตองเสรมสรางพนฐานจตใจของคนในชาต โดยเฉพาะเจาหนาท ของรฐ นกทฤษฎและ นกธรกจ ในทกระดบ ใหมสำานกในคณธรรม ความซอสตยสจรต และใหมความรอบรทเหมาะสม ดำาเนนชวตดวยความอดทน ความเพยร มสต ปญญา และความรอบคอบเพอให สมดลและพรอม ตอการรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวและกวางขวาง ทงดานวตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรมจากโลกภายนอกไดเปนอยางด รจกพอประมาณ มเหตมผล มภมคมกนตอการเปลยนแปลง น“คอ หลกของเศรษฐกจพอเพยง เปนแนวทางปฏบตทจะทำาให ตวเราเอง

ครอบครวของเรา ชมชนของเรา และประเทศของเรานนไปสความสข พระองคทาน ทรงใหไว ในคำานยามของปรชญา ของเศรษฐกจพอเพยงทวาตองมภมคมกนตอการเปลยน แปลงทงในระบบโลกาภวตน หรอการเปลยนแปลงในระบบสงคม ระบบนเวศทาง ดานสงแวดลอมตาง ๆ จนถงเรองของการเปลยนแปลงแมในเรองชวตของเราเอง การจะไปถงเปา”หมายของการปฏบตเศรษฐกจพอเพยง เพอใหเกดความสขในครอบครวชมชนและประเทศของเรา มอย 2 เงอนไข

เงอนไขแรก คอ ความร ตองรลก รกวาง รรอบคอบ กอนทจะนำาสงตาง ๆ ไป ปฏบต ไมวา จะเปนการปฏบตในตวของเราเอง เชน วนนจะรบประทานอะไรด ถาเรามความรเราจะเลอกรบประทานในสงทมประโยชนตอรางกาย แตถาเราไมมความร เราก รบประทานอะไรโดยไมคำานงถงประโยชนนนคอความสขในตวของเราเอง ซงอาจจะ ทำาใหปวดทองได เงอนไขของความร และรลกเหมอนกบวทยาลยปทะเลทเราไดดกนใน“พระมหาชนก ถาเราไมมความร ใชแตเพยงรสก และไมไดศกษาอยางรอบคอบ การทเรานำาไปปฏบตนนกจะเกดปญหาอยางมากมาย”

เงอนไขท 2 คอ จรยธรรม ไมใชรแตเพยงวา เมตตา กรณา มทตา อเบกขา แตตองรวาจะปฏบตจรยธรรมเหลานน อยาง ไร ใหเกดผลสำาเรจดวย สงเหลาน คอเงอนไขหลกในการทจะปฏบต สแนวทางของเศรษฐกจพอเพยงทนำาไปสความสข ความสขนน มหลากหลายทาง ในทางธรรมะ คอ สขทไดปฏบตธรรม ไดแสดงความเมตตากรณาตาง ๆ สขทางดานวตถหรอทางดานกาย สขทางดาน จตใจ และสขสดทาย ซงเปน ความสขสงสด คอสขของการเสยสละ เพราะฉะนนความสขของแตละคนจงมไดหลายระดบ ระดบของการปฏบตเศรษฐกจพอเพยงนนกขนอยกบความสข ระดบสดทาย คอ การพงพาตวเราเองไดมากทสดและไมเบยด เบยนผอน นนกคอ ถาเราไมเบยดเบยนครอบครวขางบานเราชมชนตาง ๆ กม ความสข เมอไมเบยดเบยนชมชนตาง ๆ จงหวดตาง ๆ กไมเบยดเบยนกน แตกลบมความเกอกลกน ประเทศทงประเทศกจะมความสข ในการนำาหลกปรชญาของ

เศรษฐกจพอเพยงไปประยกตใชนน พนฐานอนดบแรกคอ ตองมความเขาใจถงหลกเศรษฐกจพอเพยง และเชอมนในหลกการปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง วา เมอนำาไปใชแลวจะทำาใหเกดประโยชนและความสข ทงในปจจบนและอนาคต แลวจงจะมความมนใจทจะนำาไปทดลองใชปฏบต หลงจากทมความเขาใจอยางถกตองแลว จำาเปนตองทดลองนำามาประยกตใชกบตนเองทงในชวตประจำาวนและการดำาเนนชวตรวมกบผอน โดยการประยกตใชนนตองคำานงถง ความ พอประมาณ ในการดำารงชวตในดานตาง ๆ ทงดานการบรโภค การกนอยหลบนอน การเขาสงคม การใชเวลาและทรพยากรตาง ๆ ทมอย โดยเนนการพงตนเองเปน หลกใชเหตผล เปนพนฐานใน การตดสนใจและการกระทำาสงตาง ๆ สรางภมคมกนทด เพอพรอมรบตอการเปลยนแปลง และไมทำาอะไรทเสยงเกนไป จนทำาใหตนเองหรอคนรอบขางเดอดรอนในภายหลง ตองใฝรอยางตอเนอง และใชความรดวยความรอบคอบ และระมดระวง มคณธรรม คอความซอสตยความไมโลภ รจกพอ ไมเบยดเบยนกน รจกแบงปน ชวยเหลอเออเฟ อเผอแผซงกนและกน

12.2 แนวคดเกยวกบเศรษฐกจชมชน ในการศกษาเรองเศรษฐกจชมชน กลาวไดวาในสวนของภาครฐได

กำาหนดเปนแนวนโยบาสงเสรมเศรษฐกจชมชน และพระราชดำารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวเกยวกบทฤษฎใหม อนเปนแนวพระราชดำารสทเปนยทธศาสตรในการสรางเศรษฐกจชมชนทสำาคญประการหนง โดยเฉพาะอยางยงในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 พ.ศ. 2545-2549 สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดขอพระบรมราชานญาตแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ตามพระราชดำารสมาเปนปรชญานำาทางในการพฒนาและบรหารประเทศโดยยดหลกทางสายกลาง เพอใหประเทศรอดพนจากวกฤตสามารถดำารงอยไดอยางมนคง และนำาไปสการพฒนาทสมดล มคณภาพและยงยนภายใตกระแสโลกาภวตนและสถานการณ การเปลยนแปลง (สำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2544 : 1)

เศรษฐกจชมชนเปนเศรษฐกจทกระจาย ไมกระจกตวเหมอนเศรษฐกจรฐหรอเศรษฐกจทน เพราะมการกระจายความเจรญ การตดตอสอสารเปนแบบแนวนอนหรอเปนแบบกระจาย ตลาดไมผกขาด ชวยเหลอซงกนและกนเปนเครอขาย ดงนนเศรษฐกจชมชนจงเปนภาพของ การกระจายความเจรญทอยทวประเทศ เพราะเปนระบบทคำานงถงศลธรรม ครอบครว เพอนบาน และทองถนของตนเอง มความเสมอภาคและมความยตธรรมตอกน ซงสอดคลองกบแนวคดของ สงศต พรยะรงสรรค (2541 : 37) ทมองวา การผลตเปนสงจำาเปนและสำาคญทสดของการคา การแลกเปลยน หรอการตลาดมความสำาคญเชนเดยวกนเปนอนดบถดไป ดงนนผผลตและชมชนตองพงตนเอง ใหได เพอในทสดประเทศชาตกจะสามารถพงตนเองไดเชนกน

ฉตรทพย นาถสภา (2544 : 14-15) ไดใหแนวคดเกยวกบเศรษฐกจชมชนไววา เศรษฐกจชมชนมครอบครวเปนหนวยการผลต แรงงานของสมาชกในครอบครวเปนปจจยทสำาคญทสด เพราะแรงงานเปนสงทครอบครวมอยโดยธรรมชาต ไมตองจาง เปนสงทมมากบสถาบนครอบครวโดยทวไปครอบครวคดถงการอยรอดกอนแลว จงสะสมและคาขาย พงแรงงานในครอบครวพงทรพยากรทองถน พงตวเองและพงชมชนกอนและหากจะขายซงเปนขนตอนทสงกจะขายในตลาดใกลตวตลาดภายในประเทศ แนวคดนมงใหคำานงถงชมชนศลธรรม ครอบครว เพอนบานและทองถนเปนหลก

มงคล ดานธานนทร (2541 : 91-94) ไดใหแนวคดในเรองเศรษฐกจชมชนไววา เศรษฐกจชมชนเปนสวนหนงของเศรษฐกจชาต ในการพฒนาเศรษฐกจระดบชมชน จะตองมความสมพนธกบการพฒนาเศรษฐกจระดบประเทศ และตองสมพนธกบการเมอง การปกครอง การศกษา วฒนธรรมของคนทงประเทศ การทำางานเพอการดำารงชพอยรวมกนชาวบานสนใจในการรวมกลม อาทการปลกพช กจกรรมการผลตนอกการเกษตร การบรการ เพอใหเกดพออยพอกน เพอ ความพงพอใจ เพอให

