Reliance Communications Ltd. June 22 2011 Veritas Part 1_Gujarati

જુન 22, 2011

ટેિલકોમ્યિુનકશેન્સ એન્ડ ટકેનોલોજી

નીરજ મ ગા [Neeraj Monga] nmonga@veritascorp.com

વરૂણ રાજ [Varun Raj]

vraj@veritascorp.com

વેિરટસ ઈન્વેસ્ટમેન્ટ રીસચર્ કોપ રેશન આ અહેવાલનો કોપીરાઈટ ધરાવે છે. વેિરટસની સ્પ પૂવર્ લેિખત સંમિત િવના આ અહેવાલનંુ સંપૂણર્પણે કે આંિશક રીતે પુનસજર્ન કરી શકાશે નહ . આ કોપીરાઈટનું કોઈપણ ઉલ્લંઘન એ કોપીરાઈટ અિધિનયમ, R.S.C. 1985, c. C-42 ની કલમ 27(1), 34, 35 અને 42 ની િવરુધ્ધ છે અને નુકસાન માટે જવાબદાર બનશે.

કેનેિડયન પેિસિફક ટાવર 100 Wellington Street West Suite 3110, PO Box 80 Toronto, Ontario, Canada M5K 1E7

ટેિલ : (416) 866-8783 ફેકસ: (416) 866-4146 www.veritascorp.com

BSE - RIL પહેલાનો બંધ: ` 846.10

BSE - RCOM પહેલાનો બંધ: ` 87.70

ભાઇઓની િમલીભગત 25,000 કરોડનો ગોટાળો – ભાગ 1 

િરલાયન્સ ઇન્ડસિ સ િલિમટેડ

& િરલાયન્સ

કમ્યુિનકશેન્સ િલિમટેડ 

મૂળ આવૃિતમાંથી અનુવાદ કરેલ [Translated from the original version]

અનુ મિણકા (ભાગ 1)

25,000 કરોડનો ગોટાળો .......................................................................................................................................................1

જૂઠ્ઠંુ, તમામ જૂઠ્ઠંુ અને ઇન્ફોકોમ (m?) ....................................................................................................................................3

િરલાયન્સ ટેિલકોમ ................................................................................................................................................................3

િરલાયન્સ કમ્યુિનકેશન્સ ઈન્ ાસ્ કચર િલિમટેડ ......................................................................................................................................3

જુનાએ નવાને માગર્ આપ્યો ..............................................................................................................................................5

RCIL માટેનો આંકડો અમે કેવી રીતે મેળવ્યો? .................................................................................................................................................................. 5

હવે િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમમ ભણી .............................................................................................................................................................. 5

િહસ્સામાં ઘટાડાની રમતથી લાભ ................................................................................................................................................................................. 7

સારાંશ ............................................................................................................................................................................................ 7

માિલકીનું પારદશર્ક પરીક્ષણ .................................................................................................................................................................... 8

પિરિશ 1(a) ભારતીય રૂિપયામાં િરલાયન્સ ટેિલકોમ િલિમટેડ (RIL) માં રોકાણની સમયરેખા .............................................................................................................. 9

પિરિશ 1(b) યુએસ ડોલરમાં િરલાયન્સ ટેિલકોમ િલિમટેડ (RTL) માં રોકાણની સમયરેખા ................................................................................................................. 10

પિરિશ 2(a) ભારતીય રૂિપયામાં િરલાયન્સ કમ્યુિનકેશન્સ ઈન્ ાસ્ કચર િલિમટેડ (RCIL) માં રોકાણની સમયરેખા ..................................................................................... 11

પિરિશ 2(b) યુએસ ડોલરમાં િરલાયન્સ કમ્યુિનકેશન્સ ઈન્ ાસ્ કચર િલિમટેડ (RCIL) માં રોકાણની સમયરેખા ......................................................................................... 12

પિરિશ 3(a) ભારતીય રૂિપયામાં િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ િલિમટેડમાં (RIC) રોકાણની સમયરેખા ............................................................................................................. 13

પિરિશ 3(b) યુએસ ડોલરમાં િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ િલિમટેડમાં (RIC) રોકાણની સમયરેખા ................................................................................................................. 14

પિરિશ 4(a) િરલાયન્સ કમ્યુિનકેશન્સ વેન્ચસર્ િલિમટેડ (RCVL) ના શેર હોિલ્ડગનો ઢાંચો ................................................................................................................. 15

પિરિશ 4(b) િરલાયન્સ કમ્યુિનકેશન્સ વેન્ચસર્ િલિમટેડ (RCVL) ના શેર હોિલ્ડગનો ઢાંચો ................................................................................................................. 16

પિરિશ 5(a) શેર હોિલ્ડગના ઢાંચાની પુન:ગોઠવણ: િરલાયન્સ કોમ્યુિનકેશન્સ વેન્ચસર્ િલિમટેડ (RCVL) ................................................................................................ 17

પિરિશ 5(b) િરલાયન્સ કોમ્યુિનકેશન્સ વેન્ચસર્ િલિમટેડમાં ADAG રોકાણનું ેક-અપ ...................................................................................................................... 18

પિરિશ 6 FY01 િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ .......................................................................................................................................................................... 19

પિરિશ 7 FY03 િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમમ ........................................................................................................................................................................ 20

v

રલાય સ ઇ ડ સ લિમટડ અને રલાય સ કો િુનકશ સ લિમટડ 1

ૂન 22, 2011 v

25,000 કરોડનો ગોટાળો 2000ના ારંભમાં, ઉ ર અમેિરકન દેશોથી અત્યંત દૂર આિવષ્યકાર પામતાં િવશાળ બજારોમાં સાહિસક રોકાણકારોને ઉપલભ્ય સંભિવત સમૃિધ્ધની વૈિ વક કલ્પના જાગૃત કરતુ ં BRIC ( ાિઝલ, રિશયા, ભારત, અને ચાઈના) મોિનકેરનંુ જીમ ઓિનલ [Jim O’Neill] ઓફ ગોલ્ડમેન સાકસે સજર્ન કયુ હતું. આમછતાં આગાહી કરવાનું અથર્શાસ્ , રોકાણની પાયાની બાબતોથી અલગ પડ ેછે, અને તેથી આંતરરા ીય રોકાણકારોને રાજકીય રીતે (રિશયામાં BP, ચાઈનામાં ગુગલ ઈન્ક) અને નાણાકીય રીતે (ચાઈનામાં યાહુ ઈન્ક અને સોફટબેન્ક) એમ બંને રીતે સહન કરવું પડયુ,ં અને તાજેતરમાં જ ચાઈનામાં સંચાલન સાથેની કેનેડાની અિધપાસ ધરાવતી વનિવ ા કંપની-િસનો ફોરેસ્ટમા ંભારે નુકસાન વેઠયું હતું.

ત્યારબાદ ભારત આવે છે, જે તાજમહલે, રાજ, યોગ, લોકશાહી, તથા કદાચ ’કાયદાનું શાસન’ ધરાવતી ભૂિમ છે. પિ ચમ મીિડયા, ભારતીય અબજપિતઓની િવપુલ સમૃિધ્ધથી અને નહ સંતોષાતી જરૂરીયાતો સાથેના ઝડપથી િવકસી રહેલ મધ્યમવગર્થી તાજેતરમા ં ભાિવત થયેલ છે, જેણે િવ વમાં હવે પછીના મોટા વપરાશી અથર્તં ને બઢતી આપી છે. અમારી એવી દલીલ છે ક,ે િવકસતા ભારતીય અથર્તં ની ઘણી હકારાત્મક બાબતો છતાં કેટલીક ભારતીય અ ેસર કંપનીઓએ અપનાવેલ કોપ રટે સંચાલન, િહસાબ પધ્ધિતનાં ધોરણો અને િડસ્ક્લોઝર ેિકટસો ખૂબ િવવાદાસ્પદ છે.

િરલાયન્સ કમ્યુિનકેશન્સ િલિમટેડ (’િરલાયન્સ’, 'કંપની' કે 'RCom') કોપ રેટ ભારત અંગ ેજે કાંઈ ખોટું છે ત ેબધાનું પોસ્ટર બાળક છે, અને િવિવધ વાિષક અહેવાલોમાં 'મૂલ્યો' અને ' માિણકતા' અંગે મેનેજમેન્ટના િવધાનો જે હોય તે છતાં, અમને તેના નાણાકીય પ કોમાં કે તેની ભૂતપૂવર્ મૂળ કંપની, િરલાયન્સ ઈન્ડસ્ ીઝ િલિમટેડ ("RIL")ના પ કોમાં બંનેનો કોઈ િવ વસનીય પુરાવો જણાવો નથી. 31 ઓગસ્ટ, 2005 ના રોજ RIL નું િવભાજન થયુ ંઅને, 6 માચર્, 2006ના રોજ ભારતીય નાણાબજાર પર કંપની યાદીબધ્ધ થઈ ત્યારે મેનેજમેન્ટની માિણકતા તથા શરેહોલ્ડરો ત્યેની સંભાળ અંગેની શંકાઓ તેના ારંભ સાથ ેઊભી થઈ હતી.

વચગાળાના સમય દરિમયાન શેરધારકના સુધરેલા મૂલ્ય અને પારદશર્કતાના1 ઓથા હેઠળ મોટરોની માિલકી RCom માં 38.27% માંથી વધીને 63% સુધી પહ ચી હતી. મુંબઈ અને ગજુરાતની ઉચ્ચ અદાલત ેમંજુર કયાર્ માણ ેતા. 21 જુલાઈ, 2006 અને 18 જુલાઈ 2006ના આદશેો અન્વયે ટેિલકોમ િબઝનેસ ુપની પુનરચર્ના ('યોજના')ને સામેલ કરતી "એકીકરણ અને ગોઠવણ યોજના" અનુસાર મનેેજમેન્ટને ઈશ્યૂ કરાયેલ 821,484,568 શેર રદ કરવા જોઈએ એવું અમે દૃઢપણે માનીએ છીએ.2 અમે માનીએ છીએ કે RIL ના શેરધારકો આ શેરના સાચા માિલકો છે અને ટેિલકમ્યુિનકેશન્સ ધંધો ઊભો કરવા અને તેના માટેની નાણાં જોગવાઈનાં જોખમો અને િરવોડર્ની મેનેજમેન્ટ/અંબાણી પિરવારને અ માણસર ફાળવણી કરવામા ંઆવી છે અમે માનીએ છીએ કે લઘુમિત RIL ના શેરધારકોએ, RIL બહુમિત માિલકો દ્વારા છીનવી લેવાયેલ નાણા ંવસૂલ કરવા કાયર્વાહી શરૂ કરવી જોઈએ. RCom ની રચના દરિમયાન, મેનેજમેન્ટ દ્વારા લઘુ `186 Cr. (US$ 40.9M) ની સરખામણીમાં RIL શેરધારકોએ ધંધામાં `13,675 Cr. (US$ 3,008.5M, 1 Cr.= 10 િમિલયન `) રોકયા હતા, પરંતુ BSE પર યાદીબધ્ધ થયા પછી, લઘુમિત RIL શેરધારકોનું શેરધારણ 61.73% માંથી ઘટીને 37% થયું હતું.

1 ોત: રલાય સ ક િુનકશ સ ઈ વે ટર ેઝ ટશન, માચ, 2006 અન ે FY07 વાિષક અહવાલ.

