ROMATOİD ARTRİT - Gelisim · •Romatoid Artrit, ana belirti ve bulguları eklemlerde görülen...

ROMATOİD ARTRİT

• Romatoid Artrit, ana belirti ve bulguları eklemlerde görülen ancak vücudun diğer bölgelerini de tutan, kronik ilerleyici, iltihabi bir kolajen doku hastalığıdır.

• Dünyada 0,5- 1 populasyonu etkileyen kronik inflamatuar bir hastalıktır.

• Etyolojisi tam olarak bilinmemektedir.Ancak gelişimine zemin hazırlayan faktörler tanımlanmaktadır.

ROMATOİD ARTRİT

• İmmün sistem

• Cinsiyet

• Genetik

• Yaş

• Enfeksiyon

• Aile hikayesi

• Sigara

ROMATOİD ARTRİTRİSK FAKTÖRLERİ

• RA sinoviumdaki inflamasyon ve doku yıkımı, hücreler arasındaki karmaşık etkileşimler sonucunda gelişir.

ROMATOİD ARTRİTPATOGENEZ

• RA tanısını kesin olarak koyduracak bir tanısal test yoktur.

• Bu nedenle hastalığın tanısı genellikle bir araya getirilen karakteristik semptom, bulgu, laboratuvar verileri ve radyolojik verilerle konulmaktadır.

• RA tanısı için sınıflama kriterleri epidemiyolojik çalışmalar ve klinik araştırmalar için kılavuz olmak üzere ilk kez 1958 yılında Amerikan Romatizma Birliği(ARA) tarafından hazırlanmış, daha sonra da 1987 yılında revize edilmiştir.

ROMATOİD ARTRİTTANI

RA Tanımı için ARA Kriterleri1. Sabah sertliği (en az 1 saat)

2. Üç veya fazla eklemde yumuşak doku şişliği ve sıvı ile karakterize artrit

3. El eklem artriti (el bileği, MCP, PIP eklemlerin en az birinde tutulum)

4. Simetrik artrit

5. Romatoid subkutan nodüller

6. Pozitif romatoid faktör

7. Romatoid artrit için tipik radyolojik bulgular

*Kriterlerden en az 4 tanesinin bulunması ve hastanın yakınmalarının 6 haftadır devam ediyor olması tanı koydurucudur.

• En çok yaygın simetrik poliartrit tablosu şeklinde ortaya çıkar.

• Tipik semptomları genellikle sabahları görülen ve 1-2 saat içinde ortadan kalkabilen eklem sertliği, ağrı ve şişmedir.

• Başlangıçta ağrı sadece hareket esnasında vardır, ancak hastalığın ilerlemesi ile istirahatte de ağrı olur.

ROMATOİD ARTRİTKLİNİK BULGULAR

ROMATOİD ARTRİTKLİNİK BULGULAR

• Eklemlerde lokal ısı artışı, kızarıklık, şişlik, kas zayıflığı, limitasyon, kas atrofileri, hareketlerde beceriksizlik ve çeşitli deformitelere doğru bir gidiş görülür.

• Bu semptomlara halsizlik, kilo kaybı ve ateş gibi sistemik bulgular da eşlik edebilir.

ROMATOİD ARTRİTKLİNİK BULGULAR

EKLEME AİT BULGULAR

• RA tipik olarak her iki elin MCP ve PIP eklemlerinin eklendiği simetrik poliartrit en karakteristik erken dönem eklem bulgularıdır.

• RA'te en sık tutulan eklemler PIP, MCP, el bileği, dirsek, ayak bileği, ayak, diz ve temporomandibular eklemdir.

• Omuz, kalça, sternoklavikular eklem tutulumu azdır.Pasif harekette ağrı ve duyarlılık görülür.

• Gelişen eklem instabilitesi ve subluksasyonlar nedeniyle eklem dizilimi bozularak deformiteler gelişir.

ROMATOİD ARTRİTEKLEME AİT BULGULAR

• RA'da servikal eklemler sıklıkla tutulur.

• Atlantoaksiyal ve orta servikal bölge eklemleri en cok tutulan servikal eklemlerdir.

