Determinantes de matrizes grandes e o teorema de โ€ฆ...O determinante de uma matriz ๐’ร—๐’รฉ uma...

Preview:

Citation preview

Determinantes de matrizes grandes e o teorema de Jacobi

Para alรฉm do Teorema de Laplace

Uma aula doProf. Leandro Linhares

(o Tio Linha)

Estamos acostumados a ver o determinante como

uma โ€œconta prontaโ€ apenas para matrizes de ordem ๐Ÿ ร— ๐Ÿ, ๐Ÿ ร— ๐Ÿ ou ๐Ÿ‘ ร— ๐Ÿ‘...

๐๐ž๐ญ ๐’‚๐Ÿ = +๐’‚๐Ÿ

๐๐ž๐ญ๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ

๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ= +๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ โˆ’ ๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ

๐๐ž๐ญ

๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ‘

๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘

๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘

= +๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘ + ๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ + ๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ โˆ’ ๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ โˆ’ ๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘ โˆ’ ๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ

De ordem ๐Ÿ’ ร— ๐Ÿ’ para cima somos apresentados a teoremas como Laplace e Chiรณ...

Esses teoremas reduzem a ordem da matriz, ou seja, calculam o determinante da matriz de ordem grande atravรฉs de determinantes de matrizes de ordem menor...

Mas afinal, quem รฉ o determinante da matriz grande?

O determinante de uma matriz ๐’ ร— ๐’ รฉ uma soma de ๐’! parcelas.

Cada parcela รฉ formada por:1) Um sinal algรฉbrico (+ ou โˆ’);2) Um produto de ๐’ elementos da matriz, escolhidos de maneiraque haja exatamente um de cada linha e um de cada coluna.

Existem ๐’! maneiras diferentes de se escolher ๐’ elementos da matriz coma restriรงรฃo de que haja exatamente um de cada linha e um de cada coluna...

Para cada uma dessas formas diferentes possรญveis de se escolheresses ๐’ elementos temos uma parcela no determinante!

Por exemplo, um determinante ๐Ÿ’ ร— ๐Ÿ’ tem um total de ๐Ÿ’! = ๐Ÿ๐Ÿ’ parcelas:

๐๐ž๐ญ

๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ‘ ๐’‚๐Ÿ’

๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘ ๐’ƒ๐Ÿ’

๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘ ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ ๐’…๐Ÿ ๐’…๐Ÿ‘ ๐’…๐Ÿ’

=

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’ +๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ‘ โˆ’๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ +๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’ โˆ’๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘ +๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ‘ +๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’ โˆ’๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’ +๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ +๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘ โˆ’๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ

Encontrar quais sรฃo as ๐’! maneiras de se escolher ๐’ elementos da matriz, com exatamente um de cada linha e um de cada coluna, nรฃo รฉ difรญcil...

O grande problema estรก no SINAL ALGร‰BRICO!

As parcelas foram apresentadas com as linhas ordenadas (letras em ordem alfabรฉtica) e as colunas embaralhadas (รญndices numรฉricos). Vamos entรฃo aliviar a notaรงรฃo:

๐๐ž๐ญ

๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ‘ ๐’‚๐Ÿ’

๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘ ๐’ƒ๐Ÿ’

๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘ ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ ๐’…๐Ÿ ๐’…๐Ÿ‘ ๐’…๐Ÿ’

=

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’ +๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ‘ โˆ’๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ +๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’ โˆ’๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘ +๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ‘ +๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’ โˆ’๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’ +๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ +๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘ โˆ’๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ

โ†’ ๐๐ž๐ญ

๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ‘ ๐’‚๐Ÿ’

๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘ ๐’ƒ๐Ÿ’

๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘ ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ ๐’…๐Ÿ ๐’…๐Ÿ‘ ๐’…๐Ÿ’

=

+๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ’ +๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ’ โˆ’๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ‘ โˆ’๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ+๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ’๐Ÿ +๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ โˆ’๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ’ โˆ’๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ’+๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ‘ +๐Ÿ‘๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ โˆ’๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ‘๐Ÿ โˆ’๐Ÿ‘๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ+๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ‘ +๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ โˆ’๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ’ โˆ’๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ‘+๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ’ +๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ‘ โˆ’๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ’๐Ÿ โˆ’๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ+๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ‘๐Ÿ +๐Ÿ’๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ โˆ’๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ‘ โˆ’๐Ÿ’๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ

Para cada permutaรงรฃo dos dรญgitos de ๐Ÿ a ๐’ atribuรญmos um sinal algรฉbrico. Como funciona isso?

Vamos definir uma PERMUTAร‡รƒO como uma FUNร‡รƒO BIJETORA,a qual chamaremos de ๐ˆ. O domรญnio e o contra-domรญnio dessa funรงรฃo sรฃo o conjunto dos naturais de ๐Ÿ a ๐’.

