View
222
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
1/796
1
6
2011
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
2/796
2
941 (479.25)914 (479.25):327 63.3 (2) + 26.89 (2) + 66.4
282
` ` `
-
. , : 282 - .: , 2011..6 /.` , .- 798 :
: :
:
:
. , , , :
941 (479.25)914 (479.25):327 63.3 (2) + 26.89 (2) + 66.4
ISBN 978-99941-2-559-3
, 2011 .
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
3/796
3
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
4/796
4
-: ` , : , - - , - -, - : - , - -
- : - : ` , - , : - , . ,- :
: - ,
, , , , -, , : , , -, , -, - - : , , : - : , -
, , , , - : , , :
, , ` - - , , :
-
- -
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
5/796
5
: , , , -: , : -
, ` -: : , , : - , - , -: ` - : - :
- : , , :
-, , :
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
6/796
6
15
() ` , - : ,` , ` , ` - (, ): : : , : : - , , . ,
1
: , , -, , , , ,
2:
(387 .) , , , , ,
3: 16 16,5 . .
- : :
( , ) - , (),
` (, ), ` -
4:
: ( ,` ) ` , ( , ` ) - ` , : -
1. , -, , 1963, 46:2 , 110:3 - (` ) , -, ` , ` , ` (), `, ` , ` , ` : , , :4 1800 : ` 3301 : , ` , ` ( ` 4-4,5 ): `
, , , , , : - : , : :
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
7/796
7
, ` : - , - : , -, ` :
` 5
: , (
) , . . . 9- - ` ----6: - (. . . 786-764 .) - ` 785-784 . (), (-` ) : - -: . . . 8- - , , , , . . . 2- - , - , ` - : -. , - : ` . . . 8- , - ` - -
7
:` (. . .
6-2- .) : - , ` . : - , - - ` - -
8:
- . . . 3- : , -
-, , - -
5 13-14- . . ` ` : , -, ., 1986, 303:6. , , . I, I, .,1998, 94, 132, 195, 203-204 , . , , ., 1981, 58, 67:7 . , , . ,
., . , ., 1971:8. , , , 1881, , . , - , . , 1885, 35:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
8/796
8
, ` ` : , ` : : , -
, -, , 9:
, . . . 3- - , , , - : , . . . 270- . - (, ), , , - , : -
10 , -
: : , . . 2- (189-160), , ( ` - . .) `
11:
-: , ` ,
12, -
: , - , . -, :
, : : , :
, - ` : ` 428 ., . . I (1-52 .), , ,
: - , ,
9 , , 2700 . , ` ` , 1400 . : . , -, 78:10 : ` :11, , . 1, ., 1940, 54-57:
, 196:12 ( ), . 1, , 1955, 48-49():
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
9/796
9
: , ` , - , , , 13: -
: , , , ,
14:
` , , - :
- (350-368) - : , - ` . ... , , 15:
, , 3-4- . - :
16
: : 70 20-: 4 200 17:
387 . - , 428 . -
, , - ` :
, 7- ` : 7- , - , : , 7- . - ` , , , -
18: ,
, :
13 , 85-86:14 , , () 320- . :15. , , . -, ., 1987, 322:16 , (10-13- .) ( ):17. , , ., 1987, 282, 294, .
. , , , 1890, 424-425:18 , , ., 114: , 682:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
10/796
10
` 7- . 40-50- .` , , :
9- . , - (890-914), ` -
19
:10- . 70-80- . -
(` , ) : -, ` 20, , 10- . : 11- . : -
21 -
` -, , ` - : - - 11- . - , ` (` , `): - 1044-1047 . - - : - :
: 1064 . - : - ... , ( - ..),- ,- , (- - . .) -
. ` ` - . . , `
22:
. ` - ... - , , -
23:
, 11- -
19 , , 1912, 244:20 :21 :22 , , . , ., 1991, 158:23 , , 1861, 136: , , ` : , ` , : ,
, ` : , . :
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
11/796
11
- :
12- (1089-1125) -- : 11- , , : 1175 . -
- - : - (1156-1184)
24:
... ,
25: XII
, (1184-1213) ,
26:
() , ` - , , - (XII . XIII . ) , - : , -, -, , , - : , , - :
, - () (): - , ` ,
, , ` : , ` , : : -: , , :
XIII. 20- - , 30-` -
27: , ,
: 1245 .
` : 1266. , - , -` , ,
24 . , , ., 1980, 18-19:25 , . 2, ., 1956, 502, .` . ,, ., 1942, 18-19:26 , , .
5, , 1985, 37, 46 ():27 (1207-1318), ., ., 1971, 66, 73:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
12/796
12
: XIV . , - , -, - 1535 .` , -, ` , XV .-` :
, , , - 28:
XV . :1484 . , - ,
29: 1535 .
- : 1547 . : 1555 . - : 1578 . - , , ` (,) ` 1637 . ` :
` : XVI . - : - ` -
: , - : .
, () , , () , () ,
28 . XIX . (. , , . 1, ., 1983, 55): . (. , ,., 1995), , XIV-XV .
. ( , , 1998, 7, 19, 58():29. , , . , , 1902, 62:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
13/796
13
()
() -, -, , , ,
, () , ` , , , (), -, , , , -, , , (), ,, (), , , , , , () , ,
, , () , - :
, , - : . () : . , , , , , , , -, , , , -, , , : - ` , (), -, (), , , - , , , , , , ,
, : ` , , ,
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
14/796
14
, , , , , , , -, , -(), , ()
30: -
, -, ` -,
, ` : -
-: ,
31:
17-18- . , , `
32-
: , , 18- . 40- . -
33:
, - : 1730- . (` ) : 6000 -: ... , , , , ,- :- , ` (6000) 34: , , 18- :
600 :35
- , :
, . 3, , 2000 ., 106-114
30 , 2, ., 1941, 191-243, 275-278(.):31 - ` - : 607-608 . -
- : ( ) : , : 17- . . ( - ..), ( -., . . ., 1956, 554):32 - ` :33 ( ), . 4, ., 1973, 669-670
():34 , , ., 1973, 67:35. , , . , , 1806, 124:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
15/796
15
XVI-XVIII XVI -
1555 . , - : -, - , - , : , ` XVI-XVII - : , -, XVII , - , - 1:
- -: XVII . XIX . :
` ,` ,
: -
2 , -
- .. XIX - 50 : , , , : , , , , -, , (` ), , , , (), : - :
, XIX XX , ` , - XIX , , , - : , -
1 ., 16- . - 20- . , , 1999, 2-3, 122-129, ` TheDemography of the Province of Erzerum. Sixteenth-Twentieth Centuries. ArmenianKarin/Erzerum, Edited by Richard G. Hovannisian, California, 2003, pp. 134-145 :2
, , . 208 , . 2444, . 12, ., , N 1, 501, N 2, 36, 125, .,, 74-81:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
16/796
16
: ` - :
. , XVIII . XIX . -, , , : ,
( ) : - ( ), 3: , - -: , -
4 :
-, , : , , ` :
. -. ,- ,- : - . ,
5: ,
: , XIX :
: ,- . - ,- : , - 6:
XIX . - . -, , 7, ` , : , - : , : - . , - :
, : ( - . .) - 8: -. - ( - . .) 9:
3 ., , . , , 1806, 101:4 :5 ., . ., 74, 192:6 , 76:7
., , , 1889, ., 173:8 ., ., , , 1952, 155:9 ., , 192:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
17/796
17
- : , - , XIX , -, `
, ` - :
. , . 10
, - XVII 11, - :
: - , (` - . .) 100 12: , , : , XIX - : 1888 . -----, ` , , , , : 10-15 : -` 250-300 8-10
13
: , , : - : 60- , , ` . - .
