How much wood would a woodchuck chuck if a ... - Amazon S3 · PRESENT SIMPLE– Czas teraźniejszy...

"How much wood would a woodchuck chuckif a woodchuck could chuck

wood?

• Odbudowa wiary w siebie –

SYZYFOWE EDUKACJE

Mniej znaczy więcej!!!Czyli: gdzie się podziała pokora nauczycieli?

Słowa określające czas –przeszłość, przyszłość,

teraz, przedtem, potem, jutro, wczoraj – WRAZ Z

KONSTRUKTEM: TZW. TRÓJPAKczyli mini SixPack

Znajdź przyjaciół J

Krótka lista rzeczowników treningowych + tzw. słowa-przyjaciele, czyli takie, które rozumiemy, gdyż są podobne do znanych nam słów (komputer, hotel, etc.) –(ewentualnie z liczbą mnogą)

Zupa, telefon, technika, szef (boss), sytuacja, seria, sekcja, rezultat, restauracja, program, profesor, produkt, pozycja, port, polityka, policja, plan, organizacja, operacja, oferta, ocean, numer, natura, naturalny, model, minuta, metal, materiał, maszyna, litr, literatura, kultura, kryzys, kopia, kontrola, komunikacja, klasa, kapitan, insekt, gaz, funkcja, fraza, forma, film,

figura, fenomen, epoka, energia, element, dystans, dyrektor, dokument, dokument, czekolada, centrum, bar, banan, avocado, kiwi, balkon, autor, autobus, auto, aspekt, apetyt, analiza, alkohol, wizyta, test, temperatura, system, symbol, radio, proces, problem, praktyka, muzyka, moment, milion, metoda, melodia, kontynent, kolor, instrument, idea, grupa, familia, eksperyment, baza, bank, kontakt, sekunda

JAN KAŁUŻAWe własnej osobie

PRESENT SIMPLE– Czas teraźniejszy (prosty)Użycie:• opisywanie stanu, a nie czynności (np.

lubię)• opisywanie sytuacji dziejących się

regularnie przez nieokreślony czas• opisywanie zaplanowanej najbliższej

przyszłości• opisywanie sytuacji tymczasowych (np.

coś dzieje się tylko w tym tygodniu)• mówienie o procesach fizycznych• stwierdzanie faktów

Okoliczniki czasu najczęściej występujące z czasem PRESENT SIMPLE•always – zawsze•usually – zazwyczaj•often, frequently – często•usually – przeważnie•seldom, rarely – rzadko •sometimes - czasami•never – nigdy

•every day/week/month –każdego dnia/tygodnia/miesiąca• from time to time – od czasu do

czasu•once a day/a week – raz

dziennie/w tygodniu• twice a day/a week – dwa razy

dziennie/w tygodniu

• I like tomatoes.Lubię pomidory.• Two and two make four. Dwa i dwa daje cztery• Sometimes, I go to Warsaw on

business.Czasami jeżdżę do Warszawy w interesach.• Tomorrow, I’m going to Warsaw on

business.Jutro jadę do Warszawy w interesach.

• Jason is working a lot this week.Jason dużo pracuje w tym tygodniu.• He loves going to the theatre.On uwielbia chodzić do teatru.• Look, here comes your husband!Spójrz, nadchodzi Twój mąż!• Tomorrow, I’m going to Warsaw on

business.Jutro jadę do Warszawy w interesach.

PRESENT CONTINUOUS –pamiętaj:CIĄGNIE SIĘ lub POKAZUJESZ IRYTACJĘ

opisywanie czynności odbywającej się w chwili, gdy o niej mówimyI am writing this grammar book.

opisywanie czynności tymczasowychI am reading a book by Eric Below.

PRESENT CONTINUOUS – pamiętaj:CIĄGNIE SIĘ lub POKAZUJESZ IRYTACJĘmówienie o zaplanowanych działaniachI’m meeting my friend tonight.mówienie o określonych planach na przyszłośćI am going to the dentist on Friday.dla podkreślenia irytacji mówiącego wskutek ciągle powtarzającej się czynnościYou are always swearing in front of the children!

PROGRESJA – POKAZANIE JEJ – CZĘSTE UŻYCIE

• He's getting old. [widać, że to się dzieje}• Prices are going up. [wszakże nie w tej

chwili, ale stopniowo]• I feel that things are getting better.

