View
8
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Nieuwsbrief
Jaargang 38 • Nº 4|2016
Resultaten onderzoek naar yoga
NIEUWE RUBRIEK:De VraagbaakGezichtdiagnose en yoga
VACATURE: secretaris
Jaargang 38 • Nº 4|2016 32 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
Inhoud Jaargang 38 • Nº4|2016
14
2418
138
28
6
34
MEDITATIE ~ YOGA-WEEKENDEN SPECIALISATIES ~ BIJSCHOLINGEN
BASISOPLEIDING
HATHARAJAYOGA
OPLEIDING TOT
YO G ADOCENT(E)
BIJSCHOLING JAARTRAINING
MEDITATIE-BEGELEIDING
HARAONTWIKKELING
Aangesloten bij:Vereniging van Yoga leerkrachten NederlandUnion Européenne de Yoga.
voor info en studiegids:LeoXIIIstraat 55, 5046 KH TilburgT: 013-5350760 / 5356137E. Yoga@blikopener.infoI: www.blikopener.info
14 donderdagavonden, verdie-pend, oriënterend als inleiding tot de praktijkopleiding
de vierjarige opleiding start medio januari; hatha/raja yoga (ashtanga) - esoterie; filosofie (oost - west) chakraleer; kundalini, meditatie en adem-leer.
aanvang eerste vrijdag van de maand 11.00 tot 15.00, 1x per maand; 10 keer; je kunt maandelijks instappen
één maal per veertien dagen op de donderdag.
MEDITATIE ~ YOGA-WEEKENDEN SPECIALISATIES ~ BIJSCHOLINGEN
BASISOPLEIDING
HATHARAJAYOGA
OPLEIDING TOT
YO G ADOCENT(E)
BIJSCHOLING JAARTRAINING
MEDITATIE-BEGELEIDING
HARAONTWIKKELING
Aangesloten bij:Vereniging van Yoga leerkrachten NederlandUnion Européenne de Yoga.
voor info en studiegids:LeoXIIIstraat 55, 5046 KH TilburgT: 013-5350760 / 5356137E. Yoga@blikopener.infoI: www.blikopener.info
14 donderdagavonden, verdie-pend, oriënterend als inleiding tot de praktijkopleiding
de vierjarige opleiding start medio januari; hatha/raja yoga (ashtanga) - esoterie; filosofie (oost - west) chakraleer; kundalini, meditatie en adem-leer.
aanvang eerste vrijdag van de maand 11.00 tot 15.00, 1x per maand; 10 keer; je kunt maandelijks instappen
één maal per veertien dagen op de donderdag.
Expansie 4
Stevig in de storm 5
Parinâma 6
Zwangerschap, geboorte en gezin 8
Het licht waar geen licht op valt 9
De Vraagbaak 10
Ayuryoga 13
Bestuursmededelingen 14
Erkende bijscholingen 15
Hoezo moet ik bijscholen? 16
Yoga okay, maar ook nog mediteren? 17
Meditatieve Waddentochten 17
Resultaten onderzoek naar yoga in NL 18
Wat rimpels vertellen 22
Een feestje van Licht & Liefde 24
Yoga in het dagelijks leven 26
Het praatstokje 28
Oefeningen voor ouderen 31
Collegiaal 21
Yoga en meer... 33
Activiteitenladder 34
Colofon 39
Yoga & Poëzie 40
VACATURE
Jaargang 38 • Nº 4|2016 54 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
Voor je ligt het laatste nummer van 2016. Het was een
jaar vol transformatie en nog steeds is er van alles
gaande. Wat betreft de nieuwsbrief zijn we blij met
de ontwikkelingen. Ons blad komt er steeds beter uit
te zien en is met recht een vakblad geworden met
informatie over yoga die je niet in de geijkte bladen
zult vinden.
Zonder vooraf een thema te hebben vastgesteld
is het mooi om te zien dat alles weer prachtig in
elkaar overvloeit. Je treft veel wijsheid aan uit de
Upanishads, uitspraken van oude meesters, Ayurveda,
een verslag van een congres rond zwangerschap,
tips over houdingen, gezichtsdiagnose, een
verslag over een concert van Snatam Kaur en het
praatstokje. Veel aandacht is er voor het onderzoek
naar Yoga in Nederland.
Er is enthousiast
gereageerd op onze
nieuwe rubriek de
Vraagbaak. We
hebben een aantal nieuwe vragen en
we hopen op positieve reacties. Heb je een andere
bijdrage waarvan je denkt dat het leuk of interessant
is voor de lezers. Neem dan contact op met de
redactie.
Ik wens jullie allen fijne feestdagen namens de
redactie.
Met een zonnegroet,
Gerreke van den Bosch
Redacteur
Op de voorkant prijkt een afbeelding uit de Bhagavad
Gītā. Dit betekent letterlijk ‘Lied van de Heer’. Het is een onderdeel van het omvangrijke epische gedicht de Mahābhārata dat staat voor ‘Groot India’.Het boek is geschreven door de wijze Vyāsadeva (Vyāsa, Bādarāyana) en het speelt een grote rol in het Hindoeïsme. Omdat het boek God als een persoon (de alomtegenwoordige Vishnoe) vooropstelt is de belangrijkste invloed van het boek terug te vinden in de bhakti-beweging. Krishna treedt hierbij naar voren als de belangrijkste manifestatie van God op aarde: als Bhagavān, de Hoogste Persoonlijkheid van God, de Heer van de Yoga. Het wordt ook wel omschreven als de Gītopaniṣad of Yogupaniṣad.Upanishad betekent ‘essentiële vedische filosofie’ en hiermee wordt aangegeven dat de status van het boek vergelijkbaar is met die van de Veda’s (de śruti). Men noemt de ‘Gita’ samen met de ‘Krishna-bijbel’, het Srimad bhagavatam, dan soms ook de vijfde Veda.
Gerreke van den BoschRedacteur
Expansie
Bhagavad Gītā
In het boek ‘Yoga
Postures for Higher
Awareness’ van
Swami Kriyananda,
medestudent van Swami Yogananda,
staan asana’s afgebeeld met ieder een bijhorende
affirmatie.
Een ervan is mij altijd bijgebleven. Het betreft de
adelaar houding oftewel, Garudasana, waarbij staat:
At the center of life’s storms I stand serene. Wat
betekent dat? Denk er maar eens over na.
Het is niet alleen een balanshouding. Aan ons de
uitdaging zowel als Vereniging Yogadocenten
Nederland, om te streven zo stabiel mogelijk te
blijven staan, maar ook voor eenieder van ons, dat je
stevig blijft staan, wat er ook gebeurt. Je bent één en
al aandacht. Niets brengt je van de wijs.
Wij kunnen hiervan leren, dat wij midden in een
steeds veranderende wereld met groeiende
onrust en onzekerheid ten gevolge van grote
omwentelingen op het wereldtoneel, yoga als
houvast kunnen gebruiken. Je kunt het op zowel
macroniveau als op microniveau zien met betrekking
op jouw persoonlijke situatie en uiteindelijk ook op
metaniveau met betrekking tot alle levende wezens
op aarde.
Yoga heeft zich door de eeuwen heen bewezen als
een filosofisch systeem, die de individuele mens in zijn
persoonlijke ontwikkeling kan ondersteunen. Het feit,
dat het je als systeem kan ondersteunen, kan houvast
bieden. Het is een constante factor in je leven die
je uitdaagt, inspireert en vreugde schenkt. Dit is,
wat yogi’s met elkaar gemeen hebben, het steeds
terugkerende (dagelijkse) ritueel, waar je naar gaat
verlangen en graag bij terugkeert.
Niet alleen de wereld en het politieke machtsspel
verandert snel, ook de yogawereld is aan snelle
veranderingen onderhevig. Het is aan ons als
Vereniging Yogadocenten Nederland maar ook als
individuele yogadocenten om daarop in te spelen,
zodat wij een zinvolle bijdrage kunnen leveren aan
de opkomende vragen van de maatschappij, waarin
wij nu leven.
Voor onze vereniging betekent dit een steeds
verregaander professionalisering, het ons profileren
naar de buitenwereld. Je ziet het ook in de manier
waarmee wij contact met onze leden onderhouden,
en in de wijze, waarop wij evenementen organiseren.
Wij streven ernaar mee te gaan met de stroom.
Voor ons als yogadocenten betekent de
veranderende maatschappij met veranderende
vragen, dat wij aan onze cursisten en of studenten
iets moeten kunnen bieden, wat een zinvolle
bijdrage kan leveren aan hun leven. Kwamen
enkele decennia mensen naar yogalessen om van
een bepaalde klacht hetzij fysiek of mentaal af te
komen of op zijn minst verlichting daarvan te krijgen,
nu komen zij naar de yogalessen, omdat die een
rustpunt, vaak het enige rustpunt, in een hectisch
bestaan bieden. Daar is niets op tegen. Belangrijk
is, dat zij aangespoord worden om yogalessen te
volgen. Het is mooi, als je merkt dat ineens de vonk
overslaat. Dan wordt yoga een manier van leven van
hoe je in het leven staat te midden van alle stormen,
die op je afkomen.
Probeer hieraan te denken de komende periode,
wat vaak gepaard gaat met veel hectiek, terwijl de
donkere dagen eigenlijk een periode van inkeer en
bezinning zouden bieden.
Een mooie afsluiting van dit jaar en een nieuw
inspirerend begin van het volgend jaar aan iedereen
toegewenst.
Anne Bjørndal
voorzitter VYN
Stevig in de storm
Jaargang 38 • Nº 4|2016 76 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
en pijntjes erbij. Iemand steekt een
sigaret op, geniet ervan, een dokter ziet
al de mogelijke longkanker. De rokende
rookt onbewust verder.
Je moet naar het leven kunnen KIJKEN,
als naar een toneelspel, met afstand. Jij
bent de toeschouwer en al de anderen
zijn figuranten. Het leven dient om te
leren en te groeien in bewustzijn.
Maar de meeste mensen zoeken geen
groei of bewustwording, maar pleziertjes.
Daarom is dit aforisme niet pessimistisch
maar wezenlijk voor de zoekende mens.
1. Parinâmaduhkha: lijden ten gevolge
van verandering.
We kennen dat allemaal, die constante
veranderingen in ons leven. Prettig is
het niet altijd en je moet je telkens weer
opnieuw kunnen aanpassen.
Ik installeerde gisteren op mijn Phone
de laatste update, nu al IOS 10 en het
is weer wennen. Ze veranderen van
alles en je moet weer zoeken. En je
was zo gewoon aan je automatische
handelingetjes.
Ergere dingen zijn, je hebt vandaag een
lief, een partner en plots trappen ze het
af, of sterven en je staat alleen.
Je gaat op reis, heel leuk, maar het
moment van pakken is soms moeilijk en
na het terugkeren weer aan het werk
gaan des te meer.
Je ben jong, je bouwt een gezellig
nestje, hebt kinderen, maar je wordt oud
en plots is het huis te groot, is het niet
meer haalbaar om het te onderhouden
of er alleen in te wonen. Dit vraagt veel
soepelheid en aanpassing.
Zo kunnen we wel een tijdje doorgaan,
maar dit zorgt voor duhkha, zeker
omdat we zoals verder in puntje 3 staat
volgeplakt zijn met gewoontes,
conditioneringen vanuit onze opvoeding
enz. De ene mens kan gemakkelijker
loslaten dan de andere, maar het is een
pluspunt als je het kan. Kan je het niet,
dan zorgt het voor spanning en heb je
telkens opnieuw je lasten te dragen.
Teveel in je leven zorgt voor gebrek aan
ruimte, tijd…Je kan niet uitstromen.
2. Tâpaduhkha: lijden ten gevolge van
verlangens, zorgen frustraties
We willen altijd zo veel, hebben zoveel
brandende verlangens en zijn dan
ontgoocheld en gefrustreerd als we
onze zin niet krijgen.
We hebben spijt en schuldgevoelens
over wat we niet deden of juist wel. Dit
vreet aan ons.
3. Samskâraduhkha: lijden ten
gevolge van gewenning, patronen,
conditioneringen
Vanaf onze geboorte worden we
opgevoed en geconditioneerd. Zowel
door onze ouders, als in de school door
de leraren, als door de cultuur waarin
we geboren zijn.
We kunnen niet door het leven zonder
conditioneringen. Leren stappen,
spreken, lezen, schrijven zijn allemaal
positieve conditioneringen. Maar we
hebben ook nefaste. Onze verslavingen,
onze slechte gewoontes, onze
negatieve patroontjes zoals: woede
angst…(kleshas). Die zorgen voor afzien,
spanningen rond het hart (duhkha).
Te meer wanneer er wrijving ontstaat
tussen een gewoonte en een plotse
verandering in ons leven. Ik moet er
geen tekeningetje bij maken. Wanneer
je jarenlang gewoon geweest bent
aan het samenleven met een partner
en plots moet je alleen door het leven
vraagt dit wel wat van je systeem.
Het leven dient
om te leren en
te groeien in bewustzijn
4. Guna vritti: spel en beweging van de
guna
De guna zijn de eigenschappen inherent
aan de materie: sattva: helderheid,
rajas: activiteit, en tamas: inertie.
Alle materie is uit deze guna
samengesteld, ook onze psyche.
Het probleem begint wanneer de guna
optreden op het verkeerde moment.
Bijvoorbeeld we moeten uit werken
vandaag en de wekker rinkelt, maar de
guna tamas is dominant, of omgekeerd:
het is bedtijd maar we kunnen de slaap
niet vatten want rajas guna speelt ons
parten.
We kunnen ook afzien door de
interactie van onze guna met die
uit de omgeving: we zijn een beetje
moe, eerder tamasisch, maar onze
partner is hyperactief en zet de muziek
keihard aan of wil absoluut de deur uit.
Bovendien is er nog een ADHD kindje in
huis. Moeilijk om je dan prettig te voelen.
Zo kunnen we doorgaan.
Het is duidelijk dat alle situaties bron van
lijden kunnen zijn of juist niet.
De dagelijkse yogapraktijk zorgt ervoor
dat je het toneelspel ziet en dat je
afstand hebt. Je kunt er met een
helicopterview naar kijken.
Sri Desikachar had enkele lijfspreuken,
waaronder: This too shall pass. Want
TROOST: de wet van parinâma geldt
gelukkig ook in slechte situaties.
Niets is permanent
Stress jezelf niet teveel want om het
even hoe slecht de situatie is…ze zal
veranderen.
Dus uiteindelijk is dit aforisme nog niet zo
zwartgallig!
EN in elk geval is het volgende heel
POSITIEF:
II.16 Alle lijden dat nog niet is kan
vermeden worden.
SHRADDHÂ
‘Verschijnselen zijn
verdwijnselen.
Niets is blijvend.
Alles komt en gaat.
Het leven is een stroom
van veranderingen’
Ik ben net terug van een maand verblijf
India. Bangalore, Mysore, Arunachal
Pradesh met Diyun en Tawang. Het was
deze keer niet voor de yoga maar om
de petekindjes die ons gezin sponsort te
bezoeken.
Een heel boeiende tocht vol
confrontaties, levensgevaarlijke ritten
op de highway en door het gebergte,
veel onthechting en ascese en vooral
de confrontatie met het boeddhisme.
Het bracht me veel inzicht bij in de
yogasûtra en vooral: de kans om toe te
passen.
Twee heel belangrijke ideeën in het
boeddhisme zijn:
Alles is Anatma. Er is geen Zelf (Purusha)
dat altijd geweest is en altijd zal zijn.
Op dat vlak verwerpt de yoga het
Boeddhisme. Dit was voor mij heel
confronterend als gedachtegoed
want wie heeft gelijk? Wat geloof je?
Zei niet de Boeddha zelf: je moet mij
niet geloven, test alles uit. Maar kan
je het bestaan van Purusha uittesten?
Zelfs al heb je in meditatie diepgaande
ervaringen? Zolang je leeft kan er
twijfel zijn. We dienen ons niet te laten
verstoren door buiten, maar een diepe
innerlijke zekerheid te hebben en
daarop te vertrouwen.
De tweede belangrijke gedachte in het
Boeddhisme is meer down to earth.
Alles is Anitya of vergankelijk. Niets is
blijvend. Het gekende Parinâma waar
ik het vorige keer ook al over had.
Wat oprijst, gaat terneer. Dit is oorzaak
van Duhkha. Een vrij beangstigende
gedachte als je er lang bij stil staat. Deze
waarheid kennen we uit de yogasûtra
en ervaren we dagelijks in ons leven.
Zolang we niet verlicht zijn komen we
terug op het rad van Samsâra. We
worden geboren en dat houdt in:
verouderen, ziekte, sterven. Niet zo’n
leuk denkbeeld, maar dit is het leven
zoals het is.
Patañjali behandelt deze ideeën in
aforisme II.15 van de yogasûtra.
Op het eerste zicht is het een vrij
pessimistisch aforisme maar wanneer je
dieper gaat juist niet.
Af II.15 zegt
Voor een wijze bevat elke situatie
in potentie lijden (duhkha) door
de voortdurende veranderingen
(parinâma), verlangens en frustraties
(tâpa), gewoontes (samskâras) en het
spel van de guna ( eigenschappen
inherent aan materie: nl. Activiteit,
inertie, helderheid).
