View
35
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
2 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
İçindekiler
Yönetici Özeti
PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği AraştırmasıÖne çıkan bulgular
Araştırma Hakkında
3
4
17
3 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliğiyle İlgili Çalışanlar Ne Düşünüyor?Dünya nüfusunun yarısını oluşturan kadınların eğitimden sağlığa, iş gücüne katılımdan siyasetteki temsiliyetlerine ve çalışma hayatında cinsiyet eşitliğine kadar birçok alanda karşılaştıkları sorunlar çok yönlü. Türkiye özellikle kadınların iş gücüne katılımı açısından gelişmiş ülkelerden olumsuz ayrışmakla birlikte, çalışma hayatında cinsiyet eşitliği, daha doğrusu eşitsizliği gelişmiş ve/veya gelişmekte olan tüm ülkelerde çözülmesi gereken ortak bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Bu konudaki farkındalık her geçen gün artsa da, alınan sonuçlar ne yazık ki hedeflenenlerden hala uzak.
Dünya genelinde yapılan araştırmalara bakıldığında, Türkiye toplumsal cinsiyet eşitliği açısından parlak bir görünüm sergilemiyor. Dünya Ekonomik Forumu’nun 144 ülkeyi kapsayan ve ülkelerde ekonomik katılım ve fırsat, eğitime katılım, sağlık ve sağ kalım ve politik güçlenme gibi 4 tematik alanı değerlendirdiği Küresel Cinsiyet Uçurumu 2017 raporuna göre Türkiye 131. sırada yer alıyor.
İstatistiki veriler kullanılarak hesaplanan endeksler böyle söylüyor. Peki, Türkiye’de hem kadın hem erkek çalışanlar arasında cinsiyet eşitliği algısı nasıl? Çalışma hayatında bir eşitlik ya da eşitsizlik olduğunu düşünüyorlar mı? İşte, bu sorulardan yola çıkarak 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’ne özel olarak
bir araştırma hazırladık ve Türkiye’de çalışanların gözünde cinsiyet eşitliğinin nasıl algılandığını inceledik.
Ücret ve temel haklar çalışma hayatında cinsiyet eşitliği açısından en net ölçülebilir ve ilk bakılması gereken temel veriler. Araştırmamızın sonuçlarına göre katılımcıların yarısı kendi kurumlarında ücret eşitsizliği olmadığını düşünüyor, diğer taraftan ücret eşitsizliği olduğunu düşünen kadınların oranı erkeklere göre daha fazla. PwC’nin bu konuda küresel çapta olan araştırması «Winning the fight for female talent» raporu da benzer sonuçlar ortaya koyuyor.
Eğitim, gelişim, terfi gibi kariyer yönetimi konularına geldiğimizde ise katılımcılarının %70’i kadın ve erkeklerin kurumlarda eşit eğitim gelişim olanaklarına sahip olduğunu düşünürken, terfi fırsatlarında bu oran %53’e geriliyor. Bu durum her ne kadar eğitim gelişim fırsatlarında eşit veya benzer fırsatlara sahip olsalar bile kadınların terfilerde önlerinde bir bariyer gördüğüne işaret ediyor.
Son dönemde özellikle kurumsal ve çok uluslu şirketler çeşitlilik politikalarına çok fazla önem veriyor ve kurum içinde çeşitliliği arttırmak için farklı uygulamalar hayata geçiriyorlar. PwC 20. Küresel CEO araştırmasına göre, araştırmaya katılan
CEO’ların %87’si yetenek çeşitliliğine ve daha fazla kapsayıcı olabilmeye odaklanıyor. Buna rağmen kadın çalışanların önemli bir oranı hala ayrımcılığa uğradığını düşünüyor. Örneğin, “Winning the fight for female talent» raporuna göre kadınların %21’i bir iş başvurusu ya da iş görüşmesi sırasında cinsiyet ayrımcılığına uğradığını dile getirirken erkeklerde bu oran sadece %5. Türkiye’de ise araştırmaya katılan katılımcılar arasında ayrımcılığa uğradığını düşünen kadınların oranı erkeklerinkinin iki katı.
Türkiye’de kadının iş gücüne katılımını artırmak ve her alanda kadın ve erkek arasında fırsat eşitliği sağlamak için atmamız gereken adımlar olduğu açık. Toplumsal kalkınma için kız çocuklarının eğitiminden, çalışma hayatında devlet ve kurumlar tarafında sağlanan çocuk bakım hizmetleri konularına kadar geniş bir yelpazede teşvik ve projelere ihtiyaç var.