• Bu eklemlerin tutulumu ile özellikle rotasyon yönündeki NEH sınırı azalmaktadır.

ROMATOİD ARTRİT EKLEME AİT BULGULARSERVİKAL EKLEMLER

• Ozellikle C1-C2 ekleminin tutulumu sonucunda oluşabilen transvers ligaman rüptürü ve odontoid çıkıntının kırılması ile foramen magnuma doğru geliştirdiği fıtıklaşma nedeniyle hayatı ciddi olarak tehdit etmektedir.

• Bu bulgulara ilaveten özellikle servikal lordozun en çok arttığı alt servikal omurlarda sinir ve kord kompresyonu ve buna eşlik eden ağrı da görülebilmektedir.

ROMATOİD ARTRİT EKLEME AİT BULGULARSERVİKAL EKLEMLER

• Bu sinoviyal eklemin tutulumu ile ağzın tam olarak açılma yeteneği azalmaktadır.

ROMATOİD ARTRİT EKLEME AİT BULGULARTEMPOROMANDİBULAR EKLEM

• RA te glenohumeral, sternoklavikular ve akromio-klavikular eklem tutulumu ile ağrı, NEH te azalma görülür.

• Skapulotorasik eklemin tutulumu sekonder olarak görülür.

• Kronik inflamasyon, kapsül ve ligamentlerde gerilme ve incelmeye neden olarak eklem instabilitesine yol açar.Bunların yanısıra rotator cuff incinmesi, tendinit ve bursit de tabloya ilave olabilir.

ROMATOİD ARTRİT EKLEME AİT BULGULAROMUZ

• RA de dirsek ekleminde inflamasyon, kapsüler ve ligamentöz gerilim ve erozyon nedeniyle instabilite gelişmektedir.

• Spazm ve ağrı kısır döngüsüne bağlı olarak RA de dirsek ekleminde en sık olarak fleksiyon kontraktürü gelişmektedir.

• Olekranon bursasının tutulumu sıktır.

• Romatoid nodüller görülebilir.

ROMATOİD ARTRİT EKLEME AİT BULGULARDİRSEK

• Erken dönemde karpal kemiği ile distal ulna arasında gelişen sinovit nedeniyle fleksiyon kontraktürüne neden olarak güçlü kavramayı azaltmaktadır.

• Kronik inflamasyon karpallerin proksimal dizilimini bozarak, el bileği ve elin radius üzerinden subluksasyonuna neden olmaktadır.

ROMATOİD ARTRİT EKLEME AİT BULGULAREL BİLEĞİ

• Yine kronik inflamasyon radial ligamantöz desteği ortadan kaldırmakta ve Ekstansör Karpi Ulnarisin zayıflığına yol açmaktadır.

• Ulnanın distal bölgesindeki fibrokartilajın da etkilenimi ile el bileğinde radial deviasyon gelişmektedir.

ROMATOİD ARTRİT EKLEME AİT BULGULAREL BİLEĞİ

MCP:

• MCP eklemlerde el bileğinin radial deviasyonuna karşılık ulnar deviasyon izlenmektedir.

• Bu eklemlerde kollateral ligamentler anatomik yerleşimi ve uzunlukları nedeniyle MKP eklemin fleksiyonuyla gerilmekte, intrinsik kasların insersiyo noktalarından ulnar yöne doğru çekişleriyle bu daha da artış göstermektedir.

ROMATOİD ARTRİT EKLEME AİT BULGULAREL EKLEMLERİ

• El bileğindeki radial deviasyon ve MCP eklemlerin ulnar yöne kaçışıyla zig zag deformitesi oluşmaktadır.

• Sinovitle birlikte periferik sinirlerin belli bölgelerde sıkışması söz konusu olabilir, buna karpal tünel sendromu örnek verilebilir.

ROMATOİD ARTRİT EKLEME AİT BULGULAREL EKLEMLERİ

PIP-DIP

• Bu eklemlerin şişmesi parmaklarda sosis görünümüne neden olmaktadır.Bu eklemlerde iki karakteristik deformite görülmektedir.