คมกบการลงทนหรอเพอกำาไร ผลทเกดตามมาทำาใหคนมความสข ชมชนเกดความเขมแขง

โสภณ สภาพงษ (2541 : 71-79) กลาวถงเศรษฐกจชมชนวา เปนแนวคดในการแกไขปญหาเศรษฐกจและเชอวาจะสามารถแกไขปญหาเศรษฐกจของประเทศได ซงเศรษฐกจชมชนเนนการพงตนเองและการเตบโตโดยมทกอยางพอเพยง ไดแก การมการแบงปนพอเพยง มตลาดพอเพยง มวตถพอเพยง มความรพอเพยง มการผลตพอเพยง และมความดพอเพยงโดยคอยๆ เตบโตในสงคมชนบทนนมพนฐานทางการเกษตร ดงนนความพอเพยงในสงคมชนบท คอ การปลกทกอยางมกนและกนทกอยางทปลกทเหลอกขาย พอขาดไดกมเงนออมซงในระบบเศรษฐกจชมชนนน ชมชนสามารถรวมมอกบองคกรภายในการคาขาย แตตองเปนองคกรทเปดเผยและใหชาวบานเปนเจาของจนสามารถกลายเปนองคกรชมชนทพงตนเองได โดยองคกรชมชนทพงตนเองไดนนมพนฐานมาจากครอบครวแตละครอบครว และชมชนทมการบรโภคพอเพยงและ มเงนออกมารวมกนเพอจดทำาการผลต การคา และสวสดการรวมกน

ความหมายของเศรษฐกจชมชนสำานกงานกองทนสนบสนนการวจย (2541 : 6) ไดใหความหมาย

ของ คำาวา เศรษฐกจชมชนวาเปนระบบความสมพนธของฐานทรพยากร (ดน นำา ปา) ระบบการผลต ระบบการบรโภค ระบบการจดการทน (ทงทเปนตวเงนและไมใชเงน) โดยอาศยกจกรรมกลมเสรมสรางกระบวนการเรยนร เพอพฒนาศกยภาพหรอฟ นฟสภาพแวดลอม คน ครอบครว ชมชน และอาชพ เพอยกระดบการกนดอยดและการทำามาคาขายของชมชนในการพฒนาคณภาพชวต ทดของชมชน

จากพจนานกรมฉบบราชยบณฑตสถาน พ.ศ. 2525 ไดใหความหมายของเศรษฐกจชมชนไวดงน

“เศรษฐกจ หมายถง งานอนเกยวกบการผลต การจำาหนาย”จายแจกและ การบรโภคใชสอยสงตาง ๆ ของชมชน

“ชมชน หมายถง หมบาน กลมคนทอยรวมกนเปนสงคม”ขนาดเลก อาศยอยในอาณาบรเวณเดยวกน และมผลประโยชนรวมกน

ดงนน คำาวา เศรษฐกจชมชน หมายถง ระบบการผลต การจำาหนาย การบรโภค และใชสอยสงตาง ๆ รวมกน ของกลมคนทอยรวมกนเปนสงคมขนาดเลกทอยในบรเวณเดยวกนและมผลประโยชนรวมกน

นอกจากน เมธ พยอมยงค ไดใหความหมายของเศรษฐกจชมชนไว 2 แนวทาง คอ การทำามาหากนโดยจะเปนเพอกนและเพอใชภายในชมชนของตนเองหรอชมชนใกลเคยงเปนหลก หากเหลอจงจำาหนายเปนรายได เปนเศรษฐกจทไมพงพาตลาดภายนอก ทงในการผลต การจำาหนายและปจจยการผลตทจะซอ เปนภมคมกนทสำาคญทจะสงผลใหชมชนสามารถดำารงอยไดดอยางสมดลเปนฐานทมนคงใหคนในหมบานมอยมกนไมมหนสนมากนก และแนวทางท 2 คอ การทำามาคาขายทจำาเปนตองมการพงพาตลาดภายนอกเปนหลกทงผลผลตทจะขายและปจจยการผลตทจะตองซอเปนเศรษฐกจของการแขงขนเพอใชเปรยบเทยบในทางการคาจงมจดสำาคญอยทประสทธภาพการผลต และคณภาพผลผลต พลงการตอรอง ดานการตลาด ความเทาทนในขอมลขาวสารโดยเฉพาะดานการตลาด (เมธ พยอมยงค, 14 กนยายน 2545)

กรมพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย (2542 : 27) ไดกลาวถงเศรษฐกจชมชน หมายถง กจกรรมทบคคลหรอองคกรชมชน หรอเอกชนรวมกจการ และ/หรอชวยกนดำาเนนงานดวยตนเองทงหมด หรอบางสวน หรอการรบชวงงานไปทำาจากเอกชนหรอกลมองคกรอน โดยการประสานทำางานกบพหภาค กบหนวยงาน/เอกชนและผคนในทองถน มการใช ภมปญญาทองถนและเทคโนโลยทเหมาะสมชวยเหลอการผลต การตลาด ทน การจดการรวมกนในเรองเกยวกบการแปรรปผลผลตทางการเกษตร การคาขาย การบรการ การทองเทยว การพฒนาสงเสรมวฒนธรรมทองถนเพอมงใหเกดรายไดสงผลตอคน ครอบครว ชมชน

ยศ สนตสมบต (2542 : 200) เศรษฐกจชมชน คอ ทางเลอกของการพฒนาทเนนการสรางฐานการผลต กระบวนการเรยนร ระบบจดการทรพยากร การจดการทน และตลาดในรปแบบทหลากหลายโดยพจารณาจากศกยภาพของทองถนเปนหลก ชมชนกบธรรมชาตแวดลอมจะตองมความสมพนธกนในลกษณะทเนนความยงยน ความเปนธรรม คณภาพชวตและประสทธภาพของการผลตไปพรอมกน

เศรษฐกจชมชน คอ ความเปนชมชน เศรษฐกจชมชนเปนสวนหนงของความเปนชมชน เศรษฐกจชมชนเปนตวเชอม (ประเวศ วะส, 2542 : 21) มองวา จะตองมการ บรณาการมความเปนบรณาการของชมชน ทก“อยางเชอมโยงกนหมด อนนจะทำาใหไมสดโตงไมเอาชมชน ไมเอาสงแวดลอม ไมเอาวฒนธรรมกจะเปนแนวคดแบบสดโตง ดงนนเศรษฐกจชมชนตอง เชอมโยงระหวางเศรษฐกจครอบครวกบธรกจขนาดใหญ เชอมโยงกบการสงออกและการตลาด เขาดวยกนใหเปนอนหนงอนเดยวกน ”แนวความคดนสอดรบกบ ณรงค โชควฒนา(2542:15)ทมองเศรษฐกจพอเพยงพงตนเองตามแนวพระราชดำารสคอ การพฒนาอยางบรณาการ โดยไมมองเศรษฐกจแตเพยงอยางเดยว ตองมองสงคมดวย และมองสงแวดลอมไปพรอม ๆ กบการพฒนา เพราะสงคมมตนทนของสงคม สงแวดลอมมตนทนของสงแวดลอม

สมพนธ เตชะอธก (2545 : 4) เสนอคำาวาเศรษฐกจชมชนทมความหมาย ครอบคลมคำาอน เชน เศรษฐกจชมชน เศรษฐกจพอเพยง เศรษฐกจพงตนเองมนยทางหลกการและแนวคดเหมอนกน และนำาไปสการพฒนาทยงยนของชมชนน มนยของความยงยน 6 ประการ ดงน

1. การพงตนเองไดทางเศรษฐกจ เรมจากสงทมอยไมเปนหนหรอเปนหนนอยๆลดความตองการวตถเพอเพมขดความสามารถทางการผลต โดยการศกษา เรยนร แบงปนความร เทคนคและทรพยากรดวยกนเองและภายนอก ใชเทคโนโลยทเหมาะสม มความขยน หมนเพยร ดำารงชวตอยางมอสระและศกดศร มความสมดลทวภายในครอบครวและการรวมกลมเปนเครอขายเกอกลกน

2. การดแลรกษาสขภาพตนเองได รจกการกนอยหลบนอน การพงตนเองทางสขภาพ ศกษาหาความรสาเหตอาการทางสขภาพ

3. การรวมกลมวเคราะหปญหาและทางเลอกจนนำาไปสการแกไขปญหาได เนนการมสวนรวมของประชาชนในหลากหลายกลม เปดเวทสำารวจปญหาและทางเลอกทแกไขไดจรงรวมกน

4. การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมโดยชมชน ดวยจตสำานกความเปนเจาของและมสวนรวมในการดแลรกษาฟ นฟอนรกษและพฒนา โดยมหลกคดคนอยรวมกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมได

5. การดำารงรกษาวฒนธรรม ประเพณ ภมปญญาทองถนเปนเครองยดเหนยวการอยรวมกนในครอบครวและชมชน โดยไมละเลยและใหความสำาคญกบความเปนทองถนทมองคความรในการดำารงความเปนชมชนอยางยงยน

6. การใชเทคโนโลยทเหมาะสมกบชมชน เนนกระบวนการผลต การแปรรป ลดการใชสารเคม การนำาเขาเครองจกรกล พนธพช พนธสตวและสงเสรมเทคโนโลยพนบาน

ประเวศ วะส (2542 : 51-57) กลาวถง แนวทางการสงเสรมกจกรรมทางเศรษฐกจชมชนไว 10 ประการ ดงน

1. นโยบายและกระแสสงคม เนองจากเรองความเขมแขงของชมชน และเศรษฐกจ ชมชนเปนเรองทมความสำาคญอยางยงยวดตออนาคตประเทศ ควรททกฝายในสงคมควรจะศกษาใหเขาใจและรณรงคเคลอนไหวใหเกดเปนทศทางและกระแสสงคม กระแสสงคมจะขบเคลอนนโยบายและการกระทำาไปสความเขมแขงของชมชนและเศรษฐกจชมชน

