Kurumsal Yönetim - Ali KAHRAMAN

KURUMSAL YÖNETİMTrakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı

Tezsiz Yüksek Lisans Kurumsal Yönetişim Dersi

Konuşmacı - Ali KAHRAMAN

Danışman - Yrd.Doç.Dr. Süleyman Gökhan GÜNAY

Kurumsal yönetim, İngilizce "Corporate Governance" kavramının Türkçe karşılığıdır.

"Governance" sözcüğü denetlemek, yöneltmek işlevlerini içerir ki, bu aktiviteler doğal olarak kamu, özel, kâr amacı güden ve gütmeyen tüm birimlerce yapılmaktadır.

"Corporate" kavramı ise başka birimlere ait değil şirketlere ait uygulamalara referansta bulunulduğunu belirtir.

KURUMSAL YÖNETİM KAVRAMI 1/3

Aslında "corporate governance" kavramının karşılığı olarak "kurumsal yönetim" sadece şirketlerin yönetimi ve denetimine ilişkin kurallar bütününe işaret etmekten uzaktır.

Ancak daha önceleri kullanılan "yönetişim" kavramı da ifadeyi tam karşılayamamaktadır.

Alternatif olarak, örneğin, Sak "yönetim biçimi" kavramını da kullanmaktadır. Orbay da "şirket yönetkesi" kavramını benimsemiştir. Ancak, özellikle Sermaye Piyasası Kurulu'nun bu konuda 2003 yılında yayımladığı ilkelere "Kurumsal Yönetim İlkeleri" adı verilmesi, artık kurumsal yönetim kavramının benimsendiğinin bir göstergesidir.


Kurumsal yönetim şirketin fon sağlayıcılarının yatırımlarının korunmasına yönelik gerçekleştirilen uygulamalardır.

Kurumsal yönetim uygulamalarının yerleştiği bir şirkette, yatırımcılar pasif bir şekilde şirket faaliyetlerini sadece dönemsel bazda incelemezler. Bilakis kendilerini mülksüzleştirmeye yeltenen yöneticileri yöneticileri kesintisiz olarak kontrol edecek şekilde donanımlı olurlarkesintisiz olarak kontrol edecek şekilde donanımlı olurlar.


KURUMSAL YÖNETİM MEKANİZMALARI

KURUMSAL YÖNETİM MEKANİZMALARIHissedarlara şirketteki yatırımlarının getirisini temin güvencesi sağlayan kurumsal yönetim mekanizmaları, kaynak açısından şirket-içi ve şirket-dışı olarak iki sınıfa ayrılır; bir farklı sınıflandırılması da Anglo-Saxon sistemi ve Kıta Avrupa'sı sistemi şeklinde yapılmaktadır.

Kurumsal yönetim mekanizma çeşitliliğini açıklamada, hissedarların yasal korunma farklılığını merkeze alan çalışmalar, 1990’lı yılların ikinci yarısında gündeme gelmiştir.

1.1.Kurumsal Yönetim Kavramının Arka Planı

Kurumsal yönetimin işlerlik kazanmadığı ortamda şirket hissedarlarının karşı karşıya kaldığı mülksüzleştirme riskinin betimlenmesi, kurumsal yönetim uygulamalarının önemini çarpıcı şekilde ortaya koyacaktır.

Bu nedenle, kurumsal yönetimin şirket hissedarları açısından arz ettiği önemin açılımı, bu uygulama yokluğunda yatırımcıların çaresizliğine ilişkin odaklanma ile gerçekleştirilecektir.

1.1.1.Kurumsal Yönetim Yokluğunda Şirket FinansmanıŞirket sahipliğinin hissedarlarda, denetimin ise profesyonel yöneticilerde

olması önemli bir sorunu da birlikte getirmektedir. Bu temel sorun, ]ensen ve Meckling tarafından da belirtildiği gibi çok önceleri, 1776 tarihinde Adam Smith'in Wealth of Nations yapıtında ifade edilmiştir.

Nitekim Adam Smith, profesyonel yöneticiler hakkında bilgi verirken şunu vurgulamıştır: "Diğer adamların parasının yöneticisi olarak, yöneticilerin sanki kendi paralarını yönetiyormuş gibi aynı isteklilik ve ihtiyat ile yönetip korumaları beklenemez. .ihmal ve müsriflik bu tür şirketin işlerinin yönetiminde az ya da çok daima var olacaktır."

1.1.1.Kurumsal Yönetim Yokluğunda Şirket Finansmanı

.Tasarruf sahibi yatırımcıların, yatırımlarını getirişine ve geri ödemesine yönelik herhangi bir güvence olmadan şirketlere fon sağlamalarının iki nedeni,

1.1.1.Kurumsal Yönetim Yokluğunda Şirket Finansmanı

Karşılığında bir kontrol gücü elde etmeksizin tasarruflarını piyasada üne sahip şirketlere yatırmanın yatırımcılar için önemli bir sakıncası vardır.

Shleifer ve Vishny şirket yöneticilerinin gelecekte sermaye piyasalarına gelip fon temin etmek istediklerinden ve gelecekteki yatırımcıların para vermelerini temin etmek için iyi bir ün oluşturmak istediklerinden, mevcut yatırımcılara fonları karşılığı ödeme yaptıklarını belirtir.

Uç bir örnek olarak "Ponzi örneğini" vermektedirler ki, girişimciler silsile halinde fon elde edip sonraki yatırımcılardan elde ettikleri fonu ilk yatırımcılara verip piyasada yüksek getiri illüzyonu oluşturmuşlardır.

Nitekim bu durum daha yakın geçmişte Türkiye'de "Saadet Zinciri" olarak isimlendirilen vaka şeklinde gerçekleşmiştir.

1.1.1.Kurumsal Yönetim Varlığında İşletme Finansmanı

Kurumsal yönetim şirket değerinin tüm hissedarlara hisse miktarları ile oransal olarak tahakkuk eden hisse getirisi ve yalnızca büyük hisseleri olan veya yönetim ile bağlantıları olan bir kısım hissedarlara tahakkuk eden özel yararlar arasında nasıl bölüşüldüğünü belirlediği için yatırımcılar açısından önem gösterir


Karşılığında hiçbir kontrol elde etmeksizin şirkete fon sağlama, yatırımcıları yöneticilerin mülksüzleştirilmesine karşı korumasız bırakmaktadır. işte, yatırımcılara yöneticilerin mülksüzleştirilmesine karşın kontrol gücü verme “kurumsal yönetim” tanımlarının ortak noktasıdır.

Kurumsal yönetim fonksiyonunu yalnızca bir kelime ile özetlemek gerekirse, bu sözcük "kontrol" olacaktır. Kurumsal yönetim mekanizmaları sayesinde elde edecekleri kontrol ile yatırımcılar yöneticilerin mülksüzleştirilmesine karşı kendi yatırımlarını koruyacaklar ve yatırımlarından getiri elde edeceklerdir.


1.1.1.Kurumsal Yönetim Varlığında İşletme FinansmanıÖzetlenecek olursa, Şekil-1.4'te görüldüğü gibi kurumsal yönetim

yatırımcılara şirket kontrolünü ellerinde tutanların mülksüzleştirilmesine karşı bir kontrol gücü sağlamaktadır. Kurumsal yönetim yokluğunda, kendilerini mülksüzleştirilmeye maruz bırakmaktadırlar.

Sorular?…

Business

Kurumsal Yönetim - Ali KAHRAMAN