More and more people are giving up smoking.• It's getting darker earlier each evening.

My sister's health is slowly improving.My hair is finally growing out.Your English is getting better and better.

PRESENT CONTINOUS – Czas teraźniejszy (ciągły)Użycie:• opisywanie czynności w momencie

mówienia• opisywanie sytuacji tymczasowych/w

dłuższym okresie• kiedy czynności/wydarzenia są

powtarzane, ale tymczasowo• kiedy chcemy wskazać na stopniową

zmianę• kiedy jakaś czynność jest z naszego

punktu widzenia niepożądana/nie podoba nam się/krytykujemy kogoś, coś• kiedy mówimy o starannie zaplanowanej

przyszłości

Okoliczniki czasu najczęściej występujące z czasem PRESENT CONTINOUS (na początku lub końcu zdania)

•now – teraz•nowadays – obecnie•at the moment – w tej chwili•at present – obecnie• this week/month/season – w

tym tygodniu/miesiącu/sezonie

Czasowniki, które w czasie PRESENT CONTINOUS raczej nie są używane:

•believe - wierzyć•belong - należeć•see – widzieć, rozumieć•hear - słyszeć•fear – bać się•hate - nienawidzić• love - kochać

• like – lubić•want – chcieć• think – myśleć• know – wiedzieć, znać• taste – smakować• prefer – woleć• understand - rozumieć

• I’m cooking now so dinner will be ready in about half an hour.

Gotuję obiad, więc będzie gotowy za około pół godziny.• Sally’s pressing the button, but nothing is

happening. Sally przyciska guzik, ale nic się nie dzieje.• Jenny’s mother is living with her at the

moment. Mama Jenny mieszka z nią w tej chwili.• Who’s looking after the children while

you’re here? Kto opiekuje się twoimi dziećmi, kiedy jesteś tutaj?

• I’m not drinking much coffee these days. Ostatnio nie piję dużo kawy.• Jason is working a lot in London at the

moment.Jason pracuje teraz dużo w Londynie.• Recent evidence suggests that the

economic situation is improving.

Dowody wskazują na to, że sytuacja gospodarcza poprawia się.• They are building a new road in our town. Budują nową drogę w naszym mieście.

• My wife, she’s always throwing things out. I like to keep everything.

Moja żona wszytko wyrzuca. Ja zatrzymuję wszystko.• I’m constantly spilling things. Ciągle coś rozlewam.• We’re moving to London in July. W lipcu przeprowadzamy się do Londynu.• I am taking the train to Paris tomorrow.Jutro jadę pociągiem do Paryża.

Present simple or present continous?

•Water boils at 100 degreesCelsius.

Woda wrze w temperaturze 100 stopni Celsjusza. •The water is boiling! Woda wrze!

•It rains a lot in England. W Anglii sporo pada.

•It is raining now. Teraz pada deszcz.

•Do you speak English? Czy mówisz po angielsku?

•Are you speakingFrench now?

Czy teraz mówisz po francusku?

PRZYIMKOWA METODA NAUKI CZASOWNIKÓW

DWUWYRAZOWYCH

Jak się uczyć PHRASAL VERBS?

1. Zacznij od “czucia” i

rozumienia przyimka

Jak się uczyć PHRASAL VERBS?2. ZAKOTWICZ

SWOJĄ WIEDZĘ NA TRZECH

PRZYKŁADACH

Jak się uczyć PHRASAL VERBS?

3. WEŹ JEDEN CZASOWNIK “NA

WARSZTAT” iPRZEPRACUJ GO

SZEROKO

Jak się uczyć PHRASAL VERBS?

1. Zacznij od “czucia” i

rozumienia przyimka

Przyimki można podzielić na grupy ze względu na ich funkcje w czasie i

przestrzeni:

at-group• at• from• to• towards• for• of• between• among• with• without• against

on-group• (up)on• onto• off• up• down• over• under• above• below• along• across

• (a)round• about• by/beside• beyond• behind• in front of• underneath• beneath• near• past• ahead of• before• after

Jak się uczyć PHRASAL VERBS?

