RİSK DEĞERLENDİRMESİ...Belirlenen risk azaltılıncaya kadar iş başlatılmamalı eğer devam...

RİSK DEĞERLENDİRMESİ

Necati İLHAN

Makina Mühendisi

A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı

İşyerinde Çalışanların Sağlık ve Güvenliklerini

İyileştirmeye Yönelik Tedbirler Alınmasına İlişkin

12.06.1989 tarihli ve 89/391/EEC sayılı

Avrupa Birliği Konsey Direktifi

YASAL DAYANAK

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği ile beraber

19 adet Yönetmelikte risk değerlendirmesinden

söz edilmektedir.

YASAL DAYANAK

RİSK DEĞERLENDİRMESİ:

Tüm proseslerde, riskin büyüklüğünü tahmin

etmek ve riskin katlanılabilir (kabul edilebilir)

olup olmadığına karar vermek.

TANIMLAR

KATLANILABİLİR/KABUL EDİLEBİLİR RİSK:

Kuruluşun, yasal zorunluluklara ve kendi iş sağlığı ve

güvenliği politikasına göre, kabul edebileceği düzeye

indirilmiş risk.

TANIMLAR

RİSK:

Tehlikenin ortaya çıkma olasılığı ile tehlikenin

sonuçlarını kapsayan bir kavram.

TANIMLAR

TEHLİKE:

Zarar, hasar veya yaralanma yaratabilme

potansiyeli.

Makina-ekipman, bina-donanım, madde-operasyon

vb. kaynaklı.

TANIMLAR

Çalışma Ortamındaki Risklerin Çalışanların Sağlık

ve Güvenliğine Etkileri

Risk Değerlendirme Yöntemleri ve Uygulama

Kriterleri

RİSK DEĞERLENDİRMESİ

Kayma, takılma ve benzeri nedenlerle düşme

Yüksekten düşme

Cisimlerin düşmesi

Gürültü ve titreşim

Uygun olmayan duruş ve çalışma şekilleri

Radyasyon ve ultraviyole ışınlar

Seyyar el aletlerin kullanımı

ÇALIŞMA ORTAMINDAKİ RİSKLERİN

ÇALIŞANLARIN SAĞLIK ve GÜVENLİĞİNE ETKİLERİ

KAYMA, TAKILMA ve DÜŞME

YÜKSEKTEN DÜŞME

YÜKSEKTEN DÜŞME

CİSİMLERİN DÜŞMESİ

ELEKTRİK

Sabit makina ve tezgahların kullanımı

Hareketli erişim ekipmanları (merdivenler, platformlar)

Mekanik kaldırma araçları

Ürünler, emisyonlar ve atıklar

Yangın, parlama ve patlama

Elle taşıma işleri

Elektrikli aletler

ÇALIŞMA ORTAMINDAKİ RİSKLERİN

ÇALIŞANLARIN SAĞLIK ve GÜVENLİĞİNE ETKİLERİ

SABİT MAKİNA VE TEZGAHLARIN KULLANIMI

SABİT MAKİNA VE TEZGAHLARIN KULLANIMI

KİMYASAL FAKTÖRLER

KİMYASAL FAKTÖRLER

YANGIN, PARLAMA ve PATLAMA

YANGIN, PARLAMA ve PATLAMA

ÜRÜNLER, EMİSYONLAR ve ATIKLAR

23

Tehlike tanımlama ve risk değerlendirme çalışması, herhangi bir değişiklik olmadığı takdirde belirlenecek sürede yapılır.

Bu çalışma aşağıdaki değişikliklerden her hangi biri veya birkaçı gerçekleştiğinde yeniden gözden geçirilmeli, gerek duyulursa revize edilmelidir.

RİSK DEĞERLENDİRME SÜRESİ ve DEĞİŞİKLİKLER

İş kazası sonuçlarında artış,

Yeni malzeme kullanımı,

İşyerinin büyümesi,

Yeni işlerin başlatılması,

Yeni ekipman kullanımı,

Yasal düzenlemelerdeki değişiklikler,

Yeni ürün,

Mevcut ürün ekipman prosesin kullanım dışı kalması,

Teknolojik gelişmeler,

İSG organizasyonundaki değişiklikler,

Yerleşim planlarındaki değişiklikler.

RİSK DEĞERLENDİRME SÜRESİ ve DEĞİŞİKLİKLER

Risklerin önlenmesi,

Önlenmesi mümkün olmayan risklerin

değerlendirilmesi,

Risklerle kaynağında mücadele edilmesi.

RİSKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

İşin kişilere uygun hale getirilmesi için, özellikle

işyerlerinin tasarımında, iş ekipmanları, çalışma

şekli ve üretim metotlarının seçiminde özen

gösterilmesi,

Teknik gelişmelere uyum sağlanması,

Tehlikeli olanların, tehlikesiz veya daha az

tehlikeli olanlarla değiştirilmesi,

RİSKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Toplu korunma önlemlerine, kişisel korunma

önlemlerine göre öncelik verilmesi,

Teknolojinin, iş organizasyonunun, çalışma

şartlarının, sosyal ilişkilerin ve çalışma ortamı ile

ilgili faktörlerin etkilerini kapsayan genel bir

önleme politikasının geliştirilmesi,

İşçilere uygun talimatların verilmesi.

RİSKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi

kurulması çalışmalarına risk değerlendirmesi yaparak

başlıyoruz.

Risk Değerlendirmesi, işyerinde bölüm bazında yapılıyor.

Risk Değerlendirme Ekibi oluşturuyoruz. Bu ekipte görev

alanlara; Risk Değerlendirmesi yapılmasının amacı, yöntemi,

tanımlar ve çalışma programı konusunda bilgilendirme

yapılıyor.

RİSK DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ ve

UYGULAMA KRİTERLERİ

• İş Güvenliği Mühendisi,

• İşyeri Hekimi,

• İnsan kaynakları temsilcisi,

• Vardiya amiri,

• Bakım sorumlusu,

• Üretim mühendisi,

• İlgili birim sorumlusu ve

• Firma dışından İş Güvenliği Uzmanı.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ EKİBİ

İşyerinde çalışanların tamamına,

“İşyerlerinde Tehlike ve Riskler”

ile “Çalışanlar Üzerindeki Etkileri”

konularında eğitimler veriyoruz.

ÇALIŞANLARIN KATILIMI

SIRA

NOTEHLİKENİN TANIMI

KİMLER

ETKİLENİR

HANGİ ÖNLEMİ ALMAK

GEREKİR

1

2

3

4

5

6

Eğitim sonrasında İşyerindeki Tehlike ve Riskler ile ilgili bilgi

formları dağıtılarak çalışanların görüş ve önerileri alınıp

katılımları sağlanıyor.

İŞYERİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ

İSG KURULU VE ÇALIŞMALARI,

VARSA DAHA ÖNCE YAPILAN RİSK DEĞERLENDİRMESİ,

SAĞLIK YÖNÜNDEN YAPILAN ÇALIŞMALAR,

ORTAM ÖLÇÜMLERİ,

PERİYODİK TEST VE KONTROLLER,

MAKİNA PARKI LİSTESİ,

BAKIM, KULLANMA, İSG TALİMATLARI,

ACİL DURUM PLANLARI,

YANGIN EĞİTİM VE TATBİKATLARI,

VERİ TOPLAMA – EVRAK ÜZERİNDE İNCELEME

TAŞERON VE TEDARİKÇİ FAALİYETLERİ, SÖZLEŞMELER,

SON 5 YIL İÇERİSİNDE MEYDANA GELEN İŞ KAZALARI VE

MESLEK HASTALIKLARI, VARSA YAKIN KAZALAR (BÖLÜM,

MAKİNA, FAALİYET, KİŞİ)

KAZA SIKLIK VE KAZA AĞIRLIK ORANLARI,

KİMYASAL MADDELERİN LİSTESİ, MALZEME GÜVENLİK BİLGİ

FORMLARI (MSDS),

YILLIK EĞİTİM PLANI.

VERİ TOPLAMA – EVRAK ÜZERİNDE İNCELEME

DEĞERLENDİRME OPERASYON, MEKAN VEYA AKTİVİTE

BAZINDA YAPILABİLİR.

Değerlendirme için olasılık ve sonucun şiddet derecesinin

sayısal olarak ifadelendirilmesi pratik yarar sağlayabilir.

Değerlendirme sonucunda farklı risklerin diğer risklere

göre kazandığı göreli önem, bir derecelendirme aracıyla

belirlenir.

DEĞERLENDİRME

OLASILIKORTAYA ÇIKMA OLASILIĞI İÇİN

DERECELENDİRME BASAMAKLARI

ÇOK KÜÇÜK

(1)Hemen hemen hiç

KÜÇÜK

(2)

Çok az (yılda bir kez),

sadece anormal durumlarda

ORTA

(3)Az (yılda bir kaç kez)

YÜKSEK

(4)Sıklıkla (ayda bir)

ÇOK YÜKSEK

(5)

Çok sıklıkla (haftada bir, her gün),

normal çalışma şartlarında

RİSK DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ

ŞİDDET ŞİDDETİN DERECELENDİRME BASAMAKLARI

ÇOK HAFİF

(1)İş saati kaybı yok, ilkyardım gerektirmeyen

HAFİF

(2)