ROMATOİD ARTRİT EKLEME AİT BULGULAREL EKLEMLERİ

PIP-DIP1. Kuğu boynu deformitesi• PIP eklemlerde

hiperekstansiyon, DIP eklemlerdeyse fleksiyon ile karakterizedir.

ROMATOİD ARTRİT EKLEME AİT BULGULAREL EKLEMLERİ

2. Düğme iliği deformitesi (Boutonniere)

• DIP eklemlerde hiperekstansiyon, PIP eklemlerde ise fleksiyon ile karakterizedir.

ROMATOİD ARTRİT EKLEME AİT BULGULAREL EKLEMLERİ

BAŞPARMAK

• Tip 1 deformite- MCP eklemde fleksiyon, IP eklemde de hiperekstansiyonla ortaya çıkarken CMC eklem tutulumu görülmemektedir.

• Tip 2 deformite- CMC eklemin subluksasyonuyla IP eklemde hiperekstansiyonla gelişmektedir.

• Tip 3deformite – CMC eklemin subluksasyonuyla MCP eklemde görülen hiperekstansiyon durumudur.

ROMATOİD ARTRİT EKLEME AİT BULGULAREL EKLEMLERİ

• Diz ekleminde sinoviyumun büyük olması nedeniyle en çok etkilenen eklemlerdendir.

• Kronik sinovit nedeniyle eklem kapsülü gerlimekte kollateral ve krusiyat ligamentleri zayıflatarak eklem yüzünü bozmaktadır.

ROMATOİD ARTRİT EKLEME AİT BULGULARDİZ

• Hastalar dizin fleksiyonuyla rahatladıklarından bu eklemde RA te en sık fleksiyon kontraktürü görülür.

• Eklem kapsülünün geriye dogru fıtıklaşmasıyla olusan popliteal kist (Baker kisti) yine sık görülür.

ROMATOİD ARTRİT EKLEME AİT BULGULARDİZ

• RA te ayak-ayak bileği problemlerinin sıklığı ve derecesi hastalık süresiyle ilişkilidir.

• Erken dönemde daha çok ön ayak deformiteleri gelişmekte hastalığın süresi uzadıkça MTP eklem tutulumu başlamaktadır.

• Temel patolojik değişiklikler sinovit ve mekanik stresten kaynaklanır.

• Destrüktif sinovitis kemik, ligament, kapsül ve kıkırdak yapılarda yıkıma neden olur.

ROMATOİD ARTRİT EKLEME AİT BULGULARAYAK VE AYAK BİLEĞİ

• RA te ön ayakta en sık görülen deformiteler halluks valgus, MTP eklemlerde subluksasyon, cekiç ve pence parmak deformitesidir.

• Arka ayakta ise en cok valgus ve pes planus deformiteleri , daha az sıklıkla varus deformiteleri gelisir.

• Subtalar eklemde ise eversiyon deformitesi gelişir.

ROMATOİD ARTRİT EKLEME AİT BULGULARAYAK VE AYAK BİLEĞİ

ROMATOİD ARTRİT EKLEME AİT BULGULARAYAK VE AYAK BİLEĞİ

SİSTEMİK VE EKLEM DIŞI BULGULAR

• En sık görülen deri bulgusu romatoid nodüllerdir.• yaklaşık olarak %25 RA olgusunda görülen önemli bir bulgudur.• Tendon ve ligamanlardan köken alabilir ve eklemlerde fonksiyon

kaybına ayrıca tendon rüptürüne yol açabilir.• Genellikle tekrarlı mekaniksel basınca maruz kalan subkutan ve derin

konnektif dokularda meydana gelir.• En sık olarak olekranon üzeri, ön kolun ekstansör bölgesi ve aşil

tendonunda görülür.

SİSTEMİK VE EKLEM DIŞI BULGULARDERİ BULGULARI

• En sık olarak vaskülit gelişir.• Romatoid vaskülit 3 şekilde görülür.

Intima proliferasyonu ile oluşan ve tırnak diplerinde gözlenen siyah kanama alanları, venül ve küçük arterkerin iltihabı, orta ve küçük arterleri tutan nekrotizan vaskülit.