Çalışma hayatında, siyasi ve sosyal her alanda daha fazla kadın görebilmek umuduyla…
Bilgütay YaşarPwC Türkiye İnsan Yönetimi ve Organizasyon Danışmanlığı Lideri
3 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
4 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği AraştırmasıÖne çıkan bulgular
OECD ülkelerini kapsayan araştırmalara göre tüm dünyada cinsiyete dayalı ücret eşitsizliği verileri göze çarparken, Türkiye’de yapılan Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği araştırmasına katılan kadın ve erkeklerin
%54’ü kendi kurumlarında ücret eşitsizliği olmadığını düşünüyor.
Araştırmaya göre bir iş başvurusu ya da iş görüşmesi sürecinde ayrımcılığa uğradığını düşünen kadınların oranı erkeklerin oranının
iki katından fazla.
Katılımcıların arasından ileride kendilerini üst düzey yönetici olarak görmeyen kadınlar daha çok
kurumların politikalarını ve kariyer olanaklarını sebep olarak ilk sıraya koyuyor.
Erkekler, çalışma hayatında kadın oranının daha az olmasının sebebini kadınların
gönüllü olarak iş piyasasından çekilmesi olarak görüyor, kadınlar ise bu durumu en çok aile ve/ veya çocuk bakımına yönelik destekleyici hizmetlerin yeterince sağlanmaması ile açıklıyor.
Çocuk sahibi olmak kadınlar tarafından kariyerlerinde
bir engel olarak görülmüyor.
5 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
Türkiye, kadının çalışma hayatındaki temsil oranınen düşük olduğu ülkelerden biri
Dünya Ekonomik Forumu’nun 144 ülkeyi kapsayan Küresel Cinsiyet Uçurumu 2017 araştırmasına göre Türkiye, ekonomik katılım ve fırsat, eğitime katılım, sağlık ve sağ kalım ve politik güçlenme göz önünde bulundurulduğunda, 131. sırada yer almaktadır.
2017’ de Türkiye’deki üst düzey yöneticilerin %18’i kadın ve bu oranla Türkiye, 144 ülke arasında 107. sırada yer alıyor.
Türkiye’deki uzman meslekler ve teknik elemanlar arasındaki kadınların oranı %39. Bu oran, Türkiye’yi dünya genelinde 104. sıraya getiriyor.
PwC’nin yaptığı Women In Work Index* 2017 araştırmasına göre İskandinav ülkeleri kadına çalışma hayatında en fazla yer veren ülkeler:
Kaynağa ulaşmak için tıklayınızhttp://www3.weforum.org/docs/WEF_GGGR_2017.pdf
* Women In Work Index dünyada her yıl yapılan ve OECD ülkelerinin verilerini kapsayan global bir PwC araştırmasıdır.
İzlanda İsveç Norveç
12
3
6 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
Türkiye’de ve dünyada kadın-erkek arasında ücret eşitsizliği olduğunu düşünen kadınların oranı erkeklerin iki katıPwC’nin Mart 2017’de yayınladığı Winning the fight for female talent* araştırmasına göre araştırmaya katılan kadınların yarısı, eşit yetkinliklere sahip kadın ve erkek çalışanlar arasında bir ücret eşitsizliği olduğunu düşünüyor. Ücret eşitsizliği olduğunu düşünen erkeklerin oranı ise %23.
Türkiye’de yapılan Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırmasına göre ise bu oran kadınlarda %31 ile Avrupa’ya göre daha düşük olmakla beraber cinsiyetler arasındaki düşünce farklılığı Türkiye’de de yine iki katı olarak karşımıza çıkıyor.
* Winning the fight for female talent araştırması PwC Global’de 70’den fazla ülkeden toplam 4792 kişinin katıldığı bir araştırmadır.
Kurumunuzda benzer pozisyon, profesyonel tecrübe ve yetkinlikteki kadın ve erkek çalışanlar arasında ücret eşitsizliği olduğunu düşünüyor musunuz?
Küresel Türkiye
%50 %31%23 %16
?
7 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
Mevcut ücret eşitsizliği oranları dikkate alındığında, çoğu OECD ülkesinde farklılıklarının kapanmasının ortalama 50 yılı bulacağı tahmin ediliyor
PwC’nin 2017 yılında yaptığı Women in Work Index araştırmasına göre dünyada cinsiyete dayalı ücret eşitsizliğinin:
Yüzdeler kadın ve erkek ücretleri arasındaki farkı ifade etmektedir.
Women in Work Index araştırmasına göre cinsiyete bağlı ücret farklılığı OECD* ülkeleri ortalamasında %16 ile erkeklerin lehine.
