Advanced Nitrox Deel 1. Rob Kool NOB I 120 Inhoud De Aftrap Praktijk/Data/Planning: – 2 +...

Advanced NitroxDeel 1

Rob Kool NOB I 120

Inhoud• De Aftrap• Praktijk/Data/Planning:

– 2 + oefeningen

• Theorie– Introductie & Historie– Fysica (Herhaling)– Gasmengselcomponenten (N2, O2)

– Duikapparatuur– Planning Niet Deco/Deco– Noodprocedures

BasisBasis

Basis

Basis/Advanced

Basis/Advanced

Rob Kool NOB I 120

De aftrap

Rob Kool NOB I 120

Data/Planning• Theorie:

• 6 en 13 januari 20:00 in clubhuis Gagnan• Praktijk

• 24 januari • Praktijk (2 duiken) / Toets of….• Toets of…• Nitrox Basis

• 10 April praktijk (2 duiken): ipv 24 januari• Presentaties www.kooltiel.nl onder lopende opleidingen/nitrox

Basis

Rob Kool NOB I 120

Cursus benodigdheden• NOB Cursusboek Nitroxduiker• Oppervlakteboei per buddypaar• 1 dag Nitroxvulling/apparatuur• 1 dag ponybottle (ca. 4 liter)• (Rekenmachine/Tabellen)

Rob Kool NOB I 120

Afronding cursus• 3*, Nitrox basis &

Decompressieduiken• Wel: sheets

geïntegreerde cursus…… (Basis+Gevorderd)

Rob Kool NOB I 120

Nitrox =• Enriched Air Nitrox (EANx) =

• Verrijkte lucht Nitrox =• Nitrogen & Oxygen O2 N2

Lucht 21 79EAN 36EAN 32EAN 27EAN 40

Basis

Rob Kool NOB I 120

Nitrox =• Enriched Air Nitrox (EANx) =

• Verrijkte lucht Nitrox =• Nitrogen & Oxygen O2 N2

Lucht 21 79EAN 36 64EAN 32 68EAN 27 73EAN 40 60

Basis

Rob Kool NOB I 120

Geen redenen voor Nitrox

• Langer duiken dan met perslucht• Dieper duiken• Zuurstof wordt giftig > p 1,5 bar !!!

Basis

Rob Kool NOB I 120

Waarom dan toch….• Verlenging effectieve duiktijd... en• Verkorten decostops… of• Verhoging veiligheidMaar alleen als….

Plan your dive and dive your plan!!!

Basis

Rob Kool NOB I 120

Historie? Zie pagina 9• 1879 Nitrox door Fleuss & Gorman• 1913 Drager EAN60• WOII - militair gebruik• 70’er jaren: eerste Nitrox tabellen• 1985 IANTD (International association of Nitrox & Technical Divers)

• 1995 Eerste BSAC/CMAS brevetten• 1998 NOB-scholing• 2010 10 jaar Gagnan Nitrox Cursussen

Basis

Rob Kool NOB I 120

Fysica - gaswetten• Wet van Dalton: De totale druk van een gasmengsel is de som van de

drukken van afzondelijke gassen in het mengsel

Ptotaal = pGas1 + pGas2 + pGas3….etc.• Wet van BoyleDruk x Volume = Constant

P x V = CP Druk (Bar)

V Volume (Liter)

d Diepte (Meter)

Basis

Rob Kool NOB I 120

Fysica - gaswetten• Wet van Dalton & Boyle

Ptotaal = pO2 + pN2 = 1+ (d/10)

pO2 = Ptotaal x V% O2/100 = (1+ (d/10)) x V% O2/100

Zuurstofdruk = Totale druk op diepte x Zuurstof %/100P Druk (Bar)

V Volume (Liter)

d Diepte (Meter)

Basis

Tenzij je trimixed…

Rob Kool NOB I 120

Sommetje! (Eerst de ??)Inadem-

mengsel

Lucht 30m

(bar) %

Oppervlakte

(bar) %

EAN32 30m

(bar) %

Oppervlakte

(bar) %

pO2 ? ?

pN2 ? ?

pCO2 ? ?

