BİLGİYİ YÖNETMESAP BI, IBM Cognos, Oracle BI… Veriden Karara Güncel Veri (YBS ve KDS’den)...

Mustafa Çetinkaya

BİLGİYİ YÖNETME

Veri, Bilgi ve Veritabanı

§ Veri, deney, gözlem veya araştırma neticesinde elde edilen işlenmemiş nitel ve nicel öğelerdir.§ Bilgi, verinin çeşitli yöntem ve sistemler tarafından işlenerek anlamlı hale getirilmesidir. § Veritabanı, veri ve bilgilerin sistematik olarak kaydedilmesidir.

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 1

Veritabanı Yönetim Sistemi

§ Verilerin Merkezileştirilmesi§ Verilerin Etkili Şekilde Kullanılması§ Verilere Uygulamalarla Erişilmesi

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 2

Yapılandırılmış Sorgu Dili - SQL

§ Veri İşleme Dili

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 3

Veri Sözlüğü

§ Veri Unsurlarının Tanımları/Özellikleri§ Otomatik Oluşturma/Kullanıcı Girişi

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 4

İlişkisel VTYS

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 5

Veri Madenciliği

§ Çeşitli Yöntem ve Araçlarla§ Veri Üzerinde Keşif Yapmak§ Bağlantıları Görmek§ Veriyi Ayrıştırmak, Birleştirmek, Analiz Etmek

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 6

Çevrimiçi Analitik İşleme - OLAP

§ Çok Boyutlu Veri Analizi

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 7

Ürünleri, Bölgeleri, Güncel Satışları ve Tahmin Edilen Satışları Gösteren Bir OLAP Küpü

Büyük Veri

§ Farklı Kaynaklar Tarafından Üretilen§ Birikerek Büyük Miktarlara Ulaşan§ Özel Yöntem ve Programlarla Analiz

§ Hadoop: Kümelenme ile büyük verinin birden fazla bilgisayar tarafından işlenmesini sağlar.

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 8

Yıllık Üretilen Data Miktarı

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 9

Türlerine Göre Veri Oluşumu

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 10

Gömülü Cihazlar, ioT…

PC, Server, Log, Metadata…Eğlence Amaçlı Olmayan Resim ve Videolar

Eğlence Amaçlı Resim ve Videolar

Otomatik Tanıma ve Veri Toplama

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 11

Veri Kalitesi

§ Verilerin Doğru Girilmesi§ Veritabanının Doğru Tasarlanması§ Veri Birleştirmesi

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 12

Veriler Nerede Saklanıyor?

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 13

Depolama Ortam Türleri

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 14

Veriden Bilgiye

§ Bilgi Ekonomisi§ İşletme Varlığı Olarak Bilgi§ Bilgi Sahipliği, Bilgi Eskimesi ve Bilgiye Ulaşım

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 15

Bilimsel Bilgi

§ Akıl, Deney ve Gözleme Dayalı § Birikimsel ve Yanlışlanabilir§ Hipotez, Teori, Kanun

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 16

Simetrik ve Asimetrik Bilgi

§ Simetrik Bilgi: Tarafların Eşit Bilgisi§ Asimetrik Bilgi: Tarafların Eşit Olmayan Bilgisi

§ Mobilya alırken mobilyacının ürün hakkında daha fazla bilgiye sahip olması. (Uzmanlık)

§ Aynı ihaleye girecek firmalardan birinin içeriden bilgi alması. (Ahlaki Risk)

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 17

Yapabilme Bilgisi - Know How

§ Nasıl Yapılacağının Bilgisi, Tecrübe§ Üretim Aşaması, Sorunlar ve Çözüm Kodları

§ Rekabet Avantajı§ Otomobil Endüstrisinde Mercedes & Tesla§ İnovasyonun Önemi

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 18

Örgütsel Öğrenme

§ Örgütün Öğrenerek Gelişmesi§ Kavrama, Değişim ve Performans

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 19

Makine Öğrenmesi

§ Matematiksel ve İstatistiksel Yöntemler§ Veri/Bilgiden Çıkarım Yapma

§ Facebook’un Dil Üreten Yapay Zekası

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 20

MOOCs

§ İnternet Ortamında Kitlelere Açık Dersler§ Multimedia Araçları

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 21

İş Zekası

§ Yöneticiler ve kurum kullanıcılarının doğru ve gerekli bilgilerle karar almalarını güçlendirmek için veri - bilgi üzerinde analiz ve düzenleme yapan yazılım araçlarına verilen genel adlandırmadır.

31/10/17 İşletmelerde Bilgi Sistemleri | Mustafa Çetinkaya 22

İş Zekasının Amacı

§ Tüm çalışanlar veri - bilgi işleme konusunda uzman değildir.§ Verinin - bilginin herkesin anlayabileceği özetler, ekranlar, sonuçlar veya raporlara dönüştürülmesi gerekir.

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 23

İş Zekası

§ SAP BI, IBM Cognos, Oracle BI…§ Veriden Karara

§ Güncel Veri (YBS ve KDS’den)§ Trend Analizi (Alışkanlık ve Eğilimler) § Veri Kalitesi > Veri Madenciliği§ Analiz ve Raporlar

31/10/17 İşletmelerde Bilgi Sistemleri | Mustafa Çetinkaya 24

Akıllı Teknikler

§ Bilgi Varlığını Genişletmek § Örnek Olay Temelli Akıl Yürütme§ Bulanık Mantık§ Sinir Ağları§ Genetik Algoritmalar§ Melez Yapay Zeka

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 25

Örnek Olay Temelli Akıl Yürütme

§ Uzmanların Geçmiş Deneyimleri§ Sistem En Yakını Bulur ve Uygular

§ Tıp Sistemleri§ Tüketici Talepleri

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 26

Bulanık Mantık

§ Değerler Aralığı Sunar§ 0 ya da 1 Olmayan

§ Büyük, Küçük > Orta§ Sıcak, Soğuk > Ilık

§ Sendai Metro Sistemi: Yolcuların tutunmasına gerek kalmayacak şekilde hızlanma.

§ Mitsubishi Klima: %20 Verimlilik

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 27

Sinir Ağları

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 28

Genetik Algoritmalar

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 29

Melez Yapay Zeka Sistemleri

§ Birden fazla akıllı tekniğin bir arada kullanılmasıdır.

§ Bulanık mantık ile sinir ağlarını birleştiren Matsushita “bulanık sinir ağlı” çamaşır makinesi.

31/10/17 Bilgiyi Yönetme | Mustafa Çetinkaya 30

Mustafa Çetinkaya

SUNUM BİTTİ, SORUSU OLAN?