Morfologia e Coloração de bactérias - ibb.unesp.br · Microbiologia Ciência que dedica-se ao...

Preview:

Citation preview

Morfologia e Coloração

de bactérias

Prof. Ary Fernandes Júnior

Departamento de Microbiologia e Imunologia

Instituto de Biociências – UNESP

ary@ibb.unesp.br

Microbiologia

Ciência que dedica-se ao estudo de organismos

que somente podem ser

visualizados ao microscópio

Ex. Procarióticos (bactérias, archaeas),

Eucarióticos (algas, protozoários, fungos)

e também seres acelulares (Vírus)

Definição (clássica)

Microbiologia Básica

Morfologia, Fisiologia, Genética, Taxonomia,

Ecologia, etc

Microbiologia Aplicada

Ciência dinâmica com ramificações em todos

os aspectos da vida humana

Ex. Microbiologia Médica, Veterinária,

Zootécnica, Agrícola, Alimentos, Industrial, etc

Por que estudar Microbiologia?

Microbiota normal (1014 microrganismos)

(90% do número de células do organismo humano)

(500 a 1000 espécies)

Estamos em contato íntimo com os

micro-organismos;

Relacionados a saúde e ao ambiente;

Desempenham importante papel na

produção de alimentos e medicamentos;

Fornecem modelos úteis para muitos

processos vitais que todos os

organismos realizam (Biologia Celular)

Micro-organismos e Humanos

Pouquíssimos micro-

organismos são sempre

patogênicos

Alguns micro-organismos

são potencialmente

patogênicos

Maioria dos micro-

organismos são não

patogênicos

Agricultura Alimentos

Doenças Energia/Ambiente

Biotecnologia

Microbiologia x Saúde Pública

Zoonoses

(Grande importância na área de alimentos)

A. van Leeuwenhoek

“Animálculas”

(1632-1723)

Nomes da Microbiologia

Louis Pasteur (1822-1895)

Inexistência de geração

espontânea

Teoria microbiana das doenças

Fermentação e decomposição

(ação de microrganismos)

Pasteurização

Vacina anti-rábica, carbúnculo

hemático

Nomes da Microbiologia

Estudo do antraz - Postulados

de Koch

Técnicas para obtenção de

culturas puras

Técnicas de coloração

Estudos com Mycobacterium

tuberculosis (Bacilo de Koch)

Descrição de Vibrio cholerae

1905 - Prêmio Nobel de Medicina

Robert Koch (1843-1910)

Nomes na Microbiologia

Morfologia Bacteriana

Tamanho

Forma

Agrupamento

redonda irregular filamentosa rizóide enrolada

BORDA

FORMA

filamentosa lisa

ELEVAÇÃO

Ondulada lobada

plana convexa elevada umbonada

Morfologia colonial

Tamanho (0,2 – 4,0 μm)

Semelhante ao

tamanho de uma

mitocôndria ou

plasto

Teoria simbiôntica

(Origem dos eucariotos)

Cocos Micrococcus (M. luteus,

M. glutamicum)

Neisseria (N. meningitidis,

N. gonorrhoeae)

Streptococcus ( S. pyogenes,

S. equi, S. agalactiae,

S. pneumoniae, S. bovis, etc).

Staphylococcus (S. aureus,

S. hyicus, S. epidermidis, etc)

Enterococcus, Lactococcus, Sarcina, Gaffkia,

Bacilos ou Bastonetes Enterobacteriaceae

(Escherichia coli, Salmonella,

Enterobacter, Klebsiella

pneumoniae, etc)

Bacillus (B. anthracis, B. cereus,

B. thuringiensis, B. licheniformis,

B. polymyxa, etc)

Clostridium (C. botulinum,

C. tetani, C. chauvoei,

C. perfringens, etc)

Corynebacterium (C. diphteriae,

C. pyogenes, C. renale, etc)

Lactobacillus

Bacilos ou Bastonetes

paliçada

“Cocobacilos” Gênero Brucella

B. abortus, B. melitensis,

B. suis, B. canis,

B. neotomae, B. maris

Campylobacter (C. fetus,

C. jejuni, C. coli, etc)

Vibrio (V. cholerae,

V. parahaemolyticus, etc)

Vibrios

Espirilos e

Espiroquetas

Spirillum sp, Treponema pallidum,

T. bryanti, Borrelia recurrentis

(Doença de Lyme), Leptospira.

Variações na Forma

Formas de Involução

Pleomorfismo

Pleomorfismo (Bacteroides fragilis)

Coloração de Gram (Hans Christian Gram - 1884)

Divide bactérias em dois grupos

Gram Positivas

Gram Negativas

Destaca aspectos tintoriais e morfológicos

Importância Prática ????

Coloração de Gram

(Staphylococcus aureus)

Gram Positiva

(Streptococcus pyogenes) (Streptococcus pneumoniae)

Ary Fernandes Junior

Gram Positiva

(Bacillus anthracis) (Clostridium tetani)

Gram Positiva

(Escherichia coli)

Gram Negativa

(Neisseria gonorrhoeae) (Moraxella sp)

Gram Negativa

Coloração de Ziehl-Neelsen

Mycobacterium, Nocardia (Bacilos Álcool Ácido Resistentes = BAAR)

(Mycobacterium tuberculosis) Nocardia sp

Amostras Clínicas Exame Direto para pesquisa de BAAR (BK)

(Ziehl-Neelsen ou Kinyoun) Limite de detecção -104 bacilo/mL material

(Mycobacterium bovis (BCG)

Coloração de Ziehl-Neelsen

Mycobacterium avium subsp.

intracellulare

Recommended