32 Stedebouw & ArchitectuurRenovatie & Herstructurering

u Renoveren kan veel slimmer, sneller én duurzamer. Bouwers, architecten en toeleveranciers

ontwikkelen — al dan niet samen met de klant — integrale conceptuele werkmethoden voor de

bestaande bouw. Dit ‘nieuwe renoveren’ is aantrekkelijk omdat bestaande gebouwen in korte tijd

worden gerenoveerd of vervangen zonder veel overlast en met de zekerheid dat de beloofde presta-

ties ook echt worden waargemaakt.

Duurzaamheid is een vanzelfsprekend onderdeel ge-

worden van renovatie. Duurzaamheid zit steeds va-

ker ‘inside’ terwijl de bewoner wordt verleid met meer

woonruimte en meer comfort.

Enorme potentiële markt Bouwsnelheid, klantgerichtheid en een duurzame

samenwerking met partners zijn de sleutels tot de

enorme potentiële markt voor renovatie. Renovaties

kunnen maanden duren waarbij zittende bewoners

ofwel lang in stof en lawaai zitten of in een tijdelijke

woning moeten bivakkeren. Om nog maar te zwijgen

van de omwonenden die langdurig overlast onder-

vinden van de werkzaamheden. Voor particuliere

woningbezitters is een traditionele verbouwing hele-

maal een crime: alsof je er een baan bij krijgt, al die

beslissingen, al die verschillende mannetjes die een

stukje van de verbouwing doen en voortdurend be-

zoek over de vloer dat zijn voeten niet veegt. Gelukkig

laten steeds meer bouwers zien dat het ook anders

kan: een aanbouw of een dakkapel in één dag, een

duurzame renovatie in een maand, een verbouwing in

een week terwijl de particuliere klant geniet van een

verbouwvakantie. Doordat er wordt gewerkt met vaste

partners kan men optimaal afstemmen en samen de

kwaliteit van proces en product garanderen. Laat dat

nu juist aansluiten bij wat de klant wil: snelheid, geen

gedoe, een vaste prijs en gegarandeerde kwaliteit.

FaktorPlusEen schilder, een bouwbedrijf, een bouwer en twee

installatiebedrijven in Zeeuws-Vlaanderen hebben het

goed begrepen: de klant wil een duurzame totaalop-

lossing en het liefst zo snel mogelijk. Samen hebben

deze bedrijven enkele jaren geleden FaktorPlus op-

gericht, om samen één aanspreekpunt voor de klant

Het nieuweAuteur: Dr. ing. Peter Fraanje

31 2

S&A R&H.indb 32 27-09-2010 15:37:32

33Stedebouw & Architectuur

Renovatie & Herstructurering

te zijn, of het nu een corporatie of een particulier of

een zakenrelatie betreft. In opdracht van Woongoed

Zeeuws-Vlaanderen heeft FaktorPlus 41 woningen

aan de Vredestraat in Sas van Gent gerenoveerd. In

nauw overleg met de opdrachtgever heeft FaktorPlus

een aanpak ontwikkeld voor een ingrijpende duur-

zame totaalrenovatie, waarbij onder meer vloeren

werden vervangen, de achtergevel werd gesloopt en

de fraaie voorgevel in oude glorie werd hersteld. Er

is precies volgens aanpak en planning gewerkt; vol-

gens opdrachtgever Pol van de Vijver was van uur tot

uur te volgen hoe de bedrijven de ene na de andere

woning renoveerden. Per woning duurde de renovatie

en uitbereiding slechts zes weken, een overzienbare

periode voor de deels elders gehuisveste bewoners.

Mede dankzij HR++ glas, een nieuwe ketel en een

goede isolatie vallen de karakteristieke woningen uit

de jaren ‘30 onder energielabel B in plaats van G. Een

lagere energierekening, een fraaie uitstraling en meer

ruimte en comfort. Wat wil men nog meer?

VerbouwvakantieIedereen kent het wel van tv: Extreme Home Make-

over. De bewoners gaan een weekje naar Disneyland

en op de bekende Amerikaanse manier worden ze

verrast met een totaal vernieuwde woning. Wilbert

Ebbers van bouwbedrijf EBU uit Doetinchem bedacht

iets soortgelijks, maar dan op zijn Hollands: de gratis

‘Verbouwvakantie’. Zo hoeft de klant niet te kiezen tus-

sen een verbouwing of een vakantie, zit men niet in

het stof en het bouwbedrijf kan de verbouwing in veel

kortere tijd uitvoeren. De Verbouwvakantie slaat aan:

EBU is de tel inmiddels kwijtgeraakt.

