Lecture 14

Ìàêðî Ýäèéí Çàñãèéí

Ерөнхий Тэнцвэр

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Ìàêðî Ýäèéí Çàñãèéí

Ерөнхий Тэнцвэр

Demand

GDP

Potential

GDP

Government

Consumption

Agriculture

General Price

Agriculture

Population

Agriculture

Area

Total

Population

Import Export

Wage

Private

Consumption

Domestic Investment F D I

Exogenous Endogenous

Non -Agriculture

Population

Capital Stock

Lending RateWorld

demand

Money Supply

Import Price

Exchange Rate

Tax Revenue

Non Tax Revenue

Government Revenue

Government

Investment

Non -Agriculture

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Ìàêðî Ýäèéí Çàñãèéí

Ерөнхий Тэнцвэр

Орлого ба бүтээгдэхүүн (Income and product)

• Дотоодын нийт бүтээгдэхүүн:

• GDP = CP + I + G + EX – IM (1)

• CP = Бодит хувийн хөрөнгө оруулалт

• EX= Ýêñïîðò

• I = Хөрөнгө оруулалт

• IM=Èìïîðò

• G = Засгийн газрын зардал

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Ìàêðî Ýäèéí Çàñãèéí

Ерөнхий ТэнцвэрНэрлэсэн GDP (GDPP):

• GDPP= GDP*PL/100 (2)

• PL = Үнийн ерөнхий түвшин

Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн (GNP):

• GNP = GDP + IFA (3)

• IFA = Гадаадаас олсон орлого

• NI = GDP – ITAX (4)

• NI = Үндэсний орлого ITAX = Шууд бустатвар

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Ìàêðî Ýäèéí Çàñãèéí

Ерөнхий Тэнцвэр• Потенциаль үйлдвэрлэлийн функц (Potential production

function)

• GDPS = GDPAS + GDPNS (5)

• GDPAS = ХАА-н потенциаль үйлдвэрлэл

• GDPNS = ХАА-н бус салбарын потенциаль үйлдвэрлэл

• GDPAS нь ХАА-н салбарын эзэмшиж буй талбай, энэ салбарт ажиллагсдын тооноос хамаарна. Үүнийг нэгэн төрлийн Cobb-Douglas-ийн үйлдвэрлэлийн функцээр тооцож болно:

• Ln(GDPAS/LA) = f ( (+)Ln(HPA/LA) ) (6)

• LA = ХАА-н салбарт ажиллагсад

• HPA = ХАА-н салбарын эзэмшиж буй талбай

ХАА-н бус салбарыг дээрхийн адил тооцсон:

• Ln(GDPNS/LN) = f ( (+) Ln ( Kn(-1) / LN ) ) (7)

• LN = ХАА-н бус салбарт ажиллагсад

• Kn(-1) = ХАА-н бус салбарын капиталын нөөцийн лаг

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Ìàêðî Ýäèéí Çàñãèéí

Ерөнхий Тэнцвэр

• Эрэлтийн нөлөө (DS)

• DS= (GDP/GDPS)*100 (8)

• DS = Эрэлтийн нөлөө

• GDPS= Потенциаль GDP

• GDP =

• Хувийн хэрэглээний функц

• CP = f ( (+) NI , (+) CP(-1) ) (9)

• CPI (-1) = Хувийн хэрэглээний лаг

• NI = Үндэсний орлого

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Ìàêðî Ýäèéí Çàñãèéí

Ерөнхий ТэнцвэрХөрөнгө оруулалтын функц ба капиталын нөөц

• Хөрөнгө оруулалтын функц:

• DI= f ( (+) (GDP – GDP(-1)) , (-) K(-1), (+) RISI ) (10)

• K(-1) = Нийт капиталын лаг RISI = Нэрлэсэн зээлийн хүү

• Нийт хөрөнгө оруулалт:

• I = DI + FDI + IG (11)

• DI = Хувийн бодит хөрөнгө оруулалт

• FDI = Гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт

• G = ЗГ-ийн хөрөнгө оруулалт

• Нийт капиталын нөөц:

• K= K(-1) + I (12)

•K = Нийт бодит капиталын нөөц I = Нийт бодит хөрөнгө оруулалт

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Ìàêðî Ýäèéí Çàñãèéí Ерөнхий Тэнцвэр

