View
1.693
Download
4
Category
Preview:
DESCRIPTION
This is the presentation I gave to the Seminar in Information and Library Work at Suranaree University of Technology on September 27, 2011. It's explained that what, why and how we can use an information and communication technology to develop digital archives system.
Citation preview
ความรเบองตนเกยวกบเอกสารจดหมายเหตและจดหมายเหตดจทล
ราชบดนทร สวรรณคณฑ
ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต
http://www.slideshare.net/rachabodin
เอกสารจดหมายเหตคออะไร?
เอกสารจดหมายเหต หมายถง ขอมลทกรปแบบทหนวยงานผลตขน
ใชในการปฏบตงาน แตสนกระแสการปฏบตงานแลว และไดรบการ
ประเมนวามคณคาในฐานะเปนขอมลชนตนทแสดงถงการดาเนนงาน
และพฒนาการของหนวยงานนน ๆ ซงมความสาคญตอ
ประวตศาสตรของประเทศ ทงนหมายรวมถงเอกสารสวนบคคลทรบ
มอบจากบคคลสาคญหรอทายาทดวย
2คมอการอนรกษเอกสารจดหมายเหต : การอนรกษเอกสารจดหมายเหตโดยการแปลงรปแบบขอมลเขาสระบบดจตอล, กรมศลปากร, ๒๕๕๑
หนวยงานจดหมายเหต และ หอจดหมายเหต
• หนวยงานจดหมายเหต (Archival Agency) หมายถง หนวยงานทม
หนาทในการรวบรวม จดเกบ สงวนรกษา และใหบรการเอกสาร
จดหมายเหต
• หอจดหมายเหต (Archival Repository) หมายถง อาคารทเกบ
รกษาเอกสารจดหมายเหต
3ทมา - หอจดหมายเหตแหงชาต, กรมศลปากร
ประเภทของเอกสารจดหมายเหต
เอกสารจดหมายเหตประเภทลายลกษณอกษร (Textual Archives)
เอกสารโสตทศนจดหมายเหต
(Audio – Visual Archives)
เอกสารจดหมายเหตประเภทแผนท แผนผง (Cartographic Archives)
เอกสารจดหมายเหตประเภทวสดคอมพวเตอร (Machine - Readable Archives)
4คมอการอนรกษเอกสารจดหมายเหต : การอนรกษเอกสารจดหมายเหตโดยการแปลงรปแบบขอมลเขาสระบบดจตอล, กรมศลปากร, ๒๕๕๑
การบรหารเอกสารจดหมายเหต
การรบมอบ
จดหา
การประเมน
คณคา
การจดหมวดหม และ
การทาเครองมอชวย
ในการคนหา
การอนรกษ
การเผยแพร และการ
ใหบรการ
5ทมา - หอจดหมายเหตแหงชาต, กรมศลปากร
ความสาคญของเอกสารจดหมายเหต
1. ใชเปนหลกฐานอางองการปฏบตงาน และพฒนาการของ
หนวยงาน เชน ประวตการจดตงหนวยงาน นโยบาย โครงการ
และกจกรรมทเคยปฏบต ฯลฯ
2. เปนประโยชนตอความมนคงของชาต เชน เอกสารทเกยวของกบ
เขตแดน
3. เปนประโยชนดานการคมครองสทธ เชน เอกสารเกยวกบทดน
4. ใชเปนหลกฐานอางองเพอการศกษา คนควา วจยในดานตางๆ
ทงทางการเมอง เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม รวมทงการศกษาถง
เหตการณทเกดขนในทองถนตางๆ6ทมา - หอจดหมายเหตแหงชาต, กรมศลปากร
ปญหาสาคญของเอกสารจดหมายเหต