Normaal bevat de uitademlucht aan oppervlakte 4 % CO2

Uitadem-

mengsel

Lucht 30m

(bar) %

Oppervlakte

(bar) %

EAN32 30m

(bar) %

Oppervlakte

(bar) %

pO2 ?

pN2 ?

pCO2 ?

Basis

Rob Kool NOB I 120

Sommetje!Inadem-

mengsel

Lucht 30m

(bar) %

Oppervlakte

(bar) %

EAN32 30m

(bar) %

Oppervlakte

(bar) %

pO2 21 32

pN2 79 68

pCO2 0 0

Normaal bevat de uitademlucht aan oppervlakte 4 % CO2

Uitadem-

mengsel

Lucht 30m

(bar) %

Oppervlakte

(bar) %

EAN32 30m

(bar) %

Oppervlakte

(bar) %

pO2 20

pN2 79

pCO2 1

Basis

Rob Kool NOB I 120

Sommetje!Inadem-

mengsel

Lucht 30m

(bar) %

Oppervlakte

(bar) %

EAN32 30m

(bar) %

Oppervlakte

(bar) %

pO2 0,84 21 0,21 21 1,28 32 0,32 32

pN2 3,16 79 0,79 79 2,72 68 0,68 68

pCO2 - 0 - - - 0 - -

Normaal bevat de uitademlucht aan oppervlakte 4 % CO2

Uitadem-

mengsel

Lucht 30m

(bar) %

Oppervlakte

(bar) %

EAN32 30m

(bar) %

Oppervlakte

(bar) %

pO2 0,8 20 0,2 20 1,24 31 0,31 31

pN2 3,16 79 0,79 79 2,72 68 0,68 68

pCO2 0,04 1 0,01 1 0,04 1 0,01 1

Basis

Rob Kool NOB I 120

Fysica - gaswetten• Wet van Henry

De hoeveelheid gas, die is opgelost in een bepaalde vloeistof is recht evenredig met de partiele druk van dit gas boven de oplossing (bij T=C)

• Uitdrijving gas: diffusie/belvorming• Verschil: reactief gas/inert gas

Basis

Rob Kool NOB I 120

N2• Stikstofeffect afhankelijk van

– partiele druk (pN2 ca.4?)

– verzadiging

• Stikstof is verantwoordelijk voor– Stikstofnarcose– Decompressieziekte

• Diffusiegradient kan worden versneld met EANx

Basis

Rob Kool NOB I 120

Equivalent Air Depth• Overeenkomstige (Pers-)lucht Diepte

EADp = (Pd) x (EAN V% N2)/79

P Druk (Bar)

V Volume (Liter)

d Diepte (Meter)

EAD Druk op diepte

Druk op diepte

Let op! Stikstof

• Daarna terug in meters

• Afronden naar boven

Terug naar perslucht

Basis

Maar toch….

Rob Kool NOB I 120

EAD? Sommetje!Equivalent Air Depth (EAD)Diepte EANx p diepte EAD Voor Tabel p O2

21 2135 3235 3625 3622 277 36

Rob Kool NOB I 120

EAD? Sommetje!Equivalent Air Depth (EAD)Diepte EANx p diepte EAD Voor Tabel p O2

21 2135 3235 36 ? ? ? ?25 3622 277 36

EADp = (Pd) x (EAN V% N2)/79

Veiligheid

Rob Kool NOB I 120

EAD? Sommetje!Equivalent Air Depth (EAD)Diepte EANx p diepte EAD Voor Tabel p O2

21 2135 3235 36 4,5 26,7 27 1,625 3622 277 36

EADp = 4,5 x 64/79 = 3,67 = 26,7 m

Rob Kool NOB I 120

EAD? Sommetje!Equivalent Air Deapth (EAD)Diepte EANx p diepte EAD Voor Tabel p O2

21 21 3,1 21 21 0,735 32 4,5 28,7 29 1,435 36 4,5 26,4 27 1,625 36 3,5 18,3 19 1,322 27 3,2 19,5 20 0,97 36 1,7 3,7 4 0,6

Rob Kool NOB I 120

N2• Stikstofeffect afhankelijk van

– partiële druk– verzadiging

• Stikstof is verantwoordelijk voor– Stikstofnarcose– Decompressieziekte

• Diffusiegradient kan worden versneld met EANx

O2O2

O2

- Zuurstof vergiftiging (CNS)

(- Long vergiftiging)

(pO2 = 1,5)

Basis

Rob Kool NOB I 120

O2

• Door pO2 wordt in aantal weefsels hoeveelheid O2 verhoogd.

