GRĠP ve GRĠPTEN KORUNMA YOLLARI - kgm.gov.tr · * LP zarf Isı, kuruluk, deterjanlar ve kimyasal...

GRĠP ve GRĠPTEN

KORUNMA YOLLARI

Yeni bir Influenza A virüsü:

Hemaglutinin (H) ve Nöraminidaz (N) yüzey antijenine göre 15 alt tipe ayrılır

Normalde kaynağı memeli hayvanlardır

10-40 yılda bir antijenik şift olur

İnsandan insana bulaşma özelliği kazanır

H5N1 (Kuş gribi) ve H1N1 (Domuz girbi)

1918 gribinin etkeni de H1N1 tipi virüs

A Tipi Grip Virüsü

Grip Virüsünün Özellikleri

Üç tip grip virüsü bulunmaktadır

1. A tipi: Yaygın epidemi ve pandemi

2. B tipi: Seyrek bölgesel veya yaygın epidemi

3. C tipi: Sporadik vakalar, küçük bölgesel salgın

Domuz Gribi Domuz gribi domuzlarda düzenli salgınlara neden olur.

Domuzlar arasında hızla bulaşır ama ölüm hızı düşüktür

Başlıca dört tip domuz gribi; H1N1, H1N2, H3N2, H3N1

Domuzlarda en fazla izole edilen tip H1N1

Domuz gribi insanlarda sporadik vakalara nden olur

Vakaların çoğu domuzlarla sıkı temas içinde olanlar

CDC 2005 – 2009 arasında 12 insan vakası rapor etti

TANIMLAR

Virüs: gözle görülemeyen ancak

hastalığa neden olan virgül Ģeklindeki

mikroorganizmalardır.

Ġnfluenza: diğer adı grip hastalığı;

yüksek ateĢ,

baĢ ağrısı,

halsizlik ve

yaygın vücut ağrısı ile seyreden

viral bir hastalık

Nisan 2009

Yeni bir Influenza A virüsü saptandı

Genetik ve antijenik olarak dolaşımdaki mevsimsel influenza virüslerinden

farklı, domuzlardaki influenza virüsleriyle ilişkili

Swine- origin influenza virus A/H1N1 (S-OIV) 2009 H1N1

Pandemic (H1N1) influenza A

* LP zarf

Isı, kuruluk, deterjanlar ve kimyasal çözücülere duyarlı

Influenza virus

Orthomyxoviridea familyasının tek üyesi

ss RNA genom, negatif polariteli

- helikal nükleoprotein (NP)

- 8 segmentli ribonükleoprotein (RNP)

Zarflı virus* (80-120nm çapında)

Pleomorfik (Filamentöz, sferik) - Nöraminidaz (N1N9)- Hemagglütinin (H1H16)

Influenza virüslerin elektron mikroskop görüntüleri (Negatif boyama yöntemiyle): hemaglutinin ve nöraminidaz çıkıntıları etraflarında bir hale görüntüsü oluşturmaktadır.

Hemagglutinin (HA) Nöraminidaz (NA)

Farklı hayvan türlerinde HA ve NA alttiplerinin dağılımı

İnfluenza A virüs replikasyonu

H1N1

H2N2

1889RusyainfluenzaH2N2

H2N2

H3N2

1968Hong KonginfluenzaH3N2

H3N8

1900Eski Hong Kong influenzaH3N8

1918İspanyainfluenzaH1N1

1915 1925 1955 1965 1975 1985 1995 20051895 1905 2010 2015

2009PandemikinfluenzaH1N1

H1N1

Pandemik

H1N1

Influenza A virus pandemileri

TANIMLAR

H1N1: Grip hastalığına neden olan virüslerin bir alt türüdür.(tipidir)

Domuz gribi: Yeni bir tür virüs ile oluşan grip hastalığıdır.

