Pol 6001 boonrung 16 nov 2013 line 1 (2)

Preview:

Citation preview

1

POL 6001 ระเบี�ยบีวิ�ธี�วิ�จั�ยทางร�ฐศาสตร� Research Methodology in Political

Scienceดร.บี�ญเร�อง ศร�เหร�ญ วิ�นท�� 16 พฤศจั�กายน

พ.ศ.2555 ภาคเช้#า

ห�วิข้#อการบีรรยายวิ�นน�%1.ตั�วแปรในการว�จั�ย3.ระดั�บการว�ดัและคุ�ณสมบ�ตั�ตั�วแปร3.เคุร��องม�อในการว�จั�ยและการเก�บข้�อม�ล4.ว�ธี!การเก�บข้�อม�ลการก&าหนดต�วิแปรการวิ�จั�ย (Variables)

ส��งที่!�เราตั�องตัระหน�กคุ�อป$ญหาที่!�เราจัะว�จั�ยน�&นเก!�ยวข้�องก�บตั�วแปร หร�อในการว�จั�ยเป(นการศึ*กษาตั�วแปร ดั�งน�&นเราตั�องเข้�าใจัคุ,า

ตั�วแปรหมายถึ*งส��งใดัก�ตัามที่!�ม!คุ.าอย.างน�อย 2 คุ.าข้*&นไป หากม!คุ.าเดั!ยวจัะเร!ยกว.าคุ.าคุงที่!� เช่.นคุะแนนสอบม!คุ.าไดั�ตั� &งแตั. 0-10

(หากคุะแนนเตั�ม 10) อาย�ข้องคุนแตั.ละคุนที่!�ไม.เที่.าก�นก�ถึ�อเป(นตั�วแปร อาช่!พที่!�ม!หลายอาช่!พก�ถึ�อเป(นตั�วแปร เพศึที่!�อย.างน�อยตั�องม!ช่ายและหญ�งก�ถึ�อว.าเป(นตั�วแปร หร�อคุ,าว.าช่น�ดัข้องมะม.วงคุ�อตั�วแปร แตั.คุ,าว.ามะม.วงเข้!ยวเสวยไม.เป(นตั�วแปรแตั.เป(นคุ.าคุงที่!� (เหม�อนก�บเพศึเป(นตั�วแปร แตั.คุ,าว.าเพศึหญ�งไม.เป(นตั�วแปร เพราะเป(นคุ.าคุงที่!�)

ตั�วแปร จั*งหมายถึ*งส��งที่!�เป(นนามธีรรมที่!�อธี�บายถึ*งล�กษณะตั.างๆข้องปรากฎการณ4ที่!�น�กว�จั�ยสนใจั เป(นส��งที่!�เปล!�ยนแปลงคุ.าไดั�

2

การก,าหนดัประเภที่ข้องตั�วแปร1.ตั�วแปรคุงที่!� (Constant Variables) อาจัารย4เร!ยกว.า

ตั�วแปรตัาย เป(นตั�วแปรที่!�ถึ�กก,าหนดัให�ม!คุ.าคุงที่!�ไม.สามารถึเปล!�ยนเป(นอย.างอ��นไดั� เช่.นเพศึ อาช่!พ การศึ*กษา อาย�

เช่.นผลการศึ*กษาพบว.าเพศึหญ�งเล�อกซื้�&อบะหม!�ส,าเร�จัร�ปมากกว.าผ��ช่ายเราก�ไม.สามารถึเปล!�ยนแปลงอะไรไดั�

2.ตั�วแปรนโยบาย (Policy Variable) หร�อตั�วแปรพ�ฒนา เป(นตั�วแปรที่!�สามารถึปร�บปร�งเปล!�ยนแปลง แก�ไข้ส��งที่!�เก!�ยวข้�องก�บตั�วแปรให�ดั!ข้*&น ก�าวหน�าไดั� เช่.น คุวามเป(นผ��น,า คุวามผ�กพ�น เจัตัคุตั� คุวามร� � ประส�ที่ธี�ภาพ ประส�ที่ธี�ผล

ในงานว�จั�ยจัะม!ตั�วแปรที่�&ง 2 ประเภที่แตั.เราจัะให�คุวามส,าคุ�ญก�บตั�วแปรพ�ฒนา ส.วนตั�วแปรคุงที่!�ซื้*�งม�กจัะเป(นตั�วแปรที่!�เก!�ยวข้�องก�บบ�คุคุล หากไม.จั,าเป(นจัร�งๆไม.ตั�องน,ามาใช่�มากน�ก

ถึ�าแยกตัามบที่บาที่ข้องตั�วแปร จัะแบ.งออกเป(น1.ตั�วแปรตั�น (Independent Variables) หร�อตั�วแปร

อ�สระ หร�อสาเหตั�จัะเป(นตั�วแปรที่!�ม!มาก.อนเสมอ ในการว�จั�ยที่ดัลองจัะเร!ยกตั�วแปรตั�นว.าตั�วแปรนจั�ดักระที่,าหร�อ Treatment

ที่!�ส.งเข้�าไปในกล�.มที่ดัลอง2.ตั�วแปรตัาม (Dependent Variables) จัะเป(นตั�วแปรที่!�

ไดั�ร�บผลจัากตั�วแปรตั�น เช่.นถึ�าเราเห�นรถึช่นก�น ส��งที่!�เราเห�นคุ�อผลที่!�เก�ดัข้*&น ซื้*�งอาจัจัะเก�ดัจัากเหตั� เช่.นประมาที่ หล�บ เมา ตัรงน!&คุ�อตั�วแปรตั�น

คุวามจัร�งที่างส�งคุมศึาสตัร4จัะพบผลก.อนเหตั�เสมอ เช่.นองคุ4กรข้องเราเก�บภาษ!ไม.เตั�มเม�ดัเตั�มหน.วยป$ญหาน!&จัะตั�องม!