14:
- : ` : :
: - : , -` 1784 .: -
10 ., , 110, ., , . , 530:11 . XVII - . . : , -, . , 45:12
, . 450, . 77, 56:13 , , 6, 149:14 , 7-8:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
18/796
18
: , , - 15:
` ( ), XIX 60-
, 16
: , - , : 4- 5- ` . 17:
, -
18: ,
, : , () , , , , , , ( - . .) 19, , : - , :
1878 . . .
: , : , , ` , .
20:
, , ,
21: ` ,
, (1895 . - . .) - , ,
22:
-, XIX -
15 ., ., , . III. , . 21.16 :17 , 1965, N --, 179:18 , . I, . II, . 249.19, , 149:20 ., , ,
, , 159:21 :22, - , , 1895, , 959:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
19/796
19
, - , :
, XIX - :
, ` , - :
` - : - : XVIII , , - , : , - :
, - : - : . , , 23` : , , -
, 24
:
XVIII , : - : - , 6 , 1500 , ` , 4000 `
25:
. , ` 6 4000
: . , : , 4000 , 6 , , , : , , : -
23
., , 102:24 :25 :
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
20/796
20
, , - , , , , XIX :
: , , ( - . .), ,, (, ), , , 26:
, -: ` :
: , - 120 10
27: , XIX
: . 30. ,
28: ,
, , : 30 , , ` 7029: :
: , :
30
: , ` - (` , ): , , , , . - `
31:
: ` 400
32(. 2400 - . .) -
33:
, (),
, , , : , - , (,
26 ., , 104-105:27 ., , 77-79, ,, 144:28 ., . ., 93-94:29 ., , 37:30 ., , 78-82:31 Koch K., ., ., 57-59:32
., . ., 93:33 . / , , . 79.
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
21/796
21
, , , , , ): - : - , , , -
, - 34: 1820-1823 . - - -, :
35: ,
, , , : , , , , : , , ,
36: -
-: , , -
37: , ,
, - , - , ` 38:
, - , XIX
, - , , - , - :
, - : - 1730- .
` : , , , - -, 6000 :
,
34 ., , 64-65:35 , . , . 163, . 486, . 1:36 ., , , 1889, , 123-128:37 ., , 66-67:38
, :
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
22/796
22
` - .
, : . -
, ` , , -
, -` :
, , :
: - ` , , . , , : , 39: , -. , ` `
40:
. ` , , ` : , - . , 41: -
- : , ,- ,- , , ,
42: , ,
, ` : , XVII ,
43: XVIII ,
: - ` . -
39 ., . ., 123: , ` , , .. ,- ,- , , , XVII-XVIII ., . ., 88: . ., 16-19- , ., 1999, 27:40 ., . ., 44:41
, . ., 123:42 :43 , . , ., 1956, 554:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
23/796
23
` : , - . , 44:
` ` XVIII -: , , : XVIII
- 45: 1750- 60-. : , : ` 1769 . . , , , - : , , ,
46: , `
, 47
: - : - . . : . - 48: :
` , :
- -, - , , - : XVIII
44 ., . ., 122-123: , XVIII . 60-70- . , .
, , . - . . lomsaZe S,samcxe-javaxeTi, 303:45 , , , , , 1873, 41,247, , , 763: ` , , 800, ., , . , ., 2001, 3504:46 , , . , ., 1982, . 240.47 , , 347, 622-623, 693, 736-737, 763, .,
, . , 3537-3540, , 237-244, ., . ., 51-72:48 ., . ., 124, ., . ., 72:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
24/796
24
- , -
49:
XVII : ,- . -
,- 30000 - . .. , , 50: , - :, , , : - , , ` - , -: , , 100 , ` - ` , -` , , , 51: . , , 47 ` :
, , - , : , ` : , XVIII . ` , - . ., `
52
: -` : . : 600
53: , ,
- :` ,
, -, : , XIX , , :
( - 5), . , 2, , 2005, 47-60
49 ., . ., 83-84:50 ., . ., 124:51 , 125: ` - , ` , `
:52 , 127:53 :
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
25/796
25
1473 . -- ` : - , :
1530- -
, , , , , - 1:
15- 17- , -` : - , - , - , : , -. 17- 23 , , -
2: ` -
-, ` - , :
, , -` - , - , ,
3, -
, , 16- : , - : - : - : , -
1 , Birken A., DieProvinzen des Osmanischen Reiches,Wiesbaden, 1976.2
, , , . . , . 2, ., 1956, 550-551:3Mirogli I. Xvi. Yuzylda Bayburt Sancagi. Istanbul, 1975.
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
26/796
26
: , , :
` : - : -
- , - :
- ` 1478 . - , , - ` - : : 50 , ,
4: -
, 1512. - : - ,- ,- , , , , , - ,
5: - -
, 1643 . ` ,, : -
, - -6, ` : 18- 19- -- . , - . . : : ,- ,-
7:
-
, : 1662 . - - - . . ,- ,- : - . . - 8:
4Koch K., Wanderungen im Oriente wahrend der Jahre 1843 und 1846, Weimar, 1846. ., , , 1921, 3-20:5 , . 2, 565:6
, 554:7 ., , . , , 1806, 93:8 , . 2, 567:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
27/796
27
1723 . ` , -
9: -
. , `
, , , : ,
10:
, - - : 16- - ` - - - : - ` 1515 . ` - : ,
11:
1635 .: ` - -: , - 18- , , - . .: -12: -
, : 18- :
, : , : - : :
, 15-18- . , , - : 19- - : , 978 14 ,
9, , .,1934, 110:10, 6332, 552:11
- , , . VII, ,1873, . 1-3.12 ., . ., 97:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
28/796
28
400 . , - 308 ., ` 93 . 13:
1829 . - : -
` 75 . , , -: - 9,6 . , , - :
1830-1831 . , 19- 20- - : , ` - , , , , : , - - -
14,
: 1829-1830 . - 15:
1829-1830 . , , 1830-
: - . , 1830 . - , , 1831 . , - - , . , -
16:
19- 20- : 1853-1856 . - : , , -, 17:
13 ., . 19- . , ., 1994, 115-117:14, , . 54, . 132, . 23:15 ., , . , , 1902, 492:16
Smith E., Researches of the rev. E. Smith and rev. H. G. O. Dwigth in Armenia, vol. 2, Boston,1833, p. 306.17 , . II, , 1904, . 313.
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
29/796
29
, , : .
18: ,
, -:
,
19:
19- 20- : , -` 19- ` 380 150 , ` 931- 391-
20, ` 60
: , - ` , , , , ,
21:
, 1915 . , -, , : , 16-19-. -, , -, , 1948 . - ,
, - , , , , ` , -:
, 120- 6- 23-24- 1998 ., , 2000, 47-52
18 , 1389:19, , . 54, . 13
1,2,3,4:
20 ., , 113-117, 158 -, ,
, ., 1912, 226:21, , . 101, . 1, 137, 248, . 102, .639, . 103, . 429:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
30/796
30
(16- . 18- . ) -
` 16- , - : 1625 . -, , -, , - : : - 16- 80- . 16 ` , (), ( -. .), , , , (), , , , , , (), , ` ,
1:
- , , , : , - - -` 19- , -
: - , -, - , ` , , -: , , - , - 2:
, - , - ()
3: , ,
, , - :
, 1580- - 1595 . , - 9 -` , , , ,, , (, ), , -
1 , . , ., 1964, 219-220:2, , . 142, . 170, . 12:3.` , , . , , 1806, 122 . ., 16-18- ., ., 1980, 182:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
31/796
31
37 -4:
, -, 1250, ` - , , : ( -
) , , :
` , ` , , - : , ` (, 25 ), , (, ,, , ) , , (, , , - ) : , - -: 5.
