Embed Size (px)
Citation preview
72 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
اكياء‌ازتة‌‌وػفةاضافة‌اىل ) فاظمة‌من‌ؿل)و(ان‌صاء‌ال‌يجح‌مصاذ)و(ای‌زة‌فصح‌ؿىل‌ذسجیة...اك
واـالحة اكياء ثـس ار احامتؾة وػفة " ا ذلكفان ياهتا كص من اـصوش متزی احامتؾة ة ،الدصایثزمز
وزوهلا هباء ؿهيا ضفي من‌وحللو سفافا. ك ضف فة اص ا٢كصبت مداات مؼاص من مؼصا اكياء حىون وتشك ،
فهيا مت ايت اك ل اكية بن تخحضری‌الاحذفالا٢كـوم من تسءا واكذك، ازفاف ك الاس خحلم‌اـصوش
،مسولثو‌ك‌اكية‌ؿست .واىهتاء‌توضؽ‌اكية‌ؿىل‌سهيا‌وزخهيا‌ضف‌ظلوش‌ذاظة‌ثلوم‌هبا‌وساء‌مذرععاث
وايفس ة‌‌الاحامتؾة‌ا٢كسولثار‌ثـس‌ك‌لمة‌وفاظك‌ضف‌حات‌لك‌ؾصوسنی،بهنا‌حتمي‌ضف‌مضموهنا‌نثریا‌من
احذفاة‌‌ؿىل مسة حتمي ايت اخساتری تحـغ الام ازواح، كدي اوساين، لمتؽ لك ؿىل فرتط ار سواء، حس
حاهتل، ضف ولمة مفعة ك اـصوسنی جهتئة ااسام هبسف ازفاف)ول‌بلمجـة، من(ك س حلا وما
ة ة‌اكاظة‌هبا،ار٠ك‌ىن‌‌ومسولهتا‌مهنا‌مـاىهيا‌ایم‌مذخاة،ار‌لك‌كل‌مصامس‌اكهت‌متخس‌ضف‌ا٢كايض‌الص اصمز
من‌حسس‌‌الحناءؿىل‌تـغ‌‌الظحاػمجـة‌توضؽ‌‌احذفالثؿىل(ك‌اكية)ضف‌ا٢كايض‌لذرص‌مـىن‌ش‌اك
.الاحذفاةش‌اك‌‌مسولثا٢كصبت‌اكىفنی‌والسمنی‌واضـص‌حفسة،وامنا‌ضف‌اكللة‌اكهت‌ثخااوس167
1 168
1 169
بن اكضازاث اتزخی نخة يا س عصت‌احنساز،و(الوسط‌احاوت)ؾرص‌فرتت‌میزی‌ما‌بل‌تت
حر‌مـية،ؾحاذاث‌وظلوش‌الساظری‌ؿىل‌كامئ‌ثرشي‌ذن‌بول‌وػوز‌مالحؼة،تعوزت‌اياهسزاتل‌اوسان
ا،ؾن‌ـجز‌ايت‌اعحـة‌اؼواص‌خفسری‌الوسان‌من‌لاوك‌ل‌الساظری‌بن اكوافؽ‌بل‌من‌ل‌وايت‌ثفسری
.الذاین‌لوضاء
وكوث،رشاس خ،ثسخة‌اكوان؛ثلسس‌ضف‌اصوحة‌هواسؿ‌منو‌تـس‌الوسان‌تسب‌‌اـرص،شا‌ضف
م‌اكرتة‌مث‌الشاء،ؿىل‌اكعول‌ضف‌هل‌ومافس خ‌وثيوؿ، م،اكوف‌تسافؽ‌بو‌الشاء‌تسافؽ‌بما‌واظعاذ
كزخة‌م‌واكرتة‌تي،وثسحي‌اكوان،حصوغ‌اس خعاغ‌الوسان‌تبن‌اياز‌ؾن‌اكوان‌ومتزی‌رش،واثلاء
.وزحالث‌نجواهل،لك‌ضف‌مصافلذ
167
فص الورجع. زس ة‌السمیة‌افا-احورة‌اعة-ايسوس ة-اصوماهة‌السمیة-اوانهة‌السمیة-اـصاكة‌السمیة-ؾحس‌اصساق‌زحمي،ظالل‌ا٢كويح:اـحاذاث‌ضف‌اكایانث‌السمیة)ا٢كرصة168
.27-07،ضض5105سوزة،س ية-اعاتئة(،ذاز‌ظفحاث‌كزاساث‌وارش،اعحـة‌اثاهة،ذمضق-)اززاذصدة(
.08ؾحس‌اصساق‌زحمي،ظالل‌ا٢كويح:اـحاذاث‌ضف‌اكایانث‌السمیة،ض169
73 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
الوي،اكوان‌ضف‌السمی‌الوسان‌زبى‌حر‌مما،زمزا‌محي‌السماء‌ؾيس‌اكوان‌ثلسس بلك‌وضف
ـخلس‌اياز،مؽ‌احتاذ‌تـس‌دعوظا‌حسس،من‌حزءا‌بظحح‌كس‌اكوان‌بن‌ك اياهسزاتل‌اوسان‌بن‌اـلء‌و
فسفن‌احامتؾي،وؾي‌ىون‌بن‌من‌بنرث‌اكين‌اخىصمی‌بو‌اخلسس‌من‌نيوغ‌والدوز‌ا٢كسافن،اتخىص‌من‌و
ـي‌حة،اىل‌ححا‌ا٢كلسش‌حوان‌‌ابلضافة‌موات‌اياهسزاتل‌اوسان السمی‌الوسان‌لؾخلاذ‌ا٢كسذي‌و‌شا‌و
.الدص‌اـا٠ك‌ضف‌حلة‌و‌امنا‌جباهح‌ا٢كلسش‌حوان‌فسف‌ا٢كوث،تـس‌ما‌حات‌توحوذ
خىون ة‌اكفن‌ظلوش‌جیـي‌لا؛(والسعوزت‌واعلس،اـلست،)زاليث‌من‌ذن‌بي‌و ؾيس‌اكيائز
ؾيس‌اكة‌اعلوش‌حىت‌بو‌اكفن‌علوش‌امذساذ‌ل–لحلا‌سس خـصضم‌نل–االحلنی‌ا٢كرصنی‌كسماء
ت‌ؾرص‌ضف‌السمی‌الوسان تـس‌ما‌ؾلائس‌وحوذ‌تشزت‌ل‌ساتلا،برشان‌نل‌اعلوش،ش‌الوسط،احاو
واكوذ.احـر‌حات‌توحوذ‌الوسان‌اؾخلاذ‌ثسخة‌بو‌ا٢كوث،
الوسان‌ذایانث‌ػوز‌تحساة‌ومتزی،(الؿىل‌احاوت)ؾرص‌ابمس‌ؾصف‌خسس‌ؾرص‌اـرص،شا‌ثىل
ن،صس‌تبه‌اساتلة‌اـعوز‌ؾن‌اـرص‌شا‌وخیخف‌اـاكي، اكن‌بن‌فدـس‌ا٢كلسسة،الص اء‌واهخاح‌حىو
تسب‌‌اىوف،خسزان‌ؿىل‌واصمس‌واـصائس،اكل‌جضىي‌ضف‌تسب‌‌اكواانث،وهياة‌اياز،لسش‌الوسان
رك.ضف‌اعحـة‌ؿىل‌ـمتس‌اكن‌بن‌تـس‌تيفس‌ملسس‌اهخاح‌ضف‌الوسان
وؿىل‌اىوف،تساذي‌الوسان‌وضـا‌ايت‌واكل‌واامتمئ،اصسوماث،تبن‌اـمة‌ايؼصایث‌جضری
.اسحصة‌امتمية‌بو‌اياز‌بو‌اكوان‌كوي‌‌اس خحضاز‌ذالهل‌من‌مت‌مـحس،اىل‌اىف‌خحوي‌ال‌ل‌ما‌خسزاه
شا حوان،حضازاث‌وابكعوض‌العصن‌ثوحس‌س حلت‌ايت‌السمیة‌ا٢كرصة‌اكضازاث‌لس‌ضف‌ػص‌ما‌و
.وحصست‌وا٢كـاذي،اتسا،ذص‌و‌سالمة،تين‌ومصمست‌وهلاذت،واحسازي،
اكوان‌ثسخنی‌تساة‌صسث‌ايت‌اخازخی،تساة‌ؾعوز‌ل‌الؿىل‌احاوت‌ـرص‌االحلة‌اـعوز
ايحااتث‌من‌مـية‌بهواغ‌سزاؿة–وكعس‌وؾي‌ؾن–اس خزم‌اكي و. ؾصف‌و اززاؿة‌ابندضاف‌لحلا‌ما
وظوز‌صموس‌ثعوز‌ل‌اریوكفة‌اىذاتة‌بضا‌ثـس‌حر‌اىذاتة،اندضاف‌تـس‌اخرشة‌الاندضافاث‌كؾؼم
.كدهل‌وما‌الؿىل‌احاوت‌ؾرص‌مش‌السمیة‌ا٢كلسساث
الحصاص،وحصاحـت‌اكفاف‌من‌مصحك‌تسبث،(ايويت‌اـرص)تؼ:سؾي‌خسس‌ؾرص‌تساة‌ضف
اهنص‌جباهة‌الاس خلصاز‌ضف‌السمی‌الوسان‌وتسب‌‌ايي،هنص‌جباهة‌ا٢كائة‌ا٢كسدلـاث‌بماهن‌حنو‌والاابث ضف..
ؿالة‌تلاای‌من‌اصمغ‌ؿىل‌وادضلك‌الوىل،ماللا‌ابندساة‌تسبث‌ا٢كرصة‌اكایهة‌اكهت‌اـرص‌شا‌تساة
ة‌مصاحي‌ثواخسث‌حر‌اخازخی،كدي‌ما‌ؾعوز‌مش‌زوحة٢كلزساث ذص‌بلم‌مرص،ضف‌لمة‌ذة‌حضاز
،(اكيوة)اـا‌مرص‌ضف‌هلاذت‌و‌واحسازي،اتسا، ،(اضلل)اسفل‌مرص‌ضف‌وحوان‌سالمة،تين‌ومصمست
74 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
ا٢كلاجص‌من‌السمیة‌ا٢كرصة‌اكضازت‌كدي‌ما‌ؾعوز‌ضف‌اكایهة‌ثعوز‌تواذز‌ؿىل‌هخـصف‌بن‌وس خعؽ ذفن‌وظصق
و‌افرتت،ثك‌ضف‌اخرشة‌اكاؿاث .ا٢كوث‌تـس‌ما‌حات‌توحوذ‌اؾخلاذل‌ؿىل‌ذامف‌ذي‌و170
بحساذ‌اكهت‌احسازي،حضازت‌ضف اعس‌مالثس‌ول‌اكواهة،اكوذ‌تساذي‌ثوضؽ‌بو‌ثف‌ا٢كوىت
اكهت‌سالمة،تين‌مصمست‌حضازت‌وضف،ا٢كلدوزن‌مالثس‌بضا‌حىون‌بن‌اعحـي‌من‌فاكن‌افرتت‌ثك‌ضف
ة‌هعاق‌ذاذي‌ثسفن‌ا٢كوىت‌بحساذ حر‌اياز،وحوذ‌بماهن‌من‌وابلصة‌مسانهنم،حتت‌وبحاان‌‌احسائة‌الص
ل‌اياز‌بن‌ابؾخحاز‌واـحاذت‌حاهتمؼ٢كضازنهتم‌ابلضافة‌الدصى،حاهتم‌ضف‌وحلهتم‌ا٢كوىت،بوظال‌ضف‌اكفء
.اـرص‌شا‌ملسساث‌من171
يلط‌بحاان‌‌ىمتي‌والمص‌وثلة،جرشق‌ايت‌اضمس‌تئذ،ضف‌السمی‌ا٢كرصي‌فىص بدصى،بحاان‌و
عة‌اكيوة،من‌دؽ‌وهنص ىشا‌ا٢كفذوخ،اواسؽ‌اححص‌حر‌اضلل‌ضف‌و ضف‌وادذفت‌ا٢كـحوذاث،ثـسذث‌و
ا‌اكایهة‌فاختشث‌احالذ،تعحـة‌اكایهة‌ثبثصث‌بضا‌ووػائفا،صلكا ـ ااذئ،اكات‌بسوة‌مؽ‌خفق‌ذاظا‌ظات
ماص ة،حصتة‌و‌سزاؿة،من‌السمی‌ا٢كرصي‌ؿ‌ثـوذ‌اكي‌ا٢كس متص‌واـمي وتـغ‌اس يوي،ايي‌وفضان
مخرصت،كهنا‌اضمس‌ذفا‌من‌وثؼص‌اسحاة،فوق‌ثخـازك‌نربى‌بة‌ا٢كرصي‌ػهنا‌ايت‌اصؿسة‌اـواظف
.اكافئة‌اض خاء‌بایم‌ضف‌اكصازت‌متيح‌فيي‌مرص،ضـة‌ظسق‌مبثاتة‌ثـخرب‌بضا‌اضمس‌واكهت
ىشا ة‌ؿست‌اعحـة‌ا٢كؼاص‌لك‌من‌حىوهت‌و آ ـحت‌‌السمی‌ا٢كرصي‌ابلوسان‌بحاظت‌ب لما‌ذوزا‌و
ة‌السمی‌ا٢كرصي‌وكسم‌اومة،حاث‌ضف ة‌ايل‌الآ آ اىواهة،حصنة‌وجس ری‌اىون،تبموز‌ثـخين‌نربى‌هوهة‌ب
ة‌ولك،واكات‌وايجوم، آ ذال‌بو‌مثال‌‌تلصث‌مصضت‌ما‌ارا‌اهيا‌اب‌‌بن‌الوسان‌س خعؽ‌ظلصى‌لة‌وب
.اكعص
ك هفم‌و لة‌ثرشخ‌هحسب‌‌بن‌لتس‌اكایهة،ثعوز‌مصاحي اكفن‌فوضؽ‌زموس،من‌متثهل‌وما‌اكفن،ظص
اكيين،اوضؽ‌ضف‌الرس‌اكاهة‌ؿىل‌اصكوذ‌اكن‌افصؾوين‌اخازخی‌كدي‌ما‌ؾعوز‌ضف‌ا٢كلربت‌تساذي‌الاؾخاذي
الصاماث‌هعوض‌نخة‌من‌ا٢كـين‌اس خزالض‌ومیىيا‌الصة،انجا‌اكسس‌واخ‌حر‌اكيوة‌انحة‌واصبش
س خسص‌هنغ،لن‌مسؾو‌و‌اوضـة‌هبش‌ا٢كخوضف‌بن‌حر‌اضریت، الصاتنی،خلى‌المین‌خاهح‌ؿىل‌و
.الصة‌انحة‌وحسس‌ايي،ماتؽ‌اكيوة‌انحة‌وزبس
دزؿي‌ا٢كاخسي:بذبن‌ومـخلساث‌ماكدي‌اخازخی،170
وم:HTTPS://WWW.EGYRES.COM/ARTICLES،مسوهة‌احاحثون‌ا٢كرصون،اصاتط:“اكزء‌الول”رصة‌السمیة‌چوزچ‌سـس:ثعوز‌اكایهة‌ا٢ك171
ة19 .5106حو
75 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
ا٢كرصة‌اكضازت‌لك‌ؿ‌كامت‌اكي‌بساش‌وجحص‌اثلي‌مصنز‌ل‌واكوذ‌احـر،ؾلست‌بن‌اواكؽ
ا،جلك‌اـؼمية ،شا‌وما‌حيت‌كامئة‌وماسات‌ازمن،حتسث‌ايت‌ونيوسا‌ومـاتسا،،اوبصاماهت‌باثز ففي
انحة‌وهج‌بو‌الصة‌ضف‌ا٢كخوضف‌ذفن‌حر‌‌ا٢كوىت،بزط‌و‌الصة‌بن‌فىصت‌ساذث(الدل‌اوخ)اـا‌مرص
اوم‌ظحاخ‌خوك‌الزط‌حتت‌ا٢كوىت‌ؿا٠ك‌ضف‌زحهتا‌خواظي‌ا٢كساء؛ضف‌خلة‌اضمس‌ثشة‌حر‌الصة
ضف‌ذاكن‌عححوا‌حـثون‌سوف‌ا٢كوث‌تـس‌بدصى‌حات‌وحوذ‌فىصت‌كهيم‌ؾزس‌لا‌ارشق؛انحة‌من‌اكسس
اایزو)حلول ذفن‌تامن‌ايي،من‌ارشطف‌ارب‌ضف‌حاث‌وؿاص‌مسه،السمی‌ا٢كرصي‌فدين‌مبفوم،اكية‌بو(
مؤهة‌حیخاح‌فالوسان‌ا٢كوىت،ؿا٠ك‌بو‌ابي‌اعحصاء‌ومتثي‌الصيب،ارب‌ضف‌موات ؿىل‌اكن‌ان‌مـ‌والظـمة
.لدص‌حنی‌من‌الحاء‌بكازت‌هل‌جیهبا‌ظاسخة‌امساذاث‌‌ا٢كت‌حیخاح‌نشك‌سفص،
ا٢كمخس‌ا٢كفذوخ‌فالفق‌لخفا،مفوما‌هلاتي‌هياا‌ف،(اححصي‌اوخ)اسفىل‌مرص‌ضف‌بما ومن‌كخا،
ؾزس‌اححص‌ذفا هعوض‌ثعف‌نشك‌جنوم،اىل‌الزواخ‌ثخحول‌حر‌اسلء،ضف‌ا٢كوىت‌ؿا٠ك‌وحوذ‌فىصت
ظـوذ‌زحك‌افرتت‌خك‌االحلة‌الصاماث وسط‌ذاكت‌زوح‌خحلى‌ؾؼمي‌س١ك‌ؿرب‌اسلء‌اىل‌ا٢كخوضف‌ا٢كك
ا‌افىصاتن‌اهعصث‌اخوحس‌وتـس‌لحلا،ايجوم ـ احـر،ؾلست‌ول‌السمیة،ا٢كرصة‌اكایهة‌بظي‌ىوهوا‌م
.واكوذ172
ة‌مئ‌ؿا٠ك‌‌و‌السمی‌مرصي‌ابس حة‌اـا٠ك‌فان‌اخازخیة،كدي‌ما‌اـعوز‌ضف‌اوضؽ‌اكن‌مثل زفن!ابلآ
ة‌وحوذ‌يخثق‌السمیة‌مرص‌بزاكن‌من‌زهن‌‌لك ة‌ابلضافة‌و..اـلي‌جساؤلث‌ثری‌قص اىربى،اىوهة‌لآ
خ‌ؾحاذث‌ضف‌السمی‌ا٢كرصي‌هبا‌ازثحط‌ايت‌اكة‌اـلائس‌فان الول‌بهواغ،زالزة‌ضف‌متثت‌ا٤كة‌بو‌اعلصى‌لآ
بو‌اكواانث‌ثك‌بن‌اؾخلاذ‌ثسخة‌لسسا؛تـضا‌ادذاز‌ايت‌و‌واعوز،اكواهة،الصاكل‌ؾحاذت‌و
وايت‌اكوان،ضف‌ا٣كوك‌الوت‌السمی‌ا٢كرصي‌كسش‌وكس‌اكاكت،اكوكة‌بو‌الة‌الوت‌من‌صئا‌حتوي‌اعوز
سف،خخجسس‌اكوان‌ادذازث ى‌واكة،المومة‌زمز‌حاحتوز()احلص‌كسش‌فو‌هفس،تشاث‌اكوان‌و
سوتم(الهل)متساخ‌ابس حة‌اكال‌نشك‌تحما،خلشى‌احلصت‌شحب‌بن‌ضف‌حصح‌جیس‌و٠ك‌ـحسا٠ك173
جیس٠ك
فــىل‌‌وكوهتا،اربة،اكواانث‌ورضاوت‌هبحة‌السمی‌ا٢كرصي‌بجعة‌نل‌هفس،ؾن‌ذفاؿا‌لذهل‌بن‌ضف‌حصخا
وحاث‌ظالایث ا٢كس عصت‌وسعخ‌كوث،ضف‌مك‌زمز‌ول‌وبسوذ،ثریان‌ظوز‌جنس‌السمیة‌اـعوز‌و
ىشا، ة‌ػصث،و آ ة‌واهسثصث‌لكمي،اكمي‌من‌بسلهئا‌وادذفت‌ب آ بو‌حواانث‌مؽ‌خيسمج‌وحتوزث‌حتوت‌بو‌ب
اـعوز‌ضف‌حتوت‌احلصت،جصمز‌ا‌صمز‌ايت‌ابث()ا٢كـحوذت‌رك‌ؿىل‌وهكثال‌لخفة،مبسماث‌بدصى‌بة
رسة‌ؾحس‌اـزز‌حس ين:اكبهة‌ا٢كرصة‌السمیة،172
173حم،سودت،سوجك(،و‌اهل‌مرصي‌كسمی‌مؽ‌ظحـة‌مذـسذت‌اكواهة،فو‌اهل‌مصثحط حم)نل‌میىن‌هعق‌امس:س تامتس ح‌ايي،و‌‌سوتم‌بو‌سوتم‌بو‌س
ارب اكعوتة‌و و ا٢كىة ابسعة نشك س حم و‌ازثحط ، امتساخ جصبش صلك‌اوسان ضف بو امتساخ صلك ضف اما ظوزای اا‌میثي نشك اؾخرب كس و اؿة‌اـسىصة،
وكائا‌ضس‌الدعاز‌تعفاث‌ظازذت‌رش،ازثحعت‌توخ‌ذاض‌مؽ‌الدعاز‌ايت‌میثا‌ايي‌تفضاه.