เอกสาร หนงสอ สงพมพ และโสตทศนวสด สวนใหญทาจาก
อนทรยวตถ ไดแก กระดาษ ผา หนง พลาสตก ฯลฯ อนทรยวตถ
เหลานไมคงทนเกดการเปลยนแปลงอนนาไปสการชารดเสยหายได
งาย เชน กระดาษมกเปอยกรอบ หนงทใชในการทาปกหนงสอ หรอ
ปกแฟมมกออนยย ผเปนผง พลาสตกมกบดงอ เสยรปทรง มส
เปลยนไป มลกษณะเปนฝามวหรอทบแสงมากกวาเดม แตกหก
7คมอการอนรกษเอกสารจดหมายเหต : การอนรกษเอกสารจดหมายเหตโดยการแปลงรปแบบขอมลเขาสระบบดจตอล, กรมศลปากร, ๒๕๕๑
สาเหตททาใหเกดการเสอมสภาพของเอกสารจดหมายเหต
• สาเหตภายใน
• สาเหตภายนอก
- มนษย - อณหภม
- นาและความชน - แสงสวาง
- แมลง - จลนทรย
- สตวอนๆ - กาซตางๆ ในบรรยากาศ
- ฝนละออง
8คมอการอนรกษเอกสารจดหมายเหต : การอนรกษเอกสารจดหมายเหตโดยการแปลงรปแบบขอมลเขาสระบบดจตอล, กรมศลปากร, ๒๕๕๑
การอนรกษเอกสาร
• การปองกน (Prevention) เปนวธการชะลอการชารดหรอ
เสอมสภาพทจะเกดขนกบเอกสาร
• การปฏบตการอนรกษ (Conservation Treatment) เปนวธการท
นามาเพอแกไขปญหาตาง ๆ ทเกดขนกบเอกสาร โดยการกาจด
ปญหาตาง ๆ ทเกดขนออกไปใหหมด แลวซอมแซมหรอเสรมสราง
ใหกลบคนสสภาพเดมหรอใกลเคยงสภาพเดมมากทสด
9คมอการอนรกษเอกสารจดหมายเหต : การอนรกษเอกสารจดหมายเหตโดยการแปลงรปแบบขอมลเขาสระบบดจตอล, กรมศลปากร, ๒๕๕๑
การอนรกษเอกสารโดยการแปลงรปแบบขอมล
การอนรกษเอกสารโดยการแปลงรปแบบขอมล (Preservation
Reformatting) คอ การแปลงรปแบบขอมล เปนการถายทอด
เนอหาของเอกสารจากวสดดงเดมไปบนทกยงวสดรปแบบใหมเพอ
การอนรกษเอกสารใหมอายยนยาว
10คมอการอนรกษเอกสารจดหมายเหต : การอนรกษเอกสารจดหมายเหตโดยการแปลงรปแบบขอมลเขาสระบบดจตอล, กรมศลปากร, ๒๕๕๑
รปแบบของการอนรกษเอกสารโดยการแปลงรปแบบขอมล
11คมอการอนรกษเอกสารจดหมายเหต : การอนรกษเอกสารจดหมายเหตโดยการแปลงรปแบบขอมลเขาสระบบดจตอล, กรมศลปากร, ๒๕๕๑
กระดาษ ฟลม
รปแบบท 1
กระดาษ ฟลม
วสดอนๆสอดจทล
รปแบบท 2
เอกสารจดหมายเหตดจทล
เอกสารจดหมายเหตดจทล คอ เอกสารจดหมายเหต ทถกแปลงจาก
ตนฉบบ ในรปแบบตางๆ เชน เอกสารในรปแบบของกระดาษ
ภาพนง วดโอ เทปเสยง ฟลม ไมโครฟลม ฯลฯ ใหอยในรปแบบของ
ขอมลดจทล
12
ประโยชนของเอกสารจดหมายเหตดจทล
13
ชวยในการอนรกษขอมลสาคญ โดยลดการใชงานขอมล
ตนฉบบทออนไหวตอการถกทาลาย เสยงตอการ
เสยหาย หรอสญหายจากการเขาถงไดโดยตรงจากผใช
ชวยใหเจาของขอมล มเครองมอชวยในการบรหาร
จดการขอมลจานวนมากอยางเปนระบบ ชวยในการ
แลกเปลยน หรอเผยแพรขอมลผานอนเทอรเนต
เปนแหลงเรยนรดวยตนเองตลอดชวต 7 วน 24 ชวโมง
สาหรบทกคน โดยบรรจองคความรทสาคญทาง
ประวตศาสตร ศลปะ วฒนธรรม ภมปญญาบรรพบรษ
อนรกษ
จดการ
เรยนร
14
รปแบบขอมลเอกสารจดหมายเหตดจทล
.