1. Zacznij od “czucia” i

rozumienia przyimka

in-group• in• inside• outside• into• out of• through(out)• within• during

Przyimek IN

w środekdo środka

do wewnątrzwnieśćwejść

włączyć się w coś

• break in (1) = interrupt: “He broke in to their conversation to add that he couldn’t work overtime.”• break in / into (2) = burgle / steal: “Thieves broke

into the warehouse and stole 100 computers.”• bring in (1) = introduce: “She has brought in some

changes to the company.”• bring in (2) = receive income: “He brings in a lot

of money as a computer programmer.”• fill in (1) = complete: “You need to fill in this form.”• fill in (2) = act as a substitute: “As Robert is on

holiday, you’ll have to fill in for him this week.”• fill in (3) = bring someone up to date: “Can you fill

me in on the new project?”

• fit in = be accepted by a group: “He doesn’t really fit in at work. He’s very different from us.”• give in = finally accept something: “She gave

in to her children’s demands for sweets.”• hand in = give something to someone: “They

handed in their assignment early.”• kick in = start to have an effect: “The

painkillers have finally kicked in. I feel much better.”• lead in = start with something: “In our

presentation, we are going to lead in with our vision for the future.”•

• move in = occupy a house: “Some new neighbours have moved in next door.”• take in (1) = understand: “I still can’t take in

the news.”• take in (2) = provide refuge: “She took the

old couple in.”• work in = incorporate: “Is there any way of

working in this paragraph? The text is a little unclear otherwise.”•

Jak się uczyć PHRASAL VERBS?2. ZAKOTWICZ

SWOJĄ WIEDZĘ NA TRZECH

PRZYKŁADACH

Przyimek OUTwyjść

wydostać sięna zewnątrz

pokazać aby było widoczne

wyciągnąć na widokaby zakończyć

• back out = decide not to do something you first intended to do: “We can’t back out of the holiday now – we’ve already paid for it!”• break out = escape: “The prisoners

managed to break out.”• bring out = make more noticeable: “The

lemon brings out the taste of the strawberries.”• check out (1) = look at: “You’ve got to

check out this new website – it’s really useful.”• check out (2) = investigate: “The police

are checking out his story.”

• cut out = eliminate: “He’s cut out all the fat from his diet and he’s a lot slimmer.”

• eat out = eat in a restaurant: “Do you fancy eating out tonight?”

• hand out = distribute: “The teacher handed out the English books to the students.”

• fill out = complete a form: “You need to fill out all the sections on this form.”• make out = see well: “I can’t make out the name

on this envelope. Is it Jones or James?”

• pass out = faint: “It was so hot in the room that she passed out.”

• put out = inconvenience someone: “Thanks for your offer of letting us stay. Are you sure that we won’t be putting you out?”

• stand out = be easily distinguishable: “With the way he dresses, he always manages to stand out!”• take out = withdraw money: “I’ve taken out

a lot of money from my account recently.”• work out (1) = calculate: “We’ve worked

out our profit margin.”• work out (2) = get better: “Everything

worked out well in the end.”• work out (3) = understand: “I really can’t

work it out. Why did she leave such a well-paid job?”

Jak się uczyć PHRASAL VERBS?2. ZAKOTWICZ

SWOJĄ WIEDZĘ NA TRZECH

PRZYKŁADACH

Przyimek ONUruchomic akcjęZdynamizować

WłączyćDodać życia czemuś

Spowodować działanie

• Get on = (1) have a good relationship with someone: “She gets on well with the Accounts Director”• = (2) to progress: “How are you getting on with

the launch?”• Take on = employ people: “We aren’t taking on

any more staff this year.”• Go on = continue: “Please go on. I’d like to

hear more about your plans for the new office.”• Sit on = to stall or delay something: “We

proposed this some time ago, but the Chairman has been sitting on the plans and we’re no further forward.”• Build on = use your successes to go further:

“They built on their early success and soon expanded to become the biggest catering firm in the South East.”

• Work on = use your influence with someone: “Leave it with me – I’ll work on the boss over the next fortnight.”

• Pick on = bully: “She feels that her colleagues are picking on her because she is so popular with management.”

• Decide on = choose: “What colour have you decided on for the staff canteen?”• Hold on = wait: “Please hold on and I will see if Mr

Harris is available.”

• Pass on = give a message to someone: “I’ll pass your message on to her when she returns.”

• Try on = test someone’s authority: “Don’t take any notice of his behaviour – he’s just trying it on with you!”