-
-
()
()
174 4350 30000 ,,
(),, ,
22-24
4gurjistanis vilaieTis didi davTari, wigni 2, Tbilisi, 1941, gv. 7-21, 332-386,393-402.5
: :
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
32/796
32
(),,,
, , ,, ,() (- . .), ()
32 800 26600
25-26
30 750 20000 27 8 200 18500 29 57 1425 22200 ,
39
. 18 450 13000 44 24 600 4000
()
60
50 1250 25000 ,,,,
130-131
5 125 8000 (),
136-137
127 3175 25000 ,,, ,, , ,,,
171
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
33/796
33
, , , ,
, (),,,,, ,,,
18 450 20000 ,
,
192
. 14 350 13000 ,,,
226
3 75 10000 194()
21 525 25000 () ,
,
196
15 375 10500 196
10 250 15000 ,
198
61 1525 15000 202 17 425 19500 214 35 875 10000 , 214
8 200 10500 , 198
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
34/796
34
() 54 1350 14630 215-216 20 500 31000 217 8 200 14500 218. .
9/16 225/400 3200/549
0
()
-,-,
218, 233
16 400 11160 219
18 450 13000 219
4 100 4000
221
6 150 16000 , ,
220
7 175 8000
220
19 475 12000 , ,, ,
221
20 500 25000 ,`, , ,
222
27 675 11000 223 19 475 9000 (),
224
12 300 21000 - 225
28 700 20000 , ,, ,-, ,,
225
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
35/796
35
16 400 10000 ,(),, ,()
227
3 75 12000 227-228 6 150 7665 228 21 525 13000 ,
,,
229
12 300 14000 ,,
229
3 75 7000 ,
235
6 150 2000 236
11 275 8000 ()
237
12 300 13000 ,
242
12 300 10000 195 7 175 10000 ,
-204
11 275 14000 205()
25 625 6000 222
( )
27 675 12000 , ,
217
, , :. , , - , : - : . - 12 7- , ` 1463-1465
6:
(-) : . -, , , , , -
6 ., , ., 1995, 9:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
36/796
36
, , , , , , -, , , , : (-) ` , (), , - (), -, , ,
, , , , , , , , , , , - , ` () :
` , , , , , , , , , ,- , , -, , -(), , () : - , ()` - , - ` (), ` , , , , , -
7: ,
- , ` -, -, , ` - : , , ` :
` - , ,
: -, 17- 50 . ` 8:
: , , , , - , () , () ( ), ` , , , ` -
9:
, -
. , , - ( ) -
10: ,
. ` ` , , , ` -
7 gurjistanis vilaieTis didi davTari, w. 2, gv. 191-243, 275-278, 285.8, , , 1850, . 29.9gurjistanis vilaieTis didi davTari, w. 2, gv. 403, 462, 464.
10 , , . . , 1, ., 1947, . XV():
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
37/796
37
, , , , ` , , ,` ,
11: , ,
, ` , - 1830 .
:
` , - , , : , : . , : , , `, ` ` , ` : . () , , ` ( 176): -, : ` - -
12:
` : - , : , 16- `
, (, , , , -, . ), - : - , , , , : -, :
, ` - : -, ` : - 174 ( 7 `
1200 ), ` 127 ( 900 ), ` 63 (. 500 )13: : 54, -
11gurjistanis vilaieTis didi davTari, w. 2, gv. 176-177, 230, 276.12 - , : ` : , , , , :13gurjistanis vilaieTis didi davTari, w. 2, gv. 22-24, 171, 240-241.
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
38/796
38
` 52, ` 36 14
: 18-27 , ` 150-200 - , , , , -, , , , , , , -
15:
10-18 80-150 ,
` 80- : : ` 3 - : , ` , :
, -` , - : , : , - , , ` : ` - : , - , Apulum : (` . ` ( ) ` ), :
, ` : : . . (` , ):
` , -, , : ` (.saRamo` ), ( dili - , kari -` , ` , ) : : , ,
, ` . ` -, , , , , , , , : , , : , , , , , (-, , , , , ): , ` ( ),
14
, 215-216, 275-276:15 8 ( ., , ., 1994, 103-112):
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
39/796
39
( ), (, ), - (, , ), (` ), (-), ( , ` ), ( , -` ), ( , ), (` ), , , (-
), (), (, ), (, ), ( ) : , , - , ` ` (sami ,` , ` , ` ):
: : 33
16:
, `
17, (,
), , (), ( ) : -` 18, ,
19, :
, : `, ,
20:
16- . 17- ` - - , , () , : , , 17- -
, -, - : : : 17- , , `
21, -
- :
16Birken A. A., Prowinzen des osmenischen Reiches, 154-160:17 :18 4- (1648-1687), , , ,. , ., 1967, 23:19 ., , 28, 77-88, 163: 16- , ` :20Birken A., . ., 154-160: , , - :21
, , ( - . .) ( , , . , 108):
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
40/796
40
17- ( , , , ) - 13-` 9-
22: -`
, , (), , , -
: () - 23: -: :
17- . 18- - - : , 1694-1732 . , , , ` , , , ,, , , , , () :
, 38 , 10 ` - , , - : ` , -, (), , , ,, , :
- ,
: : , :
- ` 18- : , , , , 16- , ` , -` 17- 18-
24:
, : - ` .
22 , , . , 23: . 13 , , , , ,, , , , (), , () ( , 26, 110):23Cildiris vilaieTis jaba davTari, Tbilisi, 1979, gv. 80-81, Birken, . ., 154-160, Pitcher Historical Geography, 128.24 (, ) Cildiris vilaieTis jaba davTari, gv. 106-199.
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
41/796
41
1595 . 1694-1732 .1. ) 84 33) 22 7) 33 17
2. ) 69 23) 38 19) - 2) 12 13. ) 51 22) 16 6) 33 12` 358 142
, , ` , - 358- 142-, ` 2,5 -: ` , , , ` , ` :
, , , -, , , : -, , ` , -
` , ` ,` , `
25: -
, , , , : - , - , - -
: , - :
, , - .
) , :) . -
, ` , , -
25Cildiris vilaieTis jaba davTari, gv. 141, 151, 153, 155, 156, 158, 177.
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
42/796
42
, -- ` :
) , - , :
:
- , , , . , , : , ( - . .)
26:
, - . , `
27:
. ` , ` : , - . ,
28( - .
.): - : , ,- ,- , ,
29: ,
, , `
: ` ` 18-
-: : 1750- 60- . : , : ` , 30:
26 ., . ., 123: , ` , , . .. ... ,- ,- , ( ., , , ., 1993, 88): . ( ., (16-19- ), ., 1999, 27):27 ., . ., 44:28, . ., 123:29
:30 ., . ., 51-72:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
43/796
43
: . . : .
31:
:
- -, , - , , - :
, , , -, : , 19- , , :
, , 2,, 2001, 26-40
31 ., . ., 124, ., . ., 72:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
44/796
44
- ` - , : , . , ` -
, - , , - , , - , , , - , - ` : ` - ` : , -, ` ,
, ` -, ` : ` ` : , - , ` - : - , :
- , - ` :
, 15- , : -
, :
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
45/796
45
1530- - (), , , , , -
1: -
15- 17- -:
, , - , : , , 16- ` , () 1250 - , ` - : -
2:
17- 23 , , 3: , - , , - - , , , , 4, -, 16- : :
- -
(` ): ` 1478 . - , , - ` : , : 50 , - ,
5:
,
1512 . - : ...- ...- ,- , , , -, , ... - , - 6: - ` 1643 ., - ` ... ..., -: , - -
7, ` : - 18- 19- -
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
46/796
46
- . , ( - . .) : - : - ,- -,- -
8
: -
, : 1662 . - - ( - . .) ,- ,- : ( - . .) -
9:
1723 . ` , -
10: -
. , ` , , , ...: ,
11:
- :1730- . 6 . . ... - , , , ,- :- ,
` (6000), 12
: - , 18- -
13: -
- ` , : . , - , . - ,
, : , 14: - - , - , - 16- , ` 17- 18- - 15: , - : - .
