psychosociale ondersteuning geüniformeerden

impact IFV congres Mentale Veerkracht Brandweer 7 juni 2016

psychosociale ondersteuning

geüniformeerden

Hans te Brake

7 juni 2016, IFV congres Mentale Veerkracht Brandweer

Waarom deze richtlijn?

• Wettelijke, economische en

morele argumenten.

• Geüniformeerde hulpverleners worden frequent geconfronteerd met schokkende gebeurtenissen

Noodzaak van een multidisciplinaire aanpak

• Er bestaan verschillen tussen de organisaties

• Er bestaan verschillen binnen organisaties, tussen verschillende regio’s/korpsen

Hoe komt een richtlijn tot stand?

• Vaststaande methodiek

• Systematisch literatuuronderzoek

• Wetenschappelijk onderzoek

• Best-practices: focusgroepen

• Bruikbaarheidstest

evidence based

Ontwikkeling richtlijn

Veerkracht als uitgangspunt

• Centraal staat de geüniformeerde en zijn eigen herstelmogelijkheden

• Meeste mensen zijn in staat op eigen kracht de ‘draad weer op te pakken’ na een schokkende gebeurtenis

mensen zijn veerkrachtig

• Wel is een steunende context daarbij van groot belang: collega’s, lotgenoten, familie, vrienden

• Daarnaast is er de eigen verantwoordelijkheid van de geüniformeerde werknemer

• Signalering van verwerkingsproblemen

• Juiste en tijdige doorverwijzing

• ‘Kringenmodel’(Gersons, 2005)

• Toepasbaar op alle organisaties

• Ruimte voor eigen invulling

• Geüniformeerde en de collega’s staan centraal

Collegiale ondersteuning

• Invulling van de steunende context binnen de geüniformeerde organisatie

• Ondersteuning door de directe collega’s: goed toegankelijk, laagdrempelig

• Geen oordeel, commentaar of kritiek, maar openheid, begrip en steun

• Sluit aan bij bestaande werkwijze: BOT, COG

• Collega’s (en leidinggevenden!) spelen een belangrijke rol in tijdige signalering van verwerkingsproblemen

Georganiseerde collegiale ondersteuning

Incident: potentieel schokkende gebeurtenis

Incidentenlijst (politie)

• Geweldsincidenten door of tegen een politieambtenaar• Een collega die gewond raakt of overlijdt (ook zelfdoding)• Lijkvinding, zelfdoding• Reanimatie• Ongeval/ incident met overleden of (ernstig) gewonden• Lijkschouwing• Prik- of bijtincidenten• ‘Bizarre’ of ‘uitzonderlijke’ omstandigheden

Constateren

Meestal via meldkamer (112-centrale)• incidentenlijst TCO piket

• TCO maakt overweging om in te zetten

Signalering/monitoring leidinggevende• bijvoorbeeld na een (operationele) debriefing

Eigen initiatief medewerker• eigen verantwoordelijkheid• psycho-informatie

Inzet collegiale ondersteuning

Inschatting situatie• overleg tussen TCO en leidinggevende

ter plekke: inzet nodig?• debriefing met TCO?• multidisciplinaire debriefing?

Eerste contact met TCO• hoe gaat het?• praktische hulp nodig?• aanbod gesprek, na enkele dagen• contact liefst face-to-face, anders

telefonisch

Uitvoeren van collegiale ondersteuning

Eerste gesprek• enkele dagen na het eerste contact,

rustige omgeving• indien nodig: advies tot doorverwijzing

of tweede gesprek

Tweede gesprek• na vier tot 6 weken• indien nodig: advies tot doorverwijzing

of derde gesprek

Derde gesprek• drie maanden na het incident• indien nodig: advies tot doorverwijzing• geen vervolggesprek binnen TCO !

Aandachtspunten

Vertrouwelijkheid• geen verschoningsrecht (art. 218

Wetboek van Strafvordering)• benoemen aan begin gesprek

Psycho-informatie• normaliseren, reacties benoemen

Psycho-informatie

• Erkenning en herkenning van het meegemaakte

• Het benadrukken van het belang van aspecten als watchful waiting (welke reacties zijn normaal, wanneer wordt het abnormaal)

• Slechts een minderheid van de getroffenen ontwikkelt langdurige en ernstige klachten

• De eigen natuurlijke herstelmogelijkheden (veerkracht) zijn doorgaans voldoende

• Wijs op het beschikbare aanbod van psychosociale ondersteuning en hoe dit te gebruiken

Blijf denken en kijken!

