Aralin 25 rebolusyong siyentipiko

Ang Rebolusyong Siyentipiko at ang panahon ng Enlightment

Aralin 25

Inihanda ng pangkat 4

Rebolusyong Siyentipiko ( Scientific Revolution )

Panahon ng malawakang pagbabago sa pag-iisip at paniniwala na nagsimula sa kalagitnaan ng Ika -16 hanggang ika -17 siglo.

Age of Enlightenment

Panahon ng kalinawagan sa Europe noong Ika -18 siglo kung saan nakuha ang ilang mga Iskolar ng mga teorya sa Pilosopiya , konsepto ng pamahalaan , Demokrasya at Edukasyon sa modernong panahon ; tiningnan

Ang Rebolusyong Siyentipiko at ang Bagong Pagtingin sa Kalikasan.

Agham Ito ay hindi naimbento sa panahon ng

rebolusyong Siyentipiko.

Malaon na itong ginamit ng mga Greek bilang scientia na nangangahulugang “kaalaman”.

Subalit wala pang konsepto ng agham bilang isang disiplina at hindi pa nila tinatawag ang sarili bilang Siyentista.

Ang medieval na pagtinggin sa kalawakan ay maiuugat sa mga pananaw ng dalawang Greek , sina Ptolemy at Aristotle.

Geocentric View

Teorya ni Ptolemy na nagtataguyod na ang daigdig ang sentro ng kalawakan at ang ilang mga Heavenly Body ay umiikot dito.

Heavenly Body

Likas na bagay na makikita sa kalawakan

Ambag niAristotle sa teorya ni Ptolemy komposisyon ng mga bagay sa kalawaan at daigdig.

Ayon kay Aristotle, malaki ang pagkakaiba ng komposisyon ng mga bagay na matatagpuan sa kalangitan at sa daigdig. ang

Samantalang ang huli ay binubuo ng apat na elemento Lupa , Tubig , Apoy at Hangin. Hindi gaya ng ng ether na, ang apat na elemento ay nagbabago.

Makabagong Pagtingin

sa Kalawakan.

Nicolaus CopernicusAstronomer mula sa

poland .

Ayon sa kanya , hindi daigdig ang sentro ng kalawakan ; kundi ang araw at ang daigdig ay umiikot sa paligid nito.

Ang ideyang ito ay sinulat niya sa kanyang akdang DE REVOLUTION ORBIUM CEOLESTIUM ( on the Revolution of the Heavenly Sphere ).

Ang kanyang teorya ay nakilala bilang Heliocentric View sa kalawakan.

Heliocentric View

Ito ay pananaw ni Copernicus tungkol sa kalawakan ; ayon sa kanya hindi daigdig ang sentro ng solar system kung hindi ang araw at ang daigdig ay umiikot sa paligid nito.

Galileo Galilei

Nakaimbento ng Teleskopyo na ginamit niya sa pag-aaral ng kalawakan.

Nahikayat siya sa katotohanan ng teorya ni Copernicus

Ilan sa mga nakuhang resulta ng kanyang pag-aaral ay ang realisasyong na hindi patag ang ibabaw ng buwan. Ang pag-oobserba sa planetang Jupiter at Venus at marami pang iba.

Bilang konklusyon sinabi niyang ang lahat ng bagay sa kalawakan ay napasailalim sa parehong likas na mga batas.

Ang mga obserbasyong ito ay inilathala niya sa kanyang aklat na dialogue concerning the two chief World System noong 1632.

Pinatunayan ng akdang ito sa unang pagkakataon na ang daigdig (Earth) ay umiikot sa paligid ng araw.

Inilagay ang aklat na ito sa index o listahan ng mga aklat na ipinagbabawal ng simbahan dahil dito sumasailalim si Galileo sa Roman Inquisition at inilagay sa house arrest hanggang pagkamatay .

Tycho Brahe Sumusuporta at lalong

nagpatibay ng teorya ni copernicus.