76 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
ل‌ا٢كرصنی‌كسماء‌ؾحسو‌زفا‌كاث،حوان‌لسش٠ك‌السمی‌ا٢كرصي‌بن‌هؤنس‌بن‌ووس خعؽ،(حاحتوز)اىل‌السمیة
.الزط‌ؿىل‌مـ‌ثـش‌ل‌ايت‌اكفة‌اىوهة‌لوى‌الزضة‌اصموس
ة‌مصثحعة‌اكزیت‌دسصت‌بن‌السمی‌ا٢كرصي‌اؾخلس‌فلس‌ايحاثة،الصاكل‌ؾحاذت‌و‌اثاين‌وايوغ ابلآ
ة‌اكزیت‌س ست‌لة‌محت‌ايت‌حاحتوز() .اياش‌ثيفؽ‌ظحة‌بهىث‌كآ
ما‌بو‌ا٢كلسش‌اكجص‌مثي‌اكة،كری‌ا٢كاذة‌ابلصاكل‌ا٢كصثحعة‌اـحاذت‌ؾن‌فو‌والذری‌اثار‌ايوغ‌بما
و (benbenجن‌جن)ابؼ‌ـصف وDjedچس)اؼ‌ؿاموذ‌نشك‌مسك،صلك‌ؿىل‌و و ابلهل‌مصثحط(
.بوسصس174
2
هبا،ا٢كخحوكة‌والواهنی‌وثلاسا‌ؿاذاهتا‌ادذالف‌ؿىل‌وا٣كمتـاث‌السمیة‌الال‌حات‌ضف‌هحری‌اثص‌كن‌اكن
جضرتك‌فاهنا‌وثحات‌اكایانث‌ادذفت‌لل‌اضـوة،اتزخی‌من‌الانرب‌السز‌میثي‌اكين‌ايؼام‌ذزاسة‌فان‌كا
ق‌ؾن‌اهيا‌اخلصة‌اىل‌ذامئا‌‌الاوسان‌سـى‌ؿا‌قخة‌كوى‌او‌كوت‌وحوذ‌ضف لك‌اكاظة‌واعلوش‌اـاذاث‌ظص
.ذایهة
خیط ؾحازت‌واكهت‌لسذ،اتزخیة‌مصحك‌ضف‌او‌فصذي‌ثضلك‌وضبث‌فاهنا‌اصافسن‌تالذ‌ضف‌اكایهة‌وما
اخلسة‌تثلافهتم‌لزوخة‌تحـغ‌تـضا‌واحاسسم‌افاكزل‌ثؼافصث‌اخازخی‌كدي‌ما‌لكوام‌مضرتنة‌فـي‌زذوذ‌ؾن
. واكات‌واضـوز‌اخفىری‌ضف‌اعحـة‌ؿاذهتم‌مؽ‌مذياقل‌‌اكن‌خاء‌فلس‌كا،وا٢كخواززة
واذي‌حالذ‌اكين‌ايؼام‌ضف‌س امي‌ل‌اكين‌الاوسان‌فىص‌ا٢كوضوؾي‌اواكؽ‌ثعوص‌میىن‌اكللة‌وضف
اـعوز‌ضف‌افن‌ان‌ابؾخحاز‌فة‌ظوز‌ضف‌نجسسث‌مـية‌واؾلل‌ا٢كاذة‌ا٥كفاث‌اس خلصاء‌ذالل‌من،اصافسن
الاوسان‌معي‌فلس‌كا،حضازت‌لك‌الاساس ة‌واكؿامة‌واكة‌الاحامتؾة‌حات‌اهـاكش‌الا‌و‌ما‌السمیة
وتوضـاث‌ا٥كخفة‌حواانث‌اصاكل‌‌وزمس‌حففص،ا٢كخاؾة‌ثك‌ؿىل‌واهخعاز‌ومـاانث‌مذاؾح‌ثعوص‌ؿىل
اكازيج‌ابـا٠ك‌اخبزری‌ؿىل‌كاذزت‌اذازاث‌اىل‌ثخحول‌ان‌میىن‌اعحـة‌الاص اء‌تبن‌واكذيؽ‌مذياة‌وواكـة
.وثلری175
ة‌تبذواث‌اهيا‌اوظول‌میىن‌ا٢كس خحك‌الاص اء‌ان‌اس خذج‌وثبمي‌ثفىص‌وتـس ثك‌ذامت‌ما‌حسص
اؾخلس‌حىت‌ؿهيا‌واس عصت‌ابلص اء‌اخحنك‌ؿىل‌كاذزت‌اعحـة‌اساء‌كوث‌فان‌كا،مذعاتلة‌او‌مدضاهبة‌الاص اء
.52ایزوسالف‌جضریين:اكایهة‌ا٢كرصة‌السمیة،حصمجة‌بمحس‌كسزي،مصاحـة‌لوذ‌ماص‌ظ،ا٣كس‌الؿىل‌لاثز،مرص،ة‌ش‌ن،ض174
از175 اصایط، الوىل، اعحـة واححوج، كزاساث ا٢كس حاز مصنز الول، اكزء وحارضا، ماضهيا ، اـصاق ضف وا٢كشاة الذاین اكون: اـصتة‌ص س ٢كمىة
.23،ض5106اسـوذة،س ية
77 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
ة‌الوى‌ان ايت‌والسلك‌واكواانث‌اعوز‌من‌لخفة‌اهواؿا‌‌صمس‌فبذش.لسوذت‌وكری‌صامك‌كوى‌ل‌اسحص
فان‌وهبشا‌س عصث‌حتت‌س جـا‌اعوز‌ثك‌زمس‌ابن‌م‌اؾخلاذا،حسصي‌تسافؽ‌زمسا‌وكس‌ؿهيا‌لذاث
ق‌هبشا‌وخس‌كس‌الاوسان .اعحـة‌مواهجة‌ضف‌هل‌ؾوان‌‌ابه‌ـخلس‌ما‌اعص
اكة‌الافاكز‌اذشث،الوث‌مجؽ‌مصحك‌ضف‌واهخلاهل‌سزاؾة‌مس خوظياث‌ضف‌الاوسان‌اس خلصاز‌مؽ
اومة‌اكات‌ضف‌امعق‌تعوزت‌وثساذا‌اعحـة‌لزثحاظ‌ورك‌اوحض‌تعوزت‌ثددوز الازط‌مثت‌فلس‌كا.
الاوسان‌فـمي‌الاوىل‌واـحاذت‌اكایهة‌تساایث‌حوا‌ذازث‌ايت‌وا٤كوز‌الاساش‌اـيرص‌هبا‌صثحط‌وما‌اززاؾة
(واهىث‌رهص)اخرشي‌اكس‌ؿىل‌كاسا‌‌ثعوزا‌اة‌هبئة‌الاهخاح‌ضف‌وا٢كؤثصت‌ا٢كميية‌الوى‌نجس س‌ؿىل‌بهشاك
اصافسن‌واذي‌تالذ‌ضف‌اكية‌وا٢كـخلساث‌اكایهة‌حساة‌ابس حة‌اكال‌و‌شا‌فاكن، ال‌الوم‌اهخرة‌حر.
ا‌حاهتم‌ضف‌كوي‌اثص‌ا‌اكهت‌ايت‌اعحـة‌اؼواص ا‌تـسئش‌‌وحسسو ا‌اة‌ئة‌ؿىل‌ورسعو واكرتتوا‌فـحسو
.رشا‌واثلاء‌صضاا‌اتخلاء‌اهيا
حاكثص‌رك‌ضف‌مبا‌واخاكثص‌والامناء‌اكعة‌مؼاص‌لك‌السمی‌اـصاطف‌افصذ‌وسة‌فلس‌ابيداة‌ارن
ةا٢كمتثك‌اكعة‌كوى‌اىل‌واكوان‌الاوسان ة‌حدىل‌امصبت‌الاة‌ش‌ضف‌نجسسث‌حر‌الام‌ابلآ رسعت‌ؿاز
واولذت‌واكعوتة‌الاهوزة‌مـا٠ك‌مبحالة‌فهيا اىل‌سمهنا‌صصف‌سزاؾة‌كصى‌ضف‌اكل‌ش‌من‌اىثری‌وخسث‌وكس.
ة‌مثي‌ا٢كالذ‌كدي‌اساذش‌الاف وهلوص‌ذل‌ياك‌جنس‌اب٢كلاتي.واـحس‌وحف‌اعوان‌وثي‌وحسوهة‌حصمو‌كص
اعحـة‌ضف‌اكهصي‌اـيرص‌اىل‌جضری‌اصموس‌ش‌اكهت‌حر‌حف‌ؾرص‌خفاز‌ضف‌وخسث‌زوز‌زبش‌صلك‌ؿىل
ة‌هؼریا‌‌ؿس‌واه .الام‌لآ
وا٢كاء،الشائة‌ا٢كواذ‌تـغ‌ؿىل‌احذوث‌زمبا‌وايت‌وحف،حسوهة‌كدوز‌ضف‌وخسث‌ايت‌الاواين‌وجضری
الاة‌وان‌تس‌ل‌ايت‌الادصى‌والاذواث‌حل‌ابس حة‌الامص‌ونشك‌ا٢كوث‌تـس‌ما‌حبات‌الاؾامتذ‌من‌هوغ‌اىل
.الادص‌اـا٠ك‌ضف‌الامواث‌كدي‌من‌اس خزسالا‌ل‌ا٢كوىت‌مؽ‌ذفهنا‌من176
لازساث‌مثت‌اهنا‌ار‌اصافسن‌تالذ‌ضف‌اواحض‌اكين‌افىص‌مـا٠ك‌حتسذ٠ك‌اخعوزاث‌ش‌فان‌رك‌مؽ
ة ؾن‌الازط‌ؾىب‌ارتنزی‌ؾن‌فضال‌‌اعحـة‌كوى‌ؿىل‌اس عصت‌صبهنا‌ثـحسي‌ظاتؽ‌راث‌حسصة‌س ح‌او‌حسص
كس‌حىن٠ك‌اكایهة‌مالمح‌بي‌ا٢كصبت‌صلك‌ؿىل‌معوز‌ثلسس‌من‌هبا‌ازثحط‌وما‌ودعوجهتا‌الازط‌ؿىل‌ارتنزی
ةا٢كىدضفاث‌ا‌اصازث‌حس امب‌تـس‌هضجت (. ا٢كـسين‌اكجصي‌اـرص)افرتت‌ثك‌اىل‌اـائست‌الاثص
.083،ض5105ة‌اثاهة،تریوث‌حيان،س ية‌ظ‌ابكص:ملسمة‌ضف‌اتزخی‌اكضازاث‌السمیة،اكزء‌الول،ذاز‌اوزاق‌رش‌ا٤كسوذت،اعحـ176
78 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
ما‌ـعوز‌اكة‌ا٢كـخلساث‌او‌اكين‌يؼام‌واذصا‌‌رشحا‌‌ثـعي‌ل‌اعوزة‌وا٥كفاث‌ا٢كاذة‌الااثز‌لن
وص وغ‌اىذاتة‌ؼوز‌ابس حة‌ثسزجیا‌‌حزذاذ‌اذشث‌اكة‌ابكات‌احاحثنی‌مـصفة‌فان‌كا،اخازخی‌كدي
السماء‌اـصاكنی‌ؾيس‌اكة‌اكات‌ؾن‌ا٢كسوهة‌ا٢كعاذز‌ان‌اواكؽ‌وضف‌واـوم‌ا٢كـازف‌بضاف‌ص ىت‌ضف‌اس خزسالا
.ونرثهتا‌ايعوض‌خيوغ‌حاحثنی‌مضلكة‌جضلك‌ابثت‌حىت‌خسا‌‌نثریت
ا٢كسلزي‌ابكط‌ا٢كىذوتة‌ايعوض‌احذوث‌لس177
ة‌ابلخنی والانسة‌اسومص178
ؾن‌نخة‌ما‌ال
لل‌مسلزي‌هط‌خیو‌ان‌اياذز‌من‌اظحح‌حىت‌افسفة‌والزاء‌اكة‌واضـائص‌ابعلوش‌وا٢كمتثك‌ا٢كـخلساث
اكهت‌ايت‌وايعوض.السمیة‌اصافسة‌كایهة‌رهص‌من‌مدارشت‌كری‌او‌مدارشت‌اصازت‌من‌ومضموه‌ظحـخ‌اكهت
اىون‌خبق‌اكاظة‌الاساظری‌زفهنا‌ا٢كضمون‌حر‌من‌ثدوغ‌السمی‌اـصاق‌ضف‌اكين‌ابيؼام‌مدارشت‌ظك‌راث
الاذؾة‌ؿىل‌هط‌ما‌ومهنا‌تـضم‌مؽ‌وؿالكهتم‌والاهبم‌الاة‌اسلء‌شهص‌ما‌ومهنا‌ا٢كوث‌تـس‌ما‌وؿا٠ك‌والاوسان
وما‌ا٢كـاتس‌تياء‌وهفة‌اكة‌والاحذفالث‌اضـائص‌اكامة‌هفة‌حول‌اىية‌من‌ثعسز‌ايت‌وايعوض‌وارتاثي
.اظيافم‌لخف‌ؿىل‌موػف‌وصؤون‌ا٢كـحس‌ابذازت‌خـق
اصافسن‌تالذ‌كایهة‌اضامي‌اكين‌اواكؽ‌ؾن‌ظوزت‌زمس‌ا٢كمىن‌من‌اظحح‌ا٢كعاذز‌ش‌وحوذ‌مؽ
خاءث‌كایهة‌مس خوایث‌ياك‌حىون‌ان‌اعحـي‌ومن.السماء‌ابـصاكنی‌اكاظة‌وا٢كـخلساث‌اكين‌ايؼام‌وؾن
.السمیة‌ا٣كمتـاث‌ضف‌حىصمیا‌‌و‌ثلسس ا‌‌الانرث‌هوهنا‌ملسمهتا‌ضف‌الاة
ش اكایهة)و ـمتس‌مذرسا‌الشاء‌اكن‌حر‌والاخلاظ‌اعس‌مصحك‌واهحت‌كس‌احسائة( اامثز‌ؿىل‌و
ة‌وايحااتث من‌سواء‌حاث‌هتسذ‌ايت‌ا٥كاظص‌من‌اخزط‌و‌الوسان‌له‌‌اكن‌وابخايل‌اعلریت،واكواانث‌ارب
ا٢كضاهسنی‌خكث‌بتياء‌من‌بو‌مذيوؿة‌ظحـة‌ومؼاص‌مفرتسة‌حواانث‌من‌فهيا‌مبا‌فهيا‌ـش‌ايت‌احئة
الص اء‌ؿىل‌اخبزری‌ت‌حیاول‌اكي‌اسحص‌ؿىل،(اـضة)اكسسة‌كسزاث‌اىل‌اضافة‌ـمتس،فدسب‌‌وافضونی،
رشا‌حىف‌بو‌تياه‌ظوغ‌خىون‌حوهل‌من مبثاتة‌ايشء‌شا‌ىون‌ما‌ثيشء‌هفس‌زتط‌لحلة‌مصحك‌وضف.