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
47/796
47
1595 . 1694-1732 .
1. ) ) )
2. ) ) ) )
3. ) ) )
`
842233
6938-
12
511633
358
33717
231921
22612
142
` , ` , - 358- 142-, ` 2,5 -: `
, , , , : , -
: 16- - ` : - ` 1515 . ` - : `
16: 1635 .: - ` - : - , - 18- , , - ( - . .),
17: -
, - :
18- :
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
48/796
48
, ` : - , :
: - () -:
, 15-18- . , , - : 19- - : , 978 14 , 400 . , - 308 ., ` 93 .
18:
1828-1829 . - - ` 75 . , , - : - 9,6 . , - , : - 19:
19- 20- : 1853-1856 . - : , , -,
20: ,
, : 4 . -
21: -
, -
, ` : - ( - ) , - 22:
19- - 20- : , -, 19- - 380 - 150 , ` 931- 391-
23, -
` 60 : , ` , , ,
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
49/796
49
, , -
24:
` 1915 . , -, , -
, , -- : , 16-19- . , , - , , - 1948 . - , , , - , , , `, :
1. Birken A., DieProvinzen des Osmanischen Reiches, Wiesbaden, 1976:
2. ., . , ., 1999, 13-14, , 2 (), , 1941:3. , ( , . . , . 2, ., 1956, 550-551):4. Miroglu I. XVI. Yuzyilda Bayburt Sancagi, Istanbul, 1975.5. Koch K., Wanderungen im Oriente wahrend der Jahre 1843 und 1846, Weimar, 1846. ., , , 1921, 3-20:6. , . 2, 565:7. , 554:8. ., , . , , 1806, 93:9. , . 2, 567:
10. , , ., 1934, 110:11. , . 6332, 552:12. , , ., 1973, 67:13. , , 1979 ():14. ., . ., 123: , ` , , . . . , ... ,- ,- , (., . ., 88): . (., (16-19- ), ., 1999, 27):15. (, ) ,
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
50/796
50
2 (), 7-21, 332-386, 393-402. ,, 1979 (), 106-199.16. , - , , . VII, ,1873, . 1-3.17. ., . ., 97:18. ., . 19- . , ., 1994, 115-117:19. ., , . , , 1902, 492,Smith E., Researches of the rev. E. Smith and rev. H.G.O. Dwigth in Armenia, vol. 2,Boston, 1833, p. 306.20. , . XII, , 1904, . 313.21. , 1389:22. , , . 54, . 13 1, 2, 3, 4:23. ., ..., 113-117, 158 -, , , ., 1912, 226:24. , , . 101, . 1, 137, 248, . 102, .639, . 103, . 429:
,., 2002, 39-47
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
51/796
51
19-
18-
19- - ` : 1801 . - : - ` - , : - , 1800 . 23- - . . I- -, , , - , 1: - , - : , ` I- -
2: , , -
, , - - :
, : 1801 . , , (-, ) () 17 (120 ) : , , - - : -
3:
1803 . . - : 21- -
1 ( ), . 2, , . 4, . 2-3.2
( ), . 1, ,1866, . 436.3, . 1, . 431, 441.
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
52/796
52
-, ,
4:
, - , 1804 . :
- : - - ` - : , - - , . , -, : - ` , - : -, -
5: -
-: , , : , , 200 : , , ,
6
: : - ` -, - : 1805 . - . ` - -
7: -
` - :
- 8:
1806-1812 . - :
4 , . 2, ., 1868, . 894-895.5 , 874:6 , . 16, . 1, . 436, , , . 1,.,1926, 17-18:7
, . 2, . 89, . 244, , , . 1, ., 1972, . 290.8, . 1, . 637.
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
53/796
53
- 9: ` - , - : . 1807 .
500 ( - . .), - 10: 1807 . 8-9- . : - , 1000 - , 8000 , 200 : - , , ,
11:
, ` - 1809 . -`
12:
, , -: . 1809 . 1000 - (` ) - ` ` -, 13: . 1810 . : , -
, - : - 11- , : , , - ,
14: ,
` : -, ,
: 4-5- -, : - , , :
9 , . 3, ., 1869, . 581.10 , . 21, 23.11 , . 589.12
, . 5, ., 1873, . 54.13 , . 3, . 620.14 , . IV, .,1870, . 795.
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
54/796
54
, , , , -
15:
1810 . 15- -, 1500 -
50 . : -, , : - : ,, , -: , ` : 1500 ,50 . , , , -: - : , - : , ` , : , - -: , 1810 . - : , , - 10 -
16
:
: -
17:
: - 5 , - , - : 57 500 ,
, ` , ` -
18: ,
, -, ,
15 , . 801, 805.16 , 813:17
- , . , . 2875,. 170-171, , . 1, . 593.18, . 4, . 52.
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
55/796
55
, -: , , - , : 1811 . - 100 ,
, , , - - -: 11- 7 , -
19:
, - : - : - ` 57 - : 1810 . 1811 . , - ( 38 ) , ` : 1812 . -
20:
1810 . - - 1811 . -` () -
: 7-, 8- -: , , - , 20-` -
21, : I- ,
, , -
22: , 1810 . ,
- , ` ,
, - , : , - . , , - :
19 , . 5, . 6-7.20
, .18, 111.21 , .1, . 3, ., 1885, . 564.22, . V, .184.
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
56/796
56
1812 . : - , 29-: -,
: -
: , - 1814 .
23: 1813
. 7- . . `
24: -
: 1814 . -
25: ,
-` 1812 . : , 1817 . 12
26:
1820 .27
: 22- I , 3
28:
1821-1822 . : - , , -
29
: 30: - ,
31:
- : - -
32: -
: 1822 .
23 ., , ., 1994, 118:24, .V, . 795.25 , . 16, . 1, . 1661, . 1-5.26 , , 1898 . 1 . 890:27 , . III-6, . 4, . 14.28, .7, . 847.29, 10195, . 3:30 ., . ., 123-124:31 ., , , , 1894, 3,
, 31 , 152:32, , . 58, . 188, . 1:33, , . 105, . 13, . 192, . 1-2:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
57/796
57
: - . ( - . .), ,
33: 50
34,
35: , -
36:
, . : 1820 . I- , , `
37:
19- 1- - ` 1801-1825 . - , .