(normale?) reacties

• Gevoelens: somberheid, boosheid, woede-uitbarstingen, angst, hulpeloosheid, alert en waakzaam zijn, wrok, schuld, schaamte, hopeloosheid

• Gedachten: piekeren, concentreren, vergeetachtig en negatieve gedachten. Je denkt steeds aan de gebeurtenis terug. Vragen blijven rondspoken

• Lichamelijk: (hoofd)pijn, buikpijn, rugpijn, je voelt je gespannen, je bent erg moe of onrustig

• Gedrag: slaapproblemen, toenemend gebruik van alcohol, medicijnen of nicotine, afzonderen en terugtrekken, achterdochtiger zijn, kort lontje

Advies tot doorverwijzen

• TCO kan niet verwijzen, wel adviseren• Verwijzing kan wel via BMW, geestelijk

verzorging, leidinggevende, of bedrijfsarts

Informeren operationeel leidinggevende en coördinator

• Tijdens gehele proces op de hoogte houden, in overleg met de medewerker

• Naam, incident, aanbod TCO en wel/niet accepteren daarvan door medewerker

• Geen informatie over inhoud van gesprek, zonder toestemming van medewerker

Registratie

• Inzicht verkrijgen in de collegiale ondersteuning binnen de politieorganisatie

• Gestapelde incidenten bij een collega te signaleren• Kwaliteit bewaken van gevoerde gesprekken en verwijzingen

(tijdig, niet te veel)• Eenvoudiger kunnen rapporteren naar de leiding van een

regionale eenheid

• Registratiesysteem bevindt zich in een afgeschermde omgeving en is conform de Wet persoonsgegevens

Een ‘zelfscreener’

Instrument om inzicht te krijgen in de eigen weerbaarheid, het helpt om de eigen verantwoordelijkheid te kunnen nemen.

Vragen naar werk gerelateerde stressoren en energiebronnen.

Pilot bij KP en zeden-recherche: literatuurstudie; groepsinterviews; vragenlijstafname, expertmeetings.

Toegevoegde waarde:

1. Directe feedback: vergelijking met je collega’s

2. Directe feedback: vergelijking met je eigen eerdere score

3. Database: in later stadium -> normgroep groter, meerkennis predictieve waarde afzonderlijke items.

Voorstel zelfscreener

Start Zelfscreener

Algemene vragen

Persoonlijke hulpbronnen

Stressoren

Energiebronnen

Implementatie politie gaat door

• Observaties en gesprekken met TCO Eenheidscoördinatoren, TCO Operationeel Coördinatoren, TCO-medewerkers en ‘normale’ medewerkers;

• Kennissessies met Eenheidscoördinatoren;

• Landelijke Inventarisatie TCO (LIT)-sessies met TCO vertegenwoordiging van alle eenheden.

• Het resultaat

– ‘Verschilmatrix’

– Obstakellijst – met oplossingen

Verschilmatrix (voorbeeld)

Wat doet de brandweer?

• ‘Handreiking Opvang en Nazorg Brandweer’ (in ontwikkeling)

• Steunpunt Brandweer (vgl Nationale Politie, defensie)

• Waar is nog meer behoefte aan? Zijn jullie klaar voor implementatie?

Dank voor uw aandacht

• De richtlijn psychosociale ondersteuning geüniformeerden en

het eindrapport van de focusgroepen zijn als PDF te

downloaden via: www.impact.arq.org

• Voor meer informatie over de pilot kunt u contact opnemen

met de projectleider:

Hans te Brake H.te.brake@impact.arq.org

psychosociale ondersteuning geüniformeerden

Documents

2/,respubca.home.xs4all.nl/pdf/gelakte-bijlagen-2.pdf · 12-10-2011 Ondersteuning l&R Ondersteuning Inrichtin en Realisatieplan 110-2011 Ondersteuning 18R Ondersteuning Inrichtin

3.5. lOgIstIeke OndersteunIng

Psychosociale zorg in de IKR-regio

detecteren behoefte Leidraad voor verwijzing psychosociale ... · samenvatting richtlijn detecteren behoefte psychosociale zorg Uitgave van Integraal Kankercentrum Nederland oncoline@iknl.nl

dertig jaar psychosociale interventies bij schizofrenie

Van crisiscommunicatie naar risicocommunicatie · 11. Communiceren over psychosociale ondersteuning 22 12. Emotionele impact en rouw 24 13. ... 1 Met veel dank aan Agentschap Integratie

Rapportage landelijke capaciteit professionele psychosociale oncologische zorg

Werkmap Werkdruk en Psychosociale Belasting Arboconvenant

PROGRAMME DE RÉHABILITATION PSYCHOSOCIALE EN PSYCHIATRIE … · programme de rÉhabilitation psychosociale en psychiatrie 2019 module1 module2 module3 module4 module5 24 janvier

Psychosociale problemen Chris Verhaak

Richtlijn psychosociale ondersteuning geüniformeerden · gebeurtenis. Psychologische debriefing wordt afgeraden, omdat niet wetenschappelijk is aangetoond dat dergelijke debriefingen

Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA) - 365 Goesting · Inhoudelijke informatie vragenlijst ervaren Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA) 365goesting heeft een eigen valide en betrouwbare

Psychosociale hulpverlening in de huisartsenpraktijk

Functies van Religie in de Psychosociale Traumazorg bij ... · levensbeschouwing bij traumaverwerking en de (directe) psychosociale nazorg voor brandweer- en Defensiepersoneel. Werkzaamheden

Implementatiemonitor Richtlijn psychosociale ondersteuning

Het meten van psychosociale arbeidsbelasting

L'intervention psychosociale: une réalité policière du 21e

Charge psychosociale

Hoogbegaafdheid in de psychosociale gezondheidszorg · Hoogbegaafdheid in de psychosociale gezondheidszorg, C.M.H. Bezembinder -de Wolf HB versus verschillende psychosociale klachtenbeelden

Psychosociale triage: nut en noodzaak