Mula sa Denmark.

Pinatunayan niyang ang kometa ay hindi lamang phenomenong atmosperiko o gas na nagliliyab sa atmospera tulad ng pahayag ni Aristotle.

Masusi rin niyang inobserbahan ang pagkilos ng buwan at mga planeta.Maging ang kabuuan ng orbit nito ay pinag-aralan din niya.dahil dito,nakita niya ang irregularidad sa orbit ng mga ito.

Nakatulong ang kanyang mga obserbasyon sa pagkakatuklas ni Kepler na eliptikal ang orbit ng mga planeta.

Nakadiskubre din siya ng bagong bituin sa cassiopeia.

Cassiopeia

Isang Konstelasyon o pangkat ng Bituin sa hilagang hemispero.

Johannes Kepler

Nagmula sa Germany at naging katuwang ni brahe ay syang naglathala ng akda ni brahe pagkamatay nito.

Iminungkahi ni kepler na hindi pabilog o sirkular ang orbit ng mga planeta sa araw kundi eliptikal.

Natukalasan niyang ang paggalaw ng isang planeta sa orbit ay bumibilis habang lumalapit ito sa araw.

Naipaliwanag din ni Kepler kung bakit hindi akma ang kalkulasyon ng mga siyenttista batay sa naniniwala sa sirkular na orbit ng mga planeta.

Isaac Newton

Unang English Mathematician na ibinase ang pananaliksik sa mga naunang pag-aaral nina Copernicus , Galileo , Brahe , Kepler at iba pa.

Natuklasan niya ang Law of Gravity bilang paliwanag sa paggalaw ng mga planeta

Ayon dito , kung mas malaki ang mass , Mass malakas ang Gravitational Pull mula sa Mass ng araw , ang mga planeta ay maglalakbay sa isang tuwid na linya. Gaya ng ipinamahala ng Teoryang Law of Inertia.

Law of Inertia

Paniniwala na ang anumang bagay ay mapanatiling hindi gumagalaw hanggang walang puwersang mag-papagalaw nito. Anumang bagay naman gumagalaw naman ang magpapatuloy sa paggalaw hanggang walang puwersang magpapahinto rito.

Bilang konlusiyon , sinabi ni Newton na ang parehong puwersang nagpapagalaw sa mga planeta sa paligid ng araw ay siya ring puwersang nagiging dahilan sa pagbagsak ng mansanas sa lupa.

Ang kanyang ideya ay makikita sa akdang MATHEMATICAL PRINCIPLE of NATURAL PHILOSOPHY na nailathala noong 1687

Iba pang Pag-unlad sa

Agham Pangkalikasan

Natural Science

Ang tumutukoy sa pag-aaral ng pisikal na daigdig at ang mga pangyayari rito.

Andreas Vesalius

Ang nanguna sa Pag-aaral ng Anatomiya ng tao sa pamamagitan ng pag-aaral ng mga bangkay at kalansay;na isang pagsasanay na ipinagbawal sa kanyang panahon.

William Harvey Isang Dektor na

Ingles. Sya ang nakatuklas

at nakapag-paliwanag sa sirkulasyon ng dugo at mga bagay na may kinalaman sa puso sa pamamagitan ng pagaaral ng puso ng hayop.

Antoine Van Leeuwenhoek

Isang Dutch.

Nakatuklas sa daigdig ng mga Singled-Celled na organismo sa pamamagitan ng Microscope.

Carolus Linnaeus Isang Botanistang

Swedish.

Nanguna sa pagaaral ng halaman at hayop.

Ang akdang inilathala niya noong 1753 ay nakapagpaunlad ng sistema ng pagppangalan at pagkaklasipika ng mga halaman at hayop.

Paghikayat sa

Siyentipikong Pag-aaral.

Nakatulong din sa pagsulong ng rebolusyong siyentipiko ang suporta ng mga pilosopo tulad nina Sir Francis Bacon at Rene DesCartes.