Escrevemos, por exemplo, para a permutaรงรฃo ๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ‘๐Ÿ:

๐ˆ =๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘ ๐Ÿ’๐Ÿ ๐Ÿ’ ๐Ÿ‘ ๐Ÿ

โ†’

๐ˆ ๐Ÿ = ๐Ÿ๐ˆ ๐Ÿ = ๐Ÿ’๐ˆ ๐Ÿ‘ = ๐Ÿ‘๐ˆ ๐Ÿ’ = ๐Ÿ

Seja ๐’” ๐ˆ a quantidade de pares ordenados ๐’‚; ๐’ƒ , com ๐’‚ < ๐’ƒ, tais que ๐ˆ ๐’‚ > ๐ˆ ๐’ƒ .

Se ๐’” ๐ˆ for PAR, entรฃo o sinal algรฉbrico รฉ POSITIVO.Se ๐’” ๐ˆ for รMPAR, entรฃo o sinal algรฉbrico รฉ NEGATIVO.

Novamente no exemplo da permutaรงรฃo ๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ‘๐Ÿ...

๐ˆ =๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘ ๐Ÿ’๐Ÿ ๐Ÿ’ ๐Ÿ‘ ๐Ÿ

Os pares ordenados ๐’‚; ๐’ƒ , com ๐’‚ < ๐’ƒ, tais que ๐ˆ ๐’‚ > ๐ˆ ๐’ƒ sรฃo๐Ÿ, ๐Ÿ’ ; ๐Ÿ, ๐Ÿ‘ ; ๐Ÿ, ๐Ÿ’ ; ๐Ÿ‘, ๐Ÿ’

Note...๐Ÿ ๐Ÿ’๐Ÿ ๐Ÿ

;๐Ÿ ๐Ÿ‘๐Ÿ’ ๐Ÿ‘

;๐Ÿ ๐Ÿ’๐Ÿ’ ๐Ÿ

;๐Ÿ‘ ๐Ÿ’๐Ÿ‘ ๐Ÿ

Entรฃo ๐’” ๐ˆ = ๐Ÿ’, que รฉ par, logo atribuรญmos o sinal POSITIVO ร  permutaรงรฃo ๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ‘๐Ÿ.

Na prรกtica funciona assim...

ร€ chamada PERMUTAร‡รƒO IDENTIDADE ๐ˆ๐’Š๐’… atribuรญmos sempreo sinal POSITIVO, pois ๐’” ๐ˆ = ๐ŸŽ para qualquer ๐’.

Exemplo de permutaรงรฃo identidade: ๐ˆ๐’Š๐’… =๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘ ๐Ÿ’๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘ ๐Ÿ’

Note que ela representaO PRODUTO DOS ELEMENTOS DA DIAGONAL PRINCIPAL DA MATRIZ!

Para as outras permutaรงรตes (diferentes da identidade) contabilizamos quantas trocas entre vizinhos foram necessรกrias para se chegar naquela permutaรงรฃo, partindo-se da identidade.

Se esse nรบmero de trocas for par, entรฃo o sinal รฉ positivo. Se for รญmpar, negativo.

Ex.: ๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ’ โ†’ ๐Ÿ ๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ’ โ†’ ๐Ÿ๐Ÿ‘ ๐Ÿ๐Ÿ’ โ†’ ๐Ÿ ๐Ÿ‘๐Ÿ’๐Ÿ โ†’ ๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ‘๐Ÿ

Quatro trocas, logo ๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ‘๐Ÿ รฉ positivo!

Trocar dois elementos NรƒO VIZINHOS pode ser usado tambรฉm...

Afinal, se existem ๐’‘ elementos entre os dois que se deseja trocar(๐’‘ = ๐ŸŽ para vizinhos)trocรก-los diretamente รฉ o mesmo que realizar ๐Ÿ๐’‘ + ๐Ÿ trocas entre vizinhos.

Ex.: 1 troca direta do tipo

๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ’ ๐Ÿ“ โ†’ ๐Ÿ“๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ’๐Ÿ

equivale a 7 trocas de vizinhos

๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ‘ ๐Ÿ’๐Ÿ“ โ†’ ๐Ÿ๐Ÿ ๐Ÿ‘๐Ÿ“๐Ÿ’ โ†’ ๐Ÿ ๐Ÿ๐Ÿ“๐Ÿ‘๐Ÿ’ โ†’ ๐Ÿ๐Ÿ“๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ’ โ†’ ๐Ÿ“ ๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ’ โ†’ ๐Ÿ“๐Ÿ ๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ’ โ†’ ๐Ÿ“๐Ÿ๐Ÿ‘ ๐Ÿ๐Ÿ’ โ†’ ๐Ÿ“๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ’๐Ÿ

รrvore do Tio Linha

+1

+12

+123

+1234-1243+1423-4123 >>> -41235

-132

-1324 +41253+1342 -41523-1432 +45123+4132 -54123

+312

+3124-3142+3412-4312

-21

-213

-2134+2143 >>> +21435-2413 -21453+4213 +21543

+231

+2314 -25143-2341 +52143+2431-4231

-321

-3214+3241-3421+4321

Lema 1) Quebra de Fila em Parcelas.

