1st INTERNATIONAL CONFERENCE ON ADVANCED METHOD OF DESIGN & CONSTRUCTION IN CONTEXT-

ORIENTED ARCHITECTURE, TABRIZ, IRAN, OCTOBER 8 - 9, 2014

سبز بام ها گامی به سوی زیستن

پریا رستمی زنده دل، مسعود ولی نژاد، محمد پیرمحمدی، محمد معتمدی

: امروزه مصرف بی رویه انرژی های تجدید ناپذیر و آسیب های زیست محیطی ، گرم شدن زمین، آلودگی آب وهواوهزینه چکیده

های اقتصادی باال باعث شده تا حفظ منابع طبیعی به یکی از دغدغه های انسان عصر حاضر تبدیل شود که چاره اندیشی در این

نسل های آینده خواهد بود.در این راستا باید طراحی ها به سمتی سوق داده شود که زمینه راهگشایی برای بقا وحفظ محیط برای

استفاده از منابع پایان پذیر به حداقل برسند. سبز بام ها یکی از عناصر مهم درطراحی اکولوژیکی در جهت افزایش کیفیت

طبیعت می باشد که می تواند تاثیرات مخرب ساختمان،صرفه جویی در مصرف انرژی،استفاده از انرژی های نو و هم سو شدن با

زیست محیطی را کاهش دهد . دراین مقاله که براساس اسناد ومطالعات کتابخانه ای تهیه شده است ، پس از شناخت سبز بام و

س پشنهاداتی انواع آن ، به فواید سبز بام از جهات مختلف پرداخته والیه های مختلف اجرایی آن مورد بررسی قرار گرفته است و سپ

جهت تاثیر بیشتر اجرای سبز بام ارائه شده است.

:سبز بام، معماری سبز ، کاهش انرژیواژه های کلیدی

:مقدمه

از دغدغه های امروزه انسان هاست بر همین برای نسل های آینده یکی انرژی های تجدید ناپذیر مصرف بی رویه انرژی و کمبود

اساس یشر بدنبال یافتن راه هایی برای کاهش مصرف انرژی و جلوگیری از هدررفتن آن بوده است ،یکی از المان های پر مصرف

ژی و هدر همین اساس توجه ویژه ای به راه های مهار مصرف بی رویه انر همچنین هدر رفتن آن ساختمان ها می باشند بر انرژی و

88در سال باتوجه به اهمیت این موضوع در این زمینه تحقیقات متعددی صورت گرفته است گردیده است. رفت آن در این مورد

با افزایش مشکالت زیست محیطی یکی از راه های توسعه بام سبزتوجیه پذیر دریافتند وهمکارانش احمدرضا کشتکار قالتی

مریم گلشنی منش ادامهدر .[1] راه های گسترش آن برمبنای توسعه پایدار می باشدتعریف وتحلیل نمودن آن درکشور،

جهت افزایش کیفیت ساختمان ، صرفه یکی از عناصر مهم در طراحی اکولوِژیکی در را به عنوان بام های سبز وهمکاران

می تواند تاثیرات مخرب زیست جویی در مصرف انرژی ، استفاده از انرژی های نو و هم سو شدن با طبیعت می باشد که

بام سبز عالوه بر جنبه های و همکارانش دریافتند دکتر دمحم تقی رضویان همین راستادر . [2]، یافتندمحیطی را کاهش دهد

دراین رابطه نیز . [3]زیبایی شناختی شهر موجب تلطیف هوا و کاهش آلودگی هوا ونهایتا بهبود محیط زیست ساکنان می شود

در کشور ایران روز به روز، به کمبود مسکن و مشکل آلودگی هوا و کمبود فضای سبز و باتوجه به اینکه شفیعی علی دشتی

زیست محیطی افزوده می شود ، برای ارتقاء کیفیت زیست محیطی و بهینه سازی هرچه بیشتر معماری وشهرسازی و پیوند

سید باتوجه به این موضوع .[4]ان راهکاری مناسب استفاده کردانسان ،طبیعت ومعماری ، می توان از معماری سبز به عنو

تشریح متدهای رایج اجرای آن، با شفاف و بام سبزضمن امکان سنجی در بهره گیری از و همکارانش سجاد رحمت آبادی