Pandemi ( küresel salgın): Bir bulaşıcı hastalığın kıtalararası salgın yapması

20 Yüzyılda meydana gelen salgınlar

İspanyol gribi

Asya gribi

Hong Kong Gribi

• İspanyol Gribi 1918-1919

Dünya Nüfusunun 1/3’ne

bulaĢmıĢ ve 50 milyon

insanın ölümü neden

olmuĢtur.

Asya Gribi 1957-1958

– H2N2

– 1 milyon insanın ölümüne

neden olmuĢtur.

• Hong Kong Gribi 1968

– H3N2

– 1 milyon insanın ölümüne

neden olmuĢtur.

Hong Kong gribi anahtar

genlerini 1918 deki virüsünten

ve kuĢ gribi

virüslerinden almıĢtır

Evre-1 Evre-2 Evre-3 Evre-4 Evre-5 Evre-6

Virüs

hayvanlar

arasında

dolaĢmakta,

virüsün

insanlarda

enfeksiyona

neden

olduğuna

dair bir

bildirim

yoktur

Ġnsanlarda

yeni

virüs yok,

Ancak

hayvanlar-

daki

Virüsler

yüksek

risklidir

Çoğunlukla

Hayvan

enfeksiyonları,

gözlenmektedir,

Birkaç Ġnsanda

enfeksiyon

görülmeye

baĢlamıĢtır.

Ġnsandan

insana

bulaĢma

sürecinin

baĢlaması

Virüs en az

iki ülkede

toplumsal

düzeyde

salgına

neden

olmaya

baĢlamıĢtır

Genel olarak

toplumda

artmıĢ ve bir

çok ülkede

devamlı

yayılım

göstermektedir.

H1N1 (Domuz Gribinin) EVRELERİ

Domuz Gribi (H1N1) salgını ile ilgili son durum, Ekim 2009

136 ülke veya bölge 430 000 vaka ve 5000 üzerinde ölüm bildirmiĢtir(DSÖ)

ülke Vaka sayısı Ölü sayısı

Arjantin 2485 60

Avustralya 5298 10

Brezilya 737 1

Kanada 7983 25

Çin 2040 0

Fransa 310 0

Almanya 505 0

Japonya 1790 0

Meksika 10262 119

Suudi Arabistan 114 0

Güney Afrika 18 0

Türkiye 1600 4

ABD 33902 170

Toplam 430 000 ( Vaka) 5000 ( Ölüm)

Grip Nedir? Diğer adı paçavra hastalığıdır

Grip, virüslerin neden olduğu bir hastalıktır. Yüksek ateş,

Baş ağrısı,

Halsizlik,

Yaygın vücut ağrısına yol açar.

Soğuk algınlığı ve nezle gripten daha hafif seyreder.

Nezle ve grip hastalığı farklıdır

Belirtiler Nezle Grip

AteĢ Nadiren 38-39° C

BaĢ ağrısı Nadiren Sürekli

Genel vücut ağrısı Az Genellikle

Yorgunluk Hafif 2-3 Hafta

Tıkalı burun Genellikle Nadiren

HapĢırma Genellikle Nadiren

Boğaz ağrısı Genellikle Nadiren

Öksürük Nadiren Genellikle

DOMUZ GRİBİ NASIL ORTAYA ÇIKMIŞTIR

İnsan,kuş ve domuz gribini bağlayan reseptörler

vardır. Bu virüsler kendi aralarında genetik materyal

alış-verişinde bulunurlarsa yeni bir tür grip virüsü

ortaya çıkar. H1N1 (Domuz gribi) virüsü de bu tür

bir oluşum sonucunda ortaya çıkmıştır.

Virüs ilk olarak Mart 2009 ile Nisan 2009 tarihleri

arasında Meksika’da görülmüĢ ve kuzey-Güney

Amerika'da yayılma göstermiĢtir.

Domuz gribinin insanlara geçişi

Domuz gribi önce domuzlar arasında bir salgın yapmıĢ, ardından domuzlardan insanlara ve insandan insana bulaĢmaya baĢlamıĢ birçok ülkede görülmüĢtür.

