Embed Size (px)
DESCRIPTION
Portfolio of Designer/Editor Hendrik-Jan Grievink
Citation preview
Hendrik-JanGrievink
Designer/ Editor
LHOOQ
Xiamen/ Amsterdam
My Creativity
TITLEKoert van Mensvoort is an artist and a scientist. He was a teacher at the Sandberg Institute Design Department for four years. Koert is presenter and co-organiser of the Visual Power Show, an intellectual show about the power of images. Furthermore, Koert is currently taking a PhD. See www.koert.comCREATIVE MAP
■ WHERE DO DESIGNERS’ BOOKS COME FROM ? – BY CORALIE VOGELAAR
3.0_mapping.indd 8 09-11-2006 23:17:11
TITLEKoert van Mensvoort is an artist and a scientist. He was a teacher at the Sandberg Institute Design Department for four years. Koert is presenter and co-organiser of the Visual Power Show, an intellectual show about the power of images. Furthermore, Koert is currently taking a PhD. See www.koert.com
IDEAS
INTERESTINGSTATION
INCOMELANGUAGE
HUMOR
FREQUENTLYUSED TYPEFACES
YOUTH
GEAR
MAILCONTACSROTTERDAM DESIGN
CONTACS STUFF
FRIENDCLIENTS
TEST
INFLUENCES
USEDTYPEFACES
HENDRIKJANGRAND CENTRAL
CREATIVE MAP
■ CREATIVE UNDERGROUND MAP BY HENDRIKJAN GRIEVINK
3.0_mapping.indd 9 09-11-2006 23:30:24
TITLEKoert van Mensvoort is an artist and a scientist. He was a teacher at the Sandberg Institute Design Department for four years. Koert is presenter and co-organiser of the Visual Power Show, an intellectual show about the power of images. Furthermore, Koert is currently taking a PhD. See www.koert.comCLASSIFIEDS
@ WWW.RICHCONTENT.COM/
ORDER YOUR OWNBRAINSTORMINGSOFTWARE
FREE DESIGN
GET YOUR COMMUNICATIONPROFESSIONALLYDESIGNED FOR FREE
PRINTED MATTER WITH USIF YOU ORDER ALL YOUR
BE CREATIVE
CREATIVE CLASSFOR DUMMIESIN BOOKSTORES NOW!
NOW
MR. WIM
MR. FLORIDASTRESS? WRITERS’ BLOCK? BORED?NOT PAID TO CREATE? NO INSPIRATION?NO IDEAS? FIERCE COMPETITION?
NO WORRIES
CREATIVITY RELATED PROBLEMS
FOR ALL GRID BASEDMODERNIST DESIGNSOLUTIONS
MR. KOERTREALITY CHECKBOOGY THERAPYPRESENCE UPDATENEXT NATURAL HEALING
MR. TEUNREAL DUTCHGEZELLIGHEID
IN DESIGN
FOR ALL
0624209623
FORGET ABOUT1ST AND 2ND CLASSIN THE FUTUREYOU WILLCREATIVE CLASSBE SEATED
NEED FOR MOVE YOURDESKTOP PUBLISHING
TO INDIA➔GET THE BIZZ IN NL.➔CREATE A TEMPLATE➔SEND IT TO BOMBAY➔PRINT IN HONGKONG
FREE DESIGNWITH EVERY5.000 $ ORDER
SPEED?IN ONLY 1,5 DAYSTHE RIETVELD
CREATIVECOPY
THE CREATIVITY
GOOOOOOOOOOGLEPOWERLet the truth be known.
DE KRANT VANDESIGNEND NEDERLAND
©©
WWW.INTERNATIONALPRINTBUYER.COM
WWW.THESURREALIST.CO.UK
CALL-0900-DESIGNERGLASSES
3.0_mapping.indd 20 09-11-2006 23:42:09
RotterdamCreative City
Dutch CulturalDatascape
REC
TON
EEL
/ CAB
ARET
16%
DIG
ITA
AL
16%
SCHI
LDER
EN /
TEKE
NEN
15%
ZAN
G
13%
FOTO
GRAF
IE
13%
MUZ
IEKT
HEAT
ER
12%
PROZ
A / P
OËZI
E
10%
3.000.000 LEDEN
300.000 LEDEN
5.500.000 LEDEN
68.000.000 LEDEN
100.000.000 LEDEN
DE POPULARITEIT VAN AMATEURKUNST 2.0 IN CIJFERSIn korte tijd heeft Amateurkunst 2.0 de harten veroverd, vooral van de jongere generaties. Inmiddels zijn digitale, virtuele disciplines populairder dan analoge, ambachtelijke vormen. En het wordt alleen maar meer...