) , - , , ` -, - ` -, , , :
) , - , -- , -
` :) ,
, - , , - ` - :
- (),
, 1998
34 , . 16, . 1, . 2973, .1-2, 4-7.35 , . , III-6, . 4, . 3, 8. , 13 :36 , . 16, . 1, . 2981, 2985.37 , . 2-19, . 1, . 1-4. - ,
( . . , (1801-1917), 1970, 49-54):
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
58/796
58
, ,
XIX . XIX . -
- - : XVI . - - XIX . : : ` - ( ` , ` ), - (` -) , :
XVIII . ` -,
1, -
, -
2
: , - , -` , ` -: (. ), ` ( ) : - (2307 ..), , ,, : (` , )
3:
1 ( ) , , : , ` (), () : , - :2. , (` . ,), .., , 1806, 64, 113:3 (` - ), . 2, . 1, . 2462, . 6,
1828 1829 (` ), . I,, 1843, . 78-80, .` F. Fonton, La Russie dans IAsie Mineure ou Campagnesdu Marechal Paskevitch en 1828 et 1829 (` F. Fonton, La Russie dans IAsie
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
59/796
59
- XIX . - : - - :
: 4, ` - : - - 230-320
5:
- , - , , : XIX . - : 1854 . - . . , ,`
6:
7 : . , -
` 5 . 8
(- 25-30 . ), 9: - XlllXVlll . -, XlX . , - :
, : , , - : XIX . -
Mineure), Paris, 1840, p. 184. . , , , (. , , 113-114):
, , :4. , - , ., 1911, 186:5 , . , . 244
1, . 267, . 1, E. Smith,
Researches of the rev. E. Smith and rev. H.G.O. Dwight in Armenia (` E. Smith,Researches), vol. 2, Boston, 1833, p. 270, , . 1, . 97.6 1854 1855 , ., 1863, . 302.7 . 500- ( ., , 116): , :8. , , 114:9 . , , . , , 1934, 269, ,
, 1812 ., , 1968, 158-159, , . I, . 90; . , 19- , . , , 1894, 399 :
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
60/796
60
-:
1804 . - - ` - 10: -
-, -, , ,1805 . -
11: 1804 . -
- , - 1807 . , ,
12:
1806-1812 . - , - , - : , , 1807 . : , : , , : -, -
: - , . , , 13: ` -, ,
14:
-: 25-30 . , , 1807 . 3000
15, ` 15-20 . :
,
: 1808 . 1000 : ,
10 , . 16, . 1, . 436, . 1-4, .` , (` ), . 3, , 1869, .525, , , . 1, , 1927, 17-18:11, , . 16, . 104, . 1-2:12 , . 16, . 1, . 436, . 3 . 1661, . 1, . 1-5, . , .3, . 525.13. , , . , 100:14
. , . (, 31.1.1889, 37):15. , , . , 101:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
61/796
61
: , - :
: , - : - . (-) : 1808 . 1809 . 2000 : - : -
16: -
,
17: -
- : , -
18: -
,- . -
19: ,-
. ,- (1808-1814 . - . .) 20: - 1812 . : ,- ,- ` - ( - . .) 21: 1812 . -
12 . 22
:
1814-1815 ., - ` , : - - ,
23: , -
, `
: , 1814 . - -
16. , . ., 38-39, . , , . , 273:17, , . 21, . 62, . 1:18 (1809 .), (. , , . , 272):19 , 273:20. , . ., 37:21
, , 1812 ., 155-156:22 , 158-159:23. , . ., 39:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
62/796
62
24
: 1817 . 12 -
25:
1820 .26
:, (1816-1820 .)
-: : - . 1820 . -- : , , - : , - : , , , , -
27:
1820 . -
28, :
, , : - : : - ,- ,- , ( - . .) 29:
, , - , : - XVII ` : - : 1821 . - : ` , - : -
, , , 30: -
24 , . 16, . 1, . 1661, . 1-5:25 , 1.XII.1898, 890:26 (` ), . III-6, . 4, .14:27. , 19- , . , 404-405:28, , . 163
, . 402, . 1-2:
29
, , . . , . , , 1961, 313:30. , . ., 41:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
63/796
63
, - 31:
- ` , : -
: - 4 . 32: - : . : - , , : : : . : , ` , 13 : -, 33: - :
, - : ` , : -, : - ` , ,
34
: . , - :
, 1822 ., , -: , -,
35: -
-: ,-
. ,- ` ( - - . .) , - 36: ,
31 , 15. IX. 1898, 704-705:32, 28.II.1889, 109:33 , . (, . , . 166, . 762, . 33-34, .763, . 34):34
, 28. II. 1889, 115:35. , ,, 1894, 214:36, 31. III. 1889, 152:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
64/796
64
, 37: , -
38:
- : -
-
39: ,
- - , , , : , ( ), , , : 1822 . - . - ( - . .) - , - -
40:
, 1822 . , , 500
41
: , -
42: -
-
43:
, -, , , - - - : , : . . ,
- 44:
37 , 151-152: 1821-1822 . :38. , . ., 165:39, , . 58, . 188, . 1:40 , , . 105, .13, . 192, . 1-2:41 , . 16, . 1, . 2973, . 1-2, 4-7:42, . III-6, . 4, . 8:43
, . 16, . 1, . 2981, 2985:44F. Fonton, La Russie dans IAsie Mineure, p. 184, , . I, .88.
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
65/796
65
, - (1823 .), - - : - : -
, , -, 45:
1807-1808 . , 1820-1823 .- ` : - , , (), , , ,
46: -
-
47:
, : 1822 . , `, , `
48: . ` -
49, -:
1823 . -50: , , - :
1827 ., - - 20- -: - :1827 . , - , , , , -
: , : - ,-
45, 31. III. 1889, 152-153:46 , , , 1873, 47:47. , . ., 236:48 , 165, 217, 296, . . , 1847, , 1876, 167:49E. Smith, Researches, vol. 2, p. 284:50 :
: 1824 . - , (, , . 163, . 613, . 1-2):
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
66/796
66
,- ` ( - . .) - ()
51: -
, - - ,
, : - , - 52:
1827 . : : , - , ` - : , -: , 1827-1829 . - - 3522 53: 1828. , ` - - , 314 - (302 , 12 )
54, ` 1325- 1331
, 300 55: , - , : 148756, ` 1735 ( )57: , ` 1820 . -
: . 1828 . , , - 3190 550 , - 18 .
58( 36 . ),
, , , 25-30 . : , 2 . 15
59:
, - 1828 . 27- 3203
51, . , . 166, . 772, . 39-40:52 , . 762, . 33-34:53 , . 2, . 1, . 2462, . 6: , , 538 200 ():54 , . 1, . 91.55 , . 2, . 1, . 2462, . 3 , N1 , . 1, . 20, . 1:56 , . 2, . 1, . 2462, . 6:57 , . 1, . 88, 90, .` F. Fonton, La Russie dans lAsie-Mineure, p. 184, . , (, 1901, N2, 64):58
, . 1, . 87-88. La Russie dans LAsie-Mineure,p. 184.59 :
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
67/796
67
, 300 () 400 60
: - 817,5 . 2635 , , , , ` 20 , 4 6
61:
-
- 1829 . , , , -, , -
62:
, -
63,
: - - :
1829 . 2- - - : , 1829 . - 1830 . , - , `
64:
- - :
1829-1830 . : - - , 1830 . 10- -
(` ) 14 . 85.
65: ,
7154 40 . , - ` 4215 - 25290
66:
: - ,
60 , N1 , . 1, . 20, .1: ,
5 (, . , . 244/1,. 267, . 1):61 , . 1, . 88.62 (1829), ., 1879.63 , 15:64 1829-1830 . . , (1829-1830), , 1891, . . , 1829-1830 . (- , 1974, N2, 91-100) :65 , . 2, . 1, . 2594, . 314-315, .`
1828-1830 . ( , 1977, N3, 20-21):66 :
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
68/796
68
, - , , - - 4215 : , , -
-, . (), ` ` 2528 14948: - : -, . - , , , , -, : , - - , , : - , -: , 1828 . - 3200 , , - 4215 , , 1829 . ` - : , 3200 4200-, -
` , . , , 1829-1830 . ( ) , ,
67: ,
, 1829-1832 . - , ` - , 3682 21666
68: , , -
, - , ` , -, , : - ` 3682 - , 4215 : , - 2500 15 : , 1829-1830 . 14 . 85-90
67
, . 450, . 77, . 28:68 , ., 1852, . 539-540, 639-642.
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
69/796
69
. , 69
, -` 12300 74 . , 9682 (7154+2528) 58 . ` :
, XIX . ,,
: - - , - , , : -. ` , ` : - - : , , - ` - :
, 1988 .,, 5 (545), 13-24
69. , 19- , . , 442, . , , 4, , 1909, 376, . .
, , , 1978, 298, , . V, , 1974, 191 :
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
70/796
70
1918-1920 .