3

สาเหตั� หร�อเราเห�นรถึช่นก�นก�ตั�องมองย�อนกล�บไปหาเหตั�ล�กษณะเช่.นน!&ภาษาว�จั�ยเร!ยกว.า Expost Facto

ก�บอ!กล�กษณะหน*�งคุ�อม!เหตั�อย�.แล�วเราอยากร� �ว.าเหตั�น�&นจัะที่,าให�เก�ดัผลอย.างไร งานว�จั�ยน!&ก�จัะตัรงข้�ามก�บ Expost Facto

การว�จั�ยแบบน!&ม�กจัะเป(นการว�จั�ยที่ดัลอง (Experimental) เช่.นเราอยากจัะร� �ว.าป�:ยส�ตัรไหนให�ผลผล�ตัมากกว.าก�นก�เอาป�:ยไปที่ดัลองก�บพ�ช่ หร�อที่ดัลองร�ปแบบการสอนว.าการสอนแบบไหนจัะไดั�ผลดั!กว.าก�น

ซื้*�งเราตั�องใช่�ในการว�จั�ยเสมอ แตั.ก�ม!บางคุร�&งที่!�เราอาจัจัะว�จั�ยผลอย.างเดั!ยวโดัยไม.ศึ*กษาสาเหตั� เช่.นเราศึ*กษาคุ�ณล�กษณะข้องผ��น,าที่!�ดั!เป(นอย.างไร เป(นการศึ*กษาว�เคุราะห4องคุ4ประกอบหร�อโคุรงสร�างส��งใดัส��งหน*�ง

ดั�งน�&นตั�วแปรตั�นเป(นตั�วแปรเหตั�ที่!�ม!ผลตั.อตั�วแปรตัามเสมอดั�งร�ป

เช่.น

กรอบแรกเราตั�องการศึ*กษาว.าล�กษณะที่างประช่ากรศึาสตัร4จัะม!ผลตั.อเจัตัคุตั�ในการอน�ร�กษ4หร�อไม. กรอบที่!� 2 เราตั�องการบอก

ตั�วแปรตั�น ตั�วแปรตัาม

คุวามผ�กพ�นตั.อองคุ4การบรรยากาศึข้ององคุ4การ

ล�กษณะที่างประช่ากรศึาสตัร4

เจัตัคุตั�ตั.อการอน�ร�กษ4ว�ฒนธีรรม

ร�ปแบบการบร�หารข้องผ��บร�หาร

ประส�ที่ธี�ผลในองคุ4การ

4

ว.าบรรยากาศึข้ององคุ4กรม!ผลตั.อคุวามผ�กพ�นในองคุ4กรหร�อไม. และกรอบที่!� 3 เราจัะศึ*กษาว.าร�ปแบบการบร�หารข้องผ��บร�หารม!ผลตั.อประส�ที่ธี�ภาพหร�อไม.

อย.างไรก�ตัามในการว�จั�ยเหตั�การณ4หน*�งจัะม!หลายสาเหตั� ตั�วแปรตั�นที่!�เราศึ*กษาว�จั�ยจั*งม!หลายตั�วที่!�ส.งผลให�เก�ดัตั�วแปรผลเพ!ยงตั�วเดั!ยว

3.ตั�วแปรสอดัแที่รก (Intervention Variables) อาจัจัะหมายถึ*งตั�วแปรที่!�ส.งผ.านผลจัากตั�วแปรตัาม หมายถึ*งหากไม.ม!ตั�วแปรสอดัแที่รกผลจัากตั�วแปรตั�นจัะไม.ไปถึ*งตั�วแปรตัาม

กล.าวคุ�อถึ�าไม.ม!การเร!ยนร� � (ตั�วแปรสอดัแที่รก) ล�กษณะข้องประช่ากรก�จัะไม.ม!ผลตั.อเจัตันคุตั�ในการอน�ร�กษ4ว�ฒนธีรรม

4.ตั�วแปรน,า (Antecedent Variables) เป(นส��งที่!�มาก.อนตั�วแปรตั�น และที่,าให�ตั�วแปรตั�นม!ผลตั.อตั�วแปรตัาม โดัยตั�วแปรน,าจัะไม.ม!ผลตั.อตั�วแปรตัาม เช่.น พฤตั�กรรมจัะม!ผลตั.อจั�ตัสาธีารณะ แตั.การจัะม!พฤตั�กรรมที่!�ม!ผลตั.อจั�ตัสาธีารณะไดั�น�&นตั�องผ.านการเล!&ยงดั� (ตั�วแปรน,า)ที่!�ดั!มาก.อน

5.ตั�วแปรภายนอก (Extraneous Variables) เป(น

เจัตันคุตั�ตั.อการอน�ร�กษ4

ล�กษณะประช่ากร

การเร!ยนร� � (ตั�วแปรสอดั

การอบรมเล!&ยงดั� (น,า)

พฤตั�กรรม

(ตั�น)

จั�ตัสาธีารณะ (ตัาม)

5

ตั�วแปรที่!�ม!ผลที่�&งตั.อตั�วแปรตั�นและตั�วแปรตัาม และแม�แตั.ไม.ม!ตั�วแปรภายนอก ตั�วแปรตั�นก�จัะย�งม!ผลตั.อตั�วแปรตัาม

เช่.น คุวามม!ช่��อเส!ยงจัะม!ผลตั.อหน�าที่!�การงาน แตั.เศึรษฐานะ(ฐานะที่างเศึรษฐก�จั)เป(นตั�วแปรภายนอกที่!�จัะม!ผลตั.อที่�&งการม!ช่��อเส!ยงและหน�าที่!�การงาน หร�อเศึรษฐานะจัะเป(นที่�&งตั�วแปรตั�นและม!ผลตั.อตั�วแปรตัาม

ส��งที่!�เราตั�องระว�งก�คุ�อในการศึ*กษาเราจัะศึ*กษาตั�วแปรตั�นว.าม!ผลตั.อตั�วแปรตัาม ดั�งน�&นจัะตั�องระม�ดัระว�งไม.ให�ตั�วแปรอ��นๆที่!�ไม.ให�ตั�วแปรมาเป(นผลตั.อตั�วแปรตัาม ล�กษณะคุวามส�มพ�นธี4เช่�งสาเหตั�ข้องตั�วแปร

1.คุวามส�มพ�นธี4แที่�จัร�ง (True Correlation) เป(นคุวามส�มพ�นธี4ที่!�ตั�วแปรเหตั�ม!ตั.อผลอย.างแที่�จัร�งตั.อตั�วแปรตัาม โดัยตั�วแปรอ��นเข้�ามาเก!�ยวข้�องเลย เช่.น หร�อคุวามผ�กพ�นตั.อองคุ4การม!คุวามส�มพ�นธี4โดัยตัรงก�บประส�ที่ธี�ผลข้ององคุ4การ (ล�กศึรตั�องเป(นเส�นที่*บ)