તેમ જ ૃ35, 2 ઓગ ટ, 2006ના GDR લ ટ ગ ો પેકટસ પર

2 ોત-વાિષક અહવાલ FY-07 ૃ ઠ-10

ભારતમાંશાસનના નબળા

ધોરણો

અસાધારણ િમલકતની ાન્સ્ફર

આ શેર RIL લઘુમિતના છે

2 રલાય સ ઇ ડ સ લિમટડ અને રલાય સ કો િુનકશ સ લિમટડ

v ૂન 22, 2011

અમે માનીએ છીએ કે, બહુ ચિચત અંબાણી િવભાજન, જાહેર શેરધારકોના ખચ અંદરખાને ીમંત થવા ગૂંચવણભયાર્ નામકરણ અને નામમાં વારંવાર ફેરફાર કરીને, તે કંપનીઓની અંદર વ્યુહાત્મક સમયબધ્ધ શેરની ફાળવણી મારફત િહમતથી સમાન નામધારી કંપનીઓની રચના કરીને કૌટુંિબક સંપિ નું િવભાજન કરવાની એક સુિચિતત યોજના પરથી ધ્યાન િવચિલત કરવાનું એક મૂખાર્ઈપૂણર્ બહાનું છે. RCom ની રચના વખતે મનેેજમેન્ટને ઈશ્યૂ કરાયેલ 821.48 િમિલયનના શેરનો બેન્ચમાકર્ તરીકે ઉપયોગ કય હોય તો, અમારો અંદાજ છે ક,ે 6 માચર્, 2006ના રોજ RCom ના શેર દીઠ અંદાજે બંધ થતા ભાવ `307 (US$ 6.75) પર આધાિરત RCom ના શેરધારકોએ `25,204C (US$ 5,544.8M) ની આઘાતજનક ખોટ સહન કરી હતી. અમે માનીએ છીએ કે, RIL અને RCom એ, સંસ્થાકીય નાણાં મેનેજરો, લઘુમિત શેરધારકો અને િવદેશી સંસ્થાકીય રોકાણકારોના ખચ અંદરની વ્યિકતઓને ીમંત કરવા, ભારતીય િહસાબી ધોરણો તથા સંલગ્ન જાહેરાતો, કોટર્ િસસ્ટમ, કંપની અિધિનયમ અને િવિવધ અન્ય તં -વ્યવસ્થાનો ઉપયોગ કય છે. અમ ેમાનીએ છીએ ક,ે RIL ના રોકાણકારોએ મેનેજમેન્ટના ઘમંડથી વાકેફ રહેવું જોઈએ. અમે માનીએ છીકે ક ે2006થી કંપનીએ અહેવાલ આપેલ EBITDA, EPS અને બુક ઈિકવટી અથર્ઘટન માટે ખુલ્લા છે. કોપ રેટ સંચાલન, સરવૈયાના સામર્થ્ય, અને િહસાબ પધ્ધિત તથા જાહેરાત કરવા અંગે શૂન્ય દર-િનધાર્રણ આપીએ. અમે એમ પણ માનીએ છીએ કે, RCom અને RIL ના સુકાનના સંચાલકો, તેમની નાણાકીય ફરજોમાં િનષ્ફળ નીવડયા છે, અને લઘુમિતના િહતો તથા સંસ્થાકીય અને છૂટક શેરધારકોનો આધાર, િનવાસી તથા આતંર-રા ીય બંને રીતે સુરિક્ષત કરવા ભારતીય સંચાલન ધોરણોમાં ન ધપા અને અથર્પૂણર્ સુધારો જરૂરી છે. વધુમાં, RIL અને RCom માં અમારા દ્વારા મુકરર ગંદકી કોપ રેટ ભારતમા,ં અને ઓિડટ કરેલ નાણાકીય બાબતોમાં - જે RCom ના કસેમાં નપા અિધકાિરતા છે - તેમાં ઊંડી ઊતરી ગઈ હોય તો, જે ઓિડટ કરેલ અને ઓિડટ નહ કરેલા પિરણામો, SEBI માગર્દશર્ક સૂચનાઓ, અને ભારતીય િહસાબી ધોરણો, કંપની અિધિનયમ અને કંપની અિધિનયમના અથર્ઘટન પર આધારીત 'કાનૂની અિભ ાયોનો' ખીચડો હોય તો, રોકાણકારો પાસે RIL, RCom અને બીજી અનેક ભારતીય કંપનીઓ અંગ ે ખૂબ ઓછી િવ વસનીય માિહતી હશે.

ખરીદનારા સાવધ રહે! અમારા અહેવાલનો ભાગ-1 RIL ની RCom સાથેની સામેલગીરી અંગે ચચાર્ કર ેછે. ભાગ-2 િહસાબ પધ્ધિત તથા RCom ને લગતા ખાસ અન્ય નોની ચચાર્ કરો. (ભારતમાં નાણાકીય વષર્ એિ લ 01 થી માચર્, 31 સુધી ચાલે છે. કૌસમાં દશાર્વેલી બધી રકમો US$ ડોલરમાં છે. શૂન્યાંત રકમને કારણ ેકેટલાંક સરવાળા સાચા ના પણ હોય.)

એક બીજા ત્યે દોષારોપણ

અમે કંપનીની બુક ઇિક્વટી અને EPS માં નથી માનતા

રલાય સ ઇ ડ સ લિમટડ અને રલાય સ કો િુનકશ સ લિમટડ 3

ૂન 22, 2011 v

જૂઠ્ઠું, તમામ જૂઠ્ઠુ ંઅન ેઇન્ફોકોમ (M?) 15 જૂન, 2001 ના શુ વારના રોજ સવારે 11 વાગે િબરલા માતુ ી સભાગાર, 19 મરીન લાઈસન્સ મુંબઈ ખાતે RIL ના શેરધારકોની 27મી વાિષક સામાન્ય બેઠકમાં નીચેનો ઠરાવ પસાર થતાં તમામની િનદ ષપણે શરૂઆત થઇ હતી, "કંપની પાસે તેલ અને વાય,ુ પે ોકેિમકલ્સ, િરફાઈિનગ અને માક ટગ, ટેિલકોમ, ઈન્ફોકોમ, વીજળી, વગેરે,

સિહત િવિવધ ધંધામાં સીધી કે સંલગ્ન કંપનીઓ મારફત રોકાણો કરવાની ન ધપા યોજના છે.3"

છેવટ,ે તે િરલાયન્સ કમ્પ્યુિનકેશન્સ વેન્ચર િલિમટેડના આ ય હેઠળ િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ ("RIC"), િરલાયન્સ કમ્યુિનકેશન્સ ઈન્ ાસ્ કચર િલિમટેડ ("RCIL") અને અને િરલાયન્સ ટેિલકોમ િલિમટેડનો ("RTL") ના િવભાજનમાં પિરણમ્યું જેનો તેના વતર્માન સ્વરૂપમાં BSE પર આિવભાર્વ થયો. દરેક પાસે કહવેા માટે એક અિદ્વિતય કથા છે, અને તે દરેક શેરધારકોને લૂંટવા અને પોતે ીમંત થવા મોટાભાગના માિલકોના દૂિષત ઈરાદા અંગ ેવાત કર ેછે.

િરલાયન્સ ટેિલકોમ

96 ના નાણાકીય વષર્માં, હવે સ્વગર્સ્થ ધીરુભાઈ એચ. અબંાણીના કાયર્કાળ હઠેળ RIL અન ે ભૂતપૂવર્ નાયનેકસ કોપ રેશન ('Nynex') વચ્ચેના સંયુકત સાહસ સ્વરૂપે ટેિલકોમ્યુિનકેશનમાં પગપેસારો શરુ થયો, જેને પિરણામે, RTL ની રચના થઈ (ઐિતહાિસક રેકડર્ પરથી એ સ્પ થતું નથી કે કહેવાતા સંયુકત સાહસમાં શરૂઆતમાં RIL પાસે કેટલા ઈિકવટીની માિલકી હતી).

નાણાકીય વષર્ 2001માં RIL એ થમ વખત જાહેર કય ુકે તનેી પાસે RTL માં 26 ટકાની ઈિકવટીની માિલકી હતી, જે પાછળથી સુધરીને નાણાકીય વષર્ 2003માં4, તેની સંબંિધત પાટ ન ધ માણ ે25.6% થઈ હતી. પછી એિ લ, 2004 માં RIL અને તેની પેટા કંપનીઓએ નાયનેકસ ઈન્ટરનેશનલ (એિશયા) િલિમટેડનંુ 10% હોિલ્ડગ સંપાિદત કરતાં, RIL નો િહસ્સો `52.59 Cr. (US$ 11.6M)ના ખચ 35.6% સુધી વધ્યો હતો5. ઓગસ્ટ 2005 માં RIL માંથી RTL છુટું પડયુ,ં અને એ બાબત જાહેર થઈ કે RTL ના બાકીના 64.4%ની માિલકી ADAG

ુપ/અંબાણી પિરવાર હસ્તક હતી. ('પિરવાર').

નાણાકીય વષર્ 2005 મા ંનાયનેકસની ખરીદી પછી, RIL એ RTL ના 7.09 િમિલયન શેરના માિલકી હોવાનું દશાર્વ્યુ,ં જે સૂચવે છે કે RTL ના બાકી નીકળતા કુલ શેર, દરેક શેર દીઠ `10 (US$ 0.22) ની ભરપાઈ કરેલી મુડી સાથ ે19.91

િમિલયન થાય છે6. તથેી પિરવાર ેRTL મા ંતેનો સ્ટોક સંપાિદત કરવા `12.8 Cr. (US$ 2.8M) ચૂકવ્યા. આમ છતા ંRTL મા ંતેનો સ્ટોક વધારવાનો સમય આવ્યો ત્યાર ેપિરવાર ેમોટા િ િમયમથી તેનો સ્ટોક વધારવાનો િવકલ્પ જતો કય , અને RIL ના શેરધારકોને બોજો ઉપાડવાની છૂટ આપી, જેથી પિરવારના સ્ટોકની ફેરમુલવણી વધીને `338 Cr. (US$ 74.4M) થઈ હતી (જુઓ સમયરેખા માટ ેપિરિશ 1(a) અને 1(b) પૃ 9 અને 10).

િરલાયન્સ કમ્યુિનકેશન્સ

ઈન્ ાસ્ કચર િલિમટેડ આ કંપનીના ઈિતહાસ અંગે કશું માિણક નથી, િસવાય કે, પૂરતો થમ દશર્નીય પુરાવો, જે સૂચવે છે ક ે RIL મેનેજમેન્ટે, ટેિલકમ્યુિનકેશન્સ ઉપ મને છૂટો પાડવાના અને શેરધારકનંુ મૂલ્ય વધારવાના બહાના હઠેળ, લઘુમિત શેરધારકોને છેતયાર્ છે.

3 ોત : બાબત-12 સામા ય ઠરાવની ન ધ, AR FY01, વાિષક અહવાલમાથંી લીધલે પાઠ ુ ંઆ સી ુ ંભાષાતંર છે.

4 ોત : RIL નો વાિષક અહવાલ FY-03 ૃ ઠ - 105

5 ોત : RIL નો વાિષક અહવાલ FY-03 ૃ ઠ - 141

6 ોત : RIL નો વાિષક અહવાલ FY-03 અ ુ ૂચ ‘F’

RIL ને બોજો લેવા દો

4 રલાય સ ઇ ડ સ લિમટડ અને રલાય સ કો િુનકશ સ લિમટડ

v ૂન 22, 2011

મા નાણાકીય વષર્ 2001 અને 2003ના વાિષક અહેવાલો સરખાવતાં, RIL રોકાણકારો માટે લાલ પતાકા/ભયદશર્ક િનશાની દશાર્વાય છે.

"િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમે રા ીય પદિચહ્ન સાથે, અને િનયત લાઈન, મોબાઈલ, રા ીય લાંબા અંતર, અને આંતરરા ીય લાંબા અંતર ટેિલફોની, તેમજ ડેટા, ઈમેજ તથા મૂલ્ય વિધત સેવાઓની સંપૂણર્ ેણીમાં હાજરી સાથે ભારતના સમ ટેિલકોમ બજાર આવરી લેવા માટેની યોજનાઓ જાહેર કરી છે.7"

"િડસેમ્બર 2002માં િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમમે ભારતમાં િડિજટલ ાંિત શરૂ કરી..... િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમમ ેભારતમાં 600 કરતા ંવધુ શહરેો અને નગરોમાં જોડતા ં60,000 િક.મી. ટેરાિબટ ક્ષમતાના ઓિપ્ટક ફાયબર નેટવકર્ના સામર્થ્ય પર અ તન ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને કમાનદાર િડિજટલ ઈન્ ાસ્ કચર ઊભું કયુ હતું.8"

અમને શંકા છે કે શરેધારકોને ગુંચવવાની સુંદરતા અન ેસરળતા, નાણાકીય વષર્ 2003 ના ઈન્ફોકોમ નામમાં ઉમેરેલ વધારાના "m" માં રહેલી છે. ાસંિગક અવલોકનકાર માટે નામમાં બે 'm' એ AR માં ટાઈિપગ ભૂલ સૂચવે, પરંતુ શેરધારકોને ધૂતવાની યોજનાના પુરાગામીઓ માટ,ે તે એક મોટો ફટકો હતો, જેણે પરંપરાગત ડહાપણ સામે પડકાર ફકયો હતો. બીજંુ કાંઈ ન હોય તો, વ્યિકતએ તેના સજર્કોની શંસા કરવી રહી. (પિરિશ 6, પૃ 19 અને પિરિશ -7, પૃ -20)

િરલાયન્સ ઇન્ફોકોમ િલિમટેડ નાણાકીય વષર્ 2001માં અિસ્તત્વ આવી (શરેધારકોએ પાઠન ધ 3 માં રૂપરેખા આપેલ ઠરાવ પસાર કય તનેા એક વષર્ અગાઉ), જયારે RIL એ શરેધારકોને જણાવ્યા માણે ટેિલકમ્પ્યુિનકેશન્સ િવભાગની ધંધાદારી યોજના હાથ ધરવા મોટા વટાવ બોન્ડના સ્વરૂપે `1,600 Cr. (US$ 352M) નું િધરાણ કયુ હતું.9 આ સમયે, અનુસૂિચ, 'H' જેમાં "`10 Cr. (US$ 0.22M) નજીવી રકમ ઈિકવટી શેર અરજી નાણાં બાકી ફાળવણીને...... સમાન મેનેજમેન્ટ હેઠળની કંપનીમાં રેખાબધ્ધ કરેલ છે" તે િસવાય ઈિકવટી માિલકી અંગે કોઈ જાહેરાત કરી નથી. આ ચોક્કસ હિસ્ત સંબંધમાં નાણાકીય વષર્ 2001માં અન્ય કોઈ જાહેરાત કરી નથી.