2. สำารวจผงชมชนและเครอขายในแตละจงหวด ควรมการสำารวจและทำาผง (Mapping) ใหทราบวามชมชนและเครอขายของชมชนทเขมแขงอยแลวอยางไรบาง ในเรองอะไร เพอจะไดสนบสนนไดถกตองและเพอใหเปนแหลงเรยนรของชาวบานในทอน ๆ เพอใหมชมชนเขมแขงขยายตวเพมขน

3. สงเสรมการขยายตวเครอขายชมชน สงเสรมใหหมบานอนหรอตำาบลอน เรยนรจากเครอขายชมชนทเขมแขง ถามผงชมชนเขมแขงกทราบวาจะไปเรยนรเรองอะไรจากทไหนไดบาง ถาเขาใจตรงกนและใชผงเดยวกนการสงเสรมนจะทำาโดยหนวยงานใดกได ไมวาจะเปนกระทรวงมหาดไทย เกษตร ศกษา สาธารณสข องคกรพฒนาเอกชน พระ และภาคธรกจ

4. สรางศนยบรการวชาการเบดเสรจ (One -Stop Service) เมอชาวบานรวมตวกนทำากจกรรม เชน เกษตรผสมผสาน หรอการคาขายตองหาความรทางวชาการดวยความยากลำาบาก เชน จะเรมตนอยางไร จะไดพนธจากทไหน ขดสระอยางไร คาขายอยางไร คณภาพดน คณภาพนำา ฯลฯ เพราะแหลงวชาการอยหางไกลและกระจดกระจายในแตละอำาเภอควรจะมศนยวชาการเบดเสรจ ทงเรองเกษตร อตสาหกรรมชมชน การคาขาย รวมกนอยทเดยว โดยใชกำาลงคนทมอยแลวมารวมกนทน

5. เชอมตอการคาขาย ชมชนมกำาลงนอยและชวงสน ควรจะมการเชอมตอใหมกำาลงและมชวงยาวขน โดยกระทรวงมหาดไทยจดลานคาในระดบอำาเภอทกอำาเภอ ใหเกษตรกรสามารถนำาผลตผลของเขามาขาย บรษทใหญ ๆ เพอชมชน สามารถรบผลตผลของ ชมชนไปขายศนยการคาในเมองและสงออกตางประเทศ ระบบการคาขายเชอมตอเชนนจะทำาใหหนาทเปนระบบขอมลขาวสารใหชมชนวาอะไรขายได อะไรขายไมได ราคาเทาไร

6. สอเพอสงคม รฐบาลควรสงเสรมสนบสนนและใชกฎหมาย ใหสอตางๆ ทำาความเขาใจเรองชมชนและสอเรองชมชน ตลอดจนใหมวทยชมชนทชมชนจะใชสอสารกนไปมาได สอเพอสงคมหรอสอเพอชมชนนจะทำาใหเกดกระแสสงคม และเปนเครองมอเรยนรของชมชนทจะทำาใหชมชนเขมแขงโดยรวดเรว

7. ปรบวธงบประมาณและตงกองทนเพอชมชนมกำาลงทางราชการททำางานในชมชนเปนอนมาก แตกำาลงเหลานเอากรมเปนตวตงมากกวาเอา

ชมชนเปนตวตง จงไมคอยไดผลเกดความสญเปลามาก ไมประสานกนในพนท ควรมการปรบวธการงบประมาณใหเอาพนทหรอชมชนเปนตวตงกองทนเพอชมชนทเปนอสระและมประสทธภาพ จะเปนเครองมอใหชมชนเขมแขง

8. ออกกฎหมายเพอความเขมแขงของชมชน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 มโครงสรางทจะสงเสรมความเขมแขงของชมชน ควรมการศกษาใหดและนำามาออกกฎหมายใหมการปฏบต รวมทงการศกษาโครงสรางและกระบวนการทจะสงเสรมความเขมแขงของชมชน ยกเลกกฎหมายทขดกบบญญตกฎหมายทสงเสรม

9. การฝกอบรมทกษะการสรางความเปนชมชน ในการสงเสรมใหมการรวมกลมสรางความเปนชมชนทวประเทศ ตองการผมทกษะเปนจำานวนมาก ในขนตนควรรวมกำาลงกนใหการฝกอบรมอยางเขมกบคนจำานวนหนงประมาณ 100-200 คน เพอเปนกำาลงใจในการประสานงานในระยะตอไป ควรจะมการตงศนยวจยและพฒนาทกษะการสรางความเปนชมชนในมหาวทยาลย และสถาบนราชภฏทกแหง รวมทงองคกรพฒนาเอกชน ภาคธรกจ หรอแมหนวยราชการ ศนยเหลานควรรวบรวมความรเกยวกบวธการทสงเสรมใหคนทำางานแบบรวมกลม

10. การวจยเพอความเขมแขงของชมชนและการประเมนผล กจกรรมตงแต 1 ถง 9 ลวนตองการการวจยเพอสรางความรและเอาความรไปใชจะไดทำางานได ถกตอง ควรมการเพมงบประมาณ การวจยเพอความเขมแขงของชมชน โดยมกลไกการจดการทอสระ และมคณภาพ

ปจจยเสรมสรางเศรษฐกจชมชนกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย (2541 : 133-135) ได

กลาวถงปจจยท เสรมสรางเศรษฐกจชมชนทเปนจรง ดงน

1. การวเคราะหสถานการณ จะตองรวมมอกนระหวางชาวบาน ผนำา ชาวบาน นกพฒนา นกวชาการ ในเรองคอยสนใจและความรวมมอของชมชน รอบตวความตองการของผบรโภคและตลาด

2. การเตรยมคนทจะเขามารวมทำากจกรรม เพอรวมกนสนบสนนเศรษฐกจชมชน

3. การสรางกตการวมของผนำาชาวบาน และภาคผบรโภค โดยมการจดสรรความรบผดชอบ ระดมทน การผลต แปรรป การคา การใชทน และอน ๆ อนเปนกตกาทตกลงรวมกน

4. การระดมหนและทนจากชมชน ในรปของการออมทรพย อนเปนการระดมหนและในรปของทน แลวนำาเงนมาลงทนในการทำากจกรรมตาง ๆ รวมทงการระดมทนจากภายในชมชน อนทำาใหกจกรรมเกดความยงยน

5. การควบคมคณภาพสนคา มการควบคมคณภาพทมระดบ ความสมำาเสมอ โดยการควบคมการผลต และกระบวนการคดเลอกผลผลต/ สนคาทมประสทธภาพ

6. การแบงผลกำาไรตามกตกา ตามกตกาทกลมไดรวมกนจดตงขน การมพเลยงทไววางใจกนได เพอชวยวเคราะหสภาพปญหา สถานการณการผลต การแปรรป การคา และเทคนควธการตางๆ อาจจะเปนนกวชาการเจาหนาทภาครฐ ภมปญญาชาวบานและผเชยวชาญ ตาง ๆ

มงคล ดานธานนทร (2541 : 27) ไดกลาวถงปจจยผลกดนเศรษฐกจชมชน กระบวนการเศรษฐกจชมชนและกำาไรจากสวนเกนเศรษฐกจชมชน ดงน

1. ปจจยผลกดนเศรษฐกจชมชน ปจจยตอไปนถอวาเปนปจจยทจำาเปนยงทจะเปนแรงผลกดนใหเกดเศรษฐกจชมชนในพนท หากละเลยจะทำาใหกจกรรมเศรษฐกจชมชนเกดขนยากและไมยงยนดวย

1.1 การพฒนาทรพยากรมนษย โดยเฉพาะอยางยง 1) การพฒนาผนำาเศรษฐกจชมชนในพนท ใหมความรและสามารถในการวเคราะหความจำาเปนทตองทำาการผลต การแปรรป การคา และการตดตอสมพนธกบโลก

ภายนอก ความสามารถในการระดมคน เงนทน การบรหารและการจดการกระบวนการผลต การแปรรป และการใชทน 2) การพฒนาชาวบาน ทสนใจในกจกรรมเศรษฐกจชมชนนนใหมความรและความสามารถดานเทคนคการผลตและ การแปรรป และ 3) การพฒนาเจาหนาทผเกยวของ ใหรลกซงในอดมการณและเทคนคการกระตนเชอมประสานเพอเศรษฐกจชมชน

1.2 การพฒนากลมและองคกรชมชน ตองเขาใจวาการสรางกลมและดำาเนนกจกรรมในรปกลมทมผนำาชาวบานและผเกยวของรวมกนทำางานเปนหวใจของเศรษฐกจชมชน ซงการทำางานโดยวธการนสอดคลองกบวฒนธรรมไทยทคนชนบทยงเกอหนนจนเจอซงกนและกน และสอดคลองกบขอจำากดทางเศรษฐกจของคนในชนบท เพราะตางฝายตางกมทนทรพยและเครองมอการทำากนทไมมากนก