Sir Francis Bacon Isang ingles na nagsimula

bilang abogado subalit mas nakilala bilang pilosopo at bilang tagapagtanggol ng Rebolusyong Siyentipiko.

Ambag niya sa agham ang pamamaraang Baconian kung saan tuon ay sa Inductive Method sa siyentipikong pag-aaral .

Inductive Method

Nagsisimula sa mga obserbasyon sa kalikasan at pag-sasagawa ng ekspirimentasyon na ang layunin ay makabuo ng mga pangkalahatang Paliwanag o makatotohanang pangungusap.

Deductive Method

Ito ay mula sa isang pangalahatang paliwanag , makatotohanang pangungusap patutunayan ang isang hypothesis.

René Descartes Isang pilosopo at

mathematician na french.

Ipinaliwanag niya ang mga suliranin na agham at piloposiya gamit ang pamamaraang matematikal.

Isinantabi niya sistema ng Scholasism at napagtantong isang bagay lamang ang hindi dapat pagdudahan

Ang pilosopiyang ito ay masasalamin na kanyang teoryang tanyag na linyang “Cogito,Ergo Sum” (“I think , therefore I am”)

Naniniwala si Decartes na ang katwiran (Reason) ang susi sa pagkamit ng kaalaman.

Panahon ng

Enlightment

Enlightenment

Tumutukoy sa pilosopiyang umunlad sa Europe noong ika-18 siglo.

Maari ring sabihing ito ay isang kilusang intelektwal.

Binubuo ng mga iskolar na nagtangkang iahon ang mga europeo mula sa mahabang panahon na kawalan ng katwiran at namayani ang pamahiin at bulag na paniniwala noong middle ages

Philosophe

Grupo ng intelekwal na humihiayat sa paggamit ng katwiran,kaalaman at edukasyon sa pagsugpo ng pamahiin at kamang-mangan.

Maari ring sabihing ito ay isang kilusang intelektwal.

Binubuo ng mga iskolar na nagtangkang iahon ang mga europeo mula sa mahabang panahon na kawalan ng katwiran at namayani ang pamahiin at bulag na paniniwala noong middle ages

Mga Pananaw Ukol sa

Pamahalaan

Thomas Hobbes Isang pilosopong

Ingles.

Ang kanyang ideyang politikal ay makikita sa kanyang akdang Leviathan ( 1651 ).

Tinalakay niya dito ang kalikasan ng tao at ng estado.

Sinabi niyang ang taong makasarili kung kaya palagi niyang katunggali ang kapwa tao. Ang takot sa marahas na kamatayan ang pagbunsod sa tao upang lumikha ng estado kung saan niya ibinigay ang kanyang likas na katapatan at napasailim sa kapangyarihan ng hari.

Para ay Hobbes,monarkiya ang pinakamabisang paraan ng pamumuno.

Siya ang unang tumalakay sa ideya ng kasunduang panlipunan o Social Contract sa pagitan ng mamamayan at pinuno.

John Locke Isang pilosopong Ingles

na sumulat ng Two Treatises of Government ( 1689 ).

Binigyang diin niya ang ang paniniwalang mahalaga ang gitnang uri at ang kanilang sa pamamay-ari , pananampalataya sa agham at pagtitiwala sa kabutihan ng sangkatauhan.

Kaiba kay Hobbes,naniniwala si locke na ang tao ay likas na mabuti,magakapantay at masaya.

Naniniwala siya na ang tao ay natuto mula sa karanasan at may kakayahang paunlarin ang sarili.wala ni isa man ang may karapatang magdulot ng banta sa buhay,kalusugan,kalayaan o pagaari ng iba.

Jean Jacques Rousseau Isang Swiss-French na

pilosopo.

Siya nag sumulat ng The Social Contract.

Ipinaliwanag niya na ang social contract ay kasunduan ng mga malayang mamamayanna lumikha ng isang lipunanat pamahalaan.

