View
256
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
1/34
1
Euro dhe Tregjet Financiare
Shkelqim Cani
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
2/34
2
Euro intensifikon integrimin financiar
Tregjet e parase
Tregu i letrave me vlere te borxhit
Tregjet e aksioneve
Sektori bankar
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
3/34
3
Mbeten pengesa te rendesishme
Tregu i letrave me vlere te borxhit
Tregjet e aksioneve
Sektori bankar
Integrimi financiar nuk do te quhet iplote, per sa kohe qe do te ekzistojne
diferenca ne sistemet ligjore mesvendeve.
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
4/34
4
Pse eshte i rendesishem integrimifinanciar
Integrimi financiar eshte nje zevendesues perintegrimin fiskal
Ai siguron ndarjen e riskut
Ne USA kjo eshte dy here me e rendesishme
se sa ndarja e riskut mes buxhetit te qeverise.
Evidenca empirike tregon qe sistemi i
sigurimeve ne vendet e euros ka nje organizim
te dobet per momentin.
Te vetmet mekanizma te ndarjes se riskut qe
ekzistojne tani perfshijne rishperndarjet
ndermjet gjeneratave brenda te njejtit vend.
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
5/34
5
Kushte qe euro te behet monedhe
boterore si dollari
Madhesia: reale dhe financiare
Shkalla e integrimit dhe derregullimit
Stabiliteti i cmimeve
Stabiliteti makroekonomik
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
6/34
6
Mjedisi i politikave
Monedha e nje vendi mund te marre rol
nderkombetar, vetem nese brenda vendit ka
stabilitet financiar e monetar.
Indikatori kryesor dhe me i pare i stabilitetit
monetareshte norma e inflacionit (qe mat
qendrueshmerine e fuqise blerese te parase)
Si ne Europe ashtu edhe ne SHBA, stabiliteti i
cmimeve eshte bere objektivi kryesor i
hartuesve te politikave.
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
7/34
7
Stabiliteti financiar eshte i rendesishem
Japonia ka qene edhe me e suksesshme sesa Europa dhe SHBA-ja ne ruajtjen estabilitetit te cmimeve gjate viteve 1990 dhefillimit te viteve 2000.
Megjithate dhe atje shpertheu nje krizefinanciare qe krijoi pengesa serioze per yen-in si nje monedhe nderkombetare.
Kushtet e stabilitetit financiar kane te bejneme deficitin dhe borxhin e qeverive si dhe mestabilitetin e sistemit financiar.
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
8/34
8
Konkluzion
Euro ka potenciale qe te behet njemonedhe nderkombetare
Por do ti duhet akoma dhe ca kohe tearrije nivelet e dollarit
Ndryshime ne madhesiIntegrim i pamjaftueshem
Shenim: faktoret qe ndikojne ne potencialin eshnderrimit ne monedhe me rendesi globalenuk lidhen direkt me faktoret qe ndikojne nefuqine e nje monedhe.
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
9/34
9
Llojet e tregjeve valutore sipas transaksioneve
qe realizohen:
1. tregu valutor korent
2. tregu valutor me afat
tregu valutor me afat i pastandartizuar (forward).
tregu valutor alternativ (option).
tregu valutor me afat i standartizuar (future).
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
10/34
10
Klasifikimi rregjimeve valutore
1. Monedha vendase lidhet me monedhen e nje vendi
tjeter;
2. Monedha vendase lidhet me nje shporte monedhash
3. Rregjim i luhatshem kundrejt nje monedhe te vetme.
4. Regjimi i vendeve anetare te zones se euro-s
5. Rregjim i ndryshueshem valutor sipas treguesve
6. Rregjim valutor i kursit te luhatshem, por te
menaxhuar.
7. Regjimi i kursit te kembimit lirisht te luhatshem.
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
11/34
11
Euro prezantohet ne janar 1999 kurs kembimi 1 =US$ 1.18
Sot eshte 15% me forte nga vlera e saj fillestare (1 =US$1.4)
SUKSESET:
1. Suksesi teknik
lidhja e sistem. nacionale te pages. ne nje te vetem,
Transaks. nderbank.u kryen me kosto minimale,
Tregjet financ. u zgjeruan e thelluan me shume
EURO, SUKSESET & SFIDAT
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
12/34
12
2. Futja ne qark.fizik e & zevendes. monedh.komb. me
3. Konvergj. interes. afatgjate te gjithe vendeve
ne euro me IR te ekon. me te mira (nen 4%)
uljen e jashtezak. te kostove te financ. ne
shumicen e vendeve
4. Forc. rezist. ndaj krizave ne tregjetfinanciare
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
13/34
13
5. Suksesi i politikes monetare
Transp., kredib., komun. efektiv me
publik. e median, pavaresi
II. SFIDAT:
1. Te siguroje nje rritje ekon. te qendr.
Rritja ekonomike zhgenjyese
Shkak faktore te brendshem & tejashtem
mospershtatja me sfidat ne aspektinligjor, social, ekonomik.
