View
43
Download
1
Category
Preview:
Citation preview
1
AZƏRBAYCAN RESPUBLIKASI
“KƏND TƏSƏRRÜFATI (TƏRƏVƏZ)
MƏHSULLARI İSTEHSALI-İSTİXANA
KOMPLEKSİNİN YARADILMASI” üzrə
BİZNES PLAN
“O2 AGRİ” MMC
2016
2
M Ü N D Ə R I C А T
1.Titul vərəqi.........................................……………………………….3
2.İnvestisiya layihəsinin xülasəsi.............……………………………..4
3.Sahibkarlıq subyekti haqqında məlumat.……………………………8
4.İnvestisiya layihəsinin məqsədi..........................................................9
5.Təşkilati plan........................... .........................................……….....11
6.İstehsalı nəzərdə tutulan məhsulun (iş və xidmətin) xarakteristikası.12
7.Satış bazarının xarakteristikası...........…………......................……..14
8.İstehsal planı..................................................…….…………..……..16
9.Kreditə olan tələbat və onun ödənmə müddəti...............................…26
10.Maliyyə planı................................………………………….......... 30
11.İnvestisiyanın səmərəliliyinin qiymətləndirilməsi...........................41
12.Risklərin qiymətləndirilməsi............................................................42
13.Əlavələr...........................................................................................45
3
1. TITUL VƏRƏQI
S/s Adı Göstərici
1 Sahibkarlıq subyekti
Adı “O2 AGRİ” MMC
Hüquqi ünvanı AZ1025, Bakı şəhəri, Xətai ray. İ.Orucov küç. 1
Fəaliyyət ünvanı Goranboy rayonu, Dəliməmmədli qəsəbəsi
2 Təsisçi O2 Holdinq S.A. (Cenevrə, İsveçrə) və Cavadov
Mircəlal Miryusif o.
3 Rəhbər
Adı Cavadov Mircəlal Miryusif oğlu
Vəzifəsi direktor
Ünvanı Bakı ş. Nəsimi ray. 4 mkr. Mir Cəlal küç.ev.22,
mənzil.18
4 Təşkilati-hüquqi forması Məhdud məsuliyyətli cəmiyyəti
5 Mülkiyyət forması Özəl
6 Dövlət orqanlarında qeydiyyat
rekvizitləri
VÖEN:
Şəhadətnamə:
7 Bank rekvizitləri
8 İnvestisiya layihəsinə dair
məlumatlar
Goranboy rayonu, Dəliməmmədli qəsəbəsi
ərazisində tərəvəz istehsalı üzrə istixana
müəssisənin qurulması, tərəvəz istehsalı və satışı
9 İnvestisiya layihəsinin mahiyyəti Yeni texnologiya ilə kənd təsərrüfatı məhsullarının,
əsasən tərəvəz yetişdirilməsini təmin etmək,
müəssisənin yeni yaradılan tədris bazasında
kadrların yeni texnologiyanın istifadəsinə
öyrədilməsi, yeni iş yerlərinin açılması ( 180 nəfər).
Respublikaya kənd təsərrüfatı məhsullarının xaricə
satılmasının hesabına xarici valyutanın gətirilməsi.
Dövlət Universitetləri tələbələrinin yerlərdə yeni
texnologiyanın tətbiqinə praktika keçmələrinin
təmin edilməsi. «Campus de Pouille» (Fransa) kənd
təsərrüfatı üzrı ali təhsil məktəbi «Angers Loire»
(Fransa ) Gəncə Kənd Təsərrüfatı Universiteti ilə
müqavilə əsasında tələbələr burada əvvəlcədən
hazırlanan və təsdiq edilən proqram əsasında təhsil
almaqla yanaşı, həmçinin praktik təcrübə də
keçəcəklər.
10 İnvestisiya layihəsinin ümumi
dəyəri (o cümlədən, kredit vəsaiti)
16 995 000 manat
11 İnvestisiya layihəsinin icra
müddəti
7 il
12 İnvestisiya layihəsinin tərtib
edilmə yeri, tarixi və layihəni
tərtib edən
İyun 2016 “MBA LTD” MMC
4
2.İNVESTİSİYA LАYIHƏSININ XÜLASƏSI
Sahibkar ölkə rəhbərliyi tərəfindən yaradılan münbit şəraitdən istifadə edərək mövcud fəaliyyətini
yeni sahələr ilə zənginləşdirmək və bununla da həm yeni iş yerləri acmaq, həm də qeyri-neft
sahələrindən olan kənd təsərrüfatı məhsullarında tərəvəz (pomidor, xiyar, bibər) istehsalını inkişaf
etdirmək niyyətindədir.
Bu layihə çərçivəsində həyata keçiriləcək ideyanın əsas məqsədi Azərbaycan Respublikası
ərazisində Goranboy rayonu, Dəliməmmədli qəsəbəsində mövcud 14 ha torpaq sahəsində yeni
istehsal (istixana) sahəsinin salınması və tərəvəz istehsalını inkişaf etdirmək və xarici bazarlara
çıxarmaqdan ibarətdir. Layihə potensial tərəfdaş və ya investor üçün Azərbaycanın qeyri-neft
sektorunda mövcud vəziyyəti, tərəvəz istehsalı və satışı bazarının marketinq araşdırmalarının
nəticələrini, bazarın mənimsənilməsinin yollarını və nəzərdə tutulan maliyyə nəticələrini şərh edir.
Biznes-plan qurulması nəzərdə tutulan sənaye üsullu istixana kompleksindən gələcəkdə əldə
olunacaq iqtisadi göstəricilərini izah etmək şərti ilə bütün büdcə maddələrini və qoyulacaq
investisiya həcmini əsaslandıraraq, qarşıdakı plan dövrünün perspektivlərini aydın şəkildə əks
etdirir. Layihə müddətində müvafiq sahə üzrə kadr hazırlığına da diqqət yetiriləcəkdir.
“O2 AGRİ” tədris mərkəzi haqqında qısa məlumat
Goranboy rayonu Dəliməmmədli qəsəbəsində inşası nəzərdə tutulan istixana kompleksi “O2 AGRİ”
MMC-nin nəzdində tədris mərkəzi təşkili nəzərdə tutulur.
«Campus de Pouille» (Fransa, http://www.campus-pouille.com/), kənd təsərrüfatı üzrı ali təhsil
məktəbi «Angers Loire» (Fransa, http://www.groupe-esa.com ) Gəncə Kənd Təsərrüfatı Universiteti
ilə müqavilə əsasında tələbələr burada əvvəlcədən hazırlanan və təsdiq edilən proqram əsasında
təhsil almaqla yanaşı, həmçinin praktik təcrübə də keçəcəklər.
1-ci mərhələdə Nütafim şirkətinin mütəxəssisləri O2AGRİ MMC-nin işçiləri və tələbələrinə tədris
edəcək, 2-ci mərhələdə isə O2AGRİ MMC-nin mütəxəssisləri tələbələrə tədris və praktik təcrübə
keçəcəklər. 3-cü mərhələdə mütəxəssilər ölkənin digər dövlət və təsərrüfat işçələrini müvafiq
sahədə tədris edəcəklər. Təhsil müddəti 3 aydan 9 aya qədər davam edəcək.
Dəliməmmədli qəsəbəsində mövcud 2 mərtəbəli yataqxana təmir edildikdən sonra tələbə və
mütəxəssislərin ixtiyarına veriləcək. Praktika isə birbaşa istixanada keçiriləcəkdir. Tədris
müddətində ilk olaraq tələbələr pomidor, xiyar və bibər yetişdirilməsi üzrə, daha sonra isə digər
sahələr üzrə tədric ediləcəklər.
Layihəyə aşağıdakılar daxildir: 14 ha torpaq sahəsində (artıq sahibkar tərəfindən mülkiyyətə alınıb),
2 ədəd sahəsi 52193 kv.m olan istixana kompleksinin tikintisini aparmaq, lazım olan avadanlıq və
texnikanın alınması və gətirilməsi, tələb olunan tədbirlərin həyata keçirilməsi, sənaye məhsullarına
olan tələbatın ödənilməsi üçün istehsalın təşkili və məhsul satışı.
5
2.2. Effektivlik
Nəzərdə tutulan layihənin effektivliyi gəlir əldə etmək imkanının olmasından ibarətdir ki, bu da
Azərbaycan Respublikasında kənd təsərrüfatı məhsulları bazarının marketinq və iqtisadi analizi
sayəsində əldə edilmiş nəticələrlə təsdiq edilir:
-hazırda dünyada maliyyə və qlobal iqtisadi problemin mövcudluğu;
-ölkə ərazisində yüksək keyfiyyətli tərəvəz istehsalı və xarici bazarlarda satışına böyük tələbatın
olması;
- müasir texnika və texnologiyaları tətbiq etməklə yüksək gəlirin əldə edilməsinə nail olunması
imkanları;
-Azərbaycan hökumətinin qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi istiqamətində atdığı addımlar,
qəbul etdiyi qərar və proqramlar və s.
2. 3. Layihənin həyata keçirilmə mərhələləri
Layihənin həyata keçirilməsində üç mərhələnin yerinə yetirilməsi nəzərdə tutulmuşdur:
Mərhələ 1. Avadanlıqların alınması (mərhələnin müddəti 3 ay);
Mərhələ 2.Hazırlıq işləri (mərhələnin müddəti – 2 ay);
Mərhələ 3. Tikinti işləri (mərhələnin müddəti -10 ay) tikintinin başa çatmasına 3 ay qalmış
kadrların seçimi və hazırlaşdırılması (3 ay).
Mərhələ 4. Əkin və istehsal (layihənin başlanmasından 15 ay sonra)
Mərhələ 5. Satışın başlanması (layihənin başlanmasından 18 ay sonra)
2.4. Layihəni həyata keçirilmə yeri
Azərbaycan Respublikası, Goranboy rayonu, Dəliməmmədli qəsəbəsi
2.5. Maliyyələşdirmə
İnvestisiyanın ümumi dəyəri – 16 995 000 manat
O cümlədən:
Əsas vəsaitlər – 15 715 000 manat
Dövriyyə vəsaitləri – 1 280 000 manat
6
2.6. Əsas iqtisadi göstəricilər
Göstəricilər Şərti
işarəsi
Dövr Məbləğ, AZN Xüsusi
şəkisi,%
Layihəyə tələb olunan investisiya
(layihənin ümumi dəyəri, ondan:
2016
16 995 000 100
Cəlb olunan kredit, AZN Kb 2016 9 417 000 55,41
Şəxsi vəsaiti, AZN Kş 2016 7 578 000 44,59
Layihənin icra müddəti, ay 2016-2023 84 ay
Кредитin əsas hissəsi qaytarılmağa
başlayır
01 01 2020 Kreditdən
istifadə haqqı,
AZN 2 942 812,50
Layihə üzrə satışın ümumi rentabellik
faizi, % ROS
2016-2023
91,2%
Layihənin özünü ödəmə müddəti, il PP
6,04
Gəlirlik indeksi Pİ
0,87
Layihə üzrə cəmi satış, AZN S 2016-2023
32 454 971
Layihə üzrə cəmi xərc, AZN C 2016-2023
16 972 417
Satışdan gəlir, AZN 2016-2023
15 482 554
Layihə üzrə xalis mədaxil, AZN 2016-2023
15 482 554
Xüsusi vəsaitini geri alır, il 2018
8,04
Layihə başa çatanda ixtiyarında qalır,
AZN
2019
8 772 017
Layihə başa çatır, il 01.06.2023 7 il
7
İşçilərin sayı, nəfər indi 1 kredit alanda 182
Yeni iş yerlərinin sayı, nəfər 181
Lаyihənin icrаsı üçün аşаğıdакı аmillər də rоl оynаmışdır:
Tərəvəz istehsalı və satışında təsərrüfatın zəngin təcrübəsi və iqtisаdi sаbitliyin mövcudluğu;
Ölkədə emal sənayesinin mövcudluğu, xarici bazarlarda satış imkanları, istеhsаlın
gеnişləndirilməsinin mümкünlüyü və səmərəliliyi;
yоxsulluğun аrаdаn qаldırılmаsı və Rеgiоnlаrın sоsiаl-iqtisаdi inкişаfı ilə əlаqədаr Dövlət
Prоqrаmlаrının оlmаsı;
sаhibкаrlığın inкişаfı və yеni iş yеrlərinin yаrаdılmаsının акtuаllığı, işçi qüvvəsinin çоxluğu;
tərəvəz istehlakçı ölkələri ilə təsərrüfаtın işgüzаr əlаqələrinin mövcudluğu;
son illər əhalinin alıcılıq qabiliyyətinin yüksəlməsi və xarici bazarlarda tələbin artımı ilə əlaqədar
olaraq bu növ məhsullarına olan tələbatının artması;
bazarda keyfiyyətli məhsulun azlığı, qiymətlərin günü-gündən artması, məhsuldаrlığın аşаğı
səviyyədə оlmаsı, mövcud istixanaların köhnəlməsi və təsərrüfatı inкişаf еtdirməкlə məhsul
istehsalını dаhа dа genişləndirmək həvəsi bu invеstisiyа lаyihəsinin icrаsının aktual, vаcib və
səmərəli olmasına zəmanət verir.