İş günü kaybı yok, kalıcı etkisi olmayan ayakta tedavi ilk

yardım gerektiren

ORTA

(3)Hafif yaralanma, yatarak tedavi gerekir

CİDDİ

(4)Ciddi yaralanma, uzun süreli tedavi, meslek hastalığı

ÇOK CİDDİ

(5)Ölüm, sürekli iş göremezlik

RİSK DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ

ZARARIN

ŞİDDETİ

OLASILIK

1

ÇOK

HAFİF

2

HAFİF

3

ORTA

4

CİDDİ

5

ÇOK CİDDİ

1

ÇOK AZ

1

İHMAL

EDİLEBİLİR

2

İHMAL

EDİLEBİLİR

3

DÜŞÜK

4

DÜŞÜK

5

DÜŞÜK

2

AZ

2

İHMAL

EDİLEBİLİR

4

DÜŞÜK

6

DÜŞÜK

8

ORTA

10

ORTA

3

ORTA

3

DÜŞÜK

6

DÜŞÜK

9

ORTA

12

ORTA

15

YÜKSEK

4

YÜKSEK

4

DÜŞÜK

8

ORTA

12

ORTA

16

YÜKSEK

20

YÜKSEK

5

ÇOK YÜKSEK

5

DÜŞÜK

10

ORTA

15

YÜKSEK

20

YÜKSEK

25

TOLERE

EDİLEMEZ

RİSK DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ

SONUÇ EYLEM

Katlanılamaz Riskler

(25)

Belirlenen risk kabul edilebilir bir seviyeye düşürülünceye kadar iş

başlatılmamalı eğer devam eden bir faaliyet varsa derhal

durdurulmalıdır. Gerçekleştirilen faaliyetlere rağmen riski

düşürmek mümkün olmuyorsa, faaliyet engellenmelidir.

Önemli Riskler

(15,16,20)

Belirlenen risk azaltılıncaya kadar iş başlatılmamalı eğer devam

eden bir faaliyet varsa derhal durdurulmalıdır. Risk işin devam

etmesi ile ilgiliyse acil önlem alınmalı ve bu önlemler sonucunda

faaliyetin devamına karar verilmelidir.

Orta Düzeydeki Riskler

(8,9,10,12)

Belirlenen riskleri düşürmek için faaliyetler başlatılmalıdır. Bu

faaliyetler yapılacak plana göre gerçekleştirilmelidir.

Katlanılabilir Riskler

(2,3,4,5,6)

Belirlenen riskleri ortadan kaldırmak için ilave kontrol

proseslerine ihtiyaç olmayabilir. Ancak mevcut kontroller

sürdürülmeli ve bu kontrollerin sürdürüldüğü denetlenmelidir.

Önemsiz Riskler

(1)

Belirlenen riskleri ortadan kaldırmak için kontrol prosesleri

planlamaya ve gerçekleştirilecek faaliyetlerin kayıtlarını

saklamaya gerek olmayabilir.

RİSK DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ

NoFaaliyet

Türü

Mevcut

Tehlikeler

Oluşabilecek

Riskler

Risk Derecelendirme Skoru

Tehlikeli

Olayın

Meydana

Gelme

Olasılığı

Zarar, Hasar

veya

Yaralanma

Şiddeti

Riskin

Ağırlığı

(R = O x Ş)

1

Rulo saç

malzemenin

taşınması,

kesilmesi,

İstiflenmesi

Geçiş yolu

üzerindeki

saç rulolar

çarpma ve

düşmelere

neden

olabilir.

Saç rulolara

çarpma ve

düşme,

çalışanların

zarar

görmesine

neden olabilir

Orta

3

Orta

3

Orta

9

MEVCUT DURUM VE ALINMASI GEREKLİ ÖNLEMLER :

İşyerindeki saç hazırlama ünitesindeki koridorda saç rulolarının çok miktarda

bulunduğu ve geçiş yollarını kapattığı görülmüştür.

Forkliftle malzeme taşındığı ve çalışanların bulunduğu saç işleme ünitesindeki saç

rulolarının geçişi engellemeyecek, çarpma ve düşmelere neden olmayacak şekilde

düzenli bir şekilde istiflenmesi gerekir.

RİSK DEĞERLENDİRME TABLOSU

SONUÇ OLARAK;

Yeni mevzuat işverenlere ve işletmelerde görev yapan işveren

vekillerine işyerlerindeki tehlikeleri belirleme ve bu tehlikelerin

meydana gelme olasılığını kabul edilebilir bir seviyeye indirme

yükümlülüğü getirmiştir.

İşyerlerinde doğru uygulanan risk değerlendirme çalışmaları

sonucunda olası tehlikelerle ilgili aksiyonlar ve gerekli bütçeler

planlanmalı ve bu çalışmalar işyerindeki çalışma koşullarında

iyileşme getirmeli, gerçek risklerin görülmesini sağlamalı, iş

kazası ile meslek hastalığı sıklık hızı ile ağırlık hızında düşme

sağlamalıdır.

RİSK DEĞERLENDİRMESİ

TEŞEKKÜRLER...