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
14/34
14
Axhenda e Lisbones masat qe duhenmarre per e produktivitetit, punes.,
shkollimit, integrimit financiar etj.
Reforma urgjente
Reforma ne tregjet e punes Heqja e barrierave legjislative ne tregun e
sherbimeve
Permires. ne sist. e arsimit & nxitjatrajnimit profesional.
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
15/34
15
2. Zgjerimi i zones se euros:
maj 2004 - 10 shtete te reja hyne ne BE
po perpiqen te plotes. K.Konv. per tefutur euron.
Me pas futje ne ERM II 2 vjet minumi.
Kusht per ERM II konsol. fisk. &liberalizimi cmimeve
Te plotesojne kushtet e konvergj. ekon.
(4 kriteret) & konv. ligjore
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
16/34
16
Ceshtje per trajtim:
Perdor. privat nderkomb. i euros Rolin zyrtar te saj si monedhe rez. ne
zhvill.globale te divers. portof. te rezervave
te huaja Roli i euros ne rajonet gjeografike afer me
zonen e euros
Ndikimi i Euros ne sistemin monetar efinanciar nderkombetar
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
17/34
17
A ka ndikuar shfaqja e euros
ne modifik.e aspekt. baze te sist.monet. e global?
JO! BOTA KA MBETUR TRIPOLARE(USA, Eurozone dhe Japoni)
BASHKERENDIMI I POLITIKANEVE
SKA NDRYSHUAR!
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
18/34
18
EUROIZIMI - PERSHPEJTON INTEGRIMIN?!
Kuptimi termit?
Zevendesimi i parase (monedhes kombet.) me =euroizim i ekonomise.
Nqs. 20% e transaksioneve, depozitave etj. te
ekonomise realizohen ne euro, atehere kemi
euroizim te nje vendi
Termi euroizimi teresor/pjesor
Euroizimi natyrshem vs. njeanshem
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
19/34
19
12 shtetet pjesemarrese te Euros - euroizim i
natyrshem
shtetet me euroizim te njeanshem - fqinjet tane:Kosova dhe Mali i Zi
Euroizimi ne Shqiperi:
UTOPI apo REALITET? Euroizimi njeanshem ne Shqiperi
Perfitimet (Nuti):
Siguri me e madhe kursit
Ulje inflacionit
Kredibilitet politikes qeveritare
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
20/34
20
Kosto ulet transaksionesh
Norma uleta interesash
Stabilitet makroekonomik
Zgjerim tregtise + FDI
Kostot
Humbje seigniorage
Duhet valute per blerje rezerve fillestare
Humb roli huadhenesit fundit
Humbje pol. monetare kombetare
Nuk mund te nencmosh monedhen.
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
21/34
21
Euro-pesimistet
JO ndaj kushtetutes fundi i integrimit me tethelle
Kolapsi I bashkimit monetar pezullimi i euros
Hyrja e euros jo efekte pozitive
Euro-optimistet Jean Cloud Trichet
JO ndaj kushtetutes- nuk eshte jo ndaj BE
Reagim ndaj Brukselit
Me shume liri kombetare
Nevoja per reforma
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
22/34
22
Mungesa e bashkimi politik do te coje nekolapsin e bashkimit monetar.
