Πολεοδομικός και περιβαλλοντικό σχεδιασμός 5

ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΣ και ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ

5α. Η ΚΑΤΟΙΚΙΑ στον ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ

Συγκρότηση της κατοικίας σε οικιστικές ενότητες (κεφ 14)

ΤΕΙ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ



ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΣ και

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ


Πόλη = συνολική κοινότητα

Οικιστικές ενότητες (ή μονάδες) =

επιμέρους κοινότητες, συνοικίες,

γειτονιές, neighbourhood unit,

ενότητες πολεοδομικής κλίμακας,

όχι ένα κτήριο κατοικιών

Διάλυση οικιστικών ενοτήτων παλαιών

μορφών μετά την βιομηχανική

επανάσταση και την επακόλουθη

αστικοποίηση.

Στα τέλη του 19ου αιώνα ιδέες για εκ νέου

οργάνωση οικιστικών ενοτήτων

Κυρίως Αμερική και Βρετανία

(προαστιακές επεκτάσεις, συνεχείς,

μονότονες, μεγάλης κλίμακας,

υποβάθμιση παλαιότερων περιοχών

– slums)






Γενικές Αρχές

- Όχι τυποποιημένες μορφές οικιστικών ενοτήτων

- Όχι χρήση «ρουτίνας» σε πρότυπα

- Όχι γενικευμένη αντιμετώπιση

- Ανάλυση σε βάθος κοινότητας και χώρου






Μεγάλου μεγέθους οικοδομικά τετράγωνα

(superblocks) μέσα στα οποία

βρίσκονται τα απαραίτητα για την

καθημερινή χρήση κυρίως γύρω από 4

άξονες

- Κατοικία

- Εκπαίδευση (δημοτικό σχολείο)

- Εμπόριο τοπικής σημασίας

- Πράσινο

Απόσταση σχολείου από κατοικία 350μ

Μέγεθος οικιστικής μονάδας

6.000-9.6000 κάτοικοι

(ή 5000 κάτοικοι – 1000 νοικοκυριά)

Εμπόριο όχι σε γραμμική ανάπτυξη






Μεγάλου μεγέθους (superblocks)

οικοδομικά τετράγωνα με

εκτεταμένους ελεύθερους χώρους στο

εσωτερικό τους

Σύστημα Radburn (New Jersey)

- Κυκλοφορία (περιορισμός, οργάνωση,

διάκριση σε κατηγορίες)

- Κοινόχρηστο πράσινο (αύξηση,

ανάπτυξη σε συνεχές πλέγμα)

- Μικρογειτονιές με κοινό κορμό τον

δρόμο αυτοκινήτων ή την ζώνη

πράσινου.






Κηπουπόλεις= μεγάλες γειτονιές κατοικιών

προαστιακού τύπου.

Βρίσκονται στις ευρύτερες περιφέρειες

όλων των Ευρωπαϊκών πόλεων.

Χαρακτηρίζονται από

- Ιστορική αρχιτεκτονική

- Επαύξηση κοινωνικού εξοπλισμού

- Σχεδιασμός ελεύθερου χώρου

- Οργανωμένη δόμηση, ρυθμική και

μονότονη παράταξη οικοδομικών

όγκων.











Μ. Βρεταννία

Εκτεταμένη εφαρμογή της ιδέας της

οικιστικής μονάδας (αμέσως μετά τον

Β΄ παγκόσμιο πόλεμο)

Το περιβάλλον της οικιστικής μονάδας

πρέπει να ικανοποιεί τις απαιτήσεις για

-Ποικιλία

-Γνώριμο χώρο

-Εύκολη πρόσβαση

-Όχι διαχωρισμός από οδικές αρτηρίες ή

φυσικά εμπόδια

-Μέγεθος τέτοιο ώστε οι λειτουργίες να

είναι προσβάσιμες με τα πόδια σε 15 λεπτά

max






Η ιδέα των οικιστικών ενοτήτων εφαρμόστηκε

σε όλη την Ευρώπη ιδιαίτερα τις τρείς

δεκαετίες μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο

(έως το 1970) ακολουθώντας κυρίως τις

παρακάτω κατευθύνσεις

- Δημιουργία συστήματος ιεραρχημένων

οικιστικών ενοτήτων με αντίστοιχη

πυραμίδα κέντρων υπηρεσιών

- Απόλυτο διαχωρισμό χρήσεων

- Εκτεταμένη εφαρμογή οργανωμένης

δόμησης

- Γενικευμένη χρήση του ΙΧ αυτοκινήτου

(εκτός Τρίτου Κόσμου και σοσιαλιστικών

χωρών)

- Προτεραιότητα στην κοινωνικοοικονομική

διάσταση (στα νεώτερα παραδείγματα

προδιαγραφές πολυτελείας)

- Καθοδηγητική αντιμετώπιση του κατοίκου






Μ.Βρεταννία

Γενικά μεταπολεμικά υπάρχει η τάση για

αύξηση των μεγεθών

Θεωρητικές εργασίες – καθορισμός

μεγέθους στους 10.000 κατοίκους.

