เอกสารและงานวิจัี่ยที่ เก...

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวกบปญหาการบรหารงานบคคลของผบรหารใน โรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา กลมท 12 ผวจยไดศกษาตารา เอกสารและงานวจยทเกยวของ ดงน

2.1 ขอมลเกยวกบโรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา 2.1.1 ประวตความเปนมาของโรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา

2.2 การบรหารงานบคคล 2.2.1 ความหมายของการบรหารงานบคคล 2.2.2 ความสาคญของการบรหารงานบคคล 2.2.3 หลกการบรหารงานบคคล 2.2.4 กระบวนการบรหารงานบคคล

2.3 การบรหารงานของผบรหารในโรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา กลมท 12 จานวน 6 ดาน

2.3.1 การสรรหาบคลากร 2.3.2 การพฒนาบคลากร 2.3.3 การจายคาตอบแทน 2.3.4 การรวมพลง 2.3.5 การธารงรกษา 2.3.6 การใหพนจากงาน

2.4 งานวจยทเกยวของ 2.4.1 งานวจยในประเทศ 2.4.2 งานวจยตางประเทศ

2.5 สรปกรอบแนวความคด

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

10

2.1 ขอมลเกยวกบโรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา

2.1.1 ประวตความเปนมาของโรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา การศกษาพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษากระทรวงศกษาธการไดออกระเบยบ

กระทรวงศกษาธการ วาดวย โรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา พ.ศ.2514 เมอวนท 12 กรกฎาคม 2514 และปรบปรงใหม เมอวนท 29 กนยายน 2535 การศกษาแบบนเปนการศกษาแบบประยกตหรอเปนการศกษารปแบบหนงทางการศกษาคณะสงฆ เปนการศกษาทรฐกาหนดใหมขนตามความคดของคณะสงฆโดยมวตถประสงค คอ ฝายศาสนจกรกจะไดศาสนทายาททดมความร ความเขาใจในหลกธรรมทางพระพทธศาสนาอยางแทจรง และสบตอพระพทธศาสนาใหเจรญสถาพรตอไปและทางฝายบานเมอง เมอพระภกษสามเณรไดลาสกขาแลว กสามารถเขาศกษาตอในสถานศกษาของรฐไดหรอเขารบราชการสรางคณประโยชนใหแกตนเองและบานเมองสบตอไป ปจจบนน การศกษาประเภทนไดกระจายอยตามจงหวดตางๆ ทวประเทศ (สมศกด บญป, 2547,หนา 322)

การศกษาของคณะสงฆ หมายถง สงทพระภกษสามเณรตองเลาเรยนคนควาทาความเขาใจ ปจจบนม 4 ประเภท คอ 1) การศกษาพระปรยตธรรม แผนกธรรม 2) การศกษาพระปรยตธรรมแผนกบาล 3) การศกษาพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา และ4) การศกษาในมหาวทยาลยสงฆ (ถวล สมครรฐกจ,2539 ,หนา 1)

การศกษาพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษานนเปนการศกษารปแบบหนงของการศกษาคณะสงฆไทย เปนการศกษาทรฐกาหนดใหมขนตามความประสงคของคณะสงฆ (พระราชวรมน, 2529, หนา 355) สบเนองมาจากการจดตงโรงเรยนบาลมธยมศกษาและบาลวสามญศกษาสานกเรยนวด กลาวคอ ภายหลงจากทมหาวทยาลยสงฆเปดดาเนนการ ตงแตป พ.ศ.2432 และ พ.ศ. 2489 ตามลาดบไดเจรญมากขนทางมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย จงไดจดการศกษาแผนกมธยมศกษาขนมา เรยกวา โรงเรยนบาลมธยมศกษา กาหนดใหมการเรยนบาลนกธรรมและความรมธยมศกษา โดยผทสาเรจชนประถมศกษาปท 4 ตอมาเมอโรงเรยนบาลมธยมศกษานไดแพรหลายขยายออกไปตามตางจงหวดหลายแหงมพระภกษและสามเณรเรยนกนมากขน ทางคณะสงฆโดยองคกรศกษาจงไดกาหนดใหเรยกโรงเรยนประเภทนใหมวา โรงเรยนบาลวสามญศกษาสานกเรยนวด โดยมตคณะสงฆมนตรและกระทรวงศกษาธการกไดออกระเบยบกระทรวงใหโรงเรยนบาลวสามญศกษาสานกเรยนวดน เปดทาการสอบสมทบในชนตวประโยค คอ ชนประถมศกษาปท 6 และชนมธยมศกษาปท 3 ได ตงแตป พ.ศ.2500 เปนตนมาและหากสอบไดแลว จะไดรบประกาศนยบตรจากกระทรวงศกษาธการอกดวย ดวยเหตน จงทาใหภกษและสามเณรนยมเรยนกนมากโรงเรยน

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

11

ประเภทน จงแพรหลายออกไปยงจงหวดตางๆ อยางกวางขวางจนทาใหคณะสงฆเกรงวา การศกษาธรรมและบาลจะเสอมลง เพราะพระภกษสามเณรตางมงศกษาวชาทางโลกมากไป เปนเหตใหตองละทงการศกษาธรรมและบาลจะเสยแตทางคณะสงฆไดพจารณาเหนความจาเปนของการศกษาวชาในทางโลกอยจงไดตงคณะกรรมการปรบปรงหลกสตรการศกษาพระปรยตธรรม แผนกบาลขนใหม มวชาบาล วชาธรรมและวชาทางโลก เรยกวา บาลสามญศกษาและปรทศนศกษาโดยไดประกาศใชเมอ พ.ศ.2507 พรอมกบไดยกเลกระเบยบของคณะสงฆมนตร วาดวย การศกษาของโรงเรยนบาลวสามญศกษาสานกเรยนวดและกาหนดใหพระภกษสามเณรเรยนพระปรยตธรรม แผนกบาลทคณะสงฆไดจดขนใหม แตเหตการณปรากฏตอมาวา การตงสานกเรยนตามแบบโรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกบาลใหมนมนอย นกเรยนกนยมเรยนกนนอยเพราะพระภกษสามเณรสวนใหญยงพอใจทจะเรยนโดยไดรบประกาศนยบตรจากกระทรวงศกษาธการอย ดงนน นกเรยนโรงเรยนดงกลาวจงไดพากนเขาชอกนเปนนกเรยนโรงเรยนราษฎรของวดซงตงขนโดยระเบยบกระทรวงศกษาธการบาง สมครสอบเทยบบาง สมครเขาเปนนกเรยนผใหญบางทาใหการศกษาของคณะสงฆในชวงระยะนนเกดความสบสนเปนอนมาก (ถวล สมครรฐกจ, 2539, หนา 185)

ขณะเดยวกนผแทนราษฎร ไดยนเรองขอใหกระทรวงศกษาธการเปดการสอบสมทบในชนตวประโยคใหแกพระภกษสามเณรแตกรมการศาสนา (ปจจบนเปนสานกงานพระพทธศาสนาแหงชาต) รวมกบกรมตางๆ ทเกยวของไดพจารณาลงความเหนรวมกนวา ควรจดโรงเรยนขนประเภทหนงเพอสนองความตองการของพระภกษสามเณร โดยใหเรยนทงวชาธรรมและวชาสามญศกษาควบคกนไปโดยไมมการสอบสมทบแตใหกระทรวงศกษาธการดาเนนการสอบเอง ในทสดกระทรวงศกษาธการจงไดประกาศใชระเบยบกระทรวงศกษาธการ วาดวยโรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา ขน เมอวนท 20 กรกฎาคม 2514 ระเบยบสานกงานพระพทธศาสนาแหงชาต วาดวย โรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา พ.ศ.2546 โดยมวตถประสงคทจะใหการศกษาในโรงเรยนดงกลาวเปนประโยชนตอฝายศาสนจกรและฝายบานเมอง กลาวคอ ทางฝายศาสนจกรกจะไดศาสนทายาททด มความรความเขาใจในหลกธรรมทางพระพทธศาสนาอยางแทจรงเปนผปฏบตดปฏบตชอบดารงอย ในสมณะธรรมสมควรแกสภาวะสามารถธ ารงและสบตอพระพทธศาสนาใหเจรญสถาพรตอไปดวย ในระยะเรมแรก มเจาอาวาส 51 แหง รายงานเสนอจดตงตอกรมการศาสนา ปจจบนเปนสานกงานพระพทธศาสนาแหงชาต แผนกสามญศกษากระจายอยตามจงหวดตางๆ ทวประเทศ มโรงเรยน 400 แหง มนกเรยน จานวน 51,950 รป (สานกงานพระพทธศาสนาแหงชาต,2547, หนา 23)

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

12

สานกงานพระพทธศาสนาแหงชาตมภารกจเกยวกบการดาเนนงานสนองงาน คณะสงฆและรฐโดยการบารงสงเสรมกจการพระพทธศาสนาใหการอปถมภ คมครอง และสงเสรม พฒนางานพระพทธศาสนาดแลรกษาจดการศาสนสมบต พฒนาพทธมณฑลใหเปนศนยกลางทางพระพทธศาสนา รวมทงใหการสนบสนนสงเสรมพฒนาบคลากรทางศาสนา ทานบารงพทธศาสนศกษา เพอพฒนาความรคคณธรรมโดยสานกงานพระพทธศาสนาแหงชาต แบงสวนราชการออก เปน 6 กอง ดงน 1) กองกลาง 2) กองพทธศาสนศกษา 3) กองพทธศาสนสถาน 4) สานกงานพทธมณฑล 5) สานกงานศาสนสมบต 6) สานกเลขาธการเถรสมาคม (สานกงานพระพทธศาสนาแหงชาต, 2547, หนา 18 ) ดงภาพ

ภาพท 2 โครงสรางสานกงานพระพทธศาสนาแหงชาต

นายกรฐมนตร

สานกงานพระพทธศาสนาแหงชาต

กลมงานทรายงานตรงผอานวยการ

กลมพฒนาระบบบรหาร

กลมตรวจสอบภายในสานก

กองกลาง สานกงานพทธมณฑล

กองพทธศาสนศกษา สานกงานศาสนสมบต

กองพทธศาสนสถาน สานกเลขาธการมหาเถรสมาคม

สานกงานพระพทธศาสนาจงหวด

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

13

2.2 การบรหารงานบคคล

2.2.1 ความหมายของการบรหารงานบคคล ความหมายของการบรหารงานบคคล โดยทวไปนนไดมผใหนยามความหมายไวหลาย

ความหมาย เชน กตมา ปรดดลก (2532, หนา 82) ไดใหความหมายไววา หมายถง การจดและดาเนนการเกยวกบการวางแผนเกยวกบตวบคคลทปฏบตงานในองคการแตงตงการสรรหาผมความร ความสามารถทมจานวนเพยงพอเขามาดาเนนงานใหเกดประโยชนเตมท ตลอดทงการบารงรกษาสงเสรมและพฒนาสมรรถภาพของผปฏบตงานใหสามารถปฏบตอยางมประสทธภาพและบรรลผลสาเรจตามความมงหมายขององคการ

บณฑต อนทรชน (2526, หนา 1) ใหความหมายกวางๆ วา “การบรหารงานบคคล” หมายถง การดาเนนการเกยวกบบคคลในองคการนบตงแตเขามาปฏบตงานจนกระทงออกจากงานไป โดยเรมตงแต การวางนโยบายและแผนงานเกยวกบการจดอตรากาลง การกาหนดคณสมบตของผทจะเขามาทางาน การกาหนดชนและตาแหนงงาน การกาหนดอตราเงนเดอนและคาจางการสรรหาหรอการรบสมคร การสอบ การคดเลอก การบรรจแตงตง การใหทดลองปฏบตงาน การจดทาและเกบรกษาทะเบยนประวต การฝกอบรม การประเมนผลการปฏบตงาน การพจารณาความดความชอบ การเลอนชนเลอนตาแหนง การจดสวสดการ การรกษาสขภาพและความปลอดภย การปกครองบงคบบญชา การพจารณาโทษทางวนย การใหพนจากงานและการใหบาเหนจบานาญ

ธงชย สนตวงษ (2525 ,หนา 3) การบรหารงานบคคล หมายถง ภารกจของผบรหารทกคนและของผชานาญการดานบคลากรโดยเฉพาะทมงปฏบตในกจกรรมทงปวงทเกยวกบงานบคลากร เพอใหปจจยดานบคคลขององคการเปนทรพยากรมนษยทมประสทธภาพสงสดตลอดเวลาทจะสงผลสาเรจตอเปาหมายขององคการ

เสนาะ ตเยาว (2532,หนา 10) ใหความหมายของการบรหารงานบคคล คอ การจดระเบยบและดแลบคคลเพอใหไดประโยชนจากความรความสามารถของแตละบคคลใหมากทสดอนเปนผลทาใหองคการอยในฐานะไดเปรยบทางดานการแขงขนและไดรบผลงานมากท สดรวมถงความสมพนธระหวางผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชา ตงแตระดบสงสดและตาสดรวมตลอดถงการดาเนนการตางๆ อนเกยวของกบคนทกคนในองคการนน

ภญโญ สาธร (2517, หนา 7) ใหความหมายของการบรหารงานบคคล คอ การใชคนใหทางานใหไดผลดทสดภายในเวลาอนสนทสด สนเปลองเงนและวสดนอยทสด ในขณะเดยวกนคนทเราใชนนกมความสข มความพอใจทจะใหผบรหารใช พอใจทจะทางานตามทผบรหารตองการ

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

14

อกนยหนง คอ การบรหารใหบรรดาบรการตางๆ ของฝายผใหการศกษาดาเนนไปดวยดและเกดประโยชนตามความมงหมายของวงการการศกษา โดยอาศยเทคนคในการคดเลอกบคคลทมาทางานใหเหมาะสมและเทคนคในการพฒนาบคคลทมอยแลวใหมความรความสามารถทจะทางานใหเกดประโยชน ขณะเดยวกนกสงเสรมใหคนเหลานนมความเจรญกาวหนาไดรบผลตอบแทนเปนทพอใจและมความสขในการทางาน

วจตร ศรสอาน (2526, หนา 8) ใหความหมายของการบรหารงานบคคล คอ การใหไดมาซงบคลากรทมความรความสามารถเหมาะสมกบความตองการของหนายงาน โดยหนวยงานสามารถดงดดธารงรกษาและพฒนาบคคลเหลานนใหพงพอใจทจะปฏบตงานใหกบองคการนานทสดทจะนานได

ไนโกร (Nigro, 1973, p. 37) ไดใหความหมายของการบรหารงานบคคล คอ ศลปะในการเลอกสรรหาคนใหมและใชคนเกาในลกษณะทจะใหไดผลงานและการบรการจากบคคลเหลานนมากทสดทงปรมาณและคณภาพ

บช (Beach, 1970, p. 54) ไดใหความหมายของการบรหารงานบคคล คอ การวางนโยบาย การกาหนดแผนการเลอกสรร การฝกอบรม การกาหนดสงตอบแทนตาง ๆ การจดอตรากาลง การเสรมสรางแรงจงใจในการปฏบตงาน การเสรมสรางภาวะผนาตลอดการสรางมนษยสมพนธและบรรยากาศทดในการทางานในองคการ

กลาวโดยสรป บคลากรเปนปจจยทสาคญทสดของการบรหาร โดยเฉพาะอยางยงการบรหารการศกษาในหนาทของการบรหารทงน เพอใหหนวยงานสามารถดงดดและบารงรกษาคนด มความร ความสามารถไวในหนวยงานใหมากทสดและนานทสดเทาทหนวยงานตองการ การจะทาเชนนนได จะตองมการบรหารงานบคคลทดเปนสวนสาคญของการบรหาร

