Polikistik Over Sendromu tanısında AMH

SŞSŞ

Prof.Dr.Sezai ŞAHMAYProf.Dr.Sezai ŞAHMAYİ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kadın hastalıkları ve Doğum İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kadın hastalıkları ve Doğum

ABDABDÜreme Endokrinolojisi ve İnfertilite Bilim DalıÜreme Endokrinolojisi ve İnfertilite Bilim Dalı

SŞSŞ

PKOS tanısı önemlidirPKOS tanısı önemlidir

• PKOS, çok sayıda fenotipe sahiptir,PKOS, çok sayıda fenotipe sahiptir,

• Net ve kesin tarifi gereklidir,Net ve kesin tarifi gereklidir,

• İnfertilite, Kanama düzensizlikleri (AUB), İnfertilite, Kanama düzensizlikleri (AUB), obesite, metabolik sendrom, endometrial obesite, metabolik sendrom, endometrial kanser,kanser,

• PKOS yaşam boyu takip gerektirir,PKOS yaşam boyu takip gerektirir,

• Hastalığın tanı ve şiddetini gösteren objektif bir Hastalığın tanı ve şiddetini gösteren objektif bir belirtece ihtiyaç vardır.belirtece ihtiyaç vardır.

SŞSŞ

Yaşam boyu HiperandrojenismYaşam boyu Hiperandrojenism

İntrauterinİntrauterinDüşük Doğum AğırlığıDüşük Doğum Ağırlığı

PrepubertalPrepubertalPrematüre pubarşPrematüre pubarş

AdolösanAdolösanFonksiyonel ovaryan HAFonksiyonel ovaryan HA

ErişkinErişkinPKOSPKOS

İleri yaşİleri yaşMetabolik sendromMetabolik sendrom

Blume Peytavi U et al.:Hair growth and disorders, Springer, Berlin, 2008Blume Peytavi U et al.:Hair growth and disorders, Springer, Berlin, 2008

SŞSŞ

PKOS tanısında

3 bulgu

PKOS tanısında

3 bulgu

1.1. HiperandrogenismHiperandrogenism

2. Oligo/Amenore2. Oligo/Amenore

3. USG’de Polikistik Over Morfolojisi 3. USG’de Polikistik Over Morfolojisi

(PKOM)(PKOM)

SŞSŞ

1. Hiperandrojenism Bulguları1. Hiperandrojenism Bulguları• Hiperandrojenemi

Androjen fazlalığı, PKOS’lu hastaların %60-80’nindegörülür.

En sık artan androjen Serbest Testosterondur.

• Hirsutism

Hiperandrojenismin en sık rastlanan (%60-70) klinik bulgusudur. FG>6 (3-8?)

• Akne

Özellikle genç PKOS’lu hastaların 1/3’nde görülür.

• Alopesi

Vertekste kıllanmanın azalmasıdır. Az rastlanan bir semptomdur. (%5)

SŞSŞ

Hiperandrojenism semptomları

Hiperandrojenism semptomları

Sahmay S, Atakul N ve ark, BaskıdaSahmay S, Atakul N ve ark, Baskıda

SŞSŞ

FFerriman erriman GGallweyallwey skorlaması skorlaması

SŞSŞ

PKOS’da Hiperandrojenemi ve HirsutismPKOS’da Hiperandrojenemi ve Hirsutism

Azziz R et al.: Azziz R et al.: Fertil Fertil Steril Steril 91,91,: : 20092009

SŞSŞ

2. Oligo-Amenore (Kronik anovülasyon)2. Oligo-Amenore (Kronik anovülasyon)

• PKOS’da genellikle anovülasyon sonucu, PKOS’da genellikle anovülasyon sonucu, oligo-oligo-amenoreamenore görülür. <8 siklus/yıl veya >35gün. görülür. <8 siklus/yıl veya >35gün.

• Menstrüel düzensizlik (oligo/amenore) oranı %75 Menstrüel düzensizlik (oligo/amenore) oranı %75 dir.dir.