Se ๐‘จ, ๐‘ฉ e ๐‘ช sรฃo matrizes ๐’ ร— ๐’ tais que:

๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐’Š; ๐‘จ = ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐’Š;๐‘ฉ = ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐’Š; ๐‘ช , ๐ฌ๐ž ๐’Š โ‰  ๐’Š๐ŸŽ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐’Š; ๐‘จ = ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐’Š;๐‘ฉ + ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐’Š; ๐‘ช , ๐ฌ๐ž ๐’Š = ๐’Š๐ŸŽ

ou (mutuamente excludente)

๐œ๐จ๐ฅ๐ฎ๐ง๐š ๐’‹; ๐‘จ = ๐œ๐จ๐ฅ๐ฎ๐ง๐š ๐’‹; ๐‘ฉ = ๐œ๐จ๐ฅ๐ฎ๐ง๐š ๐’‹; ๐‘ช , ๐ฌ๐ž ๐’‹ โ‰  ๐’‹๐ŸŽ๐œ๐จ๐ฅ๐ฎ๐ง๐š ๐’‹; ๐‘จ = ๐œ๐จ๐ฅ๐ฎ๐ง๐š ๐’‹;๐‘ฉ + ๐œ๐จ๐ฅ๐ฎ๐ง๐š ๐’‹; ๐‘ช , ๐ฌ๐ž ๐’‹ = ๐’‹๐ŸŽ

Entรฃo๐๐ž๐ญ๐‘จ = ๐๐ž๐ญ๐‘ฉ + ๐๐ž๐ญ ๐‘ช

Intuiรงรฃo da demonstraรงรฃo (do Lema 1):

๐๐ž๐ญ

๐’™๐Ÿ + ๐’š๐Ÿ ๐’™๐Ÿ + ๐’š๐Ÿ ๐’™๐Ÿ‘ + ๐’š๐Ÿ‘

๐’‚ ๐’ƒ ๐’„๐’… ๐’† ๐’‡

=+ ๐’™๐Ÿ + ๐’š๐Ÿ ๐’ƒ๐’‡ + ๐’™๐Ÿ + ๐’š๐Ÿ ๐’„๐’… + ๐’™๐Ÿ‘ + ๐’š๐Ÿ‘ ๐’‚๐’†

โˆ’ ๐’™๐Ÿ + ๐’š๐Ÿ ๐’„๐’† โˆ’ ๐’™๐Ÿ + ๐’š๐Ÿ ๐’‚๐’‡ โˆ’ ๐’™๐Ÿ‘ + ๐’š๐Ÿ‘ ๐’ƒ๐’…=

=+๐’™๐Ÿ๐’ƒ๐’‡ + ๐’™๐Ÿ๐’„๐’… + ๐’™๐Ÿ‘๐’‚๐’†โˆ’๐’™๐Ÿ๐’„๐’† โˆ’ ๐’™๐Ÿ๐’‚๐’‡ โˆ’ ๐’™๐Ÿ‘๐’ƒ๐’…

++๐’š๐Ÿ๐’ƒ๐’‡ + ๐’š๐Ÿ๐’„๐’… + ๐’š๐Ÿ‘๐’‚๐’†โˆ’๐’š๐Ÿ๐’„๐’† โˆ’ ๐’š๐Ÿ๐’‚๐’‡ โˆ’ ๐’š๐Ÿ‘๐’ƒ๐’…

=

= ๐๐ž๐ญ

๐’™๐Ÿ ๐’™๐Ÿ ๐’™๐Ÿ‘๐’‚ ๐’ƒ ๐’„๐’… ๐’† ๐’‡

+ ๐๐ž๐ญ

๐’š๐Ÿ ๐’š๐Ÿ ๐’š๐Ÿ‘

๐’‚ ๐’ƒ ๐’„๐’… ๐’† ๐’‡

Ou seja

๐‘จ =

๐’™๐Ÿ + ๐’š๐Ÿ ๐’™๐Ÿ + ๐’š๐Ÿ ๐’™๐Ÿ‘ + ๐’š๐Ÿ‘

๐’‚ ๐’ƒ ๐’„๐’… ๐’† ๐’‡

; ๐‘ฉ =

๐’™๐Ÿ ๐’™๐Ÿ ๐’™๐Ÿ‘๐’‚ ๐’ƒ ๐’„๐’… ๐’† ๐’‡

; ๐‘ช =

๐’š๐Ÿ ๐’š๐Ÿ ๐’š๐Ÿ‘

๐’‚ ๐’ƒ ๐’„๐’… ๐’† ๐’‡

โ†’ ๐๐ž๐ญ๐‘จ = ๐๐ž๐ญ๐‘ฉ + ๐๐ž๐ญ ๐‘ช

Lema 2) Multiplicaรงรฃo de Fila por Escalar.