2.2.2 ความสาคญของการบรหารงานบคคล พะยอม วงศสารศร ( 2534, หนา 5 – 6 ) ไดสรปความสาคญของการบรหารงานบคคลไว

ดงน 1) ชวยพฒนาองคการใหเจรญเตบโต เพราะการบรหารงานบคคลเปนสอกลางใน

การประสานงานกบแผนกตางๆ เพอแสวงหาวธการใหไดบคคลทมคณสมบตเหมาะสมเขามาทางานในองคการ เมอองคการไดบคคลทมคณสมบตดงกลาวยอมทาใหองคการเจรญเตบโตและพฒนายงขน

2) ชวยใหบคคลทปฏบตงานในองคการมขวญและกาลงใจในการปฏบตงานเกดความจงรกภกดตอองคการทตนปฏบตงาน

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

15

3) ชวยเสรมสรางความมนคงแกสงคมและประเทศชาต ถาการบรหารทรพยากรมนษยดาเนนการอยางมประสทธภาพแลว ยอมไมกอใหเกดความขดแยงระหวางองคการและผปฏบตงานทาใหสภาพสงคมโดยสวนรวมมความสข

กตมา ปรดดลก(2523 ,หนา 82 – 83) กลาววา องคการหรอหนวยงานใดๆ จะเจรญ กาวหนาและมประสทธภาพตามเปาหมายทวางไวมากนอยเพยงใดนน ขนอยกบสมรรถภาพและคณภาพของผปฏบตงานควบคไปกบความร ความสามารถของผบรหารดวย หากผบรหารสามารถจดการเกยวกบเรองคนไดแลวปญหาอนๆ แทบจะหมดไปปญหาตางๆ ทเกดขนในองคการหรอหนวยงานตางๆ ในปจจบนลวนเปนปญหาทเกดจากการบรหารงานบคคลทขาดประสทธภาพของผบรหาร การบรหารงานบคคลทดจะชวยแกและลดปญหาได

สมพงศ เกษมสน(2526 ,หนา 2) กลาววา ความสาคญของการบรหารงานบคคลวา บรรดาปจจยทใชในการพฒนาประเทศนนกาลงคนนบไดวาเปนปจจยทสาคญทสดเพราะเหตวา ถาจานวนคนพอสมควร มความร ความสามารถเหมาะสมแกหนาทการงานและมการจดการทดแลว โอกาสทจะทางานใหไดผลดและประหยดยอมงายขนเปนอนมากจนอาจกลาวไดวา คนสาคญกวาเงนและสงของมากมายนก เพราะถาคนมความสามารถแลว ทกสงทกอยางจะสาเรจลลวงไปดวยดและรวดเรว

บรรยงค โตจนดา (2543, หนา 20 – 21) กลาววา ความสาคญของการบรหารงานบคคลนนนบวนทจะทวขนเรอยๆ ตราบใดทเรายอมรบความจรงวา ทรพยากรมนษยนนสาคญยงกวาปจจยการผลตอนๆ แมจะมเครองจกรกลเขามามบทบาทในการดาเนนธรกจมากขนและใชวทยาการสงขน มวสยทศนสามารถยอดเยยมเพยงใดกไมใชนาเครองเขามาแทนทคน ไมใชเขามาเปนนายคนเพราะคนตองเปนนายของเครองวนยงคา คอ เปนผสรางผใชเครอง เชน ผลตเครองคอมพวเตอร (Hardware) ผลตโปรแกรม (Software) สงใหเครองทาตามคาสงทาใหไดงานทละเอยดรวดเรวและมขอผดพลาดนอยลงหรอไมมเลย

ดงนน ความสาคญของการบรหารงานบคคล จงมดงตอไปน 1) เพราะธรกจอตสาหกรรมแขงขนกนมากขน จงเกดความตองการคนดม

ความสามารถสงมาทางานให 2) รฐเลงเหนความสาคญของการใชคนภายใตเงอนไขของยคสมยทางเศรษฐกจ

สงคมและการเมอง เชน ตามหลกมนษยธรรมสากลสทธมนษยชนขององคการสหประชาชาตและระเบยบทเกยวของใหทกหนวยธรกจถอปฏบต เปนตน

3) ความซบซอนและความกาวหนาทางเทคโนโลย ทาใหเกดการประดษฐคดคนวธการและเครองมอเครองใชมารบใชอานวยความสะดวกสบายใหแกการดารงชวตของมนษยใน

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

16

ลกษณะทแขงขนกนสนองความตองการของมนษยมากขน ทาใหเกดการแขงขนทางธรกจอตสาหกรรมไมมทสนสด แตละกจการทงในระดบประเทศจนระดบโลก จงตองทงสรรหาคดเลอกและเสรมสรางคนดไวใชงาน

4) พลงของสถาบนแรงงานทเตบโตและแขงแรงขน เปนแรงผลกดนใหนายจางตองมความสาคญเกยวกบการบรหารงานบคคลเพมขน เพอไมใหเกดปญหาแรงงานซงจะบนทอนความเจรญกาวหนาและความมนคงขององคการ ลองคดดวา ระหวางการนดหยดงานกบการเฉลยงานเรองไหนใหผลเบองปลายรายแรงมากกวากน

5) องคการใหญโตมากขน ตามสภาพการแขงขนและความเจรญทางเศรษฐกจ การแบงงานกนทาในองคการขนาดเลกจะมลกษณะคนเดยวทางานไดหลายอยาง แตเมอองคการขยายตวใชเทคโนโลยสงขนกตองการความชานาญเฉพาะอยางมากขน ซงบางแหงใชความชานาญเฉพาะอยางมากเกนไปกจะกระทาใหกระบวนงานบางอยางตดขดหรอรองาน ถาเกดความขดของในจดใดจดหนงขน ปญหาตางๆ เหลานจงตองการการบรหารงานบคคลทด

6) บทบาทของการจดการเปลยนไปจากเดมเปนอนมาก เพราะตองการผบรหารมออาชพจรง เพอมาบรหารงานยามวกฤตไดหรอจดการงานไดตามสถานการณโดยใชสหวทยาการเพอการแกปญหา เพราะความเปลยนแปลงของปจจยแวดลอมทงภายในองคการและภายนอกองคการเปลยนแปลงรวดเรวทนกบรหารตองตามใหทนและปรบตวใหทนอกดวย

7) พฤตกรรมศาสตรกาวหนาและเขาไปมบทบาทในการบรหารงานมากขน เพราะผบรหารจะตองเขาใจธรรมชาตของคนและธรรมชาตของงานมากขนดวย จงจะอยกบเพอนรวมงานในองคการไดดมสมานฉนท

สรปไดวา “บคคล” ในหนวยงานนนถอไดวา เปนปจจยสาคญทสดเพราะจะทาใหงานดาเนนไปประสบกบความสาเรจหรอลมเหลวกได เพราะบคคลเปนผใชทรพยากรในการบรหารตางๆ เชน เงน วสดอปกรณและการจดการ ถาหนวยงานใดมบคลากรทมคณภาพและสามารถรกษาธารงไว ดงดดใหเขาเหลานนปฏบตงานใหกบหนวยงานนานทสดแลวคดวา หนวยงานนนจะตองมประสทธภาพและมความเจรญกาวหนาตอไปในอนาคต

2.2.3 หลกการบรหารงานบคคล เมอไดมการกาหนดนโยบายเปนแนวทางกวางๆ ในการบรหารงานดานบคคลแลว ตอไป

กควรจะกาหนดรายละเอยดสาหรบนาไปใชในการปฏบต ซงหลกการตางๆ อาจเปลยนแปลงไปตามสถานการณได การกาหนดหลกการบรหารงานบคคลโดยทวไป ควรกาหนดไว ดงน

1) มความเปนธรรมในเรองอตราคาจาง ชวโมงการทางานและสภาพงาน (Working conditions)

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

17

2) แจงใหพนกงานไดรขาวคราวความเปนไปตางๆ ในสวนทเกยวของกบสวนไดสวนเสย ทงนายจางและฝายลกจางเปนการบรหารงานแบบระบบเปด (Open – management system) อยางเหมาะสม 3) ทาใหคนงานมความรสกวา ตนเองมคาและเปนสวนหนงขององคการ (Self – value oriented and accountability) ความเปนกนเองกบพนกงาน จายคาจางและคาแรงโดยยดถอความสามารถตองถอวา พนกงานมความสามารถดวยกนทกคน

จากหลกทวไปดงกลาว สามารถจาแนกรายละเอยดเปนแนวทางสาคญ 12 ประการ ในการจดระบบบรหารงานบคคล คอ

1) หลกความเสมอภาค โดยยดหลกการเปดโอกาสใหผมความสามารถทกคนมาสมครเขาทางานโดยไมกดกน

2) หลกความสามารถ ยดถอความร ความสามารถ หลกคณวฒเปนเกณฑในการเลอกสรรบคคลเขาทางาน รวมทงการพจารณาความด ความชอบและการเลอนตาแหนง

3) หลกความมนคง ยดหลกการปฏบตงานระยะยาว รวมทงการยดหลกเหตผล เมอมปญหาในการทางาน

4) หลกความเปนธรรมทางการเมอง ยดหลกการปฏบตงานใหบงเกดผลดไมใหความสาคญกบฝายใดฝายหนงโดยเฉพาะ

5) หลกการพฒนา ยดหลกการใหความสาคญกบทรพยากรมนษยโดยการสนบสนนการพฒนาบคลากร การใหความร การอบรม มการจดระบบนเทศและการตรวจตราการปฏบตงานทด เพอใหเกดความเจรญกาวหนาในหนาทการงาน

6) หลกความเหมาะสม ยดหลกการใชคนใหเหมาะสมกบงานโดยการแตงตงหรอมอบหมายงานทเหมาะสมกบความสามารถ

7) หลกความยตธรรม ยดหลกคณธรรมไมใหความสาคญกบพรรคพวกมการกาหนดคาตอบแทนใหเหมาะสมกบปรมาณและคณภาพของงานทรบผดชอบโดยเฉพาะไมเอาเปรยบ

8) หลกสวสดการ ยดหลกการบรการเพอเปนการสรางขวญกาลงใจใหแกบคลากรมการจดสถานททางานใหถกสขลกษณะ การรกษาสขภาพ ความปลอดภย

9) หลกเสรมสราง ไดแก ยดหลกการเสรมสรางจรยธรรมและคณภาพทงในการปองกนการ กระทาผดวนยในการปฏบตงาน

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

18

10) หลกมนษยสมพนธ การใหความสาคญกบสงคม มการสรางความสมพนธระหวางผบรหาร ผใตบงคบบญชาและผรวมงานดวยกน เพอการเสรมสรางบรรยากาศในการทางาน

11) หลกประสทธภาพ ยดหลกการทางานทมประสทธภาพและกอใหเกดประสทธผลในการทางานโดยเนนในดานการใชทรพยากรตางๆ ใหเกดประโยชนสงสด

12) หลกการศกษาวจยและพฒนา ยดหลกการพฒนาปรบปรงองคการใหมประสทธภาพและสามารถอยรอดได ระบบการบรหารทดจาเปนตองมการศกษาวจยปญหาอปสรรคตางๆ เพอจะไดนาเทคนควทยาการตางๆ มาพฒนาการบรหารงานบคคลใหมประสทธภาพยงๆ ขนไป

2.2.4 กระบวนการบรหารงานบคคล พนส หนนาคนทร (2542 ,หนา 7–16) ไดเสนอกระบวนการบรหารประกอบดวย 4 ขน คอ การวางแผนงาน การจดรปงาน การดาเนนงานและการประเมนผลงาน ขนตอนทง 4 ขนนจาเปนตองมความซาซอนกนอยในตว เชน เราจะตองวางแผนเพอจดรปงานรวมทงการประเมนการจดรปงานทไดทาไปแลวตามระยะเวลาหรอเมอสนสดกระบวนการจดรปงานกตาม ขนตอนทง 4 โดยสงเขป คอ 1) ขนตอนการวางแผน (Planning) เปนการคาดคะเนถงสงทจะทาตอไปตามระยะเวลาหรอตามลกษณะของกจกรรมทจะตองทาเพอใหบรรลถงจดหมายทไดกาหนดไว โดยพจารณาถงกาลงคนและกาลงเงนทมอยหรอคาดวาจะม ดงนน ในขนวางแผนจงมองคประกอบทจะตองมาพจารณา คอ จดหมายหรอเปาหมายขององคการหรอของหนวยงาน กาลงคนซงจะตองพจารณาทงปรมาณและคณภาพ ทงทมอยแลวหรอจะหามาใหครบตามความตองการทจะดาเนนงานและกาลงงานทจาเปนตองใช รวมทงการจดทางบประมาณเพอการใชจายตามลกษณะและความจาเปนของหนวยงานแตละหนวยในองคการนนๆ สงทจาเปนอยางสงในการวางแผนใดๆ กตาม คอ ขาวสารหรอขอมลทตรงตอเรองทเราจะทาในปจจบน เราคงยอมรบความสาคญของขาวสารขอมลเพอนามาประกอบการตดสนใจทจะวางแผนขอมลทไดมานนอาจจะเปนขอมลดบ ( Primary source) ขอมลประเภทน เราคงจะตองมาสรปลงเปนแนวความคดหรอเปนการสราง มโนทศนซงจะถกตองเพยงใดกยอมขนกบทงปรมาณและคณภาพของขอมลวา เชอถอไดมปรมาณทจะทาใหเราสรปไดอยางแนนนอนเพยงใด

ขอมลอกประเภทหนง คอ ขอมลทผานการแปลความหมายของคนอนมาแลวหรอเปนการบอกเลาจากคนอนอกตอหนง (Secondary source) ขอมลประเภทนทาใหเราเขาใจเรองราวตางๆ ไดงายขนและมากขนแตขอเสย คอ บางทเราอาจตกเปนเหยอของขาวสารเหลานน โดยเหตน

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

19

ถงจะเปนขาวสารทผานการสรปจากแหลงขาวมาแลว เรากจาเปนจะตองตรวจสอบความตรงของขาวสารทไดรบอกครงหนงเชนเดยวกน การนาแผนไปใชในทางปฏบต (Implementation) แผนทกแผนจะเปนเพยงกองกระดาษหากไมมมาตรการทจะนาแผนเหลานนไปใชทางปฏบต ดงนนในการวางแผนจงตองคานงอยเสมอวา จะนาไปใชในทางปฏบตไดอยางไร จะตองพจารณาถงสภาพแวดลอมเพยงใดเพราะสภาพแวดลอมบางอยางเราสามารถเอาชนะได บางอยางทาไดยาก ถาจาเปนจะตองทาจะเลอกทางไหน ในบางแหงคนงานทองถนมนสยทเรยกไดวา ถาเงนไมหมดจะยงไมมาทางาน เมอเปนเชนนจะใชคนทองถนไดขนาดไหนหรอจะมาใชคนจากทองถนอนอาจจะมความขยนกวาแตจะตองเสยคาใชจายเรองทพกเพมขนเพยงใดลกษณะพเศษเหลานมกจะไมเดนตามกฎหรอขอบงคบ ดงนน ในการวางแผนจงตองมองใหซงลงไปถงรายละเอยดตางๆ จนกวาจะเกดผลเปนแนวทางสาหรบนาแผนไปใชในการปฏบตจรงๆ แผนงานทไดวางไวถงแมจะรอบคอบสกเพยงไรโอกาสทจะคลาดเคลอนไปจากความเปนจรงกอาจเกดขนไดเสมอ การแกปญหาในกรณน คอ การมแผนสารองโดย ตงสมมตฐานวา หากเหตการณไมเปนไปตามทคาดหวงควรจะใชแผนอะไรตอไปหรอในการจดทาแผนงานนนควรใหมความออนตวสามารถทจะปรบปรงแผนงานทใชอยเดมไดทนท การทจะบอกไดวา ควรจะปรบแผนหรอไมกขนอยกบการพจารณาดวา การปฏบตทผานมาเปนไปตามจดหมายขององคการเพยงไร หากตองเปลยนแผนกจะตองคดตอไปถงคนปฏบตตามแผนดวยวา ควรจะเปลยนหรอปรบปรงใหเหมาะกบแผนทจะใชใหมเพยงใด