• PKOS’da regüler sikluslarda dahi ovülatuar PKOS’da regüler sikluslarda dahi ovülatuar disfonksiyon söz konusu olabilir. (subklinik disfonksiyon söz konusu olabilir. (subklinik oligo/anovülasyon)oligo/anovülasyon)

• Kronik anovülasyon, PKOS tanısında temel Kronik anovülasyon, PKOS tanısında temel bulgudur.bulgudur.

SŞSŞ

• Folikül sayısı >12

• Folikül boyutu 2-9mm.

• İri Yumurtalık (Over hacmi >10cm3)

stromastroma

Ultrasonografide Ultrasonografide

Yumurtalığın Yumurtalığın

tipik tipik

POLİKİSTİKPOLİKİSTİK

Görünümü Görünümü

3. Polikistik Over Morfolojisi (PKOM)3. Polikistik Over Morfolojisi (PKOM)3. Polikistik Over Morfolojisi (PKOM)3. Polikistik Over Morfolojisi (PKOM)

USG’de PKOM USG’de PKOM görünümü görünümü

%22 <35, %8 >35%22 <35, %8 >35

PKOMPKOM ((PPolioliKKistik istik OOver ver MMorfolojisi) orfolojisi) tanımıtanımı

SŞSŞ

PCOS – Tanı KriterleriPCOS – Tanı Kriterleri

NIH NIH (1990)(1990)

Rott Rott (2003)(2003)

AES AES (2006)(2006)

HyperandrojenisHyperandrojenismm ++ +/-+/- ++

Oligo/amenoreOligo/amenore ++ +/-+/- +/-+/-

PKOM (USG)PKOM (USG) +/-+/- +/-+/-

Hiperandrojenisme neden olan bir başka etkenin Hiperandrojenisme neden olan bir başka etkenin olmaması.olmaması.

SŞSŞ

PKOS FenotiplerPKOS Fenotipler(Semptom ve tariflere göre)(Semptom ve tariflere göre)

Kopera D et al.:Int J Trichology 2:30, 2010Kopera D et al.:Int J Trichology 2:30, 2010

Goodarzi MO et al.:Goodarzi MO et al.:Nat. Rev. Endocrinol. 7Nat. Rev. Endocrinol. 7::219219, , 2011 2011

Azziz R et al.: Azziz R et al.: Fertil Fertil Steril Steril 91,91,: : 20092009

SŞSŞTehrani FR et al.:Tehrani FR et al.:Reproductive Biology and Endocrinology Reproductive Biology and Endocrinology , , 9:399:39, 2011, 2011

Prevalence of PCOSPrevalence of PCOSusing different definitionusing different definition

Prevalence of HAPrevalence of HA

SŞSŞ

Primer ve küçük antral Primer ve küçük antral foliküllerden salgılanır.foliküllerden salgılanır.

Granülosa hücreleri Granülosa hücreleri salgılar.salgılar.

FSH ile etkileşimi yok FSH ile etkileşimi yok veya çok azdır. veya çok azdır.

Overin foliküler Overin foliküler yapısının tek yapısının tek markörüdür.markörüdür.

Visser, J. A. et al. Nat. Rev. Endocrinol 10:331, 2012Visser, J. A. et al. Nat. Rev. Endocrinol 10:331, 2012

Antimüllerien Hormon (AMH)

Müllerien Inhibiting Sustance (MIS) Müllerien Inhibiting Hormone (MIH)

Antimüllerien Hormon (AMH)

Müllerien Inhibiting Sustance (MIS) Müllerien Inhibiting Hormone (MIH)

Prof.Albert JostProf.Albert Jost1947 1947 - - MIHMIH

SŞSŞ

AMH ve PKOS ilişkisi - 1AMH ve PKOS ilişkisi - 1

• AMH yüksekliği; antral folikül sayısının artışı ve/veya granülosa hücrelerinin AMH sekresyon artışından kaynaklanırWang et al., 2007, Mulders et al., 2004

• PKOS’lu kadınların foliküler sıvılarında AMH düzeyi daha yüksektir.

