Η εκκλησία και το οικολογικό πρόβλημα

Διδακτική πρόταση – Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

Χριστιανική Ηθική Διδακτική Ενότητα: «Η Εκκλησία

και το Οικολογικό Πρόβλημα»

Γενικά στοιχεία Τάξεις: Γ΄ Λυκείου, Β΄ Λυκείου (κεφάλαια

για τη δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου), Α΄ Γυμνασίου (κεφάλαια για τη δημιουργία του κόσμου και του ανθρώπου)

Χρόνος: Εκπαιδευτικό σενάριο ενός μήνα Στοιχεία καθηγήτριας: Αλμπανάκη Ξανθή e-mail: xalbanaki@gmail.com

Γενικά στοιχεία Μέθοδος: Ομαδοσυνεργατική, μαθητοκεντρική

Το συγκεκριμένο σενάριο έχει αναπτυχθεί σύμφωνα με τις θεωρίες της διαθεματικότητας, του δομικού και του κοινωνικού εποικοδομιτισμού.

Αξιοποίηση των Τ.Π.Ε στη διδασκαλία: Επεξεργαστής κειμένου, προσωπικό ιστολόγιο, φυλλομετρητής, power point, e-mail, διαδικτυακά περιβάλλοντα (Nettop teacher), προβολέας, video-προβολέας, DVD.

Υλοποίηση: Διαπολιτισμικό Λύκειο Ευόσμου, Θεσσαλονίκη 2010

Ημερομηνία: Νοέμβριος 2010

Διαθεματικότητα: Πληροφορική, Φιλοσοφία, Αρχαία ελληνικά κείμενα, Ψυχολογία, Κινηματογράφος, Οικολογία Διαπολιτισμική εκπαίδευση, Μυθολογία, Περιβαλλοντική αγωγή, Μουσική, Ποίηση,

Λέξεις κλειδιά: Ηθική, οικολογικό πρόβλημα, μόλυνση, δημιουργία

Δυσκολίες/ πιθανοί τρόποι αντιμετώπισης

Μεγάλος αριθμός μαθητών Οι μαθητές δεν είναι εξοικειωμένοι με το

project, τη συνεργατική μέθοδο ή τις ομάδες εργασίας. Πρέπει να έχει προηγουμένως προηγηθεί εξάσκηση σε αυτόν τον τρόπο δουλειάς

Τα παιδιά να μην έχουν λογαριασμό e-mail. Ενημερώνουμε από πριν τα παιδιά και με τη συνδρομή του καθηγητή πληροφορικής λύνουμε το πρόβλημα.

Στόχοι

Α. Μαθησιακοί Β. Παιδαγωγικοί Γ. Με τη χρήση των Τ.Π.Ε

Α. Μαθησιακοί

Να συνειδητοποιήσουν πως το πρόβλημα

είναι ηθικό

Να καταγράψουν τους κινδύνους

να προτείνουν μέτρα

Να προβληματιστούν και να

συνειδητοποιήσουν την ευθύνη

του ανθρώπου

Β. Παιδαγωγικοί

Να παρατηρούν, να αξιολογούν,

να κρίνουν. να αναλύουν

Να δουλεύουν σε ομάδες

Ανάδειξη κεντρικού

ρόλου του μαθητή

Γ. Με τη χρήση των Τ.Π.Ε

Εξοικείωση με Υ.Π Αξιοποίηση power point

Εξοικείωση με τη Βίβλου

από το internet

Απόκτηση πολυαισθητηριακής

αντίληψης

Πλοήγηση, ψηφιακός

γραμματισμός

Παραγωγή Επικοινωνιακού

υλικού

Δυσκολίες/πιθανοί τρόποι αντιμετώπισης

Μεγάλος αριθμός μαθητών Οι μαθητές δεν είναι εξοικειωμένοι με

το project, με τη συνεργατική μέθοδο ή με τις ομάδες εργασίας (πρέπει να προηγηθεί εξάσκηση των μαθητών)

Τα παιδιά να μην έχουν λογαριασμό e-mail (Ενημερώνουμε από πριν τα παιδιά και με τη συνδρομή του καθηγητή πληροφορικής λύνουμε το πρόβλημα)

Προεκτάσεις σεναρίου

Διαθεματική εργασία κατά τη διάρκεια της χρονιάς σε συνδυασμό με την Περιβαλλοντική Αγωγή.