• Цалин хөлсний функц (Wage function)

• WAGE= f ( (+) GDP , (+)PL , (+) WAGE(-1) ) (13)

•GDP =

• PL = Үнийн ерөнхий түвшин

• WAGE(-1)= Лаг

•

• Татвар

• DTAX= f ( (+) NI , (+) DTAX(-1) ) (14)

•NI= Үндэсний орлого

• DTAX(-1) = Шууд татварын лаг

• DTAX = Шууд татвар

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Ìàêðî Ýäèéí Çàñãèéí

Ерөнхий Тэнцвэр

• ITAX= f ( (+)NI , (+) ITAX(-1) ) (15)

ITAX = Шууд бус татвар

• NI = Үндэсний орлого

• ITAX(-1) = Шууд бус татварын лаг

Нийт татвар:

• TAX= ITAX + DTAX (16)

TAX = Нийт татвар

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Ìàêðî Ýäèéí Çàñãèéí

Ерөнхий Тэнцвэр

• Төсвийн орлого ба зардал

• G = IG + CG (17)

•

G= ЗГ-ын нийт зардал

• CG= ЗГ-ийн хэрэглээний зардал

• IG= ЗГ-ын хөрөнгө оруулалтын зардал

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Ìàêðî Ýäèéí Çàñãèéí

Ерөнхий Тэнцвэр• Төсвийн орлого:

• REV= TAX + NOTAX (18)

•REV = Төсвийн нийт орлого

• TAX = Татварын орлого

• NOTAX= Татварын бус орлого

•

• ЗГ-ын хэрэглээний функц:

• CG= f ( (+) REV , (+) CG(-1) ) (19)

•CG = Зг-ын хэрэглээ

• REV = Төсвийн орлого

• CG(-1)= ЗГ-ын хэрэглээний лаг

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Ìàêðî Ýäèéí Çàñãèéí

Ерөнхий Тэнцвэр

• Экспорт

• Ñолилцооны ханш болон үндсэн импортлогчидын дотоодын нийт бүтээгдэхүүний хэмжээнээс хамаарна:

• EX= f ( (+) TV , (+) RATEU ) (20)

•EX = Нийт экспорт

• TV= Èìïîðòëîã÷ улсуудын GDP

• RATEU= Нэрлэсэн ханш

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Ìàêðî Ýäèéí Çàñãèéí

Ерөнхий Тэнцвэр

• Импорт

• IM= f ( (+)GDP , (+) RATEU) (21)

• IM= Нийт импорт

• RATEU= Нэрлэсэн ханш

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Ìàêðî Ýäèéí Çàñãèéí

Ерөнхий Тэнцвэр

• Ажиллах хүчин

• ХАА-н салбарт ажиллагсад:

• LA = NP - LN (22)

• LA= ХАА-н салбарт ажиллагсад

• LN= ХАА-н бус салбарт ажиллагсад

• NP= Нийт ажиллагсад

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Ìàêðî Ýäèéí Çàñãèéí

Ерөнхий Тэнцвэр

• ХАА-н бус салбарт ажиллагсадын тоо

хөдөлмөрийн хөлсний бодит хэмжээ, салбарт

ажиллагсадын лаг зэргийг харгалзаж

сонголтоо хийдэг гэвэл:

• LN= f ( (+) WAGE , (+) LN(-1) )

(23)

• LN = ХАА-н бус салбарт ажиллагсад

WAGE= Бодит цалин

• LN(-1)= ХАА-н бус салбарт ажиллагсадын лаг

www.zaluu.comwww.zaluu.com

Ìàêðî Ýäèéí Çàñãèéí

Ерөнхий Тэнцвэр• Солилцооны ханш

• RATEU = f ( (+) PL ) (24)

• RATEU= Солилцооны ханш

• PL = Үнийн ерөнхий түвшин

• Үнийн ерөнхий түвшин

• PL= f ( (+) DS , (+) MONP/GDP , (+) RATEU ) (25)

•PL = Үнийн ерөнхий түвшин

• DS = Эрэлтийн нөлөө

• MONP = Мөнгөний нийлүүлэлт

• GDP=

• RATEU= Солилцооны ханш

www.zaluu.comwww.zaluu.com