Bashkimi monetar mund te ekzistoje pa
bashkimin politik.Otmar Issing Ne fund te fundit ECB eshte
nje institucion I pavarur qe nuk mbanasnje pozicion politik. Siaps tij kjo eshte
nje faze ne te cilen Evropa po mundohette gjeje rrugen e saj drejt se ardhmes...Ky nuk eshte fundi. Eshte fillimi ireflektimit te cilin une mendoj qe eshte i
domosdoshem
Dy kendveshtrime te ndryshme
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
23/34
23
Grupet e bashkimeve monetare
1. Bashkimi politik parakusht per bashkiminmonetar (Unifikimi i Gjermanise)
2. Bashkimi monetar midis vendeve te vogla te
konvergjuar midis tyre(Belgjike-Luksemburg bashkim ekonomik; Britani-Irlande bashkim monetar)
3. Bashkimi monetar I varur nga bashkimi
politik(Bashkimi Sovjetik)
4. Bashkim monetar pa bashkim politik(BM Latin:France, Belgjike, Itali, Zvicer, Greqi; BM
Skandinav: Danimarke, Suedi, Norvegji)
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
24/34
24
The Economist:
N.q.s. qeverite e vendeve te eurozones ndjejne
nevojen per te rikthyer konfidencen ne monedhen e
tyre te perbashket, si dhe ne projektin e BE, ato
duhet te gjejne kurajon te ndjekin rrugen e
reformave. N.q.s. ato nuk veprojne keshtu, euro do
te mund te futej me te vertete ne krize kjo eshte
dhe arsyeja qe reformat mbeten me te rendesishme
per te ardhmen e BE sesa veshtrimet e shumta ndaj
kushtetutes.
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
25/34
25
Perfitimet e monedhes se
perbashket
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
26/34
26
Kostot e EMU kane te bejne kryesisht
me menaxhimin makroekonomik.
Perfitimet jane kryesisht mikroek.,
psh. ato lindin nga perfitimet e eficences
te nje BM.
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
27/34
27
Burimet e perfitimeve
1. Kosto me te pakte transaksionesh;
2. Transparence cmimesh;
3. Me pak pasiguri;4. Perfitimet e nje monedhe
nderkombetare.
5. A con BM tek me shume rritjeekonomike?
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
28/34
28
1. Kosto me te pakta veprimesh
Eleminimi i tregjeve te kembimeve valutorebrenda bashkimit shmang kostot e kembimitnga nje monedhe ne tjetren;
Uljet e kostos llogaritet 0.25 - 0.5% e GDP(sipas KE);
Ulje e plote e kostos arrihet vetem kur
sistemet e pagesave jane plotesisht teintegruara,
Sistemi i pagesave TARGET.
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
29/34
29
2. Transparenca e cmimit
Nje njesi e perbashket e llogaritjeslehteson krahasimin e cmimeve;
Konsumatoret blejne me shumeperreth;
Rritet konkurenca;
Bien cmimet e perfitojnekonsumatoret.
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
30/34
30
Prezantimi i euros dhe rritja eperceptuar e cmimeve
Nje surprise e madhe rreth prezantimit teeuros ishte mungesa e popullaritetit ne
nje numer vendesh jugore.
Vecanerisht ne Itali, por edhe ne Greqiprezantimi i euros u shoqerua me rritje
masive cmimesh.
Table 1: Price increases of food products (from Nov 2001 to Nov 2002)
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
31/34
31
Table 1: Price increases of food products (from Nov 2001 to Nov 2002)
Breakfast (bread, snacks) 23,3%Pasta, bread, rice 20,1%Beverages 32,9%
Meat, eggs and fresh fish 22,1%Cold cuts 27,5%Canned food 30,9%Fruit and vegetables 50,8%Frozen food 23,6%
Total 29,2%
Shpjegime te mundshme:
Artikuj te buxhetit te ulet me elasticitete cmimesh te
uleta; Tregje konkuruese e bejne te veshtire rritjen e
cmimeve;
Prezantimi i euros jep sinjal per ulje te kostos se
veprimeve te perbashketa.
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
32/34
32
3. Me pak rrezik kembimi
Euro eleminon rrezikun e kembimit.Dy ceshtje:
A rrit mireqenien ulja e rrezikut te
kembimit?
A ul rrezikun sistemik ulja e rrezikut tekembimit?
4 Perfitimet e nje monedhe
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
33/34
33
4. Perfitimet e nje monedhenderkombetare
Perdorimi nderkombetar i dollarit krijonfitime per SHBA, nga seigniorage;
Edhe euro si monedhe nderkombetare
con ne fitime seigniorage, ne zonen eEuros;
Keto fitime, sidoqofte, mbeten relativisht
te vogla:
Ne rastin e SHBA: me pak se 0.5% te PBB
ne vit.
8/12/2019 Euro dhe tregjet financiare
34/34
34
Pyetje, sugjerimeFaleminderit
Recommended