Dit aforisme is een hele boterham om te
verteren
Mijn yogaleraar zei altijd: een oude
mens ziet al zittende wat een jonge nog
niet ziet al staande.
Een wijze moeder ziet het geluk van haar
dochter wanneer er een pasgeboren
baby is, maar ziet meteen ook de
moeite, de stress, het verdriet wanneer
ze na het bevallingsverlof weer uit
werken zal moeten. Loslaten zal nodig
zijn. Onnodig de kersverse moeder op
voorhand te bezwaren, maar duhkha in
potentie is er. Je hebt een kind tot je je
hoofd neerlegt met alle vreugdes
Parinâma, één van de oorzaken van duhkha
Collega Maria Clicteur uit België, inmiddels bij iedereen
bekend van het congres in mei, geeft onderstaand
haar visie op ‘Transformatie en yoga’ met teksten van
Patañjali. Maria begon haar opleiding bij Amanda en
vervolgde die bij Bernard Bouanchaud. Bernard is leerling
van T.K.V. Desikachar, zoon van Sri. T. Krishnamacharya.
Haar yogalessen worden gegeven in de traditie van Sri.
Krishnamacharya.
Jaargang 38 • Nº 4|2016 98 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
In een uitverkocht ‘Kontakt der Kontinenten’ in
Soesterberg verzamelden zich zondag 6 november
ongeveer honderd yogadocenten om zich te verdiepen
in yogafilosofie, anatomie en yogabeoefening in relatie
tot zwangerschap, geboorte en gezin.
De opening werd verricht door Femke Hol, coördinator
van het Samsara Yoga Congres 2016 en Romanie
Noordegraaf.
Romanie lichtte kort de ontwikkelingen in de
geboortezorg van het afgelopen jaar toe. De instemming
van de Tweede Kamer op de integrale zorg voor
zwangeren en de discussies en acties die hieromheen
plaatsvonden. Ook benoemde zij het succes van de
acties die er mede voor zorgden dat minister Schippers
akkoord ging met integrale zorg als optie naast de
traditionele eerstelijns verloskundige. De keuzevrijheid
van zwangeren, hoe zij begeleid willen worden en
de mogelijkheid om thuis te bevallen is gehandhaafd
gebleven.
Wat een aantal jaren geleden startte als een kleine
bijscholingsdag voor zwangerschapsyogadocenten
groeide uit naar een herkenbaar platform met jaarlijks
een ander thema. Doel is actualiteit, deskundigheid,
inspiratie, kennis en kwaliteit bevorderen onder alle
yogadocenten in Nederland en België. De bijeenkomst
is daarom voor docenten van alle opleidingen en
gedreven beoefenaars van yoga op zoek naar
diepgang.
Dit jaar bestond het aanbod vooral uit workshops
die naar eigen behoefte konden worden ingedeeld.
Sommigen volgden de praktische workshops over
de yogaperstechniek van Danielle Bersma. Anderen
pakten het liever filosofisch aan en praatten mee in de
satsang van Aad Verboom over wedergeboorte. Dit
naar aanleiding van wat de oudste Upanishad – de
Brihadaranyaka Upanishad – hierover schrijft. Ze spraken
met elkaar over sterven en wedergeboorte op het
niveau van de bewustzijnsmomenten en deelden elkaars
zienswijzen en ervaringen.
Je kon ook yoga beoefenen. In de zwangerschapsyoga-
les met partner van Femke Hol en Romanie Noordegraaf
deden deelnemers adem- en bewegingsoefeningen
om vanuit voelende, woordeloze communicatie
inzicht, begrip en verbinding tussen ouders en kindje
te stimuleren. Er was aandacht voor didactiek in de
lessen met partners. Loes van der Mee liet in haar
workshops deelnemers op zachte wijze de kracht van
de yogamudra ervaren als houding van overgave en
verbinding.
Rika Lukac, auteur van het boek ‘Innesteling – zwanger
worden en blijven’ stond in haar workshop stil bij de rol
van stress rondom zwangerschap. Deelnemers maakten
zo kennis met informatie over voeding, bevordering van
innesteling en het voorkomen van miskramen. Rika legde
de link met yoga, bewustwording en ontspanning. De
aanwezigen gingen aan de slag met oefeningen die het
bekken beter doorbloeden, de hormonale en emotionele
balans herstellen en zelfvertrouwen geven in een fase
van grote onzekerheid.
Dit congres was er
ook ruime aandacht
voor de fase na
de bevalling.
Het congres was
voor Samsara de
gelegenheid om een
nieuwe bijscholing
te introduceren:
Postnatale Yoga.
Hierin staan
fysiek, mentaal en
emotioneel herstel
van een pas bevallen
moeder centraal.
Deelnemers maakten
kennis met oefeningen
voor de bekkenbodem
onder leiding van docente Iekelien Buurman.
Fun, kracht en verbinding met het kindje waren
sleutelbegrippen in de yogales met de draagdoeken
van Beate de Leeuw-Wysocka. De Vakgroep
Shantalamassage Docenten liet yogadocenten kennis
maken met de wereldberoemde babymassage als één
van de eerste manieren om fysiek contact te maken
met het kindje en een voelende communicatie op
gang te brengen. Zij benadrukten het belang van het in
aandacht ‘samen Zijn’ voor de emotionele, lichamelijke
en geestelijke ontwikkeling van de baby.
Beatrijs Smulders, Nederlands bekendste vroedvrouw,
sloot de dag af met een inspirerende plenaire
lezing. Beatrijs is bekend van haar boeken over
zwangerschap, bevallen en de kraamtijd, is meer
dan 40 jaar vroedvrouw, begeleidde meer dan 4000
bevallingen en geeft over de hele wereld lezingen
over het unieke bevallingssysteem in Nederland. Ze
werkt momenteel aan een nieuw boek over angst van
vrouwen tijdens de bevalling.
In haar lezing lichtte zij een tipje van de sluier op.
Daarbij presenteerde zij haar bijzondere kijk op de
pil, seksuele vrijheid en de relatie tot seks en de
huidige beeldcultuur op de angst bij jonge vrouwen
voor de bevalling. Een angst die tijdens de bevalling
grote vormen aan kan nemen. Dat is namelijk het
moment waar vrouwen
zich volledig over moeten
geven en helemaal in hun
lijf aanwezig moeten zijn.
Bevallingen kunnen, met
uitzondering van vrouwen
die zwaar (seksueel)
getraumatiseerd zijn,
een helende ervaring
zijn. Zij benadrukte de
belangrijke rol van
yogadocenten tijdens de
zwangerschap. Zij zien
een vrouw gedurende
een langere periode en
kunnen in de tijd vrouwen
de verbinding tussen
hoofd en lijf tot stand
brengen, helpen met de
versterking van vertrouwen en overgave.
Beatrijs illustreerde haar verhaal met onderhoudende
voorbeelden en introduceerde ook NOVEZ. Een
nieuwe organisatie waarbinnen verloskundigen zich
samen met zwangeren inzetten voor een goede
dialoog in de geboortezorg. NOVEZ is hiermee het
enige platform dat zwangeren een stem geeft in de
gesprekken over de ontwikkeling van de geboortezorg.
Het is ook voor yogadocenten mogelijk om, nu nog
kosteloos, lid te worden van deze vereniging.
Voor meer informatie: www.samsara.nl.
Samsara Yoga Congres
Zwangerschap, geboorte en gezinDe Upanishads
Het licht waar geen licht op valt
De donkere winterdagen maken op hun manier zichtbaar hoe je je verhoudt tot licht. Veel mensen zijn gevoelig voor de mindering van zonuren. Ze worden sip en moe, alsof ook van binnen een kaars is uitgeblazen. De onderdompeling in duisternis is in de natuur de tijd van winterslaap en inkeer. In de Upanishads echter staat het synoniem voor het verkeren in onwetendheid, voor het ontbreken van ware kennis en helder zicht. Over jezelf en de wereld, over hoe de dingen zijn. Maar wat houdt dat andere precies in? Wat wordt bedoeld met wat genoemd wordt ‘het opgaan in smetteloos licht’?In de Brihad-āranyaka Upanishad vraagt Koning Janaka aan Yājñavalkya wat een mens tot licht dient. Yājñavalkya antwoordt hem dat het de zon is, of bij aanwezigheid daarvan de maan, dan wel een vuur. Of spraak, want een leidende stem kan een mens voeren naar waar hij zijn moet. Maar, vraagt de koning, als al deze lichten gedoofd zijn, wat is de mens dan tot licht? Dan, zegt Yājñavalkya, is het Zelf zijn licht.Externe lichten zijn betrekkelijke lichten. Wie ze voor absoluut neemt, zo zegt de Īsha Upanishad, valt in nog diepere duisternis. Vals licht maakt dat je nog minder ziet. De kernvraag – en die stelt ook Kerst – is wat het uiteindelijke licht is. Wat is het licht dat de andere lichten en ook het verstand te boven gaat, dat altijd schijnt en nimmer dooft, het licht dat ieder ander oplichten mogelijk maakt?De Upanishads noemen het het Licht der lichten, het Zelf, Bewustzijn. Verscholen in het hart verblijft het in ieder schepsel. Zoals de Katha Upanishad zegt: ‘Daar werpt de zon geen licht, noch de sterren of de maan. De bliksemschichten aan de hemel lichten daar niet op, laat staan dit vuur. Alles straalt door het stralen van dit licht. Dit hele universum wordt opgelicht door zijn licht.’
Wim van de Laar
Jaargang 38 • Nº 4|2016 1110 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
Yogadocente Lia de Jong uit Middelharnis geeft
onderstaande reactie
De keren dat ik zelf ongevraagd en onverwacht tijdens
een les bij een collega gecorrigeerd werd of zelfs
alleen maar aangeraakt in een houding, herinner ik me
nog erg goed en niet in positieve zin. Die hand kwam
nogal bij me binnen terwijl ik me totaal ontspannen
in mijn innerlijke ruimte waande. Het haalde me uit
evenwicht en uit de beleving van Zijn en bracht me
bovendien meteen in het hoofd.
In de opleiding van Paganini, die ik nu gedeeltelijk
volg, staat het corrigeren centraal. En dus wordt je al
oefenend constant in de houdingen aangeraakt. Ook
nu ervaar ik dikwijls weerstand behalve wanneer het
op een manier wordt gedaan zoals het volgens mij
bedoeld is. Namelijk dat diegene die je aanraakt als
een veertje in jouw energieveld komt. Je ondersteuning
geeft zodat je in je kracht komt en al ademend naar
ruimtes leidt die jezelf niet dacht te hebben.
“Het haalde me uit mijn
evenwicht”
Ik geef nu bijna 15 jaar les vanuit de klassieke yoga
en heb mijn leerlingen nooit gecorrigeerd. Omdat ik
het hierboven beschreven helpen naar de houding
toe graag eigen wil maken, heb ik mijn leerlingen
toestemming gevraagd.
Ik maak er zeker geen gewoonte van maar het helpen
maakt wel dat de ander veel meer in de houding komt
zoals die bedoeld is en wanneer deze door verbale
aanwijzing zelf niet aangenomen kon worden.
Lia de Jong
Yogadocente Anna Aalten reageerde als volgt
Iedereen is anders
Moet een yogadocent corrigeren tijdens het lesgeven?
Een geweldige vraag die mij direct naar de kern
van mijn rol als yogadocent brengt! Wat wil ik dat
de deelnemers van mijn lessen meenemen in hun
yogabeoefening en hun dagelijks leven? Mijn meest
simpele antwoord: dat je mag zijn wie je bent. Bij
corrigeren in de betekenis van aanwijzen waar een
voet of arm moet worden geplaatst en hoever een
rug of een been dient te worden gestrekt liggen
prestatiegerichtheid en competitie op de loer en dreigt
een gevoel dat men het niet goed doet.
“Het gaat daarbij niet om esthetiek
in de betekenis van schoonheid”
Mijn moreel-emotionele overweging om niet te
corrigeren tijdens het lesgeven heeft ook een hele
duidelijke fysiek-theoretische onderbouwing. Sinds ik
in 2010 kennismaakte met de functionele benadering
van yoga bij Paul Grilley ben ik er steeds meer van
overtuigd geraakt dat aan corrigeren tijdens het
lesgeven serieuze bezwaren kleven. Grilley formuleert
de functionele benadering van yoga als een alternatief
voor de, wat hij noemt, esthetische benadering
die in onze tijd de overhand heeft gekregen. Bij de
esthetische benadering van yoga ligt veel nadruk op
de manier waarop een yogahouding eruit ziet. Het
gaat daarbij niet om esthetiek in de betekenis van
schoonheid, maar als aanduiding voor een benadering
van yoga waarin de precieze plaatsing van handen,
voeten, armen en benen ten opzichte van elkaar
en ten opzichte van de romp veel aandacht krijgt.
Iedereen kent bijvoorbeeld wel de aanwijzingen voor
het iets naar buiten draaien van de achterste voet bij
Virabhadrasana II, het neerzetten van de handen op
schouderbreedte bij Adho Mukha Svanasana en het
plaatsen van de knieën tegen elkaar aan in Virasana.
Nu er tegenwoordig veelal in grote groepen wordt
lesgegeven, kan het voor een docent handig zijn aan
de hand van een serie korte aanwijzingen veel mensen
tegelijk ‘in een yogahouding te praten’.
Vaak worden deze aanwijzingen uitgelegd als de meest
veilige manier om een houding uit te voeren. Maar wie
zich verdiept in de verschillen die er tussen individuele
lichamen bestaan, gaat vanzelf vraagtekens plaatsen
bij dit idee van veiligheid. Niet alleen is er een enorme
variatie in lichaamsomvang, -lengte, -flexibiliteit en
-kracht, ook zijn er grote verschillen in onze skeletten.
De lengte en vorm van onze botten variëren en dit
heeft directe gevolgen voor de manier waarop wij
yogahoudingen kunnen uitvoeren.
De aanwijzing dat bij Adho Mukha Svanasana de
handen op schouderbreedte moeten worden geplaatst
is bijvoorbeeld helemaal niet veilig voor mensen die in
deze houding compressie van het bovenarmbot en het
dakje van het schouderblad ervaren. Integendeel, zij
lopen het risico op deze plek een slijmbeursontsteking
te ontwikkelen.
Individuele verschillen tussen mensen bepalen wat de
meest veilige en effectieve manier is om een houding
uit te voeren. Puur door te kijken kun je als docent niet
echt weten wat iemand in een yogahouding precies
voelt en of hij of zij de houding veilig uitvoert; daarvoor
moet je met elkaar in gesprek gaan. Bij individuele
lessen of in een kleine groep met deelnemers die je kent
kan dat, maar als die gelegenheid er niet is kun je beter
terughoudend zijn met je correcties. Iedereen is anders.
Anna Aalten
“Corrigeren is zeker
niet de intentie”
Yogadocent Jon Hovens pleit wél voor correctie in
onderstaand betoog
Ik vind dat een docent wel mag corrigeren en doe dat
op de volgende manier: wanneer ik zie dat cursisten
een houding/beweging niet uitvoeren zoals bedoeld
is dan herhaal ik in eerste instantie (met andere
bewoordingen) nog eens wat de bedoeling is en zeg
dit in het algemeen. Als dan blijkt dat hier niet op
gereageerd wordt dan ga ik een rondje maken en ga
ik naar de persoon/personen toe en begeleid die dan,
bijv. met een zachte handdruk etc. Soms benoem ik de
voornaam, maar ik weet bij wie ik dat wel of niet kan
doen.
Jon Hovens
Trude Matla-van der Veer geeft tot slot onderstaande
aanvulling en komt met een waardevolle tip
Tijdens mijn opleiding tot yogaleraar, eind jaren tachtig,
werd nadrukkelijk afgeraden om je cursisten tijdens
een yogales aan te raken. Eventuele aanwijzingen,
verbeteringen, correcties, bijstellingen of aanpassingen
van een asana dienden verbaal te geschieden. En dan
liefst algemeen geformuleerd, zodat de suggestie niet
te persoonlijk aankwam. Als iemand zo’n opmerking
niet ter harte nam, dan zou hij er nog niet aan toe zijn.
Wanneer je iemand fysiek zou willen assisteren, dan
moest je in elk geval om toestemming vragen en zeker
niet onaangekondigd je handen op iemands lichaam
plaatsen. Uiterste terughoudendheid en zorgvuldigheid
waren geboden. En daar ben ik het nog steeds
grotendeels mee eens.
Maar toen maakte ik, ongeveer veertien jaar geleden,
onder het dak van dezelfde opleiding, kennis met Power
Yoga. Bij het onderwijzen van Ashtanga en/of Power yoga
wordt er veelvuldig fysiek begeleid. Vanaf mijn eerste
ervaring hiermee, door Tonnie Goes, tijdens de adho
mukha svanasana, ging er een wereld voor mij open.