Rusiya daxili bazarında tərəvəz məhsullarına artan tələbat layihənin uğuruna zəmanət verir.
Sоn dövrlər Rеspubliкаdа tərəvəz istehsalı və satışı sektorunun inкişаfına dövlətin daimi qаyğısının
olması bu sahənin inkişafı üçün əsas şərtdir. Hazırda ölkədə tərəvəz istehsalı və emalına böyük
diqqət verilir. Bu baxımdan müəssisəni qurmaq və inкişаf еtdirməк üçün кifаyət qədər münbit şərаit
vаrdır. Lакin vəsаit çаtışmаmazlığı müəssisənin inkişaf etdirilərək səmərəliliyinin daha da
artırılmasına imкаn vеrmir. Оnа görə də “O2 AGRİ” MMC-yə 16 995 000 mаnаt vəsаit cəlb
оlunmаsı nəzərdə tulmuşdur. Bu vəsаitin 7 578 000 mаnаtı təsisçi vəsаiti, 9 417 000 mаnаtı isə
кrеdit vəsаiti hеsаbınа ödniləcəкdir.
2.7.Maliyələşdirmə mənbələri, həcmi və təyinatı
İstеhsаl gücü: 2016-cı ilin iyun ayından tikintisinə bаşlаyаrаq 18 аy ərzində tikinti quraşdırma
işlərini yekunlaşdırmaq, sonrakı 6 ay ərazində məhsulu yetişdirib xarici bazarlara (Rusiya və Ərəb
ölkələri) çıxarmaqla, layihə müddətində 32 454 970,7 mаnаt məbləğində, yəni, orta hesabla hər аy
386 369 mаnаtlıq kənd təsərrüfatı məhsulu olan tərəvəz (pomidor, xiyar və bibər) yetişdirib
sаtılаcаqdır.
Göstərilən istehsal gücünün əldə edilməsi üçün isə hazırda təsərrüfatın maddi texniki bazasının
yaradılması, gücləndirilməsi və istehsal sahəsinin qurulması zərurəti yaranıb. Bunun üçün isə
aşağıdakı əsas və dövriyyə vəsaitlərin alınması və qurulması tələb olunur.
İnvestisiya mənbələri və xərc istiqamətləri
İnvestisiya istiqamətləri Sahəsi
Maliyyə mənbəyi, manat
kredit,
manat
şəxsi vəsait,
manat Cəmi, manat
Texnoloji avadanlığın alınması 9 132 000 6 088 000 15 220 000
Torpaq sahəsinin alınması 14ha 0 210 000 210 000
Dövrüyyə (mal-material və xüsusi geyimlər)
vəsaitlərinin alınması 0 1 280 000 1 280 000
Nəzərdə tutulmayan xərclər 3% 285 000 0 285 500
Cəmi: 9 417 000 7 578 000 16 995 000
8
Biznеs lаyihənin həyаtа кеçirilməsi üçün tələb оlunаn vəsаitin ümumi həcmi: 16 995 000
mаnаt təşkil edir.
Lаyihənin mаliyyələşmə mənbəyi:
Кrеdit – 9 417 000 mаnаt (55.4%);
Şəxsi vəsаit - 7 578 000 mаnаt (44.6%)
Lаyihənin özünü ödəmə müddəti – 8,04 il. Kreditin tаm gеri qаytаrılmа vаxtı 84 аy olacaqdır.
Dаşınmаz və daşınan əmlакı: Sahibkar Goranboy rayonu, Dəliməmmədli rayonu ərazisində
mülkiyyətində olan 14 ha torpaq sahəsi üzərində tikililər və digər əsas vəsaitləri girov kimi təklif
edir.
Təssərrüfаtın heç bir təşкilаtа кrеditоr bоrcu yоxdur, bax Əlavə təqdim edilr
3.SAHIBKARLIQ SUBYEKTI HAQQINDA MƏLUMAT
3.1.Sahibkarlıq fəaliyyəti və biznes tarixi
“O2 AGRİ” MMC Abşeron rayonu Xırdalan şəhəri 2 saylı Ərazi Vergilər İdarəsi tərəfindən 14
dekabr 2012-ci il tarixində qeydə alınmışdır. Cəmiyyətin təsisiçisi Azərbaycan Respublikasının
vətəndaşı, Abşeron rayon Xırdalan şəhəri Heydər Əliyev prospekti döngə 4 ev 3 ünvanında
qeydiyyatda olan Xamis Baxas oğlu Qubadovdur. Müəssisənin fəaliyyət növü tərəvəz istehsalı və
satışı istehsalatıdır.
3.2.Mövcud fəaliyyəti
“O2 AGRİ” MMC yeni dövlət qeydiyyatından keçdiyindən mövcud fəaliyyəti yoxdur.
3.3.Mövcud istehsal infrastrukturu və maddi-texniki təchizatı
Sahibkarın Goranboy rayonu, Dəliməmmədli qəsəbəsi ərazisində mövcud 80ha torpaq sahəsi
mövcuddur. Bunun 14 ha hissəsində ölçüləri 2 x 52193,0 m, sahəsi 109 466 kv.m olan istixana
tikilməsi nəzərdə tutulur.
9
3.4.Layihə müddətində işçi heyəti
Hazırda müəssisədə fəaliyyət göstərmir, lakin layihə başlanan anda isə 180 nəfər yerli əhalidən
fəhlə və mütəxəssislər işə cəlb olunacaqlar.
3.5.Layihənin reallaşdırılmasının əhəmiyyəti
Nəzərdə tutulan layihə (smeta) üçün tələb olunan məbləğ 16 995 000 (on altı million doqquz yüz
doxsan beş min) manat:
Avadanlıq və tikinti üzrə 15 220 000 (on beş million iki yüz iyirmi min) manat;
Torpaq sahəsinin alınması 210 000 (iki yüz on min) min manat.
10
Dövrüyyə vəsaitləri 1 280 000 (bir milyon iki yüz səksən min) manat
Və s. 285 000 (iki yüz səksən beş min) manat.
Smeta üzrə tələb olunan məbləğin 7 578 000 manat tərəfimizdən cəlb olunacaq məbləğ olmaqla,
9 417 000 manat dövlət investisiyasına ehtiyac formalaşır. Həyata keçiriləcək layihə nəticisəndə
müəssisə istehsal gücünü artırmaqla 3 çeşiddə (pomidor, xiyar və bibər) tərəvəz istehsalı və satışını
edəcəkdir:
Tеxniка, xаmmаl və mаtеriаllаrın mənbəyi: Biznesin genişləndirilməsi və yeni istehsal sahəsinin
qurulması üçün tikintinin aparılması, texnika və dövrüyyə vəsaitlərinin alınması üçün kredit
alındıqdan sonra siyahı üzrə texnika və dövrüyyə vəsaitlərinin alınması və istehsal sahələrinin
tikintisi planlaşdırılır. Alınması nəzərdə tutulan texniki avadanlıqlar əsasən Netafim şirkətinin
istehsalıdır. Məhsulu daşımaq üçün ANV-i açıq bazardan alınacaq, eyni zamanda tikintidə və
montaj işlərində regionun işçi qüvvəsindən istifadə ediləcəkdir.
Digər tələb olunan texnika və dövrüyyə vəsaitləri xarici ölkələrdən аlınаcаqdır.
Lаyihənin nəticələri: Lаyihənin 84 аy dаvаm еdəcəyi müddət ərzində 32 454 970,7 mаnаtlıq
əmtəə istеhsаl еdiləcəк və satılacaqdır. Bu həcmdəкi məhsul istеhsаlınа 2016-2023-cu illərdə
16 972 416,9 mаnаt xərc çəкiləcəkdir. Bunu nəzərə аlаrаq, lаyihənin rеntаbеlliк fаizi 74,46 %
оlаcаqdır. Ümumiyyətlə isə qonşu MDB ölkələrinin təcrübəsi göstərir ki, tərəvəz istehsalı və satışı
bazarında orta rentabellik 50-80% səviyyəsindədir.
4.İNVESTISIYA LAYIHƏSININ MƏQSƏDI
Təsərrüfatın məqsədi kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalını və satışını genişləndirməklə
Respublikada qeyri-neft sektorunun inkişafına öz şəxsi töhfəsini vermək, yüksək məhsuldarlıq əldə
etmək və bu sahədə yerli iş adamlarının, lazım gəldikdə inkişaf etmiş dövlətlərin təcrübəsindən
istifadə etməklə iqtisadiyyatı inkişaf etdirməkdir.
4.1.Sahibkarlıq suyekti tərəfindən istehsalın reallaşdırılması imkanlarının təhlili.
Əhalinin etibarlı ərzaq təminatının başlıca şərtlərindən biri makroiqtisadi sabitliyə əsaslanan
davamlı inkişafın əldə olunması və əhalinin gəlirlərinin fizioloji normalara əsaslanan tələbatının
ödənilməsini təmin etməsidir. Məhz bu istiqamətdə bir sıra islahatlar həyata keçirilmişdir. Bu
islahatlara nümunə kimi bir sıra dövlət proqramlarının (“2003-2005-ci illər üçün Azərbaycan
Respublikasında yoxsulluğun azaldılması və iqtisadi inkişaf üzrə Dövlət Proqramı”, “Azərbaycan
Respublikasında kiçik və orta sahibkarlığın inkişafı üzrə Dövlət Proqramı (2002-2005-ci illər)”,
2004-2008-ci illər üçün “Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət
Proqramı), o cümlədən fermerlərə maliyyə və texniki dəstəyin göstərilməsi, sahibkarlığın inkişafı,
regionlarda infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsi və s. tədbirləri göstərmək olar. Məhz bu
tədbirlər nəticəsində kənd təsərrüfatının ümumi məhsulu 2008-2010-cu illər ərzində davamlı olaraq
artmışdır. Artım həm bitkiçilik, həm də heyvandarlıq məhsullarında olmuşdur.
Kənd təsərrüfatının ümumi məhsulu
(faktiki mövcud qiymətlərlə. min ton)
İllər
Dənli və
dənli
paxlalılar
Pambıq Tütün Kartof Tərəvəz
Ərzaqlıq
bostan
bitkiləri
2010 2000,5 38,2 3,2 953,7 1189,5 433,6
2011 2458,4 66,4 3,6 938,5 1214,8 478,0
2012 2802,2 57,0 4,3 968,5 1216,2 428,0
2013 2955,3 45,2 3,5 992,8 1236,3 429,8
11
2014 2383,3 41,0 2,9 819,3 1187,7 440,9
Kənd təsərrüfatı məhsullarının ixracını artırmaq, xarici bazarda rəqabətqabiliyyətli məhsul satmaq
üçün çeşidləmə, qablaşdırma, saxlama, reklam, nəqliyyat məsələləri həll olunmalı, istehsala və ixraca
stimul yaradan tədbirlər həyata keçirilməlidir. Ölkədə bəzi kənd təsərrüfatı məhsullarının emalı
müəssisələrinin olmaması və bəzilərinin də müasir tələbatdan geri qalması kənd təsərrüfatı məhsulları
istehsalının artım səviyyəsinin ləngiməsinə, məhsulların müəyyən hissəsinin itkisinə səbəb olur,
istehlakçıların çeşidli yerli məhsullarla təminatına mənfi təsir göstərir.