زمزا‌حلذا،بم‌هحاات‌‌بم‌اكن‌حواان‌‌ايشء،شا‌عيؽ‌اكن‌وكس‌ا٥كاظص،ذزء‌ضف‌ؿ‌ـمتس‌اكي‌ا٢كـنی‌بو‌اكف
حیم‌بو‌حیفؼ‌بن‌بخي‌من‌م‌ملصتة‌ؿىل‌حل ش‌ابصصف‌بهشاك‌الوسان‌جسح‌فلس‌ارا. ايت‌واامتمئ‌واخـاو
177
ش‌اىذاتة‌اكهت‌مذساوك‌كى‌اضـوة ا.و ة‌ل‌هوغ‌من‌اىذاتة‌ثيلش‌فوق‌بواخ‌اعنی‌واكجص‌واضمؽ‌وا٢كـاذن‌وكری السمیة‌جبيوة‌قصة‌بس ا.اىذاتة‌ا٢كسلز178
ال مش اصافسن تالذ حوة ضف اسومصون حتسج‌هبا الة‌ايت ثعوز‌حاكفل‌ل حعي ا٢كالذ، كدي اثاثة الفة ذالل ثلسص. بكي ؿىل ا٢كالذ كدي اصاتـة فة
ة‌ؿىل ة)نخاتة‌لخنی‌ضف‌بن‌واحس(.اكن‌ثبزری‌اسومص نی‌والنسنی،ثضمن‌شا‌اخعوز‌اهدضازا‌واسـا‌ثيائة‌الو النسة)واـىس‌حصح(واذصا‌ضف‌زلاضف‌تنی‌اسومص
ا٣ك اهسماخا‌مجؽ بن اىل ضریون اكازسنی حـي اكي شا وحىت‌اخلازة‌اعويت. وارصف، ايحو، اىل ايعاق، واسؽ ا٢كـجمي الاكرتاط من حعي‌ضف‌الث، لوای
الفة‌اثاثة‌كدي‌ا٢كالذ.
ة‌ثضلك‌ثسزجیي‌ابلنسة‌ضف‌حوايل‌الفة‌اثاثة‌بو‌اثاهة‌ك ة‌اس متصث‌لكلة‌ملسسة،وظلس ة،مؽ‌مصوز‌ازمن‌اسددست‌اسومص دي‌ا٢كالذ،ىن‌اسومص
ة‌مس ة‌حىت‌الصن ،ؾيسما‌كام‌ؿلء‌الصوزایث‌تفم‌زموس09وبذتة،وؿمة‌ضف‌تالذ‌اصافسن‌حىت‌الصن‌الول‌كدي‌ا٢كالذ.مؽ‌مصوز‌ازمن،بظححت‌الة‌اسومص
ا‌انظلي‌ش‌ا ة‌واخيلة‌ؾن‌الاثز‌ايت‌حصهو ة‌لة‌مـزوك‌ل‌جضات‌بي‌لة‌ضف‌ا٢كياظق‌اكلصافة‌الصحة‌مهنا.ا٢كسلز لة.ثـخرب‌الة‌اسومص
79 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
اـائة‌اكات‌اىل‌اوحض ة‌اكات‌من‌الوسان‌خحول‌وهؼصا‌ؾي،ارش‌واتـاذ‌ا٥كاظص‌من‌هفس‌حلة‌ضف‌جساؿس
س ياااب‌‌بو‌زـحا‌ىون‌كس‌حام‌ظوظم‌حلؿة‌بو‌ؿائك‌لك‌وبظحح‌اخلس‌شا‌مـ‌اس متص‌فلس‌افرتاث‌من‌فرتت‌ضف
ا‌بدص‌اىل‌خنك‌بو‌خصصت‌بو ـ الوسان‌فهيا‌ـش‌ايت‌احئة‌ضف‌موحوذ‌و٢كا‌ثح ـخلس. ايحق‌ودسصت‌ايزك‌بن‌‌و
ىن.السمیة‌افرتت‌ثك‌ضف‌وعواظم‌اؾامتذا‌من‌السماء‌اـصاكون‌بنرث‌ايت‌الص اء‌من‌واعنی (اكایهة)ش‌و
فلس‌اكاؿة،حات‌ضف‌اام‌كوزل‌هداة‌حىلهئم‌بو‌اكاؿاث‌سؾلء‌جصس‌ؾيسما‌ما‌وكت‌ضف‌اخلری‌صاهبا‌احسائة
اتزخی‌من‌فرتت‌بي‌ضف‌اؼاصت‌ش‌توحوذ‌جنزم‌بن‌میىيا‌ل)السالف‌تـحاذت‌ـصف‌ما‌ضب‌‌ثلسسم‌حصى
ما‌رك‌تـس‌ددت‌زمبا‌مث‌ما،فرتت‌ضف‌ػوزا‌احامتل‌هيىص‌ل‌نيا‌وان‌ا٢كؤزذنی‌كدي‌من‌ا٢كححوج‌السمی‌اـصاق
ؼ‌نخعوص‌لحلة‌فرتت‌ضف‌ا٢كيؼمة‌اكایهة‌ػوز‌وتـس(.اخاة‌اـصاق‌ذایانث‌ضف‌مـسوما‌بو‌ضئال‌‌وحوذا‌حـي
اكایهة) اكين‌اـلي‌موزوج‌من‌اما‌حزءا‌تلت‌ايت‌اعوظمة‌واعلوش‌اـاذاث‌تـغ‌ختفت‌اعوظمة(
ذاض‌ثضلك‌اـصاطف) ذف‌ا٢كاء‌وزل‌وارتتة‌واـك‌والجحاز‌والدذام‌واامتمئ‌اككصوس‌اكارض‌وكذيا‌اىل(
.اك(...اكصوت)ابعنی‌ا٥كوظ‌ا٢كاء‌ورشة(احریق)واصاة‌ا٢كسافص
من‌اكایهة ا٢كالذ،كدي‌اخاسـة‌بو‌اثامة‌الف‌اىل‌خشوزا‌ثـوذ‌اـا٠ك،ضف‌اكایانث‌بكسم‌اصافسة
ا‌مصاحي‌تـست‌صحج‌ما‌ؿىل‌مصث ة‌اـحاذت‌بو ة‌ؾحاذت)الهثو بي‌اززاؿة،اندضاف‌مصحك‌واهحت‌ايت(الم‌الآ
تفىصت‌ا٢كصثحعة‌اكاة‌وػفة‌كری‌خسست‌وػفة‌بضافت‌بي‌اكری،واذامة‌اصسق‌ثوفری‌اىل‌ابكاخة‌ازثحعت
ىزول‌نلعة‌اصافسة‌اكة‌وا٢كـخلساث‌الساظری‌تـغ‌افرتت‌ش‌اىل‌حني‌بن‌وس خعؽ‌وزمبا.احسائة‌اعوظم
لة‌الوسان‌ذق‌وفىصت‌السفي،اـا٠ك‌اىل(ؾض خاز)اياان ـي‌اززاؿة،تـمة‌جضخهيا‌اززغ‌تعص ضری‌لا‌شا‌و
وثزتمع‌الؾلل‌لخف‌متازش‌ايت‌ول‌واامنء،اكعة‌متثي‌اكهت‌حر‌الاحامتؾة‌اكات‌ضف‌ا٢كصبت‌ميية‌اىل
ا٣كموؿة‌بو‌اـائك اياان)٢كـحس‌اـا‌ااكية‌معة‌وحوذ‌افرتت‌ثك‌لفاث‌ومن. بوزوك‌ضف( حعي‌وبذریا.
ة‌جصمز‌الظاحة‌ؾي‌هخج‌هحری‌ثعوز بو‌حدل‌صـة‌من‌زمبا‌ذازيج،قزو‌تخبزری‌هخج‌زمبا‌اكي‌الهثوي‌الو
.اس اس ة‌ايؼم‌بوىل‌خبسس‌اكاخة‌جصوس‌تـس‌دعوظا‌رك‌فصضت‌اكسست‌الهخاح‌ػصوف‌بن‌بو‌تسوي،
حسو ثاماث‌الة‌حبنك‌الظاحة‌اىل‌بصازث‌ايت‌احاتة‌اكلة‌كعة‌ذالل‌من‌رك‌بظساء‌ثوزق‌مت‌به‌و
ا،وؿىل،(بای‌اهي،بهو،)ا٢كلسش‌اثاوج‌اىل‌اسعة‌وحتول ضف‌اثالزة‌اـحاذت‌صاؾت‌مـا،ابزتامن‌بو‌اثص
السمی‌اـا٠ك‌من‌ماكن‌من‌بنرث احسائة‌اعياؿة‌تربوس‌متثي‌خسس‌ؾس‌تسب‌‌بضا‌افرتت‌ش‌وضف. حصاز‌ظياؿة:
حسو.واامتزي‌ا٢كـسهة‌وا٢كعوكاث‌واكل‌والواين‌افزاز فبظحح‌اكق،فىصت‌ظصخ‌اكي‌و‌اخعوز‌شا‌بن‌‌و
بضا‌واصاؾي‌اكاق‌و‌تي‌وحسة‌وا٢كـاوهة‌اكاة‌تعفة‌میخاس‌ل‌الهل ثسلث‌اجسمت‌اصافسة‌اكایهة‌ىن.
اصافسين،ا٢كفوم‌وفق‌ل،ذاكت،هخعوزا‌ايت‌الة،حىت‌افاء،اىل‌بي‌يشء‌لك‌تبن‌امیاهنا‌بلا‌بدصى
80 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
179ثاماث‌سوح-(اثسو)الهل‌لن‌وا٣كمست‌ا٢كرتتعة‌افوىض‌كوى‌من‌الاذم‌ابفاء‌لسذت‌لهنا‌متاما‌ذاكت‌ست
اـوذت‌الوى‌ش‌ابماكن‌وابخايل‌اكوفة،ا٢كا‌ميثي‌الزط‌ظحلاث‌حتت‌جسي‌مث‌ختسص‌حصى‌تي‌میت٠ك-
سلسل‌صلك‌ؿىل‌الؾلق‌من‌خیصح‌اثسو‌سئری‌السمی،ا٢كـخلس‌حسة‌سال،ما‌حر‌خسس،من‌اىون‌كنك
زاث بزضة‌و ة‌ذوذ‌ؿسم‌ؿىل‌اكلئي‌ومن. ة‌وحوذ‌اصافسة‌الآ آ وكك‌اصافسين،ا٢كوزوج‌ضف‌موىت‌ب
ا‌حلى‌يشء‌فياك‌اكط،ظول‌ؿىل‌سالمذم‌ضلن‌س خعؽ‌ل‌اصافسين‌فالهل ل‌فالوسان‌وكا‌ؿ،ؾع
ا‌بمن‌فان‌ظحـي؛ثضلك‌الموز‌حصاین‌ضمن‌بن‌س خعؽ ة‌مجؽ‌ضمن‌بن‌س خعؽ‌ن‌فو‌ما‌ا ايت‌الآ
ا،مبلسوزا ـ س‌مج ة‌مجؽ‌مضن‌وان‌ا٢كعائص،ثلصص‌واحسا،اا‌و ا٢كرتتعة‌الوى‌ضمن‌بن‌س خعؽ‌فن‌الآ
اىون‌لاهون‌ختضؽ‌ل‌ايت وانز‌حة)بدصى‌حات‌توحوذ‌ؤمن‌ل‌السمی‌اـصاطف‌حـي‌المص‌شا. لسش‌ول(
ة‌مبساؿست‌ثق‌ول‌ذن،زخال‌بو‌مواك‌‌اكهوا‌سواء‌وػفهتم‌اكهت‌بای‌‌اخرش، هل‌ابس حة‌وا٢كوث‌لكي،ثضلك‌الآ
اـا٠ك)االؾوذت‌بزط‌اىل‌اصوخ‌وثشة‌اعحـة‌ؾوامي‌تخبزری‌اكسس‌تـس‌فىن‌ومعلة‌حمتة‌هناة‌و
السفي التس‌اىل‌جسية‌ياك‌خحلى( وان‌اصافسن،واذي‌حضازت‌مسریت‌ظوال‌اكن‌شا‌حوص‌خلری‌و٠ك.
جفص‌ؾرص‌مصحك‌ضف‌اكن‌ثبزری‌بول‌بن‌ا٢كؤنس‌ومن‌اوافست،الكوام‌تـغ‌تخبزری‌اضلكة‌اخلریاث‌تـغ‌حصث
بوز‌ضف‌ا٢كىة‌ا٢كلربت‌جضری‌حر‌اكسس،تـوذت‌بموا‌اوافسن،من‌ىوهون‌كس‌كوم،كدي‌من‌الول‌اساللث
مث.رك‌تـس‌هل‌مثال‌‌جنس‌و٠ك‌ثرسؿة‌اؾخلاذا‌ؾن‌ختت‌ما‌زسؿان‌اكاؿة‌ش‌ىن‌ايوغ،شا‌من‌اؾخلاذ‌اىل
احكان‌بو‌الكوام‌تـغ‌تخبزری‌زمبا‌هفس،سن‌انزام‌ا٢كك‌بهل‌ؾيسما‌الاكذة‌اكوك‌ؾرص‌ضف‌بدص‌ثلری‌حعي
ايعوض‌تـغ‌بحساهثا‌اىل‌بصازث‌ؿازمة‌زوزت‌ذالل‌من‌ت‌فبظاحوا‌احالذ‌وية‌رك‌باثز‌وكس‌بدضـا،ايت
ة، ىن.اثاثة‌بوز‌سالك‌موك‌اثين‌صوك،ؾس‌ضف‌رك‌مثي‌وحعي‌ا٢كسلز من-متثي‌اكي‌و‌ثلری‌بل‌و
س‌تؼوز-هؼصي‌وهجة ة‌مجؽ‌بدضؽ‌اكي‌اخفص بن‌تـس‌ابتي‌مسية‌اهل‌مصذود،الهل‌و‌واحس‌اهل‌سعة‌الآ
ة‌راث‌لمرباظوزة‌وـامصة‌ابتي‌اس خوث آ ميية‌بو‌اس اس ة‌اسعة‌ذمع‌مهنا‌صاذ‌لاوك‌اكهت‌وكس‌نثریت،ب
س‌ـسون‌ا٢كؤزذنی‌تـغ‌بن‌‌ابكهص‌اكسص‌ومن.الكامي‌ؿىل‌ابتي اهيوذة‌اكایهة‌ػوز‌ضف‌الساش‌اـامي‌اخفص
ة‌وتنی‌ا٢كالئىة‌وتنی‌النرب‌والهل‌اهلم‌تنی‌اهيوذ‌انػص‌حر اصافسة‌اكایهة‌ضف‌صبان‌‌الكي‌الآ لفاث‌بما.
احاء‌میازي‌اكي‌ؿاصوزاء‌اكحاء‌اض ـة‌بو‌اكس ة‌اعلوش‌تحـغ‌فذمتثي‌اكين‌ؾليا‌ضف‌اكایهة‌ش
اكلة‌كعة‌ثالوت‌متازي‌ايت‌اكسنی‌مرصغ‌كعة‌وثالوت‌وما،ؾرش‌احسى‌س متص‌اكي‌الاهخو‌ـس‌اـصاكنی
اكسنی‌لد‌اـحاش‌وفساء‌اـصاكنی،كى‌ا٢كلسش‌ازواح‌ظلس‌میازي‌اكي‌الامس‌ؾصش‌ومتثي‌احاتة،
هل‌بمومهتا‌خاامش‌بم‌اؿالن‌تـس‌ابخخين‌خاامش‌بد)اىىسو‌فساء‌میازي‌اكي‌ؿ‌الذری‌وجاكء كاامش(
179 اهل بجزو من ثزتوح ايت واحاتة( والنسة والصوزة ة )اسومص السمیة اهنصن تنی ما حضازاث ذایانث ضف ا٤كط اة ل بظلص.ثاماث ة آ ب ذاا اـشتة ا٢كا
ث ثاماحصمز ان ثلول احسال السعوزت, ش صلان ياك مذليلء. ثضلك واكال الهوزة متثي بمصات هبئة وثعوز احسائة اكق فوىض من‌اماث ذالة ةا ل ث
اكق‌ثؼص‌بسعوزت‌ثاماث‌نخجس س‌ذالل‌سواح‌ملسش‌سمي‌تنی‌ا٢كح‌وا٢كا‌اـشتة‌حر‌ذق‌اىون‌ذالل‌الحال‌ا٢كخـاكدة.ضف‌اكزء‌اثاين‌من‌محمة‌فوىض
وحيش‌فوىض‌احسائة‌و‌ثعوز‌ثاماث‌هبا‌ؿىل‌صلك‌زـحان‌اححص‌او‌ثينی.