Nagtatag sila ng isang mabuting pamahalaan na pinapatnubayanng panmgkalahatang kagustuhan ( General Will ) sa lipunan.

François Marie ArouetMas kilala bilang

Voltaire

Isang pilosopong French na nagtaguyod ng paniniwalang ang demokrasya ay lalong lamang nagtataguyod ng pagiging mang-mang sa masa

Para sa kanya naliwanagang hari lamang na ;pinapayuhan ng mga intelekwal na tulad niya ang hari makapagdulot ng pagbabago dahil ang interes ng hari ay ang paunlarin ang kapangyarihan at kayamanan ng france sa daigdig

Sa madaling salita monarkiya ang sagot sa pag-unlad at pagbabago

Ilan sa mga maituturing na kaliwanagang hari at reyna ay sina :

*Catherine the *Joseph II *frederick IIGreat ng Russia ng Austria ng Prussia

tinawag nilang mga enlightened dapat o naliwanagang mga hari na labis at walang takda ang kapangyarihan

Naniniwala sila na ang ideya ng mga pilosphe ay nakatutulong sa lalong nagtatag ng estado at makadagdag sa kaniloang kapangyarihan

Baron De Montesquieu Sa kanyang On The Spirit

of Laws nagsagawa ng paghahambing sa tatlong uri ng pamahalaan (Republika,Monarkiya at Depotismo)

Sa nasabing akda , itinaguyod niya ang Meteorological Climate Theory

Meteorological Climate Theory

Paniniwalang klima at pagkakataon ang nagtatakda ng anyo ng pamahalaan.

Ayon sa kanya, Maaring maimpluwensiyahan ng klima ang kalikasan ng tao at ng kanyang lipunan.

Sakanyang teorya , sinabi niya na ang ibang klima ay mas superyor kaysa sa iba

Hal.Mainitin ang ulo ng mga taong

naninirahan sa maiinit na bansa samantala, matigas naman ang ulo ( Stiff o Stubborn ) ng mga tao sa malalamig na bansa.

Para sa kanya ang pinakamahusay na klima ay ang France.

Isinulong din niya ang kanyang akdang Checks and Balances sa pamahalaan at kung paano maisasakatuparan ito sa pamamagitan ng Seperation of Powers.

Seperation of PowersPagkakaroon ng tatlong sangay ng

pamahalaan na may hiwa-hiwalay na kapangyarihan.

EhektiboLehislatibo

Hudisyal

Tumutukoy ang checks and balances sa sistema kung saan ang tatlong sangay ng pamahalaan ay may pantay-pantay na kapangyarihan at maaring hadlangan ang pagmamalabis sa kapanyarihan ng alin man sa tatlo.

Mga puna sa Lipunan.

Encyclopaedist

Grupo ng mga pilosopong French na nagtulong-tulong noong ika-18 siglo upang mabuo ang Encyclopedie.

Encyclopedie Koleksiyon ng mga

impormasyon tungkol sa iba’t ibang tema , partikular sa agham at teknolohiya.

Naging daan ito upang maipahayag ng mga batikang pilosopo ang kanilang puna at hinaing sa lipunan.

Denis DiderotNaging patnugot

ng Encyclopedie.

Tumipon ng halos lahat ng mahahalagang manunjulat sa french sa panahon ng enlightement upang mag-ambag sa nasabing akda.

Cesare Bonesana Beccaria

Isang Italian Criminologist.

Tumuligsa sa parusang kamatayan sa kanyang akdang Of Crimes and punishment.

Of Crime and Punishment ( 1764 )

Isa sa pinakaunang argumento laban sa parusang kamatayan at hindi makataong pagtrato sa mga kriminal.

John Howard Isang Ingles na Prison

Repormist.

May impluwensy sa pagpapabuti ng kondisyong pangkalinisan at makataong pagtrato sa mga bilanggo sa mga kulungansa europe.

