LOGO

โครงการวิ�จัย พัฒนาและวิ�ศวิกรรมการสร�างระบบพัยากรณ์�โรคเพั��อการจัดการโรคของ

กล�วิยไม�ในโรงเร�อน(Development of disease forecasting system for disease management in

orchid nursery )หัวิหัน�าโครงการ รศ.ดร.สมศ�ร� แสง

โชติ�ภาควิ�ชาโรคพั�ช คณ์ะเกษติร

ม.เกษติรศาสติร� บางเขน

วิติถุ(ประสงค�

เพั��อวิ�จัยและพัฒนาระบบพัยากรณ์�เพั��อใช�ในการจัดการโรคที่+�ส,าคญของกล�วิยไม�ติดดอกสก(ลหัวิาย

สวินกล�วิยไม� 6 สวิน

จั.สม(ที่รสาคร จั.นครปฐม จั.ราชบ(ร+

จั.นครราชส+มา จั.กาญจันบ(ร+ จั.เพัชรบ(ร+

วิ�ธี+การด,าเน�นการ

• ศ0กษาประเม�นโรคที่+�ส,าคญที่+�พับในสวินกล�วิยไม� จั,านวิน 6 สวิน

• ศ0กษาลกษณ์ะการเข�าที่,าลายและป1จัจัยสภาพัแวิดล�อมที่+�เก+�ยวิข�องในหั�องปฏิ�บติ�การ

• ศ0กษาป1จัจัยสภาพัแวิดล�อมที่+�เป3นหัลกที่+�เก+�ยวิข�องกบการเข�าที่,าลาย

• ศ0กษาควิามสมพันธี�ของสภาพัแวิดล�อมหัลกกบส4วินของเช�5อ การเข�าที่,าลาย การเก�ดโรค และหัา model การเก�ดโรคจั(ดสน�ม

การเก6บติวิอย4างและการประเม�นโรคที่+�พับในสวินกล�วิยไม�สก(ลหัวิาย

(ติ5งแติ4เด�อนพัฤศจั�กายน - 2552 ส�งหัาคม 2553

Sub titleประเม�นโรคที่+�ส,าคญของดอกกล�วิยไม�สก(ลหัวิาย

โรคใบป95 นเหัล�อง

โรคใบจั(ดด,า

โรคดอกสน�ม

โรคเกสรด,า

ดาวิน�โหัลดข�อม:ลพัยากรณ์�อากาศ จัาก NECTEC

ช4วิงที่+�พับการเก�ดโรคและช4วิงที่+�พับการเก�ดโรคและสภาพัอากาศสภาพัอากาศ

1-15 เม.ย . 5216-30 เม.ย . 521-15 พั.ค . 5216-31 พั.ค . 521-30 ม�.ย . 531-31 ก.ค . 531-31 ส.ค . 53

1-15 เม.ย . 52

16-30 เม.ย . 52

1-15 พั.ค . 52

16-31 พั.ค . 52

1-30 ม�.ย . 53 1-31 ก.ค . 53 1-31 ส.ค . 53

โรคเกสรด,า

สวินละ 100 เกสร

A.alternata

C. eragrostidis

C. lunata

Nigrospora sp.

ปลายเกสรด,า เกสรด,า

- อาการเกสรด,า ม+เช�5อราเก+�ยวิข�องแติ4จัากลกษณ์ะการเข�าที่,าลายน4าจัะเป3นการเข�าที่,าลายซ้ำ,5าเติ�มที่,าใหั�อาการร(นแรงข05น อาการเกสรด,าน4าจัะม+ป1จัจัยอ��นเก+�ยวิข�อง

- เช�5อราที่+�เป3นสาเหัติ(ที่,าใหั�เก�ดอาการเกสรด,า ได�แก4 เช�5อรา C. eragostidis, A. alternata, C. Lunata, Cladosporium sp. และ Nigrospora sp.

- เช�5อราที่+�พับจัากการแยกเช�5อของอาการเกสรด,า ได�แก4 เช�5อรา Fusarium spp., Curvularia eragostidis, Alternaria alternata, C. Lunata, Desherla sp. และ Nigrospora sp.

A. alternata C. Lunata C. eragostidis

1 cm2 1

cm2

A.alternata

C. eragrostidis

Nigrospora sp.

Drechslera sp.