નાણાકીય વષર્ 2002માં િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમનંુ ફેરનામકરણ િરલાયન્સ કમ્યુિનકેશન ઈન્ ાસ્ કચર િલિમટેડ કરાયુ,ં જે હવે RCIL તરીકે ઓળખાશે, જેમા ંમલૂ્ય `1 (US$.022) ના RIL ના 810 િમિલયન શેરના હોિલ્ડગ સાથે RIL નંુ `81 Cr. (US$ 17.8M)10 નંુ રોકાણ સૂચવે છે. તેજ વષ, અનુસૂિચ 'H' માં દશાર્વ્યું છે ક,ે RIL માંથી "સમાન મેનેજમેન્ટ હેઠળની કંપની" RCIL (ભૂતપૂવર્ િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ િલિમટેડ) મા ંફાળવણી બાકી રાખીને, શેર અરજી નાણાં પેટે `2,213 Cr. (US$ 487M) આપ્યા છે.

નાણાકીય વષર્ 2002ની RIL ની અનુસૂિચ 'O' સંબંિધત પાટ ન ધમાં દશાર્વ્યુ ંછે કે, RCIL એ RIL ની સહકંપની છે, (એટલે કે RIL એ RCIL માં 50% કરતાં ઓછી માિલકી ધરાવે છે,) જેમાં, બે વષર્માં સમયગાળામાં કુલ `3,894 Cr. (US$ 856.7M) આપવાની જવાબદારી RIL એ લીધી હતી તે કંપનીમાં ઈિકવટી માિલકીની ટકાવારી અંગે કશી જાહેરાત કરી ન હતી.

નાણાકીય વષર્ 2001માં ધૂમધડાકા સાથે વાિષક અહેવાલમાં તેના ઉજ્જવળ ભિવષ્યને લગતાં 16 સંદભ સાથે શરૂ કરાયેલ િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમની આવરદા, નાણાકીય વષર્ 2002માં બાર મિહનાની અંદર અચાનક સમાપ્ત થઈ, અને RCIL થી ઉ ેજક સફર શરૂ થઈ.

7 ોત : RIL નો વાિષક અહવાલ FY-01 ૃ ઠ-27. વાિષક અહવાલમાથંી લીધેલ પાઠ ુ ંઆ સી ુ ંભાષાતંર છે.

8 ોત : RIL નો વાિષક અહવાલ FY-03 ૃ ઠ-26. વાિષક અહવાલમાથંી લીધેલ પાઠ ુ ંઆ સી ુ ંભાષાતંર છે.

9 ોત : RIL નો વાિષક અહવાલ FY-01 અ ુ ૂચ ‘F’

10 ોત : RIL નો વાિષક અહવાલ FY-02 અ ુ ૂચ ‘F’

ખરીદનાર…

… સાવધ રહો:

રલાય સ ઇ ડ સ લિમટડ અને રલાય સ કો િુનકશ સ લિમટડ 5

ૂન 22, 2011 v

જુનાએ નવાન ેમાગર્ આપ્યો

નાણાકીય વષર્ 2003માં RIL એ જાહેર કય ુકે તે RCIL, "સમાન મેનેજમેન્ટની હેઠળની કંપની" ના 900 િમિલયન શેરનો માિલક છે, અને RCIL માં તેના રોકાણનું ચોપડ ે મૂલ્ય `2,331 Cr. (US$ 486.7M) છે જેની સરખામણીમાં અગાઉના નાણાકીય સમયગાળામાં તે `81 Cr. (US$ 17.8M) હતું. RIL એ નાણાકીય વષર્ 2003માં 90 િમિલયન શેર સંપાિદત કરવાનું નક્કી કયુ હોય તો, તેણે તેની ખરીદી માટે RCIL ના શરે દીઠ અંદાજે `245 (US$ 5.40) ચૂકવ્યા હોત.11 RIL ના નાણાકીય વષર્ 2003ના વાિષક અહેવાલની અનુસૂિચ "O" મા ંસંબંિધત પાટ ન ધ અનુસાર, RCIL, 45% ની ઈિકવટીની માિલકી સાથે RIL ની સંલગ્ન સંસ્થા તરીકે રહી હતી. (આ નાણાકીય વષર્ 2003માં થયેલી નવી જાહેરાત હતી).

િવભાજન થતી વખતે એવું ધ્યાનમાં આવ્યું કે, પિરવાર RCIL ની 55% ની માિલકી ધરાવે છે. આમાં રસ દ વાત એ છે કે, RIL ના 900 િમિલયન શેરના 45% શેર હોિલ્ડગની કમત સરેરાશ શેર દીઠ અંદાજે `26 (US$ 0.57)હતી, પરંતુ પિરવાર જે 1.1 િબિલયન શેર ધરાવતો હતો, જેની કમત શેર દીઠ મા `1(US$ 0.022) થતી હતી. પિરવારે નાણાંકીય વષર્ 2002માં સમાન મૂલ્યની તેની માિલકી ખરીદી હતી, જયાર ેRIL એક વષર્ બાદ નાણાકીય વષર્ 2002માં ચૂકવેલ 26x ની કમતે રોકાણકાર બની હતી!

RCIL માટનેો આંકડો અમ ેકેવી રીત ેમેળવ્યો?

નાણાકીય વષર્ 2002માં ફાળવણી બાકી હોઈ, અમે જાણ્યું કે RIL, RCIL ના 810 િમિલયન શેરની માિલકી ધરાવે છે અને પછી નાણાકીય વષર્ 2003માં 90 િમિલયન શેરની પ ચાત્ ાિપ્ત થતાં, RIL ની માિલકી વધીને RCIL ના 900 િમિલયન શેર સુધી પહ ચી. નાણાકીય વષર્ 2003માં 45% ના જાહેર કરેલ િહસ્સા સાથે (નાણાકીય વષર્ 2002માં જાહેર ન કરેલ), RCIL ના વધારાના 90 િમિલયન શેરની ખરીદી પૂવ, પિરવારનો સ્ટોક અને નાણાકીય વષર્ 2002માં RIL નો સ્ટોક મેળવવા નીચેના ગાિણિતક સમીકરણને ઉકેલવાની બાબત ખૂબ સરળ છે.

આપણ ે આ રીતે સમીકરણ જણાવીએ છીએ: {(810/x) +90= (900/45%)}, જયા ં x એટલે નાણાકીય વષર્ 2002માં કરેલી ખરીદી પૂવ RIL ની માિલકી.

આના આધાર ે આપણે અંદાજ કાઢીએ છીએ કે RCIL ના 810 િમિલયન શેરની રકમના 1.91B બાકી નીકળતા શેરના 42.4% ની માિલકી RIL ધરાવતું હતું, જયાર ે પિરવાર, નાણાકીય વષર્ 2002માં `110 Cr. (US$ 24.2M) ખચ 57.6% કે 1.1 િબિલયન શેરની માિલકી મેળવી હતી. નાણાકીય વષર્ 2003માં 90 િમિલયન શેરની ખરીદી એ RCIL િતજોરીમાંથી ઈશ્યૂ કરાઈ હતી, અને એ રીતે પિરવારના સ્ટોકનો 55% સુધી ઘટાડયો હતો, પરંતુ બાર મિહનાની અંદર `26,950 Cr. (US$ 5,929M) માં તેના `110 Cr. (US$ 24.2M) રોકાણનું મૂલ્ય ગણીને હતું. અમે નથી માનતા કે પિરવારનો ઈરાદો RCIL માં RIL ના ફાળાનો મેળ બેસાડવાનો હતો. (િવગતવાર સમય રેખા- પિરિશ 2 (a) અને 2 (b), પૃ 11 અને 12 માં)

હવ ેિરલાયન્સ ઈન્ફોકોમમ ભણી

નાણાકીય વષર્ 2002માં િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ અિસ્તત્વમાં ન રહેતા, િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમમ ે ("ઈન્ફોકોમમ") હવાલો સંભાળી લીધો અને RIL મેનેજમેન્ટે નાણાકીય વષર્ 2003માં જાહેર કય ુ કે, "િડસેમ્બરમાં 2002માં અમારી ુપની કંપની િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમમ એ ભારતના સૌથી િવસ્તૃત માિહતી અને કમ્યુિનકેશન ટેકનોલોજી ોજેકટનંુ ઉદ્ઘાટન કય ુહતું, જેનો ઉ ેશ નેટવકર્ની દુિનયામાં જોડાયેલા રહેવાનો પરવડી શક ેતેવો િવકલ્પ દરકે ભારતીયને આપવાનો છે.12"

11 ોત : RIL નો વાિષક અહવાલ FY-03 અ ુ ૂચ ‘F’

12 ોત : RIL નો વાિષક અહવાલ FY-03 ૃ ઠ-12. વાિષક અહવાલમાથંી લીધેલ પાઠ ુ ંઆ સી ુ ંભાષાતંર છે.

ફરી નામ આપ્યું

અદભૂત…

ફરી નામ આપ્યું

6 રલાય સ ઇ ડ સ લિમટડ અને રલાય સ કો િુનકશ સ લિમટડ

v ૂન 22, 2011

"િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમમ ે ભારતની 90% વસિતને આવરી લેતા 60,000 િક.મી.ના રા વ્યાપી ઓિપ્ટક ફાઈબરનું નેટવકર્ ઊભું કયુ છે. િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમમ ેભારતમાં 600 કરતાં વધુ શહેરો અને નગરોને જોડતા 60,000 િક.મી. ટેરાિબટ ક્ષમતાનું ઓિપ્ટક ફાઈબર નેટવકર્ના સામર્થ્ય પર અ તન ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને ઓવર આ કગ િડિજટલ ઈન્ ાસ્ કચર ઊભું કયુ છે13". (પિરિશ 7, પૃ 20)

ભારત જેવા ઈન્ ાસ્ કચરની તંગી અનુભવતાં દેશમાં સ્પ પણે િસિધ્ધ માટે પિરવારને, િવ વમા ંઅને ભારતમાં ભારે શંસા સાંપડી હતી. આમછતા,ં અમને વધુ રસ દ એ જણાયું કે, કંપની નેટવકર્ની દુિનયાના શકયતાઓ તરફ ભારતને

જાગૃત કરવાનું ધારતી અને લાખો ભારતીયોને શિકતશાળી બનાવ્યા, તે આ બધું, `31.5 Cr.14 (US$ 6.9M) ની સમાન ઈિકવટી મૂડી સાથે િસધ્ધ કરી શક્યા. આ બૃહદ ોજેકટને અમલમાં મૂકવા બાકીની મૂડી કયાંથી આવી હતી?

તે પહેલા,ં ઈિતહાસનો એક ભાગ જોઇએ: અમને શંકા છે કે ઈન્ફોકોમમની સફર િરલાયન્સ કમ્યુિનકેશન્સ ા. િલિમટેડ તરીકે {`10 (US$ 0.22) ના 25 િમિલયન શેર 2001ના નાણાકીય વષર્ના બાકી તરીકે} શરૂ થઈ, જે ઈન્ફોકોમમ બની (દરેક `1 (US$ 0.022) ના 315 િમિલયન શેર બાકી તરીકે). અમે માનીએ છીએ કે, RIL/પિરવાર ેિરલાયન્સ કમ્યુિનકેશન્સ ાઈવટે િલિમટેડના શેરનંુ િવભાજન કયુ (10:1); કંપનીને નવું નામ આપ્યું અને નાણાકીય વષર્ 2002 દરિમયાન દરેક `1 (US$ 0.022) 65 િમિલયન વધારાના શેર માટે ભરણંુ ન ધાવ્યું હતું.

મુડીના મુ ે પાછા વળીએ તો, ફરીથી RIL નો આભાર માનવો રહયો, જેણે શેર દીઠ `1 (US$ 0.022) ના દરે િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમમના સંિચત ફંડણપા /વૈકિલ્પક રીતે વટાઉ ેફરન્સ શેરના 10% લેખ ે `8,100 Cr. (US$ 1,782M) સુધી ભરણંુ ન ધાવ્યું હતું15. ઈન્ફોકોમમમા ંવ્યાપકપણે મૂડી ઠાલવવા છતાં, સંબંિધત પાટ ન ધમાં તેને એસોિસયેટ તરીકે દાખલ કરેલ છે, જે સૂચવે છે કે RIL ની માિલકી 50% કરતાં ઓછી છે.