81 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
صاء‌وفصحة‌متوس،موث‌تعلس‌بكرتن‌اكي‌اكسين‌اخضحة‌مفوم‌مث‌ؿ،الذری‌وحزغ فصحة‌متازي‌ايت‌از
صت‌بو‌ؾض خاز)اياان اكزن‌مسة‌متازي‌ايت‌اكزن‌ظلوش‌ؾن‌انم‌شا‌السماء؛اـصاكنی‌ؾيس‌متوس‌تـوذت(از
(ؾض خاز)اياان‌حزن‌رك‌ؿىل‌مثال‌وذری‌ا٥كخفة،ومـاانهتم‌اعـحة‌حاهتم‌من‌اياتـة‌السماء‌اـصاكنی‌كى
كشف‌اكي‌خفش‌ؿىل‌ماحة‌وبكامت‌ا٢كـحس‌وتلاای‌ا٢كخخذالث‌مجـت‌ار‌خاامش،كذهل‌اكي‌اسلوي‌زوزا‌ؿىل
.قضح‌من‌سوزت‌ضف‌ؿهيا‌خاامش180
ارشق‌بحناء‌مـؼم‌مشت‌موخة‌من‌وجزء‌بوزتنی،ايسو‌اىض نی،ليء‌كعری‌توكت‌رك‌بؾلة
وا‌حر(الذىن)الوسط زلافة‌اؾخيلوا‌حر‌اثاثة‌ابتي‌سالك‌ل‌حاهكة‌سالك‌فهيا‌وبسسوا‌ابتي،ؿىل‌اس خو
ؿىل‌اكن،زخال‌لس امي‌تـضم،تلي‌ار‌اىض نی‌مجؽ‌ضمي٠ك‌المص‌شا‌بن‌‌ا٢كصحج‌من‌ىن،.وذایىهتا‌احالذ
بن‌تـس‌ياك‌ذایىهتم‌ورشوا‌حر‌فسعنی‌اىل‌تـضم‌احص‌وزمبا‌اصافسة،ابكایهة‌ثخبثص‌بذشث‌ايت‌ذایىهتم
ا ؿىل‌مهنا،رسعاث‌ؿست‌من‌اجصامي‌رسعة‌هوهوا‌فاهنم‌حسو‌ولا.ا٢كخساوك‌والساظری‌العط‌من‌اىثری‌مضيو
ا‌ايت‌زاما‌رسعة‌الزحج، حىن٠ك‌ان‌‌شا،(اصاماایان)كعة‌لس امي‌بوزتة،ايسو‌الكوام‌موزوج‌من‌بذشو
اخرش،وثلسس‌واياز،اكية‌مفوم‌بضا‌بذشوا‌مثل‌لحلة،مصحك‌ذالل‌ايس‌اىل‌اهخلت‌كس‌العة‌ش
اك...ا٢كلسش‌اىذاة‌ومفوم‌ا٤كازق،ومعي‌وا٢كـجزاث،ابكوازق‌والمیان وسزا‌وسف‌كعة‌ثدضات‌نشك.
وص متا‌زذا‌بن‌ال‌م‌اكن‌زفا‌واياء‌ابسـاذت‌وبمخ‌بقوث‌ؾيسما(ؾض خاز)واياان‌خاامش‌كعة‌مؽ‌اخوزاثة
وسف‌حعي‌نل‌ا٢كخاؾة‌هل‌سخة‌اكي‌المص زالج‌اىل‌ثـوذ‌كعط‌من‌مىوهة‌فيي‌موىس‌رسعة‌بما.
واس خالم‌ا٢كرصة،س يويح‌كعة‌من‌مبدورت‌مرص‌من‌واجصت‌النسي،زسحون‌كعة‌جض ح‌اولذت:رسعاث
صساك‌سزاذصت‌اس خالم‌كعة‌جض ح‌اصساك ا٢كك‌سریت‌من‌ثفاظا‌تـغ‌بذشث‌فصمبا‌سامين‌كعة‌بما.
من‌اكصوح‌كعة‌بما.لخفة‌حضازاث‌من‌تبساظری‌بضا‌مزحت‌وزمبا(الامس‌جضات‌لحغ)صلهرص‌الصوزي
ابخوحس‌ثبثص‌به‌صحج‌اكي‌اداثون‌ذایهة‌مرشوغ‌فضي‌تـس‌اىسوش‌تلاای‌خبصوح‌ؿالكة‌ا‌فصمبا‌مرص
ا٢كالذي‌اثامن‌الصن‌ذالل‌الصوزي‌اس يب‌بزياء‌اىل‌ذایىهتا‌سریت‌جىذاتة‌اهيوذة‌اكاؿة‌ثلم٠ك‌وزمبا‌اىسويس
وابكاث‌الصوزون،ا٢كوك‌تـغ‌هبا‌كام‌ايت‌اـصاطف‌ارتاج‌ثسون‌معة‌حسو،ما‌ؿىل‌رك،واهة‌حر
ة،هوى‌مىذحة‌ابين‌ابهدال‌بصوز‌ا٢كك ن‌اؿاذت‌ضف‌م‌فاس خفاذوا‌ا٢كسلز من‌وكعط‌تبفاكز‌وثـزز‌حصاهثم‌ثسو
ن‌اس متص‌حر‌السمی‌اـصاق‌حصاج لحلنی‌ابتنی‌س حنی‌حعول‌مؽ‌اخايل‌الكساين‌اـس‌ظوال‌اهيوذي‌اخسو
مـم‌بذشوا‌فسعنی‌اىل‌اهيوذة‌اكاة‌بكحة‌وؾوذت‌افصش‌ليء‌وتـس.اثاين‌هرص‌هحوذش‌ا٢كك‌تواسعة‌هيوذ
س‌وىذاة‌اكذخست،زمبا‌ايت‌اخوزات‌رك‌ضف‌مبا‌اتزخیم،ؾن‌ذوهو‌ما منورح‌من‌ملسش،ذين‌نيط‌و
س‌اكاذز،ذاز‌اضؤون‌اثلافة‌اـامة،تلساذ–اـلي–خان‌توثریو:تالذ‌اصافسن‌اىذاتة180 ة،حصمجة‌الة‌احری‌بتوان،مصاحـة‌و ،ض0991اـصاق،س ية–الآ
.331-503ض
82 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
افرتت‌ش‌ذالل‌جصس‌اكي‌الصوزي‌اىذاة مهنا‌مذيوؿة‌فيي‌اـصاطف‌اكين‌اـلي‌ضف‌اكایهة‌ش‌لفاث‌بما.
.اهيوذ‌فـي‌ما‌قصاز‌ؿىل‌هلم‌ا٢كلاماث‌واكامة‌اخرش،وثلسس‌واكساة،الدصى‌ابكات‌الاؾخلاذ181
3
السمیة‌اوضـة‌اكایانث‌اؾلس‌من‌ثـس‌اوانهة‌اكایهة‌ان‌ؿىل‌ا٢كؤزدون‌جیمؽ ا٢كؤزدون‌صحؽ‌و.
كعط‌من‌حتو‌مبا‌رك‌و‌اوانين،اكين‌فىص‌اصئيس‌ا٢كعسز‌ل‌السمیة‌اوانهة‌الاساظری‌تبن‌ا٤كسزون
ش‌حضازت‌ضف‌ا٢كوحست‌اـيازص‌ؾن‌حبثيا‌وارا.اـحاذاث‌وبسس‌اعلوش‌بصاكل‌و‌بسلهئا‌و‌الاة‌بظول‌ؾن
ة‌ؾيازص‌مخسة‌مهنا‌وخسان‌ا٢كخفصكة‌ا٢كسن‌اوانهة مضرتنة‌رية‌وحات‌لة؛ااث‌راث‌مضرتنة‌لة:حوص
مضرتك‌وصلف‌هحازل،الاس اس ة‌تالذل‌حسوذ‌ذازح‌واـوم‌وافسفة‌الذة‌ضف‌زخاا‌من‌ـصف‌ل
وتـغ،تـضا‌اكول‌تنی‌بو‌هفسا‌ا٢كسن‌ضف‌الفصاذ‌تنی‌ثلام‌ايت‌ا٢كحازایث‌ضف‌ت‌يفسون‌اصایضة‌ابلـاة
موحست‌ذة‌وؾلائس‌وظلوش‌لكا،اوانهة‌اكاؿاث‌تنی‌ؿامة‌افن‌من‌تبصاكل‌ا٢كسن‌ؾي‌ثـرب‌جلل‌وحة
.اخوحس‌تـغ
ة‌ؾحاذت‌وزاء‌من‌اكن‌فلس.وحسهتم‌ضف‌اكن‌ما‌تلسز‌اوانن‌تنی‌اخفصكة‌ضف‌ؿامال‌‌اكن‌واكن آ الو٢كخس‌ب
ة‌مهنا‌بكوى‌ؾحاذت‌وا٣كامك،الذة‌من‌هحری‌كسط‌فهيا‌اكن‌ايت‌اـحاذت‌ول‌احـست،اـامة لوى‌لآ ايت‌و
وش‌ابعاؿة‌ثسن ز مس خحال‌‌اخوحس‌ونجـي‌ارشك‌ثلشي‌واس اس ة‌الدة‌الاهفعاة‌ازنؿة‌واكهت. فلس.
الصابن‌هل‌وثلصة‌بتسا،ثيعفئ‌ل‌ايت‌اياز‌احت‌ضف‌هل‌ثوكس‌اكاض،اهلا‌‌السمیة‌اوانن‌بایم‌ضف‌بزست‌لك‌اكن
وحدة‌لك‌كدي‌واكص‌اعـام‌من ة‌الذمنی‌تنی‌عـام‌ا٢كلسش‌الاكدسام‌شا‌واكن. اكة‌الؾلل‌بول‌والآ
احت‌ضف‌ثـمي‌ايت‌الساس ة بمام‌السمیة‌ابعلوش‌الساسة‌من‌اك‌ؿهيا‌ختؽ‌وا٢كوث‌وازواح‌ا٢كوك‌واكن.
لة‌وهبش‌ا٢كلسسة،اياز اكات‌ضف‌اصئس ة‌اكواذج‌اهساة‌وضف‌اعوضف‌اضـص‌ذق‌ضف‌ؿامال‌‌اكن‌اكن‌اعص
ا‌ؿىل‌بؿاهت‌اوكاز‌من‌مسحة‌اخرشة بو‌كدك‌بو‌ؾضریت‌بو‌اكهت‌تعيا‌‌حلؿة‌لك‌اكن‌ونشك.وزحاهتا‌اس خلصاز
وافسوش‌ریا،ثـحس‌وساموش‌ذمرت،ثـحس‌واوسس‌بزا؛الة‌ثـحس‌بزة‌مسية‌فاكهت‌هبا‌اكاض،اهلا‌مسية
توس سون‌ثـحس‌وتوس سوها‌بزمتزی،ثـحس ضف‌الاصرتاك‌واكن‌اهلا،رضحي‌فهيا‌ماكن‌وبؿىل‌ا٢كسية‌وسط‌واكن.
ملسمة‌ضف‌مـا‌محت‌حصة‌ا٢كسية‌دصحت‌ما‌وارا.ؿهيم‌ا٢كفصوط‌واواحة‌ومزیهتم‌مواظيهيا‌زمز‌اهلا‌ؾحاذت
،اهلا‌ظوزت‌حوصا ا‌واكن.ا‌الة‌خیحئ‌ؾل‌ثسؤاهل‌اسدضازث‌تـس‌ال‌دعریت‌دعوت‌ختعو‌حىن‌و٠ك‌وصـاز
زماخ‌فوق‌بو‌اكش‌ملسمة‌ضف‌هلم‌خاىل‌كس‌به‌بحاان‌‌لا‌حسو‌واكن‌ظفا،ضف‌حیازة‌بن‌شا‌هؼری‌ضف‌ؿ
اصاتط:181 ؿىل مـاجص موكؽ اـصاطف، اكين اـلي ضف كصاءت حدة، دمحم ابمس
HTTP://WWW.MAABER.ORG/ISSUE_MARCH10/LOOKOUT3.HTM
83 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
نل‌ا٢كسية،واكهت.لهل‌اهل‌كحة‌رك‌فوق‌ضمي‌اكن‌تي٢كسية‌مسية‌كحة‌ؿىل‌ملعوزا‌‌ايرص‌ىن‌و٠ك.اكيوذ
كات‌حصمز‌ا٢كسية،هبو‌ضف‌ؿام‌مشحب‌ؾيس‌موكست‌ملسسة‌تياز‌اكوام‌ؿىل‌حتخفغ‌الدك،اكهت‌ونل‌الزست‌اكهت
ا‌واكن‌اكاكت؛الوة‌وبتعاا‌مضئهتا اياز‌ش‌بما‌مجـا‌‌عـموا‌مـية‌موامس‌ضف‌جیمتـون‌مواظيو اكن‌ونل.
ؿىل‌خیؽ‌الهل‌واكن‌اكوك،ذن‌طف‌وية‌هحری‌بزهوهنا‌بو‌النرب‌ا٢كسية‌حامك‌اكن‌نشك‌اكهنا،بضا‌‌و‌الزست‌بة
الساسة‌من‌زواب‌‌لكا‌وبؾلهل‌سعاه ىشا. ة‌نجيس‌تفضي‌الوسان‌اس خحال‌و ظاذ‌من‌ايحو‌شا‌ؿىل‌الآ
.مس خلص‌مواظن‌اىل‌حوال
هحریت‌ولوؿة‌موفوزت‌ذة‌بساظری‌ـا٠ك‌فبدصح‌الوذ‌من‌اكين‌اوانن‌دال‌ا٤كل‌الاس خلالل‌وحصز
ة‌من الآ و-ظفة‌ولك‌هلمة،بو‌هـمة‌ولك‌اسلء،بو‌الزط‌ضف‌كوت‌ولك‌يشء‌لك‌فاكن. من-زرك‌اكهت‌و
س.ؿاذت‌ثرشة‌ظوزت‌ضف‌اا‌‌متثي‌الوسان،ظفاث خ‌لصة‌ذن‌مثة‌و آ ة‌كصة‌الذمنی‌من‌ب آ واكن.اوانن‌ب
شا‌ؾن‌فضال‌‌اوانن‌ؾيس‌واكن.الایم‌ش‌تلة‌حازش؛زاغ‌بو‌ذاض‌اهل‌فن،ولك‌لية،ولك‌حصفة،لك
ة‌ليحة،ووساء‌ص اظنی، آ اـلول،سة‌دسي‌ظوث‌رواث‌والاث‌ا٢كيؼص،ثضـة‌وبزابة‌وحن،اهخلام،وب
الذمنی‌من‌الزط‌ساكن‌ؾن‌ؿسذن‌لي‌ل‌والاة‌اححاز‌ضف‌ؿنی‌وحوز ل‌ذاض‌تيوغ‌احالذ‌ش‌وضف.
ا‌مؤامصت‌بة‌بن‌ا٢كـلول‌كری‌من‌بن‌رك".اىية؟وضؽ‌من‌اكن‌ي"السمی‌سؤال‌حاخة‌ثحلى زخال‌سجص
ون‌اكن ة‌من‌اىرثت‌ش‌ختصح‌بن‌جس خعؽ‌الو الآ ؤلء‌هبا‌يـم‌ايت‌ايـم‌بنرب‌من‌بن‌ضف‌صم‌من‌وما.
ئم‌لك‌هلم‌ىون‌بن‌الكوام ة،بو واكفالث‌ا٢كلسسة‌الرضحة‌ش‌ولك‌اساحصت،افذاهة‌العط‌اك‌ولك‌الآ
ة‌ـحس‌بن‌ؿىل‌الوسان‌فعص‌لس.ا٢كصحة‌ا٢كحة آ معص‌لي‌ول‌مذـسذاث،وساء‌من‌ازواح‌ؿىل‌فعص‌نل‌مذـسذت‌ب
مذـازضة‌ثازاث‌من‌اـا٠ك‌ضف‌ما‌ا٢كواءمة‌لك‌ثوامئ‌لهنا‌اثاهة،فعصث‌ؾن‌الوىل‌فعصث اححص‌مس حة‌وان.
اء‌فهيا‌ـحس‌ما‌تلسز‌ك‌فهيا‌ـحس‌ل‌الایم‌ش‌ضف‌ا٢كخوسط ويح‌اكي‌و‌ارشك‌بن‌رك.والسسون‌الو
ؿىل‌نجصؤ‌ل‌واخنی‌واصاحة‌ا٢كـوهة‌اكك‌ايفس‌وهية‌وسوى؛دال‌من‌فهيا‌وما‌ابلساظری‌اسشح‌حات‌اىل
ل ة‌بؿىل‌اكئن‌من‌اهخؼاز اوظول‌جس خعؽ‌ل‌تـس‌ز .ا
ة‌من‌اهل‌لك‌واكن Mythos)بسعوزت‌الآ حات‌ضف‌وحوذ‌سخة‌جرشخ‌ت‌مذعك‌كعة،بي(
ا٢كاكن‌ضف‌لا‌ثلائة‌وضبت‌وضبث‌ايت‌الساظری‌ش‌‌بظححت‌وكس.هل‌حىصمیا‌‌ثلام‌ايت‌اعلوش‌ثفرس‌بو‌ا٢كسية،
ن‌اضـصاء‌وضؽ‌من‌اكهت‌بو‌مـازف،من‌اياش‌كى‌ولا ؾلست‌الساظری‌ش‌‌بظححت‌وسدصفم،اكواو
نی،اوانن مجـا‌‌واتزخیم،وبذاهبم،وفسفهتم،الو يوا‌ايت‌ا٢كوضوؿاث‌اس متسوا‌زفهنا. صایهتم،هبا‌س ول‌مز
وايلوص‌واامتزي،اصسوم،من‌حیىص‌ل‌ما‌افاهنی‌اىل‌بوحت‌ايت اكضازت‌بایم‌بدص‌اىل‌اياش‌ػي‌وكس.
ة‌خیلون‌تي‌الساظری،خیلون‌اة كي‌ؿسذ‌لاولث‌وزمغ‌افسفة،حبوهثم‌بهخجخ‌ما‌زمغ‌بهفسا،الآ
اخوحس‌اىل‌اياش‌ذؾوت‌مهنم لصذ‌الساظری‌ش‌‌بمثال‌ـسوا‌بن‌صكس‌بمثال‌من‌زخال‌وسؽ‌ضف‌اكن‌لس.