Een van de opvallende aspecten van Ashtanga en Power
yoga is jùist dat de docent regelmatig naar de cursisten
toegaat en de houding zorgvuldig begeleidt, stimuleert
en ondersteunt, waardoor er voelbaar meer ‘ruimte’
ontstaat. Het woord ‘correctie’ vermijd ik opzettelijk, want
corrigeren is zeker niet de intentie!
Vervolg van de bijdrage van Trude op de volgende
pagina!
De VraagbaakYogadocente Jeanet Siddhi Heilbron stelde in het vorige nummer de vraag:
Moet een yogadocent corrigeren tijdens het lesgeven?
We kregen een aantal reacties die we hieronder geplaatst hebben.
Jaargang 38 • Nº 4|2016 1312 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
Toen ik in 2004 de docentenopleiding Power yoga bij
Dasra Center volgde en in 2006 een week Teacher
Training Ashtanga yoga kreeg van David Swenson,
ontdekte ik meer en meer dat het begeleiden van de
yogacursist een kunst is. Met een collega oefende ik de
- bij beide gelegenheden - aangeleerde begeleiding
regelmatig, in onze (schaarse) vrije tijd.
Later volgde ik bij het Dasra Center in Montfoort
vierdaagse workshops, bedoeld voor (o.a. Power-) yoga
docenten. Deze werden gegeven door Tonnie Goes
en Vincent Millarson en droegen de titel ‘de Kunst van
het Begeleiden’. Het ging hier om twee yogadocenten
die met veel enthousiasme hun kennis en ervaring
overbrengen. Het doel van deze workshop is: méér uit
een yogales kunnen halen door middel van goede
begeleiding. Ook worden, zoals bij alle nascholingen
in Montfoort, alternatieve en speelse variaties op de
asana’s aangereikt. Deze zijn bruikbaar tijdens series
Hatha en Power yoga en de door Tonnie Goes destijds zo
genoemde Easy Flow yoga. Dit laatste is een variatie op
Power yoga, waarbij niet of nauwelijks de vrij inspannende
Surya namaskara (speciale zonnegroet A en B) en
Vinyasa’s (dynamische verbindingen) worden gedaan.
Over het begeleiden van asana’s was bij mijn weten
geen documentatie in omloop. Tot ik dit handboek
tegenkwam: *Brian Cooper, Ph.D.: Yoga, the art of
adjusting – a manual for teachers and students; ISBN 978
0 9552412/1/5; 318 blz.; gebonden rug met daarin een
ringband; € 44,50. Dit boek bevat, naast talloze foto’s,
duidelijke instructies hoe in een houding te komen,
plus observatiepunten en volledige instructies voor de
begeleider. Er staan verstandige dingen in dit boek, o.a.
dat de begeleiding mede afhangt van de mogelijkheden
van de student. Daarom is niet altijd één bepaalde
manier van begeleiding zaligmakend. Het boek bevat
tevens een heleboel leuke partneroefeningen.
“Met veel respect en
absoluut geweldloos”
Wanneer ik les geef breng ik de verworven kennis op
het gebied van begeleiden bescheiden in praktijk. Ik
kies bijvoorbeeld tijdens een les één houding waaraan
ik extra aandacht besteed. Het vormt tevens een mooie
gelegenheid om de achtergrond van zo’n asana eens
toe te lichten. De reacties zijn zonder meer positief. Dit
wordt als heel bijzonder ervaren. Wekelijks geef ik een
Power yogales. De deelnemers stellen de begeleiding
tijdens deze sessie ook zeer op prijs.
Corrigeren ja of nee. Ik noem het liever begeleiden. In
de syllabus die ik schreef bij de door mij gegeven VYN
erkende bijscholingen sinds 2011 staat dat persoonlijke
begeleiding tijdens yoga asana’s absoluut zonder duwen
of dwang wordt uitgevoerd. Met veel respect en absoluut
geweldloos. We blijven altijd binnen de mogelijkheden,
grenzen en wensen van zowel de begeleider als de
deelnemer. Het is voor een cursist, die persoonlijk begeleid
wordt, een manier om dieper in een houding te komen,
en door accenten toe te voegen, dieper te ontspannen
of meer ruimte en mogelijkheden te ontdekken. Wanneer
je ervaart dat je verder kunt in een houding, dan wil je
dat de volgende keer weer bereiken. De verdieping
is zowel lichamelijk als geestelijk. Veiligheid van zowel
deelnemer als begeleider komen op de eerste plaats!
Niemand mag de vaardigheden van zichzelf of van een
ander overschatten!
Conclusie: door yogahoudingen te begeleiden maak
je de cursisten bewust van hun mogelijkheden, die zij
vervolgens ook zonder begeleiding willen benutten.
Geweldloosheid en respect voor de eigen grenzen blijven
hoogst belangrijk!
Trude Matla-van der Veer
Ayurveda, de gezondheidsleer uit India en tevens zuster-
wetenschap van de Yoga is bij veel mensen bekend vanwege
de heerlijk ontspannende oliemassages en het smakelijke eten
bij yogaretraites. Maar Ayurveda is meer dan dat.
Ayurveda is een wetenschap met een holistische visie op wat
ons in onze gezondheid ondersteunt en wat onze gezondheid
niet ondersteunt of zelfs ondermijnt. Ayurveda heeft een
heel scala aan methodes zoals voedingsrichtlijnen, kruiden,
reinigingstechnieken en leefstijladviezen die zijn afgestemd op
ieders unieke individuele constitutie.
In de klassieke teksten staat dat Ayurveda gaat over leefstijl en
voeding. In de oude traditie werden de wijsheden mondeling
in korte sutra’s overgedragen. De plek van de sutra in de
gehele tekst en de volgorde van de woorden in de sutra
waren bepalend voor het belang dat eraan moest worden
gehecht. Hoewel we er in de Ayurveda vanuit gaan dat we
zijn wat we eten en dat voeding onze gezondheid zeker kan
ondersteunen, is leefstijl dus nog belangrijker. Onze dagelijkse
routine kan namelijk een belangrijke oorzaak van het ontstaan
van ziekte zijn. Hoe staan wij in het leven? Welke relaties gaan
we aan? Hoe laat gaan we slapen en hoe laat staan we op?
Zitten we tijdens het eten, hebben we aandacht voor onze
maaltijd of checken we tegelijkertijd onze mail, FB en Twitter?
En met welke intentie en intensiteit beoefenen wij yoga?
Om jouw yogabeoefening af te stemmen op wat je op
dit moment nodig hebt, is het goed om enige kennis van
Ayurveda te hebben, omdat Ayurveda een duidelijke visie
heeft over hoe yoga ingezet kan worden om ons meer in
balans te brengen. Hoe we yoga bekijken is afhankelijk van
waarom we yoga beoefenen. Is het een vorm van fysiek bezig
zijn, een alternatieve manier van met gezondheid bezig zijn
of beoefenen we een spiritueel pad. Of alle drie? Dit geldt
vanzelfsprekend ook voor de motivatie van je yogacursisten
om bij jou yogales te volgen.
Ayurveda gaat uit van drie energieën (dosha’s) in onszelf,
die het functioneren van ons systeem bepalen. Vata (wind)
is de energie achter iedere beweging die we maken, van
onze gedachten, bloedsomloop tot onze skeletspieren.
Pitta (vuur) is de energie die iedere transformatie aanstuurt,
van onze spijsvertering tot beelden op ons netvlies. Kapha
(water, aarde) zorgt voor structuur en groei, van de smering in
onze gewrichten tot herstel van onze cellen. Iedereen heeft
deze dosha’s, maar in verschillende verhoudingen. Deze
unieke verhouding van de dosha’s bepaalt wie we zijn met
al onze kwaliteiten, voorkeuren en vatbaarheid voor ziektes.
Iedere dosha heeft de neiging tot gedrag en leefstijl die zijn
eigen energie versterkt. Vata mensen zullen geneigd zijn tot
overmatig bewegen, want dat is wat vata doet. Dit uit zich in
veel praten, nieuwe projecten, instabiele werkomgeving en
vriendschappen, reizen en onrustige bewegingen. Om vata
te balanceren richt je je in je yogabeoefening dan dus op het
versterken van focus en het verstillen van bewegingen.
Pitta types raken verstoord door overmatige hitte,
gedrevenheid en passie, hun lat ligt hoog in het leven.
Deze focus kan leiden tot excessieve beoefening en
resultaatgerichtheid in de yogapraktijk. Juiste yogabeoefening
kan deze drive verzachten, net als de irritatie en de
beoefenaar open en ontvankelijk laten zijn.
Kaphas herkennen dat niet. Zij hebben eerder een zittend
leven en jagen gemak en comfort na. Ze houden van
slapen maar voelen zich beter met minder slaap dan ze
nodig denken te hebben. Hun yogabeoefening moet juist
dynamisch en inspannend zijn.
Voel dus iedere keer dat je op je mat staat goed wat je nu, op
dit moment nodig hebt, niet wat je lekker vindt. Vata vraagt
om een diepe buikadem en gronding, pitta aan zachtheid,
beweeg alsof je je in een bad vol olie bevindt en als kapha
op dit moment overheerst mag je sneller en lichter bewegen.
Door een tegenwicht te bieden aan de kwaliteiten die jouw
overheersende dosha bepalen, kan jouw yogabeoefening
zorgen voor meer balans in je leven. Nu het hier op Texel
zo waait en de temperatuur daalt, zullen mijn wekelijkse
yogalessen aan groepen meer gericht zijn op het kalmeren
van vata, waar iedereen nu wel baat bij heeft.
Mariëlle Glorie
Ayurvedic practitioner
www.sukhatexel.nl
Ayuryoga
Jaargang 38 • Nº 4|2016 1514 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
VERE
NIG
IN
G YOGADOCENTEN NEDERLAN
D
lid van de Europese Yoga Unie
VERE
NIG
IN
G YOGADOCENTEN NEDERLAN
D
lid van de Europese Yoga Unie
De bestuursleden van de VYN
en de redactie van de Yoga
Nieuwsbrief wensen jullie
ontspannen feestdagen en
een gelukkig en liefdevol 2017!
Bestuursmededelingen
Incasseren en verzekeren
Nu het jaar weer bijna voorbij is, is een kloppende
ledenadministratie nog belangrijker
voor mij. In het bijzonder de financiële- administratie.
Er zijn helaas nog steeds leden die niet doorgeven
wanneer hun rekeningnummer of te naam stelling
gewijzigd is. Het gevolg hiervan is dat in februari
incasseren onmogelijk is.
Dit betekent; nota’s maken met opslag van € 10,-,
diverse herinneringen en als laatste royement (in 2016
zijn er 5 leden geroyeerd).
Help dit voorkomen! Geef iedere verandering door
aan het secretariaat, of vul het zelf in op de website.
Dan nog een tip wat betreft de beroeps-
aansprakelijkheidsverzekering: wanneer
je yoga les geeft en geen verzekering hebt
afgesloten,loop je een groot risico wanneer er iets
gebeurt. Je kan privé nog zo goed verzekerd zijn,
maar bij problemen wordt er niet uitbetaald omdat dit
tijdens betaalde werkzaamheden is gebeurd. Wil je dit
risico niet nemen, vraag dan een verzekering aan via
penningmeester@yoganederland.nl.
Uitgesloten bij de verzekering zijn brillen, dus wees er
attent op, dat je leerlingen hun bril goed opbergen en
jij als yogadocent er niet op trapt.
Marian Faasen,
Penningmeester VYN
Secretariaat 2.0
Zoals in de laatste nieuwsbrief aangekondigd, zijn we
als bestuur gekomen tot een nieuwe constructie van de
secretariaatsfunctie. Het groeiende takenpakket en de
ontwikkelingen op het digitale vlak hebben ons doen besluiten
om de functie op te splitsen in een administratief en een
secretarieel deel.
Dorien Pool zal vanaf nu de ledenadministratie,
activiteitenrubriek, advertenties, aanvragen bijscholingen,
specialisaties en de administratie van het congres op zich
nemen.
We hebben op dit moment een vacature voor de functie van
secretaris nieuwe stijl. Heb je ambitie en draag je de vereniging
een warm hart toe dan is deze functie wellicht een perfecte
uitdaging voor je. Een goed functionerend secretariaat is de
spil en het ‘geheugen’ van de vereniging. Meer informatie
vind je onderstaand.
VACATURE Secretaris
Het bestuur van de VYN zoekt een secretaris voor het
beheer van het secretariaat met een overgangstraject /
inwerkperiode tot mei 2017 (tot de ALV).
De werkzaamheden bestaan onder anderen uit:
• Het voorbereiden en de verslaglegging van de
vergaderingen, in overleg met de voorzitter. En
daarmee dus 6x per jaar op vrijdag aanwezig zijn bij de
bestuursvergaderingen.
• Fungeren als eerste aanspreekpunt en verantwoordelijkheid
dragen vanuit het bestuur naar de administrateur.
• Het inrichten van het secretariaat nieuwe stijl gezamenlijk
met de administrateur.
• Fungeren als centraal punt voor inkomende e-mails. Als
secretaris zorg je voor distributie en bewaak je het proces
van afhandeling ervan.
• Beschikbaar zijn via telefoon en social media voor vragen
over de vereniging, het lidmaatschap, aanmeldingen,
bijscholingspunten, zoekmachine en andere relevante
zaken.
• Op twee vaste delen in de week beschikbaar zijn voor
telefonisch spreekuur.
• Vertegenwoordiging van het bestuur extern, in samenspraak
met PR en voorzitter.
• Verantwoording dragen voor het jaarverslag t.b.v. de ALV
• Het ondersteunen van de overige bestuursleden waar nodig.
Onze voorkeur gaat uit naar iemand die communicatief
sterk is en de Nederlandse taal in woord en geschrift goed
beheerst. Een teamspeler die verbindend weet op te treden.
Onze nieuwe secretaris kan goed zaken combineren en
op een transparante wijze zaken duidelijk te maken; werkt
pro actief en denkt vooral in oplossingen en heeft kennis
van programma’s zoals o.a. Microsoft Office, Google Docs,
Wordpress en Facebook. Ons nieuwe bestuurslid heeft
uiteraard kennis van de yogawereld en staat achter de visie
en missie van de vereniging.
Er staat een vergoeding tegenover van €30 per dagdeel, met
een maximum van 2 dagdelen per week. Vragen over het
secretariaat: bel op maandagochtend of donderdagmiddag
naar Chris Bieze (06-53788380).
Erkende bijscholing
Alleen nieuw erkende bijscholingen worden in deze
rubriek bekend gemaakt. De volgende bijscholingen
zijn na bespreking in de Bijscholingscommissie erkend.
Alle erkende specialisaties en bijscholingen zijn te
lezen op www.yoganederland.nl/bijscholingen-en-
specialisaties
Yoga en Ayurveda - de chakra’s
Docent Sascha Pfeifer en Melko Rasica,
psychische centra - de chakra’s.
Locatie Yoga Sadhana Vlissingen, 28 jan. 2017,
10.00 tot 17.30 uur.
Kosten € 95,- incl. ayurvedische lunch,
snack, thee.
Info/opgave om@yogasadhana.nl,
www.yogasadhana.nl, t: 06 22653930.
VYN punten 6
Yoga en Ayurveda onderscheiden verschillende
energiecentra in ons lichaam die ons leven, handelen
en denken beïnvloeden. Een beter begrip van deze
centra en hun werkwijze kan inzichten geven in ons
functioneren. Workshop met theorie en praktijk waarin
de westerse en de chakra psychologie worden
verbonden volgens de Yoga en Ayurveda.
Bestuur Vereniging Yogadocenten Nederland
Voorzitter Anne Bjørndal voorzitter@yoganederland.nl 026 - 364 10 60 of 06 - 27 49 20 25
Secretariaat en aanmelden lid Chris Bieze Oudeweg 22, 9608PM Westerbroek, 06 - 53 78 83 80
info@yoganederland.nl (tijdelijke opvang)
Penningmeester Marian Faasen Eikenlaan 31a 3203 BE Spijkenisse penningmeester@yoganederland.nl
01 81 - 61 63 11
ING: IBAN: NL05 INGB 0005 3638 36 of ABNAmro: IBAN: NL15 ABNA 0539 0160 98
Bijscholingscommissie René Tol bijscholing@yoganederland.nl 06 - 46 22 02 00
Public Relation Maroesja Grabijn pr@yoganederland.nl 06 - 29 29 73 92
Toetsingscommissie Judith Bouwhuis toetsing@yoganederland.nl 06 - 12 61 24 88
Redacteur en congrescommissie Gerreke van den Bosch info@yogadeventer.nl 06 - 28 31 86 22
Aspirant bestuurslid Hans Theunissen yogapraktijksamasta@gmail.com 06 - 41 83 06 52
Jaargang 38 • Nº 4|2016 1716 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
VERE
NIG
IN
G YOGADOCENTEN NEDERLAN
D
lid van de Europese Yoga UnieYoga okay, maar ook nog mediteren?
Als vanuit spiritueel- of het meditatie
perspectief, alles wat je zoekt er al is,
hoe moeilijk het ook is om dat concept
te bevatten met je denken, als er echt
géén noodzaak is om iets te bereiken
of te verkrijgen, je jezelf niet hoeft te
verbeteren, als je al heel en compleet
bent, en de wereld ook, waarom in
hemelsnaam zou je mediteren? Waarom
die moeite om mindfulness te cultiveren?