WE MOETEN NOG WENNEN AAN DE PRO-AMDe scheiding tussen amateur en professional is op sommige plekken flinterdun geworden door nieuwe productie- en verspreidingsmogelijkheden. Zoals iedereen met een mobieltje verslaggever kan worden, zo is er weinig voor nodig om je kunst een (potentieel) groot bereik te geven. Talent helpt wel, natuurlijk, en buzz. Maar wanneer daaraan wordt voldaan, moet ook de kunst- en cultuursector zich nodig afvragen wat de nieuwe amateur voor haar kan betekenen. Voorlopig is het buzzword:
REC
User Generated Content
Steeds meer mensen willen zich creatief ontwikkelen, zonder dat zij meteen een professionele carrière in de kunst nastreven. Voor velen van hen is kunst meer een kwestie van zelf doen dan van bezoeken. Amateurkunst is het cursuslokaal allang ontgroeid. Nog steeds kun je naar het vormingscentrum om te leren keramieken, maar tegenwoordig ga je ook voor crumping en popping (street dance). Ook buiten de centra is amateurkunst bezig aan een opmars. Het digitale domein is een vrijplaats voor creatieve uitingen geworden, dankzij technologische ontwikkelingen als breedband en software voor streaming media en virtuele communities. Hiermee is de Web 2.0-trend de grote motor van Amateurkunst 2.0. Dit gaat zo snel dat de praktijk het beleid links en rechts passeert. Als zij relevant willen blijven, moeten cultuur- instellingen manieren vinden om deze ontwikkeling in te passen. Hef de strikte scheiding tussen professional en amateur op en maak in beleid en ondersteuning ruim baan voor de pro-am.
AMATEURKUNST 2.0HET GROTE ZELF DOEN IS BEGONNEN
AMATEURKUNST IN DE LIFTDe cijfers spreken voor zich. In tien jaar tijd zijn veel meer mensen aan amateurkunst gaan doen.
40%‘Kunst? Da’s toch iets wat
iemand anders doet?’
VAN DE NEDERLANDERS BEZOEKT TEN MINSTE EENS PER JAAR EEN CULTUURINSTELLING
VAN DE NEDERLANDERS DOET AAN EEN VORM VAN AMATEURKUNST
‘Kunst en cultuur bezoeken? We maken het zelf!’
60%
0%
1995 1999 2003
10%
20%38%
Percentage van de bevolking dat aan amateurkunst doet 44%
30%
40%
50%
1.500
1993
1.489
1995 1997 1999 2001 2003
1.875
1.600
1.700
Gemiddeld aantal cursistenper cursusinstelling
1.800
1.900
2.000
DESIGN
YOURLIFE
1.0AMATEURKUNST
AMATEURKUNST
AMATEURKUNST
1.52.0
TRADITIONELEDISCIPLINES ALSMUZIEK EN DANS, THEATER , SCHRIJVENEN BEELDENDE KUNST
POPULAIREDISCIPLINES ALSSTREETDANCE, RAPPOETRY, GRAFFITITURNTABLISMEN STANDUP COMEDY
NIEUWE DISCIPLINES ALS DIGITALE FILM EN FOTOGRAFIE, BLOGGING, POD- ENVODCASTS, GAME-EN GRAFISCH DESIGN
WEBLOGS, FILMS, FOTO’S, WEBSITES,GAMES, GRAFISCHDESIGN, COMMUNITIES
VOORSTELLINGEN,TENTOONSTELLINGEN
GEBASEERD OP TRADITIONELECULTURELE CANON
GELIJKGESTEMDENIN LIFESTYLE EN ATTITUDE OP STRAATVINDEN ELKAAR
SEMI-PROFESSIONEEL,VAAK ALS VOOR-BEREIDING OP DEBEROEPSKEUZE
VOORSTELLINGEN, ATTITUDE, STRAATFILOSOFIE
GELIJKGESTEMDENVINDEN ELKAAR INLIFESTYLE, ATTITUDEEN OP STRAAT
MENTALE-CREATIEVEVERBINDING TUSSENPEERS IN CYBERSPACE
SOCIAAL-CULTURELEVERBINDING TUSSENBURGERS IN DORPENEN STEDEN
AMATEURCREATIVITEIT
AMATEURCULTUUR
AMATEURKUNST
Later gaik de vetste
gamesontwerpen
40% CURSUSVERBAND
INTERNET
PEER GROUP
WELKE DISCIPLINES? HOE DOEN WE HET? WAAR DOEN WE HET? ORGANISATIEVORM TYPERING MOTTO OUTPUT EFFECT
SCHEPPINGSWERKDÉ CREATIEVE INDUSTRIE BESTAAT NIET, LEVE DE CREATIEVE INDUSTRIE!
De producten, sectoren en bedrijven verschillen zo van elkaar dat het onmogelijk is om over dé creatieve industrie te spreken. Een algemeen beleid voor de creatieve industrie heeft dan ook geen zin.