84 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
ا‌بن‌بفالظون‌بمثال‌بدصن‌وسؽ‌وضف‌وجضات،لاساث وفلوا‌ـسو ملسوز‌وضف‌اـلول،ثلدهل‌ما‌وتنی‌تهنا‌و
ا؛هبا‌يسذوا‌بن‌سهوفاهزی‌بمثال‌من‌زخال دشو من‌كصون‌مخسة‌تـس‌اوانن‌تحالذ‌ظاف‌حنی‌توسهاش،بن‌كری‌و
حة‌حزال‌ل‌ومص‌ؾرص‌ضف‌النی‌كوة‌ضف‌اكة‌ثثری‌اكهت‌ايت‌والساظری‌اكصافاث‌وخس‌بفالظون،ؾس
ؿىل‌حتسج‌اكهت‌نل‌الایم‌ش‌‌ضف‌حتسج‌ظحـة،معة‌اكن‌وجضـری‌الساظری،جضـری‌معة‌بن‌رك.كوة
ة‌تنی‌مواس‌ووس حة‌وفاث‌وس حة‌ومثة‌اكاة؛اـعوز‌ضف‌اكوام ة.الآ ثلریث‌لل‌هكهتا‌ثحلى‌اكعاكة‌فالو
س‌بو‌ثيلط‌حاكذ‌ل‌ظوزهتا .ا٢كخـاكدة‌الحال‌ذالل‌حز182
ة‌فصظة‌ثللي‌اثلافاث‌ارشكة‌ضف‌افىص‌اوانين‌و‌ظحـ‌تعحاؾا.باتحت فذوحاث‌الاسىسز‌اـسىص
اظحح اكي تخاخ الاة ش واصص لة، اقص تبسلء جسمهتا تـس اوانن اة جباهة ا٢كرصنی اة فـحسث
وش()حوزش:اتوو()دووسو:دصكي(.وبكميت‌ا٢كـاتس‌ا٢ك ضرتنة‌ؿىل‌س‌ااكن‌ماهذو‌فاس خوش،)امون:س
و ا٢كرصنی مـحوذ اوسصس ظوزيت تنی جیمؽ واكن سریاس، امس الاهل ؿىل اظق و حميوموزاسو ااكن و
مية وش‌هحری‌اة‌الاو .س
ـوهنم‌ضف‌مصثحة‌اكي‌ق.م‌واكن‌اوانهون‌ؤون‌حلت‌ا٢كسن‌و‌ض353هعة‌الاسىسز‌هفس‌اا‌ؿام
اس خرفاف هؼصت مـحوذا توظف افصش من السىسز ساسون من اىل يؼصون اكهوا نل مية، الاو اة من
ول‌س امي‌افالسفة‌و‌ا٢كثلفون.كری‌ان‌ش‌ايؼصت‌زسؿان‌ما‌حتوت‌اىل‌ايلغ‌تفضي واسذزاء‌ضف‌تساة‌الامص
اىل‌كدول‌ش‌الاساظری‌و‌اسجوذ‌السىسز‌و‌ثلدي‌بظاتـ‌‌اهخعازاث‌الاسىسز‌ا٢كخـاكدة‌الامص‌اكي‌بذى
اا‌س اس ا .ابؾخحاز
ة‌ؾيس‌اوانن‌من‌بفضي‌اامنرح‌ايت‌ثسي‌ؿىل‌ازثحاظ‌فىصت‌اخب‌تعحـة‌ا٣كمتؽ‌و‌زلافذ فىصت‌الاو
ثـسذ و اوانهة الاة نرثت فان مث من و حالذ‌اسائست، الاحامتؾة و اس اس ة و اكلصافة عحـة مصذا ا
الازست ؿىل وحیفغ الزات ضس حبلهتا لوم مسية لك كوي مـحوذ وحوذ ترضوزت ثليض اكهت ايت اوانن
.ثضامهنا
.50/05/5108،وم:HTTPS://WWW.MAREFA.ORGمسوهة‌ا٢كـصفة،ملال‌تـيوان:اكایهة‌ضف‌اوانن‌السمیة،اصاتط‌اليت:182
85 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
الزط ''كاای'' اجن اه صى من ياك و زای و هصوهوش اجن وو ومىا مية الاو اة هحری
لكي و اسعان، زمز و و ظوكان ارسى تس لساك اميىن س ؿىل مسدس زخي ئة ؿىل ظوز الام،
خون،واكن‌ارس‌و‌احوظ‌من‌ا٢كوحوذاث‌ا٢كلصتة‌ا .زبس‌اتح‌من‌از
و : اكصة زتة اهو و اضلاق، زتة اصس من لك زفق و ریا، و وش س اجن و و اكصة اهل
مؤسس‌‌اكصاة، اكذمیوش سوخة صموها افصوحيت من اجنة وكس افزغ. اهل فوتوش و اكوف، اهل ذامیوش و
ظحة،ووظفذ‌الاساظری‌ابه‌مىصو‌من‌سائص‌الاة‌و‌اخرش،و‌ملضوة‌ؿ‌من‌واك‌لسوت‌كح.ظوزث
.حیمي‌ذزؿا‌و‌زلا‌الاساظری‌ؿىل‌ئة‌زخي‌رصم‌مفذول‌اـضالث‌رو‌وخ‌مصوغ،ضؽ‌ؿىل‌زبس‌كدـة‌و
رة‌احـغ‌اىل‌اهنا‌اة‌كسمیة،وان‌ومریوش‌كس‌وضـا‌ضف‌مالمح‌و‌اهخحي‌ا
اخبثص تفـي اوانهة اـلست اىل جست اة‌رشكة‌كس اهنا اىل احـغ رة تامن مية، الاو ابة حصتعا اوسااب
ميةاثلاضف‌تنی‌اضـوة،وان‌ومریوش‌كس‌وخس .ضف‌سلهتا‌ما‌وكي‌ت‌ما‌افذلصث‌ا‌اة‌الاو
و: اخجس س و اخـسذ حر من مية الاو اة ؾن ختخف ل
الخساذ، وازواخ والسز واكة اكغ مثي وكمي مـاين ؿىل وجض متي هبا ؿق اكي اكصاضف السعوزي اثوة
.ةوؾيازص‌اعحـة‌والوى‌الخ
اهعاف بو ة الاو مصثحة اىل صفـوهنم و اتعاهلم لسسون السماء ق الاقص اكن
و السعوزة اكاكایث و اكصافة الاكاظط اىل صحؽ شا ان تـضم فشهص احاحثون ادذف وكس ة، الآ
اة‌اىصاماث‌و‌ا٢كـجزاث‌ايت‌اصواایث‌ايت‌وسجا‌نخاة‌ا٢كالمح‌و‌ظوزوا‌فهيا‌تـغ‌الصزاض‌ضف‌ئة‌بحص
ثفوق‌اخرش،و‌زتط‌احـغ‌الادص‌تنی‌مـخلس‌ؾحاذت‌بزواخ‌الاسالف‌و‌تنی‌ؾحاذت‌الاتعال،مسدسا‌ؿىل‌الوى
.الخة‌ايت‌اكهت‌ثدـر‌من‌ملاجص‌ا٢كوىت‌ايت‌اكن‌اوانهون‌ؤمون‌توحوذا
ضف‌‌ادذف ضىىون و نخاجهتا وسمن الاارت معاذز حتسس حول ا٢كؤزدون
لي‌من‌مالمح‌ساتلة‌ؿىل‌الاارت‌و‌الاوذسة،ومن وسخهتا‌اىل‌ومریوش.فسدىص‌تـضم‌ذو‌الاذة‌الاقص
.مت‌صفضون‌وسة‌ش‌ا٢كحمخنی‌اىل‌ومریوش،تي‌صذا‌اىل‌صـصاء‌من‌اصوات‌ارتاج‌اضـيب
اوضوذت،تساا‌ومریوش‌تسؿاء‌صابث‌ارش‌مي50تذا،و‌ثيلسم‌اىل02237مي‌و‌الاارت‌جض
ة مييب‌او‌اكایهة‌اومص ومریوش‌ـس‌مبثاتة‌ااكن‌الول‌بو‌ا٢كؤسس‌اكللي‌ـا٠ك‌الاة‌الاو اضـص‌و‌الياء،و
86 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
ان مفىصا ا يؼصون ايلاذ تـغ ان كری اىذاة. من اـسس ثـحری حس وؿىل ة الآ ؿىل مهتىل و سادصا كسا
.ؿا٢كا‌الشز‌اضاقص‌من‌افضك،ومعفا‌ضف‌اوكت‌هفس‌الاوسان‌و‌ماكضا‌هلموم‌و‌مضالكث
)بحس اوذس وش ؾوذت زحك حصوي ار الارت، ؾن اهخثلت ايت ا٢كالمح احسى فيي الاوذسة اما
ومریوش‌ضف‌ظفاث نجـي‌م‌منورخا‌‌اتعال‌الاارت(اىل‌وظي،وكس‌مجؽ رك‌اصخي‌لك‌ا٢كاكزم‌اكلة‌ايت
لتيائ، لة واك و وتذ زوحذ ؿاصق وسوح اب٢كـصفة صلوف اكن و حىمي و دساغ لازة فو وانين
ومك‌لحوة‌لط‌وظي‌و‌زؾخ،و‌ثـس‌محمة‌حصتوة‌ثداول‌اىثری‌من‌المي‌الذالكة‌و‌اـاذاث‌واخلاس
.ؾةالاحامت
و · ل ؿىل حتخوي اكسام:858كعست بزتـة اىل ثيلسم ول وذ ز هؼما تذا
و ا٢كالحة. و اززاؾة الواؿس من لوؿة اثاين و ة، زمز اسعوزة اتزخیة كععا الول السم اثار‌‌خضمن
.تؽ‌تخحسس‌الایم‌اسـست‌و‌ا٢كضؤوم‌ؾيس‌اوانهنیلوؿة‌من‌ايعاحئ‌ا٢كبوفة‌ضف‌ازواح‌و‌اسوك‌اكسن.واصا
ول‌بوىل‌العائس‌ايت‌حىضف‌ؾن‌ثعوز‌اوانهنی‌فىصت‌وضبت‌اىون‌وثعوز‌من ·
ق‌ازتاوح‌و‌الاهخثاق‌افوىض‌اىل‌ايؼام، .ووحوذ‌ا٢كوحوذاث‌ؾن‌ظص
:بل‌ا٢كـخلساث‌و‌اعلوش‌ضف‌اكایهة‌اوانهة
وكس · ارش، ىف هبا الاس خـاهة میىن واكئياث ت واـفاز اكن وحوذ ضف اؾخلسوا
و٠ك‌حىن‌نخاابهتم‌ؾهنا‌كدي‌شا‌اخازخی‌الا‌نخاابث‌مضوصة‌‌ثحوزث‌بفاكزل‌ؾهنا‌و‌ؿا٢كا‌مش‌الصن‌اصاتؽ‌ق.م،
ل‌اكصة‌الوسان‌ضف‌سووا‌من‌حر‌ا٢كول‌و‌فاؾخلسوا‌اهنا‌ثـش‌ضف‌اواء‌ضف‌مزنك‌تنی الاة‌و‌اخرش‌و
.اصقحاث‌و‌الاهفـال
اكن‌اوانهون‌ؤمون‌تيوؿنی‌الول‌ؾصافة‌مىدس حة‌ابكربت‌و‌عق‌ؿهيا‌اعریت‌و
اعوز‌و‌ايجوم،وثفسری‌‌اـصافة،وثمت‌تفحط‌اـصاف‌احضاء‌اكواانث‌ا٢كلسمة‌نلصاتنی‌الة،ومصاكدة‌مرسى
و اخـامي فخلى اضرط هبشا الاة زوخ ثزنل حر ابلحوتة اص ح حاك ضف ثمت فاكهت اثاهة اما الاحالم.
شا هل ثؤ ايت اعلوش من اـسس بذاء تـس ورك تساه، خحسج و ابمس يعق و مدارشت م الادداز
.ا٢كلسش‌مث‌اخحرص‌و‌امتسح‌ضف‌الص اء‌ا٢كلصتة‌الهل‌ا٢كصاذ‌الثعال‌ت‌الثعال،فذحسب‌ابلكدسال‌ضف‌ايحؽ
اكن‌اوانهون‌ـخلسون‌ضف‌افبل‌اكری‌و‌اكغ‌ايحس،و‌صتعون‌معری‌الافصاذ
ضرتظون‌ساؿاث‌تـهنا‌لذاء‌بفـال‌مـية‌حىت‌ل‌ثعهبم‌اـية.واكن اوانهون‌تحـغ‌الاحساج‌و‌اخوازخی،و
87 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
دضاءمون‌من‌اس‌ارسى‌لهنا‌اس‌ايت‌كعؽ‌هبا‌بحس‌بساظریل‌ؾضو‌ات‌اكهصي،و‌فزؾون‌من‌هـق‌احوم،
فصون‌من‌ا٣كيون‌اؾخلاذا‌مهنم‌ابن‌خاان‌رشصا‌كس‌ثخس .و
م‌‌ـس‌ا٢كوث‌من‌انرث‌ا٢كوضوؿاث‌مغوضا‌ضف‌اكایهة‌اوانهة‌حر‌خیافون
لؾخلاذل‌ابن‌ا٢كوىت‌سوف‌خحوون‌اىل‌اص حاخ‌ل‌ذماء‌ضف‌ؾصوكا،الامص‌اكي‌ربز‌ثلسسم‌لفـال‌احعوة
.ايت‌حىذة‌الوسان‌اكوذ‌وحصفـ‌اىل‌ذزخة‌الاة
ا كس ا٢كت ان حباة اوفات، ؾلة امواهتم تسفن رسؾون اوانهون هخلي‌اكن
من ا٢كخرععاث من ايحة و ا٢كخوشف، احت اي تـوي ة اكيائز ا٢كصامس بوىل وثحسب جصوح، اـا٠ك شا من
.ايساابث
اكن‌وانهنی‌ظلوش‌خـحس‌واكؿاء،مهنا‌اخرضغ‌اىل‌الاهل‌واخوسي‌ا‌ترتذس:
.اسلئ‌و‌ظفاث‌و‌اخربك‌تبرضحذ
مالذ: ؾس اؾاذل اصص ومن الاة تـا٠ك اوانهنی بؾاذ مـؼم ازثحعت لس
وش‌اكي‌اكن‌ـس‌لصخاان‌زایضا، ميحة‌تبؾاذ‌الاة‌ولس امي‌ؾس‌س اصتة‌بزا،وكس‌ازثحعت‌مجؽ‌الؾاذ‌الاو
.وؾس‌افعح‌اكي‌اكن‌يحص‌ف‌دصوف‌وزحك‌خزن
عفوهنم‌ابوحوص‌ابلصلاءاكن‌اوانهون‌ـمسون‌بولذل‌واكهوا‌ـخربون‌كری‌ا٢كـمسن .و
اكن‌اوانهون‌فذلسون‌ترضوزت‌العاض‌من‌الاثي،امیاان‌مهنم‌ان‌زوخ‌الذي‌ن‌ثسذي
183.ؿا٠كا٢كوىت‌الا‌تـس‌بن‌لذط‌من‌كاثا،او‌ثؼي‌لزسهتا‌حىت‌ثذلم‌ا
4
من‌والص اء‌الصزاض‌تنی‌زاتعة‌اكهت‌نل‌والص اء،الصزاض‌تنی‌زاتعة‌اصوماهة‌الزست‌اكهت‌لس
ة‌هجة بدصى‌هجة‌من‌والآ وهان‌الاكذعاذي،وايؼام‌واكق،اكن،حوهل‌خف‌اكي‌ا٢كصنز‌ل‌واكهت.
ولك‌ظلص‌لل‌بمالوا‌من‌حزء‌لك‌واكن.لكا‌ا٢كلوماث‌ش‌م‌جس خمس‌اكي‌ا٢كيحؽ‌ل‌اكهت‌نل‌تبمجـا،اكوك
،تخازخی:HTTPS://WWW.RQIIM.COM/ABDOUJUVEذوك‌ا٢كسية،موكؽ‌زكمي،زاتط‌ا٢كوكؽ:-ؾحس‌الهل‌ددعة:اكات‌اكة‌ضف‌اكضازت‌اوانهة183
12/16/5106.
88 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
افعحة‌اعامذة‌ابلسوت‌ـ١ك‌اعفي‌فاكن‌اصويح؛ابـا٠ك‌خسای‌‌وزلا‌‌ازثحاظا‌‌صثحط‌وحوذا‌مؼاص‌من‌مؼص
184ڤس خا‌الة‌زمز‌ال‌ست‌ختمس‌ل‌ايت‌ا٢كوكس‌انز‌بن Vesta ،اىل‌حصمز‌ايت‌ا٢كلسسة‌اضـك‌ل‌وبهنا‌وماذهتا
اـياة‌هبا‌ـىن‌وبن‌اياز،ش‌ثيعفئ‌بل‌اواحداث‌بوحة‌من‌اكن‌شا‌بخي‌ومن‌ذوالا؛واىل‌الزست‌حات
وبن"ا٢كلسسة" از‌ثخوهجا‌ايعلث‌ا٢كوكس‌فوق‌صى‌اعفي‌واكن.وحدة‌لك‌من‌تيعة‌ثلشى، ة‌ومتثي‌الس آ ب
ا؛وسـاذهتا‌ومداىهيا،حلوا‌حیصش‌اكي Lra االز:ا٢كلسسة‌بزواهحا‌بو‌الزست بو Penates واحاث‌ومعری
ة ا؛وبظوىهتا‌لاسهنا‌ضف‌لزست‌نجمؽ‌ما‌حتمي‌ايت‌اكاذة‌الآ ایهوش‌الهل‌واكن‌وتاذز185
Janus حول‌حیوم
س‌وهجنی،را‌واكن‌حصا،ل‌الؿنی‌اكهت‌وان‌اكاز‌ؾخحة صكة‌اكن‌به‌مـيا‌تي‌لاذؿا‌‌اكن‌به‌شا‌مـىن‌و
.ابة‌لك‌من‌واكازخنی‌اكاذنی186
اكاذة‌اكالكة‌الوت‌زمز‌وبه‌لزست‌اكافغ‌و‌باب‌بن‌ـ١ك‌اعفي‌واكن
(genius) الة‌كرب‌ؾيس‌اكوام‌ؿىل‌ثلشى‌بن‌جیة‌تي‌اكسم‌تفاء‌ثفىن‌ل‌ايت الدصى‌ل‌الم‌واكهت.
واكن‌من‌زاب‌‌حتمي ة‌مـامك‌بضا‌‌ـاما‌بن‌ؿ‌الزابة، الآ و Juno وهو‌فهيا‌واكن. ؿىل‌كسزهتا‌زوخ‌و
و Juno وهو‌بضا‌‌عفي‌واكن.اكق‌ؿىل‌الة‌كسزت‌لاتي‌اكي ضف‌الة‌ايوات‌بو‌وزوح‌اكافغ‌مالن‌و
حة،كح‌ضف‌حـر‌كول‌‌هل‌لال‌وهن.افاين‌كالف ل Di Manes زحمية‌بظاف‌ماكن‌لك‌من‌ت‌حیط‌اه‌اص
م‌بكـة‌اكهت‌ايت‌بسالف‌من‌اكهوز‌بظاف حة‌وحو ق‌دىة‌بن‌من‌حتشز‌ا٢كزنل‌خسزان‌ؿىل‌مـلة‌اص ظص
ئم‌من‌فلط‌ثخبف‌ل‌الزست‌تبن‌وثشهص‌السالف،ؤلء الایم‌ضف‌س ىوهون‌بو‌اكاة‌الایم‌ضف‌اكهوا‌اكن‌بو
التسة‌ووحسهتا‌اصويح‌لوؾا‌من‌حزءا‌‌اسخة‌شا‌ىوهون‌واكن‌تبحسالم،فهيا‌بؾضاء‌ا٢كلدك واكهت.