SİSTEMİK VE EKLEM DIŞI BULGULARVASKÜLER BULGULAR

• En sık olarak plevral efüzyon, pulmoner nodüller ve intersitisyel fibrozistir.

• Nadiren pulmoner vaskülit ve pulmoner hipertansiyon gelisebilir.

SİSTEMİK VE EKLEM DIŞI BULGULARAKCİĞER BULGULARI

• En sık perikardittir.Genellikle semptom oluşturmaz.

SİSTEMİK VE EKLEM DIŞI BULGULARKALP BULGULARI

• Genellikle periferik sinir sistemi etkilenerek özellikle yaşlı hastalarda periferal nöropati görülür.

• Karpal tünel, tarsal tünel ve ulnar tünel sendromları sık görülen tuzak nöropatilerdir.

• Ayrıca atlatoaksiyal eklemin subluksasyonuna bağlı gelişen servikal myelopatide ortaya çıkabilmektedir.

SİSTEMİK VE EKLEM DIŞI BULGULARNÖROLOJİK BULGULAR

• En sık anemi görülür.

• Kötü beslenme, enfeksiyonlar, tedavide kullanılan ilaçlara bağlı olarak kemik iliginin baskılanması en büyük nedenlerindendir.

SİSTEMİK VE EKLEM DIŞI BULGULARHEMATOLOJİK BULGULAR

• RA te kronik sinovit, NEH indeki kısıtlılıklar tendon ligaman ve eklem kapsülünde gerginliğe yol açarak eklemlerde instabilite ve kas kitlesinde azalmaya ve buna bağlı olarak da kas kuvvetinde azalmalara neden olmaktadır

SİSTEMİK VE EKLEM DIŞI BULGULARKAS BULGULARI

• Eklem efüzyonu ve ağrıya bağlı olarak gelişen refleks inhibisyon nedeniyle eklemi destekleyen kaslarda maksimum istemli kontraksiyon azalır.

• Uzun süreli kortikosteroid kullanımı ve periferal nöropati de kas atrofisini hızlandıran faktörlerdendir.

• İleri dönemlerde elin intrinsik kaslarında ve Quadriceps femoris kasında atrofi görülmesi yaygındır.

SİSTEMİK VE EKLEM DIŞI BULGULARKAS BULGULARI

• RA de göz komplikasyonları sıktır.

• Hastaların %10-15 inde tükürük ve gözyaşı salgısının azalması, kuru ağız ve kuru gòzle karakterize Sjögren sendromu gelişir.

• Tedavide kullanılan ilaçlar da göz komplikasyonlarına neden olabilir.

SİSTEMİK VE EKLEM DIŞI BULGULARGÖZ BULGULARI

• Nötropeni, splenomegali ve deforman RA üçlüsü ile karakterizedir.

• RA li hastaların %1 inde oluşabilir.

• Akcigerler ve üriner sistemi etkileyen tekrarlayan bakteriyel enfeksiyonlar ile kronik bacak ülserleri majör komplikasyonlarıdır.

SİSTEMİK VE EKLEM DIŞI BULGULARFELTY SENDROMU

• RA tanısı koymak için özel bir test yoktur.

• Ancak rutin incelemeler degerlendirmeye katkıda bulunabilir.

LABORATUAR BULGULARI

ERİTROSİT SEDİMANTASYON HIZI ( ERS)

• Vücuttaki inflamasyonun yansıtıcısıdır.

• RA te spesifik bir test değildir, inflamasyon hakkında bilgi vermesi nedeniyle önemlidir.

• 30 mm/h in üzerindeki değerler aktiviteye işaret eder.

LABORATUAR BULGULARI

C-REAKTİF PROTEİN (CRP)

• RA te akut faz cevabını belirtir.

• Hastalık aktivitesi yönünden ESH dan daha duyarlıdır.

LABORATUAR BULGULARI

ROMATOİD FAKTÖR(RF)

Hastalarının kanında %70-80 oranında pozitiftir.Yuksek degerler genelllikle kötü prognozu gösterir.

LABORATUAR BULGULARI

KAN SAYIMLARI

• RA te hafif bir anemi görülmesi sıktır.Bunun sebebi inflamasyonun kan üzerinde sistemik etki yapması ve tedavide kullanılan bazı ilaçların (NSAİİ) buna neden olmasıdır.

