ΠΛΑΝΟ-ΕΙΔΗ ΠΛΑΝΩΝΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ ΛΗΨΗΣ

Κατά το στάδιο της κινηματογράφησης, πλάνο είναι ένα κομμάτι κινηματογραφημένο φιλμ, από τη στιγμή που ξεκινά να γράφει η μηχανή λήψης (κάμερα),μέχρι τη στιγμή που θα σταματήσει από το στοπ που θα πει ο σκηνοθέτης.

ΠΛΑΝΟ-ΕΙΔΗ ΠΛΑΝΩΝΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ

ΛΗΨΗΣ Κατά το στάδιο του μοντάζ, πλάνο είναι ένα

ορισμένο κομμάτι από την ταινία, το οποίο έχει κόψει ο μοντέρ, διαλέγοντας το ως ωφέλιμο μήκος το μοντάζ.

Αλλαγή πλάνου έχουμε, όταν διακόπτεται η διηγηματική συνέχεια στο χώρο και στο χρόνο ενός πλάνου και ακολουθεί ένα άλλο, που αναφέρεται στον ίδιο χώρο και χρόνο , αλλά διαφέρει από το προηγούμενο στις διαστάσεις των αντικειμένων, στην προοπτική τους και στη διαφορετική θέση οράσεως.

ΠΛΑΝΟ-ΕΙΔΗ ΠΛΑΝΩΝΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ

ΛΗΨΗΣ

Αλλαγή σκηνής έχουμε, όταν υπάρχει και αλλαγή χώρου ή χρόνου ή δράσης.

Πλάνο-διηγηματικός κύκλος(πλάνο-σεκάνς) λέγεται ή αφήγηση ενός διηγηματικού κύκλου, μέσα από ένα και μόνο πλάνο.

ΕΙΔΗ ΠΛΑΝΩΝ

Γενικό πλάνο χρησιμοποιείται για να κατατοπίσει,

προσδιορίζοντας το χώρο,το χρόνο, τα πρόσωπα σε δράση

ΕΙΔΗ ΠΛΑΝΩΝ

Μέσο πλάνο πιο περιορισμένο από το γενικό. έχει στοιχεία περιγραφικά. τα πρόσωπα κινηματογραφούνται

ολόκληρα, αλλά χωρίς κενά χωρικά γύρω τους.

ΕΙΔΗ ΠΛΑΝΩΝ

Αμερικάνικο πλάνο πλάνο από τα γόνατα μέχρι το κεφάλι.

ΕΙΔΗ ΠΛΑΝΩΝ

Πλάνο μπούστο τα πρόσωπα κινηματογραφούνται από

το στέρνο και πάνω, σαν να έχουμε δηλαδή την προτομή του

προσώπου αυτού.

ΕΙΔΗ ΠΛΑΝΩΝ

Γκρο πλάνο το κατ’ εξοχήν εκφραστικό και

εικονοπλαστικό μέγεθος του κινηματογραφικού πλάνου.

σ’ αυτό το πλάνο,η οθόνη γεμίζει με ένα πρόσωπο ή αντικείμενο.

ΕΙΔΗ ΠΛΑΝΩΝ

Τρε γκρο πλάνο ή πλάνο λεπτομέρεια πλάνο όπου εικονογραφείται μία

λεπτομέρεια, όπως χέρι,μάτια,χείλη κ.ά.,μεγενθυμένη.

ΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ ΛΗΨΗΣ

Η μηχανή λήψης μπορεί να κινηθεί με 2 τρόπους:

Είτε ακινητοποιημένη πάνω στο τρίποδα της περιστροφική κίνηση 360 μοιρών, οριζόντια, κάθετα στον άξονα της καθώς και πλάγια

είτε τοποθετημένη πάνω σε κινούμενα αντικείμενα και στα χέρια του κάμεραμαν.

ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ

Οπως αναφέραμε παραπάνω, μπορεί η μηχανή να είναι ακινητοποιημένη πάνω στον τρίποδα της και να περιστρέφεται σε οριζόντια κίνηση με τον άξονα της κάθετο.

Η κίνηση αυτή λέγεται πανοραμική και το πλάνο που προκύπτει αντίστοιχα πανοραμικό.

Ανάλογα με αυτή την κίνηση μπορούμε να έχουμε και μια κατακόρυφη ως προς τον άξονα της μηχανής, κίνηση.

Αυτή η κίνηση λέγεται βέρτικαλ και το ίδιο το πλάνο που προκύπτει.

ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΗΣ Μπορούμε να έχουμε επίσης λοξή

κίνηση της μηχανής δηλαδή ο άξονας της μηχανής να σχηματίζει γωνία με τον κατακόρυφο και οριζόντιο άξονα του χώρου που εικονογραφείται.

Με αυτό το πλάνο δίνεται η αίσθηση άρσης της ισορροπίας του.

ΓΩΝΙΕΣ ΛΗΨΕΩΣ

Γωνία λήψεως είναι η ακριβής θέση της μηχανής λήψεως από την οποία καταγράφουμε εικαστικά κάποια άποψη του αντικειμενικού κόσμου.