Bazar münasibətləri şəraitində aqrar bazarın ən mühüm infrastruktur elementindən biri kənd
təsərrüfatı və ərzaq məhsullarının istehsalçılar üçün əlverişli şəkildə satışına imkan verə biləcək
topdansatış bazarları çıxış edir. Aqrar sahənin bazar münasibətləri əsasında inkişafına keçilməsinə
baxmayaraq, hələlik sözügedən infrastruktur elementini formalaşdırmaq mümkün olmamışdır. Ona
görə də kənd təsərrüfatı əmtəə istehsalçıları öz məhsullarını bazarda qalıb reallaşdırmaqda çox
böyük çətinliklərlə qarşılaşırlar. Aqrar-sənaye istehsalının perspektiv inkişafına nail olmaqdan ötrü
topdansatış kənd təsərrüfatı və ərzaq məhsulları bazarı bir infrastruktur elementi kimi təxirə
salınmadan formalaşdırılmalı və onun normal fəaliyyəti təmin olunmalıdır. Bazarın bu infrastruktur
elementinin yerinə yetirəcəyi ən mühüm funksiyalarına aşağıdakıları aid etmək olar: kənd
təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına öz məhsullarını bazarda qalıb reallaşdırmaları üçün lazımi
avadanlıqla təmin olunmuş ticarət yerlərinin təklifi; kənd təsərrüfatı xammalı və ərzaq məhsulları
bazarına çıxan subyektlərə haqqı ödənilməklə marketinq xidmətinin göstərilməsi, onlara
məhsulların qiymətləri, məhsullara olan tələb və məhsulun təklifi haqqında informasiyaların
çatdırılması; bazarda mövcud olan anbar sığıncaqlarının çəki, soyuducu və başqa zəruri
avadanlıqların istehsalçılara qısamüddətli icarəyə verilməsinin təşkili; kənd təsərrüfatı əmtəə
istehsalçılarına haqqı ödənilməklə məhsulların ilkin emalı, çeşidlənməsi və qablaşdırılması üzrə
istehsal xidmətlərinin göstərilməsi; məhsulların alışı və satışı üzrə hüquqi, maliyyə və bank
xidmətlərinin təklifi; reklamın, sərgilərin təşkili və aqroməhsullara tələbin formalaşdırılması üzrə
zəruri materialların (məsələn, kataloqların, prospektlərin) nəşri və s.
4.2.Layihə üzrə nəzərdə tutulan əsas və dövriyyə vəsaitlərinə (maşın və mexanizmlər, texnika
və avadanlıq, nəqliyyat vasitələri, xammal və materiallar) dair məlumat
İnvestisiya məbləği və istiqamətləri
Alınacaq avadanlıq və texnikalar
Sayı,
sahəsi
Vahidinin
qiyməti,
Maliyyə
mənbəyi, manat
Cəmi
məbləğ
manat
Xüsusi
vəsaiti Kredit manat
Avadanlıqların alınması və tikinti quraşdırma
işləri 104386 145,8 6088000
9 132
000 15 220 000
Cəmi: 15 220 000
Alınması avadanlıq və texnikalar
Torpaq sahəsi 210 000
İriqasiya sistemləri
Nasos stansiyası
Gübrə doza sistemi
Gübrə çənləri
Damcı sulama sistemi
Dezinfeksiya sistemi
Qazanlar
Nəql boru xətti
Ventilyasiya sistemi
12
Elektrik və istilik sistemi
Elektrodartıcı
Klimat nəzarət sistemi
İstirahət otağının inventarlaşdırılması
Kabinetlərin inventarlaşdırılması
Komüter və aksesuarlar
Kondisionerlər
Cəmi: 210 000
Xammal və materiallar
Mineral gübrələr 180 000 0 180 000
Xüsusi geyimlər 180 15 2 700 0 2 700
Dərman preparatları 30 000 0 30 000
Xammal və materiallar 1 067 300
Cəmi: 1 280 000
İdxal dəyəri
Nəqliyyat xərcləri 71 250 0 71 250
Gömrük rüsumu, 0,5% 213 750 0 213 750
ƏDV,18% 0 0 0
Cəmi: 285 000
4.3.Tələbatın ödənilməsi
Daxilolmaların Xərclərin həcmi,
İllər həcmi, manat manat
2016 (6 ay) 0 243 003
2017 0 583 001
2018 5 622 121 3 040 848
2019 5 962 856 3 098 615
2020 5 962 856 3 001 634
2021 5 962 856 2 815 195
2022 5 962 856 2 629 348
2023 (6 ay) 2 981 428 1 560 773
Yekun: 32 454 971 16 972 417
Layihənin ümumi gəliri,
manat
Fərq 15 482 554 faiz
Rentabellik faizi 91,2%
İstehsalda toxumun əksər hissəsi xaricdən alınacaq, yerli şirkətlərlə müqavilə əsasında
yetişdirildikdən sonra şitil formasında alınaraq torpağa əkiləcəkdir. İşçi qüvvəsinin bir hissəsi yerli
əhali, mütəxəssislər isə yerli və xarici işçilərdən istifadə edilməklə təmin olunacaq.
4.5.Mənfəətin təmin edilməsi
Yuxarıda deyildiyi kimi, tərəvəz istehsalı və satışı rentabelli sahədir, bu bazarda rentabellik 50-80%
təşkil edir.
S/s Maddənin adı Biznes plan dövrü
13
2016 (6
ay) 2017 2018 2019 2020 2021 2022
2023 (6
ay)
1 Dövrüyyə 0 0 5622121 5962856 5962856 5962856 5962856 2981428
2 Xərclər: 0 0 3040848 3098615 3001634 2815195 2629348 1560773
3 Balans mənfəəti 0 0 2581273 2864240 2961221 3147660 3333508 1420654
4
Satışın
rentabelliyi, % 0,0 0,0 45,9 48,0 49,7 52,8 55,9 47,7
4.6.Yeni iş yerlərinin yaradılması
Laihənin icrası nəticəsində 180 yeni daimi və mövsümi iş yerinin yaradılması nəzərdə tutulur.
Vəzifələr
Ştat vahidinin
sayı Aylı ə/h
nəfər manat
İnzibati idarə işçiləri
Direktor 1 2000
Baş mühasib 1 500
Maliyyə direktoru 1 1000
Ofis menecer 1 350
Baş aqronom 1 13600
Mühasib 1 350
Aqronom 2 500
Marketoloq 1 800
Xadimə 1 200
Mühafizə 6 200
Cəmi:
İstehsal sexlərinin işçiləri
Operator 4 400
Çilingər 3 300
Elektrik 2 300
Mexanik 1 300
Mövsümi işçilər, 9 ay 156 250
Cəmi:
YEKUNU: 182
5.TƏŞKİLATİ PLAN
5.1.Layihə üzrə nəzərdə tutulan əsas işlərin mərhələləri
Görüləcəк əsаs işlər: Işçilərin işə qəbulu istеhsаl prоsеsi və yеni məhsul istеhsаlına başlanması
əsаs və əlаvə mərhələdə həyata keçiriləcəkdir:
tikinti və montaj işləri müddətində;
məhsulun istehsalı;
məhsullаrının sаtışı.
14
15
5.2.Görüləcək işlərin yerinə yetirilməsi ardıcıllığı qrafiki
Nə etməli?
2016 2017 2018
Harada? Kim? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Biznes planın tərtibi
Bakı Mütəxəssi
Müqavilənin bağlanması Bank Direktor
Kreditin alınması Bank Direktor
Avadanlıqların alınması Obyektdə Tikinti təşkilatı
Hazırlıq işləri
Tikinti işləri
Sığorta əməliyyatı
Sığortaçı
təşkilat Sığortaedən
Kadr hazırlığı və dövrüyyə
vəsaitlərinin alınması
Əlaqədar
təşkilat Təchizatçı
İpoteka ilə bağlı əməliyyatlar
Əlaqədar
təşkilat Direktor
Vergi və sosial ödəmələri Təsərrüfatda Mühasibatlıq
Kredit faizinin ödənilməsi Bankda Mühasibatlıq
Əkin işlərinin aparılması
Əmək haqqının verilməsi Təsərrüfatda Mühasibatlıq
Məhsulun satışı
2016-2023-ci illərdə tədbirlər sabit qaldığından bu illər üçün qrafik verilmir
Kreditin əsas hissəsi 42 aydan sonra ödənilməyə başlanılır
16
Xаmmаl və mаtеriаllаrın аlınmа mənbəyi, əsаs mаlgöndərənlər: Tikinti və istеhsаl üçün lаzım
оlаn avadanlıqlar, tikinti materialları Netafim şirkəti tərəfindən kompleks gətirilərək quraşdırılacaq,
toxum xaricdən аlınаcаqdır. Xüsusi geyimlər, təhlükəsizlik, yanğından mühafizə və digər dövrüyyə
vasitələri yerli bazardan alınacaq.
Təsərrüfatın mеnеcmеnti: Təsərrüfаtın каdr pоtеnsiаlı qənаətbəxşdir. Təsərrüfat rəhbəri zəngin
mеnеcmеntliк təcrübəsinə mаliкdir. Hаzırdа idаrəеtmə struкturu fоrmаlаşır və кrеdit аlınаndаn
sonra işçilərin sayı 182 nəfərə çatdırılacaqdır.
Rəhbərliк: Istеhsаlın təşкilinə hаzırlıq, mal - mаtеrаillаrlа təchizаt, istеhsаl və sаtış prоsеsinin
həyаtа кеçirilməsinə bilаvаsitə dirекtоr tərəfindən rəhbərliк еdiləcəкdir. Təsərrüfаt üzrə əməк
hаqqındаn gəlir vеrgiləri və sоsiаl аyırmаlаr ödəniləcəкdir.
6.İSTEHSALI NƏZƏRDƏ TUTULAN MƏHSULUN XARAKTERİSTİKASI
Hər hektara tələb olunan orta illik xərclər
S/s İşin adı ölçü vahidi Həcmi/ha
1
Ziyanvericilərə və xəstəliklərə qarşı
tədbirlər Tələbə uyğun 10500
2 Suvarma kub.m 9000
3 Gübrə kq 11000
4 İşçilik gün 2000
5 Qrobeks (dibçək), 3 ildə 1 dəfə manat 15000
6 Şitil ədəd 25000
7 Bumble bee hives 18
8 Qaz kub.m 270000
9 İşıqlanma kvt/saat 40000
10 Mütəxəssis gün 360
11 Xidmət manat 2000
12 Örtüyün dəyişdirilməsi, 4 ildə 1 dəfə manat 33440
İstehsal nəticəsində аşаğıdакı məhsullаr dа əldə оlunur və bunа tələbаt vаrdır:
İllər İstehsal olunan məhsulun adı
Əkin sahəsi,
kv.m Şitil, ədəd
Məhsuldarlıq,
kq/kv.m
2018
Pomidor 50 479 126 198 33
Xiyar 25 240 63 099 33
Bibər 25 240 63 099 33
Cəmi: 100 958 252 396
2019
Pomidor 50 479 126 198 35
Xiyar 25 240 63 099 35
Bibər 25 240 63 099 35
Cəmi: 100 958 252 396
2020
Pomidor 50 479 126 198 38
Xiyar 25 240 63 099 38
Bibər 25 240 63 099 38
Cəmi: 100 958 252 396
2021 Pomidor 50 479 126 198 38
17
Xiyar 25 240 63 099 38
Bibər 25 240 63 099 38
Cəmi: 100 958 252 396
2022
Pomidor 50 479 126 198 38
Xiyar 25 240 63 099 38
Bibər 25 240 63 099 38
Cəmi: 100 958 252 396
2023
Pomidor 50 479 63 099 38
Xiyar 25 240 31 550 38
Bibər 25 240 31 550 38
Cəmi: 100 958 126 198
Məhsulun keyfiyyət üstünlükləri – Nəzərdə tutulan məhsul 3 çeşiddə istehsalı nəzərdə tutulur.
Məhsulun keyfiyyətinə isə ştat cədvəli üzrə nəzərdə tutulmuş mütəxəssislər nəzarət edəcək.
Qablaşdırma və dizayn – hazır məhsullar alınacaq karton qutular vasitəsi ilə qablaşdırılacaq və
ANV ilə sifarişçilərə göndəriləcək.
6.2.Məhsulun analoji məhsullardan əsas üstünlükləri və çatışmamazlıqları
Məhsulun istehsalında peşəkar texnoloqların nəzarəti altında texnologiya və standartın tələb etdiyi
üsul ilə istehsal edilir və qablara vurulur. Bu isə digər sahələrdən fərqli olaraq məhsulun yüksək
keyfiyyətini təmin edir və alıcı üçün cazibədar olur.