را تشریح می یا ودستاوردهای اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی این پدیده مزاسازی محدودیت ها وچالش های پیش رو،

ثیر زیادی در بهینه سازی مصرف بکارگیری نماهای با پوشش سبز گیاهی تابا مرتضی کریمی دمنهدر ادامه .[5]د ننمای

سیستم های نمای سبز در صورت استفاده از مریم آزموده همچنین .[6] می نمایدانرزی در بنا و شرایط مطلوب آسایشی

وبا طول عمر باال بوده که می تواند بر هزینه پروژه های معماری تاثیر قابل توجهی رعایت مالحظات، بسیار عملکردی

باتعریف ارزش شاخص سبز ، به معرفی مدلی وهمکارانش علیرضا میر دمحم صادقی در این رابطه نیز. [7]داشته باشد

در .[8]یریت را ارزش می دهد ساختاری پرداخت که زمان ومکان برجسته شدن گام های توسعه پایدار در نکنیک های مد

بام سبز می دانند ومعتقدند یکی از راهکارهای کاهش انرژی استفاده از بام سبزو همکارانش مهناز محمودی زرندی 19سال

پزوهش ها وفعالیت های گسترده ای در این زمینه . [9] و چگونگی طراحی آن نقش موثری در کاهش انتقال حرارت دارد

دراین مقاله که براساس اسناد ومطالعات کتابخانه ای تهیه شده است ، پس از شناخت سبز بام و انواع آن ، به .تگردیده اسانجام

فواید سبز بام از جهات مختلف پرداخته والیه های مختلف اجرایی آن مورد بررسی قرار گرفته است و سپس پشنهاداتی جهت تاثیر

بیشتر اجرای سبز بام ارائه شده است.

خچه سبز بام:تاری

. برج بابل از عالیترین نشانه های معماری بشری است ]9تصویر[اولین سبز بام گزارش شده در تاریخ بشری باغ های معلق بابل است

تراس بودند این بنا در 5متر ارتفاع داشته است. این باغ ها به روایتی دارای 022که دارای هفت برج بزرگ بوده است و هربرج

و شروع 91ما در معماری مدرن ، شروع استفاده کاربردی از فضای بام ها ، به اواخر قرن . [10]ق.م ساخته شده است 332حدود

قرن بیستم باز میگردد. با سرعت گرفتن ساخت وساز شهری و باال رفتن ارزش زمین ها ، ایده استفاده کاربردی از فضای بام ها به

در کشور آلمان شروع شد وسپس با تبعیت 9132رایش به سبز بام در عصر جدید در دهۀ گ .[11]ویژه در مراکز شهر شکل گرفت

از قانون پخش هاگرستراند به کشورهای دیگر رسید. در معماری مدرن، لوکوربوزیه و فرانک لویید رایت از پیش قراوالن بام سبز بوده

حیطی، اجتماعی واقتصادی سبز بام نداشتند. لوکوربوزیه در اند. هرچند هیپ یک از دو معمار، تصوری از مزایای بیشمار زیست م

متر مربع برای ساکنین مجتمع طراحی کرد 3192، در طبقه هفدهم مجتمعی در شهر مارسی ، باغ بامی به مساحت 9150سال

رو بازی تئاتر که در آن فضای بازی برای استفاده کودکان مدرسه ابتدایی مستقر در مجتمع ، استخری کوچک ، فضای ورزشی و

متر مربعی را با 90222در لیون فرانسه ، یک سبز بام با فضای 9199برای بزرگساالن در نظر گرفته شده بود. همپنین در سال

.[12]ساختمان طراحی کردهدف استفاده ساکنان

از اوایل دهه شصت میالدی و با مورد توجه قرار گرفتن کیفیت محیط زیست در بافت شهری و چالش های زیست محیطی شهرهای

بزرگ از قبیل آلودگی هوا ، کمبود فضای سبز شهری به خصوص در مناطق مرکزی شهر، ظهور پدیدۀ جزیرۀ گرمایی شهری

دید رویکرد به سبز بام ها ، در مفهوم جدید و امروزیشان ، به دلیل مزایای زیست محیطی شان و به عنوان راه وبحران انرژی ، موج ج

