GEÇİCİ BARINMA VE KENTE UYUM SÜRECİNDE YAŞAM KALİTESİ Doç.Dr. İlkim S. KAYA

GEÇİCİ BARINMA VE KENTE UYUM SÜRECİNDE YAŞAM KALİTESİ

Doç.Dr. İlkim S. KAYADokuz Eylül Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü

İZMİR, 2010

BARINMA : SADECE FİZİKSEL BİR KAVRAM DEĞİLDİR.

YAŞAMI:SOSYALKÜLTÜRELEKONOMİKTEKNOLOJİK

BOYUTLARDA ETKİLER

ARAÇ: MİMARLIK

BÜTÜNLEŞİK ÇÖZÜMLER VE POLİTİKALAR GEREKTİRİR

KENTLERİN YENİ KULLANICILARININ YAŞAM KOŞULLARININ

Fiziksel

Sosyal

Ekonomik

Yönetsel

Çevresel

BOYUTLARDA DEĞERLENDİREREK GELİŞTİRMEK VE

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNİ SAĞLAMAK İÇİN

GEREKLİ STRATEJİLERİN BÜTÜNLEŞİK ÇALIŞMALARA

DAYANDIRILMASI ESASTIR.

GEÇİCİ BARINMA MEKANLARI İÇİN ÜÇ TEMEL KONU

Barınma

Beslenme

Güvenlik

BARINMA MEKANLARI İÇİN DESTEK HİZMETLER

Sosyal Yardım

Sağlık Yardımı

Eğitim programı

YAPILI ÇEVREYE BAKIŞ:

21 YÜZYILIN BAŞINDA, GELECEĞE YÖNELİK, “HAKÇALIK” VE “YAŞANABİLİRLİK” İLKELERİ ÇERÇEVESİNDE FİZİKSEL ÇEVRENİN,TOPLUMUN TÜM BİREYLERİNE YANIT VEREBİLECEK ŞEKİLDE TASARLANMASI VE DÜZENLENMESİ ESASTIR.

1992 STRASBOURG, AVRUPA KENTSEL ŞARTI’NA GÖRE: ….”HERKEZ VE HER AİLE GÜVENLİ VE SAĞLIKLI KONUT HAKKINA SAHİPTİR”

GEÇİCİ BARINMA KONUSUNDA ÇALIŞMALAR:

1970’ler : STK nın girişimleri

1970’ler: Kuzey Avrupa ve ABD – Yasal düzenlemeler

1977 : İngiltere’de “Konut Yasası” - Tüm evsizleri kapsıyor

1980’ler : Devlet politikalarında, göçmen ve mülteci konuları

1992 : Strasbourg Avrupa Kentsel Şartı

1996 : Habitat II, B.M. İnsan Yerleşimleri Konferansı

KENTTE YAŞAYANLARIN HAKLARIAÇISINDAN ANAYASANIN 17. MADDESİ DOĞRULTUSUNDA DEĞERLENDİRME:

“HERKES, YAŞAMA, MADDİ VE MANEVİ VARLIĞINI KORUMA VE GELİŞTİRME HAKKINA SAHİPTİR” GÖRÜŞÜ DOĞRULTUSUNDA,

HER BİREYİN, TOPLUM YAŞAMININ İNSANLARA SUNDUĞU OLANAK VE HİZMETLERDEN YARARLANABİLMESİ ESASTIR.

OLANAK VE HİZMETLERİN ÖNCELİKLE, GENELDE TOPLUMUN, ÖZELDE BİREYİN YARARLANABİLECEĞİ UYGUN KOŞULLARI HAZIRLAYAN PROGRAMLAR HALİNDE GELİŞTİRİLMESİ,UYGUN YAŞAM ÇEVRELERİ SUNMASI ESASTIR

EVSİZ AİLELERİ BARINDIRAN GEÇİCİ KONUTLARDASERVİSLER:

YönetimGüvenlik – Konut içi, konut ve çevresiYemekSosyal Servisler: . Beceri kazandırma,

. İletişim

. Aile destek programları,

. Çocuk, yaşlı, engelli, hasta bakımıSağlıkEğitimRekreasyon

Geçici Barınma Mekanları İçin Temel Gereksinimler:

Mekan/Bina : Barınma alternatiflerine uygun

Yatma mekanı : Yatak, banyo, WC, mutfak

Sosyal iletişim mekanları: Sosyal yardım, sağlık, eğitim, iletişim

Depolama mekanı: Yatak, battaniye, vb. yatma teçhizatı,

temizlik malzemeleri, vb.

Güvenlik: Kontrollü giriş, çevre kontrolü, yatma, depolama

mekanları için kontrol

Yönetim: Yönetilebilir mekansal organizasyon,

mekanlar arası ilişkiler,

Güvence: Merkezi yönetim, yerel yönetimler, STK,

Günlük tüketim: Gıda maddeleri, temizlik malzemeleri, vb.