Seja ๐’Œ โˆˆ โ„.Se ๐‘จ e ๐‘ฉ sรฃo matrizes ๐’ ร— ๐’ tais que

๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐’Š;๐‘ฉ = ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐’Š; ๐‘จ , ๐ฌ๐ž ๐’Š โ‰  ๐’Š๐ŸŽ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐’Š;๐‘ฉ = ๐’Œ โ‹… ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐’Š; ๐‘จ , ๐ฌ๐ž ๐’Š = ๐’Š๐ŸŽ

ou (mutuamente excludente)

๐œ๐จ๐ฅ๐ฎ๐ง๐š ๐’‹; ๐‘ฉ = ๐œ๐จ๐ฅ๐ฎ๐ง๐š ๐’‹; ๐‘จ , ๐ฌ๐ž ๐’‹ โ‰  ๐’‹๐ŸŽ๐œ๐จ๐ฅ๐ฎ๐ง๐š ๐’‹;๐‘ฉ = ๐’Œ โ‹… ๐œ๐จ๐ฅ๐ฎ๐ง๐š ๐’‹; ๐‘จ , ๐ฌ๐ž ๐’‹ = ๐’‹๐ŸŽ

entรฃo๐๐ž๐ญ๐‘ฉ = ๐’Œ๐๐ž๐ญ๐‘จ

Intuiรงรฃo da demonstraรงรฃo do Lema 2:

๐’‚๐Ÿ ๐’Œ๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ‘

๐’ƒ๐Ÿ ๐’Œ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘

๐’„๐Ÿ ๐’Œ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘

=+๐’‚๐Ÿ๐’Œ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘ + ๐’Œ๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ + ๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’Œ๐’„๐Ÿโˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’Œ๐’„๐Ÿ โˆ’ ๐’Œ๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘ โˆ’ ๐’‚๐Ÿ‘๐’Œ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ

=

= ๐’Œ +๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘ + ๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ + ๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ โˆ’ ๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ โˆ’ ๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘ โˆ’ ๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ =

= ๐’Œ โ‹…

๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ‘

๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘

๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘

Ex. do Lema 2:

Sabendo que

๐๐ž๐ญ๐Ÿ ๐Ÿ ๐ŸŽ๐Ÿ“ โˆ’๐Ÿ‘ ๐Ÿ”๐Ÿ’ โˆ’๐Ÿ— ๐Ÿ•

= ๐Ÿ๐Ÿ

รฉ imediato que

๐๐ž๐ญ๐Ÿ‘ ๐Ÿ” ๐ŸŽ๐Ÿ“ โˆ’๐Ÿ‘ ๐Ÿ”๐Ÿ’ โˆ’๐Ÿ— ๐Ÿ•

๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐Ÿ;๐‘ฉ =๐Ÿ‘โ‹…๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐Ÿ;๐‘จ

= ๐Ÿ‘๐Ÿ‘ ; ๐๐ž๐ญ๐Ÿ โˆ’๐Ÿ ๐ŸŽ๐Ÿ“ ๐Ÿ‘ ๐Ÿ”๐Ÿ’ ๐Ÿ— ๐Ÿ•

๐œ๐จ๐ฅ๐ฎ๐ง๐š ๐Ÿ;๐‘ฉ =โˆ’ ๐œ๐จ๐ฅ๐ฎ๐ง๐š ๐Ÿ;๐‘จ

= โˆ’๐Ÿ๐Ÿ ; ๐ž๐ญ๐œโ€ฆ

Aplicaรงรฃo do Lema 2: Colocar valores em evidรชncia em uma fila

๐Ÿ‘ ๐Ÿ” ๐ŸŽ๐Ÿ“ โˆ’๐Ÿ‘ ๐Ÿ”๐Ÿ’ โˆ’๐Ÿ— ๐Ÿ•

= ๐Ÿ‘ โ‹…๐Ÿ ๐Ÿ ๐ŸŽ๐Ÿ“ โˆ’๐Ÿ‘ ๐Ÿ”๐Ÿ’ โˆ’๐Ÿ— ๐Ÿ•

Pelo Lema 2 os papรฉis de โ€œ๐‘จ e ๐‘ฉโ€ sรฃo distribuรญdos como abaixo:

๐Ÿ‘ ๐Ÿ” ๐ŸŽ๐Ÿ“ โˆ’๐Ÿ‘ ๐Ÿ”๐Ÿ’ โˆ’๐Ÿ— ๐Ÿ•

๐‘ฉ

= ๐Ÿ‘ โ‹…๐Ÿ ๐Ÿ ๐ŸŽ๐Ÿ“ โˆ’๐Ÿ‘ ๐Ÿ”๐Ÿ’ โˆ’๐Ÿ— ๐Ÿ•

๐‘จ

Lema 3) Linhas iguais

Se em uma matriz ๐‘จ nรณs temos, para ๐’Š๐Ÿ โ‰  ๐’Š๐Ÿ:

๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐’Š๐Ÿ; ๐‘จ = ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐’Š๐Ÿ; ๐‘จ

entรฃo

๐๐ž๐ญ ๐‘จ = ๐ŸŽ

Ex. do Lema 3:

๐๐ž๐ญ๐Ÿ ๐… ๐Ÿ๐ŸŽ ๐Ÿ ๐Ÿ‘

๐Ÿ ๐… ๐Ÿ

= ๐ŸŽ

pois

๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐Ÿ;๐‘จ = ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐Ÿ‘; ๐‘จ

Intuiรงรฃo da demonstraรงรฃo do Lema 3:

Supondo a ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐Ÿ;๐‘จ = ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐Ÿ‘;๐‘จ , ou seja, ๐’‚๐’‹ = ๐’„๐’‹...

(elementos de mesma cor sรฃo iguais entre si)

๐๐ž๐ญ

๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ‘ ๐’‚๐Ÿ’

๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘ ๐’ƒ๐Ÿ’

๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘ ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ ๐’…๐Ÿ ๐’…๐Ÿ‘ ๐’…๐Ÿ’

=

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’ +๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ‘ โˆ’๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ +๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’ โˆ’๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘ +๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ‘ +๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’ โˆ’๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’ +๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ +๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘ โˆ’๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘ +๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’ +๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ +๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ +๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ‘ +๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ

โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘ โˆ’๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’ โˆ’๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘ โˆ’๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’ +๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ +๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘ +๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’ +๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ +๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ

โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ‘ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ

Corolรกrio dos Lemas 2 e 3: Linhas proporcionais

Seja ๐’Œ โˆˆ โ„. Se em uma matriz ๐‘จ nรณs temos, para ๐’Š๐Ÿ โ‰  ๐’Š๐Ÿ:

๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐’Š๐Ÿ; ๐‘จ = ๐’Œ โ‹… ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐’Š๐Ÿ; ๐‘จ

entรฃo

๐๐ž๐ญ ๐‘จ = ๐ŸŽ

Intuiรงรฃo da demonstraรงรฃo do Corolรกrio dos Lemas 2 e 3:

๐’‚ ๐’ƒ ๐’„๐’… ๐’† ๐’‡๐’Œ๐’‚ ๐’Œ๐’ƒ ๐’Œ๐’„

=๐‹๐ž๐ฆ๐š ๐Ÿ

๐’Œ โ‹…๐’‚ ๐’ƒ ๐’„๐’… ๐’† ๐’‡๐’‚ ๐’ƒ ๐’„

=๐‹๐ž๐ฆ๐š ๐Ÿ‘

๐ŸŽ

Combinaรงรฃo Linear

Dados os vetores ๐’—๐Ÿ; ๐’—๐Ÿ; โ€ฆ ; ๐’—๐’

e os escalares reais ๐’™๐Ÿ; ๐’™๐Ÿ; โ€ฆ ; ๐’™๐’ (coeficientes)chamamos de COMBINAร‡รƒO LINEAR desses vetoresaquele (vetor) obtido do seguinte modo:

๐‘ช๐‘ณ ๐’—๐Ÿ; ๐’—๐Ÿ; โ€ฆ ; ๐’—๐’ = ๐’™๐Ÿ๐’—๐Ÿ + ๐’™๐Ÿ๐’—๐Ÿ +โ‹ฏ+ ๐’™๐’๐’—๐’

Exemplo:

๐Ÿ•; ๐Ÿ–; ๐Ÿ— = ๐Ÿ โ‹… ๐Ÿ’; ๐Ÿ“; ๐Ÿ” โˆ’ ๐Ÿ; ๐Ÿ; ๐Ÿ‘

logo ๐Ÿ•; ๐Ÿ–; ๐Ÿ— รฉ COMBINAร‡รƒO LINEAR dos vetores ๐Ÿ’; ๐Ÿ“; ๐Ÿ” e ๐Ÿ; ๐Ÿ; ๐Ÿ‘ ,com coeficientes respectivamente iguais a ๐Ÿ e โˆ’๐Ÿ

Teorema de Jacobi (para linhas)

๐‘จ e ๐‘ฉ sรฃo matrizes tais que:

Para ๐’Š โ‰  ๐’Š๐ŸŽ temos๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐’Š;๐‘ฉ = ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐’Š; ๐‘จ

Para ๐’Š = ๐’Š๐ŸŽ temos๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐’Š;๐‘ฉ = ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐’Š; ๐‘จ + ๐‘ช๐‘ณ ๐จ๐ฎ๐ญ๐ซ๐š๐ฌ ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š๐ฌ ๐๐ž ๐‘จ

Sendo assim, entรฃo๐๐ž๐ญ๐‘ฉ = ๐๐ž๐ญ๐‘จ

Obs.: Essa combinaรงรฃo linear das outras linhas de ๐‘จ pode ser QUALQUER,ou seja, nรฃo importa quais sejam os coeficientes escolhidos.