حل اکولوژیک از اروپای شمالی آغاز شده، خیلی زود جای خود را در اغلب کشور های اروپایی باز کرد. در آلمان دهۀ شصت میالدی،

درصد می رسد. تنها در 02الی 95هستیم، به نحوی که رشد سالیلنه آن به شاهد گسترش کمی سبز بام ها در مقیاس شهری

میالدی ده میلیون متر مربع سبز بام در آلمان احداث شد. امروزه آلمان در زمینه تحقیقات ، فناوری واستفاده از سبز 9199سال

93درصد در سال است و در حال حاضر 95تا 90بام جزو کشورهای پیشرو به شمار می آید . در این کشور، میزان رشد سبز بام

دهۀ هفتاد میالدی، قاره ی امریکا با یک دهه تاخیر نسبت به قاره اروپا ، عالقه مند (. 93)درصد از کل بام های آلمان سبز هستد

،پورتلند، اورگن و وکنجکاو این فناوری جدید شد، امروزه سبز بام در برنامه ریزی شهری شمال امریکا در مناطقی مانند شیکاگو

تورنتوی کانادا به صورت دستورالعمل های اجرایی درآمده است. جهان امروز از قاره اروپا و امریکا تا آسیا وحتی افریقا شاهد افزایش

نمونه هایی 3، 0)تصاویر. [14]روز افزون شهرهایی است که در راستای گسترش سبز بام هایی در مقیاس شهری تالش می کنند.

سبز بام سنتی و مدرن را نشان می دهد(.از

نمونه ای از باغ سبز سنتی -3نمونه ای از باغ سبز مدرن تصویر-0نمونه ای از باغ بابل تصویر-9تصویر

معماری سبز:

که فضاهای استفاده نشده سازه های شهری امروزی را با سبز هیچ چیز تاثیرگذارتر و از نظر زیست محیطی معقول تر از این نیست

بام های زنده و تنفس کننده بپوشانیم. از یک خانه ساده گرفته تا برج های بزرگ، سبز بام هاچیزی بیش از یک فضای زیبا و

ق شهری در سراسر آنها در حال تبدیل شدن به یک نیروی محرکه به سوی زندگی زیست پایدار هستند.مناط -دلنشین هستند

جهان با بتن و مواد دیگری پوشیده شده اند که قابلیت نگهداری و آزاد سازی بسیار زیاد حرارت را دارا هستند. این موضوع منجر به

پیاده سازی سیستم های سرمایشی و گرمایشی و برای مبارزه با گرمای از دست رفته و جمع شده در سازه ها می شود که انرژیِ

رف می کنند. بعالوه، تقریبا هر روزه، هزارها سازه که در حال ساخت در زیستگاه های طبیعی هستند باعث نابودی و زیادی مص

ریشه کن کردن پوشش طبیعی گیاهی و جانوری هستند. سبز بام ها سیستم هایی با مصرف انرژی پایین را توسعه می دهند و هیچ

گونه دیگری از محیط زیست برای گیاهان و حیوانات جهت زندگی در آن، بهتر چیز از جایگزینی یک اکوسیستم آسیب دیده با

نیست. همچنین سبز بام ها اکسیژن را در هوا آزاد می کنند و به کاهش اثرات ویرانگر جنگل زدایی شایع که در تمام نقاط جهان

در حال وقوع است، کمک می کنند.

منابع طبیعی قبل بعد و طی پروسه تولید و ساخت به کمترین حد آسیب طراحی سبز عملی است برای حل مشکالت که طی آن

بیند به عالوه در مسیر این عمل مصالح باید مفید بوده عمر مفید طوالنی داشته و قابل بازگشت به چرخه طبیعت باشند. چیزهای می

از استفاده مجدد یا بازیافت آنها است. معماری با طول عمر زیاد هم مفیدند و هم بزرگترین مانع علیه اسراف و ضایعات، و این بهتر

سبز به عنوان یکی از شاخصه های معماری پایدار می باشد. شش اصل کلی ، اصول معماری سبز را تشکیل می دهند ، این اصول

:عبارتست از

اصل اول: اصل حفاظت از انرژی:

سوخت فسیلی به حداقل ممکن برسد .امروزه بحث تامین انرژی هر ساختمان باید به گونه ای طراحی و ساخته شود که نیاز آن به

های پاک و تجدید پذیر و نیز الگوهای استفاده از آن در معماری ، یکی از چالش های معماری سبز است.