નાણાકીય વષર્ 2005 માં RIL એ જાહેર કયુ કે તે ઈન્ફોકોમમ િલિમટેડના 7.57% ધરાવ ેછે. 315 િમિલયન શેરની સમાન શેર માિલકીની આધારે સૂિચત થાય છે કે, નાણાકીય વષર્ 2005ના બાકી કુલ ઈન્ફોકોમમ શેર 4.16B હતા. RCom ના માિહતી યાદીપ /અગાઉની રજૂઆત પરથી અમે માનીએ છીએ કે પિરવાર ઈન્ફોકોમમમાં 8.95% ની માિલકી ધરાવતો હતો જેમાંથી RCIL ની માિલકીના 45.71% હતા.

આમ છતાં RIL ના 10% સંિચત વટાવ િ ફરેબલ શેર ઈન્ફોકોમમના સામાન્ય શેરમા ંરૂપાંતિરત કયાર્ પછી, હાલના શેરધારકોના િહસ્સામાં ઘટાડો કરીન,ે નાણાંકીય વષર્ 2006 માં શેર દીઠ `32 (US$ 0.7) ના ભાવે પિરવારની માિલકી 8.95% છે.16 તે કમતે RIL ની માિલકી, 2005ના નાણાકીય વષર્મા ં7.57% માંથી વધીને 45.34% થઈ હતી, જેમાં 2.877 B શેર ઈશ્યૂ કરાયા હતા, પિરણામે ઈન્ફોકોમમમા ંRIL ની માિલકી કુલ 3.192 B શેરની હતી.

આ ખામીને છાવરવા, 28 જુન, 2005ના રોજ RIL, RCIL અને પિરવારના ંઈન્ફોકોમમમા ંસંબંિધત સ્ટોક અનુ મે 45.34% (3.19 B શેર), 45.71% (3.21B શેર) અને 8.95% (630 િમિલયન શેર) હતો, પરતંુ જુદા જુદા ભાવે ખરીદી કરાઈ હતી. (જુઓ પિરિશ 3(a), 3(b), અને 4(a), 4(b) પૃ ો 13-16)

13 સ્ ોત : ibid સ્ ોત-એજન વાિષક અહેવાલમાંથી લીધેલ પાઠ્યનુ ંઆ સીધું ભાષાંતર છે . 14 સ્ ોત : વાિષક અહેવાલ FY-03 અનુસૂિચ 'F'

15 સ્ ોત : વાિષક અહેવાલ FY-04 અનુસૂિચ 'F'

16 "28 જુન 2005ના રોજ મળેલી સંચાલક બોડર્ની બેઠકમાં નક્કી કરાયુ ંહતું કે, ઈિકવટી શેર દીઠ `32 (US$ 0.7)ના ભાવે, િરલાયન્સ

ઈન્ફોકોમમ િલિમટેડના દરેક `1 ની અસલ કમતના સંપૂણર્ ભરપાઈ કરેલ ઈિકવટી શેરમાં `1,108.27 Cr.,(US$ 243.8M) ના ાપ્ત ીિમયમની સાથોસાથ `8,100 Cr. (US$ 1,782M) એકંદર મૂલ્યે ભરણંુ ન ધાયેલ િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમમ િલિમટેડના 162 કરોડ 10

ટકા સંિચત વટાઉ ફંડણીપા ેફરન્સ શેરને રૂપાંતિરત કરવાનો િવકલ્પ અમલમા ંમૂકયો."

રલાય સ ઇ ડ સ લિમટડ અને રલાય સ કો િુનકશ સ લિમટડ 7

ૂન 22, 2011 v

િહસ્સામા ંઘટાડાની રમતથી લાભ

RIL એ તેની ઈિકવટી ીિમયમ દર ેઈન્ફોકોમમમા ંપિરવિતત કરી હોવાથી, પિરવાર તથા RCIL જેમણે પોતાનો સ્ટોક

આગલા નાણાકીય વષર્મા ં સમાન મૂલ્યે ખરીદયો હતો, તેમને અચાનક લાભ થયો હતો. અમે અંદાજ કાઢયો છે કે ઈન્ફોકોમમમા ંતેમનો સ્ટોક ાપ્ત કરવામા ં પિરવારન ેકુલ 63 Cr. (U.S. $14M) ખચર્ થયુ ંહતું, જે શેર દીઠ `32

(US$ 0.7)ના RIL ના રૂપાંતિરત ભાવ પર આધાિરત હતું, જે વષર્ની અંદર `2,016 Cr. (US$ 443.5M) નો બીજો ગજબ મોટો લાભ સૂચવે છે. (પિરિશ -3માં િવગતવાર સમયરેખા, પૃ 13-14)

સારાંશ આકૃિત-1 દશાર્વ ેછે કે RIL શેરધારકોએ નાણાકીય વષર્ 2001થી નાણાકીય વષર્ 2005 સુધી (US$ 3,008.5M) સુધીના નાણા RCom ને આપ્યાં હતાં, જેમા ંપિરવાર દ્વારા `186 Cr. (US$ 40.9M) ની ઈિકવટી વાહની સરખામણીમાં િબનઅનુભવી ધંધા ખાતે દેવાની સુિવધાઓ માટ ે ટેકારૂપ થતા RIL માંથી જરૂરી બને તેવી કોઈ નાણાકીય જવાબદારી બાકાત હતી.

આકૃિત- 1

સંિચત રોકાણો - પિરવાર અન ેRIL - નાણાકીય વષર્ 2001થી નાણાકીય વષર્ 2005 (કરોડ રૂિપયામાં, કૌસમાંની રકમ US$ િમિલયનમાં છે)

િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ

(RIC)

િરલાયન્સ ટિેલકોમ (RTL)

િરલાયન્સ કમ્યિુનકશેન્સ ઈન્ ાસ્ કચર િલિમટડે

(RICL, ભતૂપવૂર્, ઇન્ફોકોમ)

િરલાયન્સ કમ્યિુનકશેન્સ વને્ચર િલિમટડે

RILનું મુડીરોકાણ (દેવાં અને િ ફંડ ઈિકવટી સિહત) 9,239 (2,032.6) 503 (110.7) 3,931 (864.8) 13,675 (3,008.5)

પિરવારનુ ંરોકાણ 63 (13.9) 13 (2.9) 110 (24.2) 186 (40.9)

કલુ 9,302 (2,046.4) 516 (13.5) 4,041(889) 13,861 (3,049.4)

સ્ ોત : વેિરટસ અને RIL વાિષક અહેવાલો. પૂણાકને કારણે કેટલીક સંખ્યા ઉમેરાઈ નથી.

ટેિલકમ્યુિનકેશન્સ ધંધો ચાલુ કરવા અને ચલાવવા પિરવાર ેજરૂરી કુલ 1.3% મુડી રોકી હતી, અને િવભાજીત હિસ્તની ન ધણી થતાં 63% નો સ્ટોક લાભ મેળવ્યો હતો. તેથી અમે દૃઢપણે માનીએ છીએ કે, િબઝનેસ ુપની યોજના અનુસાર, મુંબઈ અને ગુજરાત ઉચ્ચ અદાલતે મંજુર કયાર્

માણે તા. 21 જુલાઈ, 2006 અને 18મી જુલાઈ, 2006ના હુકમો, મેનજમેન્ટને ઈશ્યુ કરાયેલા 821, 484, 568 શેર રદ કરવા જોઈએ17. અમે માનીએ છીએ કે RIL ના શેરધારકો આ શેરના સાચા માિલકો છે અને ધંધાદારી નાણા જોગવાઈ અને તે ઊભો કરવાના જોખમો અને બદલો (િરવોડર્) પિરવારન ે અ માણસર ફાળવવામાં આવ્યા ં છે. (પિરિશ 5.a અને 5.b પૃ ો 17 અને 18)

17 ોત : વાિષક અહવાલ FY-07 ૃ ઠ-10

…ફરીથી અદભૂત!

શંુ અમારે વધુ કહેવાની જરૂર છે?

8 રલાય સ ઇ ડ સ લિમટડ અને રલાય સ કો િુનકશ સ લિમટડ

v ૂન 22, 2011

માિલકીનુ ંપારદશર્ક પરીક્ષણ

આકૃિત-2માં રૂપરેખા આપ્યા માણે, RIL ની ટેિલકમ્યુિનકેશન કામગીરીમાં નાણાંકીય વષર્ 2006માં િવભાજીત કરાઈ હતી, જે RCom માટેના એકિ ત સ્તરે મુકત રોકડ વાહનું થમ વષર્ હતું. સંિચત ધોરણો, નાણાકીય વષર્ 2004 થી 2006 સુધી કામગીરીઓ `9,881 Cr. (US$ 2,174M) જેટલી મુકત રોકડ વાહ નકારાત્મક હતી.

આકૃિત-2

RCom ની એકિ ત રોકડ મકુત વાહ (કરોડ રૂિપયામાં, કૌસમાંની રકમ US$ િમિલયનમાં છે)

સ્ ોત : 2જી ઓગસ્ટ, 2006 અને વેિરટસ અને GDR ોસ્પેકટસ.

પિરવારમાંથી (RTL બાદ કરતા) કુલ `173 Cr. (US$ 38.1M) નો ઈિકવટી વાહ, નાણાકીય વષર્ 2004 માટે મા અઠવાિડયા પૂરતું જ ટકી શકત, જયારે દૈિનક, અંદાજે, `24 Cr. (US$ 5.3M) ના દરે રોકડ ખચર્ થતી હતી. તેથી અમે માનીએ છીએ કે RIL શેરધારકોને, િવભાજનની યોજનામાં તક ગુમાવવા તેમજ માિલકીનું નુકસાન સહન કરવા RIL માંથી વળતર મેળવવા તેમનો અિધકાર રહેશે.

સમાપન કરતાં કહી શકાય કે RIL શેરધારકોએ RCom ના સજર્નનંુ વાસ્તિવક જોખમ ભોગવ્યું હતું, પરંતુ RIL માં તેમની મૂળ માિલકીની સરખામણીમાં ખૂબ નાનો સ્ટોક તેમના હાથે આવ્યો હતો. અમે માનીએ છીએ કે, RIL લઘુમિત શેરધારકોએ નુકસાન માટે RIL અને તેના મેનેજમેન્ટ સામે કાયર્વાહી શરૂ કરવી જોઈએ.

ભાગ બીજો અહ શરૂ થાય છે અમારા અહેવાલનો 2 જો ભાગ RCom ના ખાસ નો પર ધ્યાન આપે છે. અમને અનેક ઘટનાઓ જાણવા મળી છે કે, જેમાં િહસાબપધ્ધિત પસંદગીઓથી EBITDA, EPS અંગે અપાયેલ અહેવાલના ફુગાવામા ંમદદ કરી હતી, અને અમારા મતે, કંપનીમાં નાણાકીય પ કો ભરોસાપા ઠરતા નથી.

એકિ ત રોકડ વાહ 2003-04 2004-05 2005-06

CFO 1,364 (US$ 300M) 3,954 (US$ 870.0M) 3,124(US$ 687.3M) િનયત અસ્કયામતોની ખરીદી 9,983 (US$ 2,196.3M) 6,049 (US$ 1,330.7M) 2,291 (US$ 504M) મખુ્ય રોકડ વાહ (8,619) (-US$ 1,896.2M) (2,094) (-US$ 460.8M) 832 (US$ 183.3M)

શેરધારકોએ પરત આવવું જોઇએ

પિરિશ 1 (a)

1995 96 2003 04 2004 05

ભારતીય રૂિપયામા ંિરલાયન્સ ટેિલકોમ િલિમટેડ (RIL) માં રોકાણની સમયરેખા

1995-96 2003-04 2004-05

િરલાયન્સ ટિેલકોમ (RTL) ની રચના થઈ કલુ ઈિકવટી મડૂી = `1 .5 Cr. કલુ ઈિકવટી મડૂી = `59.46 Cr. ફેરન્સ શરે મડૂી = `444.3 Cr.