Domuz gribi virüsü insanlar için yeni bir tür virüs olduğundan, insanlar hastalığa karĢı savunmasız olacaktır.

Tüm insanlar bu hastalık açısından risk altındadır.

Öldürme oranının'' düĢük olmasına rağmen çok yüksek hızla yayılması nedeniyle risk oluĢturmaktadır

DOMUZ (H1N1) GRİBİ NEDİR?

Kimler Risk Altındadır

YaĢlılar, küçük çocuklar, kronik hastalığı olanlar ve

bağıĢıklık sistemi baskılanmıĢ kiĢiler hastalığı daha

ağır geçirmektedir.

•Yüksek ateĢ (koltuk

altından ölçülen 38ºC ve

üzeri)

•Öksürük,

•Boğaz ağrısı

•Burun

tıkanıklığı/akıntısı

•Yaygın vücut ağrısı

•BaĢ ağrısı

•Titreme, halsizlik

•Nadiren kusma ve ishal

GRİP BELİRTİLERİ NELERDİR?

GRİP TEDAVİSİ Hastalığın tedavisinde doktor kontrolünde antiviral

ilaçlar kullanılabilir.

Doktor tavsiyesi olmadan antibiyotik ilaç kullanılmamalıdır.

Ayrıca doktor kontrolünde destekleyici tedavi (ateş düşürücü,vb) de kullanılabilir.

Grip virüsü, öksürme, hapşırma ile etrafa saçılan küçük damlacıklar yoluyla bulaşır.

GRİP NASIL BULAŞIR?

Öksürük ya da hapĢırık sırasında ağzınızı ellerinizle

kapattığınızda, mikroplar ellerinize, ellerinizden de

dokunduğunuz çeĢitli yüzeylere bulaĢır.

Ġnsanlar bu yüzeylere elle temas ederek virüsü alırlar ve

ellerini ağızlarına, burunlarına ve gözlerine temas ettirerek

hastalık etkenini alırlar.

Hapşırmanın hızı

161 km/saat

(100 mil) bulabilir

Günlük yaşamımızda

sık dokunduğumuz

kapı kolları büyük risk

oluĢturmaktadır.

Bilgisayar klavyesi,

Cep telefonu ya da kablolu telefon ahizeleri,

Televizyon uzaktan kumandaları,

sandalye, masa ve sıralar,

kalem, kitap ve defter vb. yüzeyler,

canlı grip virüslerinin bulunabileceği

yüzeylerdir.

Okulda bulunduğumuz ortamları, sınıflarımızı,

öğretmenler odasını ve diğer odaları, hava akımını

sağlayacak Ģekilde sık sık havalandırmalıyız.

GRĠP HASTALIĞINDAN NASIL

KORUNABĠLĠRĠM?

Ellerinizi yıkamak hastalıktan koruyacak en önemli

uygulamadır.

Ġnsanlarla tokalaĢma sonrasında, ellerinizin bütün

yüzeylerini ve parmak aralarını su ve sabun ile iyice

köpürterek yıkamalısınız.

Yıkama süresi en az 20 – 30 saniye olmalıdır.

DOĞRU EL YIKAMA YÖNTEMİ

DOĞRU EL YIKAMA YÖNTEMİ

EL HİJYENİ

Ellerimizi yıkadıktan sonra, tek

kullanımlık kâğıt havlu ile

kurulayıp, musluğu bu havlu ile

kapatmalı,

Kağıt havluyu kapalı çöp

kutusunda depolamak gerekir.

Su bulunamadığı durumlarda alkol bazlı el

dezenfektanları da el temizliği için

kullanılabilir.

El dezenfektanlarını kullanırken, elleriniz

kuruyuncaya kadar ovmak gerekir.

GRĠP HASTALIĞINDAN NASIL

KORUNABĠLĠRSĠNĠZ?

Hasta kişilerle yakın temastan kaçınmalıyız

Hasta olduğunu bildiğimiz kişilerle aramızda en az 1 metre mesafe bulunmasına dikkat etmeliyiz.