سدا184 ق.ἙΣΤΊΑ:)ابوانهة‌السمیة: لة‌السمیة،اة‌موكس‌اياز‌اـشزاء،ول‌التية‌اىربى‌ؼ‌هصوهوش‌وزای‌من‌حداجصت‌القص (حبسة‌ا٢كثووحا‌القص
كال اكن الساظری ضف ػوزا بن وزمغ اوحداث. وتـس كدي ا اعواث ثلسم واكهت ا٢كـاتس، ضف ا٢كشحب موكس ؾن مسؤوك بهنا ـخلس بناكن ال اكهت، ا٢كسن كاحة
:بسعوزت‌ؿشزهتا‌اكاكتحتخوي‌ؿىل‌موكس‌ؿام‌حر‌جض خـي‌هریاهنا‌ا٢كلسسة.ضف‌زوما،ؾصفت‌ابلة‌فس خا،واكهت‌ختسلا‌ست‌اكياث‌ؿشازى‌ؾصفن‌تـشازى‌ڤس خا.
ثي بن هصوهوش بت تـصص سوش بظاخ بن تـس وحسج ؿشزاء، زتة بزمتس‌وبزا مثي سدا اكهت سدا‌لس بن كری وبتوو، توس سون من سا‌لك ظة ضف افس
ة‌واخرش‌وبكسمت‌جصبش‌سوش‌بن‌ثؼي‌ؿشزاء‌ايل‌التس. م‌هبا‌الآ و٠ك‌حىن‌اـشزة‌وحسا‌ل‌موضؽ‌افذزاز‌سدا،فلس‌‌دعاا:زفضت‌لك‌ؾصوط‌ازواح‌ايت‌ثلس
ب جضرتك ٠ك ايت اوحست ل ميحوش الو ة آ ب سائص ذون من‌اكهت الويل اكتحة حىون بن ضف زقحهتا ايل سوش اس خااة اسخة شا و ماسؿاث، بو حصوة ضف تسا
ا‌هعهبا‌ضف‌بي‌حفي‌ؿام‌لصاتنی‌وان‌حتت‌ضف‌بي‌مزنل‌ماكهة‌الوسط. :وتشك‌بظححت‌سدا‌نل‌خخنی‌من‌امسا‌زتة‌ا٢كوكس‌زمز‌اكات‌اـائة‌وما‌سوذا‌من‌زمز
واكهت‌سدا‌ثخسط‌حلهتا‌ؿل‌من‌س خاریون‌اب٢كوكس‌ا٢كلسش‌سواء‌ضف‌ا٢كزنل‌بو‌ضف‌ماكن‌ؿام.واكهت‌لك‌وحدة‌من‌وحداث‌‌‌من‌لزیاث‌ؾحاذهتا:ياء.سالم‌وثضامن‌و
ضف‌لك‌تت‌موكس‌سدا‌اكن‌لك‌مسية‌موكس‌اعـام‌ثحسب‌وثهتيي‌تخلسمی‌الصاتنی‌اهيا.واكن‌امسا‌بول‌ما‌شهص‌ؾيس‌اعالت‌وبول‌ما‌يعق‌ت‌كاحا‌‌ؾيس‌السم،ونل‌اكن
:واكهت‌ختسلا‌ست‌اكياث‌ؿشزاواث‌ؾصفن‌تـشزاى‌سدا،حر‌لمن‌ؿشازى‌سداؿام‌موكوف‌ؿل‌اصتة‌ضف‌ذاز‌اصئاسة‌حر‌اكن‌س خلدي‌اضوف‌والخاهة.
م ن ادذاز مت و زوما ضف سدا مـحس ختسم من ومهنن ا٢كلسسة، اياز زؿاة مست‌ؿىل بزياء ؿشزهتا ثفلس ومن اـشازي من ولكن س خة، ؿسذن ىمتي ؾرشن تنی ن
ا موضوغ سدا( )ؿشازى افس خال ؿشازى اكهت اعازمة، اككلة ا٢كـامك ش ملاتي وضف ا٢كوث‌حبصكا‌حة. ؾلاهبا ىون الة صبن‌ذسمهتا صبهنم فاكن الك حرتام
ال‌او‌كعریا‌ذازخة‌من‌اياز‌‌وان‌سدا‌ا٢كلسش:اكاز‌ح‌بحصاة‌ا٢كياظة‌اىدریت. وكس‌اكن‌اكاز‌حواان‌ملسسا‌ؾيس‌سدا.اكهت‌ثعوز‌اكمصات‌مذجمة‌حصثسي‌زواب‌ظو
او‌ابلصة‌من‌ا٢كوكس.
[شا‌الهل‌هل‌وهجنی،وخ0حا‌اصوماهة،](و‌اهل‌احواابث‌و‌ا٢كساذي‌والهخلالث‌واعصق‌وا٢كمصاث‌وا٥كازح‌ضف‌ا٢كثووIANUS)ابالثة:ایهوش‌بو‌خاهوش185
ـخرب‌بظي‌امس،] ـخرب‌حسة‌ا٢كثووحا‌به‌مثری‌وحامس‌ازناؿاث‌واكصوة‌واسالم.5يؼص‌مس خلدي‌ووخ‌يؼص‌ليض،و‌الهل‌اخلسي‌ضص‌ياص‌و [و
186 اـصة الؿالم لصص حصامج )موسوؿة ا٢كوزذ بؿالم مـجم احـحك: تریوثمری الوىل، اعحـة مالنی، اـ١ك ذاز وا٤كسزنی(، السال س ية-والخاهة حيان،
.213،ض0995
89 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
نرب‌لكل٢كـوهخ‌ثبيت‌بدصى‌بزواخ فىواب:187
Cuba و‌حتصس وفدويا‌دعا،هتسي Abeona وبتوان‌انمئ‌و
Fabulina االكم‌ثـم ة‌حرضت‌ضف‌بدصى‌مصت‌هفس‌وخس‌ا٢كزنل‌كاذز‌ما‌وارا. حي‌بامن‌الآ الزط‌واكهت.
ة‌هفسا آ مازش‌ل‌بحاان‌‌واكهت‌الم،الزط‌بي Terra Mater ماحص‌حصا‌واتزت Tellus ثس‌اتزت‌فيي‌ب
Mars ا‌ايت‌الزط‌بي ة‌ل‌حىون‌وبحاان‌‌ا٢كلسش،ودعهبا‌تلسم‌عؤ متس‌ايت Bona Dea اعاكة‌الآ
.اكعحة‌ابلزحام‌واكلول‌اساء188
Faunus وفووس‌خساثنی، Pomona پوموان‌فهيا،تلـة‌ولك‌معي‌لك‌مـنی‌اهل‌ا٢كززؿة‌ضف‌واكن
وسریز‌ززغ، Saturn وساحصن‌اسلذ،لهوام Sterculus واسرتهوس‌مصاؾي، Pales وپاس‌لص ة،
Ceres ،وفؼصانهس‌حاظالث Fornax وڤاكن‌اخيوز،ضف‌اكزت‌خحمط Vulcan اياز‌للاذ.
و Terminus حصمس‌اـؼمي‌الهل‌اكسوذ‌ؿىل‌رشف‌واكن ـحس‌متثي‌و ايت‌والدساز‌اكاازت‌ضف‌و
الدصى‌ل‌فهيا‌بن‌يىصون‌ىوهوا٠ك‌بهفسم‌اصومان‌فان‌اسلء،اىل‌ثخعؽ‌اصوماين‌كری‌اكهت‌وار.ا٢كزازغ‌حتسذ
ة، آ ىن‌ب بم‌الزط‌و‌اكن‌واس خـعاف‌نفازث‌وبذط‌وامیاه‌ثلوا‌مؼاص‌بؾؼم‌حوهل‌اكهت‌اكي‌ا٤كوز‌و
ا،حاث ايامة‌حشوز‌اساحصت‌وا٢كصتة‌بمواث،ومزنل‌ومعسز بكميت‌ؿام‌لك‌من‌ياص‌صص‌حي‌ما‌وارا.
بكدي‌وارا‌اهبج؛ Corssroads بو Compitalia اعصق‌مخلى‌ؾس‌ضف‌الزط Lares الزاث‌اعواث
من‌ماو‌صص‌وضف‌ا٢كززوؿاث؛لك‌ؿىل‌ـعف‌واس خسزازا Tellus خس‌مصضات‌الاة‌اساای‌كسمت‌ياص‌صص
هلم‌ا٣كاوزت‌ا٢كزازغ‌حسوذ‌حول‌قيايئ‌موهة‌ضف‌اكصج‌بدوان‌اىل "Arval بزفال‌ادوان"وية‌سری‌ؿام‌لك
ص،من‌تداان‌اكاازت‌عوكون سؾن‌الضايح،ذماء‌ؿهيا‌وصصون‌از الزط)ا٢كصخی‌و افاوة‌ختصح‌بن(
ا٢كوفوزت يا٢كىة،ؤمن‌اكن‌اكن‌بن‌شا‌من‌وصى. ىصم‌اضحياء،بس حاة‌وز فضئ‌اكلول،ضف‌اـمي‌و
ف‌اضـص،ف ؤ .واـمي‌والمیان‌واصوخ‌اكسم‌ولوي‌ا٢كرسحاث،فو
لي،اكن‌نل‌اصوماين،ىن‌و٠ك خ‌ضف‌فىص‌القص آ ال‌سمهيا‌ىن‌و٠ك‌الذمنی،وعوز‌ظوزا‌‌ا‌كن‌ب
ة‌ش‌واكهت‌الزواخ،بي Munina موها بو‌اض حاة،بو‌اكعحة،لصذت‌مـيوایث‌الحان‌تـغ‌ضف‌الآ
.زوما‌بو‌ايرص،بو‌اوفاق،بو‌اـفاف،بو‌افضك،بو‌اكوف،بو‌المي،بو‌ارشف،بو‌اكغ،بو‌اكاهصت،
ا‌عـة‌مصط‌بزواخ‌مهنا‌واكن Maia مثي‌اس ية،فعول‌بزواخ‌ومهنا‌ا٢كوىت؛وبزواخ‌اكلظاف‌اسرتضاؤ
ة‌ومهنا‌ماو؛صص‌زوخ آ ة‌بو‌الاابث‌وبزواخ،Neptune هپذون‌مثي‌ا٢كاء‌ب مثي‌الدساز‌جسىن‌ايت‌الآ
اكزيب،ذج‌ا٢كىس م،ل‌تك‌خبف‌من‌حزصت‌هواب‌ابلضافة‌كىل‌حزصت‌ذى‌ل‌دوڤذوهس‌ولـة‌من‌الزددالث.ثلؽ‌هواب‌ضف‌صلل‌ااكزيب‌حر‌خلي‌اححص‌ا187
ى‌اىربى‌ساهداگو‌يس.وثلؽ‌حوة‌ولة‌فوزسا‌المصىة‌واهباماش،قصة‌ايت،وصلل‌خامااك.اڤاانل‌ؿامصهتا‌وبنرب‌مسهنا؛ومن‌تنی‌ا٢كسن‌الدص‌وا٤كط‌الظ
يب،وثحف‌مساحهتا ²مك019.880ذى‌هواب،اكماگي.هواب‌ل‌بنرب‌حزز‌ااكز س‌ؾن،واثين‌بنرب‌اكزز‌من‌حر‌ثـساذ‌اساكن‌تـس مون‌وسمة.00س پاهول،مبا‌ز
.50/05/5108،تخازخی:/HTTPS://WWW.MAREFA.ORGاكن‌ضف‌زوما‌السمیة،مسوهة‌ا٢كـصفة،اصاتط‌اليت:188
90 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
ا٢كلسش‌الوس‌بو‌اكتح،اكوان‌بو‌اككعان‌ا٢كلسسة‌اكواانث‌خلمط‌تـضا‌واكن .Silvanus س ڤاوس
والهخاح‌اخياسي‌بزواخ‌ومهنا‌تبرى،بحس‌ياهل‌ل‌اىدخول‌فوق‌هبا‌حیخفؼون‌ا٢كخلون‌اكن‌اكي رشف‌ثخومس:
وسا‌اكي،ؿىل ى‌اوانن،ؾيس‌الدعاة‌با Priapus جصایثس‌واكن‌واولذت،اكغ‌حتمي‌و زسؿان‌و
الاضة‌بوقس خنی‌السس‌هعسق‌بن‌يا‌اكن‌ارا)واللاث‌اـشازى‌واكهت‌زوما،سىن‌ما ؿىل‌جیسن(
حمي.اس خـساذن‌تشك‌ضمن‌متثاهل‌كضة
ظوزا‌‌خسون‌النی‌من‌اسشح‌واكن‌اكسائق،من‌نثریا‌‌حزن‌الهل‌شا‌فاحضة‌ذـة‌ظوز‌واكهت
هـصف‌ل‌اهيا‌الول‌ومجك".اكاسست‌اـنی"ؾهنم‌حصذ‌بو‌اخياسي‌ؿىل‌السزت‌هتهبم‌كضح‌فهيا‌ػاص‌م‌ظلریت
ة‌ؿسذ‌ف‌حف‌ذيا‌‌كط ا‌اصومان،ؾيس‌تل‌ما‌الآ ضىو‌بفا،تثالزنی‌فازو‌ولسز تـغ‌بن‌من‌ترتوهوش‌و
ة‌من‌فهيا‌اكن‌العاة‌ا٢كسن لكم‌ىوهوا٠ك deus ترتوهوش‌سمهيم‌اكن‌ىن‌اصخال؛من‌فهيا‌لن‌بنرث‌الآ
ة؛ آ .اا‌‌بو‌كسسا‌‌اصومان‌ؾيس‌ثـين‌اكهت deus لكمة‌لن‌ب
ؾحاذت‌من‌الصاكل،ا٢كخـسذت‌اضـحة‌اـلائس‌من‌حضس‌الساس ة‌الفاكز‌ش‌حتت‌وكن‌واكن
اعحـة، ة وا٤كصماث،واكصافاث،واصصف،وا٢كـجزاث،ابسحص،والمیان‌واعوظمة،،fetishism واكاكنری
ـا‌اخبزخی،كدي‌فامي‌اعاا‌ساكن‌بایم‌من‌ابكة‌ؾلائس‌ومـؼما هبا‌خاءوا‌ايسوزتنی‌بسالفم‌بایم‌من‌ابكة‌و
بس ا‌كازت‌ضف‌السمی‌موظهنم‌من بو‌مس‌لصما (sacer) ملسسا‌‌والصزاض‌والماهن‌الص اء‌من‌اىثری‌واكن.
واكهت.بذيوا‌ارا‌وا٣كصمون‌اكغ،وكت‌ضف‌واساء‌اولذت،حسثو‌الظفال‌الصزاض‌ؤلء‌ومن‌ثسوس ،
ةا٢كحخىصاث‌بو‌افؼة‌اعف‌من‌مئاث فاكهت.عحـة‌ذازكة‌توسائي‌ظحـة‌كاایث‌اىل‌وظول‌جس خزسم‌الآ
مهنم؛واحس‌مهنا‌خیو‌اكذ‌ل‌تهنم‌صائـة‌اامتمئ
حا‌‌ظفي‌لك‌واكن ؾيل‌ضف‌مـلا‌‌رحا‌‌ظمسا‌‌بو Bulla "تك"خس‌ثلص ثـق‌ظلریت‌متازي‌واكهت.
اكحثة‌الزواخ‌رتذ‌الدساز‌بو‌التواة‌اىل ش‌اصصف‌واكهت. ضفاء‌الدعاز،٢كيؽ‌جس خزسم‌واخـاو من‌و
ومن.هفس‌و‌االن‌بو‌اـسو‌لعولث‌واثالف‌الؿساء،حوص‌واالك‌اسلء،منا٢كاء‌واىزال‌المصاط،
ضف‌اساحصاث‌رهص‌صذ‌نشك".ابسوء‌اعالمس‌بو‌اـياث‌ثعخا‌بن‌خنىش‌لكيا:"شا‌ضف Pliny پين‌بكوال
وص ان،Tibulus وثخووش،Virgil وڤصحي،Horace وزاش‌بكوال اسائس‌الاؾخلاذ‌واكن .Lucian و
ـرصن‌ال،اواء‌ضف‌وعصن‌الفاؾي‌بلكن‌بهنن ن،ـصفا‌ل‌بؾضاة‌من‌اسم‌و لذن‌كری وحینی‌الظفال،و
.ا٢كوىت
وخ وتبن‌واعریت،وابفبل‌اب٢كـجزاث،ؤمون‌اكهوا‌ا٢كدضىىنی،من‌كال‌‌ال‌مجـا،اصومان‌بن‌و
ة‌وتبن،وثـصق‌ثخحسج‌اامتزي الایم‌وتبن‌اصومان،ظف‌ضف‌خحازة Olympus بو٢كپس‌حدي‌من‌ثزنل‌الآ
91 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
حة‌اكواذج‌وتبن‌محوسة،السلء‌وازوحة‌لؼوػة،السلء‌افصذة اب٢كس خلدي‌ثئب‌الص في‌ثبزخی‌وحیخوي.
اخدؤاث‌من Pliny النرب‌پين‌لكاث‌وضف.افسفي‌توكاز‌لكا‌ساا‌الهحاء‌شا‌بمثال‌من‌مئاث‌ؿست‌ؿىل
اعحـة‌دوازق‌ثبزخی"ثبزخی‌وسمي‌بن‌مـ‌يا‌عح‌ما‌اسحصي‌اـالح‌ووسائي بن‌حیسج‌اكن‌ما‌ونثریا".