• Digital Images
- JPG
• Digital Video
– CD Video, DVD Video, Portable Video
• Digital Sound / Digital Music
- MP3, MP4
• Digital Document
- PDF, Word Document
15.
ตวอยางสมดบนทกทานพทธทาสฉบบดจทล
16
เทคโนโลยทเกยวของกบจดหมายเหตดจทล
.
เทคโนโลยสารสนเทศ เทคโนโลยการสอสาร
- เทคโนโลยอเลกทรอนกส
- เทคโนโลยคอมพวเตอร
- Hardware
- Software
- เครอขายอนเทอรเนต
- เครอขายสงคม
(Social Network)
+
17
เทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอร
.
Digital Camera
Scanner
Digital Media Player
Computer Set
18
เทคโนโลยอนเทอรเนตและเครอขายสงคม
• เครอขายอนเทอรเนต เปนเทคโนโลยททา
ใหเกดการเชอมโยงคอมพวเตอรทวโลก
• เครอขายสงคม (Social Network) ปน
เทคโนโลยททาใหเกดการเชอมโยงคนทอย
บนเครอขายอนเทอรเนตเขาดวยกน เชน
Hi5, Facebook, MySpace ฯลฯ
19
ทาไมตองใชเทคโนโลยในการจดทาจดหมายเหตดจทล
.
• สามารถสบคนขอมลไดอยางรวดเรว ถกตอง ตรงกบความตองการ
• สามารถจดการกบขอมลจานวนมากไดอยางมประสทธภาพ
• ขยายของเขตของการใชงาน หรอการเขาถงขอมลใหสามารถใช
งานหรอเขาถงไดในวงกวาง
กรณศกษา การพฒนาเอกสารจดหมายเหตพทธทาส อนทปญโญ ในรปแบบดจทล
21
พระพทธทาสภกข (พทธทาส อนทปญโญ)
พทธทาสภกข หรอพระธรรมโกศาจารย
นามเดม เงอม พานช เกดเมอวนอาทตย
ท ๒๗ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๔๙ ณ บาน
กลาง ต.พมเรยง อ.ไชยา จ.สราษฎรธาน
อปสมบทเมอวนท ๒๙ กรกฎาคม พ.ศ.
๒๔๖๗ สาเรจการศกษาชน น.ธ.เอก,
ป.ธ.๓
ทมา - http://www.dhammathai.org/sounds/buddhadasa.php
22
พระพทธทาสภกข (พทธทาส อนทปญโญ)
กอตงสวนโมกขพลาราม ท อ.ไชยา เมอ
วนท ๑๒ พ.ค. ๒๔๗๕ และหนมาใช
นามปากกา "พทธทาส" แทนนามเดมนบ
แตนนมา ทานพทธทาสภกขอทศตนเผย
แผพระพทธศาสนาจนกระทงถงแกมร
ภาพอยางสงบ ณ สวนโมกขพลาราม เมอ
วนท ๘ ก.ค. ๒๕๓๖
ทมา - http://www.dhammathai.org/sounds/buddhadasa.php
23
พระพทธทาสภกข (พทธทาส อนทปญโญ)
คาสอนอนโดดเดนของทานคอเรอง "การ
ปลอยวาง" ผลงานอนยงใหญของทานคอ
งานนพนธชด "ธรรมโฆษณ" และงาน
นพนธอกไมนอยกวา ๓๕๐ เลม
ตลอดเวลาทมชวตอย ทานพทธทาสภกข
ไดรบการสดดวาเปน มหาปราชญแหง
พทธธรรมทางบรพาทศ
ทมา - http://www.dhammathai.org/sounds/buddhadasa.php
24
โครงการพฒนาหอจดหมายเหตดจทล
ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต
มลนธหอจดหมายเหตพทธทาส อนทปญโญ
+
ระยะเวลาของโครงการ: 2551 – 2553
25
วตถประสงคของโครงการ
• เพอดาเนนการสารวจ จดหมวดหม แปลงขอมลเอกสารจดหมายเหต