1918 . - - : 30- - : -, - : ` - , , , -
: , , , , :
- : - ,
1: , 1918 . -
( ), 4- - - :
, : : ` , , ` , , - : -
- : , . ` : - :
, - , - -
1 ., - - -, , 1928, 19 , 677, 2:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
71/796
71
: . - . ` . -, . . , - : , , , ,
-: (. , . . -) . -, , : , , , - - : . ` - , -
2:
` - , : -, : , - , -, , - - ` , (-
- . .), ` : , , , - 3- , - ( - . .) , , ` ,
3: , , -
, --
, : :
, , : -` , - ` :
1918 . ` -, -
2
., , ., 1993, 214-215, .,- , , 1928, , 91:3 1918-1920 ., , ., 2000, 58:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
72/796
72
, - -
4:
` ,
: , , 100
5:
` . . , , , -,
6:
- , , - , , - , . : - , ` -: :
1918 . : . , - , -
7
: 1918 . - 18 . : - : - 40
8:
1918 . 30- ` 1914 .: - : -:
1918 . , , - : ` , -
4 (), . 114, . 2, . 3, . 127-127 - , . . 1, . 1, . 264, . 1-2:5, 1918, 30 :6
., . ., , 1928, , 90:7, 1919, 14:8 , . . 1, . 1, . 264, . 1-2:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
73/796
73
9: -
- : 1-
: . - , -
, , , ` - : `
10:
, : ` , - : - , : , , ` - : : , , , - : , , , -
: , `
, , -:
` 6-, , - : ` - : -
` , - , - , `
11: , , ,
` :
5- . - - `
9, . 114, . 2, . 3, . 131:10 , . 206, . 1, . 2, . 105, . 1918-1920., 73:11politika, 1998, N 4-6, gv. 7.
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
74/796
74
12
: , ` 5- , - , () :
, 13: , . 7- - - , - : , :
, -, , - 10- , - , :
16- () - ` :, - , - , , :
:
1112- 4- - - :
14:
- , , 31- : 9-17- - : , , , :
: : . (-), . , (), ` . . : : -
12 ., . ., , 1928, , 94, - 1918-1920 ., 75:13
., . ., 225-226:14 . ., 1918-1945 -, ., 2002, 58:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
75/796
75
. : , :
, , - 13- : - -
: ` , - , , - , : - : . 200 - , 360 ` - , -: , - . - - : , , , , , , 15:
-: - : , - , -
: - ` - 800 : , 600: ` : , - :
, - , ` -
, - : , , ` - :16
- : -: ` ,
15, . 276, . 1, . 104, . 77:16 , . 78-79:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
76/796
76
- : - , - - -
: - , - , , : , , - , - :
` , - : -, , , - , - , :
-, . , ( - . .) ` -
- : , - , ` -
17:
, -, - - : .
, - -, - , ` - - 18:
17-: - : - : - ` , , -, ,
17 , . 80-82:18 ., , 1917-1923 ., 54:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
77/796
77
19
: , 225 (2 ` 2 ): , , - , 20:
, - , - , : , , : , , ` -
21: ,
- , - : - , -, : - . :
1919 . - - - . ` 2- - (1919 . ), ` :
- , ` ., - ` - - : - , `
22:
, : -, -
- , , - , :
, - : 1919 . - -
19, . 113, . 3, . 75, . 3, 5:20
1918-1920 ., 82-83:21 ., . ., 99-100:22 ., - , , 1928, , 95-96:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
78/796
78
, - - : ` . -
: 1919 . 14- : - - ` , -, , ` , (- ), ( -` )
23: ,
, , : , - , :
` - ` , - , ` - : , , ,
, - - : , - --, - ` :
1919 . - , - , -
, : , , - 2- - , , :
1919 . 2- - - : -, , `
23, . 200, . 1, . 191, . 34, 1918-1920 ., 98-99:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
79/796
79
() 24
, - - : - , 25: ,
- , : , 1919 . -` : -, , - :
1919 . 16- . - : , ` - , , ,
26:
` - : 2- - ` : -
: , - : , : , 1919 . 19- , - :
` 1- 27: , , - ` - -
24 ., . ., , 1928, , 99:25Varandian M., Le conflit armeno-georgien et la guerre du Caucase, Paris, 1919, 144, ., . ., , 1928, , 99:26
., , ., 2001, 26-27:27, . 206, . 1, . 84, . 28, 1918-1920 ., 114:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
80/796
80
, 2- :
1919 . : , - :
- : 1919 . , , - - -: ` - . - -, (. ): - - , , , - 28: , - , , , , :
: ` - , . : 1919 . 3 . 74 . ` - 29: , :
1919-1920 . - : 1920 . 9- , - . ` , - -
30: 1920 .
, , -
: - , - , , :
, - : , :
28 , , ., 1999, 2, 22, -, 1919, 26 , 81:29 ., . ., 266: 1919-1920 . -
250 . ( , . 114, . 2, . 3, . 132):30 , 3709, . 1:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
81/796
81
, , - ` -, : ,- . ,- ` - 31:
() . , , - , : :
: 1920 . -
32:
: - : - . , , - : - , :
33:
, -, : , - : -
1919 . , , - :
, - : ,- . ,- , - ( - . .)
34: -
, - , 1919 .
` : - . , ,
31, . 114, . 2, . 3, . 124:32 , -, :33, . 114, . 2, . 3, . 122: , - : -
- :34 ., - , , 1929, , 118:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
82/796
82
, , - : - , , , 35: . -
: . - 1920 . , - , , - ( - . .), -
36: -
, , - -: , , , - :
`1919 . ` -` - -: - - - , : -
: , 1919 . -, :
1919 . 29-30- - - . -, :
1919 . 17- - -: . . , -
` . . : , - -- , - . , (-), ` : -, ` - :
35
, , . 7, , 1982, 242:36, . 200, . 2, . 165, . 1-2, 1918-1920 ., 169:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
83/796
83
, , , () , - : -` --- : , -
: ,- ,- - ` ,
37:
. - , - :
1919 . 3- - , - - 38, , - : , . ., - -, , - , :
1920 . 7- - ` :
, : . -` , , 1919 . -- `
39:
, - -:
` -
: - , 1920 . 10- 72- -` , , : , : - 1920 . - - : 25- .
37
, , . 7, 243:38, 1920, 16 , 57:39 :
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
84/796
84
. , . : - - : : , -
, : ` : . -, - , ` -
40:
: 13- - , - , ( )
41: -
, , ` , : - ` , :
, -
- , - , , - , : , - , : , - , - :
, , -
, , , , - : - 1921 . - , :
( - 11), . , 63, , 2010, 258-284
40 1918-1920 ., 312-314:41, . 114, . 2, . 56, . 47:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
85/796
85
1918 1921 .
1917 . 1918 . , , - : ` -: , - , :
1917 . , - : , -
: , , : 1918 . -- - ` , -, , , , ` : - - : - , , -
, , , : , - , , - : , - - : , ` , - : - - : , -
, - - , : : :
1918 . - , : - - :
- 1500 ` -
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
86/796
86
, , 1: , - :
,
` , - , - : - , : , , - : 5 - 2 :
1918 . - , : : , , --, , , , , - , - - : 11-, , - : -
: ` - ()-- () 2:
- : - - (` ):
-
: --` , 1918 . 7- (20): , - - : 15- ` , . , -
1 (` ),. 114 , . 2, . 125-126 , 1918, 81:2
., , ., 1976, 598-599: :
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
87/796
87
, ,
3:
`
: - , - ` 25-30 : - , -, , , , -
4: -
:
` 40 . , , ` 30-35 . , ` : 10 .