Παραγωγή επικοινωνιακού υλικού (γελοιογραφίας ή κόμικς) με θέμα τη μόλυνση του περιβάλλοντος σε συνδυασμό με την Θρησκεία

Ιστοσελίδες: http://www.komvos.edu.gr http://blogs.sch.gr/speaker http://www.greek-language.gr/ http://www.dipe-serron.gr/co2schools/ http://www.enn.com http://www.fieldmuseum.org/thisoldhabitat/game1.htm

http://www.theecologist.co.uk http://www.greenpeace.org

http://www.wwf.org http://www.panda.org http://www.worldwildlife.org http://www.virtualhouse.org http://www.teachingaboutreligion.com/

activities/Activity05.pdf http://www.logotopos.gr/start.htm www.planetark.org http://www.

teachingaboutreligion.com/activities/Activity05.pdf

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣΗθική και Οικολογία/ Γιατί το οικολογικό πρόβλημα είναι

και ηθικό;Αφόρμηση (παράλληλα κείμενα, εξομάλυνση αγνώστων

λέξεων, επεξηγήσεις) 1. Πληκτρολογήστε τη διεύθυνση http://

www.komvos.edu.gr (Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας). Αναζητήστε «λεξικό» την ερμηνεία λέξεων αλλά και στα «Σώματα Κειμένου» να δείτε λέξεις οικολογικού περιεχομένου μέσα στο κειμενικό τους περιβάλλον: Οικολογία, μόλυνση

2. Ανατρέξτε στο δικτυακό τόπο της http://www.myriobiblos.gr/library%20home.htm και επιλέξτε Αγία Γραφή Παλαιά Διαθήκη Γένεσις 27. → → →

A. Μελετήστε το κείμενο για τη θέση του ανθρώπου μέσα στη δημιουργία και αποτυπώστε τις εντυπώσεις σας.

B. Η εκκλησία χρησιμοποιεί σε όλες τις αγιαστικές της πράξεις υλικά στοιχεία. Γιατί νομίζετε ότι το κάνει αυτό;

3. Ανατρέξτε στο δικτυακό τόπο της http://www.myriobiblos.gr/library%20home.htm και επιλέξτε Αγία Γραφή Παλαιά Διαθήκη Ψαλμοί 103ος (Ο → → →Δημιουργός και Συντηρητής του Σύμπαντος).

Ποιο νομίζετε ότι είναι το βαθύτερο νόημα του Ψαλμού; 4. Πληκτρολογήστε τη διεύθυνση http://

www.youtube.com και επιλέξτε 11th commandment/η ενδεκάτη εντολή (Νανά Μούσχουρη) και ακούστε το ομώνυμο τραγούδι.

Α) «Νάνα Μούσχουρη: Ίσως να είναι όλες οι εντολές που δεν σεβόμαστε στη ζωή. Νομίζω ότι η ενδέκατη εντολή είναι η συνείδηση του ανθρώπου. Αν σέβεσαι τις ελευθερίες του άλλου. Είναι κάπως αυτογνωσία η ενδέκατη εντολή. Ο καθένας θα έπρεπε να γνωρίζει τον εαυτό του πολύ καλά και να προσπαθεί να μην κάνει κάτι στον άλλο, το οποίο δεν θα ήθελε να υποστεί ο ίδιο». Σχολιάστε το κειμενάκι

Εργασία για το σπίτι: Ανατρέξτε στο δικτυακό τόπο της http

://www.myriobiblos.gr/library%20home.htm και επιλέξτε

Λειτουργικά κείμενα Ιωάννης → →Χρυσόστομος- Η Θεία Λειτουργία. Εντοπίστε τα σημεία που αναφέρονται στη δημιουργία και τη φύση. Γράψτε τα αποτελέσματα της έρευνάς σας σς ένα αρχείο word και αποστείλετε e-mail: xalbanaki@gmail.com

2ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Οικολογία και Μυθολογία 1.Πληκτρολογήστε τη διεύθυνση http

://blogs.sch.gr/speaker/2010/04/19/άνθρωπος-και-φυσικό-περιβάλλον και διαβάστε το μύθο του Ερισύχθονα. Κατόπιν απαντήστε στα ερωτήματα:

Ποιο ήταν το λάθος του Ερισύχθονα;

Που νομίζετε ότι οφείλεται η οικολογική κρίση όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα;

Γ) Το τέλος του Ερισύχθονα είναι τραγικό. Λιμοκτονώντας, τρώει τις ίδιες του τις σάρκες και πεθαίνει. Πώς φαντάζεστε το μέλλον των ανθρώπων;

Δ) Ο άνθρωπος συνδέεται οργανικά με τη φύση. Η φύση πάλι συνδέεται κατά ιδιάζοντα τρόπο με τη γυναίκα, με την οποία μάλιστα συμβολίζεται. Η φύση είναι η τροφός μητέρα. Μπορείτε να συσχετίστε τις οικολογικές κινήσεις που παρουσιάστηκαν τη δεκαετία του ΄70 με τα φεμινιστικά κινήματα που εκδηλώθηκαν λίγο πιο πριν και διεκδικούσαν δικαιοσύνη για τις γυναίκες;

Ε) Βρείτε από μία μηχανή αναζήτησης οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στην προστασία του περιβάλλοντος και καταγράψτε κάποιες από αυτές.

Η κάθε ομάδα διατυπώνει χωριστά το αποτέλεσμα της έρευνας της και το αποστέλλει ως συνημμένο μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση mail@lyk-diap-v-thess.thess.sch.gr του σχολείου

3o ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πληκτρολογήστε τη διεύθυνση http://

www.breathingearth.net ή http://blogs.sch.gr/speaker/2010/07/04/ψηφιακός-χάρτης-προσωμοίωσης και παρακολουθήστε την εφαρμογή για 3 λεπτά. O Πολωνός multimedia designer David Bleja βρήκε έναν πρωτότυπο τρόπο για να περιγράψει το ανησυχητικό φαινόμενο της εκπομπής CO2 στην ατμόσφαιρα παγκοσμίως, αλλά και την πληθυσμιακή ταυτότητα κάθε χώρας. Αφού συγκέντρωσε όλα τα απαραίτητα στοιχεία για κάθε κράτος ξεχωριστά, δημιούργησε έναν ψηφιακό χάρτη, ο οποίος, μέσω στατιστικής προσομοίωσης, παρουσιάζει τις γεννήσεις και τους θανάτους σε όλον τον κόσμο, σε “πραγματικό χρόνο” (κατ’ εκτίμηση), τον ρυθμό που γίνεται η εκπομπή CO2 και την σχετική επίδραση κάθε χώρας στις του πλανήτη. κλιματικές αλλαγές.

Ψηφιακός χάρτης προσωμοίωσης Α) Επιλέξτε μια

περιοχή ή μια χώρα, η ιστοσελίδα δείχνει την θνησιμότητα και τα ποσοστά γεννήσεων, αντίστοιχα.

Β) Βρείτε πόσες χιλιάδες τόνους εκπομπών CO2 σε κάθε δευτερόλεπτο.

Γ) Υπάρχει διάκριση στις επιπτώσεις που έχουμε οι άνθρωποι εξαιτίας θρησκεύματος, φυλής ή γλώσσας;

2. Πληκτρολογήστε μία οποιαδήποτε μηχανή αναζήτησης (π.χ. http://www.google.com/) και βρείτε τη βιογραφία για τον όσιο Σεφαφείμ του Σάρωφ.