Nahikayat niya ang House of Common

House of Common

Lehislatura ng England na nagpapatupad ng mga batas ukol sa reporma sa kulungan.

Mga Kaisipan Ukol sa

Edukasyon

An Essay Concerning Human Understanding ( 1690 )

Akda ni John Locke

Tinalakay niya ang konsepto ng Tabula Rasa.

Ayon dito, Ang utak ng tao ay parang blangkong papel na magkakaroon lamang ng laman sa pamamagitan ng paggamit ng limang pandama.

Kung ang tao ay likas na mabuti , maari siyang maging masama kung hindi maayos ang pagpapalaki sa kanya,Mali ang edukasyon na nakukuha niya at hindi maayos ang pamumuno sa pamamahalaan.

Emile ( 1762 ) Akda ni Jean Jacques

Rousseau.

Tinuligsa niya ang tradisyonal na ideya na ang edukasyon ay pagtuturo ng katotohanan ,ito ay pagpapalabas o pagpapalitaw ng ung anuman ang naroon na.

Ang Kababaihan sa Panahon

ng Enlightment

SalonTagpuan ng mga

manunulat ,pilosopo at mga alagad ng sining upang magsagawa ng mga talakayang intelekwal o ipamalas ng galing sa sining.

Mary Wollstonecraft Tumalakay sa karapatan

ng kababaihan sa kanyang akdang A Vindication of the Rights of Women ( 1792 ).

Sinabi dito na na dapat magkaroon ng kababaihan ng karapatang bumoto at magkaroon ng posisyon sa pamahalaan.

Itinaguyod din niya ang ang paniniwalang dapat maging edukado ang kababaihan.

Inilahad din ni wollstonecraft sa kanyang akda ang mga dahilan kung bakit ang pag-iisip ng kalalakihanat pag-iisip ng kababaihan ay magkapantay .

Ayon sa kanya , maling mapasailalim sa kagustuhan ng kalalakihan ang kababaihan.

Ang Panahong

Enlightment at ang Sining

Neoclassical

Ito ay simple at eleganteng estilo na hiniram mula sa klasikal na greece at rome.

Sa panahon ng Enligtenment , ang naging lugar para sa pagpapahayg ng artistiko ay hindi ang simbahan kundi ang mga museo at pampublikong bulwagang pangkorsiyerto.

Sa panahon pagkatapos ng 1750 ay itinuturing na panahong klasikal sa larangan ng musika.

Franz Joseph Haydn Isa sa mga

pangunahing kompositor sa klasikal na panahon.

Itinuring na “Ama ng Symphony” at “Ama ng string Quartet”

Wolfgang Amadeus MozartBihasa sa halos

lahat ng uri at anyo ng musika ,maging ito ay religious,Hymns,Chamber music,solo piano,symphony o opera.

Ludwig Van Beethoven Kompositor ng

musikang klasikal.

Itinuturing na isa siya sa mga pinakamagaling na mompositor at nagsilbing inspirasyon ng mga sumunod na musikero at kompositor.

Pamana ng Rebolusyong Siyentipiko at Panahon ng Enlightment

Ang Panahon ng Enlightenment ang humubog sa mga modernong ideya hinggil sa pamahalaan,demokrasya,edukasyon at maging sa sining at panitikan.

Ang Robinson Crusoe (1719) ni Daniel Defoe at The Adventures of Nicolas Experience (1776) ni Ignacy Krasicki ang mga panitikang naisulat sa panahong ito.

Higit sa lahat, ang panahon ng ito ang nagluwal sa “naliwanagang pamumuno” at sa dalawang dakilang republika ( France at U.S )

Thank you for listening

Presented by : GROUP 4

REPORTERS:

Regina Mangonon

Melvin Villanca

Juneil Lubay

Mary Joy Atacador

Shiela Alcala

EDITOR:John Renz V. Sumalpong

SUMMARIZED BY : Rica L. Bical

III - EMERALD

© All Rights Reserved 2013