Hasta kiĢilere çok gerekmedikçe ziyarette

bulunmayınız.

AlıĢveriĢ merkezleri, tiyatro, sinema, spor salonu gibi kapalı alanlar ve çok kalabalık ortamlarda bulunmaktan kaçının.

Unutmayın; grip hastalığı kiĢiden kiĢiye kolay bulaĢabilen bir hastalıktır.

Gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçınmalıyız.

Mikroplar en çok kirli yüzey ve eşyalara temas etmek ile bulaştığından, ellerinizle göz, burun ve ağzınıza dokunmamalıyız.

İlaç tedavisi ve dozları

Oseltamivir : 75 mg tablet (Tamiflu)

Zanamivir : 5 mg inhalasyon (Relenza)

Tedavi

Oseltamivir : 5 gün, günde iki kez

Zanamivir : 5 gün , günde 2 kez 2 inhlasyon

Korunma

Oseltamivir : 10 gün, günde tek doz

Zanamivir : 10 gün, günde bir kez 2 inhalasyon

Korunma

Hasta izolasyonu

Hastanın cerrahi maske takması

Sağlık personeli N 95 maskesi

El yıkama

Kemoprofilaksi

Erken tedavi başlanması

H1N1 monovalan aşı

Monovolan aşı Koruyuculuk 2 haftadan sonra başlıyor Yan etkiler mevsimsel inf aşısı ile aynı Mevsimsel influenzaya karşı koruyuculuğu yok İnaktive aşı (flu shot; swine flu)

6 aylıktan daha büyüklere Gebeler dahil

Nazal sprey aşı (LAIV)(flumist) zayıflatılmış aşı Alt sınır 2 yaş Gebelere kontrendike

H1N1 aşısı

ACIP ve CDC önerileri

Kimler aşılanmalı

6 ay- 24 yaş arası gençler

Sağlık personeli

Gebeler

25 – 64 yaş arasında ek hastalığı olanlar

65 yaş ve üzeri öncelikli grup değil

H1N1 aşısı

Kimler aşılanmamalı

Yumurta alerjisi olanlar

İnfluenza aşısına yan etkisi olanlar

GBS öyküsü (inf aşısı sonrasında 6 haftada GBS gelişen hastalar)

Ateşli hastalığı olanlar

6 aylıktan küçük bebekler

Pandemik Influenza A virus (H1N1) 2009 aşısı

Monovalan aşı

A/California/7/2009 (H1N1) virus veya benzeri suş

Grip AŞISI

Canlı virüs aşısıBurun içine uygulanır

Kas içine uygulanır

Tüm virüs aşısı Split veya subunit aşı

Grip AŞISI

İnaktif virüs aşısı

Grip AĢısı ÇalıĢmaları hangi

aĢamadadır.?

Sık değiĢim gösteren grip virüsüne karĢı doğal

bağıĢıklığımız bulunmamaktadır.

H1N1 (domuz gribi) hastalığına karĢı kiĢileri

korumak için AġI geliĢtirilmiĢtir.

Öncelikli olarak Sağlık Personelinin aĢılanmasına bu

hafta içinde baĢlanacaktır.

DOMUZ GRİBİ AŞILAMASI

Her yıl içeriği yenilenen mevsimsel grip aşısı bulunmaktadır, ancak domuz gribine karşı etkili değildir.

Domuz gribi aşısı geliştirme çalışmaları sonlanmıĢtır

ve ülkemizde de bu günler aşılama baĢlayacaktır.

AĢılama Mart ayına kadar sürecek.

AĢılama sonrasında insan vücudunun bağıĢıklık

kazanması 10 günlük bir sürenin geçmesi gerekiyor.

Kimler Grip AĢısı olacaktır?

Sağlık personeli, asker ve polisler,

Gebeler,Okul öncesi, ilköğretim ve

ortaöğretim öğrencileri, öğretmenler

6 ay-24 yaĢ arasındaki kiĢiler,

Ġtfaiye, ulaĢım, elektrik, doğalgaz

hizmetleri gibi kritik birimlerde çalıĢanlar,

Diyabet, kronik akciğer, böbrek hastalığı,

bağıĢıklık sisteminin baskılandığı

durumları olan kiĢiler.