ในคุวามเป(นจัร�งในที่างส�งคุมศึาสตัร4คุวามส�มพ�นธี4แบบแที่�จัร�งม�กไม.ม!จัร�ง เพราะผลในที่างส�งคุมศึาสตัร4ม�กจัะมาหลายๆสาเหตั� อาจัจัะเป(นตั�วแปรแที่รก หร�อตั�วแปรน,าเข้�ามาร.วมดั�วยเสมอ

คุวามม!ช่��อเส!ยง

ฐานะที่างเศึรษฐก�จั

หน�าที่!�การงาน

คุวามตั�&งใจัในการเร!ยน

คุวามส,าเร�จัในการเร!ยน

6

2.คุวามส�มพ�นธี4เที่!ยม (Spurious Correlation) เป(นคุวามส�มพ�นธี4ที่!�ดั�เหม�อนว.าตั�วแปรตั�นจัะม!คุวามส�มพ�นธี4ก�บตั�วแปรตัาม แตั.เป(นคุวามส�มพ�นธี4เพราะม!ตั�วแปรอ��นเข้�ามาเก!�ยวข้�อง เช่.น คุวามคุ�ดัร�เร��ม (ตั�วแปรตั�น) ก�บคุวามม!ช่��อเส!ยง (ตั�วแปรตัาม) โดัยธีรรมช่าตั�จัะไม.เก!�ยวข้�องส�มพ�นธี4 แตั.พอม!ฐานะที่างเศึรษฐก�จัมาเก!�ยวข้�องที่,าให�คุวามคุ�ดัร�เร��มม!ผลตั.อคุวามม!ช่��อเส!ยง

3.คุวามส�มพ�นธี4ที่!�ส.งผ.านตั�วแปรสอดัแที่รก โดัยปกตั�ตั�วแปรตั�นม!ผลตั.อตั�วแปรตัามอย�.แล�วแตั.พอม!ตั�วแปรสอดัแที่รกที่,าให�ตั�วแปรตั�นม!อ�ที่ธี�พลตั.อตั�วแปรตัามมากข้*&น เช่.น นโยบายจัะม!ผลตั.อการพ�ฒนาส�ข้ภาพช่�มช่น แตั.พอม!การม!ส.วนร.วมที่,าให�นโยบายม!ผลตั.อการพ�ฒนาส�ข้ภาพช่�มช่นมากข้*&น

4.คุวามส�มพ�นธี4ข้องตั�วแปรที่!�เก�ดัจัากคุวามส�มพ�นธี4ข้องตั�วแปรกดั หมายถึ*งตั�วแปรตั�นจัะม!คุวามส�มพ�นธี4อย.างแที่�จัร�งอย�.แล�ว แตั.ตั�วแปรกดัมาเพ��มคุวามส�มพ�นธี4ให�มากข้*&น

เช่.นการบร�หารม!คุวามส�มพ�นธี4ก�บประส�ที่ธี�ผลข้ององคุ4การ ส.วนคุวามร� �ที่!�ม!ผลที่,าให�ประส�ที่ธี�ภาพข้ององคุ4กรดั!ข้*&น

นโยบาย การม!ส.วนร.วม

การพ�ฒนาส�ข้ภาพ

คุวามคุ�ดัร�เร��ม

ฐานะที่างเศึรษฐก�จั

คุวามม!ช่��อเส!ยง

คุวามร� �

ประส�ที่ธี�ผลข้ององคุ4การการ

บร�หาร

7

5.ไม.ม!คุวามส�มพ�นธี4 หมายถึ*งตั�วแปรที่�&งหลายที่!�หย�บมาศึ*กษา ไม.ม!คุวามส�มพ�นธี4ตั.อก�น ไม.ม!คุวามเก!�ยวข้�องก�น เหตั�การณ4แบบน!&จัะม!ในที่างส�งคุม เช่.นผ��ประกอบการที่างส�งคุม คุวามสมบ�รณ4ข้องพ�&นที่!� และที่�กษะการเล.นก!ฬา จัะไม.ม!คุวามส�มพ�นธี4ตั.อก�น และในการว�จั�ยจัะไม.ศึ*กษาตั�วแปรล�กษณะน!&

6.คุวามส�มพ�นธี4ในล�กษณะม!อ�ที่ธี�พลที่างตัรงและที่างอ�อม น��นคุ�อตั�วแปรตั�นม!คุวามส�มพ�นธี4ตั.อตั�วแปรตัามก�นอย.างแที่�จัร�งอย�.แล�ว แตั.ม!ตั�วแปรเพ��มเข้�ามาเป(นตั�วแปรที่!�ร �บผลกระที่บที่!�เก�ดัจัากคุวามส�มพ�นธี4ข้องตั�วแปรตั�นและตั�วแปรตัาม

เช่.นนโยบายการพ�ฒนาม!คุวามส�มพ�นธี4โดัยตัรงตั.อการพ�ฒนาส�ข้ภาพช่�มช่น แตั.นโยบายการพ�ฒนาจัะส.งผลตั.อการม!ส.วนร.วมข้องประช่าช่น และจัะม!ผลตั.อการพ�ฒนาส�ข้ภาพข้องช่�มช่น

7.คุวามส�มพ�นธี4เช่�งสาเหตั�ย�อนกล�บ น��นคุ�อตั�วแปรตั�นม!ผลตั.อตั�วแปรตัามและตั�วแปรตัามม!ผลตั.อตั�วแปรตั�น จันไม.ร� �ว.าจัร�งๆแล�วอะไรคุ�อตั�วแปรตั�น และอะไรคุ�อตั�วแปรตัาม เช่.นเศึรษฐก�จัข้องช่�มช่นก�บเศึรษฐก�จัข้องคุร�วเร�อนจัะม!ผลซื้*�งก�นและก�น

8.คุวามส�มพ�นธี4แบบม!เง��อนไข้ หมายถึ*งตั�วแปรตั�นจัะม!คุวามส�มพ�นธี4ที่!�แที่�จัร�งก�บตั�วแปรตัาม แตั.จัะม!ตั�วแปรที่!� 3 ที่!�เก!�ยวข้�องก�บผลข้องคุวามส�มพ�นธี4ระหว.างตั�วแปรตั�นและตั�วแปรตัาม