En yüksek olduğu ülkeler En düşük olduğu ülkeler
* OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development) –Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü
Kore PolonyaJaponya Yeni Zelanda
Almanya Slovenya
%36
%7%26
%6%22
%6
%16
8 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
TÜİK verileri de eşit eğitim seviyesine sahip kadın ve erkek çalışanlar arasında erkekler lehine bir ücret farklılığı bulunduğunu destekliyor
* Türkiye İstatistik Kurumu, Kazanç Yapısı Araştırması 2014
Yukarıdaki tablo, TÜİK’in dört yılda bir yaptığı ücret araştırmasına göre Türkiye’de eğitim seviyesi ve cinsiyete göre 2014 yılı ortalama yıllık brüt ücret değerleri (TL) dikkate alınarak hesaplanmıştır*.
-%23
İlkokul ve altı Lise Yüksekokul ve üstü
-%10 -%22
Erkek Kadın
9 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
Araştırma katılımcılarının %70’i, kadın ve erkeklerin eşit eğitim gelişim olanaklarına sahip olduğunu düşünürken terfi fırsatlarında bu oran %53’e geriliyor
Kurumunuzda kadın ve erkek çalışanların benzer ve /veya eşit eğitim gelişim fırsatlarına sahip olduğunu düşünüyor musunuz?
Kurumunuzda terfilerin kadın ve erkek çalışanlar için adil ve objektif kriterlere dayalı olarak yapıldığını düşünüyor musunuz?
Katılımcıların
%70’i kurumlarında, kadın ve erkek çalışanların benzer ve/veya eşit eğitim gelişim fırsatlarına sahip olduğunu düşünüyor.
Katılımcıların
%53’ü kurumlarında, terfilerin kadın ve erkek çalışanlar için adil ve objektif kriterlere dayalı yapıldığını düşünüyor.
Hayır Hayır
Hayır Hayır
Evet Evet
Evet Evet
Fikrim yok/ Emin değilim
Fikrim yok/ Emin değilim
Fikrim yok/ Emin değilim
Fikrim yok/ Emin değilim
%25 %38
%15 %24
%65 %47
%81 %66
%10 %15
%3 %3
? ?
10 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
Karar alma süreçlerinde erkeklerin büyük çoğunluğu fırsat eşitliği olduğunu düşünürken kadınların sadece yarısı aynı fikirde
Kurumunuzda karar alma süreçlerinde benzer görevlerdeki kadın ve erkek çalışanların eşit fırsatlara sahip olduğunu düşünüyor musunuz?
Katılımcıların %61’i karar alma süreçlerinde benzer rollerdeki kadın ve erkeklerin eşit fırsatlara sahip olduğunu düşünüyor.
Hayır
Hayır
Evet
Evet
Fikrim yok/ Emin değilim
Fikrim yok/ Emin değilim
%36
%19
%54
%76
%10
%6
?
11 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
Türkiye’deki kadınlar dünya geneline göre iki kat daha fazla ayrımcılığa uğradıklarını düşünüyor
PwC’nin Mart 2017’de yayınladığı Winning the fight for female talent* araştırmasına göre: herhangi bir iş başvurusu ya da iş görüşmesi sürecinde cinsiyet ayrımcılığına uğradığını belirten kadınların oranı %21 iken erkeklerin oranı sadece %5.
Türkiye’de yapılan Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırmasına göre katılımcıların %34’ü bir iş başvurusu ya da iş görüşmesi sürecinde ayrımcılığa uğradığını düşünüyor. Bir ayrımcılığa uğradığını düşünen kadınların oranı erkeklerin oranının iki katı.
* Winning the fight for female talent araştırması PwC Global’de 70’den fazla ülkeden toplam 4792 kişinin katıldığı bir araştırmadır.
Herhangi bir iş başvurusu veya iş görüşmesi sürecinde bir ayrımcılığa uğradığınızı düşündüğünüz veya hissettiğiniz oldu mu?
Küresel Türkiye
%21 %40%5 %19
Dünya genelinde ayrımcılığa uğradığını belirten çocuk sahibi olan kadınların oranı çocuk sahibi olmayan kadınlara göre daha fazla. Türkiye’de çocuk sahibi olmanın uğranılan ayrımcılık hissi ile anlamlı bir ilişkisi olmadığı karşımıza çıkıyor.
?