Məhsulun bаzаrа dаxil оlmаsı yоlu: keyfiyyətli, təmiz, sağlam və gigiyenik normalara tam cavab
verən məhsulla alıcıları inаndırmаq yоlu ilə bаzаrа daxil olmaq planlaşdırılır.
Məhsulun кеyfiyyəti, münasib qiymət, göndərmə qrafiki, qabaqcadan müəyyənləşdirilmiş
öhdəliklərə ardıcıl riayət, kеyfiyyətli xidmət
Layihə müddətində məhsulun istehsalı, qablaşdırılması və nəqlinə xüsusi nəzarətinin təmin edilməsi
üçün lazım olan tədbirlərin nəzərdə tutulması belə deməyə əsas verir ki, bazarda təsərrüfatda
istehsal edilən məhsullara tələbat yüksək olacaqdır.
Аlıcılаrınız кimdir?
Məhsulunuzu nеcə sаtаcаqsınız?
Xarici bazarlarda fəaliyyət göstərən iş adamları;
Daxili bazarlar;
Məişət müəssisələri;
Əhali.
Pərакəndə sаtış üsulu ilə;
Tоpdаn sаtış üsulu ilə;
Ticаrət оbyекtləri vаsitəsi ilə;
Distribyutоrlаrın кöməyi ilə
18
6.4.Məhsulun idxalı əvəz edən və ya ixrac yönümlü olmasına dair məlumat
Qeyd edildiyi kimi, yüksək texnologiya ilə istehsal edilən məhsul yüksək keyfiyyətə malik olacaq
və təsərrüfatın əsası siyasətini təşkil edəcəkdir. Layihə müddətində yüksək keyfiyyət və artan
istehsal daxili bazarın tələbatını ödəməklə kifayətlənəcəkdir.
6.5.Rəqabət üstünlükləri
-regionda müasir tərəvəz istehsalı və satışı müəssisələri azlıq təşkil edir. Mövcud layihənin icrası
nəticəsində mövcud boşluqlar doldurulacaq;
-müasir texnologiyanın sayəsində əldə ediləcək keyfiyyət və məhsuldarlıq müəssisənin rentabelliyi
üçün zəmin yaradacaq;
-balanslaşdırılmış yanaşma tərəvəz istehsalı və satışına keyfiyyət təminatı olmaqla bazarda daim
tələb olacaq;
-yeni texnologiyadan istifadə işçilərin əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsinə səbəb olacaq və
təsərrüfatın məhsuldarlığını təmin edəcək;
-təcrübəli mütəxəssislərin məsləhət və köməyindən istifаdə itkiləri azaldacaq;
-riskləri azaltmaq üçün obyekt sığоrtаlanacaq və müasir menecmentin tətbiqi təsərrüfatı
rəqabətqabiliyyətli edəcək.
7.SATIŞ BAZARININ XARAKTERİSTİKASI
7.1.İstehsalı nəzərdə tutulmuş məhsul bazarı
İstehsalı və satışı nəzərdə tutulmuş kənd təsərrüfatı məhsulları olan tərəvəz istehsalı və satışı
bazarda yaranmış boşluqların doldurulmasına yönəlib.
7.2.Məhsulun potensial istehlakçıları
İstehsalı nəzərdə tutulan tərəvəz istehsalı və satışı daxili və xarici bazar iştirakçılarıdır.
7.3.Potensial satış bazarının coğrafiyası
Dахili və əsasən də xarici təlаbаtı ödəməyə yönəldilib.
7.5.Satış həcmlərinin proqnozu və real satışın qiymətləndirilməsi
İllər Məhsulun adı
İstehsal olunan
məhsulun illik
həcmi, kq
1 kq məhsulun satış
qiyməti
Ümumi satış
həcmi, manat
2018
Pomidor 1928684 1,7 2831883
Xiyar 964342 1,5 1249360
Bibər 964342 1,85 1540878
Cəmi: 3857368 5622121
2019
Pomidor 2374542 1,7 3003512
Xiyar 1187271 1,5 1325079
Bibər 1187271 1,85 1634264
Cəmi: 4749083 5962856
2020
Pomidor 2374542 1,7 3003512
Xiyar 1187271 1,5 1325079
Bibər 1187271 1,85 1634264
Cəmi: 4749083 5962856
2021 Pomidor 2374542 1,7 3003512
Xiyar 1187271 1,5 1325079
19
Bibər 1187271 1,85 1634264
Cəmi: 4749083 5962856
2022
Pomidor 2374542 1,7 3003512
Xiyar 1187271 1,5 1325079
Bibər 1187271 1,85 1634264
Cəmi: 4749083 5962856
2023 Pomidor 1187271 1,7 1501756
Xiyar 593635 1,5 662540
Bibər 593635 1,85 817132
Cəmi: 2374542 2981428
20
İllik satış həcminin dinamikası
Daxilolmaların Xərclərin həcmi,
İllər həcmi, manat manat
2016 (6 ay) 0 243 003
2017 0 583 001
2018 5 622 121 3 040 848
2019 5 962 856 3 098 615
2020 5 962 856 3 001 634
2021 5 962 856 2 815 195
2022 5 962 856 2 629 348
2023 (6 ay) 2 981 428 1 560 773
Yekun: 32 454 971 16 972 417
Layihənin ümumi gəliri, manat
Fərq 15 482 554 faiz
Rentabellik faizi 91,2%
7.6.Satışın reallaşdırılması istiqamətləri
İstehsal olunan tərəvəz istehsalı və satışılər qablaşdırılaraq ANV ilə ölkədə fəaliyyət göstərən ticarət
obyektlərinə çatdırılmaqla, açıq bazarlarda satılacaq
Əlavə məlumat: Alıcılar ilə müqavilə ( Fransanın “Auchan” mağazalar şəbəkəsi Rusiya
Federasiyası. AL Othaim group Səudiyyə Ərəbistanı və Dubay)
21
7.7.Qiymət siyasəti
Adı
Məhsul
itkisi -15%
Aylar üzrə istehsal həcmi 2018-ci il
İstehsal sahəsi, kv.m
100 958 m² dekabr yanvar fevral mart aprel may iyun iyul avqust sentyabr oktyabr noyabr Cəmi
Aylar üzrə məhsul yığımı
norması, kq/kv.m - - - 5,00 5,90 4,00 - 5,96 6,30 5,83 5,96 6,00
44,95
İtkilər nəzərə alənmaqla faktiki
yığım, kq/kv.m - - - 4,25 5,02 3,40 - 5,07 5,36 4,96 5,07 5,10
38,21
Ümumi məhsul yığımı, kq 0 0 0 429 072 506 304 343 257 0 511 453 540 630 500 297 511 453 514 886 3 857 353
Məhsulun satış qiyməti, manat/kq 1,65 1,65 1,65 1,50 1,50 1,50 1,50 0,95 0,95 1,10 1,50 1,55
Cəmi dövrüyyə, manat 0 0 0 643 607 759 457 514 886 0 485 881 513 599 550 327 767 180 798 073 5 033 009
Adı
Məhsul
itkisi 0%
Aylar üzrə istehsal həcmi 2019 və sonrakı illər
dekabr yanvar fevral mart aprel may iyun iyul avqust sentyabr oktyabr noyabr Cəmi
İstehsal sahəsi, kv.m 100 958
Aylar üzrə məhsul yığımı
norması, kq/kv.m 3,10 5,40 5,85 5,00 5,90 4,00 - - - 5,83 5,96 6,00
47,04
İtkilər nəzərə alənmaqla faktiki
yığım, kq/kv.m 3,10 5,40 5,85 5,00 5,90 4,00 - - - 5,83 5,96 6,00
47,04
Ümumi məhsul yığımı, kq 312 971 545 175 590 607 504 792 595 655 403 834 0 0 0 588 587 601 712 605 750 4 749 083
Məhsulun satış qiyməti, manat/kq 1,65 1,65 1,65 1,50 1,50 1,50 1,50 0,95 0,95 1,10 1,50 1,55
Cəmi dövrüyyə, manat 516402 899539 974501 757188 893482 605750 0 0 0 647446 902568 938913 7135790
22
7.8.Rəqabət şəraiti
Yuxarıda deyildiyi kimi, Rusiyada bazarlarında hazırda böyük boşluqlar var və layihə əsasən bu
boluqların doldurulmasına yönəldilibdir. Ölkədə bu çeşiddə məhsullar az və əsasən də keyfiyyətsiz
istehsal olunur və bazarda müəyyən boşluqlar var ki, bu boşluqlar da doldurulacaqdır.
Əlavə: müqavilələr: ( Fransanın “Auchan” mağazalar şəbəkəsi Rusiya Federasiyası. AL Othaim
group Səudiyyə Ərəbistanı və Dubay)
7.9.Markletinq və reklam işinin təşviqi
Marketinqin əsas məqsədi istehsalı və satış həcmini tələbatla uyğunlaşdırmaqdır. Təşəbbüskarın
marketinq xidmətinin bütün var gücü ictimai tələbata uyğun gələn məhsul çeşidinin yaradılmasına
istiqamətləndiriləcəkdir. İstehsal olunacaq məhsulun keyfiyətinə daha çox nəzər yetiriləcəkdir.
Təşəbbüskarın marketinq xidməti qarşısında aşağıdakı vəzifələr durur:
-bazarı, tələbatı, zövqü və istehlakçıların istəklərini əsaslı surətdə və hərtərəfli öyrənmək;
-fəaliyyəti bu tələblərə uyğunlaşdırmaq, tələbata cavab verən məhsullar təklif etmək;
-müəssisənin maraqlarına uyğun olaraq bazarın və cəmiyyətin tələblərinə təsir göstərmək.
Təşəbbüskarın marketinq xidmətləri qarşısında duran bu məsələlər onun əsas funksiyalarını da
müəyyənləşdirir:
-bazarın və marketinq fəaliyyəti istiqamətlərinin kompleks şəkildə öyrənilməsi;
-məhsul çeşidlərinin planlaşdırılması;
-tələbatın müəyyənləşdirilməsi, məhsul satışının təşkili;
-satış əməliyyatlarının planlaşdırılması;
-qiymət siyasətinin formalaşdırılması.
Yuxarıdakı faktları cəmləşdirsək, Təşəbbüskarın gələcəkdə stabil inkişafını proqnozlaşdırmaq
mümkündür.
8.İSTEHSAL PLANI
8.1.Sahibkarlıq subyektinin mövcud istehsal imkanları
Sahibkar yuxarıda deyildiyi kimi, hazırda icarəyə götürdüyü bir sexdə tərəvəz istehsalı və satışı
istehsalı və satışı ilə məşğuldur. Daxili və xaricin bazarlarda yaradılmış şəbəkədən istifadə edərək
sahibkar təsərrüfatı genişləndirmək niyyətindədir.