2) ขนจดรปงาน ( Organizing ) หมายถง การจดแบงงานขององคการออกเปนสวนๆ ตามภาระหนาททจะตองปฏบตมงตรงตอจดหมายขององคการแตละสวน ทแบงออกไปนนจะตองมลกษณะทสามารถตอบสนองความตองการขององคการไดอยางมเอกภาพ เชน การแบงงานของบรษทออกเปนฝายตางๆ เชน ฝายการตลาด ฝายผลต ฝายขาย ทงนยอมขนอยกบขอบเขตและภารกจของบรษทนนๆ เปนหลกในการจดรปงานนนมขอควรสงเกต คอ (1) แตละหนวยงานจะตองเขาใจขอบเขตหนาทของหนวยนนอยางชดเจน เชนการจดทาพรรณนางาน (Job Description ) ไวเปนคมอการปฏบตงาน

ปญหาเรองน คอ งานบางอยางระบชดตายตวไดลาบากเพราะอาจจะมลกษณะเปนนามธรรม จงมกจะมความขดแยงกนอยเสมอวาเปนงานของฝายใดแน การประชมชแจงใหเขาใจกนจงเปนสงทตองทา การมรายละเอยดไปใหอยางเดยวยงไมพอ เพราะการตความของคนเราอาจจะแตกตางกนดวยปจจยพนฐานสวนบคคล แมแตการใชภาษากตาม

(2) ควรจะตองทาแผนผงแสดงสายงานไวอยางชดเจน ในกรณนหากเปนองคการเอกเทศกไมสจะมปญหาแตถามสาขาเกดขน การจะเขยนแผนผงแสดงสายงานใหครอบคลมทงหมดอาจจะทาไดยากในกระดาษแผนเดยว เพราะยงมากสาขาขนลกษณะของงานกจะ

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

20

เปน 3 มต จงไมสามารถเขยนลงบนแผนกระดาษทม 2 มตไดอยางชดเจน นอกจากจะมการชแจงใหเปนทประจกษในแผนผงแสดงรปงานนนกจะตองแสดงสายงานบงคบบญชาและสายงานทเปนทปรกษาหรอทาหนาทประสานงานอาจจะมสายงานอกแบบหนง คอ สายงานเฉพาะกจทจดขนเพอชวยเหลอกได

(3) เมอแบงงานใหไปรบผดชอบทไดรบมอบหมายสงทจะตองตดตามไปดวย คอ อานาจในการสงการภายในขอบเขตความรบผดชอบทไดรบมอบหมาย

ขอควรระวง คอ เมอมอบอานาจใหแลว ผบรหารกไมควรจะเขาไปยงกบกจการภายในขอบเขตงานทมอบใหไป มฉะนน การปกครองบงคบบญชาในหนวยงานยอยกจะขาดความเปนเอกภาพ แตทงน ไมไดหมายความวาผบรหารจะไมยอมรบทราบความเปนไปในหนวยงานนนเลย การใชมาตรการบางอยางควบคม เชน การประชมหวหนาหนวยงานยอย การรบฟงความคดเหนจากพนกงานดวยวธการตางๆ กควรจะจดใหมขนเพอปองกนการดาเนนงานทอาจเกดความผดพลาดขนทงนรวมถงความผดพลาดอนเกดจากการปกครองบคลากรในความรบผดชอบดวย (4) วธการดาเนนชวตของคนในสงคม ซงบางทเรยกวาวฒนธรรมนนกควรจะนาเขามาพจารณาเพอใชใหเกดประโยชนแกองคการดวย เชน ในแตละองคการกมกจะมการจบกลมเปนการภายใน เชน คนทจบมาจากสถาบนเดยวกน กลมทมความสนใจบางอยางรวมกน กลมเหลานบางทเรยกวา องคการอรปนย (Informal Organization) หนาทของผบรหารตอกลมเหลาน คอ จะทาอยางไรจงจะใชประโยชนจากกลมเหลานใหเปนประโยชนตอองคการไมสรางความเสยหายหรอกอใหเกดการหยอนประสทธภาพในการทางาน

เปนหนาทของผบรหารทจะตองมองโครงสรางของรปงานทจดขนใหเหนอยางชดแจงและเขาใจความสมพนธระหวางหนวยงานนนมความจาเปนมากกวาทจะเหน แตเพยงแผนผงจดรปงานเทานน ยงผบรหารมองไดลกมากเทาไร ความสามารถทจะดาเนนงานรวมทงการปรบปรงงานกยงจะแจมแจงมากขนเทานน

3) ขนดาเนนงาน ( Executing) ในการดาเนนงานนนอาจจะตองมกจกรรมหลายอยางเกดขนในขณะเดยวกนและสงทจะกลาวตอไปนขอไดโปรดอยาเขาใจวาเปนขนตอนยอยในขนการดาเนนงาน ใหนกถงแตเพยงวา เปนองคประกอบทอยในขนการดาเนนงานเทานนองคประกอบเหลาน คอ

(1) การสงการ (Directing) เปนกจกรรมทผบรหารชนาหรอสงใหผใตบงคบ บญชาดาเนนงานไปสจดหมายทตองการ มผเปรยบไววา การสงการมลกษณะเปนการปลดปลอยอานาจทมอยสงถายไปยงผใตบงคบบญชา กอใหเกดความเคลอนไหวจนเกดเปนงานขนและเนอง จากการสงการใดๆ ออกไปนนผสงจะตองแลเหนผลทจะเกดขนลวงหนาวาจะเปนไปทางใด ควรจะ

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

21

สงหรอไมควรซงกจะตองนามาพจารณาอยางรอบคอบ ถงแมวาบางครงอาจจะเปนงานประจา แตผบรหารจะ ตองคานงถงจงหวะและโอกาสทจะสงการอยดวย

ในบางตาราพยายามหลกเลยงคาวา สงการ เพราะดจะเปนเผดจการ เนองจากผรบคาสงไมมสทธจะโตแยง บางทจงเลยงไปใชคาวา กระตน(Motivate) หรอเรา (Stimulate) แตจะใชคาใดกตาม ความหมายกคอ การกาหนดใหผใตบงคบบญชาปฏบตตามความคดอนไดผานการพจารณาถงผลไดผลเสยจากผบงคบบญชาแลว

ดงนน ในการสงการใหมการปฏบตผสงจงตองดขดความสามารถของผรบคาสงเชน ภาษาทใชโดยเฉพาะทเปนภาษาทางเทคนคของงานนน ๆ บางครงเราพบวา การสงการของเราไมไดรบการตอบสนองทงน อาจเปนเพราะผรบคาสงเขาใจคาสงไมดพอ ซงอาจจะเปนไปไดวาไมเขาใจจรงๆ แลวไมกลาถามใหเขาใจหรออาจจะพยายามเขาใจผดเพอหลกเลยงการกระทา ดงนน ในการสงการกจะตองมการทาความเขาใจวา เจตนารมณของผสงกบความเขาใจของผรบตรงกนยงผสงมความฉลาดหรอประสบการณสงกวาผรบคาสงมากเพยงใด ความคลาดเคลอนจากสงทผสงคดวานาจะเปนกมากขนเพยงนน ทางหนงทจะแกปญหานคอ การวางพนฐานความเขาใจกนเสยกอนโดยเฉพาะถาเปนเรองใหมสาหรบผรบคาสง

คาสงอาจจะเปนลายลกษณหรอเปนวาจากได ขนอยกบเรองทจะสงวา มความสาคญเพยงใด ตองการความรวดเรวเพยงใด มรายละเอยดมากนอยเพยงใด มขนตอนการปฏบตซบซอนหรอจะตองเกยวของกบหนวยงานขางเคยงเพยงใดจะตองมการเกบเปนหลกฐานสาหรบอางองเพยงใดหรอมความหางไกลระหวางผสงกบผรบคาสงเพยงใด เปนตน

ในการสงดวยวาจาอาจจะใชเทคนคตางๆ เชนการขอรอง ขอความรวมมอ ถามความสมครใจ เปนตน จะใชเทคนคใดๆ กตามผบรหารจะตองแนใจเสยกอนวาจะไดรบการตอบสนองในทางทตองการ มฉะนน กจะไมเกดผลตามทตงเปาหมายไว เชน ปฏเสธการขอรองเพราะถอวาไมไดสง ผเขยนเชอวา ถาขวญหรอนาใจในการทางาน (Morale) ของผปฏบตงานอยในระดบสงมความศรทธาในตวหวหนางานอยดวยแลว การใชการขอรองจะทาใหผรบคาสงทาดวยความเตมใจสามารถหวงผลไดอยางสงและรกษาความสมพนธอนดภายในหนวยงานไดอยางดดวย

(2) การควบคมงาน (Controlling) เปนกระบวนการตดตามและตรวจสอบการดาเนนงานวา เปนไปตามแผนงานทไดกาหนดไวเพยงใด การควบคมงานจงมความจาเปนทจะตองการทาอยตลอดเวลา หากมความเบยงเบนไปจากแผนงานทกาหนดไวกจาเปนจะตองมการปรบปรงแกไขการปฏบตงานหรออาจเปนไปไดวา อาจจะตองหนกลบมาพจารณาแผนงานอกครงหนงกเปนได

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

22

การควบคมงานแบงออกไดเปน 2 วธใหญๆ คอ การควบคมทางตรง เชน ไปตรวจดวา การทางานเปนไปอยางไร อกวธหนงเปนการควบคมทางออม เชน การใหรายงานผลการปฏบตงานตามหวงระยะเวลาหรอควบคมงบประมาณ การใชจายเงน เปนตน

(3) การประสานงาน (Co–ordinating) ในกระบวนการดาเนนงานนนผบรหารจะตองดวางานทกประเภทดาเนนไปอยางสอดประสานกน มความกาวหนาไปตามขนตอนตามทไดวางแผนไว โดยเหตนจงอาจกลาวไดอกอยางหนงวา เจตนารมณของการประสานงานกเพอกอใหเกดความเปนเอกภาพในการดาเนนงานนนเองและมความหมายตอไปวา ผใตบงคบบญชาคนหนงจะอยใตบงคบบญชาของหวหนาระดบสงขนตามสายงานบงคบบญชาตามลาดบชนเพยงคนเดยว การสงการกไมควรมการขามขนกน

อปสรรคสาคญในการประสานงาน คอ ความรสกวา งานทเกดขนไดนนไมใชฝมอของตวคนเดยวจาตองพงพาคนอน ทาใหตวเองรสกวา มความสาคญนอยลง ความรสกเชนนเปนอนตรายตอองคการเปนอยางมาก เพราะจะทาใหเกดการทางานตามใจตวเองเพอหนวยงานหรอเพอตนเองโดยเฉพาะหากปรากฏการณเชนนเกดขน ผบรหารจะตองรบตรวจสอบดวา ขวญในการทางานตกตาลงเพยงใด การทางานทดนนควรจะอยภายในบรรยากาศททกคนทาเพอสวนรวมและสวนรวมกจะตองชวยแตละคนใหสามารถทางานไดดทสดเพอบรรลถงจดหมายขององคการใหได ปญหาทเกดขนบางทเกดจากความขดแยงดวยเหตสวนตว เชน ความอจฉาทคนหนงทางานไดดกวา ไดรบคาชมเชยจากผบงคบบญชามากกวาหรอแมแตเพราะไมชอบหนา ไมชอบบคลกภาพของกนและกนกได สงทตามมากคอการจบจดออนของคนทเราไมชอบ แทนทจะขดแยงเรองงานกลายเปนความขดแยงเปนสวนตวแทนทองคการจะใชงานจากคนเหลานไดเตมทกลบจะตองหยอนพลงลงไป เพราะความไมรวมมอและทเลวทสดกคอกลายเปนหนอนบอนไสขององคการไปโดยไมรตวผบรหารไมควรจะยอมรบการทางานทขามขนตอน ถงแมวาจะทาใหงานเรวขนกตามเพราะหากปลอยไป การลดวงจรจะเกดขน ทาใหการจดรปงานทไดกาหนดไวแทบจะหมดความหมายไปโดยสนเชง การทางานตอไปกจะไมเปนระบบ ในทสดทจะตองเดอดรอนกคอ ตวผบรหารเองทจะตองคอยแกปญหาทตวเองปลอยปละละเลยมาตงแตแรก

(4) การสอสาร (Communication) เปนกระบวนการทคนสองฝายสามารถสงและรบสารซงกนและกนไดอยางตรงตามเจตนารมณทตองการ ความจรงความสามารถในการสงและรบสารซงกนและกนนน มความจาเปนอยทกขนตอนในการปฏบตงาน ไมวาจะเปนขนวางแผนหรอขนใดกตาม หากไมสามารถพดกนหรอเขยนใหกนรเรองไดแลวงานตางๆ กจะไมสามารถดาเนนไปไดตามจดหมายทตองการในการสอสารนนเราใชการพดเปนสวนใหญองคประกอบสาคญในการพด คอ คาพดและความหมายคาทใชนาเสยงและสหนา (Facial

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

23

Expression) รวมทงทาทางอนประกอบดวยมารยาทในการพดดวยอปสรรคทมกจะพบอยเสมอ คอ การตความหมายคาพดไมตรงกน เพราะประสบการณทมมาแตเดมอาจจะแตกตางกนการใชภาษาทผฟงไมคนหแตกไมกลาถามเพราะกลวจะถกหาวาโงหรอคดเอาเองวา คงหมายความเชนนนเชนน การเปลงเสยงอาจจะไมชดโดยเฉพาะผบรหารทสงอาย ซงอวยวะสาหรบเปลงเสยงอาจจะทาหนาทไดไมเตมทหรอเสยงเบาจนแทบจะไมไดยนวาพดอะไร เมอไดรบการทกทวง เชน บอกวาไดยนไมชดกโกรธ นาเสยงทาใหความรสกของผฟงเปลยนได อาจจะเปลยนไปในทานองเหนใจหรอโกรธกตามท เชน คนทไมชนกบเสยงกระดางเมอพบกบผบงคบบญชาทเสยงกระดางความรสกทไมดกยอมจะเกดขน สวนการแสดงออกทางสหนา ซงความจรงมกจะแสดงออกทางตามากกวาในเมอความคดเหนขดแยงกนสงทจะตองระวงใหมาก คอ ความพยายามไมใหมพรธทดวงตา ผบรหารบางทานเมอจาเปนจะตองสนทนากบผใตบงคบบญชาทแนใจวาอาจจะตองมความคดเหนขดแยงกน กจะใชแวนตาสทบเพอปองกนไมใหอกฝายหนงเหนแววตา เพราะการแสดงอารมณโกรธออกมาอยางชดแจงนนทาใหเสยผใหญไดงายๆ การฟงกมสวนสาคญในการสอสารเชนเดยวกน เพราะผฟงอาจจะแปลความหมายของคาทพดหรอเขยนแตกตางกน เชน คาวา คานยมอาจจะหมายถง ความยดมนในคณคาใดคณคาหนงทไดผานการกลนกรองมาแลวอยางรอบคอบ หรออาจจะหมายเพยงสงทเรานยมชมชอบโดยไมไดนกถงคณคาอนแทจรงยงคาพดนนมลกษณะเปนนามธรรมมากขนเทาไร โอกาสทจะแปลความหมายตางกนกมมากขนเทานน