Βασικοί άξονες

- Δημοτικό σχολείο

- Τοπικό εμπορικό κέντρο

Διπλό δημοτικό σχολείο 450-650 μαθητών

(30- 40 μαθητές / τάξη) = 4.000 κάτοικοι

5.000=20 καταστήματα

Οικιστική μονάδα 10.000 κάτοικοι

2 διπλά δημοτικά σχολεία

40 καταστήματα (έως 100)

10.000 κάτοικοι – ισχυρά κέντρα, οικονομία

κοινωνικού εξοπλισμού

Όπου διατηρείται η τάση για μικρότερες

ενότητες στο κέντρο κάθε μίας

υπάρχουν 10-15 καταστήματα, μία

εκκλησία, μία λέσχη-εστιατόριο, ένα

νηπιαγωγείο και έντονη διείσδυση

κοινόχρηστου πράσινου στις περιοχές

κατοικίας (αγροτικός χαρακτήρας)






Μ.Βρεταννία – Νέα πόλη Harlow

14 οικιστικές ομάδες με ένα

δημοτικό σχολείο και ένα μικρό

κέντρο (4-5 καταστήματα,

ξενώνας, αναψυχή, εκκλησία)

Ακτίνα επιρροής 400-1000μ

4 τομείς με ένα κέντρο,

κάθε κέντρο 35-60 καταστήματα +

εκκλησία, ταχυδρομείο,

τράπεζα, γραφεία, κοινωνικό

κέντρο, αθλητικές

εγκαταστάσεις, 2 ξενώνες,

εστιατόριο

Σε κάθε οικιστική ομάδα υπάρχουν

μικρογειτονιές 150-200

κατοικιών(500-800 κάτοικοι)+

παιδική χαρά , μικρή λέσχη

Συνολικά 80.000 κάτοικοι

4 τομείς περίπου 20.000 κάτοικοι

3-4 Οικιστικές ομάδες ανά τομέα (14

σύνολο) 5.000-6.000 κάτοικοι

Μικρότερες ενότητες 500-800

κατοίκων






Η ιδέα της οικιστικής μονάδας

εφαρμόζεται στις

υπόλοιπες χώρες της

Ευρώπης μετά τα μέσα της

δεκαετίας του 50

Μέχρι την δεκαετία του 60 ο

κανόνας της

ανοικοδόμησης ήταν η

οργανωμένη μαζική

δόμηση. Αυτό έγινε με την

δημιουργία οικιστικών

ενοτήτων και ιεραρχημένων

κέντρων

Δυτ. Γερμανία- θεωρίες για την

ιδανική πόλη

Οικιστική μονάδα 4.000 κάτοικοι

(1000 κατοικίες)

4 οικιστικές ομάδες= συνοικία

(16.000 κάτοικοι, 4.000

κατοικίες)

3 συνοικίες = τομέας (48.0000

κάτοικοι, 12.000 κατοικίες)

με κέντρο υπηρεσιών






Σοβιετική Ενωση ,

Οικιστική μονάδα 10.000-12.00 κάτοικοι

Πλαισιώνεται από ένα καθορισμένο σύνολο λειτουργιών σε

απόσταση 500 μ από τις κατοικίες

Από το τέλος του Β΄ παγκόσμιου πολέμου μέχρι την δεκαετία του

70 χτίζονται στην Σοβιετική ένωση 100-150 νέες πόλεις ανά

5ετία .

Γαλλία,

Αρχικά η ανάγκη νέων κατοικιών καλύπτεται ασυντόνιστα με

οικοδομικά προγράμματα μεγάλης έκτασης αλλά κακής

ποιότητας (υπνουπόλεις)

Μετά τα μέσα της δεκαετίας του 50 και την χάραξη χωροταξικής

πολιτικής διατυπώνονται οι πρώτες νέες προδιαγραφές)

Τρίτος κόσμος (Ασία, Αφρική, Λατινική Αμερική)

Εφαρμογή των παραπάνω από την εμπειρία στην Ευρώπη με

αποτελέσματα συχνά προβληματικά (π.χ. Περσικός Κόλπος)






Νεώτερες εξελίξεις,

Γεώργιος Κανδύλης 1960- Toulouse le Mirail (100.000 κάτοικοι)







Γεώργιος Κανδύλης 1960- Toulouse le Mirail







Μικρότερη κατάτμηση

κοινωνικών λειτουργιών

σε πολλές βαθμίδες

οικιστικών ενοτήτων

Κέντρο = ισχυρός πόλος έλξης

Βρετανία, νέα πόλη Hook

(εξέλιξη της ιδέας οικιστικών

ενοτήτων και

ιεραρχημένων κέντρων)







Βρετανία, Milton Keynes







Βρετανία, Milton Keynes






Νεώτερες εξελίξεις, Βρετανία,Telford







Βρετανία,Telford

Art & Photos

Πολεοδομικός και περιβαλλοντικό σχεδιασμός 5