INDUSTRIE ZONDER FABRIEKEN
DÉ CREATIEVE INDUSTRIE BESTAAT NIET
De officiële theorie van de creatieve industrie kent nog veel vraagtekens. Dit begint al bij de definitie. Creatieve industrie is helemaal geen industrie. De term is een letterlijke vertaling van het Engelse begrip 'creative industries’, dat verwijst naar creatieve sectoren. We kunnen het misschien dus beter zo noemen, want de term creatieve industrie levert nog steeds begripsverwarring op. Ook creatieve sector is een containerbegrip waar iedereen, afhankelijk van perspectief en belang, een betekenis aan geeft. Zijn bibliotheken ook onderdeel van de creatieve industrie? Of evenementenhallen en CD- en boekhandels? En waarom zouden monumenten of horeca eigenlijk geen creatieve industrie zijn? Zolang een scherpere en gedeelde definitie uitblijft, blijft de creatieve industrie wat ieder wil dat het is.
≠
≠
≠
MENU
john&paul&ringo&george.
ervaringhitech
digitaal
gevorderden
KUNSTEN39.000 BANEN (2002)Kunstenaars / Artiesten / ProducentenMusea / Galeries / FestivalsMarkt = overheidsmarktOrganisatievorm = kleinschaligProductie = arbeidsintensiefProduct = unicaMindset = auteurschap en artisticiteitConsumptie = live
MEDIA & ENTERTAINMENT73.000 BANEN (2002)Film / Televisie/ Print mediaNieuwe media / Games / WebsitesMarkt = consumentenmarktOrganisatievorm = complexe bedrijvenProductie = kapitaalintensiefProduct = reproductieMindset = commercieelConsumptie = via media
CREATIEVE ZAKELIJKEDIENSTVERLENING109.000 BANEN (2002)Vormgeving/Mode/Architectuur/ReclameMarkt = business to businessOrganisatievorm = bureausProductie = arbeidsintensiefProduct = dienstverleningMindset = functioneel artistiekConsumptie = face-to-face
De creatieve industrie is in opkomst, maar we krijgen er nog moeilijk grip op. Creatieve industrie is een benaming voor individuen en organisaties die symbolische waarde produceren of aan een product of dienst toevoegen. Daarmee bedoelen we dat ze betekenis, identiteit of ervaringen produceren die onze beleving van het product of de dienst bepalen. Deze symbolische waarde maakt het verschil tussen een laptop van Dell of Apple, een C&A’tje of een Victor&Rolf bij de H&M, een koffiezetaparaat en de Senseo. De weerklank die het idee van de creatieve industrie vindt en de verwarring wat nu wel en wat niet creatieve industrie is, geeft aan dat verdere discussie nodig is. Voorbij de hype gloort de werkelijke en duurzame creativiteit van Nederland.
gratisstarters voedzaam
vluchtig architectenbureausveilinghuizen
not-for-profit
fysiek
conceptueel
platenmaatschappijenfotografen
ambachtelijk
ontwerpstudio’s
CREATIVITEIT ZIT VOORAL AAN HET BEGIN
CREATIE PRODUCTIE EXPLOITATIE DISTRIBUTIE RETAIL CONSUMPTIE
De meeste onderdelen in de creatieve bedrijfskolom vergen niet meer creativiteit dan activiteiten in andere bedrijfstakken.
De creatieve industrie is gegroeid als kool. Tussen 1996 en 2002 groeide de Nederlandse economie met 3%, maar de creatieve industrie maar liefst met ruim 5%. De creatieve industrie in Amsterdam en Rotterdam groeiden respectievelijk zelfs bijna 6% en 8%.
1993
100
120
140
160
180
1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Ontwikkeling van het aantal banen in de creatieve industrie ten opzichte van het totaal aantal banen in NLTotaal aantal banen CITotaal aantal banen in NL
De creatieve klasse vertegenwoordigt een meervoudig belang. Een deel van hen werkt in een snel groeiende bedrijfstak, de creatieve klasse consumeert relatief veel kunst, cultuur en erfgoed en de creatieve klasse heeft een sterke koopkracht.
In 2002 publiceert Richard Florida zijn boek The Rise of the Creative Class en belandt daarmee in één klap op het nachtkastje van iedere ambtenaar.
WAAROM WORDT DE CREATIEVE INDUSTRIE – ONDANKSZIJN BEPERKTE OMVANG – ZO BELANGRIJK GEVONDEN?
W€RKG€L€G€NH€IDEN OMZ€T
CREATIEVE INDUSTRIE
KUNST EN CULTUUREN ERFGOEDCONSUMEERT
WERKZAAM CREËERT
CREËERT
CREATIEVEKLASSEMEERVOUDIG BELANG
Na Florida's publicatie ontstond een ware hausse van artikelen over de creatieve industrie. De creatieve industrie is (beleids)hype geworden.