En waarom dan ook nog specifieke
methoden en technieken, als ze toch
in dienst staan van nergens naar toe te
gaan en sowieso, technieken slechts
technieken zijn?
Wie kent niet die worsteling? Vooral als
beginnende mediteerder kan het een
struggle zijn om te blijven zitten waar je
zit.
De grap is dat een uitspraak als ‘alles
wat je zoekt, is er al’ een concept is.
En een concept is alleen maar een
concept; gewoon weer een gedachte.
Buiten dat het een gedachte is, beperkt
het je enorm in je mogelijkheid tot
transformatie. De waarheid waarnáár
dit concept verwijst valt alleen maar te
ervaren. Hoe het de manier waarop je
jezelf ronddraagt in wereld verandert.
De manier waarop je denkt, voelt en je
gedraagt. Op dat niveau hoef je niet
meer perfect te worden, dan ben je het
al.
Als je durft te zijn met je imperfectie,
angsten, falen en fixaties, je pijn en je
vreugde en het voortdurend vallen in
onwetendheid.
Meer dan wat ook ter wereld is
meditatie dan een daad van liefde. Een
inwaartse actie van welwillendheid en
vriendelijkheid. Naar jezelf en anderen.
Omdat je dezelfde bént.
Díe inwaartse beweging is per direct een
herinnering aan openheid.
Een uitnodiging om weer thuis te komen.
Nu.
Je kunt dan rusten in diep weten, wat
ook impliceert dat je het niet weet. En
dat dat óók ok is.Dát. Met horten en
stoten, vallen en opstaan, iedere keer
weer opnieuw beginnen. De magie van
mildheid steeds meer toelaten.
Dan vallen je binnenste zelf en je
buitenste zelf steeds meer samen.
Je zou kunnen zeggen dat je steeds
éénzelviger wordt.
Dat is net zo mooi als eigen-aardig.
Ina Fischer
geïnspireerd door Jon Kabbat Zinn
‘Why even bother? The importance of
motivation’.
Bestuurslid René Tol is voorzitter van de commissie bijscholing.
Onderstaand vertelt hij over de controle van de bijscholings-
punten waar de commissie al een hele tijd mee bezig is.
“Hoezo moet ik bijscholen, ik heb vorig jaar nog een boek over
yoga geschreven”
“Ik ben bijna 60 en doe al 20 jaar yoga, dan hoef ik toch niet
meer bij te scholen”,
“Dit is toch geen yoga, dit is geen satya, hoezo komen jullie
me controleren?”
Zomaar een greep uit de vele reacties die de vrijwilligers
van commissie bijscholingen kregen toen we januari dit jaar
begonnen met het controleren van de bijscholingspunten.
Gelukkig waren er ook collega’s die alles prima voor elkaar
hadden, maar dit soort reacties maakten het soms niet
makkelijk voor ons om door te gaan.
De Algemene Ledenvergadering van onze VYN heeft de
afgelopen jaren een aantal malen gesproken over de
bijscholingen. Dat heeft uiteindelijk geresulteerd in het besluit
dat we per 1 januari 2010 onze bijscholingspunten zijn gaan
registreren. Alle leden registreren zelf hun punten via de
website van de VYN. Ieder lid heeft bijscholingsplicht. We
hebben afgesproken dat we 60 punten halen over 5 jaar.
Commisie Bijscholingen is sinds 2005 bezig om alles goed te
regelen en er is goed nagedacht over alle vragen die er
zouden kunnen zijn. De regels hebben we opgeschreven
in het Bijscholingsreglement dat door de ALV samen met
het Huishoudelijk Reglement is aangenomen. Zo kan je bij
voorbeeld als je zelf een bijscholing geeft een deel van de
punten die de deelnemers krijgen ook zelf opvoeren, want je
leert ook van het geven van de bijscholing.
Elk VYN lid kan een bijscholing organiseren en erkenning
aanvragen bij commissie bijscholingen. Bijscholingen van meer
dan 40 uur (punten) worden gezien als specialisatie. Ik ga in
dit stukje niet alle regels herhalen, dus ik raad je van harte aan
om het bijscholingsreglement nog eens te lezen, het staat op
onze VYN website.
Ik heb het nadrukklijk over ‘Ons’ en ‘Wij’. We zijn per slot een
vereniging van yogadocenten waarin iedereen gelijk is.
Ook bestuur en commissies bestaan uit gewone leden die
bijscholingsplicht hebben. Dit moeten we soms nog uitleggen.
De vereniging is geen ‘instelling’ of ‘organisatie’ die van
buitenaf controles uitvoert. We doen dit zelf omdat we vinden
dat we allemaal baat hebben bij het hoog houden van de
kwaliteit van ons als professionele yogadocent.
Het is duidelijk dat we allemaal moeten wennen aan de
afspraken die we hebben gemaakt. Een minderheid van de
collega’s die we gecontroleerd hebben had de zaken echt op
orde. Dit stukje is daarmee dus ook een oproep om te zorgen
dat je 60 punten haalt per 5 jaar en de punten ook invoert.
Als je dit jaar bij controle nog geen 60 punten had, dan komen
we volgend jaar bij je terug voor hercontrole. Dat geldt dus
voor de meerderheid van de collega’s die we gecontroleerd
hebben. Als je dan nog niet voldoet aan de 60 punteneis, dan
wordt je uit de zoekmachine gehaald en wordt jouw naam
niet meer getoond als iemand via de website zoekt naar
yogadocenten in een postcode regio of met een bepaalde
specialisatie. Dat lijkt een hele milde regel, maar het betekent
toch wel iets.
We zullen over een jaar in de evaluatie van de eerste twee
controlerondes ook gaan kijken naar het functioneren van
het reglement en van de sanctie. Het is niet uitgesloten dat
we via een ALV besluit de sanctie bij het niet voldoen aan
de bijscholingsplicht zullen moeten bijstellen. De wereld om
ons heen verandert snel en de eisen voor professionalisering
worden steeds strenger.
Vraag naar certificaten met vermelding van punten! Alle
bijscholingen die gegeven worden door erkende opleidingen
worden automatisch erkend, maar ook de erkende
opleidingen vergeten nog wel eens om de behaalde punten
te vermelden op de certificaten. Sommige opleidingen
vergeten zelfs om bijscholings-certificaten te verstrekken. Laten
we allemaal helpen om dit beter te maken!
En toch, ondanks deze serieuze woorden hebben we het in de
commissie bijscholingen heel gezellig. Als je interesse hebt om
met ons mee te doen en hiermee een bijdrage te leveren aan
het hoog houden van onze kwaliteit, dan ben je van harte
uitgenodigd.
Email bij interesse naar bijscholing@yoganederland.nl
Namaste, René
Hoezo moet ik bijscholen?
Meditatieve WaddentochtenDe meditatieve waddentocht is een droogvaltocht op het
Wad waarbij we onze zintuigen, onze geest en ons hart
bewust openstellen.
Na ongeveer anderhalf uur varen gaan we voor anker op
een afgelegen zandplaat. Dan laten we het wonder van
de leeglopende zee zich voltrekken. De vogels komen
steeds dichterbij en stukje bij beetje komt de plaat droog
te vallen. Als het water ver genoeg gezakt is, gaan we de
boot uit en waden een klein stukje door het resterende
water om op ons dooie gemak dit adembenemend
mooie landschap te ontdekken, vlak voor je voeten, op
loopafstand en in de verte. Er blijkt van alles te leven. We
kunnen mossels en kokkels verzamelen bij een mosselbank,
een wandeling maken naar de duinen verderop. Maar
je kunt ook in buurt van het schip blijven en de omgeving
op je in laten werken. Als de vloed weer komt, gaan we
terug aan boord voor een kop soep. Zodra er weer genoeg
water is, zeilen we terug.
Tijdens de tocht zal Margriet van Kampen met eenvoudige
bewustwordingsoefeningen ons helpen onze zintuigen te
scherpen.
En dan de rust, de energie en de schoonheid van die
bijzondere omgeving te ervaren en te verinnerlijken.
De meditatieve waddentochten duren ongeveer acht uur
en beginnen op verschillende tijden, afhankelijk van het getij.
Startplaats is Esonstad, bij Oostmahorn, aan de westkant
van het Lauwersmeer.
Zie de website www.wazeezeilen.nl voor een
routebeschrijving.
De kosten bedragen € 75,- pp. Dit is inclusief thee, koffie
en een eenvoudige, biologische, lunch.
Data 2017 starttijd eindtijd
zondag 7 mei 10.00 19.00
donderdag 22 juni 10:30 19:30
zaterdag 16 september 08:30 17:30
Jaargang 38 • Nº 4|2016 1918 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
De yoga markt in kaart
We zien om ons heen dat
yogastudio’s als paddenstoelen
uit de grond schieten. Eerder
onderzoek van het NOM
(Doelgroepen Monitor van
Weekblad Persgroep) uit 2015
meldt dat tussen 2015 en 2016 het
aantal Nederlanders dat aan yoga
doet met 16% is gestegen. Maar
hoeveel Nederlanders momenteel
daadwerkelijk aan yoga doen, is
eigenlijk niet bekend.
In ons onderzoek hebben we een
steekproef gehouden onder alle
Nederlanders van 18 jaar en ouder.
Dat zijn er in totaal 510. Wij stelden
hen de vraag of zij weleens aan
yoga hebben gedaan. Hieruit komt
naar voren dat 12% de afgelopen
zes maanden aan yoga deed.
Omgerekend naar de totale
bevolking zou dat betekenen
dat 1,6 miljoen Nederlanders
yoga beoefent. Hiervan is bijna
tweederde vrouw. In totaal heeft
meer dan een kwart van de
bevolking wel eens aan yoga
gedaan. Dit is relatief veel. Leuk
om te merken dat met ons nog een
heleboel andere mensen op de
yogamat staan!
Ook is onderzocht hoeveel mensen
de afgelopen 6 maanden wel
eens een yogales hebben gevolgd
in een yogastudio/school. Dit is
6% van alle ondervraagden. Een
groter deel doet ook yoga thuis,
9% heeft de afgelopen 6 maanden
wel eens een yogales thuis gedaan
bijvoorbeeld via YouTube of met
een dvd.
Kijk op yoga
Wat we eigenlijk heel graag wilden
weten is waarom een deel van de
Nederlanders nog nooit aan yoga
heeft gedaan. De belangrijkste
redenen: geen interesse in yoga, ze
vinden yoga niet bij zichzelf passen,
ze beoefenen andere sport(en) of
ze vinden yoga te zweverig. Meer
dan de helft (53%) ziet zichzelf
het komende jaar zeker niet yoga
beoefenen.
En hoe kijkt men eigenlijk tegen
yoga aan? Yoga wordt door
de meerderheid als spiritueel
bestempeld. Maar het wordt vooral
gezien als een vorm van meditatie
(66%), een manier om stress te
verlagen (60%), een bezigheid die
goed is voor iedereen (57%) en een
manier om het lichaam soepeler
te maken (55%). Ook vindt men
yoga zeker niet alleen geschikt
voor slanke mensen (aldus 52%),
voor vrouwen (43%) of voor jonge
mensen (57%). Een kleine groep
(24%) is het eens met de uitspraak
dat yoga geschikt is voor lenige
mensen.
“Rust en zelfbeheersing,
mijn gehele lichaam en
geest tot rust brengen.”
41 jaar
In de nieuwsbrief van oktober hebben we al kort
iets verteld over ons onderzoek naar Yoga in
Nederland. Onderstaand tref je de eerste resultaten
aan. Het onderzoek is uitgevoerd door Vereniging
Yogadocenten Nederland (VYN) & Yoga Magazine in
samenwerking met bureau Team Vier B.V.
VERE
NIG
IN
G YOGADOCENTEN NEDERLAN
D
lid van de Europese Yoga Unie
Resultaten onderzoek naar Yoga in Nederland
Wie is nou de yogabeoefenaar?
Een geselecteerde groep van
311 yogabeoefenaars vulde ook
onze enquête in. Zij deden het
afgelopen jaar half jaar weleens
aan yoga. De 241 vrouwen en 70
mannen zijn tussen 40 tot 70 jaar
oud. Het merendeel volgde een
HBO opleiding. Daarvan werkt 41%
parttime en heeft het grootste
deel een relatie. De helft beschrijft
zijn yoganiveau als gemiddeld en
slechts enkelen (7%) als gevorderd.
De meest beoefende yogastijl is
hatha yoga.
De yogabeoefenaars zeggen
vooral yoga te doen om stress te
verminderen (47%), om leniger of
flexibel te worden (40%), om hun
fysieke conditie te verbeteren
(38%), om gezonder te worden
(28%) en om mentaal sterker
te worden (26%). Daarbij geeft
het merendeel aan (80%) geen
yogadocent te willen worden.
Onderlinge verschillen
Wij vroegen ons af of er grote
verschillen zijn tussen de groep
Nederlanders waarvan het
merendeel niet aan yoga doet
en de geselecteerde groep
yogabeoefenaars. De groep
Nederlanders vindt vooral de
volgende uitspraken goed bij
zichzelf passen: ik ben een sociaal
mens, ik heb een goed geheugen,
ik ben mentaal sterk, ik zit lekker
in mijn vel en ik kan me goed
concentreren. Als dit afgezet
wordt tegen de yogabeoefenaars,
is het opvallend dat een groter
deel van de yogabeoefenaars
zichzelf sociaal vindt (46% vs.
38%). Bij de overige uitspraken
komen de antwoorden van beide
groepen redelijk overeen. Wel
vindt een groter deel van de
yogabeoefenaars een gezonde
levensstijl bij zichzelf passen
(31% vs. 18%). Ook zijn er meer
vegetariërs/veganisten onder de
yogabeoefenaars (11% vs.3%).
‘het wisselt, afhankelijk
van hoe ik me voel’
57 jaar
De reacties op de open vragen zijn
interessant. Wat yogabeoefenaars
vooral van yoga geleerd hebben,
is het ervaren van ontspanning en
rust. Maar ook het (vrij) ademen,
concentreren, accepteren,
loslaten, bij jezelf blijven en
bewustwording worden vaak
genoemd. Hieronder vind je een
paar reacties over het effect van
yoga op mensen.
Een 41-jarige man: “Rust en
zelfbeheersing, mijn gehele
lichaam en geest tot rust brengen.”
Een 28-jarige vrouw: “Niet stressen
en piekeren.”
Een 51-jarige vrouw: “Dat lijf en
geest met elkaar verbonden zijn
en invloed op elkaar hebben, plus
dat ik door ademen een betere
conditie krijg en oefeningen vol
kan houden.”
De favoriete yogahoudingen
zijn divers. Favoriet zijn toch
wel de ontspanningshoudingen
zoals Balasana (kindhouding) en
Savasana (lijkhouding) of krachtige
houdingen zoals Surya Namaskar
(zonnegroet) en Virabhadrasana
(held).
Kwaliteit van yoga
Over het algemeen zijn yoga-
beoefenaars positief over de
kwaliteit van de yogastudio waar
zij lessen volgen. Maar liefst 42% is
zeer content over de yogastudio
en niemand is zeer ontevreden.
Ook weten ze goed wat ze zelf
belangrijk vinden bij de keuze voor
een specifieke yogastudio/school.
Bereikbaarheid staat bovenaan
(68%), gevolgd door kwaliteit van
de lessen (61%), aansprekende
docenten (52%), kosten (51%)
en kleine groepen (51%). Of een
yogastudio yogaproducten of
eten/drinken verkoopt is duidelijk
veel minder belangrijk.
Yogadocenten komen ook zeer
goed uit de verf. Maar liefst 58%
van alle yogabeoefenaars is
zeer tevreden over zijn of haar
yogadocent. De belangrijkste
eigenschappen waar een
yogadocent aan moet voldoen
zijn: dat de yogadocent de
Jaargang 38 • Nº 4|2016 2120 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
houdingen voordoet, aardig
en vriendelijk is, makkelijke en
duidelijke uitleg geeft, kwaliteit
biedt en rekening houdt met het
niveau van de leerlingen.
De kwaliteit van een docent wordt
gekenmerkt door het tonen van
respect naar de leerlingen; het
stellen van vragen en het rekening
houden met blessures; het hebben
van kennis van houdingen; het
hebben van kennis van de werking
van het lichaam en het zorgen
voor een veilige sfeer in de les.
Minder belangrijk is lidmaatschap
van de Vereniging Yogadocenten
Nederland of dat deze een
meerjarige opleiding heeft
gevolgd en of kennis heeft over
de yogafilosofie. Vooral praktische
zaken die betrekking hebben op
het lesgeven, worden belangrijk
gevonden voor de kwaliteit.
Een erkende opleiding valt (helaas)
buiten de meest genoemde
antwoorden maar dit wil niet
zeggen dat de yogabeoefenaars
dit niet belangrijk vinden. Maar
liefst 51% vindt het heel belangrijk
dat de yogadocent een erkende
opleiding heeft gedaan en 35%
vindt het tamelijk belangrijk. Slechts
2% vindt het onbelangrijk.