12 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
Türkiye’de kadınların çalışma hayatındaki oranının daha düşük olmasının belli başlı sebepleri var, TÜİK de bunu doğruluyor
TÜİK 2017 verilerine göre kadınların iş gücüne katılım oranı %34 iken erkeklerin oranı %72*
Aile ve / veya çocuk bakımlarına yönelik destekleyici hizmetlerin yeterince sağlanmaması
Annelik ve evlilik konularının kurumlar gözünde bir engel olarak görülmesi
Kadınların gönüllü olarak çalışma hayatından çekilme kararları (evlilik, çocuk vb. sebeplerden dolayı)
Çalışma saatleri
İşe alım sürecinde cinsiyet ayrımcılığı
Fazla mesai
Kurumların kariyerde ilerlemeye engel olması
Aile ve/veya çocuk bakımına yönelik destekleyici hizmetlerin yeterince sağlanmaması
Annelik ve evlilik konularının kurumlar gözünde bir engel olarak görülmesi
Kadınların gönüllü olarak çalışma hayatından çekilme kararları (evlilik, çocuk vb. sebeplerden dolayı)
Çalışma saatleri
İşe alım sürecinde cinsiyet ayrımcılığı
Fazla mesai
Kariyer tercihi / odağı
Çalışma ortamı
Eğitim seviyesi
Bilgi ve beceri seviyesi
Toplam deneyim yılı
Kurumlarda çeşitlilik politikalarının yeterli ve etkili olmaması
Genel Sonuçlar Kadın ve Erkek Katılımcılara Göre Öncelik Sırası
* Türkiye İstatistik Kurumu, İşgücü İstatistikleri – Kasım 2017
Kadın çalışanların iş yaşamındaki oranının erkeklere göre daha düşük olmasının nedenleri sizce nelerdir?
%78
%75%70
%41
%36
%34
%34
%24
%20
%19
%5
%3
%1
1
2
3
4
5
2
3
1
4
5
?
13 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
Kadın ve erkeklerin işten ayrılma sebepleri genellikle paralellik gösteriyor
İş tatminsizliği
Kariyer gelişimi için yeterli imkanın olmaması
Ücret yetersizliği
Çalışma koşulları ile ücret ve yan haklar arasında adil bir denge olmaması
İş değişikliği yaşamadım
Yeteneklerim ve yetkinliklerimin ödüllendirilmemesi
İş ve özel yaşamım arasındaki dengesizlikler
İş tatminsizliği
Kariyer gelişimim için yeterli imkanın olmaması
Ücret yetersizliği
Çalışma koşulları ile ücret ve yan haklar arasında adil bir denge olmaması
Eğitim ve gelişim imkanlarının sınırlı olması
Kurumların kariyerde ilerlemeye engel olması
Çocuk / bebek bakımı
Mobbing
Genel Sonuçlar Kadın ve Erkek Katılımcılara Göre Öncelik Sırası
Son iş yerinizden ayrılma sebepleriniz nelerdir?
%26
%25%23
%21
%20
%15
%13
%13
%11
%6
%4
1
2
3
4
3
1
2
4
?
14 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
Kadınlar için iş seçiminde kurumsallık ön plana çıkarken, erkekler en çok kurumun sunduğu kariyer imkanlarına dikkat ediyor
Kurumsal bir yapı olması
Kariyer imkanları
İş tanımı / iş tatmini
Çalışma ortamı
Ücret
Çalışma saatleri
İş güvencesi
Yan haklar (yemek, ulaşım, sağlık sigortası vb.)
Kurumsal bir yapı olması
İşin tanımı/ iş tatmini
Çalışma ortamı
Kariyer imkanları
Ücret
Teknik bilgi birikim ve deneyim ile pozisyonun gerekliliklerinin örtüşmesi
Lokasyon (kurumun eve yakınlığı)
Kurum değerlerinin kişisel değerler ile örtüşmesi
Kurumun sunduğu eğitim gelişim olanakları
Ücretin zamanında ödenmesi gibi temel konular
Kurumun çeşitliliğe önem veren bir kurum olarak bilinmesi
Kurumun sunduğu kreş, çocuk yardımı, çocuk bakım hizmetleri vb. olanaklar
Genel Sonuçlar Kadın ve Erkek Katılımcılara Göre Öncelik Sırası
En son işinizi seçerken aşağıdaki faktörlerden hangileri seçim kararınızda etkili olmuştur?
%54
%49%48
%46
%36
%27
%23
%23
%22
%22
%20
%20
%16
%10
%1
1
2
3
4
5
2
4
3
1
5
?
15 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
Çocuk sahibi olmak kadınların gözünde bir kariyer engeli değil
Uluslararası bir tecrübenin kariyeriniz için kritik önem taşıdığını düşünüyor musunuz?
Katılımcıların
%90’ı uluslararası bir tecrübenin kariyeri için kritik önem taşıdığını düşünüyor.