ΓΩΝΙΕΣ ΛΗΨΕΩΣ

Ευθεία κανονική θέση η μηχανή λήψης είναι στο ύψος των ματιών του

ανθρώπου Πλονζέ υψηλή θέση

η μηχανή λήψης βρίσκεται ψηλότερα από το αντικείμενο που κινηματογραφείται

Κοντρ Πλονζέ χαμηλή θέση η μηχανή λήψης είναι χαμηλότερα από το

αντικείμενο που κινηματογραφείται Λατεράλ

παρακολουθούμε με παράλληλη κίνηση της μηχανής λήψης την κίνηση ενός προσώπου ή αντικειμένου

ΓΩΝΙΕΣ ΛΗΨΕΩΣ

Τράβελινγκ η μηχανή στερεωμένη πάνω σε μικρό ανοιχτό

βαγονάκι με ρόδες κινείται σε σιδηροτροχιές είτε σε ευθεία είτε σε κυκλική κίνηση

Ζοοm γίνεται με τον ομώνυμο φακό όταν η μηχανή λήψης

ακινητοποιημένη ή στα χέρια του κάμεραμαν πλησιάζει ή απομακρύνεται από πρόσωπα ή αντικείμενα

Mηχανή λήψης στο χέρι όταν χρειαστεί ο οπερατέρ μπορεί να πάρει την

κάμερα στα χέρια του και να κινηθεί μαζί της μέσα στον χώρο που θέλουμε να κινηματογραφήσουμε

ΚΑΔΡΟ-ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΔΡΟΥ

Όταν λέμε κάδρο εννοούμε το οπτικό περιεχόμενο του πλάνου.

Ένα πλάνο μπορεί να έχει περισσότερα από ένα κάδρα, πράγμα που εξαρτάται από την κίνηση της κάμερας και των προσώπων.

ΚΑΔΡΟ-ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΔΡΟΥ

Σύνθεση κάδρου ονομάζουμε την επιλογή και τον τρόπο τοποθέτησης των διάφορων θεμάτων ώστε να δημιουργούν ένα αρμονικό σύνολο στην εικόνα-πλάνο μας.

Η σύνθεση του κάδρου είναι πολύ σημαντική αν θέλουμε να έχουμε ένα ισορροπημένο και αρμονικό αποτέλεσμα αλλά συγχρόνως και μια ζωντάνια στο θέμα που απεικονίζουμε.

ΚΑΔΡΟ-ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΔΡΟΥ Πρέπει να προσέχουμε ορισμένα

πράγματα στη σύνθεση του κάδρου όπως: Να μην τοποθετούμε το θέμα μας στις

άκρες αλλά ούτε στο κέντρο του κάδρου

να είναι ολοκληρωμένα τα στοιχεία του κάδρου

να προσέχουμε την απόσταση του κεφαλιού από το πάνω οριζόντιο του κάδρου

επίσης πρέπει να προσπαθούμε να τοποθετούμε το κύριο θέμα μας στα 4 σημεία τομείς του κάδρου μας που είναι και τα πιο σημαντικά σημεία σε μια σύνθεση.

ΕΙΔΗ ΜΟΝΤΑΖ Υπάρχουν διάφορα είδη μοντάζ, που τους

διακρίνουμε με βάση τη ρυθμική τους λειτουργία.

Ρυθμός είναι η ενότητα της κίνησης. Το κινηματογραφικό έργο, μπορεί να έχει

εξωτερικό ρυθμό, ο όποιος αφορά στην συνδεσμολογία των πλάνων και εσωτερικό ρυθμό, που συντελείται από την κίνηση των ηθοποιών και της κάμερα στο πλάνο.

ΕΙΔΗ ΜΟΝΤΑΖ Το επικό μοντάζ

κατά το όποιο τη συνεχεία της δράσης μας δίνει τοποθέτηση της μιας εικόνας μετά την άλλη με παραστατικό τρόπο.

Το δυναμικό μοντάζ το όποιο απορρέει απ’ την εικαστική, ρυθμική σύγκρουση

των πλάνων Το παράλληλο μοντάζ

δηλαδή η παρακολούθηση αλληλοδιαδοχικών διαφορετικών δράσεων δεν συντελούνται στον ίδιο χώρο, αλλά στον ίδιο χρόνο

Το εναλλασσόμενο μοντάζ το όποιο δημιουργεί σχέσεις αναφοράς κύριου θέματος με

αλλά βρισκόμενα στον ίδιο χώρο και χρόνο Το μοντάζ του επαναλαμβανόμενου μοτίβου

όταν ορισμένα θέματα έρχονται και επανέρχονται μέσα στο μοντάζ

ΕΙΔΗ ΜΟΝΤΑΖ Το μοντάζ γινόταν με την νουβέλα, που

διαθέτει μηχανισμούς περιέλιξης των φιλμ και προβολής τους σε μικρή οθόνη.

Έχει επίσης κεφάλες ανάγνωσης του ήχου.

Στην συνεχεία ήρθαν τα video με μεγαλύτερες δυνατότητες σε εφέ εικόνας και ήχου κατά το μοντάζ.

Το μοντάζ στις μέρες μας έχει εξελίχθη τρομερά με τους μοντέρνους AVID που έχουν τεράστιες δυνατότητες .

ΕΙΔΗ ΜΟΝΤΑΖ

Περά όμως από τους τεχνικούς όρους και κανόνες, αυτό που πρέπει να ειπωθεί, είναι ότι το μοντάζ έχει καλλιτεχνική, ποιητική και πνευματική αξία.

Είναι το εκφραστικό μέσο του κινηματογράφου.

Δεν είναι αυτό το ίδιο το πλάνο που έχει κάποιο νόημα, αλλά η σχέση των πλάνων μεταξύ τους .