Bakım: Temizlik, teknik bakım.

Genesis Homes – Brooklyn (1992 - …)150 aileyi barındıran geçici konut yapısıGüvenlikKontrollü açılımİçe dönük /Avluya yönelimServisler:Sosyal Yardım, BakımEğitimGençlik MerkeziBilgisayar ve İletişim

Avluya Açılan Cepheler

Plan

Genesis NFK – New York(1995 - …)Çok katlı ilk geçici konut örneğidir,Kentin aktif merkezinde konumlanmıştır.Güvenlik koşulları ve çevre ile ilişki sürecinin kontrolü için avlulu sistem94 apartman ünitesi bulunmaktadır

GEÇİCİ BARINMA : New York, 218 Gates Avenue (Mim:BCLA, 1979)

ÇOK SAYIDA AİLEYE BARINMA OLANAĞIBANYOLU ODALAR VE SÜİTLER ORTAK SERVİS MEKANLARIÇOK KATLI ÖRNEK

Plan Şeması

HELP Phileledephia II Genesis Square Apartments (1999-…) :•İşlek bir cadde üzerinde, •Diğer yerleşim birimleri ile komşuluk ilişkisi bulunan•Toplumun diğer kesimleri ile dayanışmayı hedefleyen,•Dışa açık,• Her yıl yaklaşık 40 aile barınıyor•50 adet 1 yatak odalı apartman dairelerinden oluşan bir kompleks

HELP I – Brooklyn (1987-….)• 7300’e yakın aileye geçici barınma olanağı sağlamış bir kurum yapısıdır, •765 adet tek kişilik birime sahiptir•191 adet aile barınma birimi vardır

Help- Huston Corder Place Apartments•Aile Evi olarak 50 birim ile 1999 dan bu yana hizmet vermektedir.•Evsiz aileleri geçici olarak barındıran bir örnek.•Sosyal servisler

GEÇİCİ BARINMA MEKANLARINDA GÜVENLİK NEDENİYLE TASARIMDA ÖNEMSENEN KONULAR:

Kontrollü avluCephelerin avluya açılımıYarı açık dolaşım alanları – yatay dolaşım ve merdivenler

Servis Mekanları Kat Planı

Yatma Mekanları Kat Planı

Evsizler Merkezi, San Francisco, (Mim. AND Grubu)Nişlerle gruplaşmış yatma düzeniKontrol sistemi/GüvenlikServisler: Yemek, temizlik, iletişim,

kitaplık, depolama

Callagan Square Evsizler Merkezi, Cardiff, U.K.Aile Birimi – 20 aile için süitler -Kısa süreli/tek gecelik barınma için yatma mekanıAşevi ve kafe – çevreye de hizmet veren –Sosyal yardım merkezi – eğitim, rekreasyon, sosyal hizmetSağlık Merkezi

GEÇİCİ BARINMA MEKANLARI: LELYSTAD , HOLLANDA ÖRNEĞİKENTİN AKTİF MERKEZİZEMİN KAT - TİCARİ MEKANLARÜST KATLAR – BARINMA – BANYOLU ODALAR SOSYAL YARDIM BÜROSU

GEÇİCİ BARINMA : ALTERNATİF MEKANLARTREN VAGONLARIESKİ DENİZ ARAÇLARIDEPO YAPILARI İÇİNDE BARINMA BİRİMLERİ

GEÇİCİ BARINMA: Spring Garden- Lewisham, Londra(Mim: Peter Barber Arch. 2009)

Özellikleri:40 adet banyolu yatak odası,Ortak yemek mekanı ve kafesiEsnek günlük sosyalizasyon mekanlarıBahçeye açılım

Bridge Evsizler Merkezi, Dallas,(Overland Partners Arch.,2009 ) Güvenlik –çevre ilişkisi 200 kişi barınma kapasitesi,Ekolojik tasarımToplum bilinci geliştirme

GEÇİCİ BARINMA: YATMA MEKANLARI

ÖZELLİKLERİ:Aydınlatma ve havalandırmaSade ve bakımı kolay donatı

ÖZELLİKLERİ:Ortak ve çok amaçlı kullanım; yemek, sosyalizasyon, rekreasyon, iletişim, eğitimKontrol mekanizmasıYakın çevresine de hizmet veren

http://www.bclarchitect.comhttp://www.dezeen.comhttp://www.walesonline.co.uk/tags/city.centerhttp://www.zimbio.com/http://www.helpusa.org/Housing/Permanenet/genesis_homeshttp://www.willscot.com/07MBIhttp://www.inhabitat.com/