1.3 การพฒนาพนฐานเศรษฐกจ โดยเฉพาะอยางยงการไดมาซงเงนทนวาเงนทนทไดจากการระดมทนภายในหมบาน จากชาวบานผสนใจจรงจงในการผลตและการแปรรปจะถกนำาไปใชอยางสมเหตสมผล มความตอเนองและไมคอยเสยหายจากการคดโกงดวยวธการตางๆ ซงผดกบเงนทนทรฐสนบสนนผานหนวยงานราชการและเงนของภาคเอกชนทถกนำาไปใชอยางไมระมดระวง เพราะชาวบานมกถอวาไมใชเงนของเขา การไดมาซงเงนทนอาจไดจากกจกรรมออมทรพย การระดมหน การระดมทน การตงธนาคารหมบานหรอจากการรบทนชวยเหลอจากภายนอกสมทบกบทนภายในชมชนนน

1.4 การพฒนาพนฐานกายภาพ โดยเฉพาะอยางยงแหลงนำาเพอการบรโภคและการผลต มผกลาวไววาในชวงฤดแลวหรอกระทง ฤดฝนขาดชวง ชาวบานสวนใหญจะใชเวลากบการหานำาเพอกนเพอใชดวยความลำาเคญ เมอขาดนำาคนหนม-สาว และคนทยงมรางกายแขงแรงจะอพยพหางานทำานอกพนท ดงนนจะหวงใหชาวบานทำากจกรรมเศรษฐกจชมชนอยางเนองยอมเปนไปไดยากยง

2. กระบวนการเศรษฐกจชมชน เมอไดเหตปจจยทง 4 ขางตนนนแลวกระบวนการเศรษฐกจชมชนกพรอมจะดำาเนนการได ในการนจะเหน

กจกรรมการผลต การบรโภค การแปรรป และ การขาย (ในหมวดเศรษฐกจชมชน) ดำาเนนไปอยางเปนรปธรรม อนงหากพนทใดมปจจยทจำาเปนยงพรอมแลวกอาจดำาเนนกระบวนการเศรษฐกจชมชนไดเลย แตในความจรงนนคงหาพนททมความพรอมเชนนนยาก อาจมปจจยบางอยางทยงไมดพอกตองพฒนาปจจยนนๆ กอนแลวจงคอยดำาเนนการผลตตอไป

เพอความเขาใจในกระบวนการเศรษฐกจชมชนนจะขอขยายความพรอมยกตวอยางทเกดขนจรงในภาคอสาน กลาวคอกจกรรมในกระบวนการนอาจจำาแนกไดดงตอไปน

2.1 ผลตภณฑจากผา เชน การทำาผาฝายทอมอยอมสธรรมชาต ผาไหม มดหม ผาขาวมา ผาโสรง และกระเปาชนดตางๆ

2.2 ผลตภณฑตดเยบเสอผา เชน การตดเยบเสอผาและผลตภณฑเครองใชภายในบานและสำานกงาน และเสอผาเครองแบบของพนกงานบรษท และขาราชการ

2.3 ผลตภณฑจกสานไมไผและหวาย เชน ตะกรา เขง กระจาด เสอหวาย กลองขา กระดง และหตถกรรมไมไผอกมาก

2.4 ผลตภณฑอาหารและการแปรรป เชน ผก ผลไม ทปลอดสารเคม ผลตภณฑจากผลไมพรอมดม หวเชอเครองดมเขมขนไวนจากผลไมชนดตางๆ (เชน มะยม มะเฟอง มะขาม สปปะรด เปนตน) สมนไพรผง ขาวปลอดสารพษ และนำาตาลกอนปลอดสารเคม

2.5 ผลตภณฑวสด เชน เครองป นดนเผา ผลตภณฑโลหะ (เชน มด เสยม เคยว ขวาน จอบ) ผลตภณฑเครองเงน ผลตภณฑเครองหนง ผลตภณฑวสดกอสราง (เชน อฐบลอก อฐทนไฟ กระเบองมงหลงคา และกรอบประตหนาตางเหลก)

3. กำาไรสวนเกนจากเศรษฐกจชมชน สะทอนใหเหนวากลมชาวบานททำากจกรรมเศรษฐกจชมชนและไดผลด จะมกำาไรสวนเกนซงไดหกคาใชจายออกแลว คณะกรรมการดำาเนนงานจะแบงสวนกำาไรเพอสนบสนนกจกรรมในชมชนโดยไมเรยกเงนคนในภายหลงกจกรรมทมกไดรบการอดหนนไดแก

3.1 การใหการศกษา แกเยาวชนในระบบโรงเรยนในรปของหนงสอเรยน อาหารกลางวน อปกรณกฬา อกทงไดใหการอดหนนในรปการศกษา ดงาน การพฒนา แกเยาวชนและชาวบาน

3.2 การใหความอนเคราะหในชมชน แกเยาวชนหญง-ชายทเมอออกจากการศกษาภาคบงคบแลวตองการมเงนทนเพอประกอบอาชพ แกคนชราในรปการใหเงนชวยเหลอการรกษาพยาบาล และแกคนพการในรปการสนบสนนกจกรรมทเหมาะสมกบเขาเหลานน

3.3 การสรางสาธารณปโภค โดยเฉพาะอยางยงในเรองการสรางประปาหมบาน การสรางถนนคอนกรตขนาดเลก และการขดสระ โดยทงหมดไมไดใช งบประมาณแผนดนโดยผาน องคการบรหารสวนตำาบล หากแตไดจากการแบงกำาไรจากกองทนพฒนาหมบาน และกจกรรมเศรษฐกจมาสนบสนน (ในหมวดสาธารณปโภค)

3.4 การอนรกษทรพยากรธรรมชาต กลมพฒนาอาชพจำานวนไมนอยในปจจบนนไดเหนความสำาคญของการอยรวมกนระหวางคนในชมชนกบทรพยากรดน นำา และปา กลมเหลานไดสนบสนนทนบางสวนรวมกบโรงเรยน ชมชน และหนวยงานจากภายนอกสงเสรมเยาวชนในชมชนรวมกจกรรม เพอใหเขาเหลานนเหนคณคากบทรพยากรดงกลาวนน

สรปไดวา ปจจยการเสรมสรางเศรษฐกจชมชนจำาเปนอยางยงทจะตองม การวเคราะหสถานการณ การเตรยมความพรอมกบชาวบาน การระดมทนทงทนทางสงคมและ การระดมหน มการวางระเบยบอยางงายๆ ในการบรหารจดการ ทงนจะตองวเคราะหถงปจจยทผลกดนของเศรษฐกจชมชน เชน การพฒนาทรพยากรมนษย กายภาพ เศรษฐกจ และ การพฒนากลม/ องคกรชมชน ทกอใหเกดกระบวนการของเศรษฐกจชมชน และการจดสรรสวนเกนจากการทำากจกรรม เพอจดสรรเปนสวสดการของชมชนในดานตาง ๆ อนเปนหนทางทสรางความเขมแขงใหแกกลมเศรษฐกจหรอชมชน ทสงผลกระทบตอการพฒนาอาชพ และ การกระจายรายไดใหแกประชาชนในชมชนนนเอง

12.3 แนวคดเกยวกบการพฒนาเศรษฐกจชมชน

ไพบลย วฒนศรธรรม (2542 : 65) ไดเสนอ แนวความคดการพฒนาเศรษฐกจชมชนไวอยางนาสนใจวา การพฒนาเศรษฐกจระดบชมชน ซงถอเปน เศรษฐกจรากฐาน ทมความสำาคญยงจงควรสงเสรมการสราง“ ”ความเขมแขงในระบบเศรษฐกจของชมชน และสนบสนนการเชอมโยงเปนเครอขายระหวางองคกรทองถนดวยกน ไดแก องคกรเชงปกครอง องคกรเชงทนของชมชน องคกรเชงกลมอาชพของชมชน ทงในระดบแนวราบ คอ ทองถน และระดบแนวดง คอ ระดบภาค และระดบประเทศ ใหสามารถมสวนรวมในการสราง กจกรรมทางธรกจใหมความมนคงแขงแรง สามารถสรางเกราะคมภยผลกระทบกระเทอนจากเศรษฐกจมหภาคหรอเศรษฐกจโลก

ประทป วระพฒนนรนดร (อางองจาก กรมพฒนาชมชน, 2542 : 65) ไดเสนอแนวความคดการพฒนาเศรษฐกจชมชนวา การพฒนาเศรษฐกจทองถนใหมนคง โดยเรมตนจากการปรบเปลยนกระบวนทศนการพฒนาแบบแยกสวน (Split type development) ไปสการพฒนาอยางบรณาการ (Holistic approach) ซงทกสวนมความเชอมโยงกนวาเมองและชนบทกไมสามารถแยกสวนจากกนได ในการพฒนาเกษตรกรรม อตสาหกรรม และการบรการเกอกลกน ขณะ เดยวกนควรสรางโอกาสการเรยนรใหแกคนในชมชน คอ การสรางอาชพหลากหลาย “ ”โดยคนในชมชนมสวนรวมในการตดสนใจดวยตนเองและสอดคลองกบศกยภาพ ทรพยากร ภมปญญา ทองถน เพอกอใหเกด ผลประโยชน ใน“ ”การเพมพนความร รายได ทรพยากร และ ความเอออาทรตอกน

12. 4 งานวจยทเกยวของใจมานส พลอยด (2540) ไดทำาการศกษาปจจยทมอทธพลตอความ

สำาเรจและความลมเหลวของธรกจชมชน วามอยมากมายหลายประการ ทงระบบงาน ระบบเงน และระบบบคลากร ซงมรายละเอยดดงน