4) ขนประเมนผลงาน (Evaluating) ทกระยะของกระบวนการบรหารควรจะมการประเมนผลของการกระทาทไดผานไปแลววา สามารถบรรลจดหมายทไดกาหนดไวเพยงใดดวยคณภาพสงตาเพยงไร

หลกสาคญของการประเมนผลงานจะตองยดจดหมายขององคการเปนหลก ไมวาจะเปนงานของหนวยงานยอยแลวจะตองคานงถงอยเสมอวา จดหมายเหลานนจะตองมงตรงตอจดหมายของหนวยงานใหญหรอขององคการ ดงนน ยงจดหมายมความชดเจนเปนรปธรรมมากเทาไรกยงสามารถประเมนผลงานไดแนนอนเทานนการประเมนผลงานอาจแบงเปนระยะๆในการดาเนนงานได 2 ประการ คอ

(1) การประเมนผลงานตามหวงเวลาทกาหนดไว (Formative Evaluation) การประเมนในลกษณะนเปนการประเมนผลงานหลงจากทไดปฏบตงานไประยะหนง เมอผลการประเมนปรากฏวา เปนไปตามแผนงานกดาเนนงานตอไปได หากไมเปนไปตามแผนงานกอาจจะตองมการปรบปรงวธการปฏบตงานหรออาจจะมการพจารณาปรบปรงแผนงานใหสอดคลองกบสภาพความเปนจรง

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

24

มองอกแงหนง การประเมนผลงานในลกษณะนอาจจะเปนการประเมนสวนยอยขององคการเพอใชเปนรากฐานในการทจะสรปเปนผลงานสวนรวมขององคการกได

(2) การประเมนผลงานเมอสนสดโครงการ (Summative Evaluation) เชน เมอสนป ทงนเพอจะดวา เปนภาพรวมผลงานททาไปในระยะ 1 ปนน ไดรบผลสาเรจตามจดหมายเพยงใด

ขอสงเกตในการบรหารงานบคคล 1) ในแตละขนยอมถอเปนการปฏบตงานอยางหนงจงอาจจะมขนยอยอยในขน

ใหญ กลาวคอ ในขนวางแผนอาจจะตองมการวางแผนเพอจดรปงานไปจนถงวางแผนเพอการประเมนผลงาน

2) ขนประเมนผลงานควรจะเปนตวบงชถงประสทธผลของงานทไดทาไวแลว เชน ในระยะ 1 ป วาประสบความสาเรจตามแผนทไดกาหนดไว อนเกดจากจดหมายและนโยบายขององคการเพยงใด หากไดรบผลสาเรจกมทางเลอกตอไปวา จะดาเนนไปแบบเดมหรอเปลยนแปลงใหดขนหรอจะขยายงานใหใหญขน เมอตดสนใจไดวา จะเลอกทาประการใดแลวกจะตองเรมตนวางแผนใหม อาจจะเปนการปรบแผนหรอขยายแผนยอยทงนยอมขนอยกบจดหมายและนโยบายทสรางขนมาใหม

3) ทกขนตอนในการดาเนนงาน กลาวคอ ขนวางแผนจนถงขนประเมนผลงานกจะตองไดรบการประเมน ดงนน จงอาจจะตองมการประเมนผลงานทงตวแผน วธการแผนรวมทงการนาแผนไปใชในทางปฏบตและแมแตขนประเมนผลงานกควรจะไดรบการประเมนวา มความเทยงตรงเพยงใด มขอบกพรองตรงไหนและวธการประเมนนนเปนทเขาใจกนทงผประเมนและผรบการประเมนเพยงใด

2.3 การบรหารงานของผบรหารในโรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา กลมท 12 จานวน 6 ดาน

เพอการพฒนาคณภาพการบรหารงานภายในโรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญ

ศกษา ไดจดใหมระบบสายงานการบรหารจดการมการทางานทมเปาหมายในแตละฝายไดดาเนนการทชดเจนสามารถตรวจสอบ ตดตาม ประเมนผลงานไดและเพอพฒนาการบรหารงานเขาสระบบการประเมนคณภาพการศกษาภายในโรงเรยนใหเปนไปดวยความเรยบรอย (คมอคร–นกเรยนโรงเรยนพระปรยตธรรมวดโสธรวราราม ,2550 ,หนา 16)

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

25

ผจดการ มหนาทจดหางบประมาณ สนบสนนและสงเสรมการเรยนการศกษาในดานอาคารสถานท วสดอปกรณ การจดหาทนการศกษาเปนทปรกษาใหคาแนะนาอาจารยใหญเพอการบรหารงานทมประสทธภาพ

อาจารยใหญ มหนาท กากบ ดแล ควบคม ตดตามประเมนผลงานของบคลากร ศกษาวเคราะห ประเมนผลการดาเนนงาน ดานการบรหาร การจดการศกษา วางแผนงานในดานตางๆ ประสานงานกบทกฝายและรายงานตอผจดการ ผชวยอาจารยใหญ มหนาท กากบ ดแล ควบคม ตดตามประเมนผลงานของบคลากร ศกษา วเคราะห ประเมนผล การดาเนนงาน ดานการบรหาร การจดการศกษา วางแผนงานในดานตางๆ ประสานงานกบทกฝายและรายงานตออาจารยใหญ หวหนาฝาย มหนาทชวย กากบ ดแล แบงงาน ปฏบตงานทรบผดชอบ ควบคม ตดตาม ประเมนผลงานของฝายและบคลากรภายในฝาย ตดตอประสานงานกบฝายอนๆ ทเกยวของและรายงานตอผชวยอาจารยใหญและอาจารยใหญตามลาดบ ฝายวชาการ มหนาท จดสรรคร เจาหนาท บรรจเขาปฏบตงานใหเหมาะสมกบรายวชาจดสรรครทาหนาทหวหนาหมวดใหดาเนนการเปนไปตามระเบยบงานทะเบยนและวดผล จดหาสอวสด อปกรณในการเรยนการสอนใหเพยงพอ พรอมใชและวางแผนงาน/โครงการ ในการดาเนนงานในทกเรองใหเรยบรอยและงานอนๆ ทไดรบมอบหมาย

ฝายบรหารงานบคคล มหนาท จดกจกรรมตางๆ ใหกบนกเรยน กากบ ดแลและแตงตงคณะกรรมการนกเรยน จดครปฏบตหนาทครเวร ครประจาชน ดแลตรวจสอบอาคารสถานท ยานพาหนะใหสามารถใชการไดตลอดเวลา มอบหมายงานใหเจาหนาทปฏบตงานใหเปนไปตามระเบยบทวางไวและงานอนๆ รบมอบหมาย ฝายบรหารงบประมาณ มหนาท ดแลเรองสวสดการของครและนกเรยน งานการเงน–บญชทาหนาทประชาสมพนธของโรงเรยนใหความรเรองอนามย ดแลสขภาพนกเรยน เปนธระนานกเรยนทไมสบายสงโรงพยาบาล ดแลสภาพแวดลอมภายในโรงเรยนใหเกดประโยชนตอการเรยนรและงานอนๆ ทไดรบมอบหมาย

ฝายบรหารทวไป มหนาท ตดตอประสานงานทงภายในและภายนอกโรงเรยน งานเกยวกบหนงสอเขา– ออกทงภายในและภายนอก งานตดตามประเมนผลงาน รายงานขอมลสถตตางๆ และงานอนๆ ทไดรบมอบหมาย

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

26

แผนภมการบรหาร โรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา กลมท 12

ภาพท 1 แผนภมการบรหาร

ผจดการ

อาจารยใหญ

คณะทปรกษา คณะกรรมการสถานศกษา

ผชวยอาจารยใหญ

หวหนาฝายการบรหารวชาการ

หวหนาฝายการบรหารงบประมาณ

หวหนาฝายการบรหารงานบคคล

หวหนาฝายการบรหารทวไป

- การพฒนาหลกสตสถานศกษา - การพฒนากระบวนการเรยนร - การวดผลประเมนผลและการเทยบโอนผลการเรยน - การวจยเพอพฒนาคณภาพ การศกษา - การพฒนาสอนวตกรรมและเทคโนโลย - การพฒนาแหลงการเรยนร - การพฒนาระบบการประกน คณภาพ - แผนปฏบตการโรงเรยน - จดการเรยนการสอน/คร ประจาชน - สอโสตทศนปกรณ - การนเทศการศกษา - การแนะแนวการศกษา - ประสานความรวมมอในการพฒนาวชาการกบสถานศกษาอน - งานอน ๆ ทไดรบมอบหมาย

- จดทาแผนงบประมาณประจาป - ตรวจสอบตดตามประเมนผลและรายงานผลการดาเนนงาน - การระดมทรพยากรเพอการศกษา - การบรหารการเงนและการบญช - งานอนามยนกเรยน - งานหองสมดโรงเรยน - งานออมทรพยและสวสดการ - งานโภชนาการและอาหารกลางวน - งานอน ๆ ทไดรบมอบหมาย

- การวางแผนอตรากาลงและกาหนดตาแหนง - การสรรหาและคดเลอกบคลากร - วนยและการรกษาวนย - งานปกครองนกเรยน - งานสงเสรมกจการนกเรยน - งานสงเสรมศลธรรม - ครเวร /นกการภารโรง - ยานพาหนะ - กจกรรมโรงเรยนและชมชน - จดทาสามะโนโรงเรยน - งานอน ๆทไดรบมอบหมาย

- การดาเนนงานธรการ - งานสารบรรณ - งานเลขานการ - งานเทคโนโลยสารสนเทศ - การประสานและพฒนาเครอขายการศกษา - การดแลอาคารสถานทและสภาพแวดลอม - งานบรการสาธารณะ - การจดระบบควบคมภายในหนวยงาน - งานบรหารวสดและสนทรพย - การจดระบบการบรหารและพฒนาองคการ - การสงเสรมสนบสนนการศกษา - งานประสานราชการกบ เขตพนทการศกษา - งานประชาสมพนธ - สงเสรมสนบสนนดานวชาการ - งานอน ๆทไดรบมอบหมาย

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

27

การบรหารงานบคคลตามทฤษฎของ Flippo (1984, p.p109–497) ไดกาหนดขอบขายของการบรหารงานบคคลไว 6 ดาน ดงตอไปน

2.3.1 การสรรหาบคลากร

“ความสาเรจขององคการขนอยกบคณภาพของบคคลฉนใด การสรรหาและการคดเลอก

พนกงานยอมมความสาคญทจะตองดาเนนการดวยความรอบคอบฉนนน” มคากลาวกนวาทรพยากรบคคลเปนสนทรพยทสาคญยงขององคการ ความสาเรจหรอความลมเหลวใดๆ จะเกดขนในองคการนนเปนผลเนองมาจากความสามารถในการจดการภายในองคการ ฉะนน จงมความจาเปนอยางยงทองคการจะตองไดบคคลทมคณสมบตและความสามารถทเหมาะสมเขามาดาเนนงานและปฏบตภารกจตางๆ ทกาหนดขนในองคการ การสรรหา (Recruitment) คอ กระบวนการในการแสวงหาและจงใจผสมครงานทมความสามารถเขามาทางานในองคการ กระบวนการนจะเรมตนตงแตการแสวงหาคนเขาทางานและสนสดเมอบคคลไดมาสมครงานในองคการ การสรรหาจงเปนศนยรวมของผสมครงานเพอดาเนนการคดเลอกเปนพนกงานใหมตอไป การสรรหาบคลากร คอ การคนหาบคคลตางๆ ทมความสามารถในการทจะมาสมครงานในตาแหนงทวางอยภายในองคการหรอคาดวาจะวางในอนาคตขางหนาเพอตาแหนงทตองการ การสรรหาจงเปนการดาเนนงานในกจกรรมหลายๆ อยางทหนวยงานไดจดทาขน เพอจะจงใจผสมครทมความรความสามารถมคณสมบตเหมาะสมตามทหนวยงานตองการใหเขามาทางานเพอชวยใหหนวยงานประสบความสาเรจตามจดมงหมาย การสรรหาบคลากรสาหรบบรษทเลก ๆ อาจกนเวลาและใชเงนมาก แตถาไดคนไมดมาทางานดวยแลวจะทงเสยเวลาและคาใชจายมากกวา ดงนน การสรรหาบคลากรจงควรทาดวยความรอบคอบและใหไดคนดมาทางานไดจรงๆ งานดานการบรหารบคคลจะปฏบตไดผลหรอไมขนอยกบสภาพของบคคลทรบเขามา องคการนนกจะมความพรอมทจะปรบตวใหเขากบสถานการณทงภายนอกและภายในไดเปนอยางด ขนแรกในการสรรหาบคลากร ตองมการทารายละเอยดของงานขนมากอนเปนใบพรรณนางานซงเปนรายละเอยดของหนาทจะตองทาในปจจบนและเปนงานทตองพฒนาใหดขนในอนาคตเชนกนไดมการกาหนดลกษณะงานแลวทาใบพรรณนางานหรอใบแสดงรายละเอยดของงานเอาไว มดงน 1) หนาทและความรบผดชอบของแตละตาแหนงงาน

2) เงอนไขการจางงาน เงนเดอน คาจาง สวสดการ เวลาทางาน 3) เทคนคเฉพาะตาแหนง (Technical aspects of the post)

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

28

เมอทาใบพรรณนางานเฉพาะตาแหนงแลว ขนตอไปตองตงคาถามวา ตองการอะไรจากพนกงาน ดงนน จงทาใบบอกรายละเอยดลกษณะเฉพาะของงานซงประกอบดวยอาย ประสบการณ ความสามารถและคณสมบตเฉพาะตว ซงไดจากขอมลในใบสมครงานของผทรบเขาทางาน สวนความตองการอนๆ อาจระบไวกได เชนใบขบขสมาชกสมาคมตางๆ และเมอพจารณาแลวจะเหนวา การทาใบพรรณนางานนนเนนเรองงานเปนสาคญ สาหรบการทาขอมลลกษณะเฉพาะของงานเนน เรองงานวา เหมาะกบคนเชนไร เปนการจบคระหวางคณสมบตของคนใหเขากบลกษณะหรอความตองการของงานนนๆ เปนจดหมายของการจดสรรหาบคคล (1) เพอใหไดบคคลทมความร ความ สามารถเหมาะสมกบตาแหนง (2) เพอขจดและหลกเลยงปญหาตางๆ ทอาจเกดขนในอนาคต (3) เพอประโยชนสงสดของฝายลกจางและนายจาง

กระบวนการสรรหาบคคล ขนตอนกระบวนการสรรหาพนกงานนนอาจสรปเปนขนตอนตางๆ ดงน คอ

1) การกาหนดลกษณะงาน ขนตอนน คอ ในการออกแบบงาน และการวเคราะหงานซงเปนขอมลพนฐานใหเขาใจไดชดแจงถงลกษณะของงานในแงมมตางๆ ทเกยวของกบการเกบรวบรวมและวเคราะหขอมลตางๆ ของงานทปรากฏอยในองคการและเมอไดทราบความจรงเกยวกบงานแลวกจะพยายามประมวลและสรปเอาไวดวยคาพดหรอคาพรรณนาทบนทกไว ทงนเพอใหสามารถทราบถงสงตางๆ ทงหลายทเปนงาน ทคนเขามาทางานจะตองเกยวของในฐานะทตองเปนผทางานนนๆ