VerbouwshopAl weer jaren geleden zag aannemer Mark Spee dat

in nieuwbouwwijken van een jaar of twee, drie, uit-

bereidingen plaatsvonden: massaal werden dakka-

pellen, aanbouwen en opbouwen geplaatst. Met dit

idee in het achterhoofd en met de ervaring van de

verkoop van natuurstenen vloeren in een showroom

bedacht hij: De Verbouwshop, de eerste doe-het-

NIET-zelfzaak van Nederland. In de Verbouwshop in

Tilburg kunnen klanten hun ideale aanbouw uitzoeken

en samenstellen, compleet met behang of design ra-

diator. Er is absolute transparantie over de prijs; er

is een basisaanbouw vanaf 22.000 euro met allerlei

opties. Als de klant zijn keus heeft gemaakt wordt ge-

meten bij de bestaande woning en wordt een datum

van plaatsing afgesproken. De aanbouwen worden in

een bedrijfshal geprefabriceerd. Ze hebben een stan-

daard Rc waarde van 4 (wettelijk vereist: 2,5) meer

kan uiteraard ook. De aanbouwen zijn geïsoleerd met

de duurzame en vernieuwbare grondstof cellulose.

De Plug & Play-aanbouw wordt in één dag kant en

klaar, op zijn plaats getakeld. Inmiddels heeft de Ver-

bouwshop meer dan honderd duurzame aanbouwen

geplaatst en bereid men een landelijke uitrol voor.

Sinds kort is ook een hybride aanbouw verkrijgbaar:

tegelijk met de plaatsing van de aanbouw wordt een

bron geboord voor aardwarmte. Collega-bouwer Mar-

cel Otte uit het Zeeuwse Nieuwdorp heeft een ideale

compacte warmtepomp ontwikkeld voor particulieren.

Deze warmtepomp kan bijvoorbeeld worden aange-

sloten op nieuw te leggen vloerverwarming, maar ook

op het bestaande verwarmingssysteem. Zo wordt

duurzaam renoveren pas echt aantrekkelijk!

Duurzaam dak in 1 dagSlingerland Bouw uit Nijkerk heeft recentelijk een

eerst renovatieproject van 22 jaren ’50 woningen met

zogenaamde Solartherm-dakplaten uitgevoerd. u

Auteur: Dr. ing. Peter Fraanje

renoveren

De Inschuifwoning. Binnen 22 werkdagen wordt van bestaande rijtjeswoningen (1) het hele binnenwerk gesloopt met voor- en achtergevel (2); alleen de woningscheidende wanden blijven staan (3). Met een groep van negen vaste co-makers wordt in de korte tijd een woning teruggebouwd (4 en 5).

54

In opdracht van Woongoed Zeeuws-Vlaanderen heeft FaktorPlus 41 woningen aan de Vredestraat in Sas van Gent gerenoveerd. Bij deze ingrijpen-de duurzame totaalrenovatie werden onder meer vloeren vervangen, de achtergevel gesloopt en werd de fraaie voorgevel in oude glorie hersteld.

S&A R&H.indb 33 27-09-2010 15:37:35

35Stedebouw & Architectuur

Renovatie & Herstructurering

Opdrachtgever was de Woningstichting Nijkerk (WSN).

Isolatieleverancier Unidek en verwarmingsketelspeci-

alist Nefit hebben deze ‘Senseo voor de bouw’ ontwik-

keld: een dakplaat die isoleert én water verwarmd . In

één procesgang werden het oude dak en de oude boi-

ler verwijderd, waarna een nieuwe ketel en het nieuwe

dak werden geplaatst. Telkens werd van twee wonin-

gen in één dag het dak vervangen. Het door de beide

fabrikanten ontwikkelde systeem valt beslist in de

categorie Plug & Play. Alle doorvoerleidingen en aan-

sluitingen van de warmwatervoorziening zitten er al in.

Installateur Schoonderbeek diende de leidingen aan

de binnenkant slechts te koppelen aan de rest van aan

de binnenkant alleen nog maar op eenvoudige wijze

gekoppeld te worden aan het de ketel. Projectleider

Teunis van de Pol van Slingerland bouw was ook te

spreken over de breedte van de dakplaten: 1,20 me-

ter, zo’n twintig procent breder dan standaard: zo kan

je meters maken! De woningen aan de Beerninkstraat

en Raadhuisstraat in Nijkerk zijn van Energielabel D

naar B gegaan en kunnen zo weer 30 jaar mee stelt

de WSN. De Nijkerkse woningstichting neemt de aan-

koop van de zonnecollectoren voor haar rekening, de

huurder krijgt te maken met een kleine huurverhoging,

maar daar staat tegenover dat de energierekening

daalt. Alle bewoners waren tevreden over de snelle

renovatie en zijn positief over de verwachte energie-

besparing en lagere woonlasten.