5
5377
108
0
2002 2003 2004 2005 2006
25
50
100
150
Artikelen inNL kranten
Nog een reden waarom de creatieve industrie zo belangrijk wordt gevonden: een krachtige lokale creatieve industrie geeft steden een sterk profiel en vergroot hun aantrekkings- kracht op bezoekers, bewoners en bedrijven.
Op zich is de creatieve industrie bescheiden in omvang (3% van de landelijke werkgelegenheid ). De creatieve industrie is daarom vergelijkbaar met:
BEDRIJFSTAK
VOEDINGS- EN GENOTMIDDELEN INDUSTRIE
DELFSTOFFENWINNING
LANDBOUW, JACHT EN BOSBOUW, VISSERIJ
CREATIEVE INDUSTRIE
HORECA
VERZEKERINGSWEZEN EN PENSIOENFONDSEN
METAALPRODUCTENINDUSTRIE
OVERHEIDSDEFENSIE
% WERKGELEGENHEID NL
3,2%
2,6%
2,5%
2,1%
2,0%
1,7%
1,2%
1,0%
% BBP 2002
12,9 MLD
10,5 MLD
10,1 MLD
8,4 MLD
8,0 MLD
6,9 MLD
4,7 MLD
3,9 MLD
GAAN KUNSTENAARS DE ECONOMIE REDDEN? Het moet duidelijk worden wat de rol van kunstenaars is binnen de creatieve industrie. Zijn zij het vliegwiel of de zijwieltjes? Is het logisch dat zij deel uitmaken van de creatieve industrie? Kunnen zij hun creativiteit niet voor nobelere doeleinden aanwenden dan economisch gewin en innovatie?
HOE EXCLUSIEF IS DE CREATIEVE KLASSE?Niet alleen de creatieve klasse, maar iedereen is creatief. Ontstaat met de komst van de creatieve klasse niet ook een creatieve onderklasse? Wie heeft het patent op creativiteit?
INTELLECTUEEL EIGENDOMExploitaitie van creativiteit bestaat bij de gratie van copyright. Dit maakt het steeds moeilijker voor kunstenaars om te werken met bestaand materiaal, terwijl dit nu juist essentieel is voor de huidige sample- en remixcultuur.
HET GEDACHTEGOED VAN FLORIDA WORDT VRIJWEL OVERAL JUBELEND BELEDEN. TOCH RESTEERT ER NOG EEN AANTAL GROTE DISCUSSIEPUNTEN:
EXPLORATIE OF EXPLOITATIE?Hoe kunnen we de veelal inhoudelijk gedreven en commercieel vaak zoekende creatieve ondernemers nog beter laten ondernemen? Ondanks alle jubelverhalen is de alledaagse realiteit van veel creatievelingen schrikbarend: niemand heeft een vast contract, er worden onmogelijk lange dagen gemaakt voor een schamele beloning. Creatieven leven vaak in constante financiële onzekerheid.
INDUSTRY CREATIVITY
ervaring sterontwerpers
massaproduct
uniek
praktisch
artistiek
CREATIEVE ZAKELIJKEDIENSTVERLENING109.000 BANEN (2002)Vormgeving/Mode/Architectuur/ReclameMarkt = business to businessOrganisatievorm = bureausProductie = arbeidsintensiefProduct = dienstverleningMindset = functioneel artistiekConsumptie = face-to-face
Victor&Rolf bij de H&M, een koffiezetaparaat en de Senseo. De weerklank die het
notech
veilinghuizen
ontwerpstudio’s
REC
TON
EEL
/ CAB
ARET
16%
DIG
ITA
AL
16%
SCHI
LDER
EN /
TEKE
NEN
15%
ZAN
G
13%
FOTO
GRAF
IE
13%
MUZ
IEKT
HEAT
ER
12%
PROZ
A / P
OËZI
E
10%
3.000.000 LEDEN
300.000 LEDEN
5.500.000 LEDEN
68.000.000 LEDEN
100.000.000 LEDEN
DE POPULARITEIT VAN AMATEURKUNST 2.0 IN CIJFERSIn korte tijd heeft Amateurkunst 2.0 de harten veroverd, vooral van de jongere generaties. Inmiddels zijn digitale, virtuele disciplines populairder dan analoge, ambachtelijke vormen. En het wordt alleen maar meer...