RIL દરેક `10/- ના પૂરેપૂરી ચુકવણી કરાયેલ, વણન ધાયેલ RTL ના 70, 95,130 શેર ધરાવતી હતી

િરલાયન્સ ઈન્ડસ્ ીઝ િલિમટેડ (RIL), િરલાયન્સ ટેિલકોમ ાયવેટ િલિમટેડની રચના કરવા નાયનકેસ, યુ.એસ.એ. સાથે સુયંકત સાહસમાં દાખલ થઈ

RIL દરેક `10/- ના પૂરેપૂરી ચુકવણી કરાયેલ, વણન ધાયેલ RTL ના 51,02,080 શેર ધરાવતી હતીRIL હોિલ્ડગ = 25.6 % (એસોિસએટ)બહારના/જાહેર ન કરાયેલ હોિલ્ડગ = 74.4%

ી ે ે

RIL, `444.3 Cr. માટ,ે દરેક `10 ના એવા RTL ના 450 લાભ ીફડર્ શેર ધરાવતી હતીRIL હોિલ્ડગ = 35.6 % (એસોિસયેટ)બહારના/જાહેર ન કરાયેલ હોિલ્ડગ = 64.4%`52.59 Cr. માટે નાયનકેસ, યુ.એસ.એ.માંથી 10 % સ્ટોક ખરી ોકુલ બાકી રહેતા શેર = 1,99, 30,140 સ્ટોક ખરી ોકુલ બાકી રેહતાં શેર = 1,99,30,140ADAG પાસનેા શેર = 1,28,35,010ADAG રોકાણનુ ંમૂલ્ય = `12.8 Cr.

તમામ સં યાઓ ભારતીય કડાક ય િસ ટમ માણે છે9

પ રિશ ટ 1(b)

1995-96 2003-04 2004-05

યુએસ ડોલરમાં િરલાયન્સ ટિેલકોમ િલિમટેડ (RTL) મા ંરોકાણની સમયરેખા

િરલાયન્સ ટિેલકોમ (RTL) ની રચના થઈ કલુ ઈિકવટી મડૂી = USD 1.12 M કલુ ઈિકવટી મડૂી = USD 13.1 M ફેરન્સ શરે મડૂી = USD 97.8 M

િ ઈ ી િ િ ે (RIL) િ

RIL દરેક USD 0.22 ના પૂરેપૂરી ચકુવણી કરાયેલ, વણન ધાયેલ RTL ના 5.1 M શેર

RIL દરેક USD 0.22 ના પૂરેપૂરી ચકુવણી કરાયેલ, વણન ધાયેલ RTL ના 7.1 M શેર ધરાવતી હતીRIL, USD 97.8 M માટે, દરેક USD 0.22 ના એવા RTL ના 450 M લાભ ીફડર્ શેર ધરાવતી હતીિરલાયન્સ ઈન્ડસ્ ીઝ િલિમટેડ (RIL), િરલાયન્સ

ટેિલકોમ ાયવેટ િલિમટેડની રચના કરવા નાયનકેસ, યુ.એસ.એ. સાથે સુયંકત સાહસમાં દાખલ થઈ

ણધરાવતી હતીRIL હોિલ્ડગ = 25.6 % (એસોિસએટ)બહારના/જાહેર ન કરાયેલ હોિલ્ડગ = 74.4%કુલ બાકી રહેતા શેર = 19.93 M

ધરાવતી હતીRIL હોિલ્ડગ = 35.6 % (એસોિસયેટ)બહારના/જાહેર ન કરાયેલ હોિલ્ડગ = 64.4% USD 11.56 M માટે નાયનકેસ, યુ.એસ.એ.માંથી 10 % સ્ટોક ખરી ો.કુલ બાકી રેહતાં શેર = 19.93 MુADAG પાસનેા શેર = 12.8 MADAG રોકાણનુ ંમૂલ્ય = USD 2.8 M

` 1 = 0.022 USD, ોત: : Oanda.com 10 ૂન, 2011 ના રોજ, 1 Cr.= 10 િમિલયન

10

પિરિશ 2(a)

2000-01 2001-02 2004-05

ભારતીય રૂિપયામા ંિરલાયન્સ કમ્યુિનકશેન્સ ઈન્ ાસ્ કચર િલિમટેડ (RCIL) માં રોકાણની સમયરેખા

િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ િલ.ની. રચના થઈદવેા મડૂી = `1,600.02 Cr.

ઈિકવટી મડૂી = `81 Cr.દવેા મડૂી = `1,600.02 Cr.

ઈિકવટી મડૂી = `2,331.53 Cr.દવેા મડૂી = `1,600.02 Cr.

2001 ના નાણાકીય વષર્મા,ં RIL એ િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમન ે મોટ કય ુિરલાયન્સે જણાવ્યું ક,ે તે 45 % ઈિકવટી

િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ બદલાઈને િરલાયન્સ કમ્યુિનકેશન્સ ઈન્ ાસ્ કચર િલ. (RCIL) થયું RIL દરેક `1 નો એવા RCIL ના 81,00,00,000 શેરો ધરાવતું હતું

RIL દરેક `1 નો એક એવા RCIL ના90,00,00,000 શેરો ધરાવતું હતું RIL હોિલ્ડગ = 45 % (એસોિસયેટ)ણ ુ ,

સ્ટોક સાથે િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમમાં અ ેસર રોકાણકાર રહેશેRIL એ `1600.02 Cr.ના િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ િલિમટડેના 6,40,140 િડપ િડસ્કાઉન્ટ બોન્ડ ખરી ાિરલાયન્સ ઈન્ફોકોમે ઈિકવટી શેર અરજી નાણાં

RIL હોિલ્ડગ = 42.4 % (એસોિસયેટ)બહારના/જાહેર ન કરાયેલ હોિલ્ડગ = 57.6 %કુલ બાકી નીકળતા શેર = 191 Cr.ADAG શેરો = 110 Cr.ADAG ી ો `110 C

RIL હોિલ્ડગ = 45 % (એસોિસયટ)બહારના/જાહેર ન કરાયેલ હોિલ્ડગ = 55 %કુલ બાકી નીકળતા શેર = 200 Cr.ADAG પાસનેા શેર = 110 Cr.ADAG રોકાણનુ ંમૂલ્ય = `110 Cr.RIL પાસેના વધારાના 9 00 00 000િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ ઈિકવટી શર અરજી નાણા

માટે `10 Cr. આપ્યા, જેની ફાળવણી બાકી હતી

ADAG મડૂીરોકાણ = `110 Cr.RCIL એ ઈિકવટી શેર અરજી નાણા માટે `2,213 Cr. આપ્યા, જેની ફાળવણી બાકી હતી

RIL પાસના વધારાના 9,00,00,000 શેરોની અંદાજી વાજબી કમત = શેર દીઠ `250

તમામ સંખ્યાઓ ભારતીય આંકડાકીય િસસ્ટમ માણે છે

11

યએસ ડોલરમાં િરલાયન્સ કમ્યિનકશેન્સ ઈન્ ાસ્ કચર િલિમટેડ (RCIL) માં રોકાણની સમયરેખા

પિરિશ 2(b)

2000-01 2001-02 2004-05

યુએસ ડોલરમા િરલાયન્સ કમ્યિુનકશન્સ ઈન્ ાસ્ કચર િલિમટડ (RCIL) મા રોકાણની સમયરખા

િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ િલ.ની. રચના થઈદવેા મડૂી = USD 352M

ઈિકવટી મડૂી = USD 17.82Mદવેા મડૂી = USD 352M

ઈિકવટી = USD 512.8Mદવેા મડૂી = USD 352M

િ ઈ ો ો ઈ ે િ2001 ના નાણાકીય વષર્મા,ં RIL એ િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમન ે મોટ કયુિરલાયન્સે જણાવ્યું ક,ે તે 45 % ઈિકવટી સ્ટોક સાથે િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમમાં અ ેસર રોકાણકાર રહેશે

િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ બદલાઈને િરલાયન્સ કમ્યુિનકેશન્સ ઈન્ ાસ્ કચર િલ. (RCIL) થયુંRIL દરેક USD 0.022 નો એવા RCIL ના810 િમિલયન શેરો ધરાવતું હતુંRIL હોિલ્ડગ = 42.4 % (એસોિસયેટ)બહારના/જાહેર ન કરાયેલ હોિલ્ડગ =

RIL દરેક USD 0.022 નો એક એવાRCIL ના 90,00,00,000 શેરો ધરાવતું હતુંRIL હોિલ્ડગ = 45 % (એસોિસયેટ)બહારના/જાહેર ન કરાયેલ હોિલ્ડગ = 55 %રોકાણકાર રહશ

RIL એ USD 352 M ના િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ િલિમટડેના 6,40,140 િડપ િડસ્કાઉન્ટ બોન્ડ ખરી ાિરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ ેઈિકવટી શેર અરજી નાણા ંમાટે USD 2.2 M આપ્યા, જેની ફાળવણી

ી ી

બહારના/જાહર ન કરાયલ હોિલ્ડગ = 57.6 %કુલ બાકી નીકળતા શેર = 1910 MADAG શેર = 1,100MADAG મડૂીરોકાણ = USD 24.2MRCIL એ ઈિકવટી શેર અરજી નાણા માટે

કુલ બાકી નીકળતા શેર = 2000 MADAG પાસનેા શેર = 1100 MADAG રોકાણનુ ંમૂલ્ય = USD 24.2 MRIL પાસેના વધારાના 9,00,00,000 શેરોની અંદાજી વાજબી કમત = શેર દીઠ USD 5 5બાકી હતી

RCIL એ ઈિકવટી શર અરજી નાણા માટ USD 486.86 M આપ્યા, જેની ફાળવણી બાકી હતી

USD 5.5

S ો O ો C િ િ` 1 = 0.022 USD, ોત: : Oanda.com 10 ૂન, 2011 ના રોજ, 1 Cr.= 10 િમિલયન

12

પિરિશ 3(a)

2000-01 2003-04 2004-05

ભારતીય રૂિપયામા ંિરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ િલિમટેડમાં (RIC) રોકાણની સમયરેખા

િરલાયન્સ કમ્યિુનકશેન્સ ાઈવટે િલિમટડેની રચના કરાઇ, ઇિક્વટી = `25 Cr.

ઈિકવટી મડૂી = `31.5 Cr.ફેરન્સ શરે મડૂી = `8,100.0 Cr. ઈિકવટી મડૂી = `9,239.5 Cr.

2001-2002 િરલાયન્સ કમ્યુિનકેશન્સ િલિમટેડ બદલાઈન ેિરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ (RIC) થયુંRIL એ શેર દીઠ `1 ના દરે RIC ના તનેા શેરો

RIL `1 ના એમ RIC ના 31,50,00,000 શેરો ધરાવતું હતું162,00,00,000 ેફરન્સ શેરો ( ાપ્ત `1,108.27 ના િ મીયમની સાથે `8100 Cr.ના એકંદર મૂલ્યે ન ધાયલે), RIC ના `1 ના ફેસ વેલ્યૂના

RIL, દરેક `10 ના એવા િરલાયન્સ કમ્યુિનકશેન્સ ાઈવેટ િલિમટેડના વણન ધાયેલ, સંપૂણર્ ચુકવણી

કરાયેલ 2,50,00,000 શેર ધરાવતું હતું

RIL એ શર દીઠ `1 ના દર RIC ના તના શરો વધારીને 31,50,00,000 કયાર્RIL પાસે 162,00,00,000 ફેરન્સ શેરો પણ હતા(શેર દીઠ `1 ના લેખે 10 % સંિચત ફડંણીપા )RIL હોિલ્ડગ = જાણ નથી (એસોિસયેટ)બહારના/જાહેર ન કરાયલે હોિલ્ડગ = જાણ નથી

ૂ ફ ૂસંપણૂર્ ભરપાઈ થયલે ઈિકવટી શેરોમાં શેરદીઠ `32 નાભાવે રૂપાંતિરત કરાયા હતાRIL હોિલ્ડગ = માચર્ 2006 મા ં રોકાણકારની રજૂઆત, RCOM માણ ે45.34 % (એસોિસયેટ)બહારના/જાહેર ન કરાયેલ હોિલ્ડગ = 54.66 %બાકી કલ શેરો = 704 Crણ

ત ે એક એસોિસયેટ કંપની તરીક ે ધરાવતી હતી = >RIL શેર હોિલ્ડગ < 50%બહારના/જાહેર ન કરાયેલ શેરહોિલ્ડગ > 50%

બાકી કુલ શરો = 704 Cr.ADAG માિલકીના શેરો = 63 Cr. (માચર્,2006માં રોકાણકાર રજૂઆત, RCom મુજબ RICમાં ADAG એ જણાવેલ 8.95% હોિલ્ડગ)ADAG રોકાણનુ ંમૂલ્ય = શેર દીઠ `1 ના પાર વેલ્યુ પર `63 Cr.

