View
227
Download
2
Category
Preview:
Citation preview
INFORMOJM Q T PARANDALOJM
"WE CHAT TO IDEAS"
2
Deklarat e mohimit:
Ky projekt sht financuar nga Agjensia e Shteteve t Bashkuara pr Zhvillim
Ndrkombtar - USAID dhe mbshtetur nga Qendra e Burimeve dhe
Trajnimeve pr Avokim - ATRC. Opinionet, gjetjet dhe prfundimet apo
rekomandimet e shprehura ktu jan t Institutit Cilsor pr Hulumtime,
Analiza dhe Trajnime dhe nuk pasqyrojn domosdoshmrisht opinionet e
Qeveris Amerikane, Agjensia e Shteteve t Bashkuara pr Zhvillim
Ndrkombtar - USAID apo Qendrs pr Trajnime dhe Burimeve pr Avokim
- ATRC.
T gjitha t drejtat t rezervuara nga Instituti Cilsor pr Hulumtime, Analiza dhe Trajnime.
T drejtat pr pronsi intelektuale mbrohen me Ligjin pr t drejtat e autorit dhe t drejtat e
prafrta 2011/04-L-065.
Asnj pjes e ktij publikimi nuk mund t riprodhohet, t ruhet n ndonj sistem t ruajtjes, ose
t transmetohet n ndonj form apo me ndonj mjet elektronik, mekanik ose ndryshe, pa lejen
paraprake t botuesit.
Ky raport sht i publikuar n gjuhn shqipe dhe angleze.
3
PRMBAJTJA
Shkurtesat .......................................................................................................4
Hyrje................................................................................................................6
1. Rreth iCHAT ..............................................................................................7
1.1. Misioni i iCHAT ......................................................................................8
2. Qllimi dhe objektivat ................................................................................8
3. Rezultatet e pritura .....................................................................................9
4. Mbulueshmria gjeografike ........................................................................9
5.Prmbledhje Ekzekutive e aktiviteteve.......................................................10
6. Analiz e Rezultateve t Hulumtimit.........................................................15
7. Rekomandime............................................................................................34
8. Personeli i angazhuar n projekt................................................................35
4
Shkurtesat:
ATRC- Advocacy Training and Resource Center (Qendra e Trajnimeve dhe
Burimeve pr Avokim)
iCHAT- Instituti Cilsor pr Hulumtime, Analiza dhe Trajnime
USAID- United States Agency International Development (Agjensia
eShteteve t Bashkuara pr Zhvillim Ndrkombtar)
5
Prshndetje miqsi,
Dukuria e Ekstremizmit t dhunshm, tashm nj fenomen global ka shtrir
territor edhe n Kosov ku si pasoj nj numr i konsiderueshm i t rinjve
jan angazhuar n luftra t huaja, prej t cilve pak jan kthyer n Kosov.
Duke marr parasysh se Kosova edhe pse ka hartuar politika pr
parandalimin e ksaj dukurie megjithat nuk sht e mjaftueshme q
parandalimi t bhet vetm prmes dokumenteve t shkruara , sepse n kt
mnyr ne si shoqri po shmangim prgjegjsin q na takon. Kosova ka
marr masa parandaluese, por pak sht br n mundsin e trajtimit t
atyre q kan qen pjes e aktiviteteve ekstremiste dhe tani po ballafaqohen
me vshtirsit e integrimit social t tyre.
Instituti Cilsor pr Hulumtime, Analiza dhe Trajnime ka marr pr
iniciativ q "T Informojm q t Parandalojm" n mnyr q t fuqizojm
rolin e rinis n parandalimin e aktiviteteve q cnojn sigurin e tyre, sepse
konsiderojm q ne shum leht mund t jemi faktor me ndikim n
ndryshimin e t rinjve n qoft se bashkrisht si shoqri angazhohemi n
kanalizimin e drejt t energjis s t rinjve, dhe u japim mundsin atyre t
jen indikator t ndryshimeve n komunitetin e tyre. iCHAT si asocon
edhe akronimi, vlerson se vetm pasi t hulumtojm dhe analizojm
problematikn, mund t trajnojm individ dhe grupe q i kontribuojn
dobis s prgjithshme shoqrore.
Besmir Kokollari
Drejtor Ekzekutiv
6
HYRJE
Dukuria e ekstremizmit t dhunshm tashm nj fenomen global, i cili ka
shtrir rrnj edhe n Kosov, paraqet nj nga krcnimet m t prhapura
dhe pr t cilin jan t nevojshme masat parandaluese, me theks t veant
n vetdijsimin e t rinjve pr mnyrat e infiltrimit dhe formave tjera
direkte dhe indirekte pr tu kyqur n aktivitete extremiste t dhunshme, me
motive t ndryshme religjioze apo nacionaliste. Kosova ka ndrrmarr disa
hapa parandalues duke miratuar ligjin dhe startegjin pr parandalimin e
ekstremizimit t dhunshm n Kosov, por efektivisht nuk ekziston nj
prgjigje e vetme magjike q mund t lehtsoj kt problem, porse nj mori e
gjer e politikave duhet t zbatohen nga nj numr i konsiderueshm i
institucioneve dhe organizatave t cilat mund t kontribuojn n
vetdijsimin e t rinjve. Njri nga nxitsit kryesor t ekstremizmit t
dhunshm konsiderohet t jet gjuha e urrjetjes, q prdoret nga "njerzit me
ndikim".