1. ปจจยดานเงนหรอเงนทน เพอสงเสรมและสนบสนนใหมทนในการประกอบอาชพ โดยเนนการพฒนากลมออมทรพยฯ กจกรรมเครอขาย กลมอาชพ และครวเรอนยากจน โดยมกลยทธ คอ จดทำาขอมลแหลงเงน ท

สามารถสนบสนนทนในการประกอบอาชพแกกจกรรม ระดมเงนออมของประชาชน โดยการรณรงคจดตงกลมออมทรพยเพอการผลตใหครบทนตำาบล รณรงคการเพอเงนออมและสมาชกกลมออมทรพยเพอการผลต สนบสนนเงนทนแกกลมกจกรรมและชมชนเพอพฒนาอาชพ และหรอเพอขยายการดำาเนนงานในเชงธรกจทงจากแหลงทนภายในและภายนอกเพอพนประสทธภาพการบรหารจดการของกลมกจกรรมดานเงนทน แกไขกฎ ระเบยบ ขอบงคบ ทเปนอปสรรคตอการระดมและพฒนาเงนทน จดทำาสอ คมอ หรอแนวทาง และหลกสตรการพฒนาและเพมประสทธภาพในการพฒนาเงนทน จดตงและพฒนากลมออมทรพยเพอการผลตใหเขมแขง

2. ปจจยดานการตลาด เพอใหประชาชนจำาหนายสนคาจากชมชนไดมากขนและซอสนคาไดในราคาถก โดยสงเสรม และสนบสนนการสรางเครอขายดานการตลาดระหวางชมชนกบชมชน และชมชนกบภาคธรกจ พฒนาธรกจในชมชน โดยสงเสรมและสนบสนนใหจดตงศนยสาธตการตลาด รานคาชมชน โดยนำาสนคาจากภายนอกมาจำาหนายในราคาถกใหแกประชาชนในชนบท และนำาผลผลตของกลมอาชพมาจำาหนายในศนยฯ และรานคาชมชน และการจดตงศนยสงเสรมเศรษฐกจชมชนบรการขอมลขาวสารและดานการตลาด แกบคคลภายนอก

3. ปจจยดานการผลต เพอใหประชาชนพฒนาคณภาพการผลต และการเพมมลคาผลตภณฑใหไดคณภาพ และมาตรฐานทงวตถดบ การแปรรปและการบรรจภณฑ โดยการ ปรบปรงคณภาพและเพมปรมาณการผลตภณฑ ใหตรงตามความตองการของตลาด พฒนารปแบบและการบรรจภณฑ ผลตภณฑ โดยการสงเสรมและสนบสนนกลมททำาธรกจอยแลว ใหใชเทคโนโลยทเหมาะสม เพอใหไดผลตทงปรมาณและคณภาพตรงกบความตองการของตลาด สงเสรมการใชเทคโนโลยการผลต สนบสนนใหมการนำาเทคโนโลยการผลตมาใชในการผลต จกทำาเอกสารขอมลดานแหลงทน การพฒนาการผลตเผยแพร สนบสนนแกกลมอาชพ ผประกอบการ และสนบสนนขาวสารการผลต เพอการแลกเปลยนประสบการณ และพฒนาการผลต

4. ปจจยดานการบรหารจดการ โดยมวตถประสงคเพอพฒนาผประกอบการใหสามารถบรหารและการจดการโครงการหรอกจกรรมของกลมไดอยางมประสทธภาพ มกลยทธ พฒนาความเปนผประกอบการ ใหแกสมาชก คณะกรรมการบรหารกลมไดทราบในเรองทเกยวกบทน การผลตตลาด และตระหนกในบทบาทหนาทและสทธประโยชนของผประกอบการ พฒนาโครงสรางองคกร มงพฒนาโครงสรางภายใน เพอใหมคณภาพในการบรหารงานของกลมหรอองคกร และโครงสรางภายนอก เพอใหมความเขมแขงสามารถดำาเนนงานธรกจกบกลมหรอองคกรภายนอกได พฒนากจกรรม โดยการพฒนาโครงการและกจกรรมทางเศรษฐกจททางกรมการพฒนาชมชนสงเสรมและสนบสนน เชน กลมอาชพ กลมออมทรพยเพอการผลต กลมผใชประโยชนจากแหลงนำา โครงการแกไขปญหาความยากจน

5. ปจจยดานภาวะผนำา ภาวะผนำาของการรวมกลมเปนสงทมความจำาเปน เพราะในชมชนโดยสวนใหญชาวบานไมคอยจะมภาวะความเปนผนำาและขาดความคดรเรมสรางสรรค ดงนนการรวมกลมกนของชมชนโดยมบคคลทเปนทยอมรบของคนในชมชน จะสามารถระดมทนไดงาย ขยายตวอยางรวดเรว และมโอกาสประสบความสำาเรจสง

6. ปจจยดานแรงงาน แรงงานททำางานในเศรษฐกจชมชนสวนใหญจะเปนแรงงานในครอบครวหรอเครอญาต และไมใชหนมสาว ทำาใหยงขาดการพฒนาทกษะ ฝมอ ในการจดทำาผลตภณฑ และยงตองมการพฒนาเพอสนองตอบตอความตองการของลกคา

7. ปจจยการมสวนรวมของสมาชก การมสวนรวมของสมาชกในกลมถอเปนปจจยทมความสำาคญตอความสำาเรจหรอความลมเหลวของเศรษฐกจชมชน เพราะนนหมายถงถอความรวมมอ รวมแรง รวมใจ รวมรบผลประโยชนจากสนคาและผลตภณฑ และยงตองรวมในเรองของการระดมเงนทนอกดวย

8. ปจจยทเกยวกบระเบยบขอบงคบขององคกร การรวมกลมของคนจำานวนหนง จำาเปนตองมระเบยบขอบงคบ หรอกฎกตกา เพอใหทกคน

อยรวมกนในกลมดวยด ซงขอบงคบทดความไดรบความเหนชอบจากสมาชกทกคนหรอสวนใหญ ทงนเพอไมใหเกดปญหาขอขดแยงได 9. ปฏสมพนธกบภายนอก การรวมกลมกนยอมตองมปฏสมพนธนอกกลมอยางหลากหลาย เชน การชวยเหลอเกอกล การระดมทน การตลาด การประชาสมพนธ แตกอาจกอใหเกดผลในทางลบได เชน การตอรอง

จราณย พนมล (2554) ศกษากระบวนการพฒนาชมชนสวถพอเพยง: กรณศกษาบานนาเวยง อำาเภอเกาะคา จงหวดลำาปาง พบวา ชมชนนาเวยงมการขบเคลอนกระบวนการพฒนาชมชนสวถเศรษฐกจพอเพยง 5 ขนตอนสำาคญ ไดแก (1) การศกษาชมชน (2) การวเคราะหและจดลำาดบความสำาคญของปญหาและความตองการของชมชน (3) การวางแผนโครงการพฒนาชมชน (4) การดำาเนนการพฒนาชมชน และ (5) การตดตามและประเมนผล

ชวาวฒ ลาภมาก (2553) ศกษารปแบบการจดระบบความรและกระบวนการขบเคลอนความรตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง: กรณศกษาชมชนธรณคำา แขวงโคกแฝด เขตหนองจอก กรงเทพมหานคร พบวา ชมชนมรปแบบในการจดระบบความรตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงในการดำาเนนงานใน 2 มต คอ มตดานผรวมดำาเนนการและมตดานขนตอนการจดระบบความร ในการจดระบบความรตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยงม 10 ขนตอน คอ (1) การกำาหนดเปาหมายและการคนหาความร (2) การสรางและการแสวงหาความร (3) การพฒนาความร (4) การเผยแพรความร (5) การจดการความรใหเปนระบบ (6) การประมวลและกลนกรองความร (7) การเขาถงความร (8) การแบงปนแลกเปลยนความร (9) การเรยนรและการใชความร (10) การประเมนผลการเรยนร

มทนา พนานรามย และคณะ (2547) ศกษาความสมพนธระหวางปจจยดานประชากร สงคม เศรษฐกจ วฒนธรรม ตอความเปนอยทดและความเขมแขงของชมชนทองถนไทย พบวา การรวมกลมในหมบานสามารถแบงออกไดเปน 5 ประเภทตามวตถประสงคทตงขนมาดงน

1. การรวมกลมทมวตถประสงคหลกเพอสงเสรมการออมทรพยและ/หรอการปลอยสนเชอภายในชมชน ไดแก กลมสจจะออมทรพย กลมกองทนหมบาน และกองทนตามโครงการการแกไขปญหาความยากจน (กข.คจ.)