Jak się uczyć PHRASAL VERBS?2. ZAKOTWICZ

SWOJĄ WIEDZĘ NA TRZECH

PRZYKŁADACH

Przyimek OFF

pozbyć sięzrzucićstrącić

zepchnąćoderwaćodrzucić

niezgodnośćskrzywienie

inne niż standard

• Break off= end: “Talks have broken off between the union and management.”• Bring off = succeed in something difficult:

“The new management brought off an amazing recovery in the company’s fortunes.”• Call off = cancel: “The proposed merger has

been called off.”• Cut off = disconnect: “Their electricity was

cut off when they didn’t pay the bill.”• Lay off = make workers redundant: “The car

manufacturer laid off 5000 workers.”• Live off = get money from another source:

“He invested the money and lived off the interest.”

• Pay off = settle your debt: “She saved money every month and finally managed to pay off her student loan.”• Put off = (1) postpone: “They put off the

decision for another month.”• = (2) dissuade: “Falling prices put me off

investing in the English property market.”• Take off = do well: “Business has really

taken off!”• Write off = accept a loss: “We’ll never get

the money back – I think we should write it off.”

Jak się uczyć PHRASAL VERBS?2. ZAKOTWICZ

SWOJĄ WIEDZĘ NA TRZECH

PRZYKŁADACH

Przyimek UP

na górzew góręakcja

uruchomienierozruch

uwidocznienie poprzez wprawienie w działanie

• Build up = to make a business bigger, to develop contacts or a presence in the market: “We have built up the business over the years and it now employs over 20 people.”• Come up = happen unexpectedly: “I’m afraid I

can’t make the meeting tomorrow. Something has come up.”• Divide up = distribute : “We can divide up the

commission among the sales staff.”• Drive up = force up the prices or costs: “The

uncertainty in the markets is driving up labour costs.”• Meet up = make an arrangement to meet:

“What time should we meet up on Wednesday?”

• Open up = make a new market accessible: “The new laws have opened up trade in many markets.”

• Pass up = to not take an opportunity: “We can’t pass up this chance of increasing productivity.”

• Set up = establish a company or arrange a meeting: “They set up the company in 1999.”“I’ve set up a meeting between you and the suppliers for 11 am tomorrow.”

• Start up = to start something new: “They’ve started up a new division in Southern Europe.”(A start up is a new company, often internet-based.)

• Write up = write a report or minutes: “It’ll take him at least a week to write up his findings.”

Jak się uczyć PHRASAL VERBS?2. ZAKOTWICZ

SWOJĄ WIEDZĘ NA TRZECH

PRZYKŁADACH

Przyimek DOWNna dolew dółrozłożyć na ziemizniszczyć (bo zniwelować)zniżyćsprowadzić na niższy poziomzmniejszyć/ wycofać zapisać

• Back down (or climb down) = to no longer stick to your original ideas or position: “After weeks of negotiating, she backed down and accepted their conditions.”• Break down (1) = examine the different

parts of something: “The profits break down in the following way – 50% profit in European sales, a 20% profit in North American sales and a 30% profit in Asian sales.”• Break down (2) = when communication

stops between two parties: “The negotiations broke down after two days.”

• Bring down = destroy something: “A series of disastrous investments brought down the company.”

• Cut back on = reduce something: “The government has cut back on its defence budget.”

• Drive down = work hard to reduce prices or costs: “Over the last year we have driven down the distribution costs.”• Live down = when other people can forget a bad

reputation: “I was two hours late for the meeting and now my colleagues will never let me live it down.”

• Play down = minimise the importance of something: “She played down the fact that her father was the boss.”

• Set down = put something in writing: “The conditions are set down in the contract.”

• Stand down = resign: “After ten years at the head of the company, the chairman has decided to stand down.”

• Take down = write notes in a meeting: “Can someone take down the minutes?”

• Wear down = argue so much that the other person abandons their position: “The unions finally wore the management down on the issue of overtime pay.”

• Write down (or note down) = write something: “Could you write down your mobile phone number?”

Jak się uczyć PHRASAL VERBS?2. ZAKOTWICZ

SWOJĄ WIEDZĘ NA TRZECH

PRZYKŁADACH

Jak się uczyć PHRASAL VERBS?