WE MOETEN NOG WENNEN AAN DE PRO-AMDe scheiding tussen amateur en professional is op sommige plekken flinterdun geworden door nieuwe productie- en verspreidingsmogelijkheden. Zoals iedereen met een mobieltje verslaggever kan worden, zo is er weinig voor nodig om je kunst een (potentieel) groot bereik te geven. Talent helpt wel, natuurlijk, en buzz. Maar wanneer daaraan wordt voldaan, moet ook de kunst- en cultuursector zich nodig afvragen wat de nieuwe amateur voor haar kan betekenen. Voorlopig is het buzzword:
REC
User Generated Content
Steeds meer mensen willen zich creatief ontwikkelen, zonder dat zij meteen een professionele carrière in de kunst nastreven. Voor velen van hen is kunst meer een kwestie van zelf doen dan van bezoeken. Amateurkunst is het cursuslokaal allang ontgroeid. Nog steeds kun je naar het vormingscentrum om te leren keramieken, maar tegenwoordig ga je ook voor crumping en popping (street dance). Ook buiten de centra is amateurkunst bezig aan een opmars. Het digitale domein is een vrijplaats voor creatieve uitingen geworden, dankzij technologische ontwikkelingen als breedband en software voor streaming media en virtuele communities. Hiermee is de Web 2.0-trend de grote motor van Amateurkunst 2.0. Dit gaat zo snel dat de praktijk het beleid links en rechts passeert. Als zij relevant willen blijven, moeten cultuur- instellingen manieren vinden om deze ontwikkeling in te passen. Hef de strikte scheiding tussen professional en amateur op en maak in beleid en ondersteuning ruim baan voor de pro-am.
AMATEURKUNST 2.0HET GROTE ZELF DOEN IS BEGONNEN
AMATEURKUNST IN DE LIFTDe cijfers spreken voor zich. In tien jaar tijd zijn veel meer mensen aan amateurkunst gaan doen.
40%‘Kunst? Da’s toch iets wat
iemand anders doet?’
VAN DE NEDERLANDERS BEZOEKT TEN MINSTE EENS PER JAAR EEN CULTUURINSTELLING
VAN DE NEDERLANDERS DOET AAN EEN VORM VAN AMATEURKUNST
‘Kunst en cultuur bezoeken? We maken het zelf!’
60%
0%
1995 1999 2003
10%
20%38%
Percentage van de bevolking dat aan amateurkunst doet 44%
30%
40%
50%
1.500
1993
1.489
1995 1997 1999 2001 2003
1.875
1.600
1.700
Gemiddeld aantal cursistenper cursusinstelling
1.800
1.900
2.000
DESIGN
YOURLIFE
1.0AMATEURKUNST
AMATEURKUNST
AMATEURKUNST
1.52.0
TRADITIONELEDISCIPLINES ALSMUZIEK EN DANS, THEATER , SCHRIJVENEN BEELDENDE KUNST
POPULAIREDISCIPLINES ALSSTREETDANCE, RAPPOETRY, GRAFFITITURNTABLISMEN STANDUP COMEDY
NIEUWE DISCIPLINES ALS DIGITALE FILM EN FOTOGRAFIE, BLOGGING, POD- ENVODCASTS, GAME-EN GRAFISCH DESIGN
WEBLOGS, FILMS, FOTO’S, WEBSITES,GAMES, GRAFISCHDESIGN, COMMUNITIES
VOORSTELLINGEN,TENTOONSTELLINGEN
GEBASEERD OP TRADITIONELECULTURELE CANON
GELIJKGESTEMDENIN LIFESTYLE EN ATTITUDE OP STRAATVINDEN ELKAAR
SEMI-PROFESSIONEEL,VAAK ALS VOOR-BEREIDING OP DEBEROEPSKEUZE
VOORSTELLINGEN, ATTITUDE, STRAATFILOSOFIE
GELIJKGESTEMDENVINDEN ELKAAR INLIFESTYLE, ATTITUDEEN OP STRAAT
MENTALE-CREATIEVEVERBINDING TUSSENPEERS IN CYBERSPACE
SOCIAAL-CULTURELEVERBINDING TUSSENBURGERS IN DORPENEN STEDEN
AMATEURCREATIVITEIT
AMATEURCULTUUR
AMATEURKUNST
Later gaik de vetste
gamesontwerpen
40% CURSUSVERBAND
INTERNET
PEER GROUP
WELKE DISCIPLINES? HOE DOEN WE HET? WAAR DOEN WE HET? ORGANISATIEVORM TYPERING MOTTO OUTPUT EFFECT
SCHEPPINGSWERKDÉ CREATIEVE INDUSTRIE BESTAAT NIET, LEVE DE CREATIEVE INDUSTRIE!
De producten, sectoren en bedrijven verschillen zo van elkaar dat het onmogelijk is om over dé creatieve industrie te spreken. Een algemeen beleid voor de creatieve industrie heeft dan ook geen zin.