2. การรวมกลมทมวตถประสงคหลกเพอสรางอาชพเสรม การรวมกลมประเภทนเกดจากคำาแนะนำาของพฒนากร สวนนอยเกดจากการรเรมของคนในหมบานเอง

3. การรวมกลมทมวตถประสงคเพอเพมสวสดการสงคมภายในหมบาน กลมเหลานสวนใหญจะมสตรเปนแกนนำา วตถประสงคมทงเฉพาะเจาะจงและกวางๆหลากหลาย เชน กลมผสงอาย และกลมออกกำาลงกาย เปนตน

4. การรวมกลมทามวตถประสงคเพอเรยกรองสทธและเพมอำานาจการตอรองกบบคคลภายนอก โดยเฉพาะการตอตานเหตปจจยทจะคกคามอาชพหลกของชมชน กลมนจะพบเหนไดมากในพนทภาคใตมากกวาภาคอนๆ

5. การรวมกลมทมวตถประสงคเพอรกษาสงแวดลอมทงทเกยวของและไมเกยวของโดยตรงกบอาชพของชาวบาน เชน กลมรกษนำา กลมทำาปยชวภาพ เปนตน โดยปกตสมาชกของกลมประเภทนมกจะมฐานะทพอมพอกนและมกาศกษาคอนขางด

12.5 กรอบแนวคดในการวจยการศกษาวจยเรอง การนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน

การพฒนาเศรษฐกจชมชนทองถนจากการทผวจยไดทบทวนแนวคด ทฤษฎ และวรรณกรรมทเกยวของมาแลวดงกลาวขางตน สามารถกำาหนดกรอบแนวคดในการศกษาไดดงน

ภาพท 1 แสดงกรอบแนวคดในการวจย

จากกรอบในคดในการศกษา ผวจยไดกำาหนดตวแปรทใชในการวจยคอ ปจจยทมผลตอการพฒนาเศรษฐกจชมชนทองถน ซงมทงหมด 7 ปจจยดวยกน คอ ปจจยดานการตลาด ดานบคลากร ดานเงนทน ดานภมปญญาทองถน ดานเทคโนโลย ดานคแขง และดานปจจยภายนอกอน ๆ โดยปจจยทกลาวมาขางตนตงอยบนพนฐานของการนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการพฒนาเศรษฐกจชมชนทองถน

13. เอกสารอางอง

จราณย พนมล. (2554). กระบวนการพฒนาชมชนสวถพอเพยง: กรณศกษาบานนาเวยง อำาเภอเกาะคา จงหวดลำาปาง. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.จฑานนทน บญทราหาญ. (2551). ความหมายของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง. คนเมอ 25 กมภาพนธ

2556, จาก .http://www.rdpb.go.th/rdpb/TH/BRANDSITE/newsdetail1.aspx?389จมพล หนมพานช. (2550). การวจยเชงคณภาพในทางรฐศาสตรและรฐประศาสนศาสตร. กรงเทพฯ: สำานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.ใจมานส พลอยด. (2540). ปจจยทมผลตอความสำาเรจและความลมเหลวของธรกจชมชน: การ เปรยบเทยบภาพรวมและภาพยอย(อ. คำาเขอนแกว จ. ยโสธร และ อ. ลานสกา จ. นครศรธรรมราช) วทยานพนธเศรษฐศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรมหาวทยาลย.ฉตรทพย นาถสภา. (2544). แนวคดเศรษฐกจชมชนเสนอทางทฤษฎในบรบทตางสงคม. กรงเทพฯ :

อมรนทรพรนตงแอนพลบลชชง. ชวาวฒ ลาภมาก. (2553). ศกษารปแบบการจดระบบความรและกระบวนการขบเคลอนความรตามแนวทางเศรษฐกจพอเพยง: กรณศกษาชมชนธรณคำา แขวงโคกแฝด เขตหนองจอก

กรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.ชาย โพธสตา. (2552). ศาสตรและศลปแหงการวจยเชงคณภาพ. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: อมรนทร พรนตงแอนพบลชชง.

ณรงค เพชรประเสรฐ. (2550). ธรกจชมชนเสนทางทเปนไปได. กรงเทพมหานคร: บรษท เอกเปอรเนท จำากด.ธเนศ ศรวชยลำาพนธ. (2552). การพฒนาเศรษฐกจชมชน . เชยงใหม: [ขอมลออนไลน] (เขาถงเมอวนท 15 มกราคม 2556).

www.econ.cmu.ac.th/teacher/thanes/files/Book2012.pdfนธ เอยวศรวงศ. (2543). คนจนกบนโยบายการทำาใหจนกบรฐ. กรงเทพฯ : โรงพมพเรอนแกว การพมพ.ประเวศ วะส. (2542). เพอคนจน...ถอนโครงสรางความยากจน. กรงเทพฯ : สถาบนชมชนทองถนพฒนา, ประเวศ วะส. (2544). เศรษฐกจพอเพยงและประชาสงคม แนวทางพลกฟ นเศรษฐกจสงคม. กรงเทพฯ :

พมพด.พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2542. (2546). กรงเทพมหานคร : นามมบคส.พชต พทกษเทพสมบต. (2550). การสำารวจโดยการสมตวอยาง: ทฤษฎและปฏบต (THE SAMPLE SURVEY : THEORY AND PRACTICE). (พมพครงท 3). เสมาธรรม.ไพบลย วฒนศรธรรม. (2542). เศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพมหานคร : โรงพมพพระพธนา. ไพบลย วฒนศรธรรม. (2542). แนวคดเกยวกบการพฒนาเศรษฐกจชมชน. กรงเทพฯ : เอดสนเพรส

โปรดกส.มงคล ดานธานนทร. (2541). เศรษฐกจชมชนพงตนเองเชงระบบ. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน. มหาดไทย, กระทรวง,กรมการพฒนาชมชน. (2542). แผนยทธศาสตรเศรษฐกจชมชนพงตนเอง พ.ศ. 2542-

2544. กรงเทพฯ : โรงพมพสวนทองถน.

มหาดไทย, กระทรวง, กรมการปกครอง. (2541). คมอการพฒนาเศรษฐกจชมชนพงตนเอง. กรงเทพฯ :

โรงพมพสวนทองถน.มทนา พนานรามย และคณะ. 2547. ความสมพนธระหวางปจจยดานประชากร สงคม เศรษฐกจ วฒนธรรม ตอความเปนอยทดและความเขมแขงของชมชนทองถนไทย. รายงานผลการวจย สถาบนทรพยากรมนษย มหาวทยาลยธรรมศาสตร.ยศ สนตสมบต. (2542). ความหลากหลายทางชวภาพและภมปญญาทองถน เพอการพฒนาอยางยงยน.

เชยงใหม : นพบรการพมพ, รงค ประพนธพงศ. (2550) . เศรษฐกจพอเพยงและทฤษฎใหม. กรงเทพฯ: สถาพรบคส.สนย เศรษฐบญสราง. (2549). แนวทางปฏบต 7 ขนสวถเศรษฐกจพอเพยงจากแนวปฏบตสแนวคดทาง ทฤษฎของเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพ : ซเอดยเคชน.สภางค จนทวานช. 2540. วธการวจยเชงคณภาพ. พมพครงท 7. กรงเทพฯ: โรงพมพ

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.สภางค จนทวานช. (2551). การวเคราะหขอมลในการวจยเชงคณภาพ. พมพครงท 8. กรงเทพฯ:

โรงพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.โสภณ สภาพงษ. (2541). เศรษฐกจพอเพยงทางรอดสงคมไทย. นตยสารสารคดครอบครว (กนยายน) อดมพร อมรธรรม. (2537). ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงพระเจาอยหว. กรงเทพฯ : แสงดาว.International Monetary Fund. (2012). World economic outlook October 2012. Washington, D.C.

14. ระเบยบวธวจยและการเกบรวบรวมขอมล

14.1 การเกบรวบรวมขอมลการศกษาวจยเรอง การนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน“

การพฒนาเศรษฐกจชมชนทองถน ผวจยไดเลอกใชแนวทางการวจยเชง”คณภาพ (Qualitative Research) โดยเนนการศกษาทเนนสองแนวทางหลกคอการศกษาจากเอกสารทเกยวของ (Documentary Study) และการวจยภาคสนาม (Field Research) โดยมวธการเกบรวบรวมขอมลดงน 1. การศกษาขอมลเอกสาร (Documentary Study) เปนการศกษาผานการรวบรวมเอกสารและขอมลตาง ๆ ทงในเชงปฐมภม (Primary source) และทตยภม (Secondary source) ทเกยวของกบการนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการพฒนาเศรษฐกจระดบตาง ๆ หรอใชในองคกรและหนวยงาน ไดแก ขอมลทไดจากการคนควาหนงสอ เอกสารทางวชาการ วทยานพนธ งานวจยทเกยวของ โดยทำาการรวบรวมและประมวลเพอจดทำาเปนรายงานการวจย 2. การศกษาขอมลภาคสนาม (Field Study) ดำาเนนการศกษาและคนควาขอมลจากผมสวนเกยวของในพนท โดยวธการตางๆ อาทเชน การสมภาษณประธานหรอผกอตงกลมเศรษฐกจชมชน สมาชกในกลม และภาคสงคมอนๆ ทเกยวของ ซงเปนกลมเปาหมาย (Focus group) และการจดประชมเชงปฏบตการเพอระดมสมอง (Brainstorming) และการรบฟงความคดเหนจากชมชนทองถนพรอมทงแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบปจจยทเหมาะสมเพอผลกดนแนวทางการนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไปใชอยางเปนรปธรรมตอไป

14.2 รปแบบการวจย

1. การคนควาจากเอกสาร (Documentary Study) โดยทำาการรวบรวมขอมลจากหนงสอ บทความ วารสาร งานวจย รวมทงเอกสารตางๆ ทงภาษาไทยและภาษาตางประเทศ ทงในเชงปฐมภม (Primary Source)