اصل دوم : کار با اقلیم

باشنشکل و نحوه استقرار ساختمان و ساختمان ها باید به گونه ای طراحی شوند که قادر به استفاده از اقلیم و منابع انرژی محلی

محل قرار گیری فضاهای داخلی آن می توانند به گــونــه ای باشد که موجب ارتقاء سطحآسایش درون ساختمان گردد و در عین

حال از طریق عایق بندی صحیح سازه ، موجبات کاهش مصرف سوخت فسیلی پدید آید

کاهش استفاده از منابع جدید: اصل سوم:

ساختمان باید به گونه ای طراحی شود که استفاده از منابع جدید را به حداقل برساند و در پایان عمر مفید خود ، منبعی برای هر

ایجاد سازه های دیگر بوجود بیاورد .

اصل چهارم : احترام به کاربران:

هدف آن آسایش کاربران است. معماری سبز معماری سبز به تمامی افرادی که از ساختمان استفاده می کنند احترام می گذارد.

باید در راستای افزایش رضایتمندی محیطی باشد.

اصل پنجم:احترام به سایت:

این اصل به تعامل بین سایت پروژه و معماری می پردازد. در معماری سبز باید کلیه پتانسیل های سایت شناخته شده و در راستای

بهبود پروژه وارد طراحی شود.

م: کل گرایی:اصل شش

یک معماری سبز باید بیش از یک ساختمان منفرد بوده و قطعه همسایگی خود را شامل شود وباید شامل یک شکل پایدار از

.[15]محیط شهری باشد

تعریف سبز بام :

گیاهی سبزبام به سطحی از بام ساختمان اطالق می شود کهبا خاک و پوشش گیاهی طبیعی فرش شده باشد. در عمل پوشش

سطح بام سطحی را که از زمین اشغال کرده در باالی طبقات مجددا به طبیعت برمی گرداند.این موضوع شهر را به یک فضای سبز

.[16] بزرگ تبدیل کرده از معضالت گرمای شدید شهری در تابستان و پدیده وارونگی در زمستان و آلودگی هوا می کاهد

.[14]نشان می دهدنمونه هایی از سبز بام را 4تصویر

نمونه هایی از سبز بام -4تصویر

نقش سبز بام ها در زندگی:

کمبود فضای سبز و رشد شهر نشینی و کمبود زمین وساخت ساختمان های بلند مرتبه ، نیاز بهطبیعت وفضای سبز را در زندگی به

دست فراموشی سپرده و کیفیت معماری را تا حد پایین تنزل داده است. امروزه بسیاری از ساختمان ها فاقد ارزش های معمارانه و

ه ساختن نیاز انسان هستند. نیاز انسان به طبیعت از بارزترین مواردی است که نادیده گرفته می ویزگی های الزم درجهت برآورد

شود که یکی از پیامدهای زندگی امروزی است. بنابراین بایستی بین طبیعت و زندگی ارتباط برقرار کنیم وفضای سبز را وارد زندگی

ت زیست محیطی در زندگی است.، یکی از بزرگترین تحوالبام نمائیم پرداختن به سبز

لوکوربوزیه وفرانک لویدرایت از پیشگامان احداث سبز بام بوده اند. لوکوربوزیه سبز بام را جبران آسیب به محیط زیست می دانست

حد گروهای طرفدار محبط زیست معتقد بودند انسان با اتکای بیش از 08ویکی از پنج عنصر اصلی معماری او بود. در اواسط دهه

به تکنولوژی زیست بوم را در معرض آلودگی ،گرم شدن بیش از حد و نابودی گونه های جانوری و گیاهی قرار داده است. معماران

های تک انتظار داشته اند مشکل تکنولوژی نیست تکنولوژی در کنار و به موازات طبیعت جای دارد. یکی از راهکارهایی که معماران

بهره گیری از فضای بام جهت کاشت و زندگی تحت عنوان سبز بام است این سبک ارائه داده اند . کشورهای آسیا ، ژاپن [16]

وتوکیو از پیشگامان این فناوری هستند. امروزه اکثر کشورهای توسعه یافته در راستای گسترش فناوری بام سبز در جهت استفاده

بهینه از منابع انرژی اقدامات زیادی انجام داده اند.