2) การพจารณาการวางแผนการสรรหา หมายถง การพจารณาเกยวกบเทคนควธทจะใชสรรหาพนกงาน ซงควรจะเปนวธทมประสทธภาพทจะชวยใหสามารถสอความไปถงกลมบคคลทบรษทตองการไดโดยตรงมากทสด เชน การพจารณาวา ควรใชโฆษณาทางหนงสอพมพ วทยหรอการตดตอกบกลมอาชพหรอสานกจดหางาน เปนตน

นอกจากน การวางแผนการสรรหายงรวมความไปถงการพจารณาแหลงทจะไปทาการสรรหาอกดวย เชน ถาเปนการสรรหาจากภายนอกแหลงใหญๆ กมกจะเปนจากสถานศกษาหรอกรมแรงงาน เปนตน

ในเรองของการวางแผนการสรรหาทจะพยายามใหแนใจไดวา ควรจะเสาะหาจากผใดและดวยวธการอยางไร เพอใหไดผสมครจานวนหนงทเหมาะสมทจะนาคดเลอกตอไปนน ผบรหารบางคนเขาใจวา เปนขนตอนทไมสาคญนกซงเปนเรองผดเพราะการวางแผนสรรหาพนกงานนเปนสงสาคญยงกวาทคด กลาวคอ แทจรงในการสรรหาพนกงานจะทาใหไดผลนนยอมตองมคนทสรรหามาใหกลนกรองคดเลอกในจานวนทมากพอตามสมควรจากจานวนทงหมดใหเหลอเพยงเฉพาะผทมความสามารถจรงๆ ซงนบเปนเรองยากเพราะถาหากเกรงจะมปญหาทไมสามารถหาคนจาก

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

29

ผสมครจานวนมากๆ ออกมาไดและมงแตจะลดจานวนของผสมครใหเหลอเพยงจานวนนอยภายในเขตจานวนทจากด ในกรณเชนน การจาเปนตองเลอกคนทตองการออกมาจากกลมเลกกจะไมสามารถทาได ในทางตรงกนขาม หากมไดมการวางแผนโดยมขอบเขตไวบาง การเหวยงแหโดยใชวธสรรหาแบบครอบจกรวาลจะเปนภาระทตองเสยทงเวลาและคาใชจายอยางมากมาย

3) การพจารณาสรางรายละเอยดใหเกดการจงใจในการสรรหา กลไกทสาคญทสดของการสรรหาทมประสทธภาพนน ประเดนสาคญจะอยทการพจารณารายละเอยดตางๆ ของสงทเกยวพนกบการสรรหาหรอนนกคอการมงพยายามทจะกาหนดรายละเอยดตางๆ ทเกยวกบงานใหเหนชดแจง ทงในแงของรางวลผลตอบแทนและคณลกษณะของพนกงานทดทอยากได ควบคกบการพจารณาความคาดหมายทเปนความประสงคทอยในใจของผสมครทมคณสมบตตามตองการดงกลาว เพอจะใหมหนทางสามารถเสนอขอเสนอเกยวกบเงนเดอนและผลตอบแทนอนๆ ตลอดจนตาแหนงงานใหอยในระดบสงพอและมความเหมาะสมทจะดงดดใหผสมครมาตดตอสมครงานการพจารณาในแงน คอ กลไกของการสรรหาทสามารถดงดดใจผสมคร ซงเปนการพจารณาทมการคานงถงความคาดหมายของทงสองฝาย เพอทจะกาหนดใหเขากนไดมากทสดเทาทจะทาได

4) การดาเนนการสรรหาเมอไดกาหนดนโยบายและตดสนใจเกยวกบวธการพจารณารายละเอยดทเกยวของทจะใชเปนขอเสนอและขอมลเปนทเรยบรอยแลว จากนนกเปนการดาเนนการสรรหาตามนโยบายและวธการทกาหนดไว นโยบายในการสรรหา 1) นโยบายขององคการ (Organization policies)

นโยบายขององคการ โดยทวไปมงแสวงหาความสาเรจตามวตถประสงคทกาหนดไว ความเปนอนหนงอนเดยวกนในองคการ ความเปนทยอมรบของสาธารณชนและอนๆ สาหรบในเรองสรรหาองคการกไดมการกาหนดนโยบายยอย ฉะนน ผสรรหาจะตองพจารณานโยบายตางๆ ทจะมสวนเกยวของกบงานของตน เชน (1) นโยบายการสงเสรมบคคลภายในใหบรรจในตาแหนงทวางลง นโยบายนองคการตองการทจะสนบสนนใหโอกาสแกบคคลททางานอยในองคการของตนไดมโอกาสเลอน หรอเปลยนไปทางานในตาแหนงทวางลง โดยเชอวาจะเปนการสรางขวญและกาลงใจแกพนกงานททางานอย (2) นโยบายรบบคคลภายนอกมาบรรจในตาแหนงงานทวางลงนโยบายนองคการตองการบคคลทมแนวความคดใหมๆ เขามาในองคการแทนทจะวนเวยนเฉพาะคนในองคการของตนเองเทานน

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

30

(3) นโยบายคาตอบแทน ในบางครงนโยบายคาตอบแทนทองคการกาหนดไว ไดกลายเปนขอจากดในการทจะสรรหาพนกงานทมคณภาพเขามาในองคการ (4) นโยบายดานสถานภาพการจางงานบางองคการไดกาหนดนโยบายทจะรบบคคลเขามาทางานนอกเวลาและทางานเปนลกจางชวคราว ฉะนน ผสรรหาจะตองศกษาและแสวงหาบคคลเขามาทางานตามนโยบายขององคการ อยางไรกตาม บางครงไดพบขอบกพรองบางประการในกรณทผสรรหาละเลยบคคลทกาลงหางานทาประเภทเตมเวลา เพราะผสรรหามองแตเพยงวาไมมงานเตมเวลาใหเขาทาไมสามารถบรรจพวกเขาไดจงมองหาเฉพาะผททางานอยแลวและมความสนใจอยากทางานนอกเวลาซงในความเปนจรงบคคลทแสวงหางานเตมเวลาทาอาจสนใจงานนอกเวลากเปนได (5) นโยบายจางคนตางชาตบางองคการอาจมนโยบายทจะจางคนตางชาตเขามารวมทางานดวย ฉะนน หนาทของผสรรหาจะตองทาการศกษาหาความรตางๆ ดานกฎหมายเพอใหการจางงานประเภทนเปนไปอยางถกตอง คณสมบตจากผสรรหา คณสมบตของผสมครนบวา เปนสงทสาคญททาใหกระบวนการเปนไปอยางถกตองเหมาะสมผสรรหาจะทาหนาทไดดเพยงไรขนอยกบเขามคณสมบตตอไปนหรอไม 1) มความรในตาแหนงทวางลง

2) รเรองของบรษทเปนอยางดทงในดานทดและไมด 3) ไมพดในแงดของบรษทมากเกนกวาความเปนจรง 4) ศกษาประวตยอของผสมครเปนอยางด 5) แสวงหาวาผสมครมความรเกยวกบงานและบรษทมากนอยเพยงใด 6) มความพงพอใจในการทางาน 7) มความสามารถวเคราะหและสงเคราะหเกยวกบขอมลตางๆ ไดเปนอยางด 8) รจกใชคาถามกระตน เพอใหไดขอมลตางๆ โดยปราศจากการกาวกายเรอง

สวนตว 9) มบคลกภาพด สภาพ ตรงตอเวลา และจรงใจ 10) ดาเนนการตดตามผล และประเมนผลทนทเมองานแตละประเภทเสรจสนลง

จากคณสมบตดงกลาวจะเปนปจจยทชวยใหการสรรหาบคคลในองคการประสบความสาเรจดวยด สภาพแวดลอมทว ๆ ไป (Environmental Conditions)

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

31

สภาพแวดลอมภายนอกมอทธพลตอการสรรหา อาท เชน การเปลยนแปลงดานตลาดแรงงาน อตราการวางงาน การขาดแคลนผชานาญการเฉพาะ กฎหมายแรงงาน การขยายตวของบรษทอนๆ และกจกรรมดานการสรรหาของบรษทอนๆ เปนตน ซงสงเหลานจะสงผลกระทบตอการวางแผนทรพยากรบคคล ตลอดจนสภาพทางเศรษฐกจทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวหลงจากทแผนทรพยากรบคคลไดจดวางเรยบรอยแลว ฉะนน เพอความมนใจวา ขอตกลงทางเศรษฐกจทปรากฏในแผนนนยงคงมความเทยงตรง ผสรรหาควรไดมการตรวจสอบกบมาตรการ 3 ประการ ดงตอไปน

1) ดชนชนาทางเศรษฐกจทภาครฐบาลไดสรปใหเหนทศทางของสภาพเศรษฐกจนบวา เปนสงทควรนามาประกอบการพจารณาดวย

2) การพจารณาขอเปรยบเทยบระหวางการขายจรงและทคาดการณไว เพอจะไดเหนความแปรผนในสงตางๆ ทเกดขน

3) การพจารณาขอมลจากการประกาศการหางานทาในหนาหนงสอพมพ เพราะขอมลเหลานจะเปนดชนชใหเหนถงการแขงขนกนดานแรงงาน การกาหนดคณลกษณะบคคลทตรงกบงาน (Job Requirements) การกาหนดคณลกษณะบคคลในงานแตละงานน เปนขอกาหนดสาคญทบงคบแกผสรรหาใหนามาพจารณาดาเนนการตามคนงานทมความสามารถพเศษมความเกงจะหายากกวาคนงานทไมมทกษะ ผสรรหาจะตองศกษาและเรยนรความตองการตางๆ จากสารสนเทศทไดจากการวเคราะหงานและจากการสนทนาและคารองขอของผจดการตางๆ ความรดานคณลกษณะบคคลทตรงกบงานจะเปนตวเลอกทดทสดในการสรรหาบคคลบอยครงทผสรรหามกจะไดรบขอกาหนดวา คณตองแสวงหาผสมครทดทสดและมประสบการณสงสดเทาทคณจะสามารถทาได (Fund the best and most experienced you can) ซงเมอพจารณาขอกาหนดนจะพบวา เปนการกาหนดคณลกษณะของบคคลทตรงกบงานจรง เมอพจารณาตอไปจะพบวา คาพดเชนนของผจดการทรองขอนนเปนสงทมเหตผลตามสภาพทเปนจรงผจดการทกแผนกตองการบคคลลกษณะดงกลาวมาทางานทงสนปญหาทตามมา คอ บคคลลกษณะดงกลาวมกจะเรยกรองเงนเดอนสงกวาผสมครทมประสบการณนอย ฉะนน ถาไดพจารณาและศกษากนอยางลกซงวา ประสบการณทกาหนดในระดบสงเปนความจาเปนทแทจรงหรอไม จะลดปญหาการดาเนนการดานการสรรหาลง อยางไรกตาม สงทควรคดบางประการซงควรนามากลาวในทน คอ “สาหรบคนบางคนในงานบางประเภท การมประสบการณ 10 ป แตทางานอยางเดยวกนทกปซากนถง 10 ป อาจจะไมมคณคาทางประสบการณดกวาผทมประสบการณ 1 ป กได”

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

32

ฉะนน การกลาวถงคณลกษณะของบคคลในแงประสบการณ เปนสงทควรพจารณาอยางลกซง วธการสรรหา (Channels of Recruitment) วธการในการสรรหานเราอาจเรยกวา ชองทางการสรรหากได ในอดตนนผสรรหาและผสมครมกจะพบกนโดยการชกชวนกนมาพบ แตในปจจบนชองทางการสรรหาหรอวธการสรรหาบคคลเขามาทางานในองคการนนใชกนหลายๆ วธการดวยกน คอ 1) การมาสมครงานดวยตนเอง (Walk -in) วธนเปนวธทผสมครงานมาตดตอกบฝายบคคลขององคการเพอตองการทางานในองคการ 2) การเขยนจดหมายมาสมครงาน (Write-in) เปนวธการทผสมครงานเขยนจดหมายแจงความจานงสนใจทางานถามตาแหนงวางลง 3) การแนะนาของพนกงานในองคการ (Employee Referrals) พนงงานในองคการมกจะแนะนาบคคลเขามาตดตอกบฝายบคคลเพอทางานในตาแหนงทวางลง วธนเปนวธทยอมรบกนวาด เพราะบคคลทจะเขามาทางานรจกองคการเปนอยางดจากผแนะนาและคนงานทแนะนากรวางานในตาแหนงทวางลงนนทาอะไรบางจะแนะนาคนทมความสามารถตรงกบงานเขามาทา แตอยางไรกตาม ผสรรหากควรจาตองพจารณาดวยความรอบคอบตางๆ อกครง 4) การโฆษณา (Advertising) การโฆษณานบวามอทธพลสาคญและใชกนมากในปจจบนเพราะจะมความกวางขวางมากกวาการแนะนาของพนกงานในองคการ ในการโฆษณาประกาศหางานนจะตองกลาวลกษณะงาน เงนเดอน คณสมบตและวธการตดตอ ถาผอานสนใจในงานนนบางครงจะพบการโฆษณาอกลกษณะหนงทเรยกวา การโฆษณาลบ การโฆษณาแบบนจะไมระบผจาง ถาผสมครสนใจใหเขยนประวตยอ (Resume) ไปยงต ป.ณ. ตางๆ เปนตน ซงการโฆษณาเชนนทางบรษทจะไมไดรบการรบกวนจากผสมครงานและทาใหไมเสยเวลา 5) กรมแรงงาน (Department of Labour) บางครงองคการจะตดตอหางานผานกรมแรงงาน เพราะกรมแรงงานเปนหนวยงานของรฐททาหนาทเปนสอกลางในการตดตอระหวางหนวยงานและ ผสมครงาน 6) หนวยงานจดหางานของเอกชน (Private Placement Agencies) หนวยงานจดหางานของเอกชนจะทาหนาทเปนคนกลาง (Middle-man) ระหวางนายจางและคนงานในปจจบนนมหนวยงานประเภทนมาก 7) สถาบนการศกษา (Educational Institutions) องคการหลายแหงจะตดตอกบสถาบนการศกษาโดยตรง เพราะเปนศษยเกาหรอไมกเชอถอการคดเลอกนกศกษาของอาจารยใน

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

33

สถาบนนนๆ และบางสถาบนมแผนกแนะแนวททาหนาทเปนศนยกลางรบสมครนกศกษาเขาทางานในทตางๆ สรปปญหาการสรรหาบคลากร หมายถง ปญหาทเกดขนในกระบวนการการสรรหาและคดเลอกบคลากรเขามาทางานในโรงเรยนซงมการกาหนดลกษณะงาน การวางแผนกาลงคน การกาหนดบทบาทหนาทรบผดชอบของบคลากร มการประกาศรบสมครอยางกวางขวาง เพอใหไดบคลากรทมคณสมบตมความร ความสามารถตามตองการ การสรรหาบคลากรนถอวา เปนหนาทสาคญประการหนงของผบรหารทพบมากคอ ผบรหารขาดความชดเจนในดานการวางแผนกาลงคน การกาหนดเกณฑการรบโดยพจารณาถงปรมาณงานการกาหนดคณสมบตของบคลากรทจะเขามาทางานทงดานวชาชพและคณสมบตไมตรงกบทตองการ ขาดการประชาสมพนธไมเอาจรงเอาจงในการคดสรรบคลากร ไมมการปฐมนเทศใหรระเบยบกฎเกณฑรจกหนวยงาน เพอนรวมงาน สถานทตางๆ และวถการดาเนนชวตในโรงเรยนโดยปกตบคลากรทจะทาการคดเลอกมนอย เนองจากโรงเรยนไมชดเจนในดานความมนคงของงาน ดานการจายคาตอบแทนและดานสวสดการตางๆ จงทาใหการไดบคลากรทด มความสามารถจงจากดอยในวงแคบ ซงเปนสาเหตของการพฒนาโรงเรยนทเปนไปอยางลาชาและขาดประสทธภาพ