Das et al., 2008

• AFC ve serum AMH düzeyleri paralel seyreder.Thaı´s S. Et al. 2010

• AMH’nın androjen düzeyi ile pozitif korelasyonu söz konusudur. Pigny et al. 2003, Laven et al. 2004, Eldar-Geva et al. 2005

• PKOS’lu kadınlarda serum AMH düzeyleri ile LH düzeyi ilişkilidir.

Luciano G et al. 2009, Neoklis A. Et al. 2010

SŞSŞ

• AMH AMH düzeyi, PKOS ana fenotipleri ile ilişkilidir.düzeyi, PKOS ana fenotipleri ile ilişkilidir. La Marca et al., 2004; Pigny et al., 2006 La Marca et al., 2004; Pigny et al., 2006

• AMH AMH düzeyi , PKOS şiddeti ile paralel seyreder.düzeyi , PKOS şiddeti ile paralel seyreder.Fleming et al., 2006Fleming et al., 2006

• PKOS tanısında, antral folikül sayısı yerine PKOS tanısında, antral folikül sayısı yerine AMH AMH ölçümü kullanılabilir.ölçümü kullanılabilir. Pigny et al., 2006Pigny et al., 2006

• AMHAMH’nın PKOS tanısında iyi bir belirteç olabileceği ’nın PKOS tanısında iyi bir belirteç olabileceği vurgulanmaktadır.vurgulanmaktadır.La Marca and VolpeLa Marca and Volpe A, 2006 A, 2006

AMH ve PKOS ilişkisi - 2AMH ve PKOS ilişkisi - 2

SŞSŞSahmay S, Guralp O et al.:Reprod Med Biol. 10:113, 2011Sahmay S, Guralp O et al.:Reprod Med Biol. 10:113, 2011

PKOS ve PKOS ve nonPKOS’danonPKOS’da VKİ ve AMH düzeyiVKİ ve AMH düzeyi

SŞSŞ

BMI BMI doesdoes’nt ’nt effect effect on serum AMH levels in on serum AMH levels in

womenwomenwith and without PCOS.with and without PCOS.

AMH (ng/ml)AMH (ng/ml)

Sahmay S, Guralp O et al.:Reprod Med Biol. 10:113, 2011Sahmay S, Guralp O et al.:Reprod Med Biol. 10:113, 2011

SŞSŞ

PKOS tanısında artmış AMH düzeyiPKOS tanısında artmış AMH düzeyi

Sahmay S, Atakul N et al.: Sahmay S, Atakul N et al.: Acta Obstet Gynecol Scand. 2013 Acta Obstet Gynecol Scand. 2013 Dec;92(12):1369-74. Dec;92(12):1369-74. doi: 10.1111/aogs.12247. Epub 2013 Oct 15.doi: 10.1111/aogs.12247. Epub 2013 Oct 15.

SŞSŞ

7,347,34

2,242,24

PCOS PCOS (n.419)(n.419) ControlControl

PKOS’nda serum AMH PKOS’nda serum AMH düzeyidüzeyi

PKOS’nda serum AMH PKOS’nda serum AMH düzeyidüzeyi

PKOS’nda artmış serum PKOS’nda artmış serum

AMH düzeyi folikül sayısıAMH düzeyi folikül sayısı

artışının yanında foliküler artışının yanında foliküler

üretimin de artışındandır.üretimin de artışındandır.

KontrolKontrol(n.151)(n.151)

Sahmay S, Atakul N et al.: Sahmay S, Atakul N et al.: Acta Obstet Gynecol Scand. 2013 Acta Obstet Gynecol Scand. 2013 Dec;92(12):1369-74. Dec;92(12):1369-74. doi: 10.1111/aogs.12247. Epub 2013 Oct 15.doi: 10.1111/aogs.12247. Epub 2013 Oct 15.