3. WEŹ JEDEN CZASOWNIK “NA

WARSZTAT” iPRZEPRACUJ GO

SZEROKO

"turn” - phrasal verb

• turn back = zawrócić, zawracać• turn out = okazać się• turn off = skręcać, ściszać• turn SOMEBODY in = wydać KOGOŚ

• turn up = podkręcać, zwiększać• turn on = włączać (światło),odkręcać (kurek), uruchamiać (urządzenie)

• turn on SOMEBODY , turn upon SOMEBODY = skoczyć na KOGOŚ, zaatakować KOGOŚ

• turn SOMETHING on , turn on SOMETHING = włączyć COŚ

• turn SOMETHING in = zwracać COŚ, oddawać COŚ(szczególnie nielegalną

broń, COŚ skradzionego lub zgubionego)• turn on SOMEBODY , turn

upon SOMEBODY = skoczyć na KOGOŚ, zaatakować KOGOŚ

• turn SOMETHING on , turn on SOMETHING = włączyć COŚ

• turn SOMETHING in = zwracać COŚ, oddawać COŚ(szczególnie nielegalną

broń, COŚ skradzionego lub zgubionego)

• turn down = odrzucać COŚ (np. ofertę, propozycję)• turn SOMEBODY on = podniecać KOGOŚ, rozp

alać KOGOŚ do czerwoności• turn on SOMETHING , turn

upon SOMETHING = zależeć od CZEGOŚ

• turn SOMEBODY back = zawrócić KOGOŚ

• turn over = rozruszać (np. silnik) +3 znaczenia• turn SOMEBODY on

to SOMETHING = zainteresować KOGOŚ CZYMŚ

• turn SOMEBODY away = odprawić KOGOŚ

• turn SOMETHING into SOMETHING = zmieniać COŚ w COŚ, przerobić COŚ na COŚ

• turn into SOMETHING = skręcić w COŚ (np. w ulicę)• turn SOMETHING on SOMETHING = odwrócić C

OŚ na CZYMŚ

• turn in SOMETHING = dać zysk• turn in = iść spać• turn around = zmieniać się na lepsze• turn SOMEBODY over

to SOMEBODY = wydać KOGOŚ KOMUŚ (np. złodzieja policji)• turn off SOMETHING = skręcić skądś

• turn SOMETHING over to SOMEBODY = przekazywać COŚ KOMUŚ

• turn upon SOMEBODY = skoczyć na KOGOŚ, zaatakować KOGOŚ

• turn SOMEBODY into SOMETHING = przemieniać KOGOŚ w COŚ

• turn SOMETHING out SOMETHING , turn SOMETHING outside SOMETHING = wydobyć COŚ skądś, wyciągnąć COŚ skądś• turn SOMETHING over = przewrócić COŚ do

góry nogami, przeszukać COŚ z góry na dół• turn SOMEBODY against SOMETHING = nastaw

ić KOGOŚ przeciwko CZEMUŚ

idiomy• turn SOMEBODY off = nie

podniecać KOGOŚ, nie być atrakcyjnym seksualnie dla KOGOŚ +1 znaczenie• turn SOMEBODY'S head = zawrócić KOMUŚ w

głowie• inne• turn SOMEBODY down = dać KOMUŚ kosza

Jak się uczyć PHRASAL VERBS?

1. Zacznij od “czucia” i

rozumienia przyimka

Jak się uczyć PHRASAL VERBS?2. ZAKOTWICZ

SWOJĄ WIEDZĘ NA TRZECH

PRZYKŁADACH

Jak się uczyć PHRASAL VERBS?

3. WEŹ JEDEN CZASOWNIK “NA

WARSZTAT” iPRZEPRACUJ GO

SZEROKO

• DO DID DONE• GIVE GAVE GIVEN• DRIVE DROVE DRIVEN• GO WENT GONE• HAVE/HAS HAD HAD• GET GOT GOT• BUY BOUGHT BOUGHT• COME CAME COME