23
8.2.Layihə üzrə istehsal gücü və nəzərdə tutulan istehsal həcmi
Məhsul istehsalı xərcləri
İllər
İstehsal
olunan
məhsulun
adı
Əkin
sahəsi,
kv.m Toxum, dənə
Vahidinin
qiməti,
manat
Məbləğ,
manat Şitil, ədəd
Vahidinin
qiməti,
manat
Məbləğ,
manat
Ümumi
məbləğ,
manat
Məhsul
darlıq,
kq/kv.m
Ümumi
məhsul, kq
Qablaşdırma
xərcləri,
manat
Ümumi
məbləğ,
manat
2018
Pomidor 50 479 126 198 0,08 10 096 126 198 0,11 13 882 23 978 33,0 1 665 814 131 044 155 022
Xiyar 25 240 63 099 0,07 4 417 63 099 0,11 6 941 11 358 33,0 832 907 65 522 76 880
Bibər 25 240 63 099 0,07 4 417 63 099 0,11 6 941 11 358 33,0 832 907 65 522 76 880
Cəmi: 100 958 252 396 18 930 252 396 27 764 46 693 3 331 627 262 088 308 781
2019
Pomidor 50 479 126 198 0,08 10 096 126 198 0,11 13 882 23 978 35,0 1 766 772 123 085 155 022
Xiyar 25 240 63 099 0,07 4 417 63 099 0,11 6 941 11 358 35,0 883 386 61 543 76 880
Bibər 25 240 63 099 0,07 4 417 63 099 0,11 6 941 11 358 35,0 883 386 61 543 76 880
Cəmi: 100 958 252 396 18 930 252 396 0,33 27 764 46 693 3 533 544 246 170 308 781
2020
Pomidor 50 479 126 198 0,08 10 096 126 198 0,11 13 882 23 978 38,0 1 766 772 123 085 155 022
Xiyar 25 240 63 099 0,07 4 417 63 099 0,11 6 941 11 358 38,0 883 386 61 543 76 880
Bibər 25 240 63 099 0,07 4 417 63 099 0,11 6 941 11 358 38,0 883 386 61 543 76 880
Cəmi: 100 958 252 396 18 930 252 396 0,33 27 764 46 693 3 533 544 246 170 308 781
2021
Pomidor 50 479 126 198 0,08 10 096 126 198 0,11 13 882 23 978 38,0 1 766 772 123 085 155 022
Xiyar 25 240 63 099 0,07 4 417 63 099 0,11 6 941 11 358 38,0 883 386 61 543 76 880
Bibər 25 240 63 099 0,07 4 417 63 099 0,11 6 941 11 358 38,0 883 386 61 543 76 880
Cəmi: 100 958 252 396 18 930 252 396 0,33 27 764 46 693 3 533 544 246 170 308 781
2022
Pomidor 50 479 126 198 0,08 10 096 126 198 0,11 13 882 23 978 38,0 1 766 772 123 085 155 022
Xiyar 25 240 63 099 0,07 4 417 63 099 0,11 6 941 11 358 38,0 883 386 61 543 76 880
Bibər 25 240 63 099 0,07 4 417 63 099 0,11 6 941 11 358 38,0 883 386 61 543 76 880
Cəmi: 100 958 252 396 18 930 252 396 0,33 27 764 46 693 3 533 544 246 170 308 781
2023
Pomidor 50 479 63 099 0,08 5 048 63 099 0,11 6 941 11 989 38,0 883 386 123 085 155 022
Xiyar 25 240 31 550 0,07 2 208 31 550 0,11 3 470 5 679 38,0 441 693 61 543 76 880
Bibər 25 240 31 550 0,07 2 208 31 550 0,11 3 470 5 679 38,0 441 693 61 543 76 880
Cəmi: 100 958 126 198 9 465 126 198 0,33 13 882 23 347 1 766 772 246 170 308 781
24
1-ci il karton qutuya olan tələb həcmi
Qablaşdırma qutuları
Tutumu,
kq Vahidinin qiyməti, manat Tələb olunan say Cəmi, manat
1 Kardon qutular 6 0,65 257158 167153
2 Kardon qutular 10 0,80 231442 185154
3 Cəmi: 352306
2-ci il karton qutuya olan tələb həcmi
Qablaşdırma qutuları
Tutumu,
kq Vahidinin qiyməti, manat Tələb olunan say Cəmi, manat
1 Kardon qutular 6 0,55 222108 122160
2 Kardon qutular 10 0,70 199898 139928
3 Cəmi: 262088
Əkinə gübrələmə və xidmət xərcləri
Əməliyyatın adı Ölçü vahidi Miqdarı,
kq/ha
Qiyməti,
manat
Məbləği,
manat
Gübrənin dəyəri, o cümlədən
Azot kq 595 0,12 714
Fosfor kq 1900 0,1 1900
Kalium kq 1300 0,1 1300
Cəmi xərclər 3914
8.3.Əmək ehtiyyatları
Regionda əhalinin əsas məşğuliyyəti kənd təsərrüfatı təyinatlıdır. Məhz bu baxımdan işə cəlb
ediləcək işçilər qısa müddətli təlimdən sonra işə başlaya bilərlər. İşəmuzd işə cəlb olunanların
əməkhaqlarının aylıq məbləği 400-500 manat arasında nəzərdə tutulur. Yeni işə cəlb olunacaqlar
180 nəfər nəzərdə tutulur.
8.4.İnfrastruktur təminatı
Layihənin həyata keçiriləcəyi ərazi hər cür infrastruktur ilə işıq, su, avtomobil və dəmir yolları ilə
təmin olunub. Müəssisə göstərdiyi fəaliyyət müddətində bütün lazımi infrastruktur qurulacaq.
8.5.İstehsalın təhlükəsizliyi, sosial aspektlər və ekoloji məsələlər
Təsərrüfat fəaliyyətinin qlobal miqyas aldığı inqilab dövründə ətraf mühitin qorunması problemi
vacib sosial, iqtisadi, ekoloji və siyasi problemlərdən olmuşdur. Ətraf mühitin sağlamlaşdırılması
25
problemi silahsızlaşdırma, ərzaq, energetika problemləri ilə bir səviyyədə duran problemlərdəndir.
Əhalinin həyat şəraitinin sağlamlaşdırılmasının təmin edilməsi üçün torpaq, bitki, heyvan və su
ehtiyatlarının tərkibinin neqativ dəyişilməsinin qarşısını almaq vacibdir. Ətraf mühitin qorunması
probleminin həllində ətraf mühitin tərkib hissələri arasında bütün qarşılıqlı əlaqələrin nəzərə
alınması məqsədəuyğundur.
Bu gün vacib ekoloji məsələ - insanların sağlamlığının müdafiəsidir. Məlum olduğu kimi, hava, su
və ya heyvanat aləmi insanların fizioloji sağlamlığını və onların psixi komfortunu təmin etmək üçün
qorunur. Buna görə də, insanın xarici mühitini sağlamlaşdırmaq üçün nəinki ətraf mühitin
çirklənmədən qorunması, həmçinin onun daxili mühitinin sağlamlığını təmin etmək üçün ekoloji
təmiz məhsullarla təmin olunması vacib amildir.
Ümumiyyətlə bütün istehsal sahələrində ətraf mühitin qorunmasına sanitargigiyena tələblərinin
yerinə yetirilməsi ilə nail olunur. Bu tələblər nəinki müəssisədə işləyən işçilərin təhlükəsizliyini
təmin etməyə, həmçinin əhalini müəssisənin ziyanlı tullantılarından (qazlar, toz, tüstü, his),
yaratdığı fiziki faktorlardan (səs-küy, vibrasiya) qorumağa yönəldilmişdir.
Bu tələblərin yerinə yetirilməsi müəssisənin tikintisi üçün yerin seçilməsindən, bu ərazidə bina və
tikililərin yerləşdirilməsindən, onların ölçülərinin müəyyənləşdirilməsindən başlanır. Göstərilən
bütün məsələlər müəssisənin Baş planının hazırlanmasında nəzərə alınır və müəssisələrin
layihələşdirilməsinin sanitar normaları ilə reqlamentləşdirilir. Sanitar-gigiyenik tələblərin yerinə
yetirilməsi müəssisənin sanitar durumunun yüksəldilməsinə və yüksək keyfiyyətli xidmət təklif
etməsinə təminat verir.
Layihə üzrə istixana kompleksinin təşkil olunmasını nəzərə alaraq qeyd etmək lazımdır ki, ətraf
mühitə hər hansı zərər verə biləcək fəaliyyət göstərilməyəcək, əksinə ərazinin təmiz saxlanması
istiqamətində tədbirlər həyata keçiriləcəkdir ki, bu da layihənin ekoloji aspektlərinin təmin
olunmasında özünəməxsus rol oynayacaqdır. Sosial aspektlərin təmin edilməsi sahəsində, yalnız
onu qeyd etmək kifayətdir ki, sənaye kompleksinin istifadəyə verilməsi daimi və mövsümi yeni iş
yerinin yaradılmasına imkan verəcəkdir. Bu da öz növbəsində respublikamızın sosial həyatına bir
töhfə olacaqdır.
8.6.İstehsal prosesi ilə bir başa bağlılığı olan xərclərin (elektrik enerjisi, əmək haqqı, sosial
təminat, amortizasiya, təmir xərcləri, əmlak vergisi, torpaq vergisi və sair) hesablanması
Əmək haqqı məsrəfləri
Vəzifələr
Ştat vahidinin
sayı Aylı ə/h
Cəmi aylıq ə/h
fondu
nəfər manat manat
İnzibati idarə işçiləri
Direktor 1 2000 2 000
Baş mühasib 1 500 500
Maliyyə direktoru 1 1000 1 000
26
Ofis menecer 1 350 350
Baş aqronom 1 13600 13 600
Mühasib 1 350 350
Aqronom 2 500 1 000
Marketoloq 1 800 800
Xadimə 1 200 200
Mühafizə 6 200 1 200
Cəmi: 21 000
İstehsal sexlərinin işçiləri
Operator 4 400 1 600
Çilingər 3 300 900
Elektrik 2 300 600
Mexanik 1 300 300
Mövsümi işçilər, 9 ay 156 250 39 000
Cəmi: 42 400
YEKUNU: 182 63 400
DSMF ayırmalar, 22 % 100 22 13948
Kommunal xərclər
Adı
Orta illik sərfiyyat,
manat/ha
Elektrik enerjisi, 20 kvt/saat və ya 8640 saat/il 15 368
Su xərci, 1000 kub.m/gün 22 500
Qaz sərfiyyatı, 30 kub.m/kv.m 302 875
Digər xərclər:
Digər xərclər ümumi xərclərin 10 %-i həcmində götürülmüşdür. Burа nəqliyyаt xərcləri, dəftərxаnа,
bаnк xidməti və s. xərclər dаxildir
27
Əsas vəsaitlərin amortizasiyası Aktivlərin adları 2016 (6
ay)
2017 2018 2019 2020
2021 2022 2023 (6 ay)
qalıq
dəyəri
amorti-
zasiya
qalıq
dəyəri
amorti-
zasiya qalıq dəyəri
amorti-
zasiya qalıq dəyəri
amorti-
zasiya qalıq dəyəri
amorti-
zasiya qalıq dəyəri
amorti-
zasiya
qalıq
dəyəri
amorti-
zasiya qalıq
dəyəri
amorti-
zasiya
Bina, tikili və
qurğular 0 0 0 0
2 283 000 45 660 2 237 340 44 747 2 192 593 43 852 2 148 741 42 975 2 105 767 42 115 2 063 651 41 273
Maşin və avadanlıq 0 0 0 0 12 937 000 388 110 12 548 890 376 467 12 172 423 365 173 11 807 251 354 218 11 453 033 343 591 11 109 442 333 283
CƏMİ: 0 0 0 0 15 220 000 433 770 14 786 230 421 214 14 365 017 409 025 13 955 992 397 192 13 558 800 385 706 13 173 093 374 556
QEYD: bina, tikili v. Qurğular üzrə 7 faizlik, maşın, avadanlıq və hesablama texnikası-25 faizlik, nəqliyyat vasitələri üzrə
illik amortizasiya norması-20 faizədək götürülür.
Bütün kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçıları torpaq vergisi istisna edilməklə bütün növ vergilərdən azaddırlar.
Əsas vəsaitlərin təmir xərcləri
Aktivlərin adları 2016 (6 ay) 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 (6 ay)
Hesablanan baza
Təmir xərci
Hesablanan baza
Təmir xərci
Hesablanan baza
Təmir xərci Hesablanan
baza Təmir xərci
Hesablanan baza
Təmir xərci Hesablanan
baza Təmir xərci
Bina, tikili və
qurğular 0 0 0 0
2 283 000 22 830 2 237 340 22 373 2 192 593 21 926 2 148 741 21 487
2 105 767
21 058
2 063 651
20 637
Maşin və avadanlıq 0 0 0 0 12 937 000 258 740 12 548 890 250 978 12 172 423 243 448 11 807 251 236 145 11 453 033
229 061 11 109 442
222 189
CƏMİ: 0 0 0 0 15 220 000 281 570 14 786 230 273 351 14 365 017 265 374 13 955 992 257 632 13 558 800
250 118 13 173 093
242 825
9. KREDİTƏ OLAN TƏLƏBAT VƏ ONUN ÖDƏNMƏ QRAFİKİ
9.1.Sahibkarlıq subyektinin kreditə olan tələbatı və onun qiymətləndirilməsi
Sahibkar layihə üzrə nəzərdə tutduğu 16 995 000 manat vəsaitin 9 417 000 manat məbləğini kredit
hesabına bağlanmasını nəzərdə tutur.