Het beoordelen van de kwaliteit
van een yogastudio/school of
yogadocent wordt in de praktijk
over het algemeen toch wel lastig
gevonden. Echter is er maar bij
weinig yogabeoefenaars grote
behoefte aan meer duidelijkheid
over het verschil in kwaliteit tussen
yogastudio’s/yogadocenten.
Tot zover enkele resultaten van ons
onderzoek. Benieuwd naar meer?
Binnenkort worden meer resultaten
gepubliceerd op:
www.yoganederland.nl/
yogaonderzoekinNederland
Vervolgonderzoek: yogadocenten
(in opleiding) en eigenaren van
yogastudio’s/scholen
Op dit moment loopt een
vervolgonderzoek om
een compleet beeld van
yogadocenten te krijgen. We
willen graag meer weten van
yogadocenten (in opleiding)
en eigenaren van yogastudio’s/
scholen. De vragen gaan o.a over
het aanbod van de lessen, de
tarieven, het ondernemerschap, de
rol van sociale media en natuurlijk
stellen we ook enkele vragen over
de kwaliteit van yoga. Dit doen
we in eerste instantie middels een
online enquête.
In de laatste digitale nieuwsbrief
is de link gedeeld en ook op
social media. Mocht je het
onderzoek nog niet ingevuld
hebben, of mensen kennen
die het ook in kunnen vullen,
kijk dan op yoganederland.nl/
yogaonderzoekinNederland.
Hoe meer mensen het onderzoek
invullen, hoe relevanter de
resultaten. Het zou fijn zijn als je
er even rustig de tijd voor neemt.
Het kost je ongeveer 15 minuten
en wordt zeer gewaardeerd! We
houden jullie natuurlijk op de
hoogte van de resultaten.
Maroesja Grabijn
Marjolein Odekerken
(onderzoeker)
PR commissie VYN
VERE
NIG
IN
G YOGADOCENTEN NEDERLAN
D
lid van de Europese Yoga Unie
Onderzoek
Stress verminderenLeniger of flexibel wordenFysieke conditie verbeterenGezonder wordenMentaal sterker worden
Yoga in Nederland
47%40% 38%
28% 26%
BereikbaarheidKwaliteit lessenAansprekende docentenKostenKleine groepen
68%61%
52% 51% 51%
Respect naar leerlingenVraagt naar blessures,houdt er rekening meeKennis over de houdingenKennis over werking van het lichaamCreëert veilige sfeer in les
73% 72%66% 65% 62%
Redenen om yoga te doen
Top 5 keuze yogaschool Top 5 kwaliteit yogadocent
36%
64%
12% van de Nederlanders (1,6 miljoen) heeft afgelopen zes maanden aan yoga gedaan
9% doet yoga in yogalessen6% doet yoga thuis
9%
Nederlanders vinden dat yoga:• een vorm van meditatie is (66%)• stress verlaagt (60%)• spiritueel is (56%)• helpt lichaam soepeler te maken (55%)
42% van de yogabeoefenaars is zeer tevreden over de locatie
51%
6%
man
vrouw
51% vindt het heel belangrijkdat de yogadocent eenerkende yogaopleiding heeft
66%
58% is zeer tevreden over de yogadocent
Meer informatie is te vinden op www.yoganederland.nl/yogaonderzoekinNederland
De uitkomsten komen uit een onderzoek dat werd uitgevoerd in opdracht vanVereniging Yogadocenten Nederland en Yoga Magazine door bureau Team Vier.
‘de zonnegroet is voor mij een goede opening
van de dag: in korte tijd krijg ik een positieve
energieflow om lekker de dag mee in te gaan’
54 jaar
Jaargang 38 • Nº 4|2016 2322 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
Yogadocente Gonnie van de Lang is als verpleegkundige
opgeleid in de reguliere geneeskunde en als acupuncturist
in de traditionele Chinese geneeskunde. Integratie van de Oosterse- en Westerse geneeswijzen is voor haar belangrijk om zodoende vanuit verschillende invalshoeken te kijken naar de
gezondheidsklachten van een persoon. Gonnie schrijft in de komende nieuwsbrieven over gezichtsdiagnose en yoga. Het eerste deel heet ‘Gezichtsdiagnose en yoga’; het volgende gaat over ‘Gezichtsdiagnose en emotionele betekenis van markeringen in het gezicht’ en de derde aflevering betreft ‘Healthy aging en yoga’. Gonnie geeft ook workshops. Mocht je interesse hebben kijk dan even op onze activiteitenladder.
Het gezicht is een blauwdruk van wie
we zijn of wie we worden. Duizenden
jaren geleden wisten ze dit al en in
de Indiase- en Chinese geneeskunde
maakten zij daar veelvuldig gebruik
van binnen hun diagnostiek. Anti-
aging is op dit moment in westerse
landen helemaal ‘hot’. In de Oosterse
geneeskunde worden rimpel- en
huidverjongingsbehandelingen al
duizenden jaren toegepast. Rimpels,
markeringen en oneffenheden op
je gezicht vertellen meer over je
persoonlijkheid, leefwijze en karakter
dan dat je denkt. En rimpels kunnen
zelfs verminderen en vervagen door
anders om te gaan met je gezondheid,
emoties en gedachten.
Als yogadocent heb je een groot
aandeel op het gebied van het
vertragen van het verouderingsproces
bij je cursisten om zodoende in
optimale gezondheid te blijven.
Gezichten lezen is al zo oud
In het verleden was de gelaats-
diagnose naast de tong- en
polsdiagnose de meest gebruikelijke
en belangrijke diagnose methode
binnen de Oosterse geneeskunde.
Gezichten lezen heeft een lange
geschiedenis in vele culturen ook in het
westen.
Een diepere kijk op rimpels
Het gezicht heeft vele expressiespieren
waarmee uitdrukking gegeven wordt
hoe iemand zich voelt. Dit kan heel
bewust door je wenkbrauwen te
fronzen wanneer je boos bent maar
ook veel expressie gebeurt onbewust.
Teleurstelling kan op den duur je lippen
laten hangen. Langdurige emoties
en expressie kunnen rimpels op den
duur veroorzaken. Hoe intenser en
langduriger de emoties zijn hoe dieper
de rimpels. Heel diepe rimpels geven
aan dat een probleem heel diep en
intens is zoals een verlies van een
geliefde of een gekwetstheid op een
bepaald gebied. Je gezicht is een
weerspiegeling van wie je bent en wat
je voelt, je innerlijke wereld en dat toon
je aan de buitenzijde.
In ieder geval kan je met je gezicht je
emoties tonen. Het gezicht reageert
op signalen uit de omgeving, de stress
die je ervaart, de voeding die je tot
je neemt, je leefwijze en het klimaat,
de omgeving waar je woont. Denk
hierbij bijvoorbeeld aan gebieden met
ernstige milieuvervuiling.
Volgens Lillian Bridges een autoriteit
op het gebied van gezichten lezen
in de Chinese geneeskunde, zijn
er verschillende redenen waarom
mensen rimpels krijgen. Rimpels zijn ten
eerste je expressie van de intensiteit
van je leven, je plezier en verdriet in
je leven en hoe je dit hebt getoond
naar de buitenwereld. De huid wordt
niet voor niets ‘de spiegel van de
ziel’ genoemd omdat je uitstraling
en gezondheid niet alleen worden
beïnvloed door zintuiglijke waarneming
en uiterlijke factoren maar ook onze
gevoelens.
Wat maakt nu dat de ene persoon
meer rimpels heeft dan de andere?
De kwaliteit van je huid is daarbij
zeer belangrijk. Erfelijkheid, leeftijd en
constitutie spelen daarin mee. Het
klimaat speelt tevens een grote rol. De
zon zorgt voor een enorme uitdroging
van je huid. Tekort aan lichaamsstoffen
en vloeistoffen is tevens een heel
belangrijke factor van uitdroging van
de huid. Een ongezonde leefstijl, roken,
teveel stress, te weinig slaap, te weinig
beweging en ongezonde voeding zijn
grote veroorzakers van huidproblemen.
Een balans tussen activiteit en rust,
yin en yang is van belang. Een ander
aspect van rimpels is teveel gebruik
van de expressiespieren, overdreven
gelaatsoefeningen versterken juist de
lijnen en maken deze dieper.
Rimpels en je emoties
Enkele voorbeelden van de plaatsen
van de rimpels in je gezicht met de
emoties daaraan gekoppeld. De
verticale lijnen tussen de wenkbrauwen
staan voor irritatie, frustratie en
ongeduld. Dit gebied heeft te maken
met de leverenergie. Bij veel mensen
is dit gebied droog, rood of gevoelig.
Daarbij moet wel opgemerkt worden
dat veel mensen irritatielijnen hebben
omdat het leven niet altijd zonder
irritatie gaat en de meeste mensen
een bepaalde ‘power’ hebben.
Plezier lijnen die naast de buitenste
ooghoeken omhoog wijzen staan voor
plezier en vrolijkheid, de zogenaamde
kraaienpootjes. Deze mensen lachen
veel en hebben plezier.
Verdrietlijnen deze zijn naast de
buitenste ooghoeken naar beneden
wijzend en staan voor verdrietig en
ongelukkig zijn. Veel mensen hebben
fijne lijntjes. Wanneer deze diep en
lang zijn worden het echte rouwlijnen.
Yoga en verjonging
Volgens de Ayurveda begint het
verouderingsproces in de geest en
deze beïnvloedt zo het lichaam.
Wanneer wij in onze geest, ons gedrag
en onze emoties blij en in balans
zijn bevordert dat alle transport- en
transformatieprocessen in ons gehele
lichaam. Teveel aan stress en een
tekort aan slaap, ontspanning en
junkfood zijn de grootste boosdoeners
van deze maatschappij. Veel mensen
kiezen voor yoga om tijd en aandacht
aan zichzelf te kunnen besteden en
hun behoeften aan ontspanning te
bevredigen. Yoga asana’s verbeteren
de energie- en bloeddoorbloeding
in het gehele lichaam en verbeteren
de afvoer van afvalstoffen. De
stofwisseling en spijsvertering zal door
yoga beter verlopen. Spieren, pezen
en vele andere systemen worden
beter doorbloed want naarmate we
verouderen worden ook deze systemen
strammer en stijver. Ditzelfde geldt voor
de huid, afvalstoffen stapelen zich
daarin op en de elasticiteit vermindert
bij veroudering. De ademhaling
en meditatie zijn naast de asana’s
belangrijke aspecten binnen de yoga
om de balans te herstellen en stress te
verminderen. Als yoga docent heb je
een belangrijke taak en rol in adviezen
geven op het gebied van voeding en
gezondheid. Het vertragen van het
verouderingsproces heeft tot resultaat
dat degene zo vitaal mogelijk oud
wordt.
Je levensreis is geëtst op je huid
Rimpels horen bij het leven, daar is
niets verkeerds mee. Rimpels kunnen
groter worden of verminderen
wanneer je bezig gaat met het gevoel
erachter. Dit gevoel kan jezelf testen
door de expressie, de uitdrukking van
de rimpel heel bewust na te doen en
te voelen wat het met je doet. Trek je
neus op en voel, trek je lippen samen
en voel, frons je wenkbrauwen en voel
de emotie die dat teweeg brengt.
Binnen de gezichtsdiagnose maak je
gebruik van een gezichtskaart met de
rimpels en emoties daarop vermeld. Dit
kan degene helpen inzicht te krijgen in
zijn emoties weerspiegelt in het gezicht.
Ieder mens heeft zijn eigen pakket met
problemen in het leven te gaan en
hanteert dit op zijn eigen wijze.
Wanneer je je gelukkig voelt straal je
dit uit.
Gonnie van de Lang
www.vandelang.nl
Geraadpleegde literatuur
Face reading in Chinese medicine,
Lillian Bridges, Churchill Livingstone
Elsevier
Gelaatkunde, Joyce van der Voort,
instituut gelaatkunde
Gezichtsdiagnose en yoga - Deel 2
Wat rimpels vertellen
Je gezicht is een weerspiegeling van
wie je bent en wat je voelt, je innerlijke
wereld en dat toon je aan de buitenzijde
Jaargang 38 • Nº 4|2016 2524 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
Yogadocente Gloria Spaans woonde onlangs een
concert bij van Snatam Kaur..Ze was hier erg van onder
de indruk en wil dit graag delen met anderen.
Eigenlijk weet ik niet waar te beginnen: woorden
toekennen aan een gevoel van vervulling is een lastige
zaak. Eigenlijk zegt de stilte veel meer op zo’n moment.
De harten van wie zich verbonden voelen spreken
onderling hun stille taal. Een theaterzaal vol, uitverkocht.
Een kleine vrouw, in het wit gehuld, vergezeld door een
paar muzikanten, op het podium. Nog voordat ze haar
mond open doet, ontploft mijn hart al door het zien
van haar schoonheid. Deze vrouw straalt waarlijk een
bovenmenselijk, goddelijk licht: een engel van licht is
ze, ik kan het niet anders ervaren. En dan… een timide
stem, als een zucht, begroet ons, aanwezigen. Zoveel
zachtheid in het kwadraat heb ik zelden gezien. De zaal
is stil en ik durf te wedden dat iedereen nu al geraakt is
door haar stem.
Kundalini- en andere yogamensen, we kennen haar
mantra’s: ze wordt niet voor niets ‘The Golden Voice’
genoemd, Snatam Kaur. Zolang ik haar muziek ken,
word ik keer op keer emotioneel bij het horen van dat
Licht en die Liefde in haar stem. Ook na honderden
keren. Het verveelt nooit, in tegendeel: het verdiept en
versterkt de kracht van de mantra’s die ze brengt. Ooit
ontdekte ik de kracht van de (eigen)stem als de poort
tot het hart, bij het zingen van mantra’s bij een dierbare
yogadocente, bij wie ik regelmatig workshops volgde.
Later vertelde een collega van kantoor - vele jaren
geleden - dat de afsluiting van haar kundaliniyoga,
waar ze sinds kort op zat, altijd zo bijzonder was, met
een mooie mantra. Ik zocht naar de desbetreffende
mantra op internet en daar was Snatam Kaur, met haar
‘Long Time Sun’. Als gehypnotiseerd door haar hemelse
stem, in tranen, luisterde ik naar alles wat ik van haar op
het internet tegenkwam.
Deze avond was een avond van emotie, van vervulling,
van verbinding, van vrede, van vervoering, van een
hogere energie. De mantra’s die ze zong kwamen
binnen als een regen van gouden licht druppels in het
hart. Soms als een denderende waterval. Ik was blij daar
te zijn samen met een dierbare vriend, zodat ik af en toe
mijn hoofd tegen zijn schouder of mijn hand op de zijne
kon leggen: ook de fysieke verbinding willen voelen bij
al dat overstromen van het hart. Het was soms teveel!
Kan dat… teveel beroering, teveel Liefde voelen..?
Ja, dat kan. De energie was zo hoog en de kracht van
haar stem zo diep inwerkend, soms in zachtheid, soms
in intensiteit, dat er geen tijd was om te ‘herstellen’ van
de uitwerking van de ene lied, of de volgende begon
alweer. Happen naar lucht was het soms. Een oceaan
vol emoties, dat hart van mij. Zien en horen dat rondom
mij ook gesnotterd en gezucht werd gaf ook een fijn
gevoel van verbinding.
Allerlei thema’s worden aangeraakt: altijd de Absolute
Waarheid (Sat Nam) voorop. Mantra’s om deze
Waarheid aan te roepen, onze ware identiteit, de
goddelijkheid in alles en in onszelf. Maar ook om onze
eigen kracht en moed aan te wakkeren, om de Heer
en de Guru te eren, om het Aarde en de Mensheid
met onze stemmen en onze intentie aan te raken. En
om ons te verbinden met het ritme van het Universele
Hart en ons hart daarop af te stemmen, om verbinding
met elkaar en alles wat leeft te maken. Om het leven
te vieren – met dans en zang, klappend in de handen,
staande in de zaal! Dan elkaar de handen gevend,
een schuivend koord te vormen die een hoge energie
genereert bij het zingen van de woorden: ‘We are the
Light, we are the Love, we are the Peace’. Hoewel
ik lange tijd mijn ogen dicht heb gehouden hierbij,
diep in dit gevoel verzonken en
uitstralend, heb ik op een moment
mijn ogen geopend om de zaal
in te kijken. Vanuit de eerste rij
op het balkon, ongeveer in het
midden van de zaal, ontroerend
om te zien hoe de deining,
net als de stemmen, volledig
in harmonie samenvielen. Wat
een onvergetelijk moment van
menselijke saamhorigheid... ik
schiet er weer vol van als ik eraan
denk. Zo krachtig! Wij mensen,
die dit kunnen met elkaar:
wat is er dat we níet zouden
kunnen, als we zo met elkaar op
afstemden...? Een betere wereld,
kán! Dat voelt je hier onvervalst:
de kracht van verbinding in
Liefde.