• COOK COOKED COOKED• FIX FIXED FIXED

• AM/IS/ARE WAS/WERE BEEN

bet* bet bet założyć się

bid (= offer)

bid bid licytować

cost cost cost kosztować

cut cut cut ciąć

hit hit hit uderzać, uderzyć, bić

hurt hurt hurt zranić, ranić

let let let pozwalać

put put put kłaść, położyć

rid rid rid uwalniać, uwolnić

set set set umieszczać, kłaść, mocować

shut shut shut zamykać, zatrzaskiwać

split split split rozdzielać, rozdzielić

spread spread spread rozciągać, rozciągnąć

upset upset upset wyprowadzić z równowagi

become became become stać się

come came come przychodzić

overcome overcame

overcome pokonywać, pokonać

overrun overran overrun najeżdźać, przekraczać granice

run ran run biegać

bring brought brought przynosić

buy bought bought kupować

catch caught caught łapać

fight fought fought walczyć

seek sought sought szukać, poszukać

teach taught taught uczyć kogoś

think thought thought myśleć, zastanawiać się

bleed bled bled krwawić

feed fed fed karmić

lead led led prowadzić, kierować

say said said mówić, powiedzieć

read read read czytać

bite bit bitten gryźć

eat ate eaten jeść

drive drove driven prowadzić samochód

forbid forbade

forbidden

zakazywać, zabraniać

give gave given dawać

forgive forgave

forgiven wybaczać

hide hid hidden ukrywać, kryć, chować

ride rode ridden jechać, pojechać

write wrote written pisać, napisać

ĆWICZENIE

DOPISZ ODPOWIEDNIE FORMY CZASOWNIKA KORZYSTAJĄC Z „RYTMU POWTÓRZEŃ”• cut ____ cut• hurt ____ ____ • drive drove ____ • hide hid ____ • fight fought ____ • seek ____ sought• ____ thought ____• write ____ written• ____ drove ____

Rozwiązanie

• cut cut cut• hurt hurt hurt • drive drove driven• hide hid hidden• fight fought fought• seek sought sought• think thought though• write wrote written• drive drove driven

DOPISZ ODPOWIEDNIE FORMY CZASOWNIKA KORZYSTAJĄC Z „RYTMU POWTÓRZEŃ”• bit ____ ____ • run ____ ____ • ride ____ ____ • feed ____ ____ • catch ____ ____ • spread ____ ____

Rozwiązania

• bit bit bit• run ran run• ride rode ridden• feed fed fed• catch caught caught• spread spread spread

PAST SIMPLE vs PRESENT PERFECT

• Past simple or present perfect?• Past simple = I worked• Present perfect = I have worked

SIMPLE PAST – pamiętaj: Przeszłość i kropka! oraz

NARRACJA

opisywanie czynności wykonanych w przeszłościI bought some milk yesterday.

opisywanie sytuacji w pewnym okresie w przeszłościOnce I wanted to be a doctor but I didn’t like studying.

SIMPLE PAST – pamiętaj: Przeszłość i kropka! oraz NARRACJA

opisywanie nawyków i zwyczajów w przeszłościEveryday I went to the park.

w pytaniach o czas wystąpienia danej czynnościWhen did it happen?

w narracji dotyczącej czasu przeszłegoThen he took his coat and left without a word.Arracja.

ĆWICZENIE:1. I _______________ [not see] her for over 20 years.

2. I ______________ [know] her since she was twenty.

3. I ______________ [finish] my homework an hour ago.

4. We _______________ [meet] in January 1975.

5. We ______________ [not see] Diana this week.

6. We ______________ [not see] Diana last week.

• SIMPLE PAST – Czas przeszły (prosty)Użycie:• opisywanie czynności wykonanych w

przeszłości• opisywanie sytuacji w pewnym okresie

w przeszłości• w pytaniach o czas wystąpienia danej

czynności• w narracji dotyczącej czasu przeszłego

Okoliczniki czasu najczęściej występujące z czasem SIMPLE PAST(na końcu, lub na początku zdania):• yesterday – wczoraj• the day before yesterday – przedwczoraj• two days ago – dwa dni temu• three days/a week ago – trzy dni/tydzień

temu• last week/month/year – w zeszłym

tygodniu/miesiącu/roku

• I ate breakfast this morning. Zjadłem rano śniadanie.• She stayed home yesterday. Ona została wczoraj w domu.• Our plane arrived on time. Nasz samolot przyleciał na czas.• We took a taxi. Wzięliśmy taksówkę.

• He got up at 7:00 this morning. On wstał dzisiaj o siódmej rano.• You shaved two days ago. Goliłeś się dwa dni temu.• Did you go to work yesterday? Czy pojechałaś wczoraj do pracy?• Did she do her homework? Czy ona odrobiła zadanie domowe?