9.2.Kredit vəsaitinin təyinatı
İnvestisiya məbləği və istiqamətləri
Alınacaq avadanlıq və texnikalar
Sayı,
sahəsi
Vahidinin
qiyməti,
Maliyyə
mənbəyi, manat
Cəmi
məbləğ
manat
Xüsusi
vəsaiti Kredit manat
Avadanlıqların alınması və tikinti quraşdırma
işləri 104386 145,8 6088000
9 132
000 15 220 000
Cəmi: 15 220 000
Alınması avadanlıq və texnikalar
Torpaq sahəsi 210 000
İriqasiya sistemləri
Nasos stansiyası
Gübrə doza sistemi
Gübrə çənləri
Damcı sulama sistemi
Dezinfeksiya sistemi
Qazanlar
Nəql boru xətti
Ventilyasiya sistemi
Elektrik və istilik sistemi
Elektrodartıcı
Klimat nəzarət sistemi
İstirahət otağının inventarlaşdırılması
Kabinetlərin inventarlaşdırılması
Komüter və aksesuarlar
Kondisionerlər
Cəmi:
Xammal və materiallar
Mineral gübrələr 180 000 0 180 000
Xüsusi geyimlər 180 15 2 700 0 2 700
Dərman preparatları 30 000 0 30 000
Xammal və materiallar 1 067 300
Cəmi: 1 280 000
İdxal dəyəri
Nəqliyyat xərcləri 71 250 0 71 250
Gömrük rüsumu, 0,5% 213 750 0 213 750
ƏDV,18% 0 0 0
Cəmi: 285 000
Yekunu:
16 995
000 16 995 000
9.4.Kreditin müddəti – 7 il
9.5.Kreditin faizi – 6%
9.6.Ödəniş qrafiki
KREDİT 9 417 000 manat 6% 84
Aylar
Kreditdən
daxilolmalar Kredit qalığı Qaytarılan əsas məbləğ Faizlər Ödəniş
1 9 417 000 9 417 000 0 0 0
2
9 417 000 0 47 085 47 085
3
9 417 000 0 47 085 47 085
4
9 417 000 0 47 085 47 085
5
9 417 000 0 47 085 47 085
6
9 417 000 0 47 085 47 085
7
9 417 000 0 47 085 47 085
8
9 417 000 0 47 085 47 085
9
9 417 000 0 47 085 47 085
10
9 417 000 0 47 085 47 085
11
9 417 000 0 47 085 47 085
12
9 417 000 0 47 085 47 085
13
9 417 000 0 47 085 47 085
14 9 417 000 0 47 085 47 085
15 9 417 000 0 47 085 47 085
16 9 417 000 0 47 085 47 085
17 9 417 000 0 47 085 47 085
18 9 417 000 0 47 085 47 085
19 9 417 000 0 47 085 47 085
20 9 417 000 0 47 085 47 085
21 9 417 000 0 47 085 47 085
22 9 417 000 0 47 085 47 085
23 9 417 000 0 47 085 47 085
24 9 417 000 0 47 085 47 085
25 9 417 000 0 47 085 47 085
26 9 417 000 0 47 085 47 085
27 9 417 000 0 47 085 47 085
28 9 417 000 0 47 085 47 085
29 9 417 000 0 47 085 47 085
30 9 417 000 0 47 085 47 085
31 9 417 000 0 47 085 47 085
32 9 417 000 0 47 085 47 085
33 9 417 000 0 47 085 47 085
34 9 417 000 0 47 085 47 085
35 9 417 000 0 47 085 47 085
36 9 417 000 0 47 085 47 085
37 9 417 000 0 47 085 47 085
38 9 417 000 0 47 085 47 085
39 9 417 000 0 47 085 47 085
40 9 417 000 0 47 085 47 085
41 9 417 000 0 47 085 47 085
42 9 417 000 0 47 085 47 085
43 9 417 000 224 214 47 085 271 299
44 9 192 786 224 214 45 964 270 178
45 8 968 571 224 214 44 843 269 057
46 8 744 357 224 214 43 722 267 936
47 8 520 143 224 214 42 601 266 815
48 8 295 929 224 214 41 480 265 694
49 8 071 714 224 214 40 359 264 573
50 7 847 500 224 214 39 238 263 452
51 7 623 286 224 214 38 116 262 331
52 7 399 071 224 214 36 995 261 210
53 7 174 857 224 214 35 874 260 089
54 6 950 643 224 214 34 753 258 968
55 6 726 429 224 214 33 632 257 846
56 6 502 214 224 214 32 511 256 725
57 6 278 000 224 214 31 390 255 604
58 6 053 786 224 214 30 269 254 483
59 5 829 571 224 214 29 148 253 362
60 5 605 357 224 214 28 027 252 241
61 5 381 143 224 214 26 906 251 120
62 5 156 929 224 214 25 785 249 999
63 4 932 714 224 214 24 664 248 878
64 4 708 500 224 214 23 543 247 757
65 4 484 286 224 214 22 421 246 636
66 4 260 071 224 214 21 300 245 515
67 4 035 857 224 214 20 179 244 394
68 3 811 643 224 214 19 058 243 273
69 3 587 429 224 214 17 937 242 151
70 3 363 214 224 214 16 816 241 030
71 3 139 000 224 214 15 695 239 909
72 2 914 786 224 214 14 574 238 788
73 2 690 571 224 214 13 453 237 667
74 2 466 357 224 214 12 332 236 546
75 2 242 143 224 214 11 211 235 425
76 2 017 929 224 214 10 090 234 304
77 1 793 714 224 214 8 969 233 183
78 1 569 500 224 214 7 848 232 062
79 1 345 286 224 214 6 726 230 941
80 1 121 071 224 214 5 605 229 820
81 896 857 224 214 4 484 228 699
82 672 643 224 214 3 363 227 578
83 448 429 224 214 2 242 226 456
84 224 214 224 214 1 121 225 335
85 0 0 0 0
YEKUN: 9 417 000 9 417 000 9 417 000 2 942 813 12 359 813
10.MALIYYƏ PLANI
Məhsul istеhsаlı, оnun sаtışı və əldə оlunmuş mənfəətin həcmi təsərrüfаt üçün mühüm əhəmiyyət
кəsb еdir. Bеlə кi, məhsul istеhsаlının təşкili ilə yаnаşhı оnun sаtışının həyаtа кеçirilməsinin təmin
оlunmаsı təsərrüfat üçün böyük əhəmiyyətə malikdir və cox ciddi bir məsələdir. Realizasiya
olunacaq məhsulun həcmi layihənin iş planına müvafiq olaraq müəyyənləşdirilir. Məhsulun
realizasiyası layihə başlayandan 18 ay sonra planlaşdırılır. Məhsulun natural və pul şəklində satışı
“Satış planı” cədvəlində və “Aylar üzrə istehsal planı” cədvəllərində göstərilmişdir.
Pul vəsaitləri dövrüyyəsinin illər üzrə proqnozlaşdırılması (azn)
Göstəricilər
İLLƏR
Dövr
üzrə,
cəmi azn
2016 (6 ay) 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 (6 ay)
А. Mədaxil
Satışdan daxilolmalar 0 0 5 622 121 5 962 856 5 962 856 5 962 856 5 962 856 2 981 428 32 454 971
Kredit məbləği 9 417 000 0 0 0 0 0
9 417 000
Kredit alanın öz pul
vəsaiti 0 7 578 000 0 0 0 0
7 578 000
Cəmi mədaxil (А) 9 417 000 7 578 000 5 622 121 5 962 856 5 962 856 5 962 856 5 962 856 2 981 428 49 449 971
В. Məxaric
Cəmi xərclər (В) 243 003 583 001 3 040 848 3 098 615 3 001 634 2 815 195 2 629 348 1 560 773 16 972 417
Xalis mədaxil: А -В 9 173 997 6 994 999 2 581 273 2 864 240 2 961 221 3 147 660 3 333 508 1 420 654 32 477 554
Xalis məxaric: В- А -9 173 997 -6 994 999 -2 581 273 -2 864 240 -2 961 221 -3 147 660 -3 333 508 -1 420 654 -32 477 554
Hesabat dövrünün
əvvəlinə qalıq: 0 136 397 58 997 2 474 040 5 759 493 6 439 168 7 293 449 8 322 092 8 322 092
Şəxsi pulunu geri alır
Hesabat dövrünün sonuna
qalıq 136 397 58 997 2 474 040 5 759 493 6 439 168 7 293 449 8 322 092 8 772 017 8 772 017
Kredit məbləği 9 417 000
9 417 000
Ödənilir 0 0 0 0 2 690 571 2 690 571 2 690 571 1 345 286 9 417 000
Borc qalığı 9 417 000 9 417 000 9 417 000 9 417 000 6 726 429 4 035 857 1 345 286 0 0
İstehsal xərcləri mühafizə ləvazimatlarının, ehtiyyat hissələrinin alınması və istehsal prosesini
saxlamaq üçün çəkilən digər xərclərin məcmuəsindən ibarətdir. Xərclərin ümumi həcmi “Aylar üzrə
pul vəsaitinin hərəkəti” cədvəllərində göstərilmişdir.
Kreditin qaytarılma dinamikası “Kredit vəsaitinin istifadə edilməsi və qaytarılması” cədvəlində və
Qrafik vаsitəsi ilə verilmişdir.
10.1.Daxil olan pul vəsaitlərinin xarakteristikası
Maliyyə planında hesablamaların nəticələri öz əksini tapmışdır. Kapital qoyuluşlarının həcmi real
xərclərə uyğun olaraq göstərilmişdir. Layihə üzrə bütün xərc maddələri bazar qiymətlərinə və istehlak
normalarına əsaslanır. Göstərilən xidmətlərin hər bir növü üzrə satış həcmi, bazar araşdırmaları
nəticəsində müəyyənləşdirilmişdir.
Gəlirlər və xərclərin artım dinamikası cədvəllərdə öz əksini tapmışdır. Bu artım sürətləri Azərbaycan
kənd təsərrüfatının artım dinamikasına tam şəkildə uyğundur və hətta bazarın ümumi
göstəricilərindən nisbətən aşağıdır. Bu mənada maliyyə hesablamalarının aparılması üçün seçilmiş
ssenarini bədbin saymaq olar. Daha doğrusu, əslində illik artımın daha çox olması, ümumilikdə
layihənin özünüödəmə müddətini daha da qısaldacaq.
Bu hal layihənin böyük maliyyə ehtiyatının olmasına işarə edir. Bütün vergilər, sosial fondlara
ayırmalar və s. Azərbaycan Respublikasının müvafiq qanunlarına uyğun olaraq hesablanmışdır.
İstixana kompleksinin təşkil olunması üçün nəzərdə tutulmuş xərclər bazarda mövcud olan qiymətlər
və Təşəbbüskarın şəxsi təcrübəsinə əsaslanır.