SŞSŞ

AUC=0,916AUC=0,916

3,79 81,1 86,3

3,94 80,0 89,8

4,19 77,1 91,4

Cut-off Sens. Spes.

PKOS tanısında serum AMH sınır PKOS tanısında serum AMH sınır değerideğeri

PKOS tanısında serum AMH sınır PKOS tanısında serum AMH sınır değerideğeri

Sahmay S, Atakul N et al.: Sahmay S, Atakul N et al.: Acta Obstet Gynecol Scand. 2013 Acta Obstet Gynecol Scand. 2013 Dec;92(12):1369-74. Dec;92(12):1369-74. doi: 10.1111/aogs.12247. Epub 2013 Oct 15.doi: 10.1111/aogs.12247. Epub 2013 Oct 15.

SŞSŞ

Yaş gruplarına göre Yaş gruplarına göre PCOS ve nonPCOS’ta AMH değerleriPCOS ve nonPCOS’ta AMH değerleri

Yaş gruplarına göre Yaş gruplarına göre PCOS ve nonPCOS’ta AMH değerleriPCOS ve nonPCOS’ta AMH değerleri

Age of PCOS

Age of Control

p (Age)

AMH-PCOS

(ng/ml)

AMH-Control (ng/ml)

p (AMH)

35-40 years

36.4±1.6 (n=29)

37.0±1.4 (n=130)

0.06 5.4±2.2 1.7±1.3 0.001

29-34 years

31.1±1.6 (n=99)

31.3±1.6 (n=143)

0.17 6.8±3.4 2.3±1.6 0.001

23-28 years

25.4±1.7 (n=174)

26.1±1.5 (n=83)

0.01* 7.6±4.1 2.7±1.8 0.001

17-22 years

19.4±1.9 (n=117)

19.9±1.3 (n=16)

0.31 7.8±4.5 3.9±2.5 0.001

Sahmay S, Atakul N et al.: Sahmay S, Atakul N et al.: Acta Obstet Gynecol Scand. 2013 Acta Obstet Gynecol Scand. 2013 Dec;92(12):1369-74. Dec;92(12):1369-74. doi: 10.1111/aogs.12247. Epub 2013 Oct 15.doi: 10.1111/aogs.12247. Epub 2013 Oct 15.

SŞSŞ

PKOS`de AMH düzeyi anlamlı olarak yüksektir

PKOS`de AMH düzeyi anlamlı olarak yüksektir

Sahmay S, Atakul N et al.: Sahmay S, Atakul N et al.: Acta Obstet Gynecol Scand. 2013 Acta Obstet Gynecol Scand. 2013 Dec;92(12):1369-74. Dec;92(12):1369-74. doi: 10.1111/aogs.12247. Epub 2013 Oct 15.doi: 10.1111/aogs.12247. Epub 2013 Oct 15.

SŞSŞ

AMH Percentile – PCOS oranıDüşük AMH değerlerinde PCOS olasılığı cok

azdır.

AMH Percentile – PCOS oranıDüşük AMH değerlerinde PCOS olasılığı cok

azdır.

Sahmay S, Atakul N et al.: Sahmay S, Atakul N et al.: Acta Obstet Gynecol Scand. 2013 Dec;92(12):1369-Acta Obstet Gynecol Scand. 2013 Dec;92(12):1369-74. 74. doi: 10.1111/aogs.12247. Epub 2013 Oct 15.doi: 10.1111/aogs.12247. Epub 2013 Oct 15.