તમામ સં યાઓ ભારતીય કડાક ય િસ ટમ માણે છે 13

યુએસ ડોલરમાં િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ િલિમટેડમાં (RIC) રોકાણની સમયરેખા

પિરિશ 3(b)

2000-01 2003-04 2004-05

િરલાયન્સ કમ્યિુનકશેન્સ ાઈવટે િલિમટડેની રચના કરાઇ, ઇિક્વટી = USD 5.5M

ઈિકવટી મડૂી = USD 6.9Mફેરન્સ શરે મડી = USD 1 782M ઈિકવટી મડૂી = USD 2,032.7Mકરાઇ, ઇિક્વટી USD 5.5M ફર સ શર મડૂી USD 1,782M

RIL USD 0 022 ના એમ RIC ના

2001-2002 િરલાયન્સ કમ્યુિનકેશન્સ િલિમટડે બદલાઈન ેિરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ (RIC) થયુંRIL એ શેર દીઠ USD 0.022 ના દરે RIC ના તેના શેરો વધારીને 315,000,000 કયાર્

RIL USD 0.022 ના એમ RIC ના315,000,000 શેરો ધરાવતું હતું1,620,000,000 ેફરન્સ શેરો ( ાપ્ત USD 243.8M ના િ મીયમની સાથે USD 1782M ના એકંદર મૂલ્યે ન ધાયેલ), RIC ના USD 0.022 ના ફેસ વેલ્યૂના સપંણૂર્ ભરપાઈ થયેલ ઈિકવટી શેરોમા ં

ે ી ે ં િRIL, દરેક USD 0.22 ના એવા િરલાયન્સ કમ્યુિનકેશન્સ ાઈવેટ િલિમટેડના વણન ધાયેલ, સંપૂણર્ ચુકવણી કરાયેલ 25,000,000 શેર ધરાવતું હતું

RIL પાસે 1,620,000,000 ફેરન્સ શેરો પણ હતા. (શેર દીઠ USD 0.022 ના લેખે 10 % સંિચત ફડંણીપા )RIL હોિલ્ડગ = જાણ નથી (એસોિસયેટ)બહારના/જાહેર ન કરાયેલ હોિલ્ડગ = જાણ નથીતે એક એસોિસયટે કંપની તરીકે ધરાવતી હતી >

શેરદીઠ USD 0.7 ના ભાવે રૂપાંતિરત કરાયા હતા.RIL હોિલ્ડગ = માચર્ 2006 મા ંરોકાણકારની રજૂઆત, RCOM માણે 45.34 % (એસોિસયેટ)બહારના/જાહેર ન કરાયેલ હોિલ્ડગ = 54.66 %બાકી કુલ શેરો = 7,040MADAG માિલકીના શેરો 630 M (માચર્ત એક એસોિસયટ કપની તરીક ધરાવતી હતી = >

RIL શેર હોિલ્ડગ < 50%બહારના/જાહેર ન કરાયેલ શેરહોિલ્ડગ > 50%

ADAG માિલકીના શરો = 630 M (માચ, 2006માં રોકાણકાર રજૂઆત, RCom મુજબ RIC માં ADAG એ જણાવેલ 8.95% હોિલ્ડગ)ADAG રોકાણનુ ંમૂલ્ય = શેર દીઠ USD 0.022 ના પાર વેલ્યુ પર USD 13.86 M

` 1 = 0.022 USD, ોત: : Oanda.com 10 ૂન, 2011 ના રોજ, 1 Cr.= 10 િમિલયન14

RCVL માં RIL નં કલ રોકાણ = `13 675 CrRCVL માં RIL નં કલ રોકાણ = `13 675 Cr

પિરિશ 4(a)િરલાયન્સ કમ્યિુનકશેન્સ વન્ચસર્ િલિમટેડ (RCVL) ના શરે હોિલ્ડગનો ઢાચંો

Reliance ADAG જાહરે શરેધારકો

RCVL મા RIL ન ુકલુ રોકાણ = `13,675 Cr.RCVL મા RIL ન ુકલુ રોકાણ = `13,675 Cr.

RCVL61.73%38.27%

90 Cr શેર @ `2 331 53 Cr 0 71 Cr શેર @ `59 46 Cr

45% 45.34% 35.6%

90 Cr. શર @ `2,331.53 Cr.િડપ િડસ્કાઉન્ટ બોન્ડસ @ `1,600 Cr.

0.71 Cr. શર @ `59.46 Cr.4.5 Cr. િ ફડર્ શેર @ `444.3 Cr.

319 Cr. શેર @ `9,239.5 Cr.

RCIL (m)200 Cr. શેર બાકી

RIC (mm)704 Cr. શેર બાકી

RTL1.99 Cr. શેર બાકી

8 95%

100%

45.71%

63 Cr શેર @ `63 Cr

Reliance ADAG

Flag8.95%

64.4%55%

110 Cr શેર @ `110 Cr 1 28 Cr શેર @ `12 8 Cr

63 Cr. શર @ `63 Cr.

110 Cr. શર @ `110 Cr. 1.28 Cr. શર @ `12.8 Cr.

RCVL મા ંિરલાયન્સ ADAG નુ ંકલુ રોકાણ = `185.8 Cr.RCVL મા ંિરલાયન્સ ADAG નુ ંકલુ રોકાણ = `185.8 Cr.

(મ): RCIL પહેલાં િરલાયન્સ ઇન્ફોકો(મ) ના નામે જાણીતું હતું; (મમ): િરલાયન્સ ઇન્ફોકો(મમ) 15

RCVL માં RIL નં કલ રોકાણ = USD 3 008 5MRCVL માં RIL નં કલ રોકાણ = USD 3 008 5M

પિરિશ 4(b)િરલાયન્સ કમ્યિુનકશેન્સ વન્ચસર્ િલિમટેડ (RCVL) ના શરે હોિલ્ડગનો ઢાચંો

Reliance ADAG જાહરે શરેધારકો

RCVL મા RIL ન ુકલુ રોકાણ = USD 3,008.5MRCVL મા RIL ન ુકલુ રોકાણ = USD 3,008.5M

RCVL61.73%38.27%

ે ે

45% 45.34% 35.6%

900M શેર @ USD 512.8Mિડપ િડસ્કાઉન્ટ બોન્ડસ @ USD 352M

7.1M શેર @ USD 13.1M45M િ ફડર્ શરે @ USD 97.8M

3,190M શેર @ USD 2,032.7M

RCIL (m)2,000M શેર બાકી

RIC (mm)7,040M શેર બાકી

RTL19.9M શેર બાકી

8 95%

100%

45.71%

630M ે @ USD 13 86M

Reliance ADAG

Flag8.95%

64.4%55%

1 100M શેર @ USD 24 2M 12 8M શેર @ USD 2 8M

630M શેર @ USD 13.86M

1,100M શર @ USD 24.2M 12.8M શર @ USD 2.8M

RCVL મા ંિરલાયન્સ ADAG નુ ંકલુ રોકાણ = USD 40.8MRCVL મા ંિરલાયન્સ ADAG નુ ંકલુ રોકાણ = USD 40.8M

` 1 = 0.022 USD, ોત: : Oanda.com 10 ૂન, 2011 ના રોજ, 1 Cr.= 10 િમિલયન (મ): RCIL પહેલાં િરલાયન્સ ઇન્ફોકો(મ) ના નામે જાણીતું હતું; (મમ): િરલાયન્સ ઇન્ફોકો(મમ)

16

પિરિશ 5(a)શરે હોિલ્ડગના ઢાચંાની પનુ:ગોઠવણ: િરલાયન્સ કોમ્યુિનકશેન્સ વેન્ચસર્ િલિમટેડ (RCVL)

જાહરે શરેધારકો/RIL જાહરે શરેધારકો/RIL

િવભાજન પહલેાં િવભાજન પછી

જાહર શરધારકો/RIL

61.73%

જાહર શરધારકો/RIL

37%RIL દ્વારા કુલ રોકાણ = `13,675 Cr. (USD 3,008.5M)

RCVL RCom26%

ે ે ધ ો/RIL ો

38 27% 63%

જાહેર શેરધારકો/RIL નોહક હોવો જોઇએ

Reliance ADAG

38.27%

Reliance ADAG

63%ADAG દ્વારા કુલ રોકાણ = `185.8 Cr. (USD 40.8M)

17

િરલાયન્સ કોમ્યુિનકશેન્સ વેન્ચસર્ િલિમટેડમાં ADAG રોકાણનું કે-અપ

પિરિશ 5(b)

કપંની % િહસ્સો ધારણ કરલે શેરની સખ્યા મલ્ય / શેર (રૂિપયામા)ં કલુ રોકાણ(કરોડ રૂિપયામા)ં

કલુ રોકાણ (િમિલયનUSD મા)ં

RIC માં ADAG રોકાણ

પેન્થર કન્સલટન્ટ્સાઇવેટ િલિમટેડ (PCPL) 3.85% 251,999,996 1 25.2 5.5

અંબાણી એન્ટર ાઇિસસાઇવેટ િલિમટેડ (AEPL) 5.37% 378,000,004 1 37.8 8.3

RCIL માં ADAG રોકાણ

કપંની % િહસ્સો ધારણ કરલે શેરની સખ્યા મલ્ય / શેર (રૂિપયામા)ં કલુ રોકાણ(કરોડ રૂિપયામા)ં

કલુ રોકાણ (િમિલયનUSD મા)ં

પેન્થર કન્સલટન્ટ્સ

RCIL મા ADAG રોકાણ

પન્થર કન્સલટન્ટ્સાઇવેટ િલિમટેડ (PCPL) 22% 440,000,000 1 44.0 9.7

અંબાણી એન્ટર ાઇિસસાઇવેટ િલિમટેડ (AEPL) 33% 660,000,000 1 66.0 14.5

RTL માં ADAG રોકાણ

કપંની % િહસ્સો ધારણ કરલે શેરની સખ્યા મલ્ય / શેર (રૂિપયામા)ં કલુ રોકાણ(કરોડ રૂિપયામા)ં

કલુ રોકાણ (િમિલયનUSD મા)ં

િરલાયન્સ િબઝનેસ મનેેજમેન્ટ

RTL મા ADAG રોકાણ

િરલાયન્સ િબઝનસ મનજમન્ટાઇવેટ િલિમટેડ (RBM) 64% 12,834,870 10 12.8 2.8

કલુ = `185.8 Cr. (USD 40.8M) સ્ ોત: જૂન 3, 2006 ના રોજ ઇિક્વટી શેર ધારકોની કોટર્ દ્વારા બોલાવવામાં આવેલી બેઠક 18

અનસુિૂચ 6*

FY01

વૃિદ્ધ એ જીવન છે

િરલાયન્સ ટિેલકોમ

િરલાયન્સ ઈન્ડસ્ ીઝ, િરલાયન્સ ટેિલકોમ િલિમટેડ (RTL) માં 26% ઈિકવટી સ્ટોક ધરાવે છે.

RTL ના બ ે ભાવો છે - મૂળભૂત સેવાઓ અને સેલ્યુલર સેવાઓ.

RTL, િહમાચલ દેશ, મધ્ય દેશ, (છ ીસગઢ સિહત), િબહાર (ઝારખંડ સિહત), ઓિરસ્સા, પિ ચમ બંગાળ (િસક્કીમ સિહત), આસામ તથા ઉ ર-પૂવર્ (અરુણાચલ દેશ, મણીપુર, મેઘાલય, િમઝોરમ, નાગાલેન્ડ અને િ પુરા સિહત) 15 રાજયોમાં િવસ્તરેલા 7 સેલ્યલુર સકર્લોમા,ં સેલ્યલુર મોબાઈલ ટેિલફોન સિવિસસ (CMTS) માટે લાઈસન્સો ધરાવ ેછે.

RTL, ભારતની ીજા ભાગની વસતી અને ભૌગોિલક િવસ્તારન ેઆવરી લેતા ંતેના પદિચન્હો સાથે વ્યાપના સંદભર્મા ંભારતનો સૌથી મોટો સેલ્યુલર ઓપરેટર છે.

માચર્, 31, 2001 ના રોજ RTL 86 નગરોમા ંકામગીરી સંભાળતા હતા અને તેઓના ાહકોની સંખ્યા 1,87,000 હતી. વષર્ દરિમયાન, ાહકોનો આધાર ઔ ોિગક વૃિધ્ધના 90% ની સામે વધીને 170% થયો હતો.

વધેલ ાહકોના આધારની સંભાળ લેવા નેટવકર્ ક્ષમતા વધારવામા ં આવી છે. ઇન્દોરમાં નવા મોબાઈલ િસ્વચ ગ સેન્ટરની સ્થાપના કરવામા ં આવી છે અન ે 10 િસ્વચ ગ સેન્ટરો પૈકી 7માં ક્ષમતા જે માચર્ 2000 માં 1,18,000 ાહકોની હતી જે વધારીન ે2,64,000 ાહકો કરવામાં આવી હતી.

RTL ની કામગીરીમા ંવષર્ દરિમયાન રોકડ સકારાત્મક બની છે.

