Sustainable Urban Transformation / Kentsel Donusum ve Surdurulebilirlik

Kentsel Dönüşümde Sürdürülebilirlik Kolombiya –

Medellin

ANKARA ÜNİVERSİTESİFEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

GAYRİMENKUL GELİŞTİRME ANA BİLİM DALI2016 BAHAR DÖNEMİ

TAŞINMAZ GELİŞTİRMEDE YERLEŞİLEBİLİRLİK ANALİZİ

Doç. Dr. Şule TÜDEŞ

Hazırlayan: Aynur SÖNMEZ 21 Mayıs 2016

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

En yalın anlatımı ile daimi olabilme yeteneğidir.

Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Komisyonu’nun 1987 yılı tanımına göre: "İnsanlık, gelecek kuşakların

gereksinimlerine cevap verme yeteneğini tehlikeye atmadan, günlük ihtiyaçlarını temin ederek, kalkınmayı sürdürülebilir kılma yeteneğine sahiptir."

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

Sonra ki bazı slaytlarda; Dünya Kent ve Kırsal nüfus eğrileri, Dünya kentleşme projeksiyonu, Enerji kaynakları, Enerji, Gayrisafi Hasıla, Nüfus eğrileri

Urban and Rural Population of the World, 1950-2030 (source: United Nations

Dünya Kentsel ve Kırsal Nüfus BM – 1950 - 2030

World Urbanization 1950-2005 with Projections to 2020 in billions (source: United Nations)5 Dünya Kentleşme projeksiyonu 1950 – 2005 2020 (milyar!)

World Energy Production (source: Loren Cobb, The History and Future of World Energy, The Quaker Economist, Vol.7. No.155. p.1)Dünya Enerji Kaynakları

Figure 4 World Energy, GDP and Population, 1965-2003 Enerji, Gayrisafi Hasıla ve Nufüs

Küresel enerji tüketiminin – Dünya Nüfusu ile ilişkisi

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Slaytlarda özetle gördüğümüz; Nüfus artışı var olan enerji kaynaklarından

daha hızlıdır. Var olan nüfusun kırsaldan kente geçişi

hızla artıyor! Sanayi gelişmekte ve sanayi alanları

artmaktadır. Enerji kaynaklarımız ise bilinçsizce kullanım

ile tükenmektedir. Enerji kaynaklarındaki sürdürebilirlik tehlike

altında!

KENTSEL DÖNÜŞÜM-SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

Yaşam alanlarımız olan kentlerKentleri inşa ederken sürdürülebilirliği nasıl sağlayabiliriz?

Bu sunuda Kentsel Dönüşüm ve Kolombiya Medellin Şehrinde ki uygulamaya kısaca değinilmektedir…

KENTSEL DÖNÜŞÜM

Canlı organizmalara benzetilen kent mekanları, zamanla içerisinde artan nüfus, doğal afetler, çarpık yapılaşma ve buna bağlı olarak meydana gelen çeşitli sorunlar yüzünden yıpranır.

Bu durum çağdaş şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına bağlı kalarak yeniden yapılandırılmayı sağlamak için kentsel dönüşüm konusunu gündeme getirmiştir.

KENTSEL DÖNÜŞÜM

Kentsel dönüşüm, kentsel sorunlara çözüm üretmek

amacıyla değişime uğrayan bir bölgenin; Ekonomik, Fiziksel, Sosyal, Çevresel koşullarına kalıcı çözüm sağlamaya

çalışan kapsamlı bir VİZYON ve EYLEM olarak ifade edilmektedir. (Thomas, 2003).

KENTSEL DÖNÜŞÜM

Kentsel dönüşüm, kentsel bozulma süreçlerini daha iyi anlama ihtiyacından doğan,

gerçekleştirilecek dönüşümden elde edilecek sonuçların üzerinde bir uzlaşmadır. Bir başka deyişle, yitirilen bir ekonomik

etkinliğin yeniden geliştirilmesi ve canlandırılması,

işlemeyen bir toplumsal işlevin isler hale getirilmesi

toplumsal dışlanma olan alanlarda, toplumsal bütünleşmenin sağlanması, Çevresel kalitenin veya çevre dengesinin

kaybolduğu alanlarda, dengenin tekrar sağlanması (Roberts,2000)

KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN HEDEFLERİ

Kentsel dönüşüm, 5 temel amaca hizmet etmek üzere tasarlanmalıdır. (Roberts,2000)

1. Kentin fiziksel koşulları ile toplumsal problemleri arasında doğrudan bir ilişki kurulmasıdır.

Kentsel alanların çöküntü alanı haline gelmesindeki

en önemli nedenlerden birisi toplumsal çökme-bozulmadır Kentsel dönüşüm

projeleri, temelde toplumsal bozulmanın nedenlerini araştırmalı ve bu bozulmayı önleyecek önerilerde bulunmalı.

KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN HEDEFLERİ Kentsel dönüşüm,5 temel amaca hizmet etmek

üzere tasarlanmalıdır. (Roberts,2000)

2. Kentsel dönüşüm; kent dokusunu oluşturan birçok öğenin fiziksel olarak sürekli değişim ihtiyacına cevap vermelidir. kentsel dönüşüm projeleri kentin hızla büyüyen, değişen ve bozulan dokusunda ortaya çıkan

yeni fiziksel – toplumsal, Ekonomik, Çevresel ve altyapı ihtiyaçlarına göre

kent parçalarının yeniden geliştirilmesine olanak sağlamalı,

KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN HEDEFLERİ

Kentsel dönüşüm, 5 temel amaca hizmet etmek üzere tasarlanmalıdır. (Roberts,2000)

3. Kentsel refah ve yaşam kalitesini artırıcı bir ekonomik kalkınma yaklaşımını ortaya koymalıdır.

KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN HEDEFLERİ

Kentsel dönüşüm, 5 temel amaca hizmet etmek üzere tasarlanmalıdır. (Roberts,2000)

4. Fiziksel ve toplumsal bozulmanın yanı sıra, kentsel alanların çöküntü bölgeleri haline gelmelerinin önemli nedenleri,

Bu alanların ekonomik canlılıklarını yitirmesidir. Kentsel dönüşüm projeleri fiziksel, toplumsal

çöküntü alanları haline gelen kent parçalarında Ekonomik canlılığı yeniden getirecek stratejileri g

eliştirmeyi ve böylece kentsel refah ve yasam kalitesini artırmayı amaçlamalıdır.

KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN HEDEFLERİ

Kentsel dönüşüm, 5 temel amaca hizmet etmek üzere

tasarlanmalıdır. (Roberts,2000)

5. Kentsel alanların en etkin biçimde kullanımına ve gereksiz kentsel yayılmadan kaçınmaya yönelik stratejilerin ortaya koyulmasıdır.

Kentsel Dönüşüm projelerinde bölgenin sorunlarının

potansiyellerinin niteliğine bağlı olarak, bu hedeflerden biri veya bir kaçı ön plana çıkabilmektedir.

KENTSEL DÖNÜŞÜMDE KULLANILAN UYGULAMA BİÇİMLERİ

Yenileme (renewal) Sağlıklaştırma (rehabilitation) Koruma (conservation) Yeniden canlandırma (revitalization) Yeniden geliştirme (redevelopment) Düzenleme (improvement) Temizleme (clearance) Boşlukları doldurarak geliştirme (infill develop

ment) Tazeleme parlatma (refurbishment)

TÜRKİYE’ DE KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN ALINIŞ BİÇİMİ

Ülkemizde farklı dönüşüm problemlerine karşı verilen cevaplarda,

genelde dönüşüm sorunları fiziksel mekânın dönüşümüne indirgenmiş;

dönüşümün toplumsal, ekonomik ve çevresel boyutları

göz ardı edilmiştir. kentsel

dönüşüm, fiziksel mekânın dönüşümünün yanı sıra, sosyal gelişim, ekonomik kalkınma, çevreyle ilgili

doğal dengenin korunması ve sürdürebilirliğinin sağlanması ile birlikte k

apsamlı, bütünleşik bir yaklaşımla ele alındığı takdirde başarıya ulaşabilir.

DÜNYADA KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN

ALINIŞ BİÇİMİ Dünyada uygulanan kentsel dönüşüm projelerinde

, projealanlarında yaşayan halkın projenin planlama ve uygulama aşamasında projeye katılımları sağlanması için

çalışmalar yapılmıştır.

Yerel halk, beklentilerini ve isteklerini belirterek, projenin tasarım ve uygulama aşamasında projelere katılmışlardıryönetişim!

KOLOMBİYA – MEDELLIN KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMASI

KOLOMBİYA – MEDELLIN KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMASI

KOLOMBİYA – MEDELLIN KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMASI

KOLOMBİYA – MEDELLIN KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMASI

KOLOMBİYA – MEDELLIN KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMASI

KOLOMBİYA – MEDELLIN KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMASI

KOLOMBİYA – MEDELLIN KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMASI

KOLOMBİYA – MEDELLIN KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMASI

KOLOMBİYA – MEDELLIN KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMASI

KOLOMBİYA – MEDELLIN KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMASI

KOLOMBİYA – MEDELLIN KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMASI

KOLOMBİYA – MEDELLIN KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMASI

MEDELLIN KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMASI

Kolombiya’ nın Medellin kentinde ki kentsel dönüşüm ugulanan alanlar, ülkemizdeki gecekondu alanlarına denk gelmektedir.

Medellin’ de 2003 yılında başlayan Kentsel dönüşüm mottosu;

«Yerinde, yerlisi ile dönüşüm» olmuştur! Mevcut gecekondu yapısına dokunulmadan, yalnızca oradaki

halka hizmet edecek bir modelleme üzerinde çalışılmıştır.