Öksürdüğünüzde ya da

hapşırdığınızda; ağzınızı ve

burnunuzu tek kullanımlık

kağıt mendil ya da mendil

bulamadığınızda giysinizin

kolu ile kapatın.

Kâğıt mendili bir kez kullanın, kullandıktan

sonra çöp kutusuna atın ve ellerinizi yıkayın.

HASTAYSANIZ ETRAFINIZDAKĠ ĠNSANLARI

GRĠPTEN NASIL KORUYABĠLĠRSĠNĠZ?

Hastaysak çevrenizdekilerle temasımızı sınırlandırmamız gerekir.

Hastaysak, hijyen kurallarına ek olarak, hasta olmayan insanlara hastalığınızı bulaĢtırmamak için 1 metreden daha fazla yaklaĢmamanız gerekir.

Bu nedenle hastalığınız süresince, EVİNİZDEN ÇIKMAYINIZ.

Hastalığa yakalanan eriĢkinler

belirtiler baĢladıktan sonraki 7 gün

boyunca çevresindekileri

bulaĢtırabilir.

Çocuklarda ise bu süre 10 güne kadar

uzayabilir.

Hastalık belirtileriniz geçtikten 1 gün

sonrasına kadar evde istirahat

etmeliyiz.

Basit cerrahi maske kullanmak hem gribe karĢı

kendinizi korumada hem de siz hastaysanız sağlıklı

insanların hastalanmasına neden olmamak için

yardımcıdır.

Ancak tek baĢına maskeye güvenmeyin, el yıkamak

baĢta olmak üzere diğer koruyucu önlemlere de uyun.

MASKE KULLANMAK GEREKLĠ MĠDĠR?

Hastalığınızı sağlıklı

insanlara bulaştırmamak için

de cerrahi maske kullanın.

DOMUZ GRĠBĠNE YAKALANABĠLĠR MĠSĠNĠZ?

Domuz gribi (H1N1) virüsü bulaĢıcıdır ve insandan

insana geçmektedir

ġu anda ülkemizde vaka sayısı artmaktadır.

Domuz gribi Ģüpheli bir kiĢi ile temas sonrasında veya

hastalığın görüldüğü bir ortamdan sonraki 2-3 günde

belirti çıkmıĢ ve hastalık belirtilerinde 3 ile 5

gününden sonra bir hafifleme yoksa hemen bir doktora

baĢvurmalısınız.

Domuz gribi belirtileri oluĢtuğunda ne

yapmalıyız?

Doktorunuz herhangi bir teste ya da tedaviye ihtiyacınızın

olup olmadığına karar verecektir.

Eğer hastalandıysanız veya hastalık belirtilerini

gösteriyorsanız evde istirahat ediniz ve çevrenizdeki

kiĢilerden de onlara bulaĢtırmamak için uzak durunuz.

Detaylı bilgi almak için Alo 184 arayabilirsiniz.

HANGĠ DURUMLARDA DOKTORA

BAġVURMALIYIZ?

1. BeĢ günden fazla süren, 38C ve üstü ateĢ,

2. Koyu, iltihaplı balgam

3. Zor nefes alma veya nefes darlığı

4. Bilinç bulanıklığı

5. Ġshal ve kusma

Domuz gribi konusunda, kendinizi ve ailenizi korumak için daha neler yapabileceğiniz konusundaki en güncel bilgileri televizyon, radyo, internet ve yazılı basın yoluyla takip edin.

www.grip.saglik.gov.tr

Domuz gribi ile ilgili son güncel bilgileri takip edin!

UNUTMAYINIZ

KORUNMAK HER ZAMAN İÇİN TEDAVİDEN

KOLAY VE UCUZDUR.

HİJYEN KURALLARINA UYALIM

GRİBİN YAYILMASINA İZİN VERMEYELİM