คุวามผ�กพ�นตั.อองคุ4การ

ประส�ที่ธี�ผลตั.อองคุ4การ

8

เช่.นคุวามสามารถึในการบร�หารจัะคุวามส�มพ�นธี4ตั.อประส�ที่ธี�ภาพข้ององคุ4การอย�.แล�ว แตั.การม!ส.วนร.วมจัะเก!�ยวข้�องก�บผลข้องคุวามส�มพ�นธี4 เช่.น

(เวลาดั�ล�กศึรจัะตั�องเข้�าใจัว.าหางล�กศึรม!ผลตั.อห�วล�กซื้�อนเสมอ)

ที่�ศึที่างข้องคุวามส�มพ�นธี4ข้องตั�วแปร 1.คุวามส�มพ�นธี4เช่�งบวก หร�อคุวามส�มพ�นธี4ที่างตัรง หมาย

ถึ*งคุวามส�มพ�นธี4ที่!�ตั�วแปรตั�นเพ��มข้*&นตั�วแปรตัามก�จัะเพ��มตัาม (X

เพ��ม Y เพ��ม) หร�อหากตั�วแปรตั�นลดัตั�วแปรตัามก�จัะลดัลงไปในที่�ศึที่างเดั!ยวก�น (X ลดั Y ลดั) คุ.าข้องคุวามส�มพ�นธี4จัะเป(นบวก เช่.นคุะแนนสอบภาษาไที่ยมาก คุะแนนสอบภาษาอ�งกฤษจัะมากน�อย

2.คุวามส�มพ�นธี4เช่�งลบ หมายถึ*งคุวามส�มพ�นธี4ที่!�เม��อตั�วแปรตั�นเพ��มตั�วแปรตัามกล�บลดัลง หร�อตั�วแปรตั�นลดัลงแตั.ตั�วแปรตัามเพ��มข้*&น เป(นคุวามส�มพ�นธี4แบบผกผ�น หร�อคุวามส�มพ�นธี4แบบตัรงข้�าม คุ.าคุวามส�มพ�นธี4จัะเป(นลบ เช่.นสอบภาษาไที่ยไดั�คุะแนนมากแตั.สอบภาษาอ�งกฤษจัะไดั�คุะแนนน�อย

ดั�งน�&นคุ.าข้องคุวามส�มพ�นธี4ข้องตั�วแปรจั*งจัะเป(นบวกหร�อลบเสมอ จั*งจัะบอกไดั�ว.าตั�วแปรม!คุวามส�มพ�นธี4ก�น แตั.ถึ�าม!คุ.าเป(นศึ�นย4 แสดังว.าตั�วแปรไม.ม!คุวามส�มพ�นธี4ก�น

การม!ส.วนร.วมข้องบ�คุลากร

ประส�ที่ธี�ผลข้ององคุ4การ

คุวามสามารถึในการ

9

ค)าข้องต�วิแปร แบ.งออกเป(น (ประเดั�นน!&ส,าคุ�ญมากเพราะตั�องใช่�ในการที่,า IS)

1.คุ.าเช่�งคุ�ณภาพ (Qualitative Data) ถึ�าที่,าว�จั�ยเช่�งคุ�ณภาพจัะอาศึ�ยข้�อม�ลที่!�ไม.เป(นตั�วเลข้หร�อคุ.าข้องตั�วแปรเช่�งคุ�ณภาพจัะไม.เป(นตั�วเลข้ จัะเป(นคุ,า ข้�อคุวาม หร�อคุ,าอธี�บายในเร��องที่!�เราศึ*กษา เป(นการบอกถึ*งล�กษณะอาการข้องตั�วแปรที่!�ไม.เป(นตั�วเลข้ เช่.นส�ง ตั,�า ดั,า ข้าว

2.คุ.าเช่�งปร�มาณ (Quantitative Data) เป(นข้�อม�ลตั�วเลข้ที่!�บ.งบอกคุวามระดั�บมากน�อย ล,าดั�บที่!� บ.งบอกคุวามส,าคุ�ญไดั� หากไม.เป(นตั�วเลข้ก�ตั�องปร�บให�เป(นตั�วเลข้

ตั�วแปรบางตั�วจัะเป(นตั�วแปรเช่�งปร�มาณโดัยธีรรมช่าตั� เช่.นอาย� น,&าหน�ก ส.วนส�ง และตั�วแปรบางตั�วก�จัะม!คุ.าเช่�งคุ�ณภาพโดัยธีรรมช่าตั� เช่.นเพศึหญ�ง ช่าย แตั.ตั�วแปรบางตั�วเราสามารถึก,าหนดัให�เป(นเช่�งปร�มาณหร�อคุ�ณภาพก�ไดั� เช่.นคุวามเป(นผ��น,าถึ�อเป(นตั�วแปรเช่�งคุ�ณภาพ แตั.เราสามารที่,าให�เป(นเช่�งปร�มาณ โดัยใส.คุ.าตั�วเลข้ไปให�ก�บตั�วแปรเหล.าน!&

ระด�บีการวิ�ดค)าต�วิแปรเช้�งปร�มาณ1.ระดั�บนามบ�ญญ�ตั� (Nominal Scale) เป(นตั�วเลข้ที่!�ถึ�ก

ก,าหนดัข้*&นมาใช่�แที่นคุ.าเดั�มข้องตั�วแปรที่!�เราศึ*กษา ตั�วแปรระดั�บน!&จัะ บวก ลบ คุ�ณ หารไม.ไดั� (แบ.งกล�.มไดั�เที่.าน�&น)

เช่.น -เพศึ ปกตั�เป(นตั�วแปรเช่�งคุ�ณภาพแตั.เราสามารถึที่,าให�เป(น

ตั�วแปรเช่�งปร�มาณดั�วยการเอาตั�วเลข้ไปแที่นคุ.า คุ�อ 1 = ช่าย 2

= หญ�ง ตั�วเลข้ 1 และ 2 แที่นตั�วแปรเพศึเที่.าน�&นไม.ม!การแปรคุ.า

10

ไดั� บวก ลบ คุ�ณ หาร ไม.ไดั� เพราะหากเอามาพวก ลบ คุ�ณหาร สมม�ตั�ออกมา 2.1 ก�ไม.ส��ออะไร

-อาช่!พ ถึ�าแบ.งเป(นร�บราช่การ คุ�าข้าย ร�บจั�าง เกษตัรกร แที่นคุ.าเป(น ร�บราช่การ = 1 คุ�าข้าย = 2 ร�บจั�าง = 3 เกษตัรกร = 4