• Gevolg: vaatvernauwing• Gevolg: CO2 stijging/verzuring

• Gevolg: Snelle vaatverwijding en extra O2

• Mogelijke gevolg: O2 vergiftigingPlan your dive and dive your plan!!!’

Basis

Rob Kool NOB I 120

O2 Central Nervous SystemKenmerken vooraf

– Misselijk, braken– Spiertrekkingen (oa rond mond)– Duizelig, oorsuisen, verward– Tunnelvisie, hallucinatie, geheugenstoornis– en nog veel meer

• Vaak echter in 1 klap een insult!!!

Basis

Rob Kool NOB I 120

CNS: Epileptisch Insult• Tonische fase

– Bewustzijnsverlies– Geen ademhaling– Algehele verkramping

• Clonische fase– Symmetrische ritmische spiertrekking

• Post-ictale fase– verslapping (hersenen uitgeput), bewusteloos

gedurende meerder minuten

1 minuut

Basis

Rob Kool NOB I 120

CNS: Insult voorkomen• pO2< 1,5 Recreatief

• pO2< 1,4 Instructie

• Basis 30 m, Advanced:

• MOD (maximal operating depth)– Berekenen: afronden naar boven((((pO2max)/(EANx/100))-1)*10)

– Aflezen: Tabel 1

Basis

Maar toch….

Rob Kool NOB I 120

Oefening!Gasmengels

……….MODpO

2= 1,4 pO

2= 1,5

EAN21

EAN32

EAN36

EAN40

afronden naar boven((((pO2max-0,05)/(EANx/100))-1)*10)

Basis

Rob Kool NOB I 120

Oefening!Gasmengels

……….MOD pO

2= 1,4 pO

2= 1,5

EAN21 >54 (55) > 54 (60)

EAN32 33 36

EAN36 28 31

EAN40 24 28

Basis

Rob Kool NOB I 120

CNS% toxicity dose

Periode waarin lichaam aan pO2 is blootgesteld.

DT/(t max pO2)x100%

UPTD (=Unit Pulmonary Toxicity Dose)

DT * Tabel max pO2

zie tabel 4.

Rob Kool NOB I 120

En de laatste oefening….

Duiktijd Diepte EANx %CNS 30 27 32 ?

45 33 36 ?

25 15 40 ?

Rob Kool NOB I 120

BerekeningVul alleen witte cellen in!Berekening pO2, vul gegevens in

Diepte EANx p diepte p O2? ? ######## ######

Gecombineerde CNS en UTP intoxicatie tabelVul in min pO2 CNS/min UPTD CNS/duik CNS/duik CNS/dag UPTD/duik UPTD/dag

0,6 0,14 0,27 720 720 8500,7 0,18 0,47 570 570 7000,8 0,22 0,65 450 450 6200,9 0,28 0,83 360 360 5251 0,33 1 300 300 460

1,1 0,42 1,16 240 270 4201,2 0,48 1,32 210 240 3801,3 0,56 1,48 180 210 3501,4 0,67 1,63 150 180 3301,5 0,83 1,78 120 180 3101,6 2,22 1,92 45 150 300

DT/(t max pO2)x100%

Duiktijd Diepte EANx %CNS

30 27 32 ?

45 33 36 ?

25 15 40 ?