• Kronik inflamasyon durumunda trombositoz görülür.

• Lökosit sayısı genellikle normaldir, ancak nadiren onemli inflamasyonlarda artmis olabilir.

LABORATUAR BULGULARI

• İlk 2 yıl içinde radyolojik değişiklikler gelişmektedir.

• Erken dönemde ellerde tutulan eklem çevresinde yumuşak dokularda şişlik, osteoporoz ve erozyon gözlenir.

• Son dönemde ise büyük kistik kemik erozyonları, kemik proliferasyonu, ankiloz ve belirgin deformiteler görülebilir.

• Erozyon tipik olarak MKP ve PIP eklemlerde izlenir.

RÖNTGEN BULGULARI

Amaç

• İnflamasyonun kontrol altına alınması

• Ağrının azaltılması

• Deformitelerin ve EHA limitasyonların önlenmesi

• Normal fiziksel, sosyal ve ruhsal iyilik halinin arttırılarak yaşam kalitesinin iyileştirilmesidir.

TEDAVİ

• RA tedavisi çok yönlü bir ekip çalışması gerektirir.

• Hastanin ve ailesinin hastalığın seyri, tedavinin amacı ve tedavide karşılaşılacak problemler yönünden eğitimi şarttır.

• Tedaviye başlarken hastalık aktivitesinin de değerlendirilmesi yapılmaktadır.

• Bunun için Modifiye 28-Eklem Hastalık Aktivite Skoru kullanılmaktadır.(DAS 28).Bu degerlendirmede hassas eklem sayısı, şiş eklem sayısı, ESH ve ağrı değerlendirilerek skor hesaplanır

TEDAVİ

FARMAKOLOJİK TEDAVİ

• NSAİİ

• KORTİKOSTEROİD

• DMARD

• DIGER (biyolojik ilaçlar, altın bileşikleri immunosuoresif ilaçlar)

TEDAVİ

FİZYOTERAPİ

• RA tedavisinde hedefler inflamasyonun akut-subakut-kronik olarak ayrılan 3 bölümün özelliğine göre planlanır.

• Fizyoterapi değerlendirme ve tedavi programlarının çizilmesinde hedefler belirlenirken de bu safhalar göz önüne alınmalı ve bu dönemlere özel durumlara dikkat edilmelidir.

TEDAVİ

AKUT FAZ HEDEFLERİ

• Etkilenen eklemler üzerindeki biyomekaniksel stresleei uygun pozisyonlama ile azaltarak ağrı ve inflamasyonu kontrol altına almaktır.

• NEH, kas kuvvet ve enduransını korumaktır.

TEDAVİ

SUBAKUT FAZ HEDEFLERİ

• Inflamasyonun azalmasıyla subakut faz başlar.

• NEH, kas kuvvet ve enduransını arttırmak ve hastanın GYA nde bağımsızlığını optimale çıkarmaktır.

TEDAVİ

KRONİK FAZ HEDEFLERİ

• Inflamasyonun tamamen ortadan kalktığı dönemdir.

• Fiziksel, sosyal ve psikolojik fonksiyonları mümkün olan en üst düzeye ulaştırarak kişiyi kronik bir hastalıkla nasıl yaşayacağı yönünde eğitmektir.

TEDAVİ

GENEL OLARAK FİZYOTERAPİNİN AMACI

• Efüzyon ve enflamasyonu kontrol altına almak

• Ağrıyı gidermek

• Eklem sertliğini azaltmak

• Eklemlerde deformite gelişimini önlemek varsa düzeltmeye çalışmak

TEDAVİDE AMAÇ

• NEH sınırını arttırmak

• Kas kuvvet ve enduransını artırmak

• Mobiliteyi ve yürüyüşü geliştirmek

• Fiziksel uygunluğu arttırmak ve yorgunluğu ortadan kaldırmak

• Fonksiyonel kapasiteyi artırmak

TEDAVİDE AMAÇ

• Akut ve subakut fazın en önemli bulgusu ağrı, ısı artışı, eritem ve ödem iken kronik dönemde eklemlerde deformite, limitasyon ve buna bağlı fonksiyon kayıpları öne çıkmaktadır.