5:
. - , - :
6:
: , , - 61 :
: - , - ` : - : - , , ` 800 , : 300, , -
7:
3 1918. , ,1970, . 116, . ., 1918 . , ., 1984, 171:4, , -, : -: , :5 (` ), . 200, . 1, .17, . 34:6 , , , 27 ,
1918, 125:7 , . 200, . 1, . 17, . 34-35 (` ), . 1, . 1, . 242, . 5:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
88/796
88
, -, , , : , - -: 8: -
9- - :
- , - , 5- : ` , , -, - : , , - - - :
9: , ` -
:
- : - : -
: , - :
: : -` - , ` :
1918 . ` -, -
, 10: -, , :
, 1998, 27, 7:8 ., 1918 . , ., 1992:9
, . . 1, . 1, . 264, . 1-2 , . 114, . 2, . 3, .127:10 , . 114, . 2, . 3, . 127-127:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
89/796
89
19- , -, , , -
11: -
: ` - -
: ` -: ` - : -, , - ` : : , -, -
12: -
( - . .), 10 , - (), . (),. (), , -, : : - ` ` -
, :, - , , - : , - , - , -, -
13:
` , : , , 100 14: , - . -
11, 19 , 1918 , , 1928, 123:12, :13
(1913-1919), ( , . ., .), ., 1995, . 560-561.14, 30 , 1918:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
90/796
90
, , - , -,
15:
-
, () --` , - , 4- . , , - :
, , - : , - , , , . - ( . ) : -: : , -, , -: , -
, , - 4-, - : , -
16:
. ,, : - , , - , ` : -
: - , , - , , ` , . : -` , -`17: -
15, , 1928, 90:16
, . 114, . 2, . 3, . 131-131:17 ( , .130):
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
91/796
91
: , - , : - ` 80-85 . , -:
1918 . -: - . , ,
18:
1918 . 18 . : : - 40
19:
1918 . , , , - -: - ,
20:
, - , :
1919 . : , - : - : ,
, - :
: - : ` , , . -: 3 .
21:
:
1919 . : ,- 1919 . ,-
22:
18, 1919, 14:19 , . . 1, . 1, . 264, . 1-2:20 , . 114, . 2, . 3, . 131:21 ., , ., 1993, 266: 1919-1920 .
250 . ( , .114, . 2, . 3, . 132):22, 30 , 1919, 36:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
92/796
92
1918 . - : - - ` : : , -
, - , . - :
, , : 1921 . - ` -: ` , , -- ( ) : -, , , - `
23:
- ` , , : - , ` , : - , , , , : : - : , -
, 24
:1918 1921 . ,
42-45 %-:` 1917 . 5070, 1922 .` 2737
25: :
1918-1921 . - : , , 1960- ( -- ) 1917 . :
( 4), , -
, 2001, 3-12
23 , . 114, . 2, . 3, . 132: . ,- ,- , , , ,
( , . 114, . 2, . 46, . 65-66):24 ., , , 24 , 1992, 12:25 :
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
93/796
93
(1877-1943), - , , , , , : - , (1893),1898- : 1911-1915- - , , . .-: XIX . , ` : - (. - ) . ` . . : (1897) : 1914- .. : 1916-18- -
: 1918-` . , -, . , 1919-` - : (1918): ` - : 1921- - : 1920-30- . - -, , : . -: 1937- - : .
. : , , , 1996, 7
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
94/796
94
, : , - : , , ` - : - ` , -:
, , : - : - :
15 () -` : - -
( , ) - , (), -` , ` - (, ), -` - , -` () :
: ( -, ) ` -, ( , ` -
) ` , : , ` : -` 1: - ` : , - -
1
, ( ), . 25, , 1898, . 2.
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
95/796
95
, Wvavi ()` () 2:
, ( -) , . . . IX - -
` ---3: - , - - , : : , ,- ` , -, , - ,
4: ,
` : ` (-
) ` ,
5
: - : , -, -` : ` , , , -,
6:
, , - , - :
- , IV
: . , , - , , - (` ) , (Pagas), (Apulum) (Caspiae)
7, ` Ad Metcurium
2 , Wvavi () : qeri (): ( ., , . 1, ., 1983, 35) :3 ., , . I, 1, .,
1998, 94, 132, 195, 203-204, . ., . , ., 1987, 431: , (, ) ( ., , ., 1972, . ., , ., 1999, 6):4 ., , ., 1999, 5-41:5 ., , , . 4- , , 2000, 11-12:6 . , , . . ,
, , 1998, . 1, 80-81:7 ., , , . , .,1978, 398 . , ., 1985, 112-113:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
96/796
96
(mtkvari- ` -), -- , : , , - , :
. . II , : , , , : , ` `
8:
-` () , -` 9: . IV ` -
- ` : -, , - : , 16 , III ` - `
10: , -
: III, IV . : 70 23-: - -
200 11: `
: , ,
12: . -
- , , , ` - : , , 13: , X-XI
8 qarTlis cxovreba, t. I, Tb., 1955, gv. 44. (qajda qalaqi)( , 10, 23):9 var ()` Zia ()` , ` , :10, , ., 1983, 447:11 ., , ., 1987, 282, 294, . ., , , 1890, 424-425:12
, , . 1, , 15, . .,, . 1, 43-44:13 , , 1861, 96-97:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
97/796
97
, - IV
14:
- :
, - : - : ` (` ) - , ` -
15: ` 727 .
, ( - . .) - , - 15 . , - : -` , ` - , ,
16:
, X - , XIII XIV ` - 5-6 , -
, ` . ,. , . , . : , - , - :
, , ` ` -, , : , : -- :
, : , , -
: . , IX VIII ` -
14 ( gurjistanis vilaieTis didi davTari, wigni 2,Tbilisi, 1941).15 , ,
. . , ., 1996, 114:16 , , , . . , ., 1986, 165-166:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
98/796
98
: , - 728, ` 828 : , IX ` : , : ,
, 1072 ., 17
: VI
VII : - - , , 607-608 . - ` , . ` ` `
18: -
, : , - , , - :
IX 40- . -` : (841 - . .) - ,- ,- - . , 19: ` , -: : - : - , , , ` - : : : -
: :
, -, : , , : . , ,` : ,
20: .
, . , - , `
(, ) 21:
17 ., , ., 1995, 7:18 , , , 1871, 3-4,.` uxtanesi, istoria gamoyofisa qarTvelTa somexTagan, somxuri teqstiqartuli TargmaniTa da gamokvleviT gamosca zaza aleqsiZem, Tb., 1975, gv. 20.19 , . ,1885, 106, .` ., ,
, 1857, 27:20Markwart J., Das Itinerer von Artaxata nach Armastica, Wien, 1920, S. 55-57.21 ., , . , 348-349, . , ., 1985, 184:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
99/796
99
988 . - (977-990): ` , , ` , . ,
22
: (-) ` :
XI ` , 1046 . - : - `
23: :
, , - , , - , ` :
XI . - - : - , ` .axali ()` , qalaqi ()` : - 1044-1047 . - - : :
, , : . 1064 . : -, , - : XII-XIV -: . , ( - . .) , ( - . .) . - ` ` .
, -, ` 24
: :
, , - , , 1065 ., , 1064 : , --
22 , 252:23
, . , , 1934, 106:24 , , - . , ., 1991, 158:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
100/796
100
. ` - 25:
. - - , , - (- - . .) 26:
, - , : , qalaqi () , -, : - . - (100000)- ( - . .) ()- ( - . .) 27: ` 28:
` ,
-, , -, - : , , - : , (` - . .) ` , . , , ` `
29: , ` -
, : - , ,
- , , , ,
25 , ,1893, 112, . , , ., 1942, 18:26 , 136: , , : , ` : , . :27 XIII-XVIII ., . II, ., 1956, 133: - 1737 : .` , 500:28 ., 1784, . ,., 1984, 997: - - ( ) , -, ( Markwart J., Skizzen zurhistorischen Topographie und Geschichte von Kaukasien. Wien. 1928. S. 39-40 ., , , . , ., 1977, 60): ` :29berZeniSvili d., axalqalaqi javaxeTisai, artanuji, 1998, N 7, gv. 17, 57.