Rob Kool NOB I 120

OplossingenVul alleen witte cellen in!Berekening pO2, vul gegevens in

Diepte EANx p diepte p O227 32 3,7 1,18

Gecombineerde CNS en UTP intoxicatie tabelVul in min pO2 CNS/min UPTD CNS/duik CNS/duik CNS/dag UPTD/duik UPTD/dag

0,6 0,14 0,27 720 720 8500,7 0,18 0,47 570 570 7000,8 0,22 0,65 450 450 6200,9 0,28 0,83 360 360 525

1 0,33 1 300 300 460 1,1 0,42 1,16 240 270 420

30 1,2 0,48 1,32 14,40 210 240 39,60 3801,3 0,56 1,48 180 210 3501,4 0,67 1,63 150 180 3301,5 0,83 1,78 120 180 3101,6 2,22 1,92 45 150 300

DT/(t max pO2)x100%

Duiktijd Diepte EANx %CNS

30 27 32 ?

45 33 36 ?

25 15 40 ?

Rob Kool NOB I 120

Alle antwoorden

Duiktijd Diepte EANx %CNS 30 27 32 14,4

45 33 36 99

25 15 40 8,25

Rob Kool NOB I 120

Pauze

Herhaling, de afko’sEANx

MDD

EAD

MOD

CNS

HG

Basis

Herhaling, de afko’sEANx Enriched Air Nitrox

MDD Maximale Duik Diepte

EAD Equivalent Air Depth

MOD Maximal Operating Depth

CNS Central Nervous System

HG Herhalingsgroep

Basis

Rob Kool NOB I 120

Vergelijking “Dieptes”Diepte

Werkelijke diepte

EAD met EANX 32

EAD met EANX 36

MOD pO2 1,4 MOD pO2 1,5

Rob Kool NOB I 120

UPTD & herhalingsduiken

Unit Pulmonary Toxicity Dose

• UPTD’s per duik optellen.• Toegestane aantal UPTD’s nemen per dag af

• Voor sportduikers niet boeiend, we komen niet aan de grenzen.

Laat maar

Rob Kool NOB I 120

CNS & herhalingsduiken• Per 90 minuten halvering CNS• Vervolgens optellen• Oppervlakte interval < 1,5 uur: optellen• Berekende CNS (niet uit tabel) max. 80%• Interval 3e duik: minimaal 1,5 uur• Maximaal 3 duiken/dag• Multi-level: uitrekenen per diepte en

sommeren

Rob Kool NOB I 120

Het Nitrox InvulschemaEANx planning.

Duik 1 Oppervlakte interval Duik 2EANx uur min EANx

Tabel 1 Max pO2: 1.4 of 1.5 1MOD in m #DEEL/0! #DEEL/0!MDD in mpO2 in bar 0,01 0,10 #N/B 0,01