زایای سبز بام ها:م

.فواید اقتصادی:9

کاهش هزینه های گرمایش و سرمایش و افزایش ارزش دارایی ؛ طبق تحقیقی در کشور کانادا ، یک خانه یک طبقه با بام علفی با

% انرژی سرمایش در تابستان شدهاست 52اینچ مورد مطالعه قرار گرفت و معلوم شد که بام سبز موجب کاهش 9/3پوشش خاک

.

حفاظت از پوسته بام: -0

بام سبز می تواند طول عمر پوسته بام رااز طریق حفاظت در مقابل اشعه فوق بنفش ودر پی آن انبساط وانقباض ناشی از نوسانات

سال باید جایگزین شوند 58تا 52حرارتی و صدمات آب و هوایی) مثل ضرباط قطرات باران به بام (افزایش دهد. بیشتربام ها هر

سال عمر کرده اند. 08عضی بام های سبز درآلمان بدون نیاز به تعویضی تا ب

عایق صوتی : -3

. (52)دسی بل را داراست 08بام پوشیده با خاک وگیاهان می تواند عایق صوتی باشدکه توانایی تقلیل آلودگی صوتی به میزان

ایجاد سالمت روانی: -4

تفریح فراهم می سازد؛ وجود فضای سبز در محل زندگی عالوه بر ایجاد تسکین روحی و بام سبز فضاهای طبیعی و زیبایی برای

. [16]سالمت جسمی در انبساط خاطر ساکنین شهرها نقش بسزایی ایفا نمود

تولید غذا: -5

می تواند دارای گیاهان وسبزیجات رایج درباغ سنتی باشد . با طراحی خوببام یک سبز

ب ( مزایای عمومی :

کاهش اثرات جزایر گرمایی شهرها : – 1

درجه بین 58اصطالح اثر جزیره گرمایی به اختالف حرارت بین شهر و حومه آن اتالق می شود. این اختالف حتی می تواند تا

می با اثر جزیره گرمایی به سبب افزایش پوشش گیاهی که به چشم انداز شهر اضافه شده مقابله بام شهر و حومه آن باشد. سبز

تعرق خنک می سازند. -کند. گیاهان محیط اطراف خود رااز طریق چرخه طبیعی تبخیر

حفاظت از فاضالب: -2

% از بارش یک اینچی باران را دریافت می کند . یک کانال از پشت 52در مبحث فاضالب مسئله جدی آلودگی آب است . بام سبز

پیاده رو می شودکه در باالی خود ذرات خطرناک را حمل می کند بام به مجاری فاضالب موجب جاری شدن فاضالب روی

مثلذرات سنگین فلزات . در طی بارش شدید بیشتر شهرها مجازی فاضالب خود را با مجاری فاضالب خانگی وصل می کنند و به

با بام لی الیه زهکش سبز این ترتیب بار فاضالب بیشتر می شودکه این عمل موجب افزایش فشار برتاسیسات گندزدایی خواهد بودو

ذخیره سازی آب در خود می تواند در هنگام بارش های ناگهانی و تند،آب را در خود ذخیره کند و این آب را تا مدتی طوالنی برای

مرطوب نگهداشتن الیه خاک نگهداری کند،بدین وسیله از وقوع سیالب نیز به دلیل جاری شدن آب باران گیری به عمل

اینکه الیه تشکیل دهنده بام سبز شامل الیه های ضد رطوبت است که قادر به نگهداری و حفظ آب در خود در مدت میآید.مضافا

زمانی طوالنی میباشد.این الیه ها که از پلی پروپیلن ساخته شده است ،سدی مقاوم در برابر نفوذ آب ایجاد میکند که مانع هر گونه

دد.انتقال رطوبت از الیه خاک به سقف میگر

تصفیه هوای شهری: – 3

کیلوگرم از 2/8فوت مربع( از بام سبز علفی می تواند تا 58.51توان گیاهان در تصفیه آلودگی قابل توجه است. یک متر مربع )

ذرات معلق هوا را در سال حذف نماید. گیاهن قادرند سموم و گازهای مزاحم و خطرناک موجود در هوا را جذب نمایند.بدین ترتیب

تنفس خواهیم داشت و با جذب و تصفیه آلودگیهای ناشی از سوختن فرآورده های سوختی از تخریب هوای پاکتر و سالمتری برای

بیشتر الیه ازن پیشگیری خواهد گردید.