และทตยภม (Secondary Source) ในอนทจะกอใหเกดประโยชนตอการศกษาวจย

2. การเกบรวบรวมขอมลจากภาคสนาม (Field Research) โดยการสมภาษณแบบเจาะลก (In-Depth Interview) และการสนทนากลม (focus group) โดยใชแบบสมภาษณเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล จากบคคลในพนททเกยวของหรอผทสามารถใหขอมลสำาคญ (Key Informant Interview)

3. ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร คอ ประชาชนทรวมกลมกนเปนกลมเศรษฐกจชมชนในทองถน คอ กลมอาชพหตถกรรมบานโพธ กลมตดเยบคคต กลมอาชพทรพยกานดา กลมวสาหกจชมชนสานศลปบางเจาฉา กลมอาชพทำากลอง และกลมแมบานเกษตรกรศรพราน แตละกลมมสมาชกตงแต 10 – 60 คน ซงเลอกกลมตวอยาง จำานวน 30 คน ไดแก ตวแทนจากกลมเศรษฐกจชมชนทง 6 กลม ๆ ละ 5 คน โดยใชวธการสมตวอยางแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ซงวธการนเหมาะกบการวจยภาคสนาม (จมพล หนมพานช, 2550: 234)

4. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสมภาษณแบบมโครงสรางทกำาหนดคำาถามไวเรยบรอยแลว โดยมขอคำาถามเกยวกบปจจยทเกยวกบการพฒนาเศรษฐกจชมชน คอ ปจจยดานการตลาด ดานบคลากร ดานแหลงเงนทน ดานภมปญญาทองถน ดานเทคโนโลยทเหมาะสม ดานคแขง และดานปจจยภายนอก และขอคำาถามเกยวกบการนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทงสามหวงและสองเงอนไข คอ ความพอประมาณ ความมเหตมผล ความมภมคมกนทด ภายใตเงอนไขความรอบรและคณธรรม มาใชเพอพฒนาเศรษฐกจชมชน

การวเคราะหขอมลทไดจากวธการตางๆ ขางตนนน ผวจยไดทำาการวเคราะหขอมลโดยเรยนรไปกบการเกบขอมลตามหลกการวจยเชงคณภาพ

(Qualitative Research) โดยจากการเกบรวบรวมขอมลตามขนตอนขางตน อนไดแก การคนควาผานเอกสาร (documentary study) และการเกบรวบรวมขอมลจากภาคสนาม (Field Research) โดยการสงเกตการณ (observation) การจดประชมกลมยอย (focus group) และวธการสมภาษณแบบเจาะลก (in-depth Interview) ทำาใหผวจยสามารถนำาขอมลทไดมาใชเปนแนวทางในการวเคราะหโดยการสรางขอสรปแบบอปนย (analytic induction) ดงนนการวจยครงนจงไดมการนำาเอาแนวคดทฤษฎทไดจากการทบทวนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของในบทท 2 เพอไปประยกตใชในการอธบายเหตการณและปรากฏการณตางๆ ทสงผลตอการนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการพฒนาเศรษฐกจชมชนทองถน ทปรากฏหรอแสดงออกมาโดยเรมตนศกษาจากขอมลโดยทวไป (general statement) นนคอ จากขอมลทงในเชงเอกสารเพอนำามากำาหนดเปนกรอบแนวคดในการศกษา และขอมลทไดจากการสงเกตการณ (observation) ไปยงขอเสนอหรอขอวนจฉยจากการสนทนากลม (focus group) และการสมภาษณเชงลก (in-depth Interview) ในประเดนทเกยวกบปจจยทมผลตอการพฒนาเศรษฐกจชมชน คอ ปจจยดานการตลาด ดานบคลากร ดานแหลงเงนทน ดานภมปญญาทองถน ดานเทคโนโลยทเหมาะสม ดานคแขง และดานปจจยภายนอก และขอคำาถามเกยวกบการนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงทงสามหวงและสองเงอนไข คอ ความพอประมาณ ความมเหตมผล ความมภมคมกนทด ภายใตเงอนไขความรอบรและคณธรรม มาใชเพอพฒนาเศรษฐกจชมชน แลวนำาผลจากการศกษาทงหมดนไปสรางขอสรปเปนภาพรวม เพอใหไดมาซงขอสรปจากหลกฐาน ทไดจากการวจยภาคสนาม (จมพล หนมพานช, 2550: 395-404) ซงสอดคลองกบพชต พทกษเทพสมบต (2550: 45) ทไดอธบายวาการสรางขอสรปเชงอปนย

(induction) เปนการสรางขอเสนอหรอขอวนจฉยโดยอาศยการใหเหตผลของผวจยเพอใหไดมาซงขอสรปจากหลกฐาน (premise) ทเปนททราบกนหรอบางสงบางอยางทรวาเปนจรงโดยตงอยบนพนฐานของการสงเกตการณหรอขอเทจจรงโดยเฉพาะ สวนสภางค จนทวานช (2552: 131) กไดอธบายวาในการสรางขอสรปแบบอปนยนนเปนวธการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) ทเนนการสรางขอสรปทวไปทแสดงความเชอมโยงระหวางตวแปรตงแตสองตวขนไปโดยใชกรณหรอแหลงขอมลเฉพาะจำานวนหนงเปนหลกแลวกลาวอางความจรงทวไปขนจากความจรงเฉพาะของขอมลชดดงกลาว โดยนำาขอมลทไดจากการลงพนทในภาคสนามมาเชอมโยงกบแนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของทไดจากการทบทวนวรรณกรรมผานทางเอกสารและผลการวจยตางๆ ทไดอางถงโดยมงทจะตอบโจทยของวตถประสงคทไดตงไวขางตนเปนสำาคญ

14.3 เกณฑในการเลอกพนทในการศกษาวจยเรอง การนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชใน

การพฒนาเศรษฐกจชมชนทองถน ผวจยไดกำาหนดพนททจะทำาการศกษา คอ เศรษฐกจชมชนในพนทจงหวดปทมธานและจงหวดอางทอง โดยกำาหนดเกณฑในการคดเลอกไวดงน

1. เลอกศกษาจงหวดปทมธานกบจงหวดอางทอง เนองจากผวจยสามารถเขาถงแหลงขอมลไดโดยสะดวก รวมทงยงสามารถเผยแพรงานผลงานและบรการวชาการหลงจากงานวจยเสรจสมบรณแลวไปยงกลมเศรษฐกจชมชนทเปนพนทเปาหมาย อกทงทงสองจงหวดนยงเปนพนทททางหลกสตรรฐประศาสนศาสตรใหบรการดานการศกษาอกดวย

2. เปนการรวมกลมกนของคนในชมชนเพอดำาเนนกจกรรมทางเศรษฐกจอยางใดอยางหนงรวมกน โดยมการใชทรพยากรทหรอวสดทอยในพนทเปนสวนใหญในการจดทำาผลตภณฑ

3. เปนกลมทรวมกนแลวประสบความสำาเรจในกจการ โดยอาจจะไดรบรางวล เชน เปนผลตภณฑ OTOP 5 ดาว หรอไดรบการรบรองมาตรฐานของผลตภณฑ

4. ประชาชนในชมชนไดใชทกษะความร ภมปญญาทองถน และเทคโนโลยทเหมาะสมในการพฒนาผลตภณฑ

5. เปนการรวมกลมกนแลวสามารถสรางความเขมแขงใหกบเศรษฐกจภาคครวเรอน มการเพมรายไดแกคนในชมชน อนจะสงผลตอความยงยนในการพฒนาเศรษฐกจในระดบฐานรากตอไป

6. ทงนเกณฑในการเลอกพนทดงกลาวขางตน คณะผวจยจงไดคดเลอกกลมเศรษฐกจชมชน ดงตอไปน

1) กลมอาชพหตถกรรมบานโพธ ต. คลองควาย อ. สามโคก จ. ปทมธาน

2) กลมตดเยบคคต ต. คคต อ. ลำาลกกา จ. ปทมธาน3) กลมอาชพทรพยกานดา 60/48 หม 3 บานทรพยกานดา

ถนนปทมธาน-กรงเทพ ตำาบลบานฉาง อำาเภอเมอง จงหวดปทมธาน 12000

4) กลมวสาหกจชมชนสานศลปบางเจาฉา 77 หม 8 ตำาบลบางเจาฉา อำาเภอโพธทอง จงหวดอางทอง 14120

5) กลมอาชพทำากลอง 46 หม 6 บานปากนำา ตำาบลเอกราช อำาเภอปาโมก จงหวดอางทอง 14130

6) กลมแมบานเกษตรกรศรพราน 118 หม 2 ถนนแสวงหา-อางทอง ตำาบลศรพราน อำาเภอแสวงหา จงหวดอางทอง 14150

14.4 ขอบเขตในการศกษา1. ขอบเขตดานพนท คอ คณะผวจยไดเลอกศกษาเศรษฐกจ

ชมชนในจงหวดปทมธานและจงหวดอางทอง เนองจากมการรวมกลมกนเพอผลตสนคาจากภมปญญาทองถนทประสบความสำาเรจและไดรบรางวลผลตภณฑดเดนเปนจำานวนมาก อกทงทงสองจงหวดนยงเปนพนทททางหลกสตรรฐประศาสนศาสตรใหบรการดานการศกษาอกดวย