Tabel 2 EAD 3 0,10 #N/B 3Tabel 3 HF naar ? meter 3 3 #N/B

Nultijd in min. #N/B #N/BDT in min

Tabel 4 CNS #N/B #N/B #N/B #N/BUPTD #N/B #N/B + duik 1 = #N/B

Tabel 3 HG min HG: 0

1.Kies recreatiefof instructie

2.Vul in

4.Bepaal

6.uitTabel

3.uitTabel5.uit

Tabel

8.Bepaal

7.uitTabel

9.bereken

10.bereken

Rob Kool NOB I 120

EANx planning. Duik 1 Oppervlakte interval Duik 2EANx uur min EANx

36Tabel 1 Max pO2: 1.4 of 1.5 1,4 1

MOD in m 28 #DEEL/0!MDD in mpO2 in bar 0,36 0,40 #N/B 0,00

Tabel 2 EAD -2 0,00 #N/B 3Tabel 3 HF naar ? meter 0 0 #N/B

Nultijd in min. #N/B #N/BDT in min

Tabel 4 CNS #N/B #N/B #N/B #N/BUPTD #N/B #N/B + duik 1 = #N/B

Tabel 3 HG min HG: 0

Rob Kool NOB I 120

EANx planning. Duik 1 Oppervlakte interval Duik 2EANx uur min EANx

36Tabel 1 Max pO2: 1.4 of 1.5 1,4 1

MOD in m 29 #DEEL/0!MDD in m 26pO2 in bar 1,32 1,40 0,67 0,01

Tabel 2 EAD 20 0,10 #N/B 3Tabel 3 HF naar ? meter 21 21 1,63

Nultijd in min. 35 #N/BDT in min

Tabel 4 CNS 0 0,00 #N/B #N/BUPTD 0 #N/B + duik 1 = #N/B

Tabel 3 HG min HG: 0

Rob Kool NOB I 120

EANx planning. Duik 1 Oppervlakte interval Duik 2EANx uur min EANx

36Tabel 1 Max pO2: 1.4 of 1.5 1,4 0

MOD in m 29 #DEEL/0!MDD in m 26pO2 in bar 1,30 1,30 0,56 0,00

Tabel 2 EAD 19 0,00 #N/B 3Tabel 3 HF naar ? meter 21 21 1,48

Nultijd in min. 35 #N/BDT in min 32

Tabel 4 CNS 18 18,00 #N/B #N/BUPTD 47,36 #N/B + duik 1 = #N/B

Tabel 3 HG min HG: 0

Rob Kool NOB I 120

EANx planning. Duik 1 Oppervlakte interval Duik 2EANx uur min EANx

36Tabel 1 Max pO2: 1.4 of 1.5 1,4 1

MOD in m 29 #DEEL/0!MDD in m 26pO2 in bar 1,30 1,30 0,56 0,01

Tabel 2 EAD 20 0,10 #N/B 3Tabel 3 HF naar ? meter 21 21 1,48

Nultijd in min. 35 #N/BDT in min 32

Tabel 4 CNS 18 18,00 #N/B #N/BUPTD 47,36 #N/B + duik 1 = #N/B

Tabel 3 HG E min HG: 0

35 min 21 m

Rob Kool NOB I 120

2e duik• Zelfde mengsel• na 3 uur en 15 min• tot 19 meter• recreatief• maximale 0-tijd

Rob Kool NOB I 120

EANx planning. Duik 1 Oppervlakte interval Duik 2EANx uur min EANx

36 3 15 36Tabel 1 Max pO2: 1.4 of 1.5 1,4 1 1,5

MOD in m 29 32MDD in m 26 19pO2 in bar 1,30 1,30 0,56 1,05

Tabel 2 EAD 19 13Tabel 3 HF naar ? meter 21 1,63

Nultijd in min. 35DT in min 32

Tabel 4 CNS 18 4,50 0 4,50UPTD 52,16 0 + duik 1 = 52,16

Tabel 3 HG E min HG: 0

Rob Kool NOB I 120

EANx planning. Duik 1 Oppervlakte interval Duik 2EANx uur min EANx

36 3 15 36Tabel 1 Max pO2: 1.4 of 1.5 1,4 1 1,5

MOD in m 29 32MDD in m 26 19pO2 in bar 1,30 1,30 0,56 1,05

Tabel 2 EAD 19 1,10 0,42 14Tabel 3 HF naar ? meter 21 21 1,48 1,3

Nultijd in min. 35 1,16 50DT in min 32 50

Tabel 4 CNS 18 4,50 21 25,50UPTD 47,36 58 + duik 1 = 105,36

Tabel 3 HG E SRT: 65

Rob Kool NOB I 120

Opgave• 1e duik recreatief met EAN32 naar 31 m

diepte. Duiktijd 20 min.• Tussentijd 265 minuten• 2e duik EAN36• Diepte 28 meter• Maximale duiktijd.Let op: duiken op grenzen blijft gevaarlijk. Las in

praktijk veiligheidsstops in!!!