ذخیره انرژی : - 4

نقش ابزاری دیگر بام سبز توانایی کاهش حرارت اطراف شهرها است دمای کم در ماه های تابستان موجب کاهش تقاضایالکتریسیته

شود. در طی ماه های زمستان بام سبز می تواندعایق مهمی باشد وکاهش تقاضای انرژی گرمایی را فراهم نماید .می

از این نظر در بام ها آیین نامه ایجاد ساختمان و مسکن در خصوص صرفه جویی در مصرف انرژی ، ایجادسبز 59براساس مبحث

ان می تواند در تهویه مناسب و خنک تر شدن محیط شهری موثر باشد.روزهای گرم در شهرهای خشک و نیمه خشک همانند تهر

گسترش فضای سبز: -5

این محصول با تولید سطوح سبز در فضاهای بال استفاده ، باعث خنک شدن هوا ، ایجاد سایه می گردد.

:افزایش محدوده زندگی -6

اده قرار گیرند که خود بخشی از زندگی انسان را در بر میگیرد .می توانند به عنوان فضای تفریح ، استراحت مورد استف بام هاسبز

ایجاد زیستگاههایی جهت جانوران مختلف : -7

این فضاها ضمن ایجاد زیبایی منظر در محیط با ایجاد فون و فلور مناسب برای رشد انواع حشرات ، موجب جذب پرندگان به سطح

جزایر حیات وحش کوچکی در پشت بام خانه ها می سازندبام ها و تخم گذاری در آنها شده و در نتیجه

:حفاظت در مقابل آتش سوزی در ساختمان -8

بعلت طبیعت مرطوب و نمدار باغ بامها و وجود خود سبزه ها و گیاهان در این سازه ها اصوال مانع گسترش آتش سوزی احتمالی

شده مانند عایق حرارتی عمل میکند .

زیبا : ایجاد مناظر بصری -9

از منظر شهر سازی این سازه ها مناظر و چشم اندازهای زیبا و دلنوازی ایجاد میکنند که باعث زیبا سازی ساختمان و بالطبع شهر

. [2]میشود

ج ( مزایای جانبی سبز بام:

و دکتر عزتیان در خصوص تاثیرات و ویژگی های ایجاد فضای سبز روی بام ها، این ویژگی ها را از چهار جنبه جانبی مورد بررسی قرار می دهد

از اثرات جانبی بام سبز هستند. در بحث فرهنگ سازی، اعضای فرهنگ آپارتمان نشینیو فرهنگ سازی، زیبایی منظر، ایجاد ایمنیمی گوید:

بین خانواده درگیر ایجاد فضای سبز می شوند. این کار می تواند در افراد ایجاد عالقه کند و بیگانگی آنها به خصوص کودکان را با طبیعت از

یجاد آرامش روانی بیشتری می کند. نکته دیگری که می توان از ببرد. در بعد زیبایی منظر نیز به دلیل تطابق بیشتر چشم با برخی از رنگ ها ا

آن به عنوان اثر جانبی فضای سبز روی بام نام برد گسترش فرهنگ آپارتمان نشینی و تعامل گروهی است که متاسفانه در برخی موارد

اهروهای فوقانی ساختمان به عنوان انبار کاالهای همچنان در آن با مشکالت عمده ای روبه رو هستیم. هنوز در فرهنگ برخی از خانواده ها، ر

و بدون مصرف در نظر گرفته می شوند که این مساله هم از نظر زیبایی شناسی و هم از بعد ایمنی مشکل ساز است. استفاده مکرر از بام و رفت

ساله باشد.نیز می تواند عاملی برای کم شدن این مبام آمد در راهروهای طبقات فوقانی در سیستم سبز

انواع سبزبام:

سبز بام با توجه به کاربردهای متفاوت آن نسبت به شرایط سازه ای و فضای مورد استفاده در انواع مختلفی اجرا می شود که به

طور کلی به سه دسته گسترده ، متراکم و نیمه متراکم طبقه بندی می شود.