SŞSŞ

PKOS ana fenotiplerinde AMH düzeyiPKOS ana fenotiplerinde AMH düzeyi

Sahmay S, Atakul N, Oncul M, Tuten A, Aydogan B, Seyisoglu H..Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2013, 170(1):157-61

SŞSŞ

PKOS şiddeti AMH düzeyi ile ilşkilidir(n.276)

PKOS şiddeti AMH düzeyi ile ilşkilidir(n.276)

Patient number

(%)Age

BMI(kg/m2)

AMH(ng/ml)

FSH(Iu/L)

LH(Iu/L)

E2(pml/l)

DHEAS(nmol/l)

17-OHP(nml/l)

Total T(nmol/l)

Free T(nmol/l)

PCOM+/OA+/HA+ 119 (22,2 24,73 26,16 9,50 4,50 5,86 41,23 358,97 1,89 110,46 2,39

PCOM+/OA+/HA- 61 (11,4) 24,77 25,02 8,02 4,77 5,65 35,18 348,43 1,15 108,38 3,28

PCOM+/OA-/HA+ 45 (8,4) 24,73 25,25 6,12 5,62 4,86 37,39 358,31 1,60 114,52 2,08

PCOM+/OA-/HA- 25 (4,7) 27,04 25,37 5,52 5,62 4,18 43,80 292,71 1,22 102,85 1,71

PCOM-/OA+/HA+ 26 (4,8) 23,12 27,57 3,06 4,46 3,72 29,60 350,12 2,42 102,09 3,56

Sahmay S, Atakul N, Oncul M, Tuten A, Aydogan B, Seyisoglu H..Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2013, 170(1):157-61

SŞSŞ

PKOS şiddeti AMH düzeyi ile ilşkilidir(n.276)

PKOS şiddeti AMH düzeyi ile ilşkilidir(n.276)

Patient number

(%)Age

BMI(kg/m2)

AMH(ng/ml)

FSH(Iu/L)

LH(Iu/L)

E2(pml/l)

DHEAS(nmol/l)

17-OHP(nml/l)

Total T(nmol/l)

Free T(nmol/l)

PCOM+/OA+/HA+ 119 (22,2 24,73 26,16 9,50 4,50 5,86 41,23 358,97 1,89 110,46 2,39

PCOM+/OA+/HA- 61 (11,4) 24,77 25,02 8,02 4,77 5,65 35,18 348,43 1,15 108,38 3,28

PCOM+/OA-/HA+ 45 (8,4) 24,73 25,25 6,12 5,62 4,86 37,39 358,31 1,60 114,52 2,08

PCOM+/OA-/HA- 25 (4,7) 27,04 25,37 5,52 5,62 4,18 43,80 292,71 1,22 102,85 1,71

PCOM-/OA+/HA+ 26 (4,8) 23,12 27,57 3,06 4,46 3,72 29,60 350,12 2,42 102,09 3,56

Sahmay S, Atakul N, Oncul M, Tuten A, Aydogan B, Seyisoglu H..Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2013, 170(1):157-61

SŞSŞ

AMH düzeyinin PKOM ve OA ile ilişkisiAMH düzeyinin PKOM ve OA ile ilişkisi

Sahmay S , Aydın Y, et al.:Sahmay S , Aydın Y, et al.:Gynecol Endocrinol. 2014 Feb;30(2):130-4Gynecol Endocrinol. 2014 Feb;30(2):130-4doi: 10.3109/09513590.2013.867320. Epub 2013 Dec 16.doi: 10.3109/09513590.2013.867320. Epub 2013 Dec 16.

Serum AMH düzeyi, PKOM ve siklus düzeni ile sıkı ilişkilidir,Serum AMH düzeyi, PKOM ve siklus düzeni ile sıkı ilişkilidir,Buna karşılık, hirsutism ve androjenik hormonlarla ilişki değildir.Buna karşılık, hirsutism ve androjenik hormonlarla ilişki değildir.

SŞSŞ

AMH’nın klinik olarak HA ile ilişkisiAMH’nın klinik olarak HA ile ilişkisi

Sahmay S , Aydın Y, et al.:Sahmay S , Aydın Y, et al.:Gynecol Endocrinol. 2014 Feb;30(2):130-4Gynecol Endocrinol. 2014 Feb;30(2):130-4doi: 10.3109/09513590.2013.867320. Epub 2013 Dec 16.doi: 10.3109/09513590.2013.867320. Epub 2013 Dec 16.

