Serdal Kepil

1

Dünya Ticaretinin Kalbi:

Bugün ve gelecekte dünya ticaretinin kalbi lojistik üslerdir.

Ülkeler

Ticaret potansiyelinin artması,

Eşya hareketinin hızlanması gibi nedenlerden dolayı belirli politikalar üretmektedir.

2

1. Lojistik Üs Kavramı

Bu politikaların başlarında ‘Lojistik Üs’ler gelmektedir.

Lojistik üsler başlangıçta deniz ve havalimanlarıdır.

Uluslararasılaşma süreci ile deniz ve havalimanlarının birbirleriyle entegrasyonu, önce taşıma merkezi daha sonra dağıtım merkezi, nihayetinde lojistik üs halini almıştır.

3

Lojistik Üs Gelişim Modeli

Bunun temel nedenleri:

Uluslararası etkileşim

derecesi,

Ekonomideki rol,

Ulaşılabilme (erişim),

Taşıma sistemleri

entegrasyonu,

Maliyet’lerdir.

4

Lojistik Üs

Dağıtım Merkezi

Taşıma Merkezi

Deniz Limanı /

Hava Limanı

Taşıma Sistemlerinin Entegrasyonu (Ağ Yapı)Bilişim Teknolojilerinin Yaygın Kullanımı

Ulu

slar

aras

ılaşm

aSü

reci

Ek

on

om

ik S

erb

estl

eşm

e

Deniz limanları için lojistik üs kavramının kullanımının arkasında; İthalat-ihracat ve transit ticaret olanakları,

Geniş kapasitede yükleme ve boşaltma olanakları,

Diğer taşıma türleri olan karayolu, demiryolu, havayolu, iç su taşımacılığı, yakın deniz taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı ile entegrasyon,

Kilometrelerce uzanan rıhtım ve farklı özelliklerde depolama alanları,

Çeşitli tip ve büyüklükteki gemilere verilebilen hizmetler gibi unsurlar yer almaktadır.

1. Lojistik Üs Kavramı

5

Konteyner gemilerinden tankerlere, kuru/dökme yük gemilerinden iç su taşımacılığında kullanılan gemi tiplerine kadar farklı deniz aracı bu lojistik üsten faydalanabilmektedir.

1. Lojistik Üs Kavramı

6

Diğer bir lojistik üs başlangıç modeli havalimanlarıdır.

Son yıllarda rekabet, uçak kapasitelerinin ve filolarının büyümesi nedeniyle popülerliği artmıştır.

1. Lojistik Üs Kavramı

7

Geniş yolcu ve kargo kapasitesi,

Geniş Depolama alanlarının varlığı,

Altyapı ve yer hizmetlerinde yüksek kalite,

Çok sayıda kargo uçaklarının aynı anda yükleme-boşaltma yapabilmesi,

Karayolu, demiryolu ve denizyolu ile entegrasyon gibi kriterler havalimanlarını lojistik haline getirmiştir.

1. Lojistik Üs Kavramı

8

Sonuç olarak,

Lojistik üs;

gibi işlemlerin belirli bir bölgedegerçeleştirilmesi.

1. Lojistik Üs Kavramı

Taşımacılık Dağıtım Depolama Elleçleme

Konsolidasyon Ayrıştırma Gümrükleme İthalat

İhracat Transit Altyapı Sigorta

9

1. Lojistik Üs Kavramı

10

Aktarma Limanı

Eşya Akışı

Terminal

Şebeke

Lojistik Üs

Taşıma Koridoru

Taşıma / Dağıtım

Depolama / Elleçleme

Finans / Sigorta

İtracat / İthalat / Transit

Terminal

2. Lojistik Üs Türleri

Lojistik Üs, teknik ve hukuki altyapısı ile coğrafi konumu elverdiği ölçüde, yerel ölçekten başlayarak bölgesel, uluslar arası ve küresel boyutta bir cazibe merkezi olabilmektedir.

11

Lojistik Üs Yerleşim Merkezi

Ulaşılabilirlik

Lojistik üsler ölçek, ticaret hacmi ve verilen entegre lojistik hizmetlerin çeşitliği

bakımından

sıralanmak istenirse;

olarak ayırmak mümkündür.

• Küresel lojistik üsler,

• Uluslararası lojistik üsler,

• Bölgesel taşıma ve dağıtım üsleri,

• Yerel Taşıma ve Dağıtım üsleri,

12

Küresel

Uluslararası

Bölgesel

Yerel

Altyapılar

2.1. Küresel Lojistik Üsler

En önemli özelliği;

Kıtalar arası taşımacılıktaki temel bağlantı noktalarıdır.

Örnek olarak:

Trans Pasifik Hattı

Trans Atletik Hattı

Avrupa – Uzak Doğu Hattı

13

2.1. Küresel Lojistik Üsler

Küresel Lojistik üs;

Coğrafi ve ekonomik açıdan bulunduğu kıtanın en uygun yerleşim bölgesinde yer alır.

En önemli avantajı tüm taşıma türlerini rahatlıkla kullanabilmesi ve birçok ülkeye olan yakınlığıdır.

Birçok türdeki eşya küresel lojistik üslerde toplanır, depolanır, dağıtıma hazır hale getirilir ve alıcılara ulaştırılır.