ة‌الؾلل‌بل‌ثؤخي مبوف‌كری‌صئا‌‌وخس‌تبن‌ااكن‌جضاءم‌ارا‌اتما‌‌الاء‌‌ثلى‌بو‌اكصتة‌بو‌اكىومة‌بو‌اخااز
ش‌ضف‌الزساف‌من‌خحس‌وسـا‌ضف‌ما‌لك‌ثحشل‌اكوك‌واكهت.اسلء‌ضف‌زؿس‌كعف‌مسؽ‌بو‌رتحة،بمـاء‌ضف
اـاذاث،
و‌ثـحری‌بذق‌ؾهنا‌ـرب‌اكي‌افغ‌ؿهيا‌عق‌واكن .ا٢كفصظة‌اكة‌اـلائس‌بي Supersitis فغ‌و
ىهنا ة‌فىفت‌الاحامتؾي‌وايؼام‌اكنك‌ذؿامئ‌خثخت‌اضـة‌ثلوى‌اس خلالل‌ؾن‌كط‌ثلـس‌ل‌اكهت‌و آ اصف‌ب
انز‌ذسمة‌ؿىل‌خلوم‌افسداث‌اـشازى‌من‌ظائفة‌وؾت‌فس خا،الة‌كوما‌‌موكسا‌‌وصاذث‌اكشز،حات‌خوامئ
ة‌لوغ‌من‌وبدصحت‌ا٢كلسسة،ا٢كسية آ ة‌والصة‌وا٢كززؿة‌الزست‌ب وهؼمت،di indigetes كوك‌الومة‌الآ
ة‌ش ة‌ش‌بحة‌واكن.ا٢كواظينی‌مجؽ‌ابمس‌اكوك‌هبا‌ثلوم‌ا٢كيؼص‌مجك‌خسست‌ؾحاذت‌الآ الوىل‌الومة‌الآ
بظحح‌نل‌مىا‌بظحح‌كس‌الهل‌شا‌ىن٠ك‌وان Jupiter or Jove حوف‌بو‌حوترت‌الهل‌اضـة‌كوة‌اىل
وش ا٢كخلئة‌اسلء‌زكـة‌میثي‌مـيوة‌هعف‌كوت‌زال‌ل‌زوما‌حات‌من‌الوىل‌الصون‌ضف‌اكن‌تي‌اوانن،ؾيس‌س
اصؿس،وكعف‌المص‌اضمس‌وضاء
ا٥كعة‌ا٢كعص‌من‌صؤتواب‌‌میثي Jupiter Fluvius فوفوش‌حوترت‌ظوزت‌ضف‌واكن فصحي‌اكن‌وكس.
وزاش زوما‌وساء‌بنرث‌واكهت.اسلء‌بو‌ا٢كعص‌فغ‌مصاذفا "Jove" فغ‌الحان‌تـغ‌ضف‌س خـمالن‌هفسل‌و
Jupiter ثوانىز‌حوترت‌لك‌حر‌اىدخونی‌ثي‌اىل‌هحری‌موهة‌ضف‌حافاث‌رسن‌اسلء‌بخستت‌ارا‌ثصاء
Tonans -سدسلنی-ا٢كصؿس‌حوف ـي. ذس پرت‌بو Diuspater ذوس پاحص‌ؾن‌لصف‌حوترت‌فغ‌و
Diespeter ایهوش‌وـي.اسلء‌اهل‌بي Janus ذایهوش‌سمى‌الظي‌ضف‌اكن‌اكي Dianus و‌ؤف‌اكن
مث‌ا٢كسية،ابة‌اىل‌مث‌اوهجنی‌ري‌اىود‌ابة‌زوخ‌اىل‌بول‌‌ت‌صمز‌واكن‌واحسا،اا‌‌المص‌تساة‌ضف‌وحوترت
اس ية‌بو‌اوم‌هحساة‌تساة‌بو‌فذحة‌بي‌اىل مؽ‌مهنا‌رصح‌اكصة‌بایم‌ضف‌ال‌ثفذح‌ل‌لك‌بتواة‌واكهت.
ة‌زمیة‌زوما‌حوص آ الؿساء‌ب حوترت‌ـؼم‌تسب‌‌مش‌اضـة‌ؾيس‌مـؼل‌‌اا Mars ا٢كصخی‌واكن. اهل‌بول‌‌واكن.
ا؛زوما‌زمز‌تـس‌فامي‌و‌ىون‌بن‌اكذ‌مث‌اكصة،اهل‌بظحح‌مث‌اكصج، ثعق‌اعاا‌ضف‌كدك‌لك‌واكهت‌وصـاز
اضوز‌من‌صص‌ؿىل‌امس حوترت‌من‌كسما‌‌بكي (Sata) اززغ‌اكسثة‌حشزت‌الول‌الهل‌سحي‌ىن‌و٠ك.
وؿما‌واحس‌لاهون‌لكا‌الدائي‌بدضؽ‌اخبزخی‌كدي‌ما‌موك‌من‌مك‌به‌ؿىل‌ثعوز‌الساظری‌واكهت‌وا٢كصخی،
كوت‌بكي‌زوما‌ااث‌واكهت .Saturna Regina سحي‌ؾس‌من‌اكيب‌اـس‌ضف‌وا٢كضاـة‌اسالم‌وبكص‌اززاؿة
هتا،من آ ة‌من‌اضـة‌كوة‌اىل‌بحة‌هن‌وىهنن‌ب اكهوز‌الآ Juno زحيا‌وهو‌الاث‌ش‌من‌واكن.
92 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
Regina ا‌ضف‌ابزواح‌وظون‌واكهوا.والمومة‌وازواح‌الهوزة‌وحامة‌اسلء‌مىة ولوون-وهو‌صص-صص
ة‌واعياؿاث‌اكاهصت،بو (mens) اكوكة‌اة Minerva مرنڤا‌واكهت‌ازجیاث؛بسـس‌ف‌ازواح‌بن اسو
.واىذحة‌وا٢كوس لنی‌وا٢كمثنی‌اعياغ،وظوائف
مریفا‌تالش‌الة‌ظلریت‌ظوزت‌زوما‌سمة‌اؾخلاذل‌ضف‌ؿهيا‌ثلف‌ايت Palladium احالذوم‌واكن
Pallas Minerva اهاش‌هبا‌خاء‌ابسالخ‌مسحاة Aeneas اكة‌تبساة‌زوما‌اىل‌ظصواذت‌من‌سمعم‌ضف
صت) Venus ڤيوش‌واكهت‌واكصة، از والدعاة‌وازواح‌اضوت،اة( ا‌واكن. صص‌و‌ا٢كلسش‌صص
ي از‌ثفذح‌صص‌اجص فهيا‌صون Ovid واوڤس Lucretius ىصض وش‌بمثال‌اضـصاء‌واكن .(Aperire) الس
من‌وساكهنا‌والاابث‌واعس‌واولذت‌واساء‌المص‌اة Diana ذایان‌واكهت.اكة‌ااكئياث‌كؽ‌الصال‌ا٢كضب
كنك‌لثوم‌بكامي‌من‌الكمي‌شا‌دضؽ‌حامن Aricea بزض ة‌من‌هبا‌يجء‌دسصت‌زوخ‌سمعم‌ضف‌واكهت‌اوحوص؛
اكهوا‌اكن‌اكااح‌ماب‌‌ذایان‌مزاز‌الىة‌شا‌ضف‌واكن‌وبىهتا، Nemi ىميي‌حبریت‌بزض ا‌من‌ابلصة‌واكن.زوما
الول‌الاابث‌مك Virbius ڤریتوش‌ا٢كاكن‌شا‌ضف‌ضاحـت‌كس‌الة‌ش‌بن‌ـخلسون ك. ذوام‌ضمن‌و
تـس‌واحسا‌‌مجـا‌‌هبم‌سددسل-وبسواهجا‌اعائست‌وية‌ول-فصتوش‌ذفاء‌اكن‌الزط‌وادعاة‌ذایان‌ادعاة
اكيب‌ابلعن‌ؾيسل‌سمى)تلعن‌هفس‌ـور‌كوي‌ؾحس‌بي‌واحس احسى‌ا٢كلسسة‌احوظ‌دسصت‌من‌بذش(
شحب‌ا٢كك‌وهيامج‌الىة‌بدساز ة‌ل‌ارن‌ش.ا٢كس ح‌مالذ‌تـس‌اثاين‌الصن‌اىل‌اـاذت‌ش‌تلت‌وكس.و الآ
.اصمسي‌زوما‌كن‌اىربى
ىهنا‌مهنا‌بظلص‌كومة‌بزابة‌ؤلء‌كری‌لنی‌واكن ش‌ومن.اصومان‌كى‌لحة‌ؾهنا‌ثلي‌حىن٠ك‌و
لك‌كسفت‌مؽ‌مدهتج‌وو‌لامص‌بن‌خوزغ٠ك‌واكي‌واكص،افصخ‌اهل Hercules صكول‌اعلصى‌الزابة
لؼة‌م‌يال واعوض‌وا٢كمثنی‌اخااز‌زاؾي Mercury مصهوزي‌واكن. ارثوت‌اة Aps بپس‌واكهت.
سعاهنا‌زوما‌ثسعت‌بن‌و٢كا.اكرص‌خیعهئم‌واانج‌رهوز‌بزابة‌ؤلء‌كری‌واكن‌اكصة،اة Bellona وتوان
ة‌اهيا‌خاءث آ خسست‌ب آهتا‌مهنا‌خاءث‌مسية‌كحت‌ارا‌الحان‌تـغ‌ضف‌واكهت. ة‌لؽ‌اىل‌خضما‌تب الآ
ساكن‌واكن‌زوما؛اىل‌بسریت‌كاذهتا‌حنی‌فاي‌اة‌توهو‌فـت‌نل‌الحة‌ش‌وضلان‌‌كحهتا‌ؿىل‌ذال‌‌اصوماين
آهتم‌مـم‌بثوا‌اـامصة‌اىل‌خاءوا‌ارا‌ايائة‌الكامي ئم‌بظول‌نجخر‌ل‌حىت‌بكسالم‌فهيا‌ثخذوا‌تب اكسذ‌اساكن‌بو
اهيا‌فبثون‌بمصاك‌اىل‌ا٢كاحصون‌اوم‌فـي‌ونشك‌الس حاة،من‌سخة‌مفاحئا‌‌احذثااث‌‌والذالكة‌اصوحة
آهتم تب ة‌ؤلء‌مبجيء‌بهبون‌اصومان‌ىن‌و٠ك. من‌امتثال‌بساحوا‌ارا‌بهنم‌ـخلسون‌مـؼمم‌واكن‌الخاهة؛الآ
الهل‌و‌هفس‌امتثال‌بن‌ؤمون‌اكهوا‌نثریون‌ومهنم‌مـ،الهل‌بساحوا‌ماكه ة‌تـغ‌بن‌ؿىل. ٠ك‌اكسست‌الآ
الاحة‌ل‌اكهت‌تي‌ثلة، ق‌اصوماهة‌اـحاذاث‌اىل‌جرستت‌فلس. ايت‌واثلافة‌اكصتة‌واعالث‌اخاازت‌تعص
.واوانهة‌اصوماهة‌اكضازثنی‌تنی‌وضبث
93 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
تالذ‌ضف‌المص‌بدص‌واىهتت‌ظلة،مث‌اعاا‌حويب‌مث‌هكحاها‌ضف‌المص‌بول‌اعالث‌ش‌حسزت‌وكس
هفسا‌اوانن ة‌ضف‌واكن. آ ابلصاتنی‌زصول‌ا٢كس خعاغ‌واكن‌اعحؽ؛وجصوذ‌ا٢كـيوي‌اخجصذ‌من‌يشء‌اكوك‌ذن‌ب
ىهنم‌واخضحاث، ة‌ؾن‌خیخفون‌اياحة‌ش‌من‌واكهوا‌افصذي؛الام‌بو‌ابصاحة‌ؾحاذل‌میسون‌اكهوا‌كل‌و آ ب
وصـصا‌‌وفاكة‌ملامصت‌ا٢كمخئنی‌اخرشة‌اعفاث‌روي‌اوانن آة‌اصوماين‌اضـة‌زحة‌شا‌بخي‌ومن. تب
ئم‌خعح‌ما‌خـ١ك‌بن‌وزس‌االك،هلم‌وبكام‌اوانن ة‌بو اىية‌زس‌ونشك‌وظلوش،مصامس‌من‌الآ
ئم‌جیيسوا‌بن‌اصمسنی ا٢كلسسة،زوما‌بزست‌اىل‌فضمول‌ايفوش،ضف‌واعمبهة‌ايؼام‌حر‌اكسذ‌اكيس‌بو
ة‌تبكصة‌اس خعاؾوا‌لكل‌ومزحول هلم‌ا٢كلزك‌اوظية‌الآ ذمرت‌م.ق096ؿام‌من‌بي‌تـس‌ؾس‌من‌جفاء.
Demeter وذوهس وش Dionysius ثسریس‌ومزخا Ceres رب اـية‌اهل) Liber و اكسرت‌واس خلدي(
Castor وپىس Pollax لك030ؿام‌ضف‌وص س:زوما‌حاميي‌وظازا‌اوكت‌رك‌من‌ؿاما‌‌ؾرش‌ازين‌تـس
من‌زوما‌اىل‌يجء590ؿام‌وضف‌وكذئش؛زوما‌ضف‌فضا‌ظاؾون‌وابء‌من‌خیفف‌ـهل‌اضاضف Apollo لپون
وص س،رصم‌بفـوان‌ظوزت‌ضف‌اوانن‌ؾيس‌اعة‌اهل Aesculapius ابسالكپوش Epidaurus اپسوزوش
ة‌ؿىل هل‌حىصمیا‌‌مسدضفى‌ظوزت‌ضف‌مـحس‌اخرب‌هنص‌ضف‌حز ل‌به‌وكي‌اوانين Cronus جىصووس‌ويجء.
Diana تسایان Artemis وبزمتس Neptune تيخذون Poseidon پوس سن‌ومزح‌سحي،ؾن‌يشء‌ضف‌خیخف
فسدس صكي،Vulcan تڤاكن Hephaestus و اذش،Hercules هبصكول Heracle و تپوثون Hades و
Pluto صمس وش‌اىل‌اضـصاء‌تـغ‌تفضي‌حوترت‌وازثفؽ،Mercury تـعازذ Hermes و وش‌كری‌س س
ة؛واهل‌الواهنی،ؿىل‌والمي‌ا٢كخحى،الذالق‌وكايض‌وحازسا،اعازم‌المیان‌صاس‌فعاز‌اوانن، ئت‌الآ و
.وا٢كس حة‌واهيوذة‌اصواكة‌اخوحس‌ؾلائس‌لدول‌لي‌ؿىل‌ا٢كخـمنی‌اصومان‌ؾلول
الزابة‌ؤلء‌مـوهة‌ت‌خضمن‌اوضؽ‌لنك‌اىيوث‌من‌هؼاما‌‌اعاا‌واس خزسمت ضف‌الة‌واكن.
ىن‌اكيا،مزنهل ضف‌خیو‌ما‌مهنا‌لك‌متل‌‌اىية،من (Collegia) حلؿاث‌صبسا‌اكن‌اـامة‌اعواث‌و
صبسا‌الماهن‌من‌ظفوفا ة‌اكـة‌ختخاز Pontifex Maximus بؾؼم‌حرب‌لكا‌و ش‌ؾضوة‌حىن‌و٠ك.ا٢كئو
ة‌اىل‌حتخاح‌ا٢كلسسة‌الكاث حىن‌و٠ك‌مهنا؛خیصح‌بو‌اهيا‌يضم‌بن‌مواظن‌لك‌وسؽ‌ضف‌اكن‌تي‌ذاض؛ثسز
ف اكوك‌بن‌ؿسا‌س ايس‌سعان‌بي‌ا‌ىن‌و٠ك‌اعحلاث،بو‌ا٢كصاثة‌سائص‌ؾن‌مفعك‌ظحلة‌بو‌مصثحة‌ثؤ
بذواهتا‌من‌بذات‌جس خزسلا‌اكهت واكن‌اـش،ؿىل‌ت‌دس خـنی‌اكوك‌بزايض‌تـغ‌اصاذ‌ؿىل‌جس خويل‌واكهت.