กราฟแสดงปร�มาณ์เช�5อราที่+�พับบนดอกกล�วิยไม�ติ4อพั�5นที่+�ดอก 1 ติารางเซ้ำนติ�เมติร จัากสวินกล�วิยไม�ที่5ง 6 สวิน

- เช�5อราที่+�พับบนกล+บดอก ได�แก4 เช�5อรา Curvularia eragostidis, Alternaria alternata, C. Lunata, Desherla sp. และ Nigrospora sp.- เช�5อราที่+�เป3นสาเหัติ(ที่,าใหั�เก�ดโรคดอกสน�ม ได�แก4 เช�5อรา C. eragostidis และ A. alternata

Sub titleควิามสมพันธี�ของอ(ณ์หัภ:ม� และระยะเวิลา

ติ4อการเก�ดโรคดอกสน�มการเก�ดโรค (% ) หัลงจัากปล:กเช�5อรา A. alternata และ C. eragrostidis เป3นระยะเวิลา 3 วิน

โดยบ4มไวิ�ที่+�อ(ณ์หัภ:ม� 25 และ 28 องศาเซ้ำลเซ้ำ+ยส เป3นระยะเวิลา 24 ช�วิโมง

Sub titleควิามสมพันธี�ของระยะเวิลาการงอกและการเข�าที่,าลายของเช�5อรา

Curvularia eragostidis บนดอกกล�วิยไม�

1. การงอกของเช�5อรา Curvularia eragostidis บนอาหัาร WA (water agar)

ลกษณ์ะการงอกของเช�5อรา Curvularia eragostidis หัลงจัากบ4มไวิ�ที่+�อ(ณ์หัภ:ม� 25 °C เป3นเวิลา 6

ช�วิโมง

2. 2. ควิามสมพันธี�ระหัวิ4างระหัวิ4างอ(ณ์หัภ:ม� การเข�าที่,าลายของควิามสมพันธี�ระหัวิ4างระหัวิ4างอ(ณ์หัภ:ม� การเข�าที่,าลายของเช�5อรา เช�5อรา Curvularia eragostidisCurvularia eragostidis

กบจั,านวินช�วิโมงที่+�ได�รบควิามช�5นของดอกที่+�ไม4ม+การฉี+ดพั4นสารกบจั,านวินช�วิโมงที่+�ได�รบควิามช�5นของดอกที่+�ไม4ม+การฉี+ดพั4นสารเคม+ เคม+ อ(ณ์หั

ภ:ม� (ºC)

จั,านวินช�วิโมงที่+�ได�รบควิามช�5น

การเข�าที่,าลาย (%)

อาการโรคดอกสน�ม (%)

วินที่+� 2

วินที่+� 3

วินที่+� 4

วินที่+� 5

วินที่+� 6

วินที่+� 7

25

3 90 0 0 40 60 80 80

6 100 0 20 80 80 100 100

9 100 0 40 80 100 100 100

12 100 20 60 80 100 100 100

24 100 40 60 80 100 100 100

28

3 20 20 60 60 100 100 100

6 54 20 60 100 100 100 100

9 38 60 60 100 100 100 100

12 32 40 60 80 80 80 100

24 100 60 80 100 100 100 100

อ(ณ์หัภ:ม�

(ºC)

จั,านวินช�วิโมงที่+�

ได�รบควิามช�5น

การเข�าที่,าลาย (%)

อาการโรคดอกสน�ม (%)

วินที่+� 2

วินที่+� 3

วินที่+� 4

วินที่+� 5

วินที่+� 6

วินที่+� 7

31

3 10 0 20 60 60 60 60

6 14 0 60 60 60 60 80

9 20 20 60 80 80 80 80

12 30 40 60 60 60 80 80

24 44 40 60 80 80 80 80

34

3 8 0 0 20 20 20 20

6 8 0 0 20 20 20 20

9 16 0 0 20 40 40 40

12 10 0 0 20 40 40 40

24 16 0 40 40 40 40 40

ควิามสมพันธี�ระหัวิ4างระหัวิ4างอ(ณ์หัภ:ม� การเข�าที่,าลายของเช�5อรา ควิามสมพันธี�ระหัวิ4างระหัวิ4างอ(ณ์หัภ:ม� การเข�าที่,าลายของเช�5อรา Curvularia eragostidisCurvularia eragostidis

กบจั,านวินช�วิโมงที่+�ได�รบควิามช�5นของดอกที่+�ไม4ม+การฉี+ดพั4นสารกบจั,านวินช�วิโมงที่+�ได�รบควิามช�5นของดอกที่+�ไม4ม+การฉี+ดพั4นสารเคม+ เคม+

ควิามสมพันธี�ระหัวิ4างระหัวิ4างอ(ณ์หัภ:ม� ติ4อการเข�าที่,าลายของเช�5อรา Curvularia eragostidis