Het was een heerlijk feestje van Licht en Liefde... zo vaak
die met grote vonken binnenkwamen in mijn hart en
door mijn ogen. Moeilijk om afscheid te nemen van deze
sfeer. Snel komt de buitenwereld binnen als je de zaal
verlaat, wat we zolang mogelijk uitgesteld hadden – als
laatsten, pas toen de gastvrouw ons het kwam vragen,
om niet als met een plons in een koud bad te vallen
na het uit het warme bad te stappen. De drukte bij de
foyer is dan een gekke gewaarwording, als je zelf nog
in je stiltebubbel zit. Ik moest erom lachen want er is de
herkenning van de cursisten die na een yogales, na de
eind ontspanning hup! met een sprong opstaan en druk
beginnen te ratelen en te doen. Wij mensen, zo divers in
onze energie en manifestatie!
Verbaasd te zien dat het zo laat is, als we het theater
verlaten, al 23.30 uur. Tijdsbesef… pfff… wie doet daar
nog aan bij zo’n gevoel van vervulling? Al zou het twee
dagen later zijn geweest, who cares? Met woorden,
net zo: wat zeg je dan nog...? Het was… zo… mooi...
Eeuwigheid, goddelijkheid, tja, je kunt als mens glimpen
hiervan opvangen. Voor even, of langer, of zelfs veel
langere tijd, helemaal vervuld van zijn.
Grote glimlach.
Gloria Spaans
www.miyoga.vpweb.nl
Een feestje van
Licht & Liefde
www.yogaattheashram.org www.yogaattheashram.org
Jaargang 38 • Nº 4|2016 2726 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
Narayana
In Yoga gaat het erom een andere,
niet-stresserende kijk op de dingen
en op jezelf te ontwikkelen en om je
een speciale karakteristieke wijze van
oefenen eigen te maken, die een leven
lang kan meegaan, hoe oud men ook
wordt, en die aan de ouderdom de
vitaliteit van de jeugd en aan de jeugd
de wijsheid van jaren geeft.
De geest vergeleken
De geest vergelijk ik vaak met een
harde eikenhouten plank en de nieuwe
kennis en vaardigheden met een spijker,
die je erin moet slaan. Je moet vaak
genoeg op de spijker kloppen voor hij
erin zit. En je mag dat niet te hard doen
of je slaat hem krom.
Een nieuw begin
Yoga zit al heel wat jaren in de lift en
wordt overal beoefend. Het is niet meer
weg te denken uit onze maatschappij.
En dat is niet verwonderlijk. Yoga is
voor de moderne wereld immers
wat een krachtig intraveneus
voedingssupplement is voor iemand
die lijdt aan zeer ernstige tekorten en
bloedarmoede.
We kunnen allemaal lezen en schrijven.
We krijgen allemaal onderwijs tot ons
achttiende. Wij genieten een comfort
waar vroeger zelfs koningen niet konden
van dromen. Onze wereld zou dus een
hemel op aarde moeten zijn, maar
hij lijkt veel meer op de hel door de
vervelende symptomen van het tekort
waaraan we lijden.
Verinnerlijking
De oplossing kan alleen komen van
een verinnerlijking. En dat is precies de
betekenis van het woord Yoga. Yoga
betekent letterlijk: vereniging. Je moet je
namelijk verenigen met jezelf. De vraag
is: wat betekent dit?
Als je aan jezelf de vraag stelt ‘Wie ben
ik?’ zul je merken dat al je antwoorden
betrekking hebben op wat je doet,
op wiens kind of wiens ouder je bent,
op hoe je je brood verdient, op wat je
studeerde, op wat je bezit of niet bezit,
op welke titels je hebt of niet hebt, op
waar je woont, op wanneer je werd
geboren enzovoort.
Als je geen antwoorden meer weet te
bedenken en met de mond vol tanden
staat, kom je uiteindelijk dicht bij het
echte antwoord en bij de waarheid
over jezelf.
Ik
Veronderstel dat je elke gedachte, elk
gevoel dat in je opkomt uit je geest zou
kunnen bannen. Veronderstel dat dit
mogelijk zou zijn. De laatste gedachte
zou ‘ik’ zijn. Maar dat ‘ik’ kun je
bezwaarlijk een gedachte noemen. Het
is veeleer een staat, een staat van grote
zaligheid.
In de diepe droomloze slaap gebeurt
dit wonder echt: je laat je lichaam
achter, je laat je familieleden achter,
je laat je bezittingen achter, je laat je
vreugden en je zorgen achter, je laat
je gedachten en je gevoelens achter,
je laat je geloof of je ongeloof achter
en je bent er eigenlijk niet kwaad om,
want je gaat in een hoogst wonderbare
staat, de staat van de diepe droomloze
slaap.
Nooit te laat om te leren
We hebben nooit geleerd hier en nu
bij de dingen stil te staan. En dat is erg
jammer. Maar het is nooit te laat om het
te leren. Als je de volgende keer wakker
wordt of wordt gewekt, sta dáár eens
bij stil. Je zult merken dat je dan niet
gelukkig bent. Niemand is gelukkig als
hij uit de droomloze slaap wordt gerukt
en de wereld wordt in getrokken. En
waarom niet? Omdat je voelt: ‘Waarom
moesten ze me nu wakker maken? Ik
sliep zo lekker.’
Dat je weet dat de slaap lekker was,
bewijst dat je er eigenlijk toch bewust
bij was, anders is de herinnering niet te
verklaren. Zodra je ontwaakt, vervaagt
evenwel dat gelukzalige gevoel en
word je zoals elke morgen weer een
ouder, een kind, een werknemer, een
werkloze, een gezonde, een zieke enz.
Zodra je je met je lichaam vereenzelvigt,
word je jong, oud, mooi, lelijk, gezond,
ziek enz. Zodra je je met je relaties
vereenzelvigt, word je een vader, een
moeder, een zoon, een dochter enz. Al
die vereenzelvigingen zijn een bron van
vreugde en van pijn, van geluk en van
smart, soms van een intense vreugde
en geluk, soms van een intense pijn en
smart.
Zo werken de dingen niet
Er wordt ons geleerd dat we het
negatieve links moeten laten liggen
en dat we voor het positieve moeten
kiezen. Maar zo werken de dingen niet.
En er iets zeer vreemds met ons aan de
hand. Niemand houdt van pijn en van
lijden, tenzij de masochist, maar die
zoekt de pijn om aan een grotere pijn te
ontsnappen. Het vreemde nu is dat we
al zijn we vijanden van het lijden toch
gehecht zijn aan de oorzaken van het
lijden. Dronkaards houden niet van een
kater, maar ze houden van hun pinten
en hun borrels. Junkies belanden niet
graag in de goot, maar ze zijn verslaafd
aan hun drugs. Enzovoort. Het geldt
in alle gevallen; of de duivel ermee
gemoeid is.
Het is meer dan voor de lol
Hindoes kennen een oeroud gebruik
om gasten te verwelkomen, om jarigen
te vieren, om ouders en leraren te eren
enz.: ze hangen de gast, de jarige, de
ouder, de leraar of God in de tempel
In het licht van Swami Sivananda
Yoga in het dagelijks levendoor Narayana
een bloemenkrans om de nek. Dit heeft
een diepe spirituele betekenis.
De bloemen in de bloemenkrans
verzinnebeelden ten eerste de
dingen en de wezens op deze wereld.
Ze verschillen van elkaar, want
verscheidenheid is de wet van de
natuur, maar ze zijn aan elkaar geregen
met een draad. De draad die de
bloemen samenhoudt, verzinnebeeldt
de ene Ziel, het ene Bewustzijn of het
ene Zelf dat wezens en dingen verbindt.
Een van de namen die men geeft aan
Dat wat de Zelfheid is van alle wezens
en dingen is dan ook Soetraatman, de
Draadziel.
Bloemen zijn ten tweede het
eindproduct van de plant. Ze
verzinnebeelden in dat geval de
vruchten van je leven. De mens is
het enige wezen hier op aarde met
een intellect. Zwaluwen bijvoorbeeld
bouwen hun nest nog altijd op dezelfde
manier als duizenden jaren geleden.
Dat is bij de mens wel even anders.
Hij zet de omstandigheden naar zijn
hand. En hij doet daarbij hoofdzakelijk
twee dingen: hij maakt en hij breekt.
Zijn intellect maakt hem met andere
woorden tot een weldaad voor de
wereld of tot een vloek. Als hij een
weldaad voor de wereld wil zijn, leert
de bloemenkrans hem de belangrijke
les dat hij van zijn leven een offer moet
maken, dat hij met de vruchten van zijn
intellect de schepping moet dienen en
eren.
Eenheid
Als je op je tong bijt, is je tong dan boos
op je tanden? Het antwoord is neen, ze
zijn immers verbonden door een gevoel
van eenheid. Eenheid is altijd een feit,
maar mensen zijn er blind voor. Om hen
de ogen te openen, stelden de oude
wijzen van weleer het gebruik van het
overhandigen van de bloemenkrans in.
Sluit een ogenblik je ogen. Je kunt
je bewust zijn van de onmiddellijke
omgeving, maar evengoed van de zon,
de maan en de miljarden sterren. Het is
allemaal in jou vervat.
Mensen voelen dat uitgestrekte heelal
vaak als bedreigend aan, omdat ze
zichzelf zien als een klein kwetsbaar ikje
in een vaak heel vijandige omgeving.
Voel liever dat je een druppel bent en
dat het heelal de zee is. Je bent dan de
zee. Je voelt je dan met alles volmaakt
verbonden en dat heeft een groot
bevrijdend en helend effect.
Moedraa
De hindoe Schriften voeren ontelbare
grote wijzen ten tonele. Een ervan is
Dakshinamoerti, een jeugdige wijze,
omringd door bejaarde discipelen,
asceten die de Schriften hadden
bestudeerd en die toch de vervulling
van hun leven niet hadden bereikt.
Ze zaten vol eerbied en ontzag aan
zijn voeten, want hij schitterde met
spirituele luister. Hij hield zijn opgeheven
rechterhand in gnyaana moedraa. Dit
betekent dat de top van de wijsvinger
tussen de twee kootjes van de duim
staat en dat de andere drie vingers
gestrekt zijn.
Moedraa betekent: zegel. De geest
wordt door het handgebaar immers
verzegeld in een bepaalde staat, in
dit geval in een meditatieve staat.
Gnyaana betekent: kennis in de
betekenis van kennis van de Kenner of
Zelfkennis. Deze moedraa wordt ook
Chinmoedraa, zegel van Bewustzijn,
genoemd. Chit betekent: bewustzijn (de
uitgangs-t van chit verandert vóór een
m in een n; dit is volgens de regels van
de klankleer).
De bejaarde discipelen vragen waarom
ze de verlichting niet hebben bereikt
al hebben ze de Schriften bestudeerd
en ernaar geleefd. Dakshinamoerti
antwoordt niet. Ze herhalen hun vraag
en hij antwoordt dat hij hun vraag al
heeft beantwoord. Stilte is zijn antwoord.
De moedraa is zijn antwoord. De duim is
het Zelf of je wezenskern. De wijsvinger
is het ik. De drie vingers zijn de goenas
of eigenschappen van de natuur. Deze
drie eigenschappen zijn evenwicht
(sattva), rusteloosheid (rajas) en inertie
of traagheid (tamas). Het lichaam
kan saattvisch zijn, dat wil zeggen
licht en gezond. Het kan raajasisch of
hyperactief zijn of het kan taamasisch
(loom, traag of depressief) zijn. Ook
voedsel kan die drie eigenschappen
of een mengeling ervan hebben.
Saattvisch voedsel maakt het
lichaam licht en gezond. Raajasisch
voedsel veroorzaakt opwinding en
taamasisch voedsel veroorzaakt
loomheid. Activiteiten, gevoelens en
gedachten hebben eveneens die drie
eigenschappen. De moedraa leert je
dat er een staat is voorbij de goenas,
waarin het ik versmolten is met het Zelf.
In Bhakti Yoga, het pad van devotie,
stelt de duim God voor, de wijsvinger
stelt het individu voor. Dat de wijsvinger
tegen de duim staat, betekent dat het
ik versmolten is met God. Strek je hand
en je vingers. Probeer nu de wijsvinger
op de duim te zetten. Dat lukt alleen als
ook de duim een beweging maakt. Dit
is het symbool van genade (kripaa). De
toegewijde zet een stap in de richting
van God. God zet er twee in de richting
van de toegewijde.
Goeroedev Swami Sivananda schreef
elke dag. Toen hij werd getroffen door
een beroerte en niet meer kon schrijven,
riep hij elke dag een discipel om op te
schrijven wat hij dicteerde. De laatste
zin die hij dicteerde was: ‘Happiness
comes when the individual merges with
God. Het geluk komt als de enkeling
versmelt met God.’
Jaargang 38 • Nº 4|2016 2928 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
Wil je jezelf voorstellen aan de
lezers?
Ik ben Renske Croezen-Mitrou.
Croezen is mijn meisjesnaam en
Mitrou is de naam van mijn Griekse
man. We hebben een dochter, Nora,
die is geboren tijdens het laatste jaar
van mijn yogaopleiding, een echte
yogababy dus.
Ik woon in Arnhem, waar ik yogales
geef bij bedrijven en mensen thuis.
Mijn praktijk heet ‘Yoga 4 Everybody’
omdat ik geloof dat yoga goed is
voor iedereen, daarom geef ik ook
kinderyoga. Yogales geven is nu mijn
werk, maar daarvoor heb ik allerlei
banen gehad, o.a. als balletlerares,
stewardess, pedagogisch
medewerker en horecamedewerker.
In al mijn werksituaties heb ik altijd
veel stress ervaren. Nu ik weet hoe
yoga kan helpen daar goed mee
om te gaan, wil ik yoga op het
werk graag stimuleren. Ik hoop dat
bedrijfsyoga net zo normaal wordt
als een lunchpauze of vakantiegeld,
iets wat er gewoon bij hoort op het
werk.
Hoe is de liefde voor Yoga in jou
ontvlamd?
Ik was altijd al in yoga geïnteresseerd
en dacht dat het goed voor me
zou zijn. Op mijn 19e volgde ik mijn
eerste yogales. Ik vond het vooral
leuk en ontspannend. Omdat ik
druk was met mijn studie aan de
dansacademie raakte de yoga op
de achtergrond. Bijna 10 jaar later
ging ik regelmatig aan yoga doen
en na iedere les was mijn constante
nekpijn weg. Daardoor ging ik
meer lessen volgen. Mijn docent
vertelde over het achtvoudige
pad van Patanjali en zo werd ik
nieuwsgierig naar de achtergrond
van yoga. Yoga was meer dan
alleen ontspannen en daar wilde
ik me in verdiepen. Na een cursus
in India is yoga niet meer uit mijn
leven verdwenen. Toen is de liefde
ontvlamd en alleen maar sterker
geworden.
Welke yogaopleidingen heb je
gevolgd en wat voor soort Yoga geef
je?
In India heb ik de Teacher Training
Course van Sivananda gevolgd.
Dat is een mooie compacte
cursus van een maand waarin een
vaste serie yogahoudingen en
ademhalingsoefeningen aan wordt
geboden. De filosofie kwam er goed
aan bod en daardoor merkte ik dat
ik nog veel te leren had. Toen ben
ik de Docentenopleiding Yoga &
Vedanta in Doorn gaan doen. In
2015 ben ik afgestudeerd. Wat een
geweldige tijd heb ik daar gehad.
Veel geleerd en ontdekt over yoga
én over mezelf.
Het praatstokje
met
RENSKE CROEzEN-MITROU
In deze rubriek vertellen yogadocenten iets over
zichzelf en beantwoorden zij een aantal vragen.
De geïnterviewde geeft vervolgens het stokje
door aan een collega.
Wat is volgens jou de basis van een
goede yogales?
Voor mij is het bewegen vanuit
je adem de basis van iedere
yogahouding. Daarom begin ik een
les met het voelen van de adem
en deze zijn natuurlijke weg laten
vinden. Als je van daaruit beweegt
is het makkelijker om echt te voelen
wat een houding doet en waar je
grenzen liggen. Het ontdekken en
respecteren van je grenzen is voor
mij waar yoga over gaat. Ik zegt
weleens in mijn lessen dat ‘regel 1’
van yoga je grenzen respecteren is.
Dus grenzen respecteren en blijven
ademen. Dat is de basis voor iedere
yogales, of het nou een rustige of
intensieve les is.
Volg je de Indiase Yogatraditie?
Ik volg het achtvoudige pad van
Patanajali. Dat vind ik een mooie
een overzichtelijke omschrijving
van yoga. Yoga is niet alleen stap
3 asana, maar ook al de andere
stappen. Al gebruik ik in mijn lessen
vooral asana en pranayama. Door
die stappen met aandacht uit te
voeren ben je met stap 5 pratyahara
en 6 dharana bezig, zelfinkeer en
concentratie.
Meditatie volgt vanzelf als je er
klaar voor bent na alle voorgaande
stappen. Verlichting is niet iets waar
ik aan denk als ik op de yogamat
sta. Dat is ook niet waar ik yoga
voor doe. Ik beoefen yoga nog
steeds omdat ik me er goed door
voel, maar dat gaat nu verder dan
nekklachten laten verminderen.