INDUSTRIE ZONDER FABRIEKEN
DÉ CREATIEVE INDUSTRIE BESTAAT NIET
De officiële theorie van de creatieve industrie kent nog veel vraagtekens. Dit begint al bij de definitie. Creatieve industrie is helemaal geen industrie. De term is een letterlijke vertaling van het Engelse begrip 'creative industries’, dat verwijst naar creatieve sectoren. We kunnen het misschien dus beter zo noemen, want de term creatieve industrie levert nog steeds begripsverwarring op. Ook creatieve sector is een containerbegrip waar iedereen, afhankelijk van perspectief en belang, een betekenis aan geeft. Zijn bibliotheken ook onderdeel van de creatieve industrie? Of evenementenhallen en CD- en boekhandels? En waarom zouden monumenten of horeca eigenlijk geen creatieve industrie zijn? Zolang een scherpere en gedeelde definitie uitblijft, blijft de creatieve industrie wat ieder wil dat het is.
≠
≠
≠
MENU
john&paul&ringo&george.
ervaringhitech
digitaal
gevorderden
KUNSTEN39.000 BANEN (2002)Kunstenaars / Artiesten / ProducentenMusea / Galeries / FestivalsMarkt = overheidsmarktOrganisatievorm = kleinschaligProductie = arbeidsintensiefProduct = unicaMindset = auteurschap en artisticiteitConsumptie = live
MEDIA & ENTERTAINMENT73.000 BANEN (2002)Film / Televisie/ Print mediaNieuwe media / Games / WebsitesMarkt = consumentenmarktOrganisatievorm = complexe bedrijvenProductie = kapitaalintensiefProduct = reproductieMindset = commercieelConsumptie = via media
CREATIEVE ZAKELIJKEDIENSTVERLENING109.000 BANEN (2002)Vormgeving/Mode/Architectuur/ReclameMarkt = business to businessOrganisatievorm = bureausProductie = arbeidsintensiefProduct = dienstverleningMindset = functioneel artistiekConsumptie = face-to-face
De creatieve industrie is in opkomst, maar we krijgen er nog moeilijk grip op. Creatieve industrie is een benaming voor individuen en organisaties die symbolische waarde produceren of aan een product of dienst toevoegen. Daarmee bedoelen we dat ze betekenis, identiteit of ervaringen produceren die onze beleving van het product of de dienst bepalen. Deze symbolische waarde maakt het verschil tussen een laptop van Dell of Apple, een C&A’tje of een Victor&Rolf bij de H&M, een koffiezetaparaat en de Senseo. De weerklank die het idee van de creatieve industrie vindt en de verwarring wat nu wel en wat niet creatieve industrie is, geeft aan dat verdere discussie nodig is. Voorbij de hype gloort de werkelijke en duurzame creativiteit van Nederland.
gratisstarters voedzaam
vluchtig architectenbureausveilinghuizen
not-for-profit
fysiek
conceptueel
platenmaatschappijenfotografen
ambachtelijk
ontwerpstudio’s
CREATIVITEIT ZIT VOORAL AAN HET BEGIN
CREATIE PRODUCTIE EXPLOITATIE DISTRIBUTIE RETAIL CONSUMPTIE
De meeste onderdelen in de creatieve bedrijfskolom vergen niet meer creativiteit dan activiteiten in andere bedrijfstakken.
De creatieve industrie is gegroeid als kool. Tussen 1996 en 2002 groeide de Nederlandse economie met 3%, maar de creatieve industrie maar liefst met ruim 5%. De creatieve industrie in Amsterdam en Rotterdam groeiden respectievelijk zelfs bijna 6% en 8%.
1993
100
120
140
160
180
1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Ontwikkeling van het aantal banen in de creatieve industrie ten opzichte van het totaal aantal banen in NLTotaal aantal banen CITotaal aantal banen in NL
De creatieve klasse vertegenwoordigt een meervoudig belang. Een deel van hen werkt in een snel groeiende bedrijfstak, de creatieve klasse consumeert relatief veel kunst, cultuur en erfgoed en de creatieve klasse heeft een sterke koopkracht.
In 2002 publiceert Richard Florida zijn boek The Rise of the Creative Class en belandt daarmee in één klap op het nachtkastje van iedere ambtenaar.
WAAROM WORDT DE CREATIEVE INDUSTRIE – ONDANKSZIJN BEPERKTE OMVANG – ZO BELANGRIJK GEVONDEN?
W€RKG€L€G€NH€IDEN OMZ€T
CREATIEVE INDUSTRIE
KUNST EN CULTUUREN ERFGOEDCONSUMEERT
WERKZAAM CREËERT
CREËERT
CREATIEVEKLASSEMEERVOUDIG BELANG
Na Florida's publicatie ontstond een ware hausse van artikelen over de creatieve industrie. De creatieve industrie is (beleids)hype geworden.
