ENERJİ DAĞITIMI - elektrik.kocaeli.edu.trelektrik.kocaeli.edu.tr/files/7b62panokablo.pdf ·...

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

ENERJİ DAĞITIMI-I Dersin Kredisi

4 + 0 + 0

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Panolar:

OG

AG

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Panolar:

OG

1 Devre kesici kompartmanı

2 Ana bara kompartmanı

3 Kablo kompartmanı

4 Alçak gerilim kompartman1

5 Ark gaz tahliye kanalı

6 Akım trafoları

7 Gerilim trafoları

8 Topraklama şalteri

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Panolar:

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Kullanım amacına göre

• Havai Hat Kabloları

• Yeraltı Kabloları

İşletme şartlarına göre

• Ağır İşletme Kabloları

• Normal ve Hafif İşletme Kabloları

Tesis Tipine Göre

• Sabit Tesis Kabloları

• Hareketli Tesis Kabloları

İletken Malzeme Tipine Göre

• Bakır İletkenli Kablolar

• Alüminyum İletkenli Kablolar

Kablolar

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Gerilim Değerine Göre

• Tesisat Kabloları (< 0.6 kV)

• Alçak Gerilim Kabloları (0.6/1 kV)

• Orta Gerilim Kabloları (1-36 kV)

• Yüksek Gerilim Kabloları (> 36 kV)

Yalıtkan Tipine Göre

• Termoplastik Yalıtkanlı Kablolar

• Termoset Yalıtkanlı Kablolar

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Haberleşme kabloları

Enerji kabloları

• Tesisat kabloları • AG kablolar • OG kablolar • Gemi kabloları • Havai hat güç kabloları • YG kablolar • Halojensiz tesisat kabloları

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

IEC 60502-1 Power cables with extruded insulation and their

accessories for rated voltages from 1 kV (Um = 1,2 kV) up to 30 kV

(Um = 36 kV) – Part 1: Cables for rated voltages of 1 kV (Um = 1,2 kV)

and 3 kV (Um = 3,6 kV)

IEC 60502-2 Power cables with extruded insulation and their

accessories for rated voltages from 1 kV (Um = 1,2 kV) up to 30 kV

(Um = 36 kV) – Part 2: Cables for rated voltages from 6 kV (Um = 7,2

kV) up to 30 kV (Um = 36 kV)

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Emniyetli ve güvenilir bir uygulama için kablo seçiminde

aşağıdaki iki hususun mutlaka sağlanması gerekmektedir.

Kullanılan kablo,

-Ömründe herhangi bir azalma olmayacak şekilde sürekli

maksimum yük akımını ve belirli bir süre kısa devre akımını

taşıyabilmeli,

- İşletmeyi olumsuz etkileyecek şekilde gerilim düşümüne sebep

olmamalıdır.

Kablo seçimi

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Kablonun taşıyacağı nominal akımın veya kısa devre akımının

süresini ve genliğini belirleyen faktör kablodaki ısınma

etkisidir.

Yüksek sıcaklıklarda çalışma kablonun erken yaşlanmasına yol

açar.

Çok yüksek sıcaklıklarda çalışma ise iletkenin veya yalıtım

malzemesinin erimesine neden olabilir.

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Kablo üzerinde herhangi bir noktadaki ısı dengesi

,

,

,

,

,

,

i

i

P t m c S a t

P

m

t

S

a

aktif güç kaybı

kablonun kütlesi

kablo ile ortam sıcaklığı arasındaki fark

süresinde sıcaklık artışı

kablo yüzeyi

ısı transfer katsayısı

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

5 saniyeden kısa süreler için bütün ısının iletken üzerinde

kaldığı ve sıcaklığını artırdığı kabul edilebilir.

iP t

m c

,

,

,

SC

K AI

t

A

t

K

iletken kesiti

kısa devre süresi (saniye)

kablo için tanımlı katsayı

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

PVC XLPE PILC

Bakır 110 143 150

Aluminyum 75 100 100

(Nominal çalışma sıcaklığı 65 C için)

95 mm2’lik XLPE kablonun 0.6 saniye taşıyabileceği maksimum kısa devre akımı:

150 9518.4

0.6SC

K AI kA

t

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Örnek: 100 kVA, 34.5/0.4 kV, Isc=16 kA, t=0.1sn

1001.67

34.5 3rI A

216000 0.133.73

150

SCI tA mm

K

OG seviyesinde 35 mm2 altındaki kesitlerde kablo üretimi yapılmamaktadır. AG seviyesinde koruma elemanlarının (kesici, sigorta) açma süreleri çok kısa olduğu için kablolarda kısa devre dayanımı genelde kontrol edilmez.

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

,

,

, )

lR

A

l

A

2

spesifik direnç ( - m 20 C'de)

uzunluk (m)

kablo kesiti (m

20 (1 ( 20))

,

t q t

q

sıcaklık katsayısı

90 20 20(1 0.004(90 20)) 1.28

Giriş Dr.Bora ALBOYACI Enerji Dağıtımı-I

Korumanın amacı, aşırı akımların (aşırı yük veya kısa devre) kabloya zarar

verecek kadar uzun bir süre akmasını engellemektir.

Aşırı yük koruması (termik koruma rölesi veya sigorta)

• Termik röle (istenilen akıma ayarlama imkanı)

• Sigorta (aşırı yük karakteristiği)