ตั�วเลข้น!&สล�บก�นไดั�เพราะเป(นตั�วเลข้แที่นคุ.าตั�วแปรเที่.าน�&น 2.ระดั�บเร!ยงล,าดั�บ (Ordinal Scale) คุ�อตั�วแปรที่!�สามารถึ

ก,าหนดัตั�วเลข้ข้*&นมาแที่นคุ.าตั�วแปร แตั.เป(นการแที่นคุ.าที่!�จั,าแนกและจั�ดัอ�นดั�บข้องคุ.าตั�วแปรไดั�

เช่.น -ช่�&นยศึที่หารเราแที่นคุ.าไดั�ว.า (1) แที่นร�อยตัร! (2) แที่นร�อย

โที่ (3) ร�อยเอก เป(นตั�น ตั�วเลข้ 1 2 3 บอกไดั�ว.าอะไรมาก.อนหล�ง คุ�อร�อยตัร! มาก.อนร�อยโที่ ร�อยโที่มาก.อนร�อยเอก (เร!ยงล,าดั�บไดั�น��นเอง)

-ล,าดั�บช่�&นป>ข้องน�กศึ*กษา ม! 3 ช่�&น (1) แที่นช่�&นป>ที่!� 1 (2)

แที่นช่�&นป>ที่!� 2 (3) แที่นช่�&นป>ที่!� 3 เป(นตั�นระดั�บนามบ�ญญ�ตั�และระดั�บเร!ยงอ�นดั�บบางคุร�&งจัะเร!ยกว.าคุ.า

ข้องตั�วแปรในเช่�งคุ�ณภาพ (แตั.เอาตั�วเลข้มาแที่นเพ��อให�เป(นเช่�งปร�มาณเพ��อน,าเอาไปว�เคุราะห4ดั�วยสถึ�ตั�)

3.ระดั�บช่.วงหร�ออ�นตัรภาคุ (Interval Scale) ตั�วแปรระดั�บน!&เราก,าหนดัให�เป(นเช่�งปร�มาณ แม�ว.าโดัยธีรรมช่าตั�จัะไม.ไดั�เป(นตั�วแปรเช่�งปร�มาณอย.างแที่�จัร�ง เช่.นคุวามร� � เราก�ให�คุ.าคุวามร� �ออกมาเป(นตั�วเลข้คุ�อคุะแนนสอบ (เพราะการว�ดัคุวามร� �จัะม�กจัะมาจัากการสอบ)

คุ.าตั�วแปรเหล.าน!&จัะม!คุวามห.างเที่.าๆก�น ตั�วแปรระดั�บน!&จัะแบ.งกล�.มไดั� เร!ยงล,าดั�บ บอกคุวามมากน�อยข้องแตั.อ�นดั�บไดั� สามารถึ

11

บวก ลบ คุ�ณ หร�อจั�ดักระที่,าดั�วยว�ธี!การที่างคุณ�ตัศึาสตัร4ไดั� แตั.หารไม.ไดั�เพราะไม.ม!ศึ�นย4แที่�

คุ,าว.าไม.ม!ศึ�นย4แที่�หมายถึ*ง เช่.นการว�ดัคุวามร� �ที่!�ว�ดัจัะออกมาเป(นตั�วเลข้ หากน�กศึ*กษาที่,าข้�อสอบไม.ไดั�เลยและไดั�คุะแนน 0 ไม.ไดั�หมายคุวามว.าน�กศึ*กษาไม.ม!คุวามร� �ในเร��องน�&นเลย แตั.อาจัจัะเป(นเพราะข้�อสอบออกไม.ตัรงก�บส��งที่!�น�กศึ*กษาร� � หร�อน�กศึ*กษาร� �ไม.ตัรงก�บคุ,าถึาม

4.ระดั�บส�ดัส.วน (Ratio Scale) เป(นระดั�บว�ดัคุ.าตั�วแปรส�งส�ดั ตั�วแปรที่!�จัะว�ดัในระดั�บน!&จัะเป(นตั�วแปรที่!�ม!คุ.าเป(นตั�วเลข้โดัยธีรรมช่าตั� ไม.ตั�องไปก,าหนดั

ตั�วแปรที่!�อย�.ในระดั�บการว�ดัน!�จัะเป(นตั�วที่!�ม!คุ.าเป(นตั�วเลข้โดัยธีรรมช่าตั� ตั�วแปรระดั�บน!&สามารถึแที่นคุ.าดั�วยจั�ดัตัามจั,านวนจัร�ง คุ�อจัะเป(นจั,านวนเตั�มจัะเตั�มบวกหร�อเตั�มลบก�ไดั� ที่ศึน�ยมก�ไดั� สามารถึบวก ลบ คุ�ณ หารไดั� เพราะเร��มจัากศึ�นย4แที่�

เช่.นคุวามยาว อาย� รายไดั� เช่.นโตั?ะยาว 1.20 เมตัร อาย�ก�แที่นไดั�จัร�งคุ�อ 1 ป> 5 ป> 20 ป> รายไดั� 500 5000 หร�อ 0 บาที่ (รายไดั�เป(นศึ�นย4 แสดังว.าไม.ม!รายไดั�)

อย.างไรก�ตัามบางคุร�&งเราก�ม!การแปลงคุ.าข้องตั�วแปรที่!�ส�ดัในเช่�งปร�มาณมาเป(นตั�วแปรที่!ว�ดัในเช่�งคุ�ณภาพ เช่.นเปล!�ยนอาย�เป(นว�ยเดั�ก ว�ยร� .น ว�ยช่รา หร�อแปลงรายไดั�เป(นรายตั,�า รายไดั�ปานกลาง รายไดั�ส�ง เป(นตั�น

ดั�งน�&นระดั�บการว�ดัคุ.าข้องตั�วแปรจัะม!คุวามส,าคุ�ญไม.เที่.าก�นม!ล�กษณะแบบข้�&นบ�นใดั คุ�อ Nominal เป(นระดั�บตั,�าส�ดัหร�อเล�กส�ดั ตัามดั�วย Ordinal Interval และ Ratio Scale จัะเป(นระดั�บส�งส�ดัหร�อใหญ.ที่!�ส�ดั