5
5377
108
0
2002 2003 2004 2005 2006
25
50
100
150
Artikelen inNL kranten
Nog een reden waarom de creatieve industrie zo belangrijk wordt gevonden: een krachtige lokale creatieve industrie geeft steden een sterk profiel en vergroot hun aantrekkings- kracht op bezoekers, bewoners en bedrijven.
Op zich is de creatieve industrie bescheiden in omvang (3% van de landelijke werkgelegenheid ). De creatieve industrie is daarom vergelijkbaar met:
BEDRIJFSTAK
VOEDINGS- EN GENOTMIDDELEN INDUSTRIE
DELFSTOFFENWINNING
LANDBOUW, JACHT EN BOSBOUW, VISSERIJ
CREATIEVE INDUSTRIE
HORECA
VERZEKERINGSWEZEN EN PENSIOENFONDSEN
METAALPRODUCTENINDUSTRIE
OVERHEIDSDEFENSIE
% WERKGELEGENHEID NL
3,2%
2,6%
2,5%
2,1%
2,0%
1,7%
1,2%
1,0%
% BBP 2002
12,9 MLD
10,5 MLD
10,1 MLD
8,4 MLD
8,0 MLD
6,9 MLD
4,7 MLD
3,9 MLD
GAAN KUNSTENAARS DE ECONOMIE REDDEN? Het moet duidelijk worden wat de rol van kunstenaars is binnen de creatieve industrie. Zijn zij het vliegwiel of de zijwieltjes? Is het logisch dat zij deel uitmaken van de creatieve industrie? Kunnen zij hun creativiteit niet voor nobelere doeleinden aanwenden dan economisch gewin en innovatie?
HOE EXCLUSIEF IS DE CREATIEVE KLASSE?Niet alleen de creatieve klasse, maar iedereen is creatief. Ontstaat met de komst van de creatieve klasse niet ook een creatieve onderklasse? Wie heeft het patent op creativiteit?
INTELLECTUEEL EIGENDOMExploitaitie van creativiteit bestaat bij de gratie van copyright. Dit maakt het steeds moeilijker voor kunstenaars om te werken met bestaand materiaal, terwijl dit nu juist essentieel is voor de huidige sample- en remixcultuur.
HET GEDACHTEGOED VAN FLORIDA WORDT VRIJWEL OVERAL JUBELEND BELEDEN. TOCH RESTEERT ER NOG EEN AANTAL GROTE DISCUSSIEPUNTEN:
EXPLORATIE OF EXPLOITATIE?Hoe kunnen we de veelal inhoudelijk gedreven en commercieel vaak zoekende creatieve ondernemers nog beter laten ondernemen? Ondanks alle jubelverhalen is de alledaagse realiteit van veel creatievelingen schrikbarend: niemand heeft een vast contract, er worden onmogelijk lange dagen gemaakt voor een schamele beloning. Creatieven leven vaak in constante financiële onzekerheid.
INDUSTRY CREATIVITY
ervaring sterontwerpers
massaproduct
uniek
praktisch
artistiek
CREATIEVE ZAKELIJKEDIENSTVERLENING109.000 BANEN (2002)Vormgeving/Mode/Architectuur/ReclameMarkt = business to businessOrganisatievorm = bureausProductie = arbeidsintensiefProduct = dienstverleningMindset = functioneel artistiekConsumptie = face-to-face
Victor&Rolf bij de H&M, een koffiezetaparaat en de Senseo. De weerklank die het
notech
veilinghuizen
ontwerpstudio’s
1000
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
HERE THERE
Culture plays an important role in the development of the global village. Culture without boundaries affects people everywhere and is transnational. so Dutch culture also has transnational power and is influenced by other countries. The question is whether our international culture policy supports this form of two-way traffic. We make every effort to present ourselves internationally, but a lot of experts consider our international cultural efforts to be like pellets from a shotgun: little coherence, continuity, control and budget. Do we realise enough to what extent our culture is permeated by transnational influences? Does it still make sense to talk of ‘us’ and ‘them’? And are Koolhaas’ designs Dutch, or are they Global Design? In an integral and substantiated approach, export as well as import are important, but media range and, by now, boundless culture consumption is also taken into account.
TRANSNATIONAL CULTUREFROM MADE IN HOLLAND TO WE ARE THE WORLD?
WHAT DO EXPERTS CONSIDER OUR INTERNATIONAL TROPHIES?
HOW DO OUR INTERNATIONAL SUCCESSES RELATE TO THOSE OF OUR NEIGHBOURS?