DEĞERLENDİRME

Soğuk Uygulama:

Özellikle akut alevlenme döneminde kullanılır, amaç enflamasyonu kontrol altına alarak ağrıyı azaltmak ve NEH açıklığını sürdürmektir.

TEDAVİ PLANIELEKTROTERAPİ

Sıcak Uygulama:

• RA de yüzeyel ve derin ısı ajanları hastalığın evresine göre farklı amaçlarla kullanılır.

• Duyu kaybı ve dolaşım bozukluğu durumunda uygulanmaz.

• Enflamasyona ait bulgular dikkatle değerlendirilmeli ve kontrol altına alınmadan sıcak uygulamalara geçilmemelidir.

TEDAVİ PLANIELEKTROTERAPİ

• Yüzeyel ısı ajanları lokal ve analjezik etkiye neden olarak lokal dolaşımı arttırmaktadır.

RA de en sık kullanılan; Hotpack, Parafin, Düşük doz lazer, İnfraruj

• Derin ısı ajanları kollejenin viskoelastikiyetini artırarak EHA nı artırmakta, kas spazmını da azaltarak ağrıyı azaltmaktadır. US (özellikle su içi), KDD, MDD gibi.

TEDAVİ PLANIELEKTROTERAPİ

HİDROTERAPİ

• RA de çok eski yıllardan beri uygulanmaktadır.

• Kas spazmı azalmakta, periferal vazodilatasyon gerçekleşerek ağrıya neden olan medyatörler uzaklaştırılmakta ve ağrı ortadan kalkmaktadır.

• Bu uygulamalarda suyun sıcaklığı hastalığın evresine göre ayarlanmalıdır.

• Hidroterapinin bir diğer avantajı ise suyun kaldırma kuvveti ve eklemler üzerine binen stresleri azaltarak egzersizlerin daha rahat yapılmasına olanak sağlamasıdır.

TEDAVİ PLANIELEKTROTERAPİ

ELEKTRİK STİMÜLASYONU

• TENS RA de ağrının giderilmesinde önemli bir yer tutar.

• RA de NEH sınırı içinde yapılan hareketlerde ağrı nedeniyle kasın maksimum istemli kontraksiyonu azalmakta ve kas kuvveti ile enduransında düşüşlerde bu tabloya eşlik etmektedir.Hastalığın özellikle subakut ve ağrılı kronik döneminde maksimum istemli kas kontraksiyonunun etkin yapılamadığı durumlarda NMES kullanılabilir.

TEDAVİ PLANIELEKTROTERAPİ

• RA de ağrı, eklem sertliği, eklemde yapısal değişiklikler, kemik yoğunluğunda hem hastalığın hem de alınan bazı ilaçların ( kortikosteroidler) etkisiyle kas kuvveti- enduransı, kardiyovasküler uygunluk ve bunlara bağlı olarak da fonksiyonel kapasite azaltmaktadır.

TEDAVİ PLANIEGZERSİZ

RA de egzersizin amacı;

• Ağrı ve eklem sertliğini azaltmak

• NEH sınırını artırmak veya korumak

• Eklemlerde stabilizasyonu sağlamak

• Kas kuvvet ve enduransını geliştirmek

• Aerobik kapasiteyi artırmak

• Özürlülüğü minimalize etmek

• Fonksiyonel kapasiteyi artırmak

TEDAVİ PLANIEGZERSİZ

• Egzersiz programı planlanırken eklem tutulumları ve özellikleri, hastalığın hangi evrede olduğu, hastanın yaşı ve katılımı ve ne tür tedaviler aldığı mutlaka dikkate alınmalıdır.

• Egzersizin tipi, şiddeti, durasyonu ve progresyonu hastalık aktivitesi ve hastanın uyumuyla planlanmalıdır.

TEDAVİ PLANIEGZERSİZ

• Akut faz boyunca ekleme stres bindiren ve ağrıya neden olan egzersizlerden kaçınılmalıdır.