%90
%95%87
%7%3
Evet Hayır Fikrim yok / Emin değilim
Çocuk sahibi olmayan kadınların
%95’i belirli bir süre yurt dışında çalışmak
isterken, çocuk sahibi olanlarda bu oran %87’ye gerilemektedir. Bu durum çocuk sahibi olmanın
kadınların gözünde anlamlı bir bariyer olmadığını göstermektedir.
?
16 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
Kurumlarının kariyer yönetim fırsatlarını yeterli bulmayan çalışanlar, üst yönetim rollerine karşı heveslerini kaybediyor
Kurumların kariyer yönetim fırsatlarının yeterli olmaması
Üst düzey yönetici pozisyonları ile ilgilenmiyorum
Üst seviye rollerin sorumluluk ve stres seviyesi
Aile ve profesyonel yaşam arasındaki dengesizlik kaygısı
İyi bir üst düzey yönetici olacağımdan emin değilim
Rol model eksikliği
Kendi kariyer yolunuzu düşündüğünüzde ileride kendinizi üst düzey yönetici olarak görüyor musunuz? Kendini üst seviye yönetici olarak görmeyenlerin başlıca sebepleri
%33
%31%29
%19
%14
%8
Katılımcıların
%75’i kendilerini ileride üst düzey yönetici pozisyonlarında görmekte
iken %14’ü kendini üst düzey yönetici pozisyonlarında görmemektedir.
Hayır
Hayır
Evet
Evet
Fikrim yok/ Emin değilim
Fikrim yok/ Emin değilim
%16
%10
%72
%81
%12
%8
?
18 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
Araştırma Hakkında
• Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği araştırması 13.02.2018 - 21.02.2018 tarihleri arasında online bir anket aracılığıyla yapılmıştır.
• Araştırmaya Türkiye genelinden 943 katılımcı katkı sağlamıştır.• Katılımcıların %30’u erkek, %70’i kadındır.• Araştırmamızda Finansal Hizmetler başta olmak üzere hemen her
sektörden katılımcı yer almaktadır.
• Katılım oranı ek yüksek il %78 ile İstanbul’dur. Onu sırasıyla Ankara, İzmir ve Bursa takip etmektedir.
Erkek Erkek
Bekar Çocuk sahibi erkekler
Evli Çocuk sahibi olmayan erkekler
Evli Çocuk sahibi olmayan kadınlar
Bekar Çocuk sahibi kadınlar
Kadın Kadın
%40%45%47
%39
%60 %55%53 %61
19 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
Araştırma Hakkında
Finansal Hizmetler
Profesyonel Hizmetler
Endüstriyel Üretim
Bilişim Teknoloji
Enerji Otomotiv Holding, Topluluklar
Hızlı Tüketim
Katılımcıların Pozisyon Dağılımı
Araştırmaya katkı sağlayan katılımcıların sektörleri
Sorumlu / Uzman
Yardımcısı / Uzman
Yönetici / Yönetmen /
Müdür
Üst Düzey Yönetici
Görevli Şirket Sahibi / Kurucu Başkan
Genel Müdür
Yönetim Kurulu Üyesi
%42%35
%11 %9%2 %1 %1
20 | PwC Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması
PwC İnsan Yönetimi ve Organizasyon Danışmanlığı
© 2018 PwC Türkiye. Tüm hakları saklıdır.Bu içerik sadece genel bilgi verme amacı taşır ve profesyonel danışmanlardan alınacak hizmetin yerine geçmez.
İletişim Bilgileri Katkıda Bulunanlar PwC Web Siteleri
Bilgütay YaşarPwC Türkiye İnsan Yönetimi ve Organizasyon Danışmanlığı Lideribilgutay.yasar@pwc.com
Mert EmcanPwC Türkiye İnsan Yönetimi ve Organizasyon Danışmanlığı Direktörümert.emcan@pwc.com
Filiz AydınPwC Türkiye İnsan Yönetimi ve Organizasyon Danışmanlığı Kıdemli Danışmanıfiliz.aydin@pwc.com
Efe UluırmakPwC Türkiye İnsan Yönetimi ve Organizasyon Danışmanlığı
Merve KaracaPwC Türkiye İnsan Yönetimi ve Organizasyon Danışmanlığı
www.pwc.com.tr
www.pwc.com.tr/insan-yonetimi
www.pwc.com.tr/people-and-organisation
www.pwc.com.tr/yetkin-ik
www.okul.pwc.com.tr
Araştırmamıza ilgi gösteren tüm katılımcılarımıza çok teşekkür ederiz. Araştırma hakkında daha fazla bilgi almak için:
Recommended