نمونه ای از سبز بام گسترده -2تصویر

ترده: سبز بام گس

سطحی معموال بام سبز بام گسترده که از نظر اجرا به دلیل عدم نیاز به تقویت سازه متداولترند دارای عمق کمتری می باشند. سبز

میلی متر بستر دارند و بطور معمول تنوع زیادی از گونه های گیاهی رابه دلیل محدودیت در گسترش ریشه 188-588کمتر از

کیلوگرم بر مترمربع )به طور کامل اشباع شده( است. 18-528کم عمق بام (. وزن معمولی سبز2صویر پشتیبانی نمی کنند )ت

برخی دیگر از مزایا به شرح زیر است: وزن کم ، تعمیر ونگهداری پایین و آبیاری کم )بسته به نوع آب وهوا(سرمایه گذاری کم

.[4]ومناسب برای سطوح وسیع است

سبز بام های متراکم:

میلی 528-088سیستم سبز بام عمیق یا باغ بام که سبزبام متراکم نامیده می شوند معموال دارای محیط کشتی با عمق بیش از

متر هستند وطیف گسترده ای را در خود جای می دهند. اما این نوع بام ها به دلیل وزن اضافی که بر سازه وارد می کنند رایج نمی

کیلوگرم بر مترمربع )به طور 508-288ررسی سازه ساختمان دارند.وزن معمولی سبز بام های عمیق باشند وبرای اجرا نیاز به ب

کامال اشباع شده( هستند وشامل مزایای زیر است:

تنوع گیاهی و زیستی بیشتر، مدیریت آب های سطحی بهتر ، خاصیت عمیق بودن ، فرصت های طراحی بیشتر ، قابلیت دسترسی

.[17]و استفاده عمومی

سبز بام نیمه متراکم:

این سبز بام های بین سبز بام گسترده و متراکم قرار دارند. دارای الیه های )زهکشی ، خاک ،گیاه( عمیق تر و گونه های گیاهی

کیلوگرم بر متر 558-588میلیمتر است و وزن آن حدودا 558-528متنوع تر نسبت به بام گسترده است. عمق الیه ها حداکثر

. [18]می باشدمربع

، غشاء بام )ایزوگام( ، محافظ غشاء ساختمان )موزاییک( ، عایق سازه ی بام )سقف ساختمان( اجزای تشکیل دهنده سبز بام:

.]1تصویر [)قیرو گونی( ، زهکشی ، هوا دهی ، انباره آب ، محیط کشت

اجزای تشکیل دهنده سبزبام . 1تصویر

نتیجه گیری:

اکوسیستم زنده است که قابلیت زیست محیطی را برای محیط شهری فراهم می نماید وهدف اصلی آن بهبود کیفیت سبز بام یک

مقررات ملی ساختمان در خصوص صرفه جویی در 91محیط و کمک به صرفه جویی در مصرف انرژی است و طبق مبحث

ائل زیست محیطی و بعنوان راه حل اکولوژیک مورد توجه قرار مصرف انرژی و مزایای سبز بام ها در زمینه صرفه جویی انرژی ، مس

گرفته است. با توجه به مطالب ارائه شده نتایج زیر قابل ارائه خواهد بود:

میلی متر تاثیر بسزایی در کاهش اتالف انرژی داشته و ضخامت آن بستگی 922اجرای سبز بامها با ضخامت حداکثر -9

طراحی و استحکام سازه خواهد داشت.مستقیمی به برآوردهای مربوز به

در طراحی سبز بامها در نظر گرفتن شرایط آب و هوای منطقه ضروری به نظر می رسد بطوریکه در مناطق کم بارش -0

برای جلوگیری از هدر رفت آب استفاده از الیه های پلیمری تاثیر چشمگیری در میزان اتالف آب مصرفی خواهد داشت.