Rob Kool NOB I 120

EANx planning. Duik 1 Oppervlakte interval Duik 2EANx uur min EANx

32Tabel 1 Max pO2: 1.4 of 1.5 1,5 0

MOD in m 37 #DEEL/0!MDD in m 31pO2 in bar 1,32 1,40 0,67 0,00

Tabel 2 EAD 26 0,00 #N/B 3Tabel 3 HF naar ? meter 27 27 1,63

Nultijd in min. 20 #N/BDT in min 20

Tabel 4 CNS 14 14,00 #N/B #N/BUPTD 32,6 #N/B + duik 1 = #N/B

Tabel 3 HG D min HG: 0

Rob Kool NOB I 120

EANx planning. Duik 1 Oppervlakte interval Duik 2EANx uur min EANx

32 4 25 36Tabel 1 Max pO2: 1.4 of 1.5 1,5 2 1,5

MOD in m 37 32MDD in m 31 28pO2 in bar 1,32 1,40 0,67 1,37

Tabel 2 EAD 26 1,40 0,67 21Tabel 3 HF naar ? meter 27 27 1,63 1,2

Nultijd in min. 20 1,63 25DT in min 20 25

Tabel 4 CNS 14 3,50 16,75 20,25UPTD 32,6 40,75 + duik 1 = 73,35

Tabel 3 HG D min HG: 30

De vergelijking (recreatief)

• Duik 1 EAN21• 24 min 30 m• Interval 2,5 uur• Duik 2 EAN21• Maximale duiktijd naar

27 m

• Duik 1 EAN34• 24 min 30 m• Interval 2,5 uur• Duik 2 EAN37• Maximale duiktijd naar

27 m

Rob Kool NOB I 120

EANx planning. Duik 1 Oppervlakte interval Duik 2EANx uur min EANx

21 2 30 21Tabel 1 Max pO2: 1.4 of 1.5 1,5 2 1,5

MOD in m 60 60MDD in m 30 27pO2 in bar 0,86 0,90 0,28 0,80

Tabel 2 EAD 30 0,80 0,22 27Tabel 3 HF naar ? meter 30 30 0,83 1,4

Nultijd in min. 15 0,65 11DT in min 24 11

Tabel 4 CNS 7 3,50 2,42 5,92UPTD 19,92 7,15 + duik 1 = 27,07

Tabel 3 HG F SRT: 15,4 D

Rob Kool NOB I 120

EANx planning. Duik 1 Oppervlakte interval Duik 2EANx uur min EANx

34 2 30 37Tabel 1 Max pO2: 1.4 of 1.5 1,5 1 1,5

MOD in m 35 31MDD in m 30 27pO2 in bar 1,36 1,40 0,67 1,37

Tabel 2 EAD 24 1,40 0,67 20Tabel 3 HF naar ? meter 24 24 1,63 1,3

Nultijd in min. 25 1,63 21DT in min 24 21

Tabel 4 CNS 17 8,50 14,07 22,57UPTD 39,12 34,23 + duik 1 = 73,35

Tabel 3 HG E SRT: 27,3 E

Rob Kool NOB I 120

Noodprocedures• CNS - vergiftiging• Decompressieziekte• Buddy-breathing• EANx en overige duikziekten

Basis

Rob Kool NOB I 120

Noodprocedures: CNS• Blijf op (veilige) diepte• Zeker automaat• Stijg op als slachtoffer verslapt• Boven water: automaat uit: O2% omlaag!

• Kans op succes klein

Basis

Rob Kool NOB I 120

• Deco = Deco!• Zuurstof• Naar recompressietank• Daar: behandeling met O2, dus UPTD en CNS

van belang. Informeer arts!

Noodprocedures: Deco

Rob Kool NOB I 120

Noodprocedures:Buddybreathing

Hou decompressieschema van duiker met hoogste % N2 aan!

Rob Kool NOB I 120

EANx en overige duikziekten• Bij meeste duikongevallen wordt zuurstof

gegeven, m.u.v….(Hyperventilatie)• EANx is daarom bijna per definitie goed.

Rob Kool NOB I 120

Huiswerk• Presentatie: WWW.Kooltiel.nl / Diving /

Lopende opleidingen / Nitrox• Lezen boek• Volgende keer:

– Berekeningen vullen– Deco- & derde duik (niet aanbevolen)

Praktijklessen24 Januari

09.00 uur: duik 1 ?10.30 uur: toets, berekening 2e duik.12.00 uur: duik 2 volgens eigen planningEAN…

Oefenen decostop/Gasswitch