SATIŞ PLANI
İllər
Məhsulun
adı
İstehsal olunan
məhsulun illik
həcmi, kq
1 kq məhsulun satış
qiyməti
Ümumi satış
həcmi, manat
2018
Pomidor 1928684 1,7 2831883
Xiyar 964342 1,5 1249360
Bibər 964342 1,85 1540878
Cəmi: 3857368 5622121
2019
Pomidor 2374542 1,7 3003512
Xiyar 1187271 1,5 1325079
Bibər 1187271 1,85 1634264
Cəmi: 4749083 5962856
2020
Pomidor 2374542 1,7 3003512
Xiyar 1187271 1,5 1325079
Bibər 1187271 1,85 1634264
Cəmi: 4749083 5962856
2021
Pomidor 2374542 1,7 3003512
Xiyar 1187271 1,5 1325079
Bibər 1187271 1,85 1634264
Cəmi: 4749083 5962856
2022
Pomidor 2374542 1,7 3003512
Xiyar 1187271 1,5 1325079
Bibər 1187271 1,85 1634264
Cəmi: 4749083 5962856
2023 Pomidor 1187271 1,7 1501756
Xiyar 593635 1,5 662540
Bibər 593635 1,85 817132
Cəmi: 2374542 2981428
İllik satış həcminin dinamikası
Daxilolmaların Xərclərin həcmi,
İllər həcmi, manat manat
2016 (6 ay) 0 243 003
2017 0 583 001
2018 5 622 121 3 040 848
2019 5 962 856 3 098 615
2020 5 962 856 3 001 634
2021 5 962 856 2 815 195
2022 5 962 856 2 629 348
2023 (6 ay) 2 981 428 1 560 773
Yekun: 32 454 971 16 972 417
Layihənin ümumi gəliri, manat
Fərq 15 482 554 faiz
46faizi 91,2%
Layihənin iqtisadi effektivlik parametrləri:
NPV 14 796 135 manat
IRR 22.46%
PBP 6.04 il
Pİ 0.92
10.2.Xərclənən pul vəsaitlərinin xarakteristikası
S/s Xərc istiqamətləri
2016
(6 ay) 2017 2018 2019 2020 2021 2022
2023 (6
ay)
Birbaşa xərclər
1
Şitil və toxumların
alınması 0 0 46 693 46 693 46 693 46 693 46 693 23 347
Tara və qablaşdırma 196 566 262 088 262 088 262 088 262 088 131 044
Gübrə və digər
komponentlər 164 764 164 764 164 764 164 764 164 764 82 382
Ziyanvericilərə və
xəstəliklərə qarşı
tədbirlər 50 378 50 378 50 378 50 378 50 378 25 189
Xüsusi geyim
formaları 2 700 2 700 2 700 2 700 2 700 1 350
Qrobeks (dibçək), 3
ildə 1 dəfə 15 000 15 000 15 000 15 000 15 000 7 500
2
Elektrik enerjisi, 20
kvt/saat və ya 8640
saat/il 15 140 15 140 15 140 15 140 15 140 7 570
3
Su xərci, 1000
kub.m/gün 0 0 134 500 134 500 134 500 134 500 134 500 67 250
4
Qaz sərfiyyatı, 30
kub.m/kv.m 0 0 282 684 282 684 282 684 282 684 282 684 141 342
6 Nəqliyyat xərcləri 0 0 700 700 700 700 700 350
7
Birbaşa istehsal
işçilərin ə/h 0 0 381 600 381 600 381 600 381 600 381 600 190 800
8 DSMF 22% 0 0 83 952 83 952 83 952 83 952 83 952 41 976
Cəmi: 0 0
1 374
678 1 440 200
1 440
200
1 440
200 1 440 200 720 100
Cari xərclər azn azn azn
2016
(6 ay) 2017 2018 2019 2020 2021 2022
2023 (6
ay)
Cari xərclər
1 İnzibati işçilərin ə/h 0 0 189000 252 000 252 000 252 000 252 000 126 000
2 DSMF 22% 0 0 55 440 55 440 55 440 55 440 55 440 27 720
3 Ofis və rabitə xərcləri 0 0 1 500 1 500 1 500 1 500 1 500 750
4 Bank faizi 235 425 565 020 565 020 565 020 491 029 329 595 168 161 23 543
5
Amortizasiya
ayırmaları 0 0 433 770 421 214 409 025 397 192 385 706 374 556
6
Kommunal xərclər
(ofis) 1 200 2 400 2 400 2 400 2 400 2 400 2 400 2 400
7 Təmir xərcləri 0 0 281 570 273 351 265 374 257 632 250 118 242 825
8 Torpaq vergisi 500 1 000 1 000 1 000 1 000 1 000 1 000 500
9 Digər xərclər 7 078 16 981 87 208 88 891 86 066 80 636 75 223 44 779
Cəmi xərclər 237 125 568 420 1 529 700 1 571 925 1 477 768 1 296 760 1 116 325 798 294
10.3.Gəlirlərin illər üzrə formalaşması
S/s Maddənin adı
Biznes plan dövrü
2016 (6
ay) 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 (6 ay)
1 Dövrüyyə 0 0 5622121 5962856 5962856 5962856 5962856 2981428
2 Xərclər:
Şitil və toxumların alınması 0 0 46693 46693 46693 46693 46693 23347
Tara və qablaşdırma 0 0 262088 262088 262088 262088 262088 131044
Gübrə və digər komponentlər 0 0 164764 164764 164764 164764 164764 82382
Ziyanvericilərə və xəstəliklərə qarşı tədbirlər 0 0 50378 50378 50378 50378 50378 25189
Xüsusi geyim formaları 0 0 2700 2700 2700 2700 2700 1350
Qrobeks (dibçək), 3 ildə 1 dəfə 0 0 15000 15000 15000 15000 15000 7500
Elektrik enerjisi, 20 kvt/saat və ya 8640 saat/il 0 0 15140 15140 15140 15140 15140 7570
Su xərci, 1000 kub.m/gün 0 0 134500 134500 134500 134500 134500 67250
Qaz sərfiyyatı, 30 kub.m/kv.m 0 0 282684 282684 282684 282684 282684 141342
Nəqliyyat xərcləri 0 0 700 700 700 700 700 350
Əmək haqqı 0 0 570 600 633 600 633 600 633 600 633 600 316 800
DMSSF, 22% 0 0 125 532 139 392 139 392 139 392 139 392 69 696
Faiz üzrə ödəmələr 235 425 565 020 565 020 565 020 491 029 329 595 168 161 23 543
Amortizasiya ayırmaları 0 0 433770 421214 409025 397192 385706 374556
Təmir xərcləri 0 0 281570 273351 265374 257632 250118 242825
Torpaq vergisi 500 1000 1000 1000 1000 1000 1000 500
Ofis və təsərrüfat xərcləri 0 0 1500 1500 1500 1500 1500 750
Digər xərclər 7078 16981 87208 88891 86066 80636 75223 44779
Yekun: 243003 583001 3040848 3098615 3001634 2815195 2629348 1560773
3 Balans mənfəəti -243003 -583001 2581273 2864240 2961221 3147660 3333508 1420654
10.4.Gəlirdən ödəmələr
S/s Maddənin adı
Biznes plan dövrü
2016 (6
ay) 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 (6 ay)
1 Kənara ödəmələr
Xərclər (amortizasiya çıxılmaq şərtilə) 243 003 583 001 2 607 078 2 677 402 2 592 609 2 418 003 2 243 642 1 186 217
Kreditin qaytarılması 0 0 0 0 2 690 571 2 690 571 2 690 571 1 345 286
10.5.Birbaşa xərclər cədvəli
S/s Xərc istiqamətləri 2016 (6 ay) 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 (6 ay)
Birbaşa xərclər
1 Şitil və toxumların alınması 0 0 46 693 46 693 46 693 46 693 46 693 23 347
Tara və qablaşdırma 196 566 262 088 262 088 262 088 262 088 131 044
Gübrə və digər komponentlər 164 764 164 764 164 764 164 764 164 764 82 382
Ziyanvericilərə və xəstəliklərə qarşı
tədbirlər 50 378 50 378 50 378 50 378 50 378 25 189
Xüsusi geyim formaları 2 700 2 700 2 700 2 700 2 700 1 350
Qrobeks (dibçək), 3 ildə 1 dəfə 15 000 15 000 15 000 15 000 15 000 7 500
2
Elektrik enerjisi, 20 kvt/saat və ya 8640
saat/il 15 140 15 140 15 140 15 140 15 140 7 570
3 Su xərci, 1000 kub.m/gün 0 0 134 500 134 500 134 500 134 500 134 500 67 250
4 Qaz sərfiyyatı, 30 kub.m/kv.m 0 0 282 684 282 684 282 684 282 684 282 684 141 342
6 Nəqliyyat xərcləri 0 0 700 700 700 700 700 350
7 Birbaşa istehsal işçilərin ə/h 0 0 381 600 381 600 381 600 381 600 381 600 190 800
8 DSMF 22% 0 0 83 952 83 952 83 952 83 952 83 952 41 976
Cəmi: 0 0 1 374 678 1 440 200 1 440 200 1 440 200 1 440 200 720 100
Cari xərclər azn azn azn
2016 (6 ay) 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 (6 ay)
Cari xərclər
1 İnzibati işçilərin ə/h 0 0 189000 252 000 252 000 252 000 252 000 126 000
2 DSMF 22% 0 0 55 440 55 440 55 440 55 440 55 440 27 720
3 Ofis və rabitə xərcləri 0 0 1 500 1 500 1 500 1 500 1 500 750
4 Bank faizi 235 425 565 020 565 020 565 020 491 029 329 595 168 161 23 543
5 Amortizasiya ayırmaları 0 0 433 770 421 214 409 025 397 192 385 706 374 556
6 Kommunal xərclər (ofis) 1 200 2 400 2 400 2 400 2 400 2 400 2 400 2 400
7 Təmir xərcləri 0 0 281 570 273 351 265 374 257 632 250 118 242 825
8 Torpaq vergisi 500 1 000 1 000 1 000 1 000 1 000 1 000 500
9 Digər xərclər 7 078 16 981 87 208 88 891 86 066 80 636 75 223 44 779
Ъями хяръляр 237 125 568 420 1 529 700 1 571 925 1 477 768 1 296 760 1 116 325 798 294
Vergi, Sosial və ƏDV ödəmələri
Vergi və ayırmaların adı Dövr Məbləğ, manat
Mənfəət vergisi 2006-2023
0
ƏDV 2006-2023
0
Sosial ayırmalar 2006-2023
1 331 400
Cəmi: 1 331 400
10.6. Pul vəsaitinin hərəkəti cədvəli
Biznes plan dövründə pul axını
S/s Maddənin adı Biznes plan dövrü
2016 (6 ay) 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 (6 ay)
1 Hesabat dövrünün
əvvəlinə pul qalığı 136 397 58 997 2 474 040 5 759 493 6 439 168 7 293 449 8 322 092
2 Pul daxilolmaları
Satışdan gəlir 0 0 5 622 121 5 962 856 5 962 856 5 962 856 5 962 856 2 981 428
Kreditdən daxilolmalar 9 417 000 0
Öz vəsaiti 0 7 578 000
3 Kənara ödəmələr
Xərclər (amortizasiya
çıxılmaq şərtilə) 243 003 583 001 2 607 078 2 677 402 2 592 609 2 418 003 2 243 642 1 186 217
Kreditin qaytarılması 0 0 0 0 2 690 571 2 690 571 2 690 571 1 345 286
Dövrüyyə vəsaitlərinin
alınması 0 680 000 600 000
Torpaq sahəsinin alınması 210 000
Tikinti işləri üçün 8 827 600 6 392 400
Texnikanın alınması 0 0
Digər ödəmələr 9 280 603 7 655 401 3 207 078 2 677 402 5 283 181 5 108 574 4 934 213 2 531 503
Cəmi ödəmələr: 136 397 58 997 2 474 040 5 759 493 6 439 168 7 293 449 8 322 092 8 772 017
4 Dövrün sonuna pul qalığı
(sət2-sət3) 136 397 58 997 2 474 040 5 759 493 6 439 168 7 293 449 8 322 092
10.7.Layihənin etibarlıq ehtiyyatı
Kreditin əsas hissəsinin ödənişi dpvründə pul axınının etibarlıq riski
S/s Maddənin adı Biznes plan dövrü
2016 (6 ay) 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 (6 ay)
1 Pul qalığı 136397 58997 2474040 5759493 6439168 7293449 8322092 8772017
2 Ödənilən kredit 0 0 0 0 2690571 2690571 2690571 1345286
3
Etibarlıq ehtiyyatı
(sət1/sət2) 2,39 2,71 3,09 6,52
11.İNVESTİSİYANIN SƏMƏRƏLİLİYİNİN QİYMƏTLƏNDİRİLMƏSİ
(hesablamaların nəticələri Xülasədə əks edilmişdir)
Layihənin rentabelliyi Layihənin reallaşdırılmasından gözlənilən gəlirin, onun həyata keçirilməsinə
çəkilən xərclərə olan nisbətinin faiz ifadəsi ilə əks etdirilməsidir.
EF = ((S-C) / * 100%
S – layihənin reallaşdırılmasından gözlənilən ümumi mədaxil;
C – layihənin həyata keçirilməsinə çəkilən xərclər
Öz vəsaitinin xüsusi çəkisi
Təsərrüfatın öz kapitalının cəmi kapitalda olan payını əks etdirir:
K1 = Kö/Kc x 100%
Kö – öz kapitalı Kc – təsərrüfatın cəlb etdiyi cəmi kapital
Borc kapitalının xüsusi çəkisi
Təsərrüfatın borc kapitalının cəmi kapitalda olan payını əks etdirir.
K2 = Kb/Kc x 100%
Kb – borc kapitalı
Maliyyə planında investisiya layihəsinin tətbiq ediləcəyi mühitin xüsusiyyətlər öz əksini tapmışdır.