વષર્ દરિમયાન તમામ સકર્લોમા ં િ પેડ સેવાઓ શરૂ કરવામા ં આવી છે, અને આ િવભાગે હવ ેઆગલા વષર્ના 43% ની સરખામણીમા ં ાહકોનો કુલ 88% આધાર ઊભો કય છે. િનયત ખચર્ ઘટાડવા અને મહેસલૂની પૂરી વસલુાત સુિનિ ચત કરવા દૂર દૂર આવેલા અધર્-શહેરી િવસ્તારોમાં તેની ાહક કામગીરીનુ ંસંચાલન સ્વચાિલત કરવાની કંપનીના વ્યૂહ સાથ ેઆ બાબત સુસગંત છે.

RTL એ તેના તમામ સકર્લોમા ંમહત્વના ઓપરેટરો સાથ ેિદ્વ-માગ ઓટો રોિમગ સિવસીસ શરૂ કરી છે, અને આનાથી ચાલુ વષ કંપનીની આવકમા ંવધારો થવાની અપેક્ષા છે.

ટેિલકોમ ક્ષે ેચાલતા િડરેગ્યુલેશન ેકંપની માટે નવા પડકારો ઊભા કયાર્ છે. જાહરે કે્ષ ની કંપનીઓ, BSNL અને/અથવા MTNL ને દરેક સિવસ િવસ્તારમાં ીજા પક્ષકાર સેલ્યલુર ઓપરેટર તરીકે લાઈસન્સ અપાશ,ે અને દરેક િવસ્તારમા ંચોથા ઓપરેટરનો વેશ પણ સરકાર દ્વારા જાહરે કરવામા ંઆવ્યો છે.

તાજેતરમાં સરકાર,ે સ્થાિનક લુપ (WLL) સિવિસસમા ં વાયરલસે શરૂ કરવા િનયત સિવસ બંધકોને (FSP) પણ છૂટ આપી છે. આના પિરણામે RTL ની સ્પધાર્ વધી જશે.

ગુજરાત રાજયમા ંRTL ની મૂળભૂત સેવાઓ હજુ િવકાસના ાથિમક તબક્કામાં છે.

િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ

િરલાયન્સ ઈન્ડસ્ ીઝ, 45% ઈિકવટી સ્ટોક, સાથ ેિરલાયન્સ ઈન્ફોકોમમાં અ સેર રોકાણકાર થશે.

ભારતીય ઈન્ફોકોમ બજારો, મઘ્યમ ગાળા દરિમયાન િનયત વિૃદ્ધની શકયતાઓ સાથ,ે એક અિદ્વિતય તક રજૂ કરે છે.

હાલની ભારતીય ટેિલ ઘનતા િવ વમાં સૌથી ઓછી છે, એક અબજની વસિતમાં મા 30 િમિલયન ફોન છે. સરકાર ે જણાવેલ ઉ ેશ માણે 2010ના વષર્ સુધીમા ં 150 િમિલયન ફોનથી વધારેની િસિદ્ધ મેળવવાની છે.

સરકાર ાહકોના ઉ મ િહતમાં ટેિલકોમ સેવાઓમા ંઅમયાર્િદત સ્પધાર્ ેિરત કરતી ખુલ્લા દ્વારની નીિતનું અનુસરણ કરી રહી છે.

િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમે રા ીય પદિચહ્ન સાથ,ે અને િનયત લાઈન, મોબાઈલ, રા ીય લાબંા અંતર, અને આંતરરા ીય લાંબા અંતર ટેિલફોની, તેમજ ડટેા, ઈમેજ તથા મૂલ્ય વિધત સેવાઓની સંપણૂર્

ેણીમાં હાજરી સાથે ભારતના સમ ટેિલકોમ બજાર આવરી લેવા માટેની યોજનાઓ જાહરે કરી છે

િરલાયન્સ, 60,000 િકલોમીટર ફાઈબર રુટ અને ટેરાિબટ ક્ષમતા સાથ ે ભારતના ટોચના 115 શહેરોન ેજોડતુ ંિવ વકક્ષાનું ોડબેન્ડ, IP બેકબોન ઊભું કરી રહી છે.

આ સંકિલત ધંધાદારી મોડલે, િનભાવક્ષમ સ્પધાર્ત્મક લાભ પૂરો પાડશ,ે િરલાયન્સનું િરટનર્ વધારશે અને જોખમો ઘટાડશે.

િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ પિર ે યમા ંઅ ણી ખેલાડી બનવા, સંકીણર્ ોજેકટ મેનેજમેન્ટ, ટેકનોલોજી ઉપયોગ, નાણાંકીય ઈજનેરી અને ામ િવસ્તારના ધંધા ઊભા કરવા અંગેની તેમની હાદર્રૂપ ક્ષમતાનો લાભદાયી ઉપયોગ કરશે.

િરલાયન્સ, મૂલ્ય અિધકતમ કરવા, પરંપરાગત આવક આધાિરત િવચારણા સાથ ે તેના ઈન્ફોકોમ ોજેકટો અમલમા ં મૂકી રહી છે. તમામ મૂડીરોકાણ પરંપરાગત નાણાકીય માપદંડો, જેમ કે

રચનાત્મક રોકડ વાહ, આકષર્ક IRR અને ROE અને િનમ્ન પરત ચુકવણી મુદત પર આધાિરત છે.

િરલાયન્સ માને છે કે, ભારતીય અથર્તં માટે, તેના હાલના અપયાર્પ્ત ઈન્ ાસ્ કચરમાંથી ઉચ્ચ, િવ વકક્ષાના િડિજટલ ઈન્ ાસ્ કચર સુધી, િવ વના બીજા કોઈપણ સાથ ે તુલનાપા ઈન્ ાસ્ કચર તરફ કુદકો મારવાની એક સમયની તક રહેલી છે.

િરલાયન્સની ઈન્ફોકોમ પહેલ વૃિ ઓ, લાંબા ગાળાની ઉ મ આવક આપવા, અને એકંદર શેરધારકનું મૂલ્ય વધારવા શિકતમાન ભારતના અથર્તં નો િવકાસ ઝડપી કરવાના અને િવ વ કક્ષાની અસ્કયામતમાં ઊભી કરવાના ઉ ેશો સાથ ેસંલગ્ન છે.

િરલાયન્સ પાવર િરલાયન્સ પાવર, વીજળી ક્ષે ે આકષર્ક તકો અનુસરવાનો ઈરાદો રાખ ેછે.

હાલમા,ં એકંદર 6000 મે.વો. કરતાં વધુ ક્ષમતા સાથેના વીજળી ોજેકટો સિ યપણ ેહાથ ધરાઈ રહયા છે. આ ોજેકટો િફડસ્ટોક િલકજે/જોડાણ માટે િવપલુ શકયતાઓ ધરાવે છે, અને તેના દ્વારા ઊજાર્ શંૃખલાના િવસ્તૃત કે્ષ માં મૂલ્વ વધર્ન વધારવા માંગે છે.

િરલાયન્સ ે તેની તમામ ઉત્પાદન જગ્યાઓ ખાતે વીજળી પ્લાન્ટો અમલમાં મૂકયા હોવાથી તેને વીજળી ઉત્પાદનમા ં ન ધપા અનુભવ છે. નરોડા, પાતાળગંગા, હજીરા અને જામનગર ખાતે િવિવધ ઉત્પાદન સ્થળોએ કેિપ્ટવ વપરાશ અને એકંદર વીજ ઉત્પાદન ક્ષમતા 800 મે.વો. કરતાં વધુ છે.

િરલાયન્સ પાવર,ે મીરાંત એિશયા પેિસિફક િલિમટેડ - ભૂતપૂવર્ સધનર્ એનર્જી એિશયા િલિમટડે સાથ ેસંયુકતપણે, ભારતના ઓિરસ્સા રાજયમા ંહીરમા ખાતે કોલસા આધાિરત 3960 મે.વો.નો થમર્લ પાવર ોજેકટ િવકસાવ્યો છે.

િરલાયન્સ અને િમરાંતે સમાન િહત સાથ ે ોજેકટ િવકસાવવા સંયુકત િવકાસ સમજૂિત પર સહી કરી છે.

આજ સુધીમાં દેશમાં હાથ ધરાયેલ ોજેકટો પૈકી આ સૌથી મોટો સ્વતં પાવર ોજેકટ બનશે. Lb ખીણમાં કોલસાની ખાણોનો, બળતણ માટે વાિષક 22 િમિલયન ટન કરતાં વધુ કોલસો પૂરો પાડવા ઉપયોગ કરાશે. અ તન ટેકનોલોજી ધરાવતા વીજળી ઉત્પાદકો, 3300 િક.મી. વાહન લાઈનોન ેઆવરી લેતી વીજળી િ ડની સાથ ેદેશના પૂવર્, ઉ ર અને પિ ચમ ભાગને વીજળી પૂરી પાડશે.

પાવર ે ડગ કોપ રેશન વીજળીનુ ંવેચાણ કરાશે, જે બદલામા ંપિ ચમમાં મઘ્ય દેશ અને ગુજરાત અને ઉ રમાં રાજસ્થાન, પંજાબ અને હિરયાણા જેવા વીજળીની તંગીવાળા રાજયોમા ંતેનંુ વેચાણ કરશે.

વીજળી મં ાલય અને પાવર ે ડગ કોપ રેશન, વીજળી ખરીદી સમજૂિત અંગે અને ચુકવણી જામીનગીરી સંરચનાની સમીક્ષા કરી રહયા છે. છેલ્લી ટૂંકી યાદીમાંના EPC બોલી બોલનાર સાથ ેચચાર્ ચાલુ છે. કેન્ ીય વીજળી િનયં ણ આયોગ, ોજેકટ માટે વીજળી શુલ્કની ચચાર્ કરી રહયા છે.

મહારા મા ં447 મે.વો.ના પાતાળગગંા પાવર ોજેકટ માટે વીજળી ખરીદી સમજૂિત (PPA) પર સહી કરી દેવામાં આવી છે. તમામ વૈધાિનક મંજુરીઓ મેળવવામા ંઆવી છે. એસ ો સમજૂિત અંગે મહારા સરકાર સાથ ેચચાર્ ચાલ ુ છે. એસ્ ો ગોઠવણ પૂરી થયા પછી નાણાકીય ચચાર્ પૂરી થવાની શકયતા છે.

કેન્ ીય વીજળી તં (CEA) પાસથેી 500 મે.વો.ના જામનગર, ગુજરાત ોજેકટ માટે ટેકિનકલ-આિથક મંજુરી મળી છે. GEB સાથ ે એસ્ ો સમજૂિતના આખરી િનણર્યની િવિવધ ઔપચાિરકતાઓ ચાલ ુછે. આ ોજેકટમા ંપણ એસ્ ો સમજૂિત સમાપ્ત થયા પછી નાણાકીય ચચાર્ પૂરી થવાની અપેક્ષા છે.

તાિમલનાડુમા ં500 મે.વો.ના જયમેકોન્ડમ, પાવર ોજેકટ ની વીજળી ખરીદી સમજૂિત (PPA) ને આખરી રૂપ આપવામા ંઆવ્યુ ંછે, અને રાજય સરકારે પણ મંજુરી આપી દીધી છે.

િરલાયન્સ ઈન્ડસ્ ીઝ િલિમટેડ 27

19 *વાિષક અહવાલમાથંી લીધેલ પાઠ ુ ંઆ સી ુ ંભાષાતંર છે.

અનસુિૂચ 7* FY03

વૃિદ્ધ એ જીવન છે

િવિવધ કાયર્પધ્ધિતઓ, નાણાકીય પ કો અને અન્ય િવગતો તૈયાર કરવા, અને અસ્કયામતોની જવાબદારી જાળવવા નાણાકીય અને બીજા તમામ રેકડર્ની િવ વસનીયતા સુિનિ ચત કરવા આંતિરક િનયં ણ િસસ્ટમની પૂરક બાબતોની િડઝાઈન કરાઈ છે.

SAP/R3 નાણાકીય અને ધંધાકીય મેનેજમેન્ટ િસસ્ટમના અમલ સાથ ે િરલાયન્સ આંતિરક િનયં ણ િસસ્ટમની અસરકારકતા અને કાયર્ક્ષમતા સુધરી છે, જે ઊંચી કક્ષાની િસસ્ટમ-આધાિરત તપાસ અને િનયં ણો પૂરા ંપાડ ેછે.

કામગીરીના સમ કે્ષ અન ેતમામ સ્થળોમા ં ફેલાયલે સેવાઓ, ધંધાઓ અને કાય પર િનયંિ ત

ધોરણે દેખરેખ રાખવા િરલાયન્સ પાસ શિક્તશાળી અન ે સ્વતં આંતિરક ઓિડટ િસસ્ટમ છે.