• Akut alevlenmenin geliştiği bu fazda eklem içi basıncında minimal bir artışa neden olduğu için izometrik egzersizler kas kuvvetini korumak için kullanılır.

• Yine bu dönemde en az günde bir seans olmak üzere NEH egzersizleri ağrı sınırı içerisinde kontraktürlerin ve deformitelerin gelişimini önlemek amacıyla verilir.

TEDAVİ PLANIEGZERSİZ

• Hastalık aktivitesi azalıp, inflamasyon kontrol altına alındıkça egzersizlerde tekrar sayısı artırılır.

• Bu dönemde uygun şiddet ve durasyonda statik germe egzersizleri ilave edilebilir.

• Subakut ve kronik dönemlerde izometrik egzersizlerden dinamik kuvvetlendirme egzersizlerine geçilir.

TEDAVİ PLANIEGZERSİZ

KUVVETLENDİRME EĞİTİMİ

• RA olan olgularda geleneksel egzersiz programı düşük şiddetli izometrik egzersizler ve NEH egzersizleridir.

• Ancak son yıllarda yapılan kanıta dayalı çalısmalarda iyi planlamış ilerleyici dirençli egzersiz eğitimiyle RA li olgularda iyi sonuçlar alınmıştır

TEDAVİ PLANIEGZERSİZ

• Ağrı ve ödem riskini artırmamak için bu egzersizlere 2-3 tekrarla başlanıp yavaşça 10-12 tekrara ilerlenmeli ve tek setten çoklu setlere geçilmelidir.

• Egzersizler bittikten sonra 1 saat boyunca devam eden yorgunluk, NEH sınırında azalma, ödemde artış ve ağrı gibi bulguların varlığında egzersizlere ara verilmeli ve egzersiz programı tekrar gözden geçirilmelidir.

TEDAVİ PLANIEGZERSİZ

• RA olgularında eklem kapsülü ve tendonlarda aşırı stres yüklemesine neden olduğundan ani germelerden kaçınılmalıdır.

• RA nin kronik fazında inaktif artriti olan olguların programına kardiyovasküler egzersiz eğitimi ilave edilmelidir.

• Özellikle ağırlık aktarmayan egzersizler, bisiklet ergometresi, yüzme.

TEDAVİ PLANIEGZERSİZ

• RA de özellikle akut alevlenme fazında istirahat ve ortezleme, yardımcı cihaz kullanımı ve adaptif yaklaşımlar gibi eklem koruma yöntemleri semptomları azaltmaktadır.

TEDAVİ PLANIEKLEM KORUMA PRENSİPLERİ

Pozisyonlama ve Ortez Kullanımı

• Akut faz boyunca stresi minimuma indirmek ve inflamasyonla ağrıyı azaltmak amacıyla eklemlerin fonksiyonel istirahat pozisyonuna alınması gerekir.

• Bu dönemde statik ortez/splintler kullanılır.

TEDAVİ PLANIEKLEM KORUMA PRENSİPLERİ

RA da ortez /splint kullanım amaçları;

• Ağrı ve enflamasyonu kontrol altına almak

• Deformitelerin oluşumunu engellemek

• Ekleme binen stresi azaltmak

• Eklemi desteklemektir.

TEDAVİ PLANIEKLEM KORUMA PRENSİPLERİ

Yardımcı Cihaz ve Adaptif Yaklaşımlar

• RA te eklemi korumak ve enerji tüketimini azaltmak amacıyla kullanılır.

TEDAVİ PLANIEKLEM KORUMA PRENSİPLERİ

• RA kronik bir hastalık olarak bireyin benlik imgesini, benlik değerini ve yaşam güvencesini tehdit etmekte, uyumu bozmakta, fiziksel, psikolojik, sosyal ve ekonomik sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

• RA li hastanın hastalığını kabullenmesi, ağrıyla baş etme yöntemlerinin öğretilmesi, yaşam şeklini uygun şekilde modifiye etmesi, korku ve belirsizlik duygularından kurtulması, kullanılmayan yeteneklerini geliştirmesi ve yaşam kalitesini artırmasına yönelik girişimlerin desteklenmesi önemlidir.

TEDAVİ PLANIEĞİTİM