Düzgün Kamu yapılarının yapılması,

Alt yapı hizmetlerinin tamamlanması,

Ulaşım Ağının kurulması sağlanmıştır. (KABLOBÜS)

Medellinin en fakir mahallerine COMUNA 13 gibi… Kütüphane, park ve ulaşım alanları yapılmıştır.

MEDELLIN KENTSEL DÖNÜŞÜM UYGULAMASI Yapılan kamu yapıları dünyada mimari açıdan literatüre

geçecek özellikte sanat yapıları olmuştur. Medellin’ in geleneksel yapısıyla bütünleşmiştir

Sokakları birbirine bağlayan yürüyen merdivenler

Gecekondu yapısı bozulmadan halk kamu hizmetlerine, sosyal hayatın gerektirdiği aktivitelere ve en önemlisi yerlerinden edilmeden kent kültürüyle buluşturulmuştur.

Bugün Medellin Kolombiya’ da halkın her kesiminden aydınından sanatçısında kadar insanı kendine çeken, farklı sosyal sınıfların birlikte bulunabileceği bir ekol olmuştur.

Kendini dünyaya mimarisiyle bir turizm kenti diye tanıtmakta ve bunda da başarılı olmaktadır.

MEDELLIN KENTSEL DONUŞUM «Medellin Şehir planlaması ile suç oranını

azalttık.» (Alejandro Echeverri / kablobüs ve şehir planlamacısı)

Kolombiya1990'larda uyuşturucu kartellerinin gerçekleştirdiği yılda ortalama 6.000 suç ve cinayet ileMedellin'i dünyanın en tehlikeli şehri haline getirmişti.Bu cehennemden çıkmak için belediye 2006 yılında kablobüs yapımına başladı.Tutkulu bir sosyal ve ekonomik kentsel program eşliğinde kablobüs kamusal alanda yerini aldı,En tehlikeli mahalleyi şehir merkezine bağlayarak bu mahalleyi geliştirdi.Burada akşam üzeri saat 5 te kimse dışarı çıkamazdı, biz de eğitim ve kültür üzerine bir kumar oynadık.örneğin bu kütüphaneyi yaparak, küçük işletmeleri canlandırarak, yeşil alanlar yaratarak, çocuk parkları yaparak…

Kısacası konuya bütüncül yaklaşarak bunu yaptık!

MEDELLIN KENTSEL DONUŞUM «Medellin Şehir planlaması ile suç oranını

azalttık.» (Alejandro Echeverri / kablobüs ve şehir planlamacısı)Yönetişim Tabanın da katılımını sağlayarak uygulama!!En başından beri insanlar bunun gibi toplantılarda yer aldılar.Bu toplantılarda rakip çeteleri, ulusal bilinç etrafında birleştirme fırsatı buldular. Neticede, kendi oğlunu öldüren iki milisi uzlaştırmak için bir proje hazırlayan bir kadının hikayesini hatırlıyorum.

Dünyanın ilk kablobüs projesinin altına imza atmayı kimse kabul etmedi.ve pek çoğu hiçbir şeyi olmayanlara en iyisinin verilmesi hakkındaki şüphelerini sürdürdü.Kamusal alanlara bu kaldırım taşlarını ilk yerleştirdiğimizde,insanların onları çalacağından korkuyorduk,

Çünkü evlerinde o bile yoktu!!

MEDELLIN KENTSEL DONUŞUM «Medellin Şehir planlaması ile suç oranını

azalttık.» (Alejandro Echeverri / kablobüs ve şehir planlamacısı)Yönetişim Tabanın da katılımını sağlayarak uygulama!!

Ama hemen hemen hiç vandalizm yaşanmadı.

Çünkü insanlar bu yeni alanlarla gurur duyuyordu.ve onları kullanmaktan keyif alıyorlardı.

Bugün günde 500.000 kişi bu yeni ulaşım yöntemini kullanıyor.Tehlike dramatik bir şekilde azaldı.

ve şu anda şiddet oranı 90'lardakinin sadece altıda biri kadar.

Medellin'i ziyaret etmeye ve Kablobüs ile uçmaya hazır mısınız?Diyor Alejandro Echeverri

SONUÇ Bu sunuyu hazırlarken yaptığım araştırmaları ülkemiz

ile mukayese ettiğimde, Kentsel dönüşüm adı altında yapılan bir çok

uygulamada çalışmalarda yık yenisini yap! Uygulamakta…

Yıktığımız yerdeki nüfusun sosyo-ekonomik yapısını dikkate almadan (önem derecesi en düşük kriter!) bölge halkını şehir dışına göndermekteyiz.(ötelemekteyiz!)

Kentsel Dönüşüm ile dönüştürdüğümüz çoğu alanlara lüks konut adı altında rezidanslar yapmaktayız!

Kentsel dönüşüm uygulamalarımızda yüksek oranda YÖNETİŞİM kavramından uzak eylem planları ile çalışmaktayız.

ÖRNEK İstanbul Fikirtepe Projesi!!

Teşekkürler…