2.3.2 การพฒนาบคลากร โดยปกต เมอองคการรบบคคลเขาทางานจะเรมดวยการจดกจกรรมปฐมนเทศใหพนกงานทรบมาใหมใหรและเขาใจสภาพตางๆ ในการทางานขององคการตลอดจนการปฏบตตนตางๆ ทชวยใหการทางานเปนไปอยางมประสทธภาพซงจะเปนประโยชนตอหนวยงานและความสบายใจของพนกงานเอง แตลาพงการจดกจกรรมปฐมนเทศเทานน ยงไมเปนการเพยงพอทจะสรางความมนใจแกพนกงานใหมใหปฏบตหนาททไดรบมอบหมายเพราะความรทศกษามาบางครงจาเปนตองเพมพนลกษณะเฉพาะของงานในแตละองคการผนวกเขาไปอกทงนยงรวมไปถงพนกงานทมประสบการณการทางานมาแลว เมอไดรบการบรรจเขาทางานใหมกยงจาเปนตองไดรบการพฒนาใหทางานไดอยางเหมาะสมหรอแมแตผสมครทเปนพนกงานภายในองคการเองกตาม กยงจาเปนตองพฒนา เนองจากพนกงานเหลาน อาจจะมความเหมาะสมไมเพยงพอหรอมนสยทไมดตดตวมาจากการทางานในอดต ซงสงเหลานจาเปนตองใชกระบวนการเปลยนแปลงเพมพนความสามารถใหพนกงานใหมสามารถทางานไดเปนอยางด ซงกคอ การใชการพฒนามาเปนตวเปลยนแปลงบคคลนนเอง การพฒนา หมายถง การทาใหมคณภาพมากขนในกรณทเกยวกบบคคล คอ การดาเนนการเพมพนความร ความสามารถและทศนคตทดตอการปฏบตงานทตนรบผดชอบใหม

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

34

คณภาพประสบความสาเรจเปนทนาพอใจแกองคการ การจะบรรลผลการพฒนาบคคลดงกลาว คอ การจดกจกรรมตางๆ อาทเชน การปฐมนเทศ การฝกอบรม ฉะนน ถาจะใหความสามารถในการปฏบตงานของพนกงานใหมมความสมดลกบงานทองคการตองการใหพนกงานใหม ทาจาเปนตองเพมพนกจกรรมดานการพฒนาเขาไปในตวพนกงานใหมจงจะทาใหองคการประสบความสาเรจ ความจาเปนทจะตองมการฝกอบรมเนองจากเหตผล ดงตอไปน 1) องคการมงหวงผลผลตทมประสทธผลและประสทธภาพ ผทจะใหผลผลตดงกลาวไปสจดหมายปลายทางดงทกาหนดไว คอ บคคลในองคการลาพงเพยงผจดการหรอผบรหารยงไมเพยงพอจาเปนตองอาศยบคคลอนๆ ทจะรวมแรงรวมใจกนทางานใหประสบความสาเรจ ฉะนน จาเปนตองมหนวยงานสอนใหเขาไดเรยนรงานนนๆ ทงนเพอความเขาใจงานอนนาไปสความรวดเรวในการทางานและยงเปนการปองกนความผดพลาดทอาจเกดขนจากการทางานนนๆ ได 2) ลกษณะงานในองคการมความแตกตางจากความรทไดรบจากสถานศกษาบาง เพราะสถานศกษาจะใหความรและฝกฝนสงทกวางๆ อาจไมไดเฉพาะเจาะจงและมลกษณะพเศษตามลกษณะของงานในองคการ ฉะนน ผสาเรจการศกษาจาเปนตองไดรบการเรยนรงานนนกอนทางานเปนการสรางความเชอมนใหแกผปฏบตงาน อนเปนผลใหทางานดวยความสบายใจ 3) งานในองคการจะมการเปลยนแปลงและปรบปรงอยเสมอ การเปลยนแปลงนจาเปนตองมการปรบสงตางๆ ใหเหมาะสมไมวาจะเปนการเปลยนแปลงลกษณะงานหรอการเปลยนแปลงดานเทคโนโลย เชน การนาคอมพวเตอรมาใชในงานตางๆ จาเปนตองฝกอบรมใหบคคลในองคการสามารถทางานใหมไดอยางด 4) บคคลในองคการจาเปนตองไดรบการพฒนา โดยธรรมชาตของมนษยเมอทางานไปนานๆ ความเฉอยชา ความเซงจะเกดขน ฉะนน องคการจาเปนตองจดกจกรรมเพอกระตนจงใจใหเขาไดเรยนรสงใหมๆ เพอไมใหเขาเกดความรสกวา เขาอายมากแลวปลอยใหเดกรนหลงทาจะตองทาใหคนในองคการเกดจตสานกวา ทกคนไมมใครแกเกนเรยน ความมงหมายของการฝกอบรม โดยทวไปยอมไดแก การทจะทาใหบคคลมความ สามารถบางประการในการปฏบตงานซงเดมยงดอยอยและจะทราบผลการฝกอบรมได โดยอาศยการวดผลการปฏบตงาน ตามแนวความคดสมยใหม การฝกอบรมยอมเปนความรบผดชอบของหนวยงานและบคคล 3 ฝายดวยกน คอ องคการ ตวผรบการอบรมเองและหนวยฝกอบรม การฝกอบรมยงแบงออกเปน 3 ระยะ คอ ระยะกอน ระหวางและหลงการอบรมซงระยะตางๆ นนมสวนสาคญยงตอความสาเรจของการฝกอบรมดวยกน

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

35

ฉะนน จงกลาวไดวา การฝกอบรม คอ กระบวนการซงบคคลไดเรยนเกยวกบความร ทกษะและทศนคต ซงจะชวยใหตนสามารถปฏบตหนาทในฐานะเปนองคประกอบขององคการใหสาเรจลลวงไปดวยด ประโยชนทจะไดรบจากการฝกอบรม

1) ผลประโยชนทพนกงานไดรบจากการฝกอบรม (1) ทาใหเกดความมนใจในการปฏบตงาน (2) พนกงานสามารถรถงมาตรฐานการทางานและนโยบายตางๆ ของ

หนวยงาน (3) ทาใหพนกงานมอนาคตกาวหนาตอไปในตาแหนงและหนาทซงจะเปน

การกระตนใหเกดขวญกาลงใจในการทางานดวย 2) ผลประโยชนตอผจดการ ผบงคบบญชา หรอหวหนางาน (1) ประหยดเวลาในการทจะใชสอนหรอแนะนางานตางๆ ใหพนกงาน (2) ประหยดเวลาทจะใชควบคมดแล สามารถเอาเวลาไปใชในการวางแผน

งานและบรหารงานดานอนได (3) ทาใหพนกงานสามารถทางานรวมกนไดอยางมประสทธภาพ 3) ผลประโยชนตอองคการ (1) ชวยทาใหผลผลต มคณภาพไดมาตรฐาน (2) ชวยลดคาใชจายตางๆ ในการซอมแซมและบารงรกษาเครองจกร (3) ชวยลดอบตเหต การสนเปลองและการเสยหายตางๆ

ปจจยทเกยวของกบการฝกอบรม การฝกอบรมจะประสบความสาเรจบรรลเปาหมายทกาหนดไวนนจะพบวา ระหวางทกาลงดาเนนการเปลยนแปลงบคคลใหเกดสงทองคการปรารถนาเปนขนตอนทสาคญ การมกระบวนการฝกอบรมยอมเอออานวยใหสงตางๆ ทวางไวเปนไปตามทปรารถนา ฉะนนปจจยทเกยวกบการฝกอบรมจงเปนสงสาคญทขาดเสยมได ปจจยตางๆ เหลานน คอ

1) เจาหนาทฝกอบรม เปนบคคลททาหนาทรบผดชอบในดานการบรหารงานการฝกอบรมและการบรรยายใหความรแกผรบการฝกอบรม ภารกจเจาหนาทจะหนกมากนอยเพยงใดยอมขนอยกบขนาดขององคการและปรมาณของกจกรรมทางดานการฝกอบรมทองคการตองการ โดยปกตเจาหนาทฝกอบรมมกจะเปนผมความรสงพอทจะเปนผบรรยายและมความสามารถในการสารวจ ความตองการในการฝกอบรม การจดการฝกอบรมตามความตองการนนๆ จนกระทงรวมไปถงการ

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

36

ประเมนผลการฝกอบรมดวย ดงนน นอกจากความร ความสามารถทเจาหนาทฝกอบรมจะตองมแลวยงจะตองมความคลองตวและมมนษยสมพนธสง ทงนเนองจาก งานดานฝกอบรมนนจะเกยวของกบคนจานวนมาก ทงผเขารบการอบรม ผบงคบบญชาและวทยากรทงหลาย 2) ผรบการฝกอบรม เปนผทเขารบการฝกอบรมตามความตองการขององคการ ผรบการฝกอบรมจะตองมความพรอมและมความสามารถทจะรบความรใหมๆ จากการฝกอบรมจานวนผรบการฝกอบรมจะมมากนอยยอมขนอยกบลกษณะของการฝกอบรมนนๆ

3) อปกรณในการฝกอบรม อปกรณในการฝกอบรมนบวา เปนสงประกอบทจาเปนอยางยงทจะทาใหการฝกอบรมบรรลวตถประสงคทกาหนดไว เพราะอปกรณจะเปนสงกระตนจงใจใหผรบการอบรมสนใจตงใจทจะเขารบการฝกอบรมตามวนเวลาทกาหนดไว ฉะนน การเตรยมอปกรณอยางพรอมเพรยงและเหมาะสมยอมชวยใหการฝกอบรมประสบความสาเรจได อปกรณในทนยงรวมไปถงอาคารสถานท โตะเกาอแสงสวางรวมทงบรรยากาศรอบๆ ทเอออานวยใหเกดความสนใจไปทการฝกอบรมเทานน

4) งบประมาณในการฝกอบรม ในการจดการฝกอบรมสงทควรไดตระหนกถง คอ งบประมาณทใชในการฝกอบรมเพราะการจดฝกอบรมครงหนงๆ ตองนาพนกงานมาฝกอบรมอปกรณเอกสารตางๆ คาตอบแทนผบรรยาย เปนตน แนวคดในการจดฝกอบรม ในการจดการฝกอบรมนน สงสาคญทควรไดตระหนกวา สงทเราจะจดขนนนเปนทตองการขององคการมากนอยเพยงไรและสงใดควรจดกอนจดหลงอยางไรบาง ซงสงนไดแสดงใหเหนอยางชดเจนแลววา เจาหนาทฝกอบรมจาเปนตองมการสารวจความตองการหรอประเมนความจาเปนเบองตนกอนวา เรองใดเปนเรองวกฤตจาเปนตองทารบดวน เปนตน ดงนน ในการจดการฝกอบรมนน ควรไดดาเนนการตามขนตอน ตอไปน 1) ศกษาความตองการ (Needs assessment) หมายความวา หนวยงานไหนตองการฝกอบรมบางใครตองการฝกอบรมบางและตองการการฝกอบรมในเรองใดเพยงใด เมอไรหรอทาการสารวจการปฏบตทกอใหเกดปญหาขนในองคการ เชน

(1) ผลการทางานหรอผลตผลของงานตกตา (2) วธการทางานคนงานมความตงใจในการทางานนอยลง (3) ระดบของการทางาน มการลาปวย ลากจ และขาดงานมาก

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

37

(4) บรการทใหแกผมาตดตอชกชา สนเปลองเวลาและคาใชจาย (5) ตนทนในการทางานสงขนกวาปกต (6) ขวญ (Morale) ผปฏบตงานไมด (7) มการสบเปลยนหรอหมนเวยนในการทางานบอย (8) วธการควบคมงานไมด (9) ขาดความรวมมอประสานงาน (10) งานไมเสรจสนตามกาหนด (11) การปฏบตงานลาชา ตองเสยเวลามากเกนสมควร

แลวดาเนนการพจารณาจดลาดบความตองการออกมาเปนปญหาทจะจดการฝกอบรม 2) กาหนดวตถประสงคการฝกอบรม (Training objectives) เจาหนาทฝกอบรม

จะตองประชมรวมกนกาหนดวตถประสงคในการฝกอบรม เพราะวตถประสงคจะชวยชใหเหนกจกรรมตางๆ ทจะทาใหสนองวตถประสงคนนๆ

3) กาหนดขอบขายของหลกสตร (Program content) ทจะจดขนในกจกรรมนนๆ วา ควรจะแบงชวงเนอหาในการอบรมเปนกระยะหรอจะอบรมรวดเดยวทงหมด

4) กาหนดวธการฝกอบรม ดวยการตระหนกถง หลกการเรยนรของผรบการฝกอบรม (Learning principles) ในทนรวมไปถงการจดลาดบเนอหายากงายในแตละวน การจดเวลา อปกรณ สถานทบรรยากาศตางๆ ตลอดจนกระทงคณสมบตของผบรรยายและเตรยมจดสรรงบประมาณเตรยมแบบสอบถามทจะประเมนการฝกอบรม

5) ดาเนนการฝกอบรม (Actual program) เปนขนทดาเนนการฝกอบรมจรงๆ ในชวงนเจาหนาทฝกอบรมจะตองคอยดแลสอดสองความเรยบรอย เอาใจใสฟงการบรรยายเพอเกบขอมลตางๆ ไวปรบปรงใหการฝกอบรมทจะจดในครงตอไปสมบรณขน ทงนเพราะการดาเนนการฝกอบรมมวตถประสงคใหผรบการฝกอบรมมความร ทศนคตและทกษะในเรองนนเปนไปตามเปาหมายทวางไว 6) การประเมนผล (Evaluation) การประเมนผลเปนกจกรรมทตองทาทกครง ดวยการใหตอบแบบสอบถามเพอผจดการฝกอบรมไดรถงขอบกพรองตางๆ ทจาเปนตองปรบปรงในครงตอไป 7) การตดตามผล (Follow – up) ภายหลงจากทผรบการอบรมอบรมสนสดลงควรมการตดตามผลการปฏบตงานเพอวเคราะหดวา การอบรมไดผลมากนอยเพยงใดคมกบคาใชจายทองคการตองการลงทนไปหรอไม

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

38

สรปปญหาการพฒนาบคลากร หมายถง ปญหาทเกดจากผบรหารไมสามารถกระตนบคลากรใหเกดแรงจงใจ ไมสามารถเสรมสรางขวญกาลงใจใหบคลากรเกดความกระตอรอรน ทจะทาใหบคลากรสามารถปฏบตงานไดอยางมนใจมประสทธภาพรวมทงเปนแนวทางสงเสรมความกาวหนาบคลากรไปสการเลอนตาแหนงหรอการเปลยนแปลงหนาทใหมได ซงมกระบวนการทจะตองทา คอ ใหไปศกษาหาความรตอ สงไปประชมอบรมสมมนาหรอประชมปฏบตการ สนบสนนใหทาโครงการศกษา คนควาทดลองและวจย หาวารสาร หรอหนงสอตาราทมประโยชนตอการเรยนการสอนใหอานและสงใหไปฝกงานกบผเชยวชาญ เรยนรการใชเทคโนโลยสารสนเทศแบบใหมๆ จดใหมการนเทศบคลากร การประเมนผลงานคร เปนตน ปญหาการพฒนาบคลากรในโรงเรยนพระปรยตธรรมเนองมาจาก ผบรหารไมเหนความสาคญของการพฒนาบคลากรโดยมงเนนการพฒนาอาคาร สถานทและเครองมอตางๆ มากกวา แตลมไปวา หากบคลากรไมมความสามารถแมจะมเครองมอทดกใชไดไมเตมศกยภาพ การบรหารงานมกเปนไปอยางเฉอยชาทางานกนไปเรอยๆ เพราะผบรหารมองไมเหนคณคาของการพฒนาบคลากรจงไมมการสนบสนนในดานตางๆ บคลากรในองคการถกปดหปดตา การสงบคลากรไปศกษาหาความรมนอย หากขาดความกระตอรอรนจงทาใหการบรหารดานการศกษาหลาหลงไมกาวหนา 2.3.3 การจายคาตอบแทน