พทธทาส อนทปญโญ ใหอยในรปแบบขอมลดจทล
• เพอวจยและพฒนาเทคโนโลย ทเกยวของกบการแปลงขอมล และ
เทคโนโลยในการสรางคลงเอกสารจดหมายเหตดจทล เพอการอนรกษ
จดการ และเผยแพรขอมลประวต ผลงาน คาสอน หรอคตธรรมของ
ทานพทธทาสไปสสาธารณะ โดยใชเทคโนโลยสมยใหม
26
หนงสอ บนทก เอกสารลายมอ
ผลงานตนฉบบ
2727เอกสารจากพมพดด
ผลงานตนฉบบ
28ภาพจตรกรรมฝาผนงในโรงมหรสพทางวญญาณ
ผลงานตนฉบบ
29
ประตมากรรม
ผลงานตนฉบบ
30
เทปเสยงและวดโอ
ผลงานตนฉบบ
31
ขอบเขตของขอมลในหอจดหมายเหตฯ
หนงสอ บนทก ลายมอ
ตนฉบบ
๑๘,๕๖๕ รายการ
(๕๗๕,๐๐๐ หนา)
ภาพ
๔,๐๘๓ รายการ
(๕๑,๓๐๐ ชน)
เสยงและโสตทศน
๒๓๔ แผน
๑,๙๐๐ GB
วสดอนๆ
หอจดหมายเหต
พทธทาส อนทปญโญ
แหลงรวบรวม และอนรกษผลงานตนฉบบของทานพทธทาส
32
www.bia.or.th
การจดทาสาเนาดจตอล, ฐานขอมลดจตอล และจดเตรยม
อปกรณเกบสาเนาดจตอล และ บคลากรในการดแลรกษา
และควบคม
เกบรายละเอยดขอมลตามมาตรฐานจดหมายเหต ISAD
ผลงานตนฉบบ
กรรมวธอนรกษตนฉบบ
ตามหลกจดหมายเหตสากล
จดทาทะเบยนควบคม
การจดเกบตนฉบบ การจดเกบในรปแบบดจตอล
การจดเตรยมสถานทเกบทไดรบการควบคมอณหภมและ
ความชน
การจดเกบรกษาดวยอปกรณมาตรฐานทใชในการจดเกบ
จดหมายเหตโดยเฉพาะ
ควบคมดแลทกขนตอนโดยผเชยวชาญดานจดหมายเหตและเทคโนโลยสารสนเทศ
โดยจะเปนหอจดหมายเหตดจทลทสมบรณ
แนวทางในการดาเนนงาน
33
ผลงานการศกษา
คนควาและเผยแผ
พทธธรรม
ททานพทธทาสทาไว
หอจดหมายเหต
พทธทาส อนทปญโญ
ระบบอนเตอรเนต
สอสงพมพตางๆ
ผลงานตนฉบบ
ฐานขอมลดจตอล
นทรรศการ
ฐานขอมลดจตอล
หนงสอ บทความ
(ภาษาไทย/ตางประเทศ)
กจกรรมในการปฏบตธรรม
และเสวนา
รปแบบการใหบรการ
34
กระบวนการในการจดทาคลงเอกสารจดหมายเหตดจทล
1.0
สารวจและจดหมวดหม
2.0
วเคราะห ออกแบบ หรอเลอก
มาตรฐานเมตะดาตาทเหมาะสม
3.0
แปลงขอมลใหอยในรปแบบดจทล
ลงทะเบยนในแบบฟอรมกระดาษ
5.0
ใชงาน เผยแพร ใหบรการ
4.0
เลอกหรอพฒนาระบบลงทะเบยน
และลงทะเบยนในระบบดจทล
35
2008
แผนการทางานของโครงการ
สารวจและจดหมวดหม
วเคราะห สารวจ เปรยบเทยบ
และออกแบบเมตะดาตา
ออกแบบ และพฒนา
ระบบคลงเอกสารจดหมายเหต
2009
แปลงขอมล
ใหอยในรปแบบดจทล
ลงทะเบยนขอมลในระบบ
พฒนาระบบ
“สวนโมกข ๓๖๐ องศา”
2010
ลงทะเบยนขอมลในระบบ
เผยแพรขอมลผานอนเทอรเนต
พฒนาศนยใหบรการขอมล
จดหมายเหต
Preparation ArchivesDevelopment
Access
36
ความกาวหนาของโครงการ
• การแปลงขอมลใหอยในรปแบบดจทล
– เอกสาร 80,000 หนา
– เสยง 20,000 ชวโมง
• การพฒนาเครองมอสาหรบการบรหารจดการคลงขอมลจดหมายเหต
– ไดพฒนาระบบ Digital Archives Management Software 1.0