De yama’s en de niyama’s komen
naar mijn idee al aan bod als
je binnen je grenzen blijft op de
yogamat en hier verder mee gaat
experimenteren in het dagelijks
leven. Ik vind het mooi hoe alle
stappen elkaar beïnvloeden.
Hoe zie je de toekomst van de Yoga
in Nederland?
Yoga wordt steeds normaler en
geliefder, maar ik merk dat veel
mensen niet het verschil zien
tussen yoga in een sportschool
en yogales van iemand met een
erkende opleiding. Ik denk dat hier
wel verandering in komt, zeker nu
de VYN zich duidelijker profileert,
maar ook omdat yoga veel
toegankelijker is. Er komen steeds
meer yogascholen bij en iedere
sportschool biedt wel een vorm van
yoga aan.
Mensen die langere tijd yogales
volgen merken vaak dat het meer
is dan wat oefeningen doen en
kijken verder. Zij gaan op zoek naar
docenten die meer opleiding en
kennis hebben. Ik denk dat er meer
vraag naar yoga met diepgang
komt en dat mensen de voordelen
van yoga steeds beter leren kennen.
Dus ik zie het heel zonnig in.
Aan wie geef jij dit stokje door?
Ik wil het graag doorgeven aan
Mathilde Holkamp van Yoga-en.
Het ontdekken en
respecteren van je
grenzen is voor mij
waar yoga over gaat
Jaargang 38 • Nº 4|2016 3130 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
Oefeningen voor ouderen
Atie Olffolff@xs4all.nl
Lichaam en geest
vormen een twee-
eenheid, die elkaar
wederkerig beïnvloeden.
In onze levenslange ontwikkelingsfase kan geleidelijk
integratie en heelwording plaatsvinden. In de loop van
tijd kun je door ervaring het vermogen verwerven een
netelige situatie uit meerdere perspectieven bekijken
om je vervolgens neer te kunnen leggen bij de mindere
kanten van het leven. Om met Mahatma Gandhi te
spreken:
“Wees zelf de verandering die je in de wereld wilt zien.”
Tijdens deze oefeningen voor ouderen leggen we
een relatie tussen de bovenbewuste, transpersoonlijke
kwaliteit en ons waakbewustzijn. Dit proces laat
overtollige energie in ons afvloeien, die storend werkt en
activeert onvermoede bronnen in ons.
AandachtsoefeningSta met beide voeten op heupbreedte, met je handen
op je onderbuik. Kijk recht voor je uit en voel het gewicht
van je lichaam op de aarde. Maak kleine schommelende
bewegingen van voor naar achter en van links naar
rechts. Als een boom die meewaait in de wind. Sta dan
weer stil. Stel je voor dat aan je voeten boomwortels
groeien, die diep de aarde in gaan. Zet nu je beide
handpalmen steunend in je onderrug. Haal adem door
de neus. Trek inademend aardekracht via je voetholten
omhoog naar je handen en laat uitademend oude
afgewerkte energie terug de aarde instromen. Doe
dit zolang als je het nodig hebt. Loop hierna nog even
rond op je tenen. Voel hoe je tijdens dit lopen meer
buikademhaling hebt. Als je daarna weer gewoon staat,
voel dan hoe je meer ‘met beide benen op de grond
staat,’ (zowel letterlijk als figuurlijk).
Energie opladende oefening
1. Ga in een grote spreidstand staan, met de armen
langs het lichaam. Houd de ogen open en adem door
de neus in en uit.
2. Hef uitademend zijwaarts de armen op tot
schouderhoogte (met de handpalmen naar beneden).
3. Kijk naar de rechterhand en draai de rechterhandpalm
naar boven.
4. Strek de rechterarm omhoog langs het hoofd. Blijf naar
de rechterhand kijken, terwijl je de linkerhand langs het
linkerbeen naar beneden laat glijden richting enkel.
5. Terwijl je doorademt voel je hoe de rechterkant van je
lichaam uitrekt.
6. Kom daarna met een ontspannende diepe uitademing
weer terug naar rechtop staan en breng de armen
weer naar beneden langs het lichaam. Herhaal het
vorige aan de andere zijde, nu met de linkerarm langs
het hoofd en je rechterarm langs het rechterbeen naar
beneden.
7. Dit energie opladen is een goede oefening voor de
wervelkolom, waarbij de reflexcentra in de wervel-
kolom worden gestimuleerd en veel prana wordt
vrijgemaakt.
Ontspanning: Het licht van de eenheidGa zitten in de meditatieve houding die je gewend bent.
Strijk een aantal malen zachtjes met de vingertoppen
vanuit het midden van het voorhoofd naar rechts en
links naar de slapen toe. Voer diezelfde strijking uit langs
de beide wenkbrauwen door met een middelvinger van
elke hand zachtjes van binnen naar buiten langs een
wenkbrauw te strijken. Maak daarna aan de achterkant
boven in de nek met de rechterhand knijpende
bewegingen met duim en vingers links en rechts langs de
nekspieren van boven naar beneden. Buig het hoofd hier
een beetje bij. Leg daarna je handen in de schoot en
voel na.
Word je bewust van je in- en uitademing. Volg je
natuurlijke ademhaling zonder in te grijpen. Als je voelt
dat deze ademhaling geleidelijk aan in een eigen ritme
verloopt, schenk dan aandacht aan de uitademing,
terwijl je zoveel mogelijk ontspant. Laat los wat er mentaal
en gevoelsmatig in je opkomt. Telkens als er iets bij je
opkomt, laat je het uitademend los, zonder mee te gaan.
Hierbij kan het helpen dat je een rustgevend woord of
begrip waar je op dit moment van je leven behoefte aan
hebt, innerlijk uitspreekt. Het ritme van dit uitspreken werkt
kalmerend. Geleidelijk aan zul je voelen dat het leger en
leger in je wordt, stiller en stiller. De stilte in onszelf wijst ons
de weg hoe we ons kunnen openen voor het licht van de
eenheid.
Als je het genoeg vindt, stop je er mee. Beweeg wat met
armen en benen en open je ogen. Het leven van alledag
geeft niet altijd ruimte om stil te zijn. Tot rust komen en
ontspannen zet de denkmachine stil om toeschouwer te
worden en over grenzen heen te kunnen kijken.
Yoga & JijJohan NoorloosISBN 9789082412710
€ 14,90
Yoga & MannenJohan NoorloosISBN 9789082412727
€ 14,90
Het Nieuwe YogaboekJohan NoorloosISBN 9789082412703
€ 29,95
Jaargang 38 • Nº 4|2016 3332 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
Yoga en meer... Personal Yoga Coach. Sinds een aantal jaren mag
ik me - na een mooie cursus incl. de nodige - tijdens
stages opgedane praktijkervaring - zo noemen. De
mensen die zich hiervoor aanmelden staan niet
bepaald opgesteld in rijen van vier. Maar als iemand
zich hiervoor inschrijft dan kan hij/zij 100% op me
rekenen. Na een uitgebreide intake wordt gezamenlijk
de hulpvraag geformuleerd. Soms is die niet eens zo
heel erg duidelijk, is er in de eerste plaats vooral een
luisterend oor gewenst.
Daarin voorzien mijn opleidingen, aangevuld met
mijn levenservaring. Ik kies in overleg met de client
de yogavorm die bij hem of haar past, geef leefstijl
adviezen en begeleid tussen de prive sessies door via
email met zoveel tips en bemoediging als gewenst is.
Een cursiste die al geruime tijd zowel hatha– als
power yoga bij me volgde, vroeg per email soms
zoveel aandacht en stelde zoveel vragen, dat
personal training voor de hand lag. Ze wilde vooral
in alle opzichten sterk(er) worden. Dat had ze nodig.
Want hoe overleef je een baan in de organisatie
en verdeling van het zorgaanbod, waar ontslagen
aan de orde van de dag zijn en de systemen steeds
‘vernieuwd’ moeten worden
met mantelzorg voor je
moeder, twee bijna
volwassen zoons
die hun studie
gaan afronden
en de eerste
stappen in
werkende
maatschappij gaan zetten, met je iets oudere man,
zonder hobbies, die stopt met werken, je steeds zieke
hond, je opleiding tot Ayurvedisch Practicioner en
je eigen ietwat wankele gezondheid compleet met
overgewicht ten gevolge van (wat al snel bleek) een
stiekeme eetverslaving. Haar eetgewoonten vormden
een apart vraagstuk, maar daar was ze gelukkig heel
eerlijk over.
Samen gingen we aan de slag. Ze was bereid om thuis
- ondanks haar volle agenda – dagelijks te oefenen.
Van mij mocht ze best een dag per week overslaan.
Asana´s en meditatie, geen probleem. Ze schafte het
ene na het andere boek aan, o.a. van Satyananda
Yoga. Ik moest haar afremmen, als ik al te enthouisaste
verslagen van langdurige yogabeoefening kreeg
toegestuurd. Want bijna dagelijks was er emailcontact.
Na enkele maanden werden de resultaten voor
iedereen zichtbaar. Mooi langzaam viel ze af, werd ze
sterker en zat ze lekkerder in haar vel. Haar schildklier
medicijnen werden aangepast op een lagere dosering
en diabetes 2 was niet langer zo bedreigend als eerst.
Ondanks de fantastische resultaten lukte het haar niet
om de nieuwe leefstijl voort te zetten. Na twee jaar
begon ze de wekelijkse yogalessen en maandelijkse
prive consulten te annuleren. Toen bleef ze helemaal
weg en verontschuldigde zich per email wegens
haar drukke leven: Ik stop, dank je wel voor alles!
Zover ik weet is zij nu terug bij af. Maar, het
zaadje is gezaaid.
Trude Matla-van der Veer
trudematlaveer@gmail.com
Collegiaal
“Supta Vajrasana is waardevol, als
het gaat om lengte maken in de
bovenbeenspieren. Maar bij veel
leerlingen die op leeftijd zijn, wordt het
voornamelijk een probleem met knieën
en rugholte. Wat zijn de mogelijkheden
hier?”
Als je de verschillende illustraties in
yogaboeken van deze houding ziet,
hebben weinig leerlingen die wat ouder
zijn daar wat aan. Terwijl het op lengte
houden van de beenspieren voor hen
juist zinnig is. Ik neem hier dan ook als
uitgangspunt, dat het gaat om het
realiseren van de werking en niet om
het beeld van de houding.
In de ijver om verder te komen, zijn
sommigen al gauw geneigd om de
rugholte maximaal te belasten. Dit
moet vanaf het begin voorkomen
worden: het kantelen van het
bekken, zodat de bovenbeenspieren
(Quadriceps Femoris) meer rekken en
de rug ontlast wordt is goed.
De houding in gradaties uitvoeren,
zodat de belasting in de onderrug
niet te groot wordt, is een goede basis
om met de houding te werken: eerst
steunend op de handen, dan op de
ellenbogen, vervolgens het hoofd of
als laatste op de schouderpartij. Zie
hiervoor onderstaande strip.
Overbelasting van de knieën kan
voorkomen worden door niet tussen
de voeten te zitten, maar op de
binnenkant van de voeten. Als dat niet
voldoende is, kan gewerkt worden met
een zitbankje.
Ik kwam het probleem meer acuut
tegen bij leerlingen met een kunstknie.
Zitten op een bankje neemt dan de
buiging in de knie niet voldoende weg
om de houding uit te voeren, terwijl
het (weer) op lengte brengen van de
bovenbeenspieren juist zinnig is.
Mijn oplossing is een vorm te
introduceren die niet eens lijkt op de
basishouding. Met de handen leunend
op een stoel en met een knie op de
zitting van een stoel die achter iemand
staat, wordt het bekken zo ver naar
beneden gebracht, dat de rek in de
bovenbeenspier echt werkzaam wordt.
De knie blijft vrij van belasting. Natuurlijk
beide zijden zo doen. Een enkele
keer geef ik Bhekasana (de kikker) als
alternatief: Liggend op de buik worden
de voeten met de handen zover
mogelijk naast de heupen gedrukt.
Dan is er nog de mogelijkheid om de
houding in de halve variant, afgebeeld
in de laatste icoon in de strip hieronder,
uit te voeren. Hierbij is een hiel naast
de heup, terwijl het been aan de
andere zijde gestrekt blijft. Ik ben niet
echt enthousiast over deze houding
als standaard in lessen, waarbij beide
zijden gedaan
worden als vervanging van de volle
oefening. Maar in het geval dat een
van beide knieën een blessure heeft,
of dat er sprake is van een blessure in
een van beide benen kan hier goed
gebruik van gemaakt worden.
Het geven van een goede
Nederlandse naam aan deze houding
is moeizaam. Vajra kan bliksem, donder
of diamant betekenen. Supta kan
‘naar achter’ maar ook ‘slapen in’
betekenen. Vertalingen als liggende
bliksemflits (Hewitt) of slapende
bliksemhouding (Satyananda) zijn
nogal exotisch. Het gaat er natuurlijk
om dat vanuit Vajrasana naar achter
gegaan wordt. Maar ‘Naar achter
gaande houding vanuit de diamantzit’
is nogal onhandig. Sommigen geven
aan dat het stimuleren van de Vajra
Nadi (die naar de benen gaat)
wezenlijk is. Iyengar noemt de houding
trouwens Supta Virasana (liggende
heldhouding).
Literatuur
B.K.S. Iyengar – Light on Yoga
(Nederlandse vertaling: Yoga Dipika)
Satyananda Saraswati – Asana
Pranayama Mudra Bandha
James Hewitt – Handboek Yoga
Dirk Ooijevaard.p.ooijevaar-yoga@quicknet.nl
Jaargang 38 • Nº 4|2016 3534 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -YOGA EN AYURVEDA Yoga Sadhana Vlissingen, 8 april 2017, 10.00 tot 17.30 uur
www.yogasadhana.nl
Sascha Pfeifer en Melko Rasica; Deze twee zusterdisciplines
bieden de mogelijkheid om dieper naar onszelf te kijken. In
deze bijscholing worden reinigingstechnieken uit de Hatha
Yoga en de Ayurveda in theorie en praktijk ervaren. Door
zelfonderzoek en het ervaren van bijpassende oefeningen kan
je jouw eigen sadhana en lesgeven een aanvullende diepte
geven. € 95,- incl. ayurvedische lunch, thee en snack;
om@yogasadhana.nl; tel: 06.2653930. 6 VYN punten
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -TAAL VAN DE YOGI* 7 jan 2017 12.30-17.15 * www.yoga-docentenopleiding.nl *
Docentenopleiding Yoga en Vedanta, Doorn, Ina
Fischer. Een interactieve bijscholing over afstemming, de
kracht van het woord en stilte. € 55,- incl. koffie/thee en
nieuwjaarsbijeenkomst, info@yogaenvedanta.nl, 4 VYN punten.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
TASTE Of YOGAVOEDING VOOR EN DOOR YOGA* 4 feb 2017 13.00-18.00 * www.yoga-docentenopleiding.nl *
Docentenopleiding Yoga en Vedanta, Doorn, Ina
Fischer en Ingrid Eijssink. Een lezing over voeding en een
voedzame yogales. € 25,- incl. koffie/thee en maaltijd, info@
yogaenvedanta.nl; Geen VYN punten; je yogacursisten zijn
ook welkom.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -YOGA VOOR fYSIEK BEPERKTEN/CHRONISCH ZIEKEN* zaterdagen van 10.00 – 16.15 uur: 14 en 28 jan, 11 feb,
4 en 18 mrt, 1 en 22 apr, 13 mei 2017 * www.HennYoga.nl *
Henny Hollander, De Poort Moesstraat 20 9717 JW Groningen.
Bijscholing met aandacht voor adem en bewegen,
concentratie en aangepaste oefeningen. Een verpleeg-
kundige geeft meer inzicht in lichamelijk beperking met
lesmateriaal in multomap. Inschrijfgeld € 40,- lesgeld € 840,-.
Annulering 1 maand voor de eerste cursusdag, restitute van
50% van het cursusgeld. Annulering binnen 1 maand voor
eerste cursusdag 9% restitutie.
Hennyo@home.nl; 050-5270664 / 06-13977889. 40 VYN punten.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -ZWANGERE IN DE LES18 februari 2017, 10.00-17.15 uur.
Docentenopleiding Yoga en Vedanta, Doorn, Helga
van Geldrop, Daphne van Lunzen. Uitdieping van de
hormoonhuishouding van de vrouw in verschillende
leeftijdsfasen en die van de zwangere vrouw in het bijzonder.
En wat dit betekent voor je yogales. € 85,- incl. koffie/thee en
lunch, info@yogaenvedanta.nl. 6 VYN punten.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -GEZICHTSDIAGNOSE EN YOGA VERJONGINGSOEfENINGEN* za 4 februari 2017, za 20 mei 2017 * www.vandelang.nl *
Wierden, Gonnie van de Lang, € 99,- incl. BTW. Workshop
met informatie over gezichtsdiagnose, healthy aging en
verjongingsoefeningen. Reflexgebieden en huidgebieden van
organen worden behandeld. De emotionele betekenis van
rimpels komt aanbod en yoga- en gezichtsoefeningen toe te
passen in de yogalessen. gonnie@vandelang.nl;
tel. 0546-577070. 5 VYN punten.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -LEERGANG MEDITATIE EN ZELfGENEZING* ‘In het midden van de stroom’ op 21-24 april, 9-12 juni, 25-28
augustus * www.alandi.org * www.wilderoos.nl *
Drie retreats van vrijdagavond 19.30 uur t/m maandagmiddag
16.30 uur in Alandi Retreat Site te Steyl bij Venlo, met Ank
Brandsma en Klaas-Jan van Velzen, € 975,- incl. verblijfkosten.