Exemplo do Jacobi (para linhas):

๐๐ž๐ญ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘๐Ÿ’ ๐Ÿ“ ๐Ÿ”๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ

= ๐๐ž๐ญ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘๐Ÿ’ ๐Ÿ“ ๐Ÿ”๐Ÿ– ๐Ÿ— ๐Ÿ๐ŸŽ

pois๐Ÿ–; ๐Ÿ—; ๐Ÿ๐ŸŽ = ๐Ÿ; ๐Ÿ; ๐Ÿ + ๐Ÿ•; ๐Ÿ–; ๐Ÿ—

๐Ÿ–; ๐Ÿ—; ๐Ÿ๐ŸŽ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐Ÿ‘;๐‘ฉ

= ๐Ÿ; ๐Ÿ; ๐Ÿ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š ๐Ÿ‘;๐‘จ

โˆ’ ๐Ÿ; ๐Ÿ; ๐Ÿ‘ + ๐Ÿ โ‹… ๐Ÿ’; ๐Ÿ“; ๐Ÿ”๐‚๐‹ ๐จ๐ฎ๐ญ๐ซ๐š๐ฌ ๐ฅ๐ข๐ง๐ก๐š๐ฌ ๐๐ž ๐€

Intuiรงรฃo da demonstraรงรฃo (do Jacobi para linhas):

โˆ†= ๐๐ž๐ญ๐’‚๐Ÿ + ๐’™๐’ƒ๐Ÿ + ๐’š๐’„๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ + ๐’™๐’ƒ๐Ÿ + ๐’š๐’„๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ‘ + ๐’™๐’ƒ๐Ÿ‘ + ๐’š๐’„๐Ÿ‘

๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘

๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘pelo Lema 1 temos que

โˆ†= ๐๐ž๐ญ

๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ‘

๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘

๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘

+ ๐๐ž๐ญ๐’™๐’ƒ๐Ÿ ๐’™๐’ƒ๐Ÿ ๐’™๐’ƒ๐Ÿ‘

๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘

๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘

+ ๐๐ž๐ญ

๐’š๐’„๐Ÿ ๐’š๐’„๐Ÿ ๐’š๐’„๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘

๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘

pelo Corolรกrio dos Lemas 2 e 3 temos que

๐๐ž๐ญ๐’™๐’ƒ๐Ÿ ๐’™๐’ƒ๐Ÿ ๐’™๐’ƒ๐Ÿ‘

๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘

๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘

= ๐๐ž๐ญ

๐’š๐’„๐Ÿ ๐’š๐’„๐Ÿ ๐’š๐’„๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘

๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘

= ๐ŸŽ

logo

โˆ†= ๐๐ž๐ญ

๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ‘

๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘

๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘

Aplicaรงรฃo do Jacobi: Escalonamento

๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘๐Ÿ’ ๐Ÿ“ ๐Ÿ”โˆ’๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘

=๐‘ณ๐Ÿโ€ฒ=๐‘ณ๐Ÿโˆ’๐Ÿ’๐‘ณ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘

๐ŸŽ โˆ’๐Ÿ‘ โˆ’๐Ÿ”โˆ’๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘

=๐‘ณ๐Ÿ‘โ€ฒ=๐‘ณ๐Ÿ‘+๐Ÿ๐‘ณ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘

๐ŸŽ โˆ’๐Ÿ‘ โˆ’๐Ÿ”๐ŸŽ ๐Ÿ“ ๐Ÿ—

=

๐‘ณ๐Ÿ‘โ€ฒโ€ฒ=๐‘ณ๐Ÿ‘

โ€ฒ+๐Ÿ“๐Ÿ‘๐‘ณ๐Ÿ

โ€ฒ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘๐ŸŽ โˆ’๐Ÿ‘ โˆ’๐Ÿ”๐ŸŽ ๐ŸŽ โˆ’๐Ÿ

= ๐Ÿ‘

(ITA-1971)Qual o resto da divisรฃo por 3 do determinante

๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ‘ โˆ’๐Ÿ”๐Ÿ‘ โˆ’ ๐Ÿ’ ๐Ÿ” โˆ’ ๐Ÿ โˆ’๐Ÿ‘ โˆ’ ๐Ÿ“ ๐Ÿ— + ๐Ÿ”๐Ÿ“ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ“

a) 0 b) 3 c) 7 d) 1 e) n.d.r.a.