• การเผยแพรขอมลเอกสารจดหมายเหต
– ระบบ “สวนโมกข ๓๖๐ องศา”
– ระบบ “ระเบยงภาพปรศนาธรรมสามมต”
37
ผลผลตของโครงการ (1)
ขอกาหนดคณลกษณะของขอมลดจทลในระบบ
Original Type Digitization MethodHigh Resolution
Format
Low Resolution
Format
Handwriting
Documents
Scan by Flat-based
Scanner
.tif 300dpi
(5MB / File)
.jpg 72 dpi
(<1MB / File)
SoundRecording to
Computer
.wav
(80MB / File)
.mp3 128 Kbps
.flv
Photo (paper)Scan by Flat-based
Scanner.tif 300dpi .jpg 72 dpi
Photo (Slide)Scan by Film
Scanner.tif 600dpi .jpg 72 dpi
38
ผลผลตของโครงการ (2)
ระบบ Digital Archives Management Software version 1.0
คณสมบตของระบบ
• Web-based Application (Managing and Accessing
using web browser)
• Developed with Open-source Software
• ISAD(G) Metadata Compliant - General
International Standard Archival Description
• Tool for Managing and Accessing Digital Archives
39
ผลผลตของโครงการ (2)
Digital Archives Management Software version 1.0 Screenshot
40
ผลผลตของโครงการ (3)
สวนโมกข ๓๖๐ องศา
คณสมบตของระบบ
• Web-based Virtual Reality Application
• Develop Panoramic VR using 2 Techniques
– HDR Photography
– Panorama Photography
41
ผลผลตของโครงการ (3)
สวนโมกข ๓๖๐ องศา
42
ผลผลตของโครงการ (3)
สวนโมกข ๓๖๐ องศา
43
ผลผลตของโครงการ (3)
สวนโมกข ๓๖๐ องศา
44
ผลผลตของโครงการ (4)
ระเบยงภาพปรศนาธรรมสามมต
คณสมบตของระบบ
• Web-based Photo Archives
• Interaction using Curve Wall Interface
• Develop using 2 Technologies
– XML
– Action Script 3
45
ผลผลตของโครงการ (4)
ระเบยงภาพปรศนาธรรมสามมต
46watch image, read text and listen sound
ผลผลตของโครงการ (4)
ระเบยงภาพปรศนาธรรมสามมต
47
งานในอนาคต
• แปลงขอมลและลงทะเบยนขอมลเพมเตม
• พฒนาคลงสอมลตมเดยทรวบรวม เสยง วดโอ และภาพเคลอนไหว
• ตอยอดพฒนาระบบใหบรการผานอปกรณชนดอนๆ เชน มอถอ
แทบเลต
• พฒนาศนยใหบรการศกษาวจยภายในหอจดหมายเหตพทธทาส
อนทปญโญ
• พฒนาระบบเขาถงขอมลโดยใชเทคโนโลยสมยใหม เชน Natural
User Interface
48
สรป
องคประกอบของการพฒนาหอจดหมายเหตดจทล
– เนอหา
• Cataloging
• Metadata Design and Knowledge Extraction
– เทคโนโลย
• Information technology
• Communication technology
– บรการ
• Online and Mobile Services
• In house Services
ขอบคณครบhttp://www.slideshare.net/rachabodin
Recommended