Α. Γράψτε ένα μικρό κειμενάκι σε μορφή word τα πιο σημαντικά στοιχεία (μία ομάδα θα τα διαβάσει στην τάξη).

Β. Τι μας διδάσκει σχέση που είχε αποκτήσει με τα ζώα;

Γ. Η στάση που δείχνουν οι ασκητές προς τη φύση μπορεί να γίνει κτήμα όλων των ανθρώπων;

3. Πληκτρολογήστε τη διεύθυνση του ιστολογίου http://blogs.sch.gr/speaker/2010/05/10/ο-όσιος-σεραφείμ-του-σάρωφ

«Όταν όμως ένας άνθρωπος αγιάζεται και φτάνει στην κατάσταση του Αδάμ πριν από την πτώση, τότε η κτίση του υποτάσσεται και τα άγρια θηρία τον υπηρετούν». Πως μπορείτε να συνδυάσετε αυτή την πρόταση με όσα είδατε στο video και όσα μάθατε για το βίο του Αγίου και με τη λύση του οικολογικού προβλήματος;

4ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣΣτείλτε e-mail (Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο) 1. Πληκτρολογήστε τη διεύθυνση http://

www.keo.org./uk. Έχετε τη δυνατότητα να στείλετε το μήνυμά σας στη γλώσσα σας. Τα μηνύματα που θα συγκεντρώνονται θα τεθούν σε τροχιά γύρω από τη γη για 50.000 χρόνια. Με το πέρας του προκαθορισμένου χρόνου, θα επιστρέψουν και θα αποτελέσουν αρχαιολογικό εύρημα. (Στην κάψουλα δόθηκε η ονομασία ΚΕΟ, γιατί ο συνδυασμός των τριών αυτών γραμμάτων είναι αναγνωρίσιμος σε όλες σχεδόν τις γλώσσες και τονίζεται ο παγκόσμιος χαρακτήρας του εγχειρήματος).

Επιλέξτε «αποστολή μηνύματος» (send your message) και γράψτε το μήνυμά σας (Έως 6.000 χαρακτήρες). Γράψτε το δικό σας (80-100 λέξεις).

Α. Επιλέξτε ένα μήνυμα σε σχέση με το οικολογικό πρόβλημα. Τι θα θεωρούσατε σημαντικό για να διασωθεί στους ανθρώπους μετά από 50.000 χρόνια;

Β. Τι θα θέλατε να σχολιάσετε από την εποχή σας που θεωρείτε ότι πρέπει να το ξέρουν οι μελλοντικοί απόγονοί σας;

Γ. Ποια νομίζετε ότι θα είναι η εξέλιξη του οικολογικού προβλήματος μετά από 50.000 χρόνια;

Αφού γράψετε το κείμενο συμπληρώστε στη φόρμα τα στοιχεία σας και πατήστε αποστολή. Κρατήστε αντίγραφο του μηνύματος σας.

(Παρουσίαση στην τάξη από όλες τις ομάδες των μηνυμάτων και ελεύθερη συζήτηση για την επιλογή του μηνύματος).

Πληκτρολογήστε τη διεύθυνση http://www.logotopos.gr/start.htm επιλέξτε την Επικοινωνία σχολικών εργαστηρίων. Κατόπιν επιλέξτε το βιβλίο που είναι μόνο για ανάγνωση και περνάτε στη διεύθυνση http://www.xanthi.ilsp.gr/schools/initial.htm. Επιλέγετε Περιβαλλοντική αγωγή βιβλιοθήκη Γελοιογραφίες και σκίτσα► ► . Δώστε τίτλους στις γελοιογραφίες αφού κάθε ομάδα συζητήσει και καταλήξει σε ένα κοινό τίτλο ή λεζάντα. Κατόπιν δημιουργήστε και σεις τη δική σας γελοιογραφία (Τη ζωγραφίζετε στον υπολογιστή σας σε ένα πρόγραμμα ζωγραφικής).

5ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Δημιουργήστε μόνοι σας το οικολογικό αποτύπωμα του σχολείου σας/Διαθεματική εφαρμογή

1. Πληκτρολογήστε τη διεύθυνση http://www.dipe-serron.gr/co2schools/. Ένας πρωτότυπος τρόπος να κάνουν οι μαθητές σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς το οικολογικό αποτύπωμα του σχολείου σας. Ο μαθητής συνειδητοποιεί πόσο οι ενεργειακές μας συνήθειες επηρεάζουν το περιβάλλον.

Φτιάξτε το οικολογικό αποτύπωμα του σχολείου σας Κάντε κλικ πάνω στο

εικονίδιο του σχολείου και αρχίστε το παιχνίδι.

Ακολουθήστε τα βελάκια που σας οδηγούν από δωμάτιο σε δωμάτιο και "κάντε κλικ" πάνω στα χεράκια που εμφανίζονται στις διάφορες συσκευές.

Στο τέλος θα έχετε μια ενδεικτική εικόνα για το πόση ενέργεια καταναλώνετε και για την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που εκλύεται εξαιτίας αυτής της ενέργειας.

Πληκτρολογήστε τη διεύθυνση http://www.fieldmuseum.org/thisoldhabitat/game1.htm.

Ένα ενδιαφέρον διαδραστικό παιχνίδι είναι αυτό για το περιβάλλον. Τα παιδιά πρέπει να συνειδητοποιήσουν τη συνεκτική σχέση μεταξύ ανθρώπινων ενεργειών και επιπτώσεων στο φύση.

Συνθετική εργασία:

3. Δημιουργία ενός power point που θα διαπραγματεύεται τη μόλυνση του Πλανήτη σε συνδυασμό με την ηθική πλευρά του ζητήματος

6ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ανά ζευγάρια)

Δραστηριότητα ποίησης on-line/Είμαι (I Am)

Σκοπός: Να αποκτήσουν κάποιες κατευθύνσεις για να γράψουν ποίηση από τη οπτική ενός ανθρώπου που σέβεται το περιβάλλον (σύγχρονου ή όχι) διαδικτυακά.

Διαδικασία

Θα μοιραστεί ένα φύλλο εργασίας ανά άτομο ή σε ζευγάρια

Δημιουργήστε ένα ποίημα “Εγώ είμαι” Ποίημα για ένα άλλο πρόσωπο. Απαραίτητη προϋπόθεση: Όλα τα παιδιά να έχουν λογαριασμό e-mail

Πληκτρολογήστε τη μηχανή αναζήτησης www.google.gr. Από το more επιλέξτε documents και κατόπιν επιλέξτε το έγγραφο I am ή πληκτρολογήστε τη διεύθυνση . https://docs.google.com/document/d/1EtA6vHp9iCVm7urRjn7uJ0f2cXLo_6m8FxVg0ISs9LE/edit?hl=en# και μεταβείτε απευθείας στο κείμενο

Οι μαθητές θα γράψουν ένα ποίημα όλοι μαζί (ανά ζευγάρια με τη σειρά).

Κάθε φορά που ένας μαθητής ή η ομάδα του θα συμπληρώνει μία στροφή θα γράφουν με διαφορετικό χρώμα. Την ίδια ώρα οι μαθητές μπορούν να επεμβαίνουν στο κείμενο και να αλλάζουν στοιχεία. Οι φράσεις του ποιήματος προσφέρονται στα ελληνικά και στα αγγλικά ή σε όσες γλώσσες νομίζετε ότι καλύπτουν τη σύνθεση της τάξης αλλά είναι καλύτερο όταν ανακοινωθούν τα αποτελέσματα όλοι οι μαθητές να κατανοούν τη γλώσσα).

Το ποίημα στο τέλος (ή αν δεν προλάβουμε θα δοθεί ως εργασία για το σπίτι) οπτικοποιείται μέσω ενός power point όπου τα παιδιά θα πάρουν λέξεις κλειδιά από αυτές που χρησιμοποίησαν για να κάνουν το ποίημα τους και θα τις κάνουν εικόνες.

1ο βήμα / Είμαι (I AM) Είμαι (I AM) (όνομα ή χαρακτηριστικό της ταυτότητάς του) Είμαι… .........................(I am…) (δύο ιδιαίτερα

χαρακτηριστικά που έχεις ως άτομο) Αναρωτιέμαι… ......................(I wonder… ) (κάτι για το

οποίο έχεις απορίεςt) Ακούω… .................................(I hear…) (ένα ήχο

που ακούω) Βλέπω…(I see…) .....................(μια σκηνή που

φαντάζομαι) Θέλω (I want…) .............................(κάτι που θέλω) Είμαι… (I am…) .............................(επαναλαμβάνεται

ο 1ος στίχος του ποιήματος)

2ο βήμα

Υποκρίνομαι…(I pretend… ) ........................(υποκρίνομαι ότι κάνω κάτι)

Αισθάνομαι… (I feel…) ...................................(ένα συναίσθημα σχετικά που έχω)

Αγγίζω… (I touch…) .....................................................(ένα φανταστικό άγγιγμα)

Ανησυχώ… (I worry…) ......................................(κάτι που ενδεχομένως με ενοχλεί)

Κλαίω… (I cry…) ..........................................................(κάτι που με κάνει λυπημένο)

Είμαι… (I am…)................................. (επαναλαμβάνεται ο 1ος στίχος του ποιήματος)

3ο βήμα

Καταλαβαίνω… (I understand…) ...................................(κάτι που αντιλαμβάνομαι ως αλήθεια the person deems true)

Λέω… (I say…) ...................................................................(κάτι στο οποίο πιστεύω)

Ονειρεύομαι I dream….................................................(κάτι το οποίο ονειρεύομαιt)

Προσπαθώ…. (I try… ) ...................................................(κάτι για το οποίο προσπαθώt)

Ελπίζω… (I hope…) ............................................................(κάτι για το οποίο ελπίζωr)

Είμαι… (I am…) ..........................................(επαναλαμβάνεται ο 1ος στίχος του ποιήματος)

Adapted from “I Am Poem” — Scholastic Voice — by Suzi Mee (Teachers and Writers collaborative) Suggested for use by Freda Kelly, Activity,

http://www.teachingaboutreligion.com/activities/Activity05.pdf

Αξιολόγηση Διδακτικής πρακτικής

Διαμορφωτική αξιολόγηση

Κατανόηση αληθειών Αξιοποίηση κειμένων

Βιωματικές και διαθεματικές προσεγγίσεις

Ομαδικές εργασίες Εποικοδομητική συζήτηση

Συνεργασία μελών ομάδας

Συμπλήρωση φύλλων εργασίας

Αξιολόγηση ατομικών κειμένων

Αξιολόγηση διδακτικής πρακτικής Στο τέλος της διδασκαλίας της ενότητας που

ασχοληθήκαμε ζητάμε από τους μαθητές να αξιολογήσουν τη διαδικασία με μία κλίμακα διαβάθμισης:

Θεωρείτε πως η διδασκαλία του μαθήματος με τη χρήση των Τ.Π.Ε:

A. Είναι πιο ενδιαφέρουσα

Β. Είναι μέτρια

Γ. Είναι βαρετή

Δ. Προτιμότερη είναι η κλασσική διδασκαλία

Από τα αποτελέσματα φάνηκε ότι το μάθημα είχε πολύ θετική ανταπόκριση.

Τα παιδιά έδειξαν ικανοποιημένα με το νέο τρόπο προσέγγισης καθώς αναπτύχθηκε στην τάξη ένα πολύ ευχάριστο κλίμα συνεργασίας και διάθεση ερευνητικότητας.

Οι μαθητές βρήκαν πιο ενδιαφέρον τον τρόπο προσέγγισης μέσα από τις Τ.Π.Ε και επέδειξαν ιδιαίτερο ζήλο.

Κατανοήθηκαν επίσης πιο εύκολα έννοιες δύσκολες μέσα από την τέχνη του κινηματογράφου ή κάποια εφαρμογή.