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
101/796
101
, : ` - - : , , -:
, -, - - : , : ` - , , , -, , - -: ` , , -, , , - (` ), - ` - : - - : ` 1898 1973 , `
30: , , -
, , 31:
XII (1089-1125) - - , ` : ` () 1123 .
32
: , -
() (): - , ` , , , ` ` : , ` -, : , - : - : ` -
33:
, -
30 , , , 1898, 146 , , ., 1973, 96:31 , , - - (Markwart J., . ., 39-40 ., , . , 60): , ` : , , -
` , :32 , . , ., 1955, 42:33 , , 303:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
102/796
102
: ` 1398-1498, ` XIV-XV : - ` ` , -, : -
, . ` ( - . .), (` ), ` , ` (), -, (` ), , `, `
34:
, ,, - - :
XVI . ` , ` ` : , , - , , :
, 1580- - 1595. , - 9 -, 37 -, 1250
35:
, , : - , , -
: - , ` : ` , - , : - - , Apulum - : - (` .` ( ) ` ), -
: , ` : - : . -, (` , ), (` ,` , ` ) :
34 , (), . 1, ,1866, . 1-2.35 gurjistanis vilaieTis didi davTari, wigni 2, Tb., 1941, gv. 7-21, 332-386, 393-402.
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
103/796
103
` , -, , : ` (- ` dili (, ` ) kari (` ), ` - , ) : : - , , -
. ` , , ,, , , , , : , , - : , , , , - , (, , -, , , ): - ` , - ` ( ), ( ), (, ), (,
, ), (` ), (), - ( , ` ), ( , `), ( , ` ), (` ), , , (), (), (, ), (, ), - ( ), ( ` ) ( ) : , , , ` ` (sami - , -` ` , ` ): , - -: . ` -
36: -
` , - : , ` -: ` , , - : . : , ,
( , , ,. ) ,
37: , -
, ` - : , - , ` -: , :
, -, , ` -
36, , ., 1999, 11:37qarTlis cxovreba, t. I, gv. 10, 24, 85, 205, 376. . , . ., 127:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
104/796
104
: ` ` : ` , , ,
38:
`
: , , , - , : - , - -:
( - 6), . , 9, , 2005, 46-62
38 , , ` , `axalqalaqiswRali ()- :
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
105/796
105
- - , - . - , , - ( ), 1 . V , - .
, IV - ( ) , .
V , - , -
2. , - , , , .
- - - , VII
. VIII IX . - , - .
- - . , . , . - , - 3.
XII XIII - . - .
- .
1 , IV , .
qarTlis cxovreba, t. I, Tbilisi, 1955, gv. 85-86.
2 , , ., 1982, 266-267:3 , , ., 1991, 390-391:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
106/796
106
, , - ( ), , - . . - .
, - - - ,
- , 1266 XVI -. 1580- , , - -, , , , , 4. . - ( ), , .
, , - XVIII . (1794-1796) , , - . , II - XII. , , 5. - , . , ( - ), - ( ) .
- . -
. - , XIX 30 , - , - , , . , , .
XIX - - , -
-
. , , , , - - -
. , , - , , - , , - . - , , , , ,
4gurjistanis vilaieTis didi davTari, wigni 2, Tbilisi, 1941, gv
191-243, 275-278.5 . , . 1, ., 1972,. 37, 80, 160, 185.
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
107/796
107
, , - , , , . . - , XIX
, -
, - . . -
- . , , - , -
- , . . - - - - - , - , , , , . .
1917 - . - - - 1917 . - - . , , -
, . - , - - - , , - , , , , . - , 6. -
- , .
(15 1917 ) - , - , , 1918 - - . - , 1918 -. , 12 , -
6 , . 200, g. 1, . 104, . 45:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
108/796
108
. , , - , , - -
( , ) , - , -
, - . 30 1918 , -
, . : - , - 7. ,
. 1918 - - . - , , - , . , . - , - , 8.
, , - , , , - , -
, , - - .
, - , - , . , , - 9. - ,
, , , - , - 10.
- , , , -
7 ., . , ., 1999, 33:8 , 35-37:9
, . 114, g. 2, . 3, . 122-122:10 , . 114, g. 2, . 24, . 75:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
109/796
109
, - , .
- . - - , ,
. 1978 , , - , - , - .
.
. - , - . - . , - - , , - - , -
, . 90-
, - , . , , - . . , -
. , , , . , - , 21 - , , - , . , - . - ,
, - . , , , - - . - , , ,
, - , . , , - - , , -
, .
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
110/796
110
, , , - , , , ,
, - , . - , , , - , - . .
, - , -. , -- , - . , , - , , , - . , - , - , . , - , . . . - , -
. - , , - - . - , , - , - , . , - - .
, 90- -
XX , , - , - , , , , , .
, , , , , - . , , , . -
, , . . 1919 .
, , - -
1918 , : ,
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
111/796
111
, , - . , - , , . 11.
,
. , , , , - . , , , , - . , - , , ,
- .
, - , , ( ) , , . . , , , - . - , . - , - ( , 133, 100 ) - , ,
, . - , , .
, , - , , , . , - .
, - . , - ,
- . , , . , XXI .
( ), . 2, , 2001, 166-179
11 , 18 , 1964:
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
112/796
112
-: , . , - , , , , , , , ( -, , ):
- ` , , , , -, , , (, 4, 389):
-
: 1901 - , Zabaha (, 1988, 204): (. . 786-764) -: , - , Zabaha ` : , Zabaha - ` Zabaha , (, 1985, 76):
Zabaha- . , : , : , , , Zabaha-, , Uzinabitarn Sirimutar: Zabaha- -- , ` - , , Uzinabitarn Sirimutar , , ... (, 1940, 158):
, ,
, . , - , ` - , -` () , - (, 1972, 209):
Zabaha-- . ` . , - . Zabahe-- , - z-, - . z- - ... - .
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
113/796
113
hubi- -... (, 1987, 431):
, . , - - ` -
: Zabaha
, ` Zabaha , , . - . ( , , , ) < ( ) > ( > , , , , , - , , , ) > ( > ) > ( ) (-, 1998, 204):
, , , , , - . () , , ` -, - , , -
: , -
() , - (, 1983, 35):
, , , , , , , , , ,
, : . -
` : - - , : - : - , , , `
, , -
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
114/796
114
, , - , ` . yava, . yava, .jav (, , 3, 147):
, - ,
, ` . > . , . >. :
, , , , , :
-
: , , - , : , , , , , , -, , , , -, , , , - , -, , :
` , - , -` , , , , , , , , -, , :
` , :
: . , - , , -:
, ` : , , : , , , -. . : : , , , (, . .,., 1962, 344):
, , ,` , ` -
, ` , , , , , -, , , , :
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
115/796
115
, : - , - :, ,
- - ` , - - : ` , , , , ` -:
, - , `, - ` : , , ` , , , ` , , ` , , :
, - - , - :
: , -
, , : - , , ` - : , : - , , - , , :
, , : , - - :
-
: , :
, - , , -
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
116/796
116
, : , - , , - -
: ` ,
, , - - Zabaha : :
: ,
, : -` , : -, - , :
` - ` , - , - , , :
-, -
: , -
: , - - `- > -: -` - - ` , , :
, , -` , , , , , ` :
>
, : > - ,
, , - ` - : ` - : , . . - , ...: (, 2, 172):
(-
, ) , : , -
7/31/2019 Northern Gates to Armenia: JAVAKHK, LORI (in Armenian), Part 6
117/796
117
` , (, 3,603-604):
, ` , :
, , -
Recommended