Edhe pse si term gjuha e urrejtjes ka shum definicione, varsisht prej
vendit, kulturave dhe ligjeve prkatse, gjeneralisht sht e pranueshme si
nj form sistematike e nxitjes s urrjetjes prmes mjeteve komunikuese
zyrtare dhe jozyrtare, e cila ka pr target individ ose grupe me etni, fe, rac,
orientim seksual etj., t ndryshm nga prdoruesit e ksaj gjuhe.
Instituti Cilsor pr Hulumtime Analiza dhe Trajnime e ka par t
domosdoshme intervenimin n kt element, i cili sht nj nga mjetet i cili
shfrytzohet nga individ apo grupe me interesa t caktuara, pr manipulime
dhe shfrytzime t t rinjve pr qllimet e tyre. Ne jemi dshmitar se viteve
t fundit prfshirja e t rinjve n aktivitete ekstremisht t dhunshme, si jan
prfshirja e tyre n luftrat e huaja, ka pasur nj ngritje t dukshme, ose t
paktn ato jan raportuar, pasi jan publikuar dhe jan shprndar me ritme
7
t shpejta video inqizime t realizuara nga vet t rinjt, dhe reagimi konkret
pr parandalim apo intervenim n kto raste tejet t ndjeshme, ka qen i
vonshm. N fushn e luftimit t terrorizmit, ekstremizmit dhe radikalizmit,
Policia e Kosovs ka punuar n gjithsej 56 raste. Jan ngritur 19 kallzime
penale kundr 50 personave, ku 22 prej tyre jan arrestuar1. Kto raste kan
qen t identifikuara n vitin 2015, dhe ky numr sht i mjaftueshm pr t
konsideruar se rreziku nga kjo dukuri sht mjaft prezente n vendin ton.
Prandaj iCHAT duke par nevojn e trajtmit t ksaj dukurie n mesin e t
rinjve t vendit ton, mori si iniciativ q t "Informojm q t
Parandalojm" me qllim t vetdijsimit t t rinjve pr format e
prfshirjes n ekstremizm q shpiejn n radikalizm.
1. Rreth iCHAT
Instituti Cilsor pr Hulumtime, Analiza dhe Trajnime sht organizat
jofitimprurse, e cila u themelua m 13.11.2014 sipas Ligjit Nr. 04/L-57 pr
Lirin e Asociimit n Organizatat Joqeveritare n Republikn e Kosovs,
duke vepruar sipas Statutit dhe akteve tjera juridike.
Qllimi kryesor i iCHATsht:
-Hulumtimi dhe analizat e pavarura t politikave publike n lmin e
qeverisjes demokratike si dhe hulumtime dhe analiza t shndosha
profesionale me paanshmri t plot t shtjeve vendore, rajonale dhe
ndrkombtare.
Fuqizimi i rolit t minoriteteve n shoqri (t drejta t pakicave), q jetojn
n Kosov, duke i prkrahur, duke i promovuar t drejtat e tyre t garantuara
me Kushtetutn e Republiks s Kosovs q t jen qytetar t barabart n
1 Raporti vjetor i puns s Policis s Kosovs 2015
8
Kosov dhe njherit duke qen z i fuqishm i tyre pr mundsi t barabarta
pr gjith komunitetet q jetojn n Kosov.
1.1. Misioni i iCHAT
Instituti Cilsor pr Hulumtime, Analiza dhe Trajnime- iCHAT sht
organizat jofitimprurse, e cila ka mision pr t uar prpara mirqenien e
qytetarve t Republiks s Kosovs prmes hulumtimeve empirike,
analizave dhe trajnimeve, inicimin pr informimin e mir t politikave
publike, ndrgjegjsimit, t bashkpunimit rajonal dhe ndrkombtar, t
drejta t pakicave, avokimit dhe rrjeteve.
T ofrojm nxitje dhe veprimtari t vlefshme pr krijimin e nismave dhe
politikave efektive, ide dhe aksione konkrete pr t mundsuar nj reagim t
integruar t shtetit, shoqris civile dhe komunitetit ndaj veprimeve negative
dhe t atyre q nxisin pr veprime t tilla. Objektivi sht q ta adresojm
kt veprim n mnyr efektive dhe dinamike n katr fushat baz t
prballimit t problemit, n zbatimin e ligjit, parandalimin, trajtimin e
zvoglimin e dmit dhe edukimin.
2. Qllimi dhe objektivat
Qllimi i ksaj iniciative vetdijsuese dhe ktij projekti ishte q t bhet
ngritja e kapaciteve prbrenda rinis, e cila kontribuon n vetdijsimin pr
parandalimin e prfshirjes s rinis n aktivitete ekstremiste t dhunshme,
dhe kishte si objektiva specifike:
- Vetdijsimi i t rinjve t moshs 16-20 vje pr format e ndikimit q
drgojn n ekstremizm t dhunshm,n priudhn prej 6 muajve.
- Nxitja e mendimit kritik tek t rinjt e 14 shkollave t mesme n Kosov,
9
pr promovimin e paqes dhe parandalimin e prfshirjes s tyre n aktivitete
ekstremisht t dhunshme.
3. Rezultatet e arritura
Rezultatet q pritej t arrihen nprmjet ktij projekti ishin:
-T rinjt prfitues nga ky projekt pas certifikimit jan t gatshm t
parandalojn mnyrat e ndikimit pr t'u prfshir n aktivitete dhe ideologji
ekstreme.
-Jan parandaluar format e ndryshme t gjuh
Recommended