2. ขอบเขตดานเนอหา คอ ในการศกษาวจยเรองการนอมนำาปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการพฒนาเศรษฐกจชมชนในครงน คณะผวจยมงเนนทจะศกษาและวเคราะหถงชมชนทองถนทนำาแนวคดของปรชญาพอเพยงทง ความพอประมาณ ความมเหตผล และความมภมคมกนทด บวกกบอกสองเงอนไข คอความรอบรและความมคณธรรมมาใชเพอใหชมชนมความยงยนและเขมแขงในการพฒนาเศรษฐกจและเพอ ความเปนอยทดขนของคนในชมชน

3. ขอบเขตในดานเวลา คอ ระยะเวลาทใชในการศกษาวจยครงนอยในชวง ระยะเวลา 12 เดอน (เมษายน 2556 - มนาคม 2557) ดงตารางตอไปน

16. ระยะเวลาทำาการวจย

ระยะเวลา 12 เดอน (เมษายน 2556 - มนาคม 2557)17. แผนการดำาเนนงานตลอดโครงการ

กจกรรมการวจย

ระยะเวลาในการดำาเนนการวจย (12 เดอน)พ.ศ. 2556- 2557

เม.ย

พ.ค

ม.ย

ก.ค

ส.ค

ก.ย

ต.ค

พ.ย

ธ.ค

ม.ค

ก.พ

ม.ค

1. เสนอเคาโครงวจย2. ศกษาเอกสารทบทวนวรรณกรรมและงานวจยทเกยวของ3. ออกแบบระเบยบวธวจยเพอการเกบขอมล

4. ดำาเนนการลงพนทเกบรวบรวมขอมลงานวจยภาคสนาม (Field Research)5. วเคราะหขอมลและอภปรายผลการศกษา6. จดทำารายงานผลการวจยและเผยแพรบทความวจย

18. ผลสำาเรจและความคมคาของการวจยทคาดวาจะไดรบ

สามารถทนำาผลของการวจยไปพฒนาเศรษฐกจชมชน ซงถอวาเปนฐานรากของการพฒนาเศรษฐกจในระดบประเทศ เปนแนวทางในการดำารงชวตของประชาชนทสามารถพงพาตนเองได รวมทงยงสามารถใชเปนขอมลในเชงแนวคดทฤษฎเพอทจะนำาไปใชในการอางองทางวชาการ ผานการผลตตำาราและเอกสารประกอบการสอนในเนอหาของการเรยนการสอนในรายวชาการพฒนาเศรษฐกจสงคมชมชนอยางยงยน วชาการพฒนาทองถนอยางยงยนตามแนวพระราชดำาร และวชาอนๆ ทเกยวของของหลกสตรรฐประศาสนศาสตรอกตอไป

19. ระบความสอดคลองของโครงการวจยกบทศทางการวจยของมหาวทยาลยทสอดคลองกบนโยบายและแผนดำาเนนการในการบรหารมหาวทยาลย

1. งานวจยสถาบน1.1 การวจยเชงประเมน1.2 การวจยเชงพฒนา1.3 การวจยหลกสตร1.4 การวจยการเรยนการสอน

2. งานวจยทสอดคลองกบยทธศาสตรชาต ภมภาค และทองถน 3. งานวจยสำาหรบพฒนาศาสตรตาง ๆ (Basic Research) โดย

ใหเปนไปตามเนอหาของศาสตรนนๆ

20. ระบความสอดคลองของโครงการวจยกบนโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาต (พ.ศ. 2555-2559) (กรณาระบความสอดคลองเพยง 1 ยทธศาสตร ทมความสอดคลองมากทสด )

ยทธศาสตรการวจยท 2 การสรางศกยภาพและความสามารถเพอการพฒนาทางเศรษฐกจ

21. รายละเอยดงบประมาณของโครงการวจยตามหมวดเงนประเภทตางๆ (คดอยางละเอยดตามจรง)

1. งบบคลากร

รายการ จำานวน

1.1 หมวดคาจางชวคราว

13,000

2. งบดำาเนนการ

2.1 หมวดคาตอบแทน

เชน คาอาหารทำาการนอกเวลา คาเบยประชมกรรมการ

2.2 หมวดคาใชสอยโปรดระบรายละเอยดโดยแยกกลมดงน

1. คาเบยเลยง คาทพก คายานพาหนะ 15,000

2. คาจางเหมาบรการ 1,0003. คาใชจายในการสมมนา/ จดสนทนากลม (Focus Group)

15,000

4. คารบรองและพธการ 3,0005. คาใชสอยอนๆ 1,000

2.3 หมวดคาวสด

1. วสดสำานกงาน 3,000

2. วสดหนงสอ เอกสาร 5,0003. วสดคอมพวเตอร 2,0004. วสดสงจำาเปนอนๆ 2,600

งบประมาณรวม

(หกหมนหกรอยบาทถวน) 60,600

* หมายเหต : ขอถวเฉลยทกรายการสวน ข 23. ประวตผวจย

นางสาววลยพร ชณศรตำาแหนงปจจบน

- อาจารยประจำาหลกสตรรฐประศาสนศาสตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภวฒการศกษา

ปจจบน กำาลงศกษาหลกสตรเศรษฐศาสตรบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

2552 รฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

2543 ศลปศาสตรมหาบณฑต (รฐศาสตร) มหาวทยาลยรามคำาแหง

2540 ศลปศาสตรบณฑต (รฐศาสตร) มหาวทยาลยรามคำาแหงประวตการทำางาน

พ.ศ. 2544 เจาหนาทประสานงานฝายวชาการ โครงการบรการวชาการ ภายนอก มหาวทยาลยมหาสารคาม

พ.ศ. 2545 – ปจจบน อาจารยประจำาหลกสตรรฐประศาสนศาสตรมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรม

ราชปถมภพ.ศ. 2551- ปจจบน กรรมการบรหารหลกสตร

รฐประศาสนศาสตรมหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรม

ราชปถมภ24. ประสบการณดานงานวจย

การมสวนรวมของประชาชนในการอนรกษซากไดโนเสารตามนโยบายเกยวกบการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (วทยานพนธ)

ปญหาการกระจายอำานาจสองคกรปกครองสวนทองถน : มตและมมมองของนกการเมองทองถนในจงหวดปทมธาน (ภาคนพนธ)

โครงการประเมนความพงพอใจของประชาชนทมารบบรการขององคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดปทมธาน

โครงการตดตามประเมนผลการใชจายเงนของพรรคการเมองทไดรบการจดสรรเงนจากกองทนเพอการพฒนาพรรคการเมอง ประจำาป 2552 (วจยรวม/ งบประมาณจาก กกต. จำานวน 1,440,000 บาท)

โครงการตดตามประเมนผลการใชจายเงนของพรรคการเมองทไดรบการจดสรรเงนจากกองทนเพอการพฒนาพรรคการเมอง ประจำาป 2553 (วจยรวม /งบประมาณจาก กกต. จำานวน 1,280,000 บาท)25. ผลงานวจยททำาเสรจแลว และผลงานทตพมพออกเผยแพร (ชอผลงานวจย ปทพมพการเผยแพร แหลงทน)

-ไมม26. งานวจยทกำาลงดำาเนนการอย (ชอโครงการแหลงทน สดสวนงานวจยทรบผดชอบ และสถานภาพในการทำาการวจยวาไดทำาการลลวงแลวประมาณรอยละเทาใด)

โครงการตดตามประเมนผลการใชจายเงนของพรรคการเมองทไดรบการจดสรรเงนจากกองทนเพอการพฒนาพรรคการเมอง ประจำาป 2554 (วจยรวม /งบประมาณจาก กกต. จำานวน 1,450,000 บาท) ปญหาการพฒนาศกยภาพทางการคลงขององคกรปกครองสวนทองถนไทย (งบประมาณจากสำานกวจย จำานวน 30,000 บาท)

ประวตผวจยรวมนางสาววไลลกษณ เรองสม (Miss Wilailuk Ruangsom)

โทรศพท 08-3992-0894E-mail : wi_lailuk@hotmail.co.th

ประวตการศกษารอ.ม. (การจดการภาครฐและภาคเอกชน) สถาบนบณฑต

พฒนบรหารศาสตร (NIDA)ศศ.บ. (รฐประศาสนศาสตร) มหาวทยาลยราชภฏจนทรเกษมศศ.บ. (บรหารรฐกจ) มหาวทยาลยรามคำาแหงการทำางานปจจบน อาจารยประจำาหลกสตรรฐประศาสนศาสตร คณะ

มนษยศาสตรและสงคมศาสตร

มหาวทยาลยราชภฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชปถมภสาขาวชาการทมความชำานาญพเศษ : สาขาบรหารทรพยากร

มนษยและการจดการเครอขาย

วชาทสอน1. ยทธศาสตรการปกครองทองถน2. การจดการเครอขายและการมสวนรวมของประชาชน3. การจดการทนมนษยภาครฐ4. การวางแผนกลยทธสำาหรบรฐประศาสนศาสตร

27. คำารบรองวาจะปฏบตตามรายการตาง ๆ ทใหไวทกประการ

ลงชอ ……………………………….. ผวจย( นางสาววลยพร ชณศร)

หมายเหต : ระบขอมลโดยละเอยด อยางถกตองและครบถวนเพอประโยชนในการประเมนโครงรางงานวจย