12

ดั�งน�&นถึ�าเราจัะที่,าว�จั�ยในเช่�งปร�มาณเราจัะตั�องร� �ระดั�บการว�ดัคุ.าตั�วแปรในเช่�งปร�มาณให�ถึ.องแที่� นอกจัากน!&เราสามารถึแปลงจัากตั�วแปรระดั�บส�งให�เป(นตั�วแปรระดั�บตั,�าลงไดั� เช่.นเปล!�ยนจัากตั�วแปรระดั�บส�ดัส.วนมาเป(นนามบ�ญญ�ตั� เช่.นเปล!�ยนจัากอาย�ที่!�น�บเป(นป>มาเป(น ว�ยเดั�ก ว�ยร� .น ว�ยผ��ใหญ. ว�ยช่รา หร�อแปลงรายไดั�ที่!�เป(นรายไดั�จัร�งๆมาเป(น 5000-1000 บาที่ 10001-15000

บาที่ แตั.เราไม.สามารถึเปล!�ยนจัากตั�วแปรที่!�ม!ระดั�บตั,�ากว.าไปเป(นระดั�บที่!�ส�งกว.าไม.ไดั�

นอกจัากม!ระดั�บการว�ดัตั�วแปรแล�วในการว�ดัตั�วแปรย�งม!ส��งที่!�เร!ยกว.ามาตัรว�ดัตั�วแปร จัะเป(นมาตัรว�ดัตั�วแปรที่!�เป(นตั�วแปรที่!�ไม.ไดั�ม!คุ.าเป(นตั�วเลข้โดัยธีรรมช่าตั�แตั.ม!การแปลงคุ.าเป(นตั�วเลข้ จัะม!หลายแบบมากแตั.ที่!�ใช่�ก�นมากคุ�อ Likert Scale หมายถึ*งว�ธี!การว�ดัคุ.าตั�วแปรที่!�เป(นคุวามร� �ส*กที่างจั�ตัใจัข้องมน�ษย4ที่!�แบ.ง 5 ระดั�บและแบ.งออกที่างบวก 2 กล�.มและที่างลบ 2 กล�.ม และตัรงกลางย�งไม.ตั�ดัส�นใจั เช่.นเห�นดั�วยอย.างย��ง เห�นดั�วย ไม.แน.ใจั ไม.เห�นดั�วย ไม.เห�นดั�วยอย.างย��ง

ที่�&งน!&การเอาตั�วเลข้มาแที่นคุ.าตั�วแปรซื้*�งเป(นตั�วแปรคุ�ณภาพ (และข้�อม�ลเช่�งปร�มาณก�ถึ�กแปลงคุ.าเป(นตั�วแปรเช่�งคุ�ณภาพไดั�) เน��องจัากคุ,าพ�ดัที่!�ว.า All quantitative data is based upon qualitative judgments : and all qualitative data can be described and manipulate numerically. หมายถึ*ง คุ�อข้�อม�ลเช่�งปร�มาณที่�&งหลายอย�.บนพ�&นฐานข้องการพ�จัารณาและตั�ดัส�นเช่�งคุ�ณภาพ และข้�อม�ลเช่�งคุ�ณภาพที่�&งหลายสามารถึอธี�บายและจั�ดักระที่,าให�เป(นตั�วเลข้ไดั�

หมายถึ*งเราสามารถึเปล!�ยนข้�อม�ลเช่�งคุ�ณภาพให�เป(นข้�อม�ลเช่�งปร�มาณไดั� และแปลงข้�อม�ลเช่�งปร�มาณเป(นข้�อม�ลคุ�ณภาพไดั�

13

(การแปลงข้�อม�ลตัรงน!&จัะปรากฏในข้�&นข้องการตั�&งข้�อคุ,าถึามในแบบสอบถึาม)

หน)วิยในการวิ�เคราะห� (Unit of Analysis)

ตั�วแปรเก�ดัจัากประช่ากร หร�อกล�.มตั�วอย.าง ซื้*�งเราเร!ยกว.าหน.วยว�เคุราะห4 (Unit of Analysis) หน.วยว�เคุราะห4ม!หลายระดั�บคุ�อ

1.ระดั�บบ�คุคุล (Individuals)

2.ระดั�บองคุ4การ (Organization)

3.ระดั�บกล�.ม4.เอกสารช่น�ดัตั.างๆ งานว�จั�ยบางอย.างตั�องว�จั�ยจัากเอกสาร

หร�อร.องรอยที่างประว�ตั�ศึาสตัร45.สภาพภ�ม�ศึาสตัร4 6.ปฏ�ส�มพ�นธี4ที่างส�งคุม6.ระบบส�งคุมเสม�อนหน.วยว�เคุราะห4จัะเป(นอะไรข้*&นอย�.ก�บประเดั�นป$ญหาที่!�เราที่,าการ

ศึ*กษา แตั.โดัยที่��วไปม�กจัะเป(นระดั�บบ�คุคุลคุ�ณล�กษณะข้องตั�วแปร1.ตั�วแปรปรากฎ (Manifest Variables) หมายถึ*ง

ตั�วแปรที่!�ผ��ว�จั�ยสามารถึร�บร� �ไดั�ตัรงก�น อาจัจัะเร!ยกว.าตั�วแปรส�งเกตั เช่.นเพศึ อาย� น,&าหน�ก รายไดั�

2.ตั�วแปรแฝง (Latent Variable) คุ�อตั�วแปรที่!�ไม.ปรากฏให�เห�นอย.างช่�ดัเจันแตั.ละคุนจัะมองเห�นไม.ตัรงก�น ม�กจัะก.อให�เก�ดัป$ญหาในผลการว�จั�ยที่!�ไดั� ตั�วแปรที่างส�งคุมศึาสตัร4ส.วนใหญ.จัะม!คุ�ณล�กษณะแบบน!& เช่.น

14

-คุวามร� �เราม�กจัะมองไม.ออกว.าคุนที่!�ม!คุวามร� �ก�บไม.ม!คุวามร� �แตักตั.างก�นอย.างไร

-คุวามเป(นผ��น,า-คุวามช่อบ เจัตัคุตั� การที่!�เราตั�องศึ*กษาส��งที่!�มองไม.เห�นและร�บร� �ไดั�ไม.ตัรงก�น

คุวามผ�ดัพลาดัก�จัะเก�ดัข้*&นไดั� จั*งตั�องม!ว�ธี!การที่,าให�ตั�วแปรแฝง ซื้*�งเป(นตั�วแปรที่!�เราศึ*กษามองเห�นตัรงก�น คุ�อการน�ยามตั�วแปร