Soluรงรฃo (do exercรญcio ITA-71):

๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ‘ โˆ’๐Ÿ”๐Ÿ‘ โˆ’ ๐Ÿ’ ๐Ÿ” โˆ’ ๐Ÿ โˆ’๐Ÿ‘ โˆ’ ๐Ÿ“ ๐Ÿ— + ๐Ÿ”๐Ÿ“ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ“

=

๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ‘ โˆ’๐Ÿ”โˆ’๐Ÿ’ โˆ’๐Ÿ โˆ’๐Ÿ‘ ๐Ÿ”๐Ÿ“ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ“

=๐ŸŽ ๐ฉ๐ž๐ฅ๐จ ๐‚๐จ๐ซ๐จ๐ฅรก๐ซ๐ข๐จ

+

๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ‘ โˆ’๐Ÿ”๐Ÿ‘ ๐Ÿ” โˆ’๐Ÿ“ ๐Ÿ—๐Ÿ“ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ“

๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ‘ โˆ’๐Ÿ”๐Ÿ‘ โˆ’ ๐Ÿ’ ๐Ÿ” โˆ’ ๐Ÿ โˆ’๐Ÿ‘ โˆ’ ๐Ÿ“ ๐Ÿ— + ๐Ÿ”๐Ÿ“ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ“

=

๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ‘ โˆ’๐Ÿ”๐Ÿ‘ ๐Ÿ” โˆ’๐Ÿ“ ๐Ÿ—๐Ÿ“ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ“

As รบnicas duas parcelas que sรณ vรฃo pegar elementos nรฃo mรบltiplos de 3 serรฃo:

๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ‘ โˆ’๐Ÿ”๐Ÿ‘ ๐Ÿ” โˆ’๐Ÿ“ ๐Ÿ—๐Ÿ“ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ“

e

๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ‘ โˆ’๐Ÿ”๐Ÿ‘ ๐Ÿ” โˆ’๐Ÿ“ ๐Ÿ—๐Ÿ“ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ“

Todas as outras 22 parcelas terรฃo algum elemento mรบltiplo de 3...

O produto ๐Ÿ’ โ‹… ๐Ÿ โ‹… โˆ’๐Ÿ“ โ‹… ๐Ÿ“ = โˆ’๐Ÿ๐ŸŽ๐ŸŽ vem de โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’, logo entra como +๐Ÿ๐ŸŽ๐ŸŽ.

O produto ๐Ÿ“ โ‹… ๐Ÿ โ‹… โˆ’๐Ÿ“ โ‹… ๐Ÿ“ = โˆ’๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ“ vem de +๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’, logo entra como โˆ’๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ“.

Como ๐Ÿ๐ŸŽ๐ŸŽ โˆ’ ๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ“ = โˆ’๐Ÿ๐Ÿ“ รฉ congruente a ๐Ÿ no mรณdulo 3, entรฃo o determinante

tambรฉm serรก congruente a ๐Ÿ no mรณdulo 3.

ALTERNATIVA E

Obs.:

๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ‘ โˆ’๐Ÿ”๐Ÿ‘ โˆ’ ๐Ÿ’ ๐Ÿ” โˆ’ ๐Ÿ โˆ’๐Ÿ‘ โˆ’ ๐Ÿ“ ๐Ÿ— + ๐Ÿ”๐Ÿ“ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ“

= โˆ’๐Ÿ๐Ÿ“๐ŸŽ = ๐Ÿ‘ โ‹… โˆ’๐Ÿ–๐Ÿ’ + ๐Ÿ

Determinante da Matriz Transposta

๐๐ž๐ญ๐‘จ๐‘ป โ‰ก ๐๐ž๐ญ๐‘จ

๐๐ž๐ญ

๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ‘

๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘

๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘

= +๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘ + ๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ + ๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ โˆ’ ๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ โˆ’ ๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘ โˆ’ ๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ

๐๐ž๐ญ

๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ‘

๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘

๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘

= +๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ‘

+ ๐’„๐Ÿ๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘

๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ

+ ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’‚๐Ÿ‘

๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ

โˆ’ ๐’‚๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘

๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ

โˆ’ ๐’ƒ๐Ÿ๐’‚๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ‘

โˆ’ ๐’„๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’‚๐Ÿ‘

๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ

๐๐ž๐ญ

๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ‘ ๐’‚๐Ÿ’

๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘ ๐’ƒ๐Ÿ’

๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘ ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ ๐’…๐Ÿ ๐’…๐Ÿ‘ ๐’…๐Ÿ’

=

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’ +๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ‘ โˆ’๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ +๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’ โˆ’๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘ +๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ‘ +๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’ โˆ’๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ’ +๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ +๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘ โˆ’๐’‚๐Ÿ’๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ

๐๐ž๐ญ

๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ‘ ๐’‚๐Ÿ’

๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘ ๐’ƒ๐Ÿ’

๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘ ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ ๐’…๐Ÿ ๐’…๐Ÿ‘ ๐’…๐Ÿ’