EXPORT OF DUTCH CULTUREREPRESENTATION OF DUTCH CULTURECULTURAL VISITS TO FOREIGN COUNTRIES
IMPORT OF FOREIGN CULTUREIMAGE OF FOREIGN CULTURE
CULTURAL VISITS BY TOURISTS
ARTISTS PRESENTING THEIR CONCERTS AND PERFORMANCES
MEDIA COMPANIES SUPPLYING THEIR CARRIERS
(CDS, FILMS, BOOKS)
MEDIA & ENTERTAINMENT COMPANIES SUPPLYING
THEIR RIGHTS
SERVICES COMMODITIES RIGHTS
DESIGNERS AND ARCHICTECTS SUPPLYING THEIR IDEAS AND DESIGNS
ARTISTS AND GALLERIESSELL THEIR ARTWORKS
ARTISTS ORGANISING EXHIBITIONS
EXPORTIMPORT
WHAT COMES FROM AFAR, GOES FARTHER. We want Made in Holland to make a favourable impression abroad, but shouldn’t we also think about the transnational cultural offerings in our own country? They are quite variable. In one sector there is hardly any local product, while in the other there is hardly anything international.
CDs 80%
POP MUSIC 25%
THEATRE PRODUCTIES 10%
TV PRODUCTIONS 25%
FILM 90%GAMES 99%
What is the influence of the increasing mobility of world citizens who look for culture in many countries and take it with them, and do so also in the Nether-lands? Cultural tourism has become a serious line of business. This makes it a serious theme for policymakers and cultural institutions to pay attention to.
OP
ERA
IMP
RE
SS
ION
IST
Sth
eatr
e
DE
SIG
N
REPRESENTATIONTHE ROSY VIEW
Even though the Netherlands is a small country, it receives a great deal of attention
for our art and culture from foreign countries. We have had quite a few
permanent art successes, but during the last years the Netherlands has received a lot of attention for its creative designers.
Not only the Netherlands but also nearly every other European country possesses cultural top brands of international allure. Without any actual and relative figures, we hardly know how successful the Netherlands really is in this. What we do know is often quite an eye-opener: Dutch design export, for instance, lags well behind with 6 % compared to Great Britain with 20%.
Some Dutch people might even visit more cultural events in other countries than in their own. Could it be time for an international museum card?
Yearly, 80% of the Dutch visit other countries
MVRDV
HellaJongerius
MarcelWanders
DesignDJS
Orchestra
Topbrands
Architecture Film
KONINKLIJKCONCERTGEBOUW
ORCHESTRA
ORCHESTRAOF THE
EIGHTEENTH CENTURY
PAUL
VER
HOEV
EN
holidaymakers visit cities or go on a culture holiday
CULTURE TOURISM
5,5 M
Every year, 10 m tourists visit our country
Thirty percent of the foreign tourists visit a Dutch museum
10 MLN
30%
Sixty-six percent of the foreign tourists visit a monument, a museum or another form of culture
66%
80%Dutch visited a museum in a foreign country in the past year
4 MLN
THE BRAND NAME HOLLAND IN OTHER COUNTRIESDetermining what our image is abroad, is a question of soft impressions (image, identity, character) and hard facts (number of performances, exhibitions). But what do we find important and when are we satisfied? Checking the attention for us in the most important world newspapers is one way and already presents refreshing insights.
HELLA JONGERIUSi68%
DROOG DESIGNi100%
ARMIN VAN BURENi34%
MARLENE DUMASi112%KEITH TYSONm78%
ATELIER VAN LIESHOUTi70%
JEFF KOONS i61%
GAUGUIN i61%
VERMEER i61%
MARCEL WANDERSi82%TIËSTOm82%
PAUL OAKENFOLD m52%
PAUL VERHOEVEN i98%
LARS VON TRIER i27%
JUNKIE XLm91%
VICTOR&ROLF i249%
REM KOOLHAAS i35%
BERLINER PHILARMONIKER i240%
VISUAL ARTISTSDESIGNERSDJSARCHITECTSORCHESTRAFILM DIRECTORS
PEDRO ALMODÓVAR i122%
WINY MAASi250%
CONCERTGEBOUWORKESTm24%
FRANK GEHRY i116%
PHILIPPE STARCK i20%
KARL LAGERFELD i63%
AERNOUT MIKm33%
PAINTERS
2002 2003 2004 2005 2006
2005200420032002 2006
H&M BENEFITS V&R
FOR A MOMENT KOOLHAAS AND TIESTO WERE EQUALLY FAMOUS
THE NETHERLANDS DON’T HAVE REAL, LIVING SUPERSTARS LIKE THESE
DJ-STARDOM SEEMS ON THE WAY DOWN
A MEGAHIT BRINGS ONLY SHORT-LIVEDFAME.
In hoeveel artikelen worden ze door demajor world newspapers genoemd?
DUTCH DESIGNi68%
DUTCH PAINTERi68%
DUTCH CONTEMPORARY ARTi5%DUTCH CINEMAi20%
DUTCH WRITERi39%
DUTCH DJm23%
DUTCH ARCHITECTi13%
200
100
0
Fake For RealMemory Game