คาจางเงนเดอนหรอการจายคาตอบแทน (Compensation) หมายถง รางวลผลตอบแทนทเปนเงนทหนวยงานจายใหกบพนกงานของตนเอง

ในเรองของคาจางทมการจายเปนเงนซงจายใหพนกงานและทธรกจถอวา เปนตนทนอยางหนงของการดาเนนธรกจนายจางนน นบวา มฐานะความสาคญเปนอยางยงทเกยวของกบงานทางดานการบรหารทรพยากรมนษยขององคการเงนคาจางทไดใหแกคนงานสาหรบคาบรการตางๆ น โดยแทจรงแลว มความหมายทสาคญยงกวาทเขาใจกนมใชมความหมายเพยงเปนเงนทองทจายใหกบพนกงานทจะไปจบจายใชสอยไดเทานน หากแตยงมความสาคญเปนอยางยงในทางจตวทยาทเกยวของกบการจายวา ไดกระทาถกตองเพยงใด ทงนเพราะคาจางของระบบการจายคาตอบแทนทใหคนงานนน ความหมายทนอกเหนอจากการเปนเงนสาหรบการจบจายใชสอยของพนกงานแลว ยงเปนเครองแสดงถงฐานะและการเปนทยอมรบทงภายในและภายนอกหนวยงานดวย

โดยทเงนคาจางทจายใหนเปนจานวนทสามารถวดไดเปนคณคาทแนนอน ดงนน พนกงานสวนใหญจงมความรสกโดยตรงตอขนาดมากนอยของการจายทแตละคนไดรบมา โดยพยายามเปรยบเทยบไปยงพนกงานคนอนๆ ทไดรบจากการทางานในจดตางๆ เหลานนดวย ดงนน จงเปนเรองทแนนอนวา พนกงานสวนมากมกจะมความตองการใหคาจางทไดรบมความเปนธรรม

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

39

ทงในแงของความคมคาความเหมาะสมตอสงทตวไดทาใหกบงานและเปนธรรม เมอเปรยบเทยบกบพนกงานคนอนๆ

ในการทจะใหระบบการจายคาจางมความยตธรรมนน จาเปนอยางยงทจะตองมระบบและวธการในการกาหนดเพอใหมความถกตองทงในแงของการกาหนดคาของงานเปนงานๆ ไปและควรจะตองสมพนธโดยตรงกบคณสมบตและผลงานทพนกงานทาไดจากงานนนๆ ขณะเดยวกนระบบของการจายคาจางเงนเดอนนน ยงจะตองเปนระบบทดพอทเอออานวยฝายจดการใหสามารถควบคมไดภายในกรอบทเหมาะสมและสมเหตสมผลดวยและในประการสดทายการจายคาจางเงนเดอนยงจะตองทดหนาเทยมตากบการจายของงานเดยวกนในทอนๆ ในชมชนเดยวกนหรอเดนกวาตลอดจนจะตองสอดคลองกนกบสภาพของตลาดแรงงานคาครองชพและถกตองตามกฎหมายทเกยวกบการจางแรงงานตางๆ ดวย

ประเภทของคาตอบแทน คาตอบแทนทใหแกผปฏบตงานนนแบงเปน 4 ประเภท คอ 1) คาตอบแทนทใหแกการปฏบตงานโดยตรง คาตอบแทนประเภทนเปนการจาย

เพอใหแกงานทไดทาลงไป โดยมวธการคดคานวณเงนตามระยะเวลา เชน เปนเงนเดอน หมายถงคาตอบแทนทเหมาจายตามระยะเวลาทกาหนด เชน เปนรายเดอนหรอรายสปดาห สวนคาจาง หมายถง คาตอบ แทนทใชจานวนวนทางานเปนฐานในการคานวณจานวนเงนทจะจายคาจางน มกจะจายใหแกบคคล ระดบบรการ ( อยางไรกตามในระบบราชการ ชาวตางประเทศทเขาทางานในหนวยราชการถอวาเปนลกจางประจา เชนนกการภารโรงกรบคาตอบแทนเปนเงนเดอน )

2) คาตอบแทนทใหแกการทางานพเศษนอกเหนอจากทไดตกลงกนไว เชน คาตอบแทนการทางานนอกเวลา คาเบยประชมกรรมการ คาเบยเลยง คาพาหนะในการเดนทางไปทางานนอกสถานทเปนตน

3) คาตอบแทนในลกษณะใหการสงเคราะหเปนคาตอบแทน เพอชวยเหลอในดานสวสดการโดยไมตองทางานเพมขน เชน เงนคารกษาพยาบาล เงนชวยเหลอคาครองชพ เปนตน

4) การตอบแทนทไมเปนตวเงน เชน การตอบแทนดวยการประกาศเกยรตคณ การมอบเครองหมายหรอรางวลทไมเปนตวเงนเพอเชดชเกยรตหรอคณความดททาขนเปนทประจกษในทางราชการกมการพระราชทานเครองราชอสรยาภรณเปนตน

การกาหนดนโยบายเรองคาตอบแทน นโยบายในเรองคาตอบแทน เปนการแสดงถงเจตจานงทจะรบภาระหนาททจะตอบ

แทนการทางานใหแกผปฏบตงานโดยเฉพาะในเรองเงนเดอนและคาตอบแทนทอยในลกษณะเปน

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

40

เงนเดอนนโยบายทดจะชวยไมใหเกดปญหา ทงในสวนขององคการและผปฏบตงานในการกาหนดนโยบายควรจะไดคานงถงเรองตางๆ คอ

1) โครงสรางของการจายคาตอบแทนจะตองคานงถงบคลากรททางานในตาแหนงตางๆ ไมวาจะมหนาทและความรบผดชอบอยางไรกตามและควรจะเทยบไดกบรายไดของผปฏบต งานประเภทอนทมลกษณะคลายคลงกนหรอทตองการคณสมบตหรอคณวฒทดเทยมกน กลาวอกอยางหนง คองานแตละประเภทนนยดถอปจจยอะไรเปนรากฐานในการพจารณาคาตอบแทน เชน ประสบการณ ความรบผดชอบ สภาพของการทางาน เชน เปนงานประเภทใชแรงเปนหลกหรอใชความรอบรในแขนงงานนนเปนหลกรวมทงปรมาณและคณภาพของงานทจะตองกระทาในตาแหนงหนาทนนๆ ดวย 2) นอกจากเหตผลในขอ 1 แลว กควรจะพจารณาดวยวา คาตอบแทนทกาหนดไวนนมความสมพนธกบอตราคาตอบแทนในตลาดแรงงาน แตจะมากนอยกวากนเพยงใดยอมขนอยกบงานทจะตองรบผดชอบ 3) ระดบขนของเงนเดอนควรจะมลกษณะยวยใหคนอยากทาดเพอความกาวหนา อนหมาย ถงรายไดทเพมขนดวย นอกจากนน ยงควรสงพอทจะกนไมใหคนดมฝมอหนหรอถกประมลตวไปอยทอน นอกจากระดบขนของเงนเดอนควรจะคดถง ระบบและวธการพจารณาเลอนขนเงนเดอนดวยเรองนควรจะขนอยกบความนาพงพอใจในผลสาเรจของงานทไดรบมอบหมายใหกระทาการเลอนเงนเดอนโดยอตโนมต เชน ในระบบราชการซงมกจะมคากลาววา ความชวไมม ความดไมปรากฏกไดเลอน 1 ขน ถงแมจะไมเปนความจรงตามนนแตกมลกษณะเชนนนอยมาก ยอมจะทาใหคณคาของการเลอนเงนเดอนลดลงไป 4) ในการพจารณาเรองคาตอบแทนควรจะยดหลกวา งานกบคาตอบแทนควรจะ ตองเทากนอนถอไดวา เปนหลกแหงความเปนธรรมและเปนการบงชใหเหนถงความแตกตางกนในดานความร ความสามารถและความรบผดชอบของบคลากรแตละตาแหนงงาน ผปฏบตงานควรจะมความรสกวา งานทเขาทานนไดรบผลตอบแทนททดเทยมกนและเปนไปตามความรบผดชอบ แนวคดนคงจะเปนเรองไมงายในทางปฏบตในประการแรก คอ การพจารณา คณภาพและปรมาณงาน ปรมาณนนยงพอทจะเทยบเคยงกนได แตเมอถงคณภาพคงจะวดใหแนนอนตายตวไดยาก ในประการทสอง การทมเวลาทางานมานานอาจจะเปนเหตใหเงนเดอนสงกวาผปฏบตงานททางานในหนาทเดยวกนดวย ปรมาณและคณภาพเทาเทยมกนแตมเวลาทางานนอยกวา ดงนน ถงอยางไร ระบบอาวโสกคงจะมบทบาทในการกาหนดเงนเดอนอยดวย

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

41

5) การกาหนดอตราเงนเดอนและขนเงนเดอน ควรจะมหลกการและวธการทแนนนอนสามารถชแจง ไดแก บคลากรภายในองคการและองคการอนทมสวนเกยวของกบการปฏบตงานของบคลากรเหลานน เชน กฎหมายแรงงาน สหภาพแรงงานเปนตน หากจะมการเปลยนแปลงนโยบายเรองคาตอบแทน กควรจะใหผปฏบตงานไดทราบถงเหตผลทจะตองมการเปลยนแปลงนนๆ ลวงหนาพอสมควร 6) การตอบแทนทไมมคาเปนตวเงนโดยตรงกควรจะถอวา เปนสวนหนงของระบบการตอบแทนทมผลทางจตใจ เชน การไดรบการยกยอง การไดเขามสวนรวมเปนกรรมการดาเนนงานในระดบตางๆ เปนตน เปาหมายของการจายผลตอบแทน คอ มงทจะพยายามสรางระบบการใหรางวลทเปนธรรมแกทงฝายนายจางและฝายคนงานพรอมกน โดยทระบบการจายผลตอบแทนดงกลาวสามารถทจะดงดดใหพนกงานสนใจทางานและสามารถจงใจใหพนกงานทางานดวยด เพอใหเปนประโยชนแกนายจาง การใชคาตอบแทนเพอการจงใจ ระบบการตอบแทนเพอการจงใจถอไดวา เปนตวเชอมโยงระหวางงานทกระทากบคาตอบแทนดวยการจายเงนใหแกผปฏบตงานจากผลงานทเกดขนและไมใชเปนการตอบแทนตามอาวโสหรอชวโมงทางาน ผปฏบตงานจะเขาใจดวา ผลงานเปนตวกาหนดคาตอบแทนไมมากกนอย จงเปนการใชคาตอบแทนประเภทนเพอเปนการเสรมแรงใหตงใจทางานยงขน ดงนน จงแตกตางไปตามเงนเดอนหรอเลอนระดบเงนเดอน เงนทจายใหในลกษณะนมกจะจายเรวกวาเงนเดอน กลาวคอ เหนผลจากงานทไดทาลงไปเปนพเศษโดยรวดเรว จงเปนเครองกระตนเปนอยางดและอาจจะเปนเครองกระตนดกวาเงนเดอนทผปฏบตงานถอวาตองไดรบเมอปฏบตงานตามทไดกาหนดไวเทานน จงมคณคาในการกระตนนอยกวา หากจะใชระบบใชคาตอบแทนเพอการจงใจกจะตองพจารณาถงปจจยตางๆ คอ

1) ผลผลตทเกดขนนนสามารถวดไดอยางชดเจน แนนอนและเปนไปตามมาตรฐานทกาหนดไว

2) ผปฏบตงานแสดงใหเหนไดชดวา ไดใชความพยายามและความชานาญจนปรากฏผลงาน เชน ผลผลตอยางสมาเสมอ

3) จะตองสามารถระบไดวา ผลงานนนเปนของใครหรอกลมใดโดยพจารณาทงปรมาณและคณภาพของผลผลตทไดออกมา ผลจากการใชความพยายามและความชานาญ มสวนทาใหตนทนการผลตลดลงซงแสดงวา การปฏบตงานนนมประสทธภาพสงและมการสญเสยลดนอยลง

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

42

ประเภทของการใชคาตอบแทนเพอการจงใจ 1) เหมาจายเปนรายวนเปนวธทงายทสดและใชกนมานานโดยมเกณฑวาวนหนง

ตองมเวลาทางานกชวโมงแลวคดคาตอบแทนตามจานวนวน จดออนของวธน คอ เราไมไดพดถงผลผลตททาได ซงอาจเปนไปไดวาแทบจะไมไดงานในแตละวน เชน ในการขายปลกบางวนอาจจะมผมาซอสนคานอยกแทบจะไมมงาน ตรงขามในบางวนอาจจะมผมาซอสนคามากในวนนนกตองทางานหนกแตผลตอบแทนกเทากนจงดเหมอนจะขาดความเปนธรรมไป

2) พจารณาจากเงนเดอนพนฐานรวมกบงานททาไดในแตละวนวธน ผปฏบตงานไดรบเงนเดอนประจาอยสวนหนง แตถามงานทไดทาอกกจะคดเพมใหตามสวนของงานททา เชน เงนเดอนพนฐานเดอนละ 2,000 บาท และมสวนเพมใหอกรอยละ 10 ของงานททาไดในแตละวน หรอรวมตลอดเดอน

วธนชวยสรางแรงจงใจใหเกดขน เพราะถาขยนมากกจะไดคาตอบแทนสวนทเพม ดงนน วธนจงจาเปนตองมวธวดหรอหนวยนบปรมาณงานททาได หากเปนหนวยการผลตกจะตองกาหนดมาตรฐานขนตาของปรมาณงานไว สวนทเกนจากนนกนามาคดเปนสวนเพมใหในทานองเดยวกนถาไมมขอขดของอยางอนแลว ผลงานตากวามาตรฐานทกาหนดกอาจจะถกหกเงนลงตามสวนทขาดไปจากมาตรฐาน

สงทจะตองคอยควบคมอกประการหนง คอ คณภาพของงาน เพราะเมอเงนสวนหนงไดจากจานวนหนวยทผลต การทางานจงมลกษณะรบดวน หากงานนนจะตองผานหลายมอกจะเปนการลาบากทจะบอกวา จดบกพรองเกดจากสวนไหน ดงนน การควบคมจงตองกระทาอยางใกลชดในแตละชด บางแหงกถอเปนความรบผดชอบรวมกนของหนวยนน การตรวจคณภาพทปลายทางเปนการเสยงตอการสญเสยหรอการลดตาลงของคณภาพ การควบคมเปนระยะจงนาจะใหผลตอการควบคมคณภาพไดดกวา

3) การใหโบนสแกผลงาน หลกการในการจายเงนในลกษณะนมอยวา หากผปฏบตงานทางานไดมากเกนกวามาตรฐานทไดตงไว กจะคดเพมใหตามสวน อกวธหนง คอ หากงานเสรจเรวกวาทกาหนดไวกคดใหเทากบทเขาจะพงไดรบ เชน หากงานชนหนงควรจะเสรจภายใน 4 ชวโมง แตผปฏบตทาเสรจภายใน 3 ชวโมง เวลาทเหลออก 1 ชวโมง นนเขาอาจจะทางานอนเพมเตมกจะไดเงนเพมขนอก