من‌اياش‌بثلاء‌ؿهيا‌حیس هبا‌اكن‌مبا‌ارثاء‌ؾؼمية‌الحال‌تخوايل‌بظححت‌وكس‌ذسمهتا؛ؿىل‌لومون‌ؾحس‌ا
ابكواث‌حیخفؼون‌الؾضاء،من‌جسـة‌ثضم‌ا٢كس ح‌كدي‌اثار‌الصن‌ضف‌اىربى‌اكة‌الكة‌واكهت.الموال
ساون‌اخازخیة، عصون‌الصاتنی،ولصتون‌الة،ولصءون‌الواهنی،و .س يواث‌مخس‌لك‌ضف‌مصت‌زوما‌و
94 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
بي -flamine فمين‌سمون‌بدص‌اكيا‌‌ؾرش‌مخسة‌اصمسة‌اب٢كصامس‌الام‌ضف‌الحداء‌ؤلء‌ساؿس‌واكن
.الضايح‌هریان‌موكسي
الافزون‌بو Salii فاساون:ذاظة‌واحداث‌ؤذون‌صبان‌‌ؤلء‌من‌بكي‌الحداء‌من‌ظوائف‌مثة‌واكن
اعح،ؾلس‌ؿىل‌عسكون fetiales وافذايل‌مصخی،ا٢كلسش‌اصكط‌من‌تيوغ‌اكسس‌اـام‌س خلدون‌اكهوا
واكهت.اـجحة Lupercalia وجصاكا‌تعلوش‌لومون‌اكئاة‌ادوان‌بو Luperci واوجصيس‌اكصة،واؿالن
ؿنی‌من‌ثبذش‌ا٢كلسش‌اب٢كاء‌وم‌لك‌ضف‌وحصص‌اكوك‌مبوكس‌ثـين Vestal Virgins افسدة‌اـشازى‌ظائفة
تنی‌من‌خیرتن‌احغ‌واكمص‌‌احغ‌اثاة‌رواث‌اصاحاث‌ؤلء‌واكن؛Egeria احصای‌ا٢كلسسة‌اكوزة
فس خا‌الة‌ذسمة‌ضف‌ؿشازى‌ؼن‌تبن‌لسمن‌وهن‌واـارشت،اساذسة‌تنی‌س هنن‌ثرتاوخ‌االيت‌افذاث
ين‌س ية،زالزنی اكس ة‌اـالكاث‌حصمیة‌احسان‌اكرتفت‌وارا‌واخىصمی‌الامذاساث‌من‌رضواب‌‌شا‌هؼری‌ضف‌و
ايوغ،شا‌من‌حصمیة‌ؾرشت‌ازيت‌اصومان‌ا٢كؤزدون‌جسي‌وكس‌اكات،كس‌ؿىل‌ول‌وذفت‌ابـىص‌رضتت
زتوحن،الة‌ذسمة‌رتهن‌بن‌ن‌اكن‌ؿاما‌‌اثالزنی‌كضنی‌فارا ىن‌و افصظة‌ش‌ا‌ثخاخ‌اكهت‌من‌مهنن‌كي‌و
.ا‌بثحت‌ارا‌ثلخمنا‌بو
ة‌اذازت‌سزسون‌اكهوا‌اكن‌ادسـة‌اـصافنی‌ظائفة‌هفورا‌‌اىية‌ظوائف‌بؾؼم‌واكهت وملعسل‌الآ
س خعـون"اكاكم‌هحاز‌فاكن.تـس‌فامي‌ا٢كضحات‌اكواانث‌بحضاء‌ؾن‌وابفحط،الوىل‌الایم‌ضف‌اعوز‌ابنجا
اعؽ فرس‌بو‌اكاكم،جیس‌ما‌اـصافون‌فرس‌مث‌اكصة،بو‌اكنك‌بو‌اس اسة‌بؾلل‌من‌ام‌معي‌لك‌كدي"
ق‌ؾن‌كدم‌بل‌من‌بو‌الكسان‌تالذ‌من‌شا‌فهنم‌ثلوا‌اكنhauruspicesالهحاذ‌مفدضو‌هلم و٠ك.احصوزای‌ظص
حاخاث‌وتنی‌بكواهلم‌تنی‌وكفون‌الحان‌تـغ‌ضف‌اكهوا‌وكك‌اب٢كال،القصاء‌من‌مبياات‌اكوام‌ؿىل‌اىية‌ىن
ثـع‌میىن‌اكن‌اياش‌من‌حلؿة‌بو‌ظائفة‌معحة‌مؽ‌خفق‌ل‌كاهون‌بي‌بن‌رك‌من.لسدضازهتم‌شة‌من
اكـة‌اكاغ‌الاس خعاؿة‌ضف‌واكن‌ف،اـمي‌عح‌ل‌مض ئوم‌وم‌الاهون‌ف‌يؼص‌اكي‌اوم‌ان‌كي‌ارا
سـس‌وم‌ف‌اؿالهنا‌اهيا‌عة‌اكي‌اوم‌بن‌ا‌كي‌ارا‌اكصة‌اؿالن‌ؿىل‌اب٢كوافلة ضف‌اكىومة‌واكهت.
س‌ما‌ثـصف‌بهنا‌ثسؾى‌اكعریت‌السماث ة‌حص ايت‌اىذة‌ول،Sibyllineاسخة‌اىذة‌اىل‌ابصحوغ‌الآ
Cumaeهومة‌ضفApolloبتون‌اكية‌بوSibylس خي‌هحوءاث‌فهيا‌جست بن‌الؾان‌وسؽ‌ضف‌واكن.
ضفThe oracle at Delphiذفي‌اثف‌اىل‌صسوهنم‌اكهوا‌اكن‌وابصسي‌اوسائي‌هبش‌اضـة‌ضف‌ؤثصوا
تعلوش‌لعس‌ىن‌و٠ك.حلوهنا‌كاة‌لك‌حلون‌واكذون‌ضاءون،انجا‌بي‌ضف‌وهجوهنم‌وتشك‌الحان‌تـغ
ة‌ذصة‌بو‌سة‌ثلسم‌بن‌ال‌اـحاذاث قضهبا‌اثلاء‌بو‌ؾوهنا‌ىسة‌لآ الاحذفالث‌ان‌لوون‌اىية‌واكن.
كری‌س خعؽ‌ل‌ذكة‌ول‌واكصاكث،الكوال‌ضف‌اككة‌مهتيى‌فهيا‌زوؾي‌ارا‌ال‌مثصهتا‌حمثص‌ل‌الصط‌شا‌ثلام‌ايت
95 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
ؿهيا‌رشفوا‌بن‌اىية و‌خسس‌من‌اؿاذث‌وحدت‌هوؿ‌اكن‌بای‌‌اعلوش‌ش‌من‌ظلس‌ضف‌وكؽ‌وارا. ثعة‌و
.اكن‌حیمتا‌ايت‌ابـياة‌اكين‌اعلس‌بذاء‌وReligioفغ‌مـىن‌واكن.مصت‌زالزنی‌اؿاذث‌رك
االثة Cacer لكمة‌من‌مض خق‌افغ‌ومـىن؛Sacrifice اخضحة‌و‌الاحذفال‌ضف‌ما‌بل‌واكن
الهل‌مك‌ومـياا من‌هكة‌بو‌ا٢كوكس‌ؿىل‌ثوضؽ‌وـىة‌من‌كعـة‌صلك‌ؿاذت‌ثخزش‌احت‌ضف‌اخضحة‌واكهت.
وحىون‌ذزنصا،بو‌لكحا‌‌بو‌نخضا‌‌حىون‌وكس‌الزط،ختصهجا‌مثصت‌بول‌الصة‌ضف‌وحىون‌احت،انز‌ضف‌ثلى‌ايخش
ا٢كياس حاث‌بنرب‌ضف‌ثشحب‌الذریت‌اكواانث‌اثالزة‌واكهت‌زوزا،بو‌صات‌بو‌ذزنصا‌‌بو‌فصسا‌‌اامة‌ا٢كياس حاث‌ضف
ارا‌به‌ـخلسون‌واكهوا(.واثوز‌واضات‌اكزنص‌ؾس‌بي) Su-ove-taur-illa ظوز-بوڤ-اسو‌ؾس‌ضف‌بلة
هفس‌الهل‌اكن‌الاؾخحاز‌شا‌وؿىل‌خلدا؛بن‌م‌صاذ‌اكي‌الهل‌اىل‌اس خحات‌اخضحة‌ؿىل‌ذاظة‌ظف‌ثت
بلكون‌واياش‌اىية‌واكن‌ا٢كشحب؛ؿىل‌حتصق‌ايت‌ل‌وحسا‌اكوان‌بحضاء‌اكهت‌وان؛ت‌ضحي‌اكي‌و
ضف‌ابلذمنی‌ضحي‌واكن.تـس‌ا٤كخفنی‌ؾحس‌اىل‌ولس‌كوث‌ثذلي‌بن‌بمون‌ؤلء‌اكن‌فلس‌م،تلي‌ما‌لك
.اـاذت‌ش‌خحصمی‌م97ؿام‌ضف‌كاهون‌ظسوز‌من‌لتس‌اكن‌به‌رهص‌جیسز‌ولا‌الحان؛تـغ
ذس وش‌پپوش‌العي‌فـي‌نل‌كوك‌حباث‌ضحي‌بن‌صخي‌خح‌حتوصا‌‌اىفازت‌ش‌حوزث‌مث
Publius Decius ،هوزثوش‌مازدوش‌فـي‌ونل‌ووك Marchus Curtius صل‌بذسوذ‌ضف‌تيفس‌بلي‌ار
اخحم‌كس‌اضق‌ان‌رك‌تـس‌العة‌وثلول‌اكفة،الزضة‌الوى‌قضة‌تشك‌سىن‌اـامة‌اسوق‌ضف‌سزال
لازهيا‌اىل‌ؿاذث‌كس‌الموز‌وان حیسج‌اخعری‌شا‌واكن‌مذـة؛اعلوش‌ش‌من‌بنرث‌اخعری‌احذفال‌واكن.
ا٢كسية‌بو‌ا٢كاص ة‌لعـان‌بو‌اززاؾة‌محعولث لة‌واكهت. موهة‌عوف‌بن‌الاحذفال‌شا‌ضف‌ا٢كخحـة‌اعص
،ا٢كصاذ‌ابيشء لسم‌ثعری ارش‌ؾي‌وصذ‌اسئة‌ا٢كؤثصاث‌من‌تشك‌فخعص‌واكابحئ،اعواث‌هل‌و حىن‌و٠ك.
ة؛اصطف‌من‌اكالض‌لك‌ذعت‌كس‌اعواث و‌ؿهيا‌عق‌اكي‌افغ‌واكن‌اسحص Carmen اكزمن‌و
ـرتف‌مجـا؛واصكة‌الوضوذت‌ـين ة‌الكوال‌من‌رضة‌اعالت‌تبن‌زصاحة‌تين‌و اعلة‌ثت‌ما‌وارا.اسحص
ة‌جسي‌حسة‌ا‌ثوخ‌بن‌جیة‌اكي‌الهل‌اىل‌ووهجت‌ا٢كصؾة‌الظول‌حسة اكي indigitamenta الآ
.ا٢كصؾة‌اعلوش‌ضف‌حسزت‌كس‌ما‌كعة‌فان‌جیة٠ك‌فارا‌جیاة؛بن‌تس‌ل‌اصخاء‌فان‌ت،واحذفؼوا‌اىية‌مجـ
ة ة؛مـوهة‌هبا‌عحون‌اكن‌ايت‌ايشوز‌بوvotaافوات‌ت‌ظك‌ورو‌اسحص‌من‌وكص الك‌واكهت‌الآ
ايشوز‌هبش‌وفاء‌الحان‌تـغ‌ضف‌جضاذ‌ؾؼمة ؿىل‌اصومان‌لفاث‌تنی‌وضفت‌ايت‌اىثریت‌ايشوز‌وثويح.
عف‌ت‌میزتح‌اكن‌به‌وؿىل‌كوهبم،میل‌‌اكن‌اكن‌بن اياش‌تنی‌الوة‌ابعك‌وصـوز‌ايـم،ؿىل‌وصىص‌ثلي‌و
كن‌اكن‌ما‌شا.مجـا‌الوى‌ش‌مؽ‌وفاق‌ؿىل‌اياش‌ىون‌بن‌ضف‌بهست‌وزقحة‌اكفة،اعحـة‌كوى‌وتنی
96 Siteweb :www.dernounisalim.org Email : [email protected] / [email protected] http://elearning.univ-biskra.dz/moodle/course/index.php?categoryid=243
هوؿا‌‌ىون‌بن‌ـسو‌ل‌خامسا،صلكا‌‌اكن‌شا،من‌ايلغ‌ؿىل‌فاكن‌اكوك‌ذن‌بما‌اضـة،كوة‌ضف‌بثص‌من
ة‌اكىومة‌تنی‌اخـاكسة‌الاهوهة‌اـالكة‌من ا٢كلوة،ارشق‌من‌خسست‌بذاین‌احالذ‌اىل‌جرستت‌بن‌و٢كا.والآ
اكشاتة،اكك‌ا٢كؼاص‌رو‌اـمق‌المیان‌بما‌اصمسي،اكن‌شا‌و‌اصوماهة‌اكوك‌ضف‌ثضـضؽ‌ما‌بول‌اكن
ف،ضف‌ا٢كيدرشت‌واعلوش ظونی‌وؾياذ‌ظرب‌ضف‌الكالل‌ثلاوم‌ػت‌فلس‌اص ضف‌ا٢كس حي‌اكن‌ثلة‌و٢كا.
في‌المیان‌شا‌اىل‌الاسدسالم‌تـغ‌اسدس١ك‌المص‌بدص واكن‌وظلوس،ؾلائس‌من‌نثریا‌‌ؾي‌فبذش‌السمی‌اص
جضلكت‌وان‌الایم،ش‌اىل‌ا٢كس حي‌اـا٠ك‌ضف‌ابكة‌اعلوش‌ش‌حزال‌ول‌زبي،وبظاك‌حوكة‌ؾن‌الذش‌رك
.السمیة‌الفاع‌كری‌تبفاع‌ؾهنا‌وؿرب‌خسست‌تبصاكل
1 la religion hindoue
ة)ايسوس ة ابلجنزی :Hinduism Hindouismeوافصوس ة: اربالة‌‌بضا‌‌ؿهيا‌وعق(
Brahmanisme،وهدال‌ايس‌ضف‌اسائست‌اكایهة‌ل ؿرب‌جضلكت‌ايت‌واخلاس‌اـلائس‌من‌لوؿة‌ول.
ا‌ثيدسة‌مـنی‌مؤسس‌ا‌وخس‌ول‌اكارض،وكذيا‌اىل‌ا٢كالذ‌كدي‌ؾرش‌اكامس‌الصن‌من‌ظوك‌مسریت
الصون‌من‌نثری‌امذساذ‌ؿرب‌جضلكت‌وامنا‌رسعا189
ا‌بحس. يس‌مش‌اخازخیة‌فسا‌ذایهة‌ل‌ا٢كحارشت‌بظو
اصوحة‌المي‌ايسوس ة‌اكایهة‌وثضم‌اـا٠ك‌ضف‌حة‌ذایهة‌بكسم‌ؿهيا‌عق‌ما‌فىثریا‌‌وكك‌اكسسة،اـعوز
ة‌ؿست‌مذزشت‌واخيؼمية‌الاهوهة‌ا٢كحاذئ‌خاهة‌اىل‌واكلة آ لك‌اهل‌معلة‌فلك‌هبا،ا٢كخـلة‌الؾلل‌حبسة‌ب و
وايعوض،(الام)ارشوثة‌ايعوض‌ل‌ايسوس ة‌يعوض‌ا٢كهنجة‌اخعيفاث‌وبحس.اهل‌ػاصت‌بو‌معي
دة )اسری ا٤كفوع. ا٢كـاتس‌وتياء‌وظلوش‌الساظری،افسفة،االوث،ايعوض‌ش‌وثياكش(. وبحس.
افسا‌اـؼمى‌ايعوض190
الوابهضاذ،191
احوزاانش،192
زاماایان،193
194قخا‌اهباكافاذ،صتون‌بثحاؾا.والخاما،
.00ؾحس‌اصساق‌زحمي‌ظالل‌ا٢كويح،اـحاذاث‌ضف‌اكایانث‌السمیة،ض189
190Vedas)ابلجنزیة:فسا ضف لؽ نخاة و و ايسوس ة كایهة ا٢كلسش اىذاة )811 ظك ثبف مت ثلصحا 0111لكا وكي ايعوض3س ية ول س ية، آلف ب
خ و اصاماایان ل رصمة بحزاء بزتـة اىل ملسم واىذاة ة. الآ خىصمی ايوذ نی الز كي وارتاثي ارتاهمي من واىون،ا٢كلسسة ا وبساظری ة الآ وضبت ؾن حسج
خحسج‌ؾن‌حلوق‌اعحلاث‌الزتـة‌ايسة اربالة‌اكن‌ذلوا‌من‌زبش‌الهل‌هصض يا،مؽ‌اـ١ك‌تبن‌اربالة‌ل‌اوافسون‌من‌بواسط‌بوزواب‌واكن‌سىوا-وا٢كاهومسصيت‌و
فاض ا‌من‌الخفار‌وبذریا‌اضوذزا‌اكن‌ذلوا‌من‌بكسام‌هصض يا‌ول‌ا٢كيحورن‌وا٢كضعسن‌اكن‌ل‌ؿىل‌معة‌هنص‌اس يس،واىضاحصای‌اكن‌ذلوا‌من‌رزاؾي‌هصض يا‌وا
خك‌اثوزت،وبضا‌ا٢كاهبازاات‌حیق‌هلم‌يشء‌ضف‌ذن‌ايسوش،وكس‌كاموا‌تثوزت‌صامك‌ضف‌الصن‌الول‌ا٢كالذي‌وجنم‌ؾن‌رك‌زفؽ‌تـغ‌اضمي‌ؾهنم‌فاكن‌ادلذا‌لياك
وظثخح والصاتنی والانص س اـحاذة اعلوش ؾن خحسج و الوابهضاذ بذریا مث واوظاای، والضاای اكات وازصاذاث وا٢كن الؾلل ؾن وكس‌سج ة، الآ ثلسس لة ص
مـوماث ثـعي ايسوس ة ا وكری وافصوس ة ة الجنزی لاث ؿست ضف اضرم اسفص شا من اعلریت الحزاء تـغ افسة‌حصمجت واعلوش اخـامي وؾن نی الز ؾن
ا الذاین خبزری اساتق من بدف تعوزت اوم حيت ايسوس ة اـلست ضف موحوذت افسي اضـة ة آ ب سات وما ايسي. افسفي من‌وارتاج ايفوز ضف كسست
ىحسای(.ايسوس ة‌اكلسالم‌وا٢كس حة،وبضا‌خحنك‌الواهنی‌اخرشة‌اكسست‌وا ـو٢كة‌ضف‌اسعوت‌السمیة‌علوش‌افسة‌الاس ة.)بهؼص‌موسوؿة‌و191
اكایه‌الوابهضاذ معاذز من ا بساس حزءا الوابهضاذ ن وحىو فسا(. )مجؽ افساث جسمى ايت ايسوس ة اىذاابث من لوؿة ضف الذری نل‌اكزء ايسوس ة، ة
عق‌ؿهيا‌بحاان‌امس‌افسهخا،وثـين‌الكمة‌نجمؽ‌افسا. بثصث‌ضف‌مـؼم‌افسفاث‌ايسة.و192
ة‌ايت‌وزلت‌ضف‌ضف‌الصون‌اوسعى.ـخرب‌مثاهة‌ؾرش‌مهنا‌ؿىل‌بهنا‌مااتوزاان)احوزاان‌ل‌ؾح‌احوزاانش اـؼميى(،ول‌ازت‌ؾن‌لوؿة‌واسـة‌من‌اكاكایث‌اصمز
ة‌ايسوس ة،اضـائص‌اكة‌والماهن‌اكة)مـؼم‌الماهن‌اكة‌ثوخس‌ضف‌ص ح‌الازت‌اي سة(.ا٢كصاحؽ‌ا٢كوزوكة‌ؾن‌الآ