การน�ยามต�วิแปรเป(นว�ธี!การที่!�จัะที่,าให�ที่�กๆคุนที่!�อ.านงานว�จั�ยเข้�าใจัตัรงก�นก�บผ��

ว�จั�ย การน�ยามตั�วแปรจัะม! 2 ระดั�บ คุ�อ1.การน�ยามตัามที่ฤษฎ! (Conceptual Definition)

เป(นการน�ยามคุวามหมายตัามที่ฤษฎ!ที่!�เก!�ยวข้�องก�บตั�วแปร 2.การน�ยามเช่�งปฏ�บ�ตั�การ (Operational Definition)

เป(นน�ยามที่!�จัะที่,าให�ตั�วแปรแฝงที่�&งหลายปรากฏให�เห�น เช่.น คุวามร� � เม��อน�ยามปฏ�บ�ตั�การก�จัะหมายถึ*งคุะแนนที่!�เก�ดั

จัากการว�ดัคุวามร� � โดัยใช่�ข้�อสอบว�ดัคุวามร� � เช่.นถึ�าตัอบถึ�กไดั� 1

คุะแนน ตัอบผ�ดัไดั� 0 คุะนน การจัะเข้!ยนน�ยามปฎ�บ�ตั�การไดั�ดั!จัะข้*&นอย�.ก�บประสบการณ4และ

คุวามร� �ข้องน�กว�จั�ย ซื้*�งเป(นส��งที่!�น�กศึ*กษาตั�องให�คุวามส,าคุ�ญควิามส�มพ�นธี�ระหวิ)างแนวิค�ด น�ยาม ต�วิบี)งช้�% และค&าถามส��งที่!�น�กศึ*กษาจัะพบเห�นคุ�อข้�อคุ,าถึามที่!�อย�.ในแบบสอบถึาม

แตั.คุ,าถึามหร�อข้�อคุ,าถึามที่!�อย�.ในแบบสอบถึามน�&นจัะมาจัากแนวคุ�ดั ที่!�ผ.านการน�ยามเพ��อแปลงแนวคุ�ดัมาเป(นตั�วแปร จัากน�&นก�จัะม!การน�ยามเช่�งปฏ�บ�ตั�เพ��อสร�างตั�วบ.งช่!&ข้องตั�วแปร และก,าหนดัออกมาเป(นข้�อคุ,าถึาม

15

ว�ตัถึ�ประสงคุ4ข้องน�ยามปฏ�บ�ตั�การ1.เพ��อให�ผ��อ.านเข้�าใจัตัรงก�นก�บผ��ว�จั�ย2.เพ��อให�คุวามคุงที่!�ข้องตั�วแปรที่!�ศึ*กษา ตัลอดัระยะเวลาข้อง

การว�จั�ย3.เพ��อน,าไปส�.การสร�างเคุร��องม�อและก,าหนดัว�ธี!ว�ดัตั�วแปร ไดั�

อย.างถึ�กตั�องและเหมาะสม เช่.นถึ�าเราจัะว�ดัคุวามเป(นผ��น,า เราจัะตั�องน�ยามให�ช่�ดัเจัน

การเข้!ยนน�ยามเช่�งปฏ�บ�ตั�การข้องตั�วแปรแฝงที่!�จัะน,าไปส�.การสร�างเคุร��องม�อว�ดั (เคุร��องม�อในการเก�บข้�อม�ล) จัะเร��มจัาก แนวคุ�ดั น�ยามคุ�ณสมบ�ตั�ข้องแนวคุ�ดั จัากน�&นก�สร�างตั�วบ.งช่!& และสร�างคุ,าถึามที่!�ส�มพ�นธี4ก�บตั�วบ.งช่!&

เช่.นจัากแนวคุ�ดั (Concept) ควิามพ/งพอในการท&างานน�ยาม : หมายถึ*งคุวามร� �ส*ก ที่�ศึนคุตั�ข้องบ�คุคุลที่�&งในที่างบวก

และที่างลบที่!�ม!ตั.องานที่!�ที่,าซื้*�งประกอบดั�วย 4 ดั�าน (คุนอ��นอาจัจัะม!มากกว.า 4 ดั�านหร�อเป(นดั�านอ��นก�ไดั�แตั.ตั�องตัาม)

1.คุวามพ*งพอใจัในล�กษณะงาน -คุวามพ*งพอใจัในโอกาสคุวามก�าวหน�าในการที่,างาน-คุวามพ*งพอใจัในการบ�งคุ�บบ�ญช่า-คุวามพ*งพอใจัดั�านเพ��อนร.วมงาน ว�ดัโดัยแบบสอบถึามแบบ Likert Scale 5 ระดั�บตั�วบ.งช่!&คุวามพ*งพอใจัในล�กษณะงาน : หมายถึ*งคุวามร� �ส*ก

หร�อที่�ศึนคุตั�ข้องบ�คุคุลที่!�ม!ตั.อล�กษณะงานที่!�ที่,าในดั�าน คุวามเหมาะสมก�บคุวามร� �คุวามสามารถึ

ข้�อคุ,าถึาม : แบบล�เคุ�ร4ที่สเกล

ข้�อรายการ เห�น เห�นดั�วย เห�นดั�วย เห�นดั�วย เห�นดั�วย

16

ดั�วยมากที่!�ส�ดั (5)

มาก (4) ปานกลาง (3)

น�อย (2)

น�อยที่!�ส�ดั (1)

คุวามพอใจัในล�กษณะงาน1.ม!คุวามสน�กในการที่,างาน2.ที่.านไดั�ที่,างานที่!�เหมาะสมก�บบ�คุล�ก3.ที่.านใช่�คุวามร� �คุวามสามารถึเตั�มที่!�ในการที่,างาน เป(นตั�น

ข้�อคุ,าถึามข้องตั�วแปรแตั.ละตั�วไม.จั,าเป(นตั�องม!จั,านวนคุ,าถึามเที่.าก�น ข้*&นอย�.ก�บการน�ยามข้องตั�วแปรแตั.ละตั�ว แตั.จัะตั�องสามารถึแสดังคุวามช่�ดัเจันข้องตั�วแปร

การน�ยามเช่�งปฏ�บ�ตั�การจัะม!คุวามส,าคุ�ญอย.างมาก เพราะการว�จั�ยส�งคุมศึาสตัร4จัะเป(นการว�จั�ยตั�วแปรแฝง ถึ�าน�ยามเช่�งปฏ�บ�ตั�การไม.ถึ�กตั�องงานว�จั�ยน�&นก�จัะผ�ดัหมดั