กบจั,านวินช�วิโมงที่+�ดอกกล�วิยไม�ได�รบควิามช�5น

หัลงจัากปล:กเช�5อรา C. eragostidis บนดอกกล�วิยไม� โดยได�รบควิามช�5นเป3นระยะเวิลาและอ(ณ์หัภ:ม�ติ4างๆ กน พับวิ4า ในสภาพัอ(ณ์หัภ:ม� 25-28 °C และได�รบควิามช�5นนาน 6 ช�วิโมง เป3นช4วิงที่+�เหัมาะสมติ4อการเข�าที่,าลายดอกกล�วิยไม� โดยเช�5อรา C. eragostidis สามารถุงอกได�ถุ0ง 90%

- สภาพที่��เหมาะสมต่ อการเก�ดโรคดอกสนิ�ม ให�ค าความส�มพ�นิธ์�ด�งสมการ

Y=18.929X-14.0286 (R2=0.8734) Y ค�อ การเก�ดโรค (% ) , X ค�อ ระยะเวลาการเก�ดโรคของดอกที่��ได�ร�บความชื้�%นิส&ง เป็(นิเวลา

6 ชื้��วโมง

การเก�ดโรคดอกสน�ม (% ) บนดอกกล�วิยไม�ในหั�องปฏิ�บติ�การ เป3นระยะเวิลา 7 วิน หัลงจัากปล:กเช�5อรา C.eragostidis และได�รบควิามช�5นนาน 6 ช�วิโมง

3. 3. การเข�าที่,าลายของเช�5อรา การเข�าที่,าลายของเช�5อรา Curvularia Curvularia eragostidiseragostidis และการเก�ดโรคบนดอกกล�วิยไม� และการเก�ดโรคบนดอกกล�วิยไม� ในสภาพัแปลงปล:กในสภาพัแปลงปล:ก

- เช�5อรา C.eragostidis สามารถุเข�าที่,าลายดอกกล�วิยไม� ในสภาพัอ(ณ์หัภ:ม�เฉีล+�ย 25.8 องศาเซ้ำลเซ้ำ+ยส ควิามช�5นสมพัที่ธี� 90.4% ในช4วิงระยะเวิลา 6 ช�วิโมงหัลงจัากปล:กเช�5อ

- หัลงจัากปล:กเช�5อ จัะแสดงอาการโรคดอกสน�มในวินที่+� 2 ในสภาพัอ(ณ์หัภ:ม� 28.6 องศาเซ้ำลเซ้ำ+ยส ควิามช�5นสมพัที่ธี� 58.9%

ติาราง แสดงการเก�ดโรคดอกสน�ม (% ) และการเข�าที่,าลายของเช�5อรา C. eragostidis หัลงจัากได�รบควิามช�5น 6 ช�วิโมงและไม4ได�รบควิามช�5น ของดอกที่+�ไม4ม+การฉี+ดพั4นสารเคม+

อาการโรคดอกสน�มหัลงจัากปล:กเช�5อรา C. eragostidis เป3นระยะเวิลา 4 วิน ในสภาพัแปลงปล:ก

สร(ปผลและข�อเสนอแนะสร(ปผลและข�อเสนอแนะ

1 .อาการเกสรด)าม�เชื้�%อราเก��ยวข�องแต่ จากล�กษณะการเข�าที่)าลายนิ าจะเป็(นิการเข�าที่)าลายซ้ำ)%าเต่�มที่)าให�อาการร/นิแรงข0%นิ

2. เชื้�%อราสาเหต่/โรคดอกสนิ�ม ค�อ Curvularia eragostidis และ Alternaria alternata

3. อ/ณหภ&ม�และความชื้�%นิที่��เหมาะสมส)าหร�บ Curvularia eragostidis และ Alternaria alternata ในิการเข�าที่)าลายดอก ค�อ 25-31 °C โดยม�ความชื้�%นิส&ง 6 ชื้��วโมง ซ้ำ0�งให�ค าความส�มพ�นิธ์�มากกว า 90%

4. ชื้ วงอ/ณหภ&ม�ที่�� 25-28 °C ในิสภาพที่��ม�ความชื้�%นิ 6 ชื้��วโมง ให�ค าความส�มพ�นิธ์�ด�งสมการ Y=18.929X-14.0286 (R2=0.8734)

5. การที่ดสอบในิโรงเร�อนิที่��ม�การป็ล&กเชื้�%อจร�ง ย�งต่�องด)าเนิ�นิการเพ��มเต่�มเพ��อความแม นิย)าของข�อม&ล

6. การศึ0กษาในิคร�%งนิ�%ย�งต่�องการที่ดสอบจร�งในิสภาพแป็ลง ที่��ไม ม�การฉี�ดพ นิสารเคม� ซ้ำ0�งได�ร�บการย�นิย�นิจากชื้าวสวนิว าย�นิด�ที่��จะร วมด)าเนิ�นิการต่ อไป็

LOGO