نتخاب نوع گیاهان عالوه بر شرایط آب و هوای منطقه به نوع معماری آن نیز بستگی مستقیمی در طراحی سبز بامها ا -3

داشته و هماهنگی این دو سبب ارتقاء کیفیت طراحی خواهد گردید.

برای اثر بخشی هر چه بیشتر سبز بام اجرا شده، توجه به نسبت سرانه فضای مسکونی به سطح اجرای سبز بام اهمیت -4

بطوریکه در صورت افزایش این نسبت، اجرای ایده سبز بام در دیگر فضاهای ساختمان نظیر نما ضروری به زیادی داشته

نظر می رسد.

منابع:

پایدار در ایران..کشتکار قالتی ، احمدرضا ، توسعه سامانه بام سبز بر اساس معیارهای 9

گلشنی منش ،مریم،بام سبز یک فناوری نوین در معماری..0

دکتر دمحم تقی ، بام های سبز. ،رضویان 3

.دشتی شفیعی ، علی ، بررسی اصول وجایگاه معماری سبز در ایران و ارائه راهکارهایی جهت توسعه آن.4

. رحمت آّبادی ، سیدسجاد ،موانست عملکرد و زیبایی در طراحی بام سبز .5

اد شرایط محیطی مناسب و کاهش مصرف انرژی کریمی دمنه ، مرتضی ، نقش بکارگیری نماهای پوشش گیاهی سبز درایج. 9

ساختمان.

.آزموده ، مریم ، بررسی مالحظات طراحی نمای سبز به عنوان یک نمای پایدار.9

. میرمحمد صادقی ، سید علیرضا ، مدیریت ارزش سبز.8

محمودی زرندی ،مهناز ، ارزیابی چگونگی تاثیر گذاری بام سبز در کاهش دمای محیط . .1

،تهران،دفتر 901-908،صفحات 93،شماره (. نوشتار سبزینگی بر بام های توکیو 9380امه فرهنگ ومعماری، ).فصلن95

پژوهش های فرهنگی،گروه معماری وشهرسازی.

.فصلنامه علوم وتکنولوژی محیط زیست، نوشتار فضای سبز در ساختمان های بلند با رویکردی دوباره به طبیعت 99

.89،تهران واحد علوم وتحقیقات دانشگاه آزاد اسالمی ،زمستان 99-95،صفحه 4،شرقی، علی،شماره

، تهران، جامعه مهندسان 99-98،صفحات42.فصلنامه مهندس مشاور، نوشتار بام سبز ،مهندس منصوریان،ماه فرید،شماره 02

9389مشاور ایران ،

938دانشگاه شهید بهشتی ، تهران ، چاپ دوم ، .رازجویان ، م ،آسایش در پناه معماری همساز با اقلیم ، انتشارات09

9384.مرادی ، س ، تنظیم شرایط محیطی ، انتشارات آشیان ، تهران چاپ اول تابستان ،00

.9389.کسمایی ،م ، اقلیم ومعماری ، نشر خاک ، تهران ، چاپ پنجم بهار 03

انتشارات سازمان پارک ها وفضای سبز شهر تهران.سبقتی ، ا ،پشت بام های سبز ، مجموعه مقاالت سمینار فضای سبز، .04

.قبادیان ، وحید، مبانی و مفاهیم در معماری معاصر غرب ،تهران.05

12.Edmond ,c.:and Snodgrass, E.:Small Green Roof,2001,Amazon publication.

11.Osmundson,T.:Roof Gardens:History, Design and Construction,1999, Amazon Publication

93.Banting, d.;Doshi, H.; Li, J.; Missior, P.; Report on the Environmental Benefits and costs of

Green Roof Tecnology for the City of Toronto, Dept. of Agricultural scince, Ryerson University,

2005, Toronto..

14 .www.green roof.org

99.Office of the Federal Environmental Executive.(2003,September).The federal commitment to

green building: Experiences and expectations.

98.Green Roof for healthy Cities (GRHC)2003, Public Benefits Roofs, available online at

www.green roofs.org/index.php.

11.Edmond , c.:and Gorton, s.:Roortop and terrace Gardens, 2006, A step by step guide,

Amazon Publication.