หล�กการเข้!ยนน�ยามปฏ�บ�ตั�การ1.จัะตั�องเปล!�ยนตั�วแปรที่!�มองไม.เห�นให�มองเห�น2.น�ยามปฏ�บ�ตั�การจัะตั�องไม.คุ�านก�บที่ฤษฎ!และนามตัาม

ที่ฤษฎ! และม!คุวามหมายที่!�แน.นอน ช่�ดัจัน ว�ดัไดั�อย.างเดั!ยวก�นไม.ว.าใคุรเป(นคุนว�ดั

3.จัะตั�องใช่�คุ,าบ.งบอกพฤตั�กรรมหร�อการกระที่,าประกอบการน�ยาม เพราะพฤตั�กรรมการกระที่,าเป(นส��งที่!�มองเห�นไดั�หร�อร�บร� �ไดั�

การสร#างและพ�ฒนาเคร��องม�อวิ�ด

17

ในการว�ดัคุ.าตั�วแปรเราตั�องม!เคุร��องม�อ ซื้*�งเราเร!ยกว.าเคุร��องม�อในการว�จั�ยหร�อเคุร��องม�อว�ดั ดั�งน�&นเราตั�องที่,าคุวามเข้�าใจัก�บหล�กข้องการว�ดั

องคุ4ประกอบในการว�ดั 1.เราตั�องการว�ดัอะไร2.ว�ดัจัากส��งใดั3.ใช่�อะไรในการว�ดั4.องคุ4ประกอบข้องการว�ดัม!อะไรบ�าง5.ข้�&นตัอนในการว�ดัม!อย.างไรส��งเหล.าน!&น�กศึ*กษาตั�องตัอบคุ,าถึามไดั�หล�กจัากที่!�เร!ยนใน

ห�วข้�อน!&ส,าหร�บคุ,าถึามแรก เราว�ดัอะไร คุ,าตัอบก�คุ�อว�ดัคุ.าตั�วแปรที่!�ม!

อย�.ในงานว�จั�ย ตั�วแปรที่�กตั�วตั�องม!เคุร��องม�อในการว�ดั ซื้*�งคุ.าข้องตั�วแปรตัรงน!&ก�คุ�อข้�อม�ลในภาษาการว�จั�ยน��นเอง ส.วนว�ดัจัากส��งใดัคุ,าตัอบก�คุ�อว�ดัจัากประช่ากรหร�อหน.วยในการว�ดั ใช่�อะไรในการว�ดัคุ,าตัอบก�คุ�อเคุร��องม�อในการว�จั�ย ซื้*�งหมายถึ*งส��งใดัก�ไดั�ที่!�น�กว�จั�ยใช่�ในการเก�บรวมรวบรวมข้�อม�ล

ข้#อม1ล หมายถึ*ง คุ.าข้องตั�วแปรที่!�ผ��ว�จั�ยตั�องการศึ*กษาซื้*�งอาจัจัะอย�.ในร�ปข้องตั�วเลข้หร�อข้�อคุวาม ที่!�แสดังหร�อบ.งบอกถึ*งล�กษณะหร�อคุ.าข้องตั�วแปรน�&นๆ ว.าเป(นอย.างไรหร�อม!คุ.าเที่.าไหร. ซื้*�งตั�วแปรแตั.ละตั�วจัะม! 1 ระดั�บการว�ดัเที่.าน�&น

ประเภที่ข้องข้�อม�ล1.แบ.งตัามว�ธี!การเก�บข้�อม�ล

18

1.1 ข้�อม�ลปฐมภ�ม� เป(นข้�อม�ลที่!�เรารวบรวมไดั�โดัยตัรงจัากตั�นก,าเน�ดั อาจัจัะไดั�จัากการแจักแบบสอบถึามจัากกล�.มตั�วอย.าง หร�อจัากการส�มภาษณ4 จัากการส�งเกตั

1.2 ข้�อม�ลที่�ตั�ยภ�ม� เป(นข้�อม�ลที่!�ไม.ไดั�มาจัากแหล.งก,าเน�ดัโดัยตัรง แตั.อาจัจัะเก�บจัากที่!�ม!คุนอ��นรวบรวมไว�แล�ว เช่.นจั,านวนประช่ากรในอ,าเภอที่!�เราข้อมาจัากอ,าเภอ

2.แบ.งตัามคุ�ณสมบ�ตั�ข้องข้�อม�ล แบ.งเป(น2.1 ข้�อม�ลปรน�ย หมายถึ*งข้�อม�ลที่!�ไดั�มาโดัยไม.ผ.าน

กระบวนการเปล!�ยนแปลงคุวามหมายข้องข้�อม�ล เช่.นตั�องการที่ราบน,&าหน�กก�ไปช่��งก�บเคุร��องช่��ง ไดั�เที่.าไหร.ก�คุ�อข้�อม�ลปรน�ย

2.2 ข้�อม�ลอ�ตัน�ย หมายถึ*งข้�อม�ลที่!�ไดั�จัากการตั!คุวามข้�อผ��เก�บข้�อม�ล เช่.นไปเก�บข้�อม�ลเร��องคุวามอ�ดัมสมบ�รณ4ข้องพ�&นที่!�ก�ตั�องตั!คุวามจัากส��งที่!�มองเห�นในพ�&นที่!�ว.าพ�&นที่!�อ�ดัมสมบ�รณ4หร�อไม. หร�อการตั!คุวามพฤตั�กรรมน�กเร!ยน

ในการตั!คุวามจัะเป(นส��งที่!�เป(นป$ญหาที่!�ส�ดั เพราะถึ�าไม.ระว�งเราอาจัจัะตั!คุวามผ�ดัไดั� เช่.นเราไปว�ดัคุวามสมบ�รณ4ข้องพ�&นที่!�แล�วเห�นเดั�กร�องให�เราจัะไปสร�ปว.าพ�&นที่!�น!&ไม.สมบ�รณ4ก�ไดั�เพราะมองว.าเดั�กอาจัจัะร�องให�เพราะคุวามห�ว แตั.การตั!คุวามแบบน!&อาจัจัะผ�ดั เพราะเดั�กอาจัจัะร�องเพราะถึ�กแม.ตั!ก�ไดั�

Recommended