આંતિરક ઓિડટમા ં તમામ નાણાકીય, સંચાલન અન ે માિહતી ટેકનોલોજી િસસ્ટમ િનયં ણના મૂલ્યાંકનનો સમાવેશ થાય છે. કંપનીની ટીમ ઉપરાતં, િરલાયન્સની આંતિરક ઓિડટ પેનલ પર

કેટલીય અ ણી રા ીય અન ેઆંતરરા ીય વ્યાવસાિયક પેઢીઓ છે. ટોચની મેનેજમેન્ટ અન ેબોડર્ની ઓિડટ સિમિત, આંતિરક ઓિડટ પેનલના તારણો અને ભલામણોની સમીક્ષા કરે છે.

િરલાયન્સ ટિેલકોમ

િરલાયન્સ ટેિલકોમ િલિમટેડનો (RTL) બંધ િરલાયન્સ ુપ દ્વારા થયો છે.

કંપનીના બે ભાગો છે - મૂળભૂત અને સેલ્યલુર ટેિલફોનની સિવિસસ. કંપનીએ અમદાવાદ ઉચ્ચ અદાલતમા ં ગુજરાતમાં તેની મૂળભૂત સેવાઓનું 6 માચર્, 2003થી િવભાજન કરવા અરજી દાખલ કરી છે. િવભાજનની યોજના અંગ ેઅદાલતની મંજુરીની રાહ જોવાય છે.

RTL, ભારતમાં 15 રાજયોન ે આવરી લેતાં 7 ટેિલકોમ સકર્લોમા ં GSM ધોરણનો ઉપયોગ કરીને સેલ્યુલર સેવાઓ પૂરી પાડ ેછે. RTL એ 5 લાગુ પડતા સકર્લોમા ં50 ટકા િજલ્લા મુખ્ય મથકોને આવરી લઈન ેતેની રોલ આઉટ ફરજ પિરપૂણર્ કરી છે. સમીક્ષા હેઠળના વષર્ના અંતે, કુલ

ાહકોનો આધાર 5,40,000 કરતાં વધુ થયો છે, જેને આગલા વષર્ની સરખામણીમા ંઆ વષર્મા ં42 ટકાની વૃિધ્ધ ન ધાવી છે.

RTL ની નાણાકીય કામગીરીએ આગલા વષર્ કરતાં ન ધપા સુધારો દશાર્વ્યો હતો, અને તેની હાલની લોન ભરપાઈ કરવા ઉપરાંત તેના મૂડી ખચર્ની જવાબદારીઓ પિરપૂણર્ કરવા `100 કરોડ કરતાં વધુ રોકડનો ઉપયોગ કરાયો હતો.

વષર્ દરિમયાન, સરકાર ે સેલ્યલુર ઓપરેટરોન ે આસામ અને ઉ ર-પૂવર્ સકર્લોમાં કામગીરી િવસ્તારવા પરવાનગી આપી હતી. RTL આ દેશના વાિણિજયક રીતે નીભાવક્ષમ િવસ્તારોમા ંઆ સેવાઓ િવસ્તારવાનુ ંઆયોજન કરી રહી છે.

RTL એ તમામ સ્થાિનક ઓપરેટરો સાથ ેરા ીય રોિમગ સુિવધા શરૂ કરી છે અને તમામ મુખ્ય શહેરોન ેઆવરી લેતી આંતરરા ીય રોિમગ સુિવધા જલ્દીથી શરૂ કરશે.

િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમ

િડસમે્બર 2002માં િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમમે ભારતમાં િડિજટલ ાંિત આણી. કંપનીનો આકષર્ક શબ્દ યોગ છે "િજદગીની નવતર રાહ," જે, માિહતી અને સંદેશાવ્યવહારની શિકત પરવડી શકે તેવા ખચ સામાન્ય લોકોના હાથમા ં મૂકવવાના િરલાયન્સના સ્થાપક-અધ્યક્ષ ધીરુભાઈ અંબાણીનુ ંસ્વપ્ન િતિબિબત કરે છે.

િરલાયન્સ ઈન્ફોકામ,ે ભારતમાં 600 કરતાં વધુ શહરેો અન ેનગરોને જોડતા 60,000 િક.મી. ટેરાિબટ ક્ષમતાના ઓિપ્ટક ફાઈબર નેટવકર્ના સામર્થ્યને આધારે અ તન ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને ઓવરઆ કગ િડિજટલ ઈન્ ાસ્ કચર ઊભુ ં કયુ છે. િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમનું ધ્યેય, તેના ઓિપ્ટક ફાઈબર નેટવકર્ને મશ: િવસ્તારવાનો છે અને છેલ્લે ભારતના 640,000 ગામો અન ે2500 નગરોમાં દરેક વ્યિકત, ઘર અને કચેરીને અવરોધરિહત જોડાણની ક્ષમતા સાથ ે116,000 િક.મી. આવરી લેવાનુ ંછે.

િરલાયન્સ ઈન્ફોકોમમ, માિહતી ટેકનોલોજી અન ેસંદેશા-વ્યવહારના વૈિ વક ઈિતહાસમા ંસૌથી મોટા અન ેસૌથી જિટલ રોલઆઉટમા ં ાંિતકારી ડેટા, વીિડયો અન ેમૂલ્યવિધત સેવાઓ સ્તુત

કરશે. આ સેવાઓ ણ તબક્કામા ંશરૂ થવાની છે.

થમ તબક્કામાં રા વ્યાપી વાયરલસે નેટવકર્ મારફત િરલાયન્સ ઈિન્ડયામોબાઈલ સિવિસસના સ્વરૂપ ે મોબાઈલ ાંિતનુ ં લ ય રખાશે, જે ભારતની 90 ટકા વસિત સુધી પહ ચશે. છેલ્લ,ે સંદેશાવ્યવહારનુ ંમોજંુ દરેક ભારતીય સુધી પહ ચશે. આ ાંિત, કોઇ વ્યિક્તન ેતે ફરતી હોય ત્યાર ેપણ વાતચીત, ખરીદી, બેન્ક, લેવડ-દેવડ, મનોરજંન કરી શકશે અને પોતાને માિહતી દ રાખવામાં સક્ષમ બનાવશે.

બીજો તબક્કો, 50 લાખ ઉ ોગ ભવનોમાં દરેક ડેસ્કટોપ અને ઉપકરણ સાથ ે 100 mbps ઈથરનેટ જોડાણ પૂરું પાડીને ઉ ોગ નેટવ ે ાંિત શરૂ કરશે. આ છેલ્લ ે10 િમિલયન મકાનો સુધી પહ ચશે. આ ાંિત, લેવડ-દેવડોન ે કાયર્ક્ષમ, કાય ન ે અવરોધરિહત અને નવી આકષર્ક તકોને િવપુલ બનાવીન ેદરેક ઉ ોગને શિકતશાળી બનાવશે.

ીજા તબક્કામાં, િરલાયન્સ ઇન્ફોકોમમ શરૂઆતમાં 80 િમિલયન ઘરોન ેઅને છેલ્લ ેદરેક ઘરન ેઊંચી ગિતવાળા ઈથરનેટ જોડાણો પૂરાં પાડીન ે ાહક કેન્ ગામી ાંિતનો ારંભ કરશે. આ ાંિત, દરેક ઘરન ેટેિલિવઝન ચેનલોની ેણી, ઊંચી ગિતવાળી ટેિલફોની, ઓિડયો કોન્સરિન્સગ, વીિડયો કોન્ફરિન્સગ અને માગણી પર વીિડયોની જોગવાઈ કરશે.

26 િરલાયન્સ ઈન્ડસ્ ીઝ િલિમટેડ

20 *વાિષક અહવાલમાથંી લીધેલ પાઠ ુ ંઆ સી ુ ંભાષાતંર છે.

Veritas Investment Research Corporation

Director of Research

MARKETING PUBLISHING & ADMINISTRATION

Financial Services

Ohad Lederer, CA, CPA, CFA olederer@veritascorp.com

Yuting Liu, CA, CBV yliu@veritascorp.com

Energy & Special Situations

Sam La Bell, MBA slabell@veritascorp.com

Michael Valicek, CFA mvalicek@veritascorp.com

Telecommunications & Technology

Neeraj Monga, MBA nmonga@veritascorp.com

Desmond Lau, CA dlau@veritascorp.com

Accounting & Special Situations

Anthony Scilipoti, CA, CPA ascilipoti@veritascorp.com

Michael Yerashotis, CA, CBV myerashotis@veritascorp.com

Dimitry Khmelnitsky, CA dkhmelnitsky@veritascorp.com

Retail & Consumables

Michael Palmer, MBA mpalmer@veritascorp.com

Kathleen Wong, CA, CFA kwong@veritascorp.com

Power Funds, Utilities & Business Trusts

Darryl McCoubrey, CA dmccoubrey@veritascorp.com

Gold & Energy

Pawel Rajszel prajszel@veritascorp.com

Anthony Scilipoti, CA, CPA ascilipoti@veritascorp.com

Michelle Mercer mmercer@veritascorp.com

Nancy Cardoso

ncardoso@veritascorp.com

Neeraj Monga

વેિરટસ ઈન્વેસ્ટમેન્ટ િરસચર્ કોપ રેશન (“વેિરટસ”), તેના સંચાલકો, અિધકારીઓ, કમર્ચારીઓ તથા તેમના તદન નજદીકના પિરવારોને, ઉલ્લેખ કરેલ કંપનીઓને કોઈ સલાહ, નાણાંકીય સલાહ, રોકાણ બેિન્કગ ક ેઅન્ડર રાઈ ટગ સેવાઓ સ્તુત કરતા, અિભ ાયની પહેલ કે ફેરફારને આવરી લેતા અહેવાલના કાશનના 30 િદવસ પૂવ અને 5 િદવસ પછી ોફાઇલ કરેલ િસક્યોિરિટઝમાં કોઈપણ પોિઝશનનો વેપાર કરવા સામ ેિનષેધ કરવામાં આવે છે. વેિરટસે અહ દશાર્વવામાં આવેલ કંપનીઓને કોઇ કન્સલ ટગ, નાણાકીય સલાહ, ઇન્વેસ્ટમેન્ટ બ કગ અથવા અન્ડરરાઇ ટગ સેવાઓ આપી નથી. વેિરટસ અહ સ્તુત કરવામાં આવલે કોઇ પણ કંપનીઓ પાસેથી કોઈ સંશોધન ફી સ્વીકારનું નથી. આ અહેવાલમાં સમાિવ માિહતી ભરોસાપા ગણાતાં સ્ ોતમાથંી મેળવી છે, તેમ છતાં આપેલ માિહતીની ચોક્સાઈ અને/અથવા સંપૂણર્તા માટે વેિરટસની કોઇ બાંયધરી નથી અને ના તો વેિરટસ કોઈ જવાબદારી કે ઉ રદાિયત્વ લે છે. વ્યક્ત કરાયેલ તમામ અિભ ાયો જાહેરનામા િવના ફેરફારને અધીન છે. આ અહેવાલ મા માિહતી હેતુઓ માટે જ છે, અને અહ દશાર્વેલ િસક્યોિરિટઝ ખરીદવા કે વેચવાના િવચાર તરીકે સમાવેશ થતો નથી કે કોઈપણ રીતે તેવું અથર્ઘટન કરવું નહ . આ અહેવાલનો હેતુ, ધંધાની ચચાર્, િહસાબ અને નાણાકીય અહેવાલના મુ ાઓ તેમજ સામાન્યપણે સ્વીકૃત િહસાબના િસધ્ધાંતો અને મૂડીરોકાણાકારો િતની ઉપયોગીતાની મયાર્દાઓ પૂરી પાડવા માટે છે. આમ હોવાથી આ અહેવાલ પરથી એવું અનુમાન ન કરવું કે અહ દશાર્વેલ કોઈપણ કંપનીની િહસાબ પધ્ધિતની નીિતઓને સામન્યપણે સ્વીકૃત િહસાબ પધ્ધિતના િસધ્ધાંતોની વ્યાપક ેણી અંદર છૂટ અપાતી નથી, કે તે કંપની દ્વારા કામે લેવાયેલ નીિતઓ તેના ઓિડટરે (રો) મંજુર કરી ન હતી. વેિરટસની સ્પ લેિખત પૂવર્ મંજુરી િવના આ અહેવાલનંુ સંપૂણર્ કે આંિશક રીતે પુનસર્જન કરી શકાશે નહ . વેિરટસ 100 % કમર્ચારીની માિલકી ધરાવતી પેઢી છે. ©2011 વેિરટસ ઈન્વેસ્ટમેન્ટ િરસચર્ કોપ રેશન.

કેનેિડયન પેિસિફક ટાવર 100 Wellington Street West Suite 3110, PO Box 80 Toronto, Ontario, Canada M5K 1E7

ટેિલ: (416) 866-8783 ફેકસ: (416) 866-4146 www.veritascorp.com