14

Deniz limanı olarak lojistik üs fonksiyonları

Küresel lojistik üslerin diğer temel özellikleri

a. Teknik olarak ileri düzeyde kombine taşımacılık imkanının varlığı,

b. Standart ve dünya ile harmonize yasal çerçeve,

c. En son bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin kullanımı,

d. Farklı müşteri tip ve farklı yapıdaki lojistik faaliyetler için uygun hizmet çeşitliliği ve düşük maliyetler,

e. Geniş coğrafi alanlar,

f. Kapsamlı elleçleme ve depolama hizmetleri,

g. Gelişmiş bankacılık ve sigortacılık,

h. Lojistik konusunda yetişmiş profesyonel insan kaynakları,

olarak sıralanmaktadır.

16

Küresel Lojistik Üsler

Lojistik üslerin derecelendirilmesi yapılırken;

Deniz limanları için konteyner taşımaları ve diğer tanker, kuru – dökme yük vb. (TEU ve metrik ton) açısından verilen kapasiteler,

Hava limanları için ise kargo potansiyelinin yanında yolcu potansiyelinin de birlikte düşünülmesi daha doğru olacaktır.

17

Küresel Lojistik Üsler

Deniz limanı olarak; Rotterdam, Antwep, Hamburg, Marsilya, Hong Kong…

Havalimanı olarak; Memphis, Hong Kong, Tokyo, Singapur, New York, Londra…

örnek olarak verilebilir.

18

2.2 Uluslararası Lojistik Üsler

Uluslararası lojistik üsler,

Kıtanın belirli bir coğrafi alanında ve taşıma ekseni içinde yer alırlar,

Uluslararası taşıma sistemi ve eşya akışı içinde büyük öneme sahiptirler,

Büyük eşya tip ve özelliklerinin konsolidasyonu ve ayrışması vb. lojistik operasyonlara uygundurlar.

19

2.3. Bölgesel Taşıma ve Dağıtım Üsleri

Bölgesel taşıma ve dağıtım üsleri,

Uluslar arası taşıma eksenlerine ve stratejik limanlara yakındır,

Eşya transferi, aktarma, depolama ve/veya dağıtım faaliyetleri için kullanılır,

Baskın bir taşıma türünün varlığı ve diğer taşıma türleri ile entegrasyonu vardır.

20

2.4. Yerel Taşıma ve Dağıtım Üsleri

Yerel taşıma ve dağıtım üsleri, Çoğunlukla ulusal bazda faaliyet gösterirler,

Bulunduğu ülkenin üretim ve tüketim merkezleri ile yurtdışı ithalat-ihracat hareketlerine katkıda bulunurlar,

Entegre lojistik faaliyetleri pek gelişmemiştir,

Bölge ekonomisinin canlılığı için fazla stratejik öneme sahiptirler,

Ulusal bazda faaliyetlerinden dolayı yasal çerçeve ve gümrük gibi bürokratik süreçlerden fazla etkilenmezler.

21

3. Lojistik Üslerin Temel Özellikleri1. Coğrafi Konum; küresel taşıma koridorları, bölge ülkeleri, üretim ve

tüketim merkezlerine yakınlık,

2. İthalat, ihracat, transit ve gümrük rejimlerinde ticaret odaklılık,

3. Uluslar arası ve yurtiçi demiryolu, denizyolu, karayolu, iç su yolu ve boru hattı taşıma bağlantıları,

4. Kombine taşımacılık altyapısı,

5. İş süreçlerinde standartlaşma,

6. Yasal çerçevede basitlik,

7. Genişletilmiş bilgi ve iletişim teknolojileri altyapısı,

8. Lojistik meslek kollarında çeşitlilik ve uzmanlaşmış insan kaynakları,

9. Lojistik üs saha genişliği,

10. Havayolu kargo taşımacılığında hizmet veren pistlerin sayı ve uzunlukları,

11. Havayolu kargo taşımacılığında gelişmiş yer hizmetlerinin varlığı,

12. Denizyolu eşya taşımacılığında liman derinliği, gemi manevra kapasitesi ve rıhtım uzunluğu,

22

3. Lojistik Üslerin Temel Özellikleri

23

13. Denizyolu eşya taşımacılığında liman altyapısı; teknik donanımlar; vinçler, forkliftler, vb.

14. Ro-Ro ve yolcu terminalleri,

15. Gümrük idari üniteleri,

16. Lojistik işletmeler için ofisler,

17. Dağıtım merkezleri,

18. Açık, kapalı ve soğutmalı depolama alanları,

19. Tehlikeli madde depolama merkezleri,

20. Tamir ve bakım hizmetleri,

21. Bankacılık ve finans kurumları,

22. Sigorta hizmetleri,

23. Ambalaj, paketleme ve elleçleme hizmetleri,

24. Lojistik eğitiminde çeşitlilik ve uzmanlaşma;

25. Sosyal mekanlar; konaklama, dinlenme ve eğlence alanları.

Türkiye Açısından Değerlendirme

Türkiye lojistik açıdan, Oldukça stratejik bir öneme sahiptir.

Ancak bu avantaj ekonomik gelişmeye ve ticaret hacmine yansımamaktadır.

Lojistik üs ticaretin ve ekonomik kalkınmanın kalbidir. Ancak İstanbul, İzmir ve Mersin’deki deniz ve hava

limanları dünya ölçeğine göre geri durumdadır.

Ekonomik açıdan gelişmek ve coğrafi avantajları kullanabilmek için başarılı örneklerle bir kıyaslama yapılmalı ve gerekenlere karar verilmelidir.

24