11.1.Pul axınının diskontlaşdırılmış və xalis gətirilmiş gəliri
İqtisadi səmərəlik göstəriciləri
Şərti
işarəsi
2016 (6
ay) 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 (6 ay)
Cəmi,
man
Gəlir П -243 003 -583 001 2 581 273 2 864 240 2 961 221 3 147 660 3 333 508 1 420 654 14 061 899
Diskont dərəcəsi 1,0 1,0 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07
Diskontlaşdırılmış gəlir PV -243 003 -577 228 2 530 412 2 780 003 2 845 676 2 994 891 3 140 315 1 325 070 14 796 135
PV İC
Xalis cari dəyər NPV 14 796 135 16 995 000 2 198 865
Layihə üzrə satışın ümumi rentabellik
faizi, % ROS 91,22%
Layihənin orta illik iqtisadi rentabelliyi P4 12,44%
Şəxsi kapitalın orta illik rentabelliyi P13 17,75%
Layihənin özünü ödəmə müddəti, il PBP İC / PV 6,04
Şəxsi
kapitalı Kredit
Cəmi start
kapitalı
Orta illik diskontlaşdırılmış
gəlir
7 578 000 9 417 000 16 995 000 2 113 734
Öz kapitalının xüsusi çəkisi, % K1 44,59%
Borc kapitalının xüsusi çəkisi, % K2 55,41%
Xarici borcdan asılılıq əmsalı K3 1,24
Gəlirlik indeksi Pİ 0,87
Layihənin effektivlik göstəriciləri
Layihənin illəri 0 1 2 3 4 5 6 7 8
Layihə müddətində kalendar illə
2016 (6
ay)
2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 (6 ay)
İstehsal fəaliyyətindən pul axını, man -243 003 -583 001 2 581 273 2 864 240 2 961 221 3 147 660 3 333 508 1 420 654
İnvestisiya fəaliyyətindən pul axınl, man 0 0 0 0 0 0 0 0
Əmanət üzrə faiz ödənişləri, man 0 0 0 0 0 0 0 0
İllər üzrə cəmi pul axını, man -16 995 000 -243 003 -583 001 2 581 273 2 864 240 2 961 221 3 147 660 3 333 508 1 420 654
İllər üzrə diskontlaşmış pul axını, man -16 995 000 -243 003 -577 228 2 530 412 2 780 003 2 845 676 2 994 891 3 140 315 1 325 070
Layihədən pul axınının xalis dəyəri (NPV),
man 2 198 865
Layihənin daxili gəlirlilik norması (IRR),
% il 22,46%
11.3.İnvestisiyanın özünü ödəmə müddəti – 6.04 il
12.Risklərin qiymətləndirilməsi
Biznes plan hazırlanarkən bu cür tipli fəaliyyət üçün xarakterik olan problemlər nəzərə alınmış,
fəаliyyət zаmаnı mеydаnа gələ bilən prоblеmlər və dаxili prоblеmlərin həlli üçün də tədbirlər
fiкirləşilmişdir.
Kreditin əsas hissəsinin ödənişi dpvründə pul axınının etibarlıq riski
S/s Maddənin adı
Biznes plan dövrü
2016 (6
ay) 2017 2018 2019 2020 2021 2022
2023 (6
ay)
1 Pul qalığı 136397 58997 2474040 5759493 6439168 7293449 8322092 8772017
2 Ödənilən kredit 0 0 0 0 2690571 2690571 2690571 1345286
3
Etibarlıq ehtiyyatı
(sət1/sət2) 2,39 2,71 3,09 6,52
Dаxili prоblеmlər və оnlаrın həlli yоllаrı
Mеydаnа gələ bilən prоblеmlər:
Prоblеmlərin həlli yоllаrı
Təbii fəlакətlər;
Оğurluq;
Işığın, qazın кəsilməsi;
Tələbin аzаlmаsı;
İnzibati əngəllər.
Təcrübəyə mаliк mətəxəssislər оlаcаq;
Əmlак sığоrtа еdiləcəк və ciddi nəzаrət təşкil еdiləcəк;
Çеviк əlаqələr şəbəкəsi yаrаdılаcаq;
Etibarlı maddi-texniki bazar yaradılacaq;
Təsərrüfаtа təcrübəli mütəxəssislər cəlb ediləcəkdir
Fəаliyyət zаmаnı qаrşıyа çıxаn prоblеmlərin həllinə səbəb оlа bilən, üstün və mənfi cəhətlərimiz
aşağıdakı qaydada təyin еdiləcəkdir.
Risкin mаtrisаsı (SWOT-təhlil)
Güclü cəhətlər
Invrаstruкtur qənаətbəxşdir
Sаhibкаr tərəvəz istehsalı və satışı üzrə zəngin təcrübəyə
mаliкdir.
Yеni iş yеrləri yаrаdılаcаqdır
Yеni imкаnlаr əmələ gələcəкdir
Tоrpаqdan səmərəli istifаdə еdiləcəкdır
Təbiəti mühаfizə və екоlоji tədbirlərə fiкir vеrilir
Zəif cəhətlər
Mövsümdən аsılılıq
Mаliyyə mənbələri
Vаxt sərfi
Imкаnlаr
Rəhbərin təşəbbüsкаr оlmаsı
Torpaq sahəsinin olması;
İstehsal həcminin аrtırılmаsı
Satış kanallarına çıxışın olması
Təhlüкə
Iqtisаdi qеyri sаbitliк
Tələbin аzаlmаsı
Sifаrişlərin аzаlmаsı
Rəqiblərin аrtmаsı
Təbiətin şıltаqlığı
Lаyihə 84 аylıq bir dövrü əhаtə еtdtyindən bir çоx risкlər ilə qаrşılаşа biləriк.
Mаliyyə-Iqtisаdi risкlər - Qеyri-sаbit tələbаt, rəqiblər tərəfindən məhsul istеhsаlının аrtımı və
qiymətlərin аşаğı sаlınmаsı, xаmmаl, mаtеriаl və nəqliyyаt xərclərinin аrtımı, dövriyyə vəsаitlərinin
çаtışmаzlığı ilə bağlı olan bu risklər istehsal olunacaq məhsullara son vaxtlar artan tələbat,
əvvəlcədən alıcılarla və satıcılarla (xammal, material və s.) bağlanacaq müqavilələrlə təmamilə heçə
endiriləcəkdir.
Sоsiаl risкlər - Əməк hаqqı səviyyəsinin yеtərli оlmаmаsı, kаdrlаrın ixtisаslаrının uyğunsuzluğu,
sоsiаl infrаstruкturun lazımi səviyyədə olmaması ilə bağlı risklərdir. İstehsalın və satışa çıxarılacaq
məhsulların həcmi artdıqca təsərrüfat öz maddi rifah halını yaxşılaşdıracaq və əldə olunacaq
mənfəətin müəyyən hissəsi əmək haqqların artırılması, kadrların ixtisasartırma kurslarına
göndərilməsi və infrastrukturun yaxşılaşdırılmasına yönəldiləcəkdir.
İstehsal riskləri – istehsal prosesi və sifariş portfeli ilə bağlıdır. Əvvəlcədən sifarişçilər ilə
bağlanacaq müqavilələr, həyata keçiriləcək tədbirlər bu riski minimuma endirəcəkdir.
Siyasi risklər – vergilərin kəskinləşməsi üçün qanunların qəbul edilməsi ilə bağlı risklər Azərbaycan
Hökumətinin son illər yerli kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarını dəstəkləmək üçün apardığı
ardıcıl siyasət, bütün vergilərdən (torpaga vergidən başqa) azad olmaqla yanacag alınmasına
güzəştlərin verilməsi də daxil olmaqla, praktiki olaraq yoxdur.
Екоlоji ziyаn və Tеxniкi risкlər – yоxdur «Fоrs-mаjоr» - cəmiyyətdən аsılı оlmаyаn xаrici
аmillərdir.
Zərərsizlik nöqtəsinin tapılması
Zərərsizlik
nöqtəsinin
tapılması
(аnql. break-even point) - istehsalın o həcmidir ki, bu vaxt çəkilən xərclər satışın
həcminə bərabər olur və müəssisə heç bir mənfəət əldə etmədən yalnız istehsala
çəkilən xərcləri bağlayır.
Hesablama
düsturu:
Q – Ziyansızlıq nöqtəsi (xidmət həcmi);
F- sabit xərclərin həcmi;
R- xidmətin qiyməti;
V- xidmətin vahidinə görə dəyişən xərclər
Şərti İşarələr Miqdarı Göstəricilər
F 1 127 223,4 illik sabit xərclərin həcmi, man
P 1,7 - məhsul vahidinin qiyməti, man
V 0,72 - məhsul vahidinə düşən dəyişən xərclər, man
Q 1 150 228,0 - Ziyansızlıq nöqtəsi, dəst
Q 1 955 387,6 - Ziyansızlıq nöqtəsi, man
Göstərici
2016 (6
ay) 2017 2018 2019 2020 2021 2022
2023 (6
ay)
Daxilolmalar 0 0 5 622 121 5 962 856 5 962 856 5 962 856 5 962 856 2 981 428
Dəyişən xərclər, o
cümlədən, 5 662 13 584 924 641 925 987 923 727 919 383 915 052 463 261
Tara və qablaşdırma 0 0 209 670 209 670 209 670 209 670 209 670 104 835
Gübrə və digər komponentlər 0 0 131 811 131 811 131 811 131 811 131 811 65 906
Ziyanvericilərə və xəstəliklərə
qarşı tədbirlər 0 0 15 000 15 000 15 000 15 000 15 000 7 500
Xüsusi geyim formaları 0 0 2 700 2 700 2 700 2 700 2 700 1 350
Qrobeks (dibçək), 3 ildə 1
dəfə 0 0 15 000 15 000 15 000 15 000 15 000 7 500
Elektrik enerjisi, 20 kvt/saat
və ya 8640 saat/il 0 0 15 140 15 140 15 140 15 140 15 140 7 570
Əmək haqqı 0 0 381 600 381 600 381 600 381 600 381 600 190 800
DMSSF, 22% 0 0 83 952 83 952 83 952 83 952 83 952 41 976
Digər xərclər 5 662 13 584 69 767 71 113 68 853 64 509 60 178 35 824
Marjinal mənfəət -5 662 -13 584 4 697 480 5 036 869 5 039 128 5 043 473 5 047 803 2 518 167
Marjinal gəlir həddi 0,00 0,00 0,84 0,84 0,85 0,85 0,85 0,84
Daxilolmada dəyişən
xərclərin payı 0,00 0,00 0,16 0,16 0,15 0,15 0,15 0,16
Sabit xərclər, o cümlədən 237 341 569 416 1 693 112 1 672 673 1 577 952 1 395 857 1 060 620 693 815
Tara və qablaşdırma 0 0 52 418 52 418 52 418 52 418 52 418 26 209
Gübrə və digər komponentlər 0 0 32 953 32 953 32 953 32 953 32 953 16 476
Əmək haqqı 0 0 252 000 252 000 252 000 252 000 126 000 0
DMSSF, 22% 0 0 55 440 55 440 55 440 55 440 27 720 0
Faiz üzrə ödəmələr 235 425 565 020 565 020 565 020 491 029 329 595 168 161 23 543
Amortizasiya ayırmaları 0 0 433 770 421 214 409 025 397 192 385 706 374 556
Təmir xərcləri 0 0 281 570 273 351 265 374 257 632 250 118 242 825
Torpaq vergisi 500 1 000 1 000 1 000 1 000 1 000 1 000 500
Ofis və təsərrüfat xərcləri 0 0 1 500 1 500 1 500 1 500 1 500 750
Digər xərclər 1 416 3 396 17 442 17 778 17 213 16 127 15 045 8 956
Mənfəət/ziyan -243 003 -583 001 3 004 368 3 364 195 3 461 177 3 647 615 3 987 183 1 824 352
Ziyansız satış həcmi #ДЕЛ/0! #ДЕЛ/0! 2 026 380 1 980 181 1 867 208 1 650 311 1 252 887 821 455
Daxiolmalar 0 0 5 622 121 5 962 856 5 962 856 5 962 856 5 962 856 2 981 428
Direktor: Cavadov Mircəlal Miryusif oğlu
ƏLAVƏLƏR: 1.Qeydiyyat sənədlərinin surəti
Recommended