เมอใชเวลาเปนตวกาหนดเงนเพมพเศษใหสงทจะตองระวงอยางยง คอ มาตรฐานของงาน เมอทางานแขงกบเวลาโอกาสทจะพลาดกมมากขน และเมอใชกาลงงานมากกวาทควรความเหนอยลากจะเกดขนอนอาจจะกระทบกระเทอนตอการทางานในวนตอไป เชน อาจจะตองลาหยดตามสทธทจะลาได ผลงานของสวนรวมกยอมจะตองลดลงไป ดงนน จงควรสานกไววา การให

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

43

คาจางพเศษเพอเปนการจงใจนนเปนของดแตถาหากมคาตอบแทนเพอการจงใจมมากขน อาจจะนาไปสความเสยหายทอาจเกดขนแกตวผปฏบตงานเองหรอตอผลตผลขององคการนนกได

4) การใหคานายหนา ( Commission ) เจาหนาทฝายขายอาจจะไดรบคานายหนาคดเปนรอยละของราคาสนคาทขายไดแตละชนสนคาทขายในลกษณะนมกจะเปนสนคาทมราคาสง เชน รถยนต เครองใชทมราคาแพง เปนตน

5) การใหคาตอบแทนเพอการจงใจแบบเปนกลม หลกการนมอยวา ในการทางานนนเปนเรองยากทจะบอกไดวา เปนผลงานของคนใดคนหนงตามลาพงแตละงานตองมการรวมมอกนจงจะไดรบผลสาเรจหรอผลผลตอนนาพอใจ โดยเหตน จงมวธการใหคาตอบแทนเพอการจงใจในรปของการใหดวยวธการเหลาน คอ

(1) วธนมลกษณะเชนเดยวกบทกลาวแลวในขอ 2 ผดกนอยทวา คาตอบแทนแบบนพจารณาใหแกความสาเรจของกลม ดงนน จงจาใหแตละกลมมความเตมใจทจะรวมมอกนทางาน โดยใชระบบทมมากขน คนทคดจะเอาดคนเดยวจะถกแรงกดดนจากบรรดาเพอนๆ ทาใหตองเขารวมกบกลมเปนการสรางความมสามคคในหมคณะไดอกทางหนง นอกเหนอจาก คาจางทไดเพมขน

(2) การไดรบสวนแบงจากกาไร วธนเปนการกระตนผปฏบตงานใหทางานมประสทธภาพสงขน เพราะเมอองคการมกาไรดสวนแบงกจะไดสงขน แตขอเสย คอไมไดพจารณาถงประสทธภาพการทางานของแตละคนมากนกและเปนปญหายงยากแกองคการนน หากอยในสภาวะทมกาไรนอยหรอขาดทน ผปฏบตงานกไมคอยจะไดคดเรองนมากนกเพราะหวงอยวา เมอสนปกจะไดรบสวนแบง ผลทจะตามมา คอ ความรสกทไมดอาจจะเกดขนไดโดยงาย

สรปปญหาการจายคาตอบแทน หมายถง ปญหาทเกดจากการทผบรหารไมมกฎเกณฑเรองเงนเดอน สวสดการ คารกษาพยาบาล ผบรหารตองตดตามถงอตราคาจางทจายโดยผบรหารอนๆ ในโรงเรยนระดบเดยวกน ปจจยทเกยวกบตนทนการครองชพตองมการปรบตวใหสงขนตามระยะๆ ความชานาญงาน วฒการศกษา ความรเกยวกบงาน ประสบการณในการทางาน ภาระงานมากนอย ความรบผดชอบในงานทมอบหมาย ตลอดทงประสทธภาพของงานภายในโรงเรยน การจายคาตอบแทน ตองมความเหมาะสมกบภาระหนาทของงานทมการพจารณาดวยความยตธรรมกบสภาพงาน รวมทงสวสดการตางๆ เชน ทพก รกษาพยาบาล ประกนชวต ประกนสงคม ฯลฯ เปนไปอยางเหมาะสมเปนทยอมรบทงผบรหารและบคลากร ปญหาการจายคาตอบแทนในโรงเรยนพระปรยตธรรมเปนอกหนงปญหาทผบรหารไมอาจจดใหเกดความยตธรรมกบบคลากรได เนองจากขาดงบประมาณสนบสนน ผบรหารมความคดแบบงายๆ เชน ทางานเพอบญเพอกศลจงไมเปนทจงใจของบคลากรทมความรความสามารถพรอมทจะพฒนาจรงๆ สวนมากบคลากรจะม

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

44

อายมากเนองจากการมาทางานหลงการเกษยณอายราชการ ตองยอมรบวา บคลากรเหลานขาดการมองเหนอนาคตทชดเจนทางานเพอบญเพอกศล ผบรหารไมอาจวากลาวตกเตอนไดเนองจากคาตอบแทนนอยและไมชดเจน ทงสวสดการตางๆ ไมเปนทพอใจ ระบบการขนเงนเดอนไมยตธรรมทางานมากนอยไดเทากน ทาใหบคลากรขาดแรงจงใจในการทางาน

2.3.4 การรวมพลง การรวมพลง (Integration) หมายถง การระดมสรรพกาลงบคคลทมอยในองคการใหเกดความรสกรวมแรงรวมใจกนทางานอยางแทจรง มความตงใจอยางแนวแนทจะพฒนาองคการใหเจรญกาวหนาและเตบโตไปอยางมนคง การทจะเปนไปตามแนวความคดนได ผบรหารมบทบาทสาคญทจะตองบรณาการแนวความคดและความเขาใจเกยวกบธรรมชาตของมนษยเพอนามาพฒนาตนในฐานะทเปนผนามาพฒนากจกรรมตางๆ ทกอใหเกดการสอสารทดตอกน อนเปนทางนาไปสความเขาใจทดปราศจากขอขดแยงตางๆ ผลทสดสมาชกในองคการมความสข องคการมความเจรญกาวหนา ความสาคญของการรวมพลงตอองคการ จากความหมายของการรวมพลงไดแสดงใหเหนวา การรวมพลงมความสาคญตอองคการเปนอยางยงซงสามารถแยกเปนประเดนไดดงน 1) เปนการสรางบรรยากาศทดในการทางาน เพราะผบรหารมความเขาใจธรรมชาตของมนษย รวา จะใชมาตรการใดจงใจผปฏบตงานใหมความสามคคและตงใจทางาน 2) ชวยลดขอขดแยงตางๆ ทอาจเกดขนระหวางสมาชกกบผบรหาร สมาชกกบสมาชกเพราะผบรหารมลกษณะเปนผนาทด ตระหนกถงความสาคญของการจดองคการ จดคนเขาทางานและจดกจกรรมตางๆ ทมงพฒนาทงงานและความรสกของสมาชกในองคการ 3) เปนการเพมผลผลตทมคณภาพ เพราะสมาชกในองคการตางมความรสกรกและศรทธาตอองคการ จงทางานดวยความตงใจ การรวมพลงเปนการทาใหผบรหาร สมาชกและองคการ มนาหนงใจเดยวกน เกดความ รสกวา ทกคนเปนเจาขององคการ ผบรหารโรงเรยนตองบรหารงานเพอใหทกคนมสวนรวมซงสามารถสรางความรสกทดในการปฏบตงานและเปนการเปดโอกาสใหผปฏบตงานทกระดบ ไดใชความรความสามารถของตนเองใหเกดประโยชนตอการปฏบตงานและตอโรงเรยนไดอยางเตมท วธทจะกอใหเกดการมสวนรวมในการบรหารงาน คอ 1) การชแนะและสอนงาน วธการนจะชวยทาใหผบงคบบญชาหรอผรวมงานไดประโยชนในแงทจะเพมทกษะในการปฏบตงานและไดรบความอบอนใจ รวมทงการทจะไดแสดง

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

45

ความคดเหนตอผบงคบบญชาในฐานะทผบงคบบญชาเปนทงผรบขอเสนอแนะและทปรกษา เมอเกดปญหาในการปฏบตงาน 2) การใหกลมเสนอแนะความคดเหนวธการนจะชวยสรางความสามคคธรรมในกลมและเปนการระดมความคดของกลม ขอเสนอแนะของกลมทาใหเกดการมสวนรวมในองคการ 3) การใหกลมควบคมกนเอง การควบคมกนเองระหวางกลมยอยกอใหเกดผลดมประสทธภาพมากกวาทจะใหผบงคบบญชาคอยตดตามกากบดแล อนเปนการควบคมตามหลกประชาธปไตยประการหนง 4) จดใหเจาหนาทปฏบตงานตามความรความสามารถ ตามความสนใจและทเขาถนดจะกอใหเกดผลดตอการปฏบตงานนนมาก 5) เปดโอกาสใหสมาชกขององคการทกคนไดแสดงความคดเหน ในการมสวนรวมในการปฏบตงานขององคการซงอาจจะทาไดหลายวธ เชน การตงตรบฟงความคดเหนหรอตงกรรมการคอยตดตามสอบถามความคดเหนของสมาชกในองคการได

การศกษาธรรมชาตของมนษย การทจะเขาใจพฤตกรรมบคคลไดดนน จาเปนตองศกษาปจจยพนฐานบางประการอาทเชน การจงใจและเจตคต เปนตนในทนจะกลาวถงความรดานตางๆ เหลาน พอสงเขป การจงใจ (Motivation) หมายถง การนาปจจยตางๆ ไดแกการทาใหตนตว(Arousal) การคาดหวง (Expectancy) การใชเครองลอ (Incentives) และการลงโทษ (Punishment) มาเปนแรงผลกดนใหบคคลแสดงพฤตกรรมอยางมทศทาง เพอบรรลจดหมายหรอเงอนไขทตองการ การจงใจมความสมพนธใกลชดกบความตองการ (Needs) เปนทยอมรบกนทวไปวา คนเราทกคนมความตองการและความตองการทาใหเกดแรงขบ (Drive) แรงขบทาใหคนเรากระทาพฤตกรรมเพอใหบรรลเปาหมายและเกดความสบายใจ พอใจในท สด เชน ความตองการความสาเรจทาใหบคคลเกดแรงจงใจในการกระทาพฤตกรรมตางๆ เพอใหไดมาซงความสาเรจ ทฤษฎแรงจงใจในการทางาน การสรางแรงจงใจนน มแนวคด และทฤษฎสนบสนน ดงน

1) ทฤษฎความตองการตามลาดบขนตอนของมาสโลว (Maslow,1970, pp.42–57) ซงทฤษฎนอธบายวา ความตองการของมนษยไมมทสนสด ไดอยางหนงแลวกจะเอาอยางอนอกไมมวนจบสน ความตองการใดทไดรบการตอบสนองแลวกจะไมเปนสงจงใจของพฤตกรรมอนๆ ตอไป ความตองการทยงไมไดรบการตอบสนองจงเปนสงจงใจใหเกดการจงใจตอไป เมอความตองการตาไดรบการตอบสนองแลวบคคล กจะใหความสนใจกบความตองการระดบสงตอไป

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

46

มาสโลว ถอวา ความตองการทจดเรยงนมความสาคญโดยทมนษยจะมความตองการในระดบสงๆ เมอความตองการชนตนไดรบการตอบสนองจาก ทฤษฎความตองการของมาสโลว สามารถอธบายได ดงน

(1) ความตองการขนพนฐานหรอความตองการทางรางกาย (Basic needs or Physiological needs) ไดแก ความตองการอาหาร นา อากาศ ปจจย 4 ซงถอวา เปนสงจาเปนสาหรบชวต ถามนษยยงไมสามารถสนองความตองการในขนนได จะไมมความตองการในขนถดไปเพราะมนษยจะไมมเวลาคดถงความตองการอนจะคดเฉพาะสงทมาสนองความตองการในขนนเทานน

(2) ความตองการความมนคงปลอดภย (Security and safety needs) มนษยมความตองการทจะใหคนมความมนคงในการมชวตอยรอด ถาทางานตองการใหคนมความมนคงในสถานภาพการทางานมความปลอดภยจากอนตรายตางๆ

(3) ความตองการเปนเจาของ (Belonging needs) สงทมนษยมความตองการในขนน คอ ความรก ความรสกเปนสวนหนงของกลม ดงนน ผบรหารสามารถสนองตอบดวยการจดการบรหารแบบมสวนรวมจดกลมควบคมคณภาพจดการบรหารโดยยดวตถประสงคได

(4) ความตองการการยอมรบนบถอ (Esteem needs) ความตองการการยอมรบนบถอสามารถจาแนกเปน 2 ประเภท คอ 1) การยอมรบนบถอจากบคคลทวไป เชน การไดรบการเอาใจใส การไดรบเกยรตยกยองและการยอมรบนบถอตนเอง (Independence) ความเชอมนในตนเอง(Confidence) และความมอสระ(Freedom)โดยปกตบคคลทวไปจะวดความสาเรจจากการทางาน เชน การเลอนขน การเพมกาไรใหบรษท การไดรบผลประโยชนอนๆ ในการปฏบตงาน

(5) ความตองการทจะรตนเองหรอความตองการแสวงหาความกาวหนาใหแกตนเอง (Self-actualization) ความตองการในขนน มนษยจะมความสขในการทางาน มความพงพอใจทจะสรางความสมบรณใหแกชวต มความตองการใหกจการททาอยกาวหนายงขน

ความตองการขนท 1-4 มาสโลว เรยกวา ความตองการขนตาทรางกายยงขาดอย ดงนน มนษยจะพยายามทกวถทางทจะใหไดมาซงความตองการดงกลาว เมอความตองการขนท 1-4 ไดรบการตอบสนองแลว กจะแสวงหาความตองการระดบสงตอไปคอขนท 5 ความตองการชนดนเปนแรงจงใจทกระตนใหมนษยใฝหา ซงไมไดเปนไปเนองจากการขาดหรอบกพรองแตอยางใด

ผบรหารในองคการตางๆ สามารถระดมสรรพกาลงดานบคคลใหรวมแรงรวมใจกนปฏบตงานโดยอาศยแนวคดในทฤษฎมาสโลว ไดเปนอยางด

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

47

2) ทฤษฎสององคประกอบของเฮรซเบรก (Herzberg,1966, pp. 113 – 119) ไดใหแนวความคดเกยวกบการจงใจในการทางานวา คนจะทางานอยางมประสทธภาพนน ตองอาศยองคประกอบเปนตวกระตนใหเกดแรงจงใจทจะทางาน ซงเรยกวา ปจจยจงใจหรอปจจยกระตน 5 ประการ ดงน

(1) สมฤทธผลในการทางาน (2) การยอมรบนบถอ (3) ความสนใจในงานททา (4) ความรบผดชอบ (5) ความเจรญกาวหนาในหนาทการงาน

เฮรซเบรก ยงอธบายตอไปอกวา นอกเหนอไปจากปจจยจงใจ 5 ประการ ดงกลาวแลว ยงมปจจยอนามย ซงเปนสงทเกดจากสภาพแวดลอมในหนวยงานอนอาจทาใหเกดความไมพอใจในการทางาน ดงน

(1) นโยบายและการบรหาร (2) เงนเดอนหรอคาจาง (3) ความมนคงในงานททา (4) สภาพและเงอนไขการทางาน (5) ความสมพนธระหวางคนงาน

ผบรหารทงหลายควรเขาใจธรรมชาตของมนษย วาเหตใดคนจงตองทางานหรออะไรเปนสงจงใจใหคนทางาน เพอทผบรหารจะไดสามารถจดหรอแบงงานใหคนทาอยางเหมาะสมทงเปนรายบคคลและเปนกลม โดยใหทงแตละบคคลและองคการไดรบประโยชนและความพงพอใจสงสด สรปปญหาการรวมