View
7
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
tongucakademi.com
Türk Dili ve Edebiyatı Yazılı Özeti
BİLİNMESİ GEREKENLER
GİRİŞ
Edebiyatın Bilimle ve Güzel Sanatlarla İlişkisi
Metinlerin Sınıflandırılması
Dilin Kullanımdan Doğan Türleri
İletişim ve Ögeleri
Düşünceyi Geliştirme Yolları
HİKÂYE
Hikâyenin Genel Özellikleri
Hikâyenin Yapı Unsurları
Hikâye Türleri
Hikâyede Anlatım Biçimleri ve Teknikleri
ŞİİR
Şiirin Biçim Özellikleri (Nazım Birimi, Nazım Türü, Nazım Biçimi)
Şiirde Ahenk Unsurları (Ölçü, Redif, Kafiye, Kafiye Örgüsü)
Konularına Göre Şiir Türleri
Edebî Sanatlar (Söz Sanatları)
YAZILIDAN ÖNCE SON ÇIKIŞ
YAZILIDAN ÖNCE SON ÇIKIŞ
MASAL/FABL
Masalın Genel Özellikleri ve Planı
Türk ve Dünya Edebiyatlarında Masal
Fablın Genel Özellikleri ve Planı
Türk ve Dünya Edebiyatlarında Fabl
YAZIM
De’nin Yazımı
Ki’nin Yazımı
Mi’nin Yazımı
Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler
Bitişik Yazım
Ayrı Yazım
Kısaltmaların Yazımı
Sayıların Yazımı
Yazımı Karıştırılan Bazı
Kelimeler
NOKTALAMA
Nokta Virgül Noktalı Virgül İki Nokta Üç Nokta Soru İşareti Ünlem İşareti Kısa Çizgi Uzun Çizgi Eğik Çizgi Tırnak İşareti Ayraç İşareti Kesme İşareti
SÖZCÜK TÜRLERİ
İSİM
Varlıklara Verilişlerine Göre İsimler
Oluşlarına Göre İsimler
Sayılarına Göre İsimler
Yapılarına Göre İsimler
SIFAT
Niteleme Sıfatları
Adlaşmış Sıfat
Belirtme Sıfatları
Yapılarına Göre Sıfatlar
EDAT, BAĞLAÇ, ÜNLEM
EDEBİYAT BİLİM
Estetik zevk vermeyi amaçlar. Gerçeğe ve doğru bilgiye ulaşmayı amaçlar.
Daha çok, soyut duygu ve hayalleri işler. Doğadan hereketle genel formüller çıkarır.
Akıldan çok, sezgiye dayanır. Akla ve mantığa dayalıdır.
Öznel bir etkinlik alanıdır. Nesnel bir etkinlik alanıdır.
Dil, temel malzemesidir; varlığının sebebidir. Dil, bilgiyi aktarmanın aracıdır.
Edebiyat ile Bilim Karşılaştırması
GÜZEL SANATLAR
İşitsel (Fonetik) Sanatlar Dramatik (Ritmik) SanatlarGörsel (Plastik) Sanatlar
Sese ve söze biçim verir. Harekete biçim verir.Maddeye biçim verir.
EdebiyatMüzik
TiyatroSinemaDansBale
Opera
ResimHeykelMimari
Güzel Sanatların Sınıflandırılması
tongucakademi.com
Metinlerin Sınıflandırılması
İletişim Ögeleri
METİNLER
Coşku ve Heyecanı Dile Getiren
Metinler (Şiir)
Olay Çevresinde Oluşan Metinler
Anlatmaya BağlıMetinler
Destan, Efsane, Masal, Fabl,
Mesnevi, Halk Hikâyesi, Manzum Hikâye, Hikâye,
Roman
Göstermeye Bağlı Metinler (Tiyatro)
Modern Tiyatro(Trajedi, Komedi, Dram)
Geleneksel Türk Tiyatrosu
(Orta Oyunu, Karagöz, Meddah, Köy Seyirlik
Oyunları)
SANAT METİNLERİ ÖĞRETİCİ METİNLER
Tarihî, Felsefi, Bilimsel Metinler
Gazete Çevresinde Gelişen Metinler
Makale, Deneme, Sohbet, Fıkra, Eleştiri, Mülakat, Röportaj, Haber
Yazıları
Anı, Günlük, Gezi Yazısı, Biyografi, Otobiyografi, Mektup
Kişisel Hayatı Konu Alan Metinler
GÖNDERİCİÖğretmen
KOD
Türkç
e
Türkç
e
İLETİ
DÖNÜT
KANAL
Ses dalgaları
Romanı okudun mu?
Evet, okudum!
BAĞLAMSınıf
KOD
Öğrenci
ALICI
HİKAYE
Destan DönemiDestan
Geçiş Dönemi
Dede Korkut Hikâyeleri
Tanzimat Edebiyatı
Hikâye
Halk EdebiyatıHalk
Hikâyeleri
Divan EdebiyatıMesnevi
İtalyan EdebiyatıBoccacio
Dünya edebiyatında ilk hikâye yazarı.
Türk EdebiyatıAhmet Mithat Efendi
Türk edebiyatında ilk hikâye yazarı.
Fransız EdebiyatıMaupassant
Olay hikâyesinin kurucusu.
Rus EdebiyatıAnton Çehov
Durum hikâyesinin kurucusu.
Hikâyenin Yapı Unsurları
Olay Örgüsü Mekân (Yer) Zaman Konu/Tema Çatışma AnlatıcıKişi Kadrosu
Olay Hikâyesi Durum Hikâyesi
Olay ağırlıklıdır. Durum/kesit ağırlıklıdır.
Serim, düğüm, çözüm vardır. Serim, düğüm, çözüm yoktur.
Merak ögesi canlı tutulur. Merak ögesi, ön plana çıkarılmaz.
Çarpıcı bir sonla biter. Bitmemişlik duygusu hissedilir.
Olay Hikâyesi - Durum Hikâyesi Karşılaştırması
tongucakademi.com
Hikâyede Anlatım Teknikleri
Diyalog
İç Konuşma
Bilinç Akışı
Kişi Tanıtımı
Olay Tanıtımı
İç Çözümleme
Geriye Dönüş
Özetleme
Pastiş Parodi İroniGöstermeTahkiye Etme
ŞİİRŞiir Türleri:LirikEpikDidaktikPastoralSatirik
Edebî Sanatlar:TeşbihTeşhisİntakMübalağaTezat vb.
Nazım Biçimi:KoşmaSemaiVarsağıGazelKasideMesneviSone vb.
Kavramlar:TapşırmaMahlasGelenekNazım vb.
Nazım Birimi:DizeBeyitDörtlükBent
Ölçü:HeceAruzSerbest
Ahenk Unsurları:RedifKafiyeKafiye örgüsü
ŞİİREla gözlüm ............................................... geldiler (a)
....................................................................... bildiler (a)
.......... gibi.................................................... aldılar (a)
....................................................................... seni (b)
Karacaoğlan ........................................... saçar (c)
...................................................................... açar (c)
...................................................................... kaçar (c)
....................................................................... seni (b)
Türk Şiirinde Kullanılan Nazım Türleri
Halk Şiiri Divan Şiiri Batı Etkisindeki Türk Şiiri
Anonim Halk Şiiri
Mâni, Türkü.
Âşık Tarzı Halk Şiiri
Koşma, Semai, Varsağı, Destan.
Aruz Ölçüsüyle Yazılan Halk Şiiri
Divan, Kalenderi, Semai, Selis, Satranç, Vezniaher.
Beyitlerle Kurulanlar
Gazel, Kaside, Mesnevi, Kıt’a, Müstezat.
Bentlerle Kurulanlar
Tuyuğ, Rubai, Murabba, Şarkı, Muhammes, Terkibibent, Terciibent.
Sone
Terzarima
Triyole
Balat
Serbest nazım
İslam Öncesi Türk Şiiri Halk Şiiri Divan Şiiri
Sagu
Koşuk
Destan
Âşık Tarzı Halk Şiiri
Güzelleme, Koçaklama, Taşlama, Ağıt.
Anonim Halk Şiiri
Ninni, Ağıt.
Dinî-Tasavvufi Halk Şiiri
İlahi, Nefes, Deme, Nutuk, Şathiye, Devriye.
TevhitMünacatNaatMersiyeMethiye HicviyeFahriye
Türk Şiirinde Kullanılan Nazım Biçimleri
tongucakademi.com
Konularına Göre Şiir Türleri
Lirik Şiir Epik Şiir Didaktik Şiir Satirik ŞiirPastoral Şiir
Masalın Planı
Serim Düğüm Çözüm DilekDöşeme
Fablın Planı
Düğüm Çözüm ÖğütSerim
MASAL FABL
Döşeme (tekerleme) bölümü ile başlar. Tekerleme yoktur.
Dilek bölümü ile biter. Öğüt bölümü ile biter.
Düzyazı şeklinde yazıya geçirilir. Şiir veya düzyazı şekillerinde olabilir.
Kahramanları insanlar ve olağanüstü varlıklardır. Kahramanları genellikle hayvanlardır.
Mutlu sonla biter. İbret (ders) verici bir sonla biter.
Masal-Fabl Karşılaştırması
Tek Başına Anlamı Olanlar
Edat (İlgeç)
Bağlaç
Ünlem
Tek Başına Anlamı Olmayanlar
Fiil (Eylem)
İsim (Ad) SoyluSözcükler
Fiil (Eylem) SoyluSözcükler
Sözcük Türleri
İsim (Ad)
Sıfat (Ön Ad)
Zamir (Adıl)
Zarf (Belirteç)
tongucakademi.com
Cins İsim
Özel İsim
VarlıklaraVerilişlerine Göre
Tekil İsim
Çoğul İsim
Topluluk İsmi
Sayılarına Göre
Basit İsim
Türemiş İsim
Birleşik İsim
Yapılarına Göre
Somut İsim
Soyut İsim
Oluşlarına Göre
İsimler (Adlar)
Adlaşmış Sıfat
Pekiştirilmiş Sıfat
Niteleme Sıfatları
İşaret Sıfatı
Soru Sıfatı
Asıl Sayı Sıfatı
Sıra Sayı Sıfatı
Kesir Sayı Sıfatı
Üleştirme Sayı Sıfatı
Belgisiz Sıfat
Sayı Sıfatları
Belirtme Sıfatları
Birleşik Sıfat
Basit Sıfat
Türemiş Sıfat
Yapılarına GöreSıfatlar
Sıfatlar (Ön Adlar)
Edat, Bağlaç, Ünlem
EDATLAR (İLGEÇLER) BAĞLAÇLAR
Sözcükler arasında anlam ilgisi kurar ve cümleye anlam katar.
Eş görevli sözcükleri, sözcük gruplarını, ögeleri, cümleleri bağlar.
gibi, için, ...e göre, ...e kadar, sanki, üzere, sadece, -e doğru, -e karşı, -e dek, değil...
de, ve, veya, ya da, ki, ama, fakat, hatta, çünkü, oysa, ise, dahi, bile, ne... ne..., hem... hem..., gerek... gerek..., ister... ister...
(ne ile / kim ile)
(sadece)
(ve)
(ama, fakat)
ÜNLEMLER
Seslenme: ey, hey vb.
Duygu: yazık, eyvah vb.
ile
ancak yalnız
Recommended