Innovatieve dakkapelVorig jaar presenteerde gevelelementenfabrikant

Knipping een prefabdakkapel met zonnecollectoren

op de Bouwbeurs. Inmiddels zijn de eerste dakkapel-

len geplaatst en kan worden vastgesteld dat particu-

lieren zonder veel gedoe in één dag én meer licht en

ruimte krijgen en hun energierekening omlaag zien

gaan. De zonnecollectoren, kunststof lamellen van

veertien centimeter breed en twaalf millimeter dik,

leveren per jaar een warmteopbrengst op van circa

2,2 GJ per vierkante meter dakoppervlak. Het sy-

steem kan ook koelen tot circa 1,3 GJ per vierkante

meter oppervlak, zo heeft TNO berekend. De collec-

toren liggen onder de dakbedekking van EPDM en

zijn daarom niet onderhoudsgevoelig. De dakkapel

wordt volledig kant-en-klaar afgeleverd en in één

dag geplaatst. Het enige werk op de bouwplaats is

de montage van de dakkapel en de aansluiting op

het voorraadvat met de warmtewisselaar. Directeur

Jacob Wiering weet dat de bouwer tijd en daarmee

geld bespaart.

Een opbouw in één dagBouwer Ted Groot uit Heerhugowaard levert geprefa-

briceerde opbouwen voor woningen met platteb da-

ken voor een richtprijs van 25.000 euro. De opbouw

wordt in één dag geplaatst, zodat niemand in de regen

hoeft te zitten. Natuurlijk zijn er veel meer bouwers die

dat kunnen, maar bijzonder is dat deze bouwer ook

ontwerp, vergunningen en de hele santekraam waar

je als particulier nu juist zo tegen opziet voor je kan

regelen, inclusief een slimme financiering.

InschuifwoningIngrijpender dan bovenstaande voorbeelden is het

concept van de Inschuifwoning. Binnen 22 werkda-

gen wordt van bestaande rijtjeswoningen het hele

binnenwerk gesloopt met voor- en achtergevel; alleen

de woningscheidende wanden blijven staan. Met een

groep van negen vaste co-makers wordt in de korte

tijd een woning teruggebouwd met energielabel A en

dat allemaal tegen aantrekkelijke prijzen. Technisch

directeur Ton van Langen van Mulder Obdam denkt

dat dit renovatieconcept met name geschikt is voor

woningen uit de jaren ‘50 en ‘60 die vaak nog voorzien

zijn van houten vloeren en een dito zolder. Woningbe-

drijf Koggenland en Pré Wonen in Haarlem dachten

mee met de conceptontwikkeling en bereiden pilots

voor. De inschuifwoning is een totaalconcept waarbij

de woning compleet wordt gestript. Daarna worden

prefab vloeren, daken en gevels aangebracht en kan

de afwerking beginnen. De goede isolatie maakt de

woningen energiezuinig. Omdat de woningen de-

zelfde maten behouden is in principe geen bouwver-

gunning nodig. De Inschuifwoning is op 66.000 euro

begroot. Mulder Obdam gaat met dit concept een ba-

siswoning realiseren om de woning van energielabel

E naar label A+ te kunnen tillen.

Lage BTW-tarief Het programma Meer Met Minder (MMM) maakt het al

makkelijker om energie te besparen, door informatie

te verstrekken, te helpen bij subsidies en uitvoering.

Recentelijk is daar nog eens het tijdelijke lage BTW-

tarief van zes procent op duurzaam renoveren bijge-

komen. Innovatieve bouwers kunnen succes boeken

door duurzame Plug & Play oplossingen te bieden

voor de bestaande bouw. t

LiteratuurHylkema, M., Muis, M., Nijland, F. & Fraanje, P.J.: ‘Van aannemen naar on-dernemen – 18 nieuwe businessmodellen voor bouwbedrijven’; RR Bouw-rapport 136; Twijnstra the Bridge/Bouwend Nederland; Zoetermeer, 27 november 2008.

www.meermetminder.nl • www.bouwlokalen.nl

www.tedgroot.nl • www.meerwoonruimte.nl

www.verbouwshop.nl • www.inschuifwoning.nl

www.knipping.nl • www.solartherm.nl

www.otte.nl • www.geo-energie.nl

Renovatieproject van 22 jaren ’50 woningen in Nijkerk. Opdrachtgever: Woningstichting Nijkerk (WSN). Uitvoer: Slingerland Bouw uit Nijkerk. Bij de renovatie werden Solartherm-dakplaten ge-bruikt, die isoleren en water verwarmen. Ontwik-keld door Unidek en Nefit.

Dr. ing. Peter Fraanje, senior beleidsmedewerker duurzaamheid Bouwend Nederland. Ook een slim en snel renovatieconcept? Laat het weten aan p.fraanje@bouwendnederland.nl

The insulated ceramic solution

by

www.e-brick.be

een uitstekende isolatie met een onbegrensde schoonheid

voor na projectbouw

S&A R&H.indb 35 27-09-2010 15:37:40