SŞSŞ

PKOS tanısında AMH ve klinik semptom kombinasyonu

PKOS tanısında AMH ve klinik semptom kombinasyonu

Sahmay S, Aydın Y, Oncul M, Senturk LM: J Assist Reprod Genet. 2014 Sahmay S, Aydın Y, Oncul M, Senturk LM: J Assist Reprod Genet. 2014 Feb;31(2):213-20. doi: 10.1007/s10815-013-0149-0. Epub 2013 Dec 18.Feb;31(2):213-20. doi: 10.1007/s10815-013-0149-0. Epub 2013 Dec 18.

SŞSŞ

PKOS, PKOM ve Normal Overlerde AMHPKOS, PKOM ve Normal Overlerde AMHPKOS, PKOM ve Normal Overlerde AMHPKOS, PKOM ve Normal Overlerde AMH

10,86 ng/ml

7,31 ng/ml

3,30 ng/ml

Homburg R. Et al.:Hum Reprod 2013;28:1077-1083.Homburg R. Et al.:Hum Reprod 2013;28:1077-1083.

SŞSŞDewailly et al.:J Clin Endocrinol Metab, 95:4399, 2010Dewailly et al.:J Clin Endocrinol Metab, 95:4399, 2010

PKOS tanısında kullanılan klasifikasyonlara PKOS tanısında kullanılan klasifikasyonlara AMH adaptasyonuAMH adaptasyonu

SŞSŞ

PKOS tanısında AMH ve klinik bulgularPKOS tanısında AMH ve klinik bulgularPKOS tanısında AMH ve klinik bulgularPKOS tanısında AMH ve klinik bulgular

DewaillyDewailly D, D, Gronier Gronier H et al.: H et al.:Human Reproduction, Vol.26, No.11 pp. 3123–3129, Human Reproduction, Vol.26, No.11 pp. 3123–3129, 20112011

SŞSŞ

• AMH, Primer ve küçük antral foliküllerden salgılanır,AMH, Primer ve küçük antral foliküllerden salgılanır,

• Overin foliküler yapısının önemli bir markörüdür,Overin foliküler yapısının önemli bir markörüdür,

• AMH yüksekliği; AFS artışı ve/veya granülosa AMH yüksekliği; AFS artışı ve/veya granülosa hücrelerinin AMH sekresyonu artışından kaynaklanır,hücrelerinin AMH sekresyonu artışından kaynaklanır,

•PKOS’lu hastalarda, serum AMH düzeyi 2-3 kat daha yüksektir,PKOS’lu hastalarda, serum AMH düzeyi 2-3 kat daha yüksektir,

•AMH stabil bir belirteç olup, tek ölçüm yeterlidir,AMH stabil bir belirteç olup, tek ölçüm yeterlidir,

•AMHAMH düzeyi, PKOS şiddeti ile de paralellik göstermektedir, düzeyi, PKOS şiddeti ile de paralellik göstermektedir,

•AMH, PKOS tanı ve klasifikasyonunda yeni bir AMH, PKOS tanı ve klasifikasyonunda yeni bir belirteçdir.belirteçdir.

ÖzetÖzet

SŞSŞ

Bir ülkede yalakalığın getirisi, Bir ülkede yalakalığın getirisi, dürüstlüğün getirisinden daha fazla ise, dürüstlüğün getirisinden daha fazla ise,

o ülke batar. o ülke batar. MONTESQUİEUMONTESQUİEU

İlim Ve Sanat, İlim Ve Sanat, İlgi Görmediği İlgi Görmediği

Yerden Yerden Göç Eder. Göç Eder. İBNİ SİNAİBNİ SİNA

Alçak Olan Kimse Düşmekten Alçak Olan Kimse Düşmekten Korkmaz. ARİSTOKorkmaz. ARİSTO

SŞSŞ