Luisterend naar de stilte van je wezen vind je van nature
de genezende stroom van het midden. Het nieuwe boek
van Klaas-Jan, ‘Meditatie en het Zelfgenezend vermogen’
(voorjaar 2017), is lesmateriaal. tel: 035-6022680.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -MASTERCLASS ROSELLA BARONCINI* zo. 9 april 2017 10.00 - 17.00 uur * www.satyam-yoga.nl *
Het Yogahuis, Kruisvoorderweg 18, Twello.
Gravity, Breath, Rhythm… and Intuition. Rossella Baroncini
doceert een unieke yogamethode gebaseerd op het
spontaan ontvouwen van asana’s. Zwaartekracht, adem
en de energetische golfbeweging staan centraal in haar
lessen. Rossella was een directe leerling van Vanda Scaravelli,
schrijfster van het bekende boek Awakening the spine;
€ 90,- incl. vegetarische lunch. info@satyam-yoga.nl;
tel: 06-19 66 42 77.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -ONBEPERKT ONTSPANNENzaterdag 14-01, 18-02 en 25-03 2017, 10.30 uur- 13.30 uur
www.bm-welzijn.nl/Opleiding-Bijscholingen
Organisatie Marco Flipse, Triftstrasse 74, 47574 Goch- Asperden
(bij Nijmegen); € 135,- incl. BTW. Zelf aanschaffen studieboek
‘Onbeperkt ontspannen voor jongeren’ van Pia de Blok. Vanuit
methode ‘onbeperkt ontspannen met inzicht in non-dualiteit’
worden praktische oefeningen zelf ervaren en geoefend
zodat je die later in de praktijk kunt brengen; 8 VYN punten.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -THE YOGA NIDRA TEACHER TRAINING25/26 March 2017, 1/2 July 2017 and 23/24 Sep 2017
www.theyoganidra.eu
Training according to the Satyananda system of yoga; Swami
Vedantananda Saraswati. Het VlinderHuys Amersfoort. This
well-structured six months course provides a solid foundation
for yoga teachers to teach this unique deep relaxation
technique. The training is internationally acknowledged and
gives the participant the skills to teach the original Satyananda
Yoga Nidra. info@theyoganidra.eu; tel. 06-14477000; 36 VYN points.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -ZWANGERE IN DE LES5 november en 18 februari, 10.00-17.15 uur
www.yoga-docentenopleiding.nl
Docentenopleiding Yoga en Vedanta, Doorn. Helga van
Geldrop, Maria Perquin, Daphne van Lunzen. De 1e dag
komt het bekken uitgebreid aan de orde en de 2e dag de
hormoonhuishouding. Twee dagen, zijn ook seperaat te
volgen. € 85,- per dag incl. koffie/thee en lunch,
info@yogaenvedanta.nl; 6 VYN punten p.d.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -TAAL VAN DE YOGI7 januari 2017, 12.30-17.15 uur
www.yoga-docentenopleiding.nl
Docentenopleiding Yoga en Vedanta, Doorn; Ina Fischer. Een
interactieve bijscholing over afstemming, de kracht van het
woord en stilte. € 55,- incl. koffie/thee en nieuwjaarsborrel.
info@yogaenvedanta.nl; 4 VYN punten.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -EHBO EN INTERVISIE PATHOLOGIE13 mei 2017, 10.00-17.15 uur
www.yoga-docentenopleiding.nl
Docentenopleiding Yoga en Vedanta, Doorn, Daphne van
Lunzen. EHBO en reanimatie. Intervisie over veel voorkomende
klachten en ziektebeelden die je bij je cursisten kunt
tegenkomen; € 85,- incl. koffie/thee en lunch.
info@yogaenvedanta.nl; 6 VYN punten.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -STILTEWEEKEND VROUWEN VIPASSANA* 24 t/m 26 maart en 21 t/m 23 april 2017 * www.simsara.nl *
Twee stilteweekenden voor vrouwen met Vipassana meditatie,
yoga en wandeling in klooster te Velp met Gabrielle Bruhn.
€ 150,- voor eenpersoonskamer plus vrijw. bijdrage voor de
begeleiding.
* 14 t/m 19 mei 2017 * www.simsara.nl *
Vijfdaagse stilteretraite voor vrouwen met Vipassana
meditatie, yoga en wandelingen in het Sauerland
bij Winterberg met Gabrielle Bruhn; € 200,- voor
eenpersoonskamer plus vrijw. bijdrage voor de begeleiding.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -PRANAYAMA I & II18 februari & 18 maart 2017, 10 tot 17 uur
Yogabindu Langenboom, Sascha Pfeifer. Anatomie van de
adem & prana en adem in pranayama, bandha en mudra.
De adem als brug en verbinding van ons uiterlijk en innerlijk
leven. Theorie en praktijk, € 98,- incl. lunch en lesmateriaal.
Meenemen: eigen mat, meditatiekussen en deken;
info@yogabindu.nl, 0486475591.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Alleen VYN-leden kunnen hun activiteiten in de Yoganieuwsbrief plaatsen. De kosten bedragen 12,50 per keer en per activiteit.
Aanleveren van kopij dient te geschieden volgens een vaste indeling met korte tekst. Inhoud en volgorde: wat, wanneer, waar
en door wie. Totale lengte van de tekst achter info mag niet meer dan 250 tekens bedragen, incl. spaties. Kaders:
• Niet meer dan 3 regeladvertenties per adverteerder per uitgave.
• Plaatsing vindt pas plaats na ontvangst van betaling van 12,50 euro per regeladvertentie.
• Plaatsing aanleveren volgens format. Anders wordt de advertentie aangepast door de redactie.
• De VYN is niet inhoudelijk verantwoordelijk voor de aangeboden activiteiten en geeft met plaatsing in deze nieuwsbrief niet
automatisch erkenning van de kwaliteit.
Mailadres: info@yoganederland.nl.
De activiteit wordt geplaatst als de kosten voor plaatsing zijn voldaan op girorekening IBAN: NL05INGB0005363836 of
bankrekening IBAN: NL15ABNA0539016098 ten name van Vereniging Yogadocenten Nederland, Spijkenisse onder vermelding
van: activiteitenkalender.
Jaargang 38 • Nº 4|2016 3736 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
Organiseert
- De 4-jarige opleiding tot yogadocent
- 1-jarige opleiding tot docent zwangerschapsyoga
- Zeer interessante bijscholingen voor yogadocenten
Nieuwsgierig?
Bel of mail voor informatie met de Yoga Academie Nederland - Tel. : 0297-284597 - Email : yan@xs4all.nl - Of kijk op : www.yoga-academie.nl
Onze activiteiten vinden plaats in Amsterdam
Erkend door de Vereniging van Yogaleerkrachten Nederland
Voldoet aan de eisen van de Europese Yoga Unie
Organiseert
- De 4-jarige opleiding tot yogadocent
- 1-jarige opleiding tot docent zwangerschapsyoga
- Zeer interessante bijscholingen voor yogadocenten
Nieuwsgierig?
Bel of mail voor informatie met de Yoga Academie Nederland - Tel. : 0297-284597 - Email : yan@xs4all.nl - Of kijk op : www.yoga-academie.nl
Onze activiteiten vinden plaats in Amsterdam
Erkend door de Vereniging van Yogaleerkrachten Nederland
Voldoet aan de eisen van de Europese Yoga Unie
Organiseert
- De 4-jarige opleiding tot yogadocent
- 1-jarige opleiding tot docent zwangerschapsyoga
- Zeer interessante bijscholingen voor yogadocenten
Nieuwsgierig?
Bel of mail voor informatie met de Yoga Academie Nederland - Tel. : 0297-284597 - Email : yan@xs4all.nl - Of kijk op : www.yoga-academie.nl
Onze activiteiten vinden plaats in Amsterdam
Erkend door de Vereniging van Yogaleerkrachten Nederland
Voldoet aan de eisen van de Europese Yoga Unie
VERE
NIG
IN
G YOGADOCENTEN NEDERLAN
D
lid van de Europese Yoga Unie
Erkend door de Vereniging Yogadocenten NederlandVoldoet aan de eisen van de Europese Yoga Unie
Verbreed en verdiep je kennis over het chanten van mantra’sZet chanten in bij meditatie-, mindfulness- of yogalessenGeef leiding aan kirtan & chant-bijeenkomstenBegeleid jezelf op het Indiaas harmoniumWord je bewust van je chakra’s bij het zingenVerbeter je adem- & zangtechniek
Meer weten?
www.nada-atman.nlinfo@nada-atman.nltel: o6 410 399 60
Mantrazangprofessionele opleiding in de essentie van de Nāda Yoga
Indiaas harmoniumRotterdam | De Steeg | Loenen Gld
Yoga-Props Benelux
Snelle levering binnen Benelux tegen aantrekkelijke prijzen. Voor advies kun je ook contact opnemen met:
Andreas Vogel: +31-20-80 81 634 www.yoga-props.nl
Bijscholingen voor
yogadocenten
www.aplomb-yoga.comBasis-module
PranayamaBandha
Autonomeregulatie
Mindfulnessen mantra
5 vrijdagen - NijmegenVoorjaar 2017
2 vrijdagen - Deventer Juni 2017
Dagworkshops - DeventerVoorjaar 2017
2 vrijdagen - Deventer Voorjaar 2017
www.aplomb-yoga.com
www.yoga-docentenopleiding.nlinfo@yogaenvedanta.nl – 030-2310911
erkend – verdiepend – inspirerendopleiding yogadocentbijscholingen en workshops
* bijscholingen & workshops * Satyananda Yoga boeken * schapenwollen matten, latex onderlaag * neuskannetjes - tongschrapers * yogakussens * yoga nidra cd's - mala’s - chakra kaarten
www.yogabindu.nl
Y o g a b i n d u
S a t y a n a n d a Y o g a c e n t r u m
Jaargang 38 • Nº 4|2016 3938 Yoga Nieuwsbrief Vereniging Yogadocenten Nederland
ColofonDe Yoganieuwsbrief wordt uitgegeven door de Vereniging Yogadocenten Nederland (VYN), opgericht op 23 maart 1978. De VYN is lid van de Europese Yoga Unie. De VYN is een beroepsvereniging voor erkende yogadocenten. Het startpunt van kwaliteit op het gebied van yoga voor zowel (potentiële) cursisten, (potentiële) docenten, opleidingen, pers en andere geïnteresseerden. De Yoganieuwsbrief verschijnt vier keer per jaar en heeft een oplage van 1100 exemplaren en wordt ook op de website gepubliceerd.
Opzegging van het VYN lidmaatschap kan alleen schriftelijk via het secretariaat. De opzegging moet voor 1 december van het lopende jaar door het secretariaat zijn ontvangen. Je opzegging is definitief wanneer je een bevestiging hebt ontvangen. Het secretariaat is telefonisch te bereiken op 06 - 53 78 83 80, ma 9.30 - 12.00 en do 13.30 - 16.00 uur. Adres: Oudeweg 22, 9608PM Westerbroek
Redactie Gerreke van den Bosch, redactie@yoganederland.nl (05 70 - 65 25 33)
Opmaak en vormgeving Christiane Gathmann, info@studioseele.nlKarina Delfos, yoga@karinadelfos.nl.
Drukwerk en postale afwerking Drukkerij de Waal b.v. (01 87 - 47 10 26)
Medewerkers aan deze aflevering Anne Bjørndal, Maria Clicteur, Narayana, Mariëlle Glorie, Wim van de Laar, Johan Hoft, Dirk Ooijevaar, Romanie Noordegraaf, Trude Matla v.d. Veer, Atie Olff, Lia de Jong, Anna Aalten, Jon Hovens, Mariëlle Glorie, Marian Faasen, René Tol, Ina Fischer, Margriet van Kampen, Maroesja Grabijn, Marjolein Odekerken, Gonnie van de Lang, Gloria Spaans, Renske Croezen-Mitrou.
Sluitingsdata voor kopij en advertenties Yoganieuwsbrief jaargang 39 17 februari 2017-1 (verschijnt week 13, eind maart) 19 mei 2017-2 (verschijnt week 26, eind juni) 8 september 2017-3 (verschijnt week 42, half oktober) 10 november 2017-4 (verschijnt week 51, eind december)
Kopij sturen naar redactie@yoganederland.nl.
Kopij voor de activiteitenkalender door leden VYN volgens vast formaat sturen naar info@yoganederland.nl.
Advertenties sturen naar het secretariaat: info@yoganederland.nl, telnr. 06 - 53 78 83 80. Graag je advertentie insturen onder vermelding van het gewenste formaat in mm en het publicatienummer.
Gegevens en tarieven 2017 t.b.v. advertenties Kijk op www.yoganederland.nl/nieuwsbrieven
Zetspiegel 176 mm breed en 258,5 mm hoog
Advertentievoorwaarden
• pdf-bestand - resolutie: 300 dpi - tekst, afbeeldingen en foto’s in CMYK• zonder snijtekens en kadersOver plaatsing van artikelen, brieven en advertenties beslist het bestuur van de VYN.
Centrum Zweiersdal Workshops en bijscholingen (VYN)
voorjaar 2017 door onder andere
Gonnie van de Lang, Sylvia Mullaart,
Nan van Leeuwen, Indra Bose, Daphne van Lunzen, Maartje van Hooft en Marga Zoethout, Diana Aben, Esther
Speet, Anoshe Overington
Critical Alignment Yoga 4 level basis- en vervolgtrainingen
o.l.v. Gert van Leeuwen
Eenjarige vervolgopleiding voor Yogadocenten
o.l.v. William Yang
www.zweiersdal.nl Weverstraat 65 - 6862 DK Oosterbeek
Lea Vos 06 42315757 infoyoga@zweiersdal.nl
Saswitha Opleiding voor Yoga en Wijsbegeerte
Inspiratie voor yogadocenten
CursussenAdem en prānāyāmastart 27 jan 2017
Filosofie op zondag22 jan, 19 feb, 19 mrt 2017
Ayurvedische massagestart 24 of 28 jan 2017
Mantra/Yantrastart 27 jan 2017
Meer informatie en aanmelden: www.yoga-saswitha.nl
OP
LE
IDIN
G | C
UR
SU
SS
EN
| BIJ
SC
HO
LIN
GE
N | W
OR
KS
HO
PS
VASTE LESSEN
Power Vinyasa Yoga Easy Flow Yin Yoga
Probeer het eens uit en doe mee voor een proefles.
AANBOD
Bedrijfsyoga (evt. op locatie)
Privé lesYoga Yong (13 t/m 20 jaar)
Wees welkom bij
Yogalicht Dorpstraat 51, 6677 PJ Slijk-Ewijkvoor meer informatie zie website www.yoga-licht.nlmail carolien@yoga-licht.nl of bel 06 - 13874478
Geschikt voor alles wat in het verlengde ligt van het holistisch
denken: Yoga, Meditatie, Massages, Trainingen, T’ai Chi,
Healing-Reading, en veel meer. Kom
gerust langs om een kijkje te nemen.
Ontspanning door inspanning
Deze prachtige ruimte is te huur
Mantrazingen.nl
Your Soul is a Song. Sing it!
Marco Flipse Administratieve ondersteuning
www.marcoflipse.com 06-30420499
Boekhouding en administratieve dienstverlening voor yogapraktijken
- Persoonlijk - Professioneel - Prijs, kwaliteit en servicegericht
Hoe zoet is de zoute zee van het zelf
Stromend over een wereld van begeerte
Zoekt het de kusten van smaakvolle landen
Laat zich strelen met zachte handen
Soms bevingen die hameren golven als
mokers
Verloren in vloedgolven van emoties
Is het smartelijk verdrinken
Aan een roepende kust
Liever zakt de zee in zijn diepe bedding
Vruchtbaar rustend op aarde
Uit zichzelf gevoed doorkringloop
Van zout naar zoet
Van zoet naar zout
Wolken wellen rivieren aan
Het regent druppels van veelheid
Naar eenheid van twee
Die drie doet zijn
Spiegelend maneschijn
Schept een wereld van verschil
Vul de beker met de wijn van het leven
Stromend door de aders van zijn lichaam
Voelt de mens de waarde van weerloos
loslaten
Vertrouwend op het wezen van verandering
Dat altijd is
Begeer begeesterd al het ander tot eer
Laat liefde leven
Hartstochtelijk
Zonder zeer zonder meer
Heiligbeen beent je schreden
Wat een kracht dan door dit zoete zelf
Johan
Johan Hoft johanhoft@hotmail.com
Swadistana
Foto: Christiane Gathmann Whitstable GB augustus 2016
Recommended