=

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’ +๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’‚๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’ โˆ’๐’ƒ๐Ÿ๐’…๐Ÿ๐’‚๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’+๐’‚๐Ÿ๐’…๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’ +๐’…๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’‚๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’ โˆ’๐’„๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’‚๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’

+๐’‚๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’ +๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’ โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’…๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’ โˆ’๐’…๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’

+๐’ƒ๐Ÿ๐’‚๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’ +๐’ƒ๐Ÿ๐’…๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’‚๐Ÿ’ โˆ’๐’ƒ๐Ÿ๐’‚๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’ โˆ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘๐’‚๐Ÿ’

+๐’„๐Ÿ๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’ +๐’„๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘๐’‚๐Ÿ’ โˆ’๐’…๐Ÿ๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’ โˆ’๐’…๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’‚๐Ÿ’

+๐’…๐Ÿ๐’‚๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’ +๐’…๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’‚๐Ÿ’ โˆ’๐’„๐Ÿ๐’‚๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’ โˆ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’‚๐Ÿ’

๐๐ž๐ญ

๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ ๐’‚๐Ÿ‘ ๐’‚๐Ÿ’

๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ ๐’ƒ๐Ÿ‘ ๐’ƒ๐Ÿ’

๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ ๐’„๐Ÿ‘ ๐’„๐Ÿ’๐’…๐Ÿ ๐’…๐Ÿ ๐’…๐Ÿ‘ ๐’…๐Ÿ’

=

+๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’

๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ’

+๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’‚๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’

๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ’

โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ‘

โˆ’๐’ƒ๐Ÿ๐’…๐Ÿ๐’‚๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ‘

+๐’‚๐Ÿ๐’…๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ‘

+๐’…๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’‚๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ‘

โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’

๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ’

โˆ’๐’„๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’‚๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’

๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ’

+๐’‚๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’

๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ’๐Ÿ

+๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’

๐Ÿ‘๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ

โˆ’๐’‚๐Ÿ๐’…๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’

๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ‘๐Ÿ

โˆ’๐’…๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’‚๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’

๐Ÿ’๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ

+๐’ƒ๐Ÿ๐’‚๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ‘

+๐’ƒ๐Ÿ๐’…๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’‚๐Ÿ’

๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ‘๐Ÿ

โˆ’๐’ƒ๐Ÿ๐’‚๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’

๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ’

โˆ’๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘๐’‚๐Ÿ’

๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ’๐Ÿ

+๐’„๐Ÿ๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’…๐Ÿ’

๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ’

+๐’„๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘๐’‚๐Ÿ’

๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ

โˆ’๐’…๐Ÿ๐’‚๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’„๐Ÿ’๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ๐Ÿ‘

โˆ’๐’…๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’‚๐Ÿ’

๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ

+๐’…๐Ÿ๐’‚๐Ÿ๐’„๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’

๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ‘๐Ÿ

+๐’…๐Ÿ๐’„๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’‚๐Ÿ’

๐Ÿ’๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ

โˆ’๐’„๐Ÿ๐’‚๐Ÿ๐’…๐Ÿ‘๐’ƒ๐Ÿ’

๐Ÿ‘๐Ÿ๐Ÿ’๐Ÿ

โˆ’๐’„๐Ÿ๐’…๐Ÿ๐’ƒ๐Ÿ‘๐’‚๐Ÿ’

๐Ÿ‘๐Ÿ’๐Ÿ๐Ÿ

Permutaรงรฃo Inversa:

๐ˆ =๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘ ๐Ÿ’๐Ÿ ๐Ÿ’ ๐Ÿ‘ ๐Ÿ

โ†’

๐ˆ ๐Ÿ = ๐Ÿ๐ˆ ๐Ÿ = ๐Ÿ’๐ˆ ๐Ÿ‘ = ๐Ÿ‘๐ˆ ๐Ÿ’ = ๐Ÿ

โ†” ๐ˆโˆ’๐Ÿ =๐Ÿ ๐Ÿ ๐Ÿ‘ ๐Ÿ’๐Ÿ’ ๐Ÿ ๐Ÿ‘ ๐Ÿ

โ†’

๐ˆโˆ’๐Ÿ ๐Ÿ = ๐Ÿ’

๐ˆโˆ’๐Ÿ ๐Ÿ = ๐Ÿ

๐ˆโˆ’๐Ÿ ๐Ÿ‘ = ๐Ÿ‘

๐ˆโˆ’๐Ÿ ๐Ÿ’ = ๐Ÿ

A permutaรงรฃo inversa sempre tem o mesmo sinal da permutaรงรฃo original!

Por isso

o Lema 3,o Corolรกrio eo Teorema de Jacobi,

que foram enunciados para LINHAS,

tambรฉm funcionam para COLUNAS!

Espero que tenham gostado!

facebook.com/tiolinha

instagram.com/tiolinha

facebook.com/elitecuritiba

cursoelite.com.br

Recommended