• Did you give me this book? Czy dałeś mi tę książkę?• You drank too much beer. Wypiłeś za dużo piwa.• She didn't take your bag. Ona nie zabrała twojej torby.• I learnt English in Poland. Uczyłem się angielskiego w Polsce.• When did you clean your room?Kiedy posprzątałeś swój pokój?

• PRESENT PERFECT – Czas teraźniejszy dokonany• Użycie:• dla zobrazowania skutku przeszłej

czynności• dla zobrazowania czynności właśnie

zakończonej • dla czynności trwającej od

określonego momentu w przeszłości do chwili obecnej• dla czynności trwającej od

nieokreślonego momentu w przeszłości do chwili obecnej• dla czynności powtarzanej kilkakrotnie

w niezakończonym jeszcze okresie

• po następujących wyrażeniach:• It’s the best ...• It’s the worst …• It’s the first (second, third) time …• It’s the last …• I have never ………….. before.• Have you ever ... ?

Okoliczniki czasu najczęściej występujące z czasemPRESENT PERFECT:• recently – ostatnio• lately – ostatnio• just – właśnie• never – nigdy• ever – kiedykolwiek

• already – już• so far – jak dotąd• before – wcześniej• yet – już (w pytaniach); jeszcze (w

przeczeniach)• for, since – od; for używamy

mówiąc o przedziale czasu (for a week, for an hour, for a month); • since używamy mówiąc o

momencie, od którego trwa czynność (since 3 o’clock, sinceMonday, since August)

• I have bought a new car.Kupiłam nowy samochód.• He has lost his umbrella.On zgubił parasol.• She has found her glasses.Ona znalazła swoje okulary.• I have brought fresh rolls for

breakfast.Przyniosłam świeże bułki na śniadanie.

• We have already had breakfast.My już zjedliśmy śniadanie.• Have you tried my soup?Czy próbowałaś już mojej zupy?• I haven’t read this book yet.Jeszcze nie przeczytałem tej książki.• Have you ever been in London?Czy ty kiedykolwiek byłaś w Londynie?

• I have never seen such a cute puppy.Nigdy nie widziałam takiego pięknego szczeniaka.• They haven’t done their homework yet.Oni nie odrobili jeszcze zadania domowego.• Have you heard the latest news?Czy słyszałaś najnowsze wiadomości?• Have you seen Matrix?Czy widzieliście film Matrix?

• Definite time in the past• We met in January 1975.

We went to America together in 1978.• Not: We have met in January

1975. We have gone to America together in 1978.

• Time up to now• I haven’t seen her since January

1995.• Not: I didn’t see her since January

1995.

I haven’t seen her for over 20 years.

The last time I saw her was over 20 years ago.

I didn’t see her for over 20 years and then I bumped into her last week.

I saw her last week but the last time I saw her before last week was over 20 years ago.

I finished my homework an hour ago.

Definite time in the past.I finished my homework at a time in the past (one hour ago).

I haven’t finished my homework yet.

From a time in the past up to now.I started my homework at a time in the past and it is not finished yet (yet means ‘up to now’).

We had a good day yesterday.

Definite time in the past. We had a good day in the past (yesterday).

We have had a good day so far.

From a time in the past up to now.The day has been good until now but it hasn’t finished yet.

We didn’t see Diana last week.

Definite time in the past (last week).

We haven’t seen Diana this week.

From the beginning of the week until now.

I didn’t have any lunch today.

Today is not finished but it is almost the end of the day and past lunchtime.

I haven’t had any lunch today.

It is still today and not too late to have lunch.

• DO DID DONE• GIVE GAVE GIVEN• DRIVE DROVE DRIVEN• GO WENT GONE• HAVE/HAS HAD HAD• GET GOT GOT• BUY BOUGHT BOUGHT• COME CAME COME

• COOK COOKED COOKED• FIX FIXED FIXED

• AM/IS/ARE WAS/WERE BEEN

ĆWICZENIE:1. I _______________ [not see] her for over 20 years.

2. I ______________ [know] her since she was twenty.

3. I ______________ [finish] my homework an hour ago.

4. We _______________ [meet] in January 1975.

5. We ______________ [not see] Diana this week.

6. We ______________ [not see] Diana last week.

ODPOWIEDZI:1. I haven’t seen her for over 20

years.

2. I have known her since she was twenty.

3. I finished my homework an hour ago.

4. We met in January 1975.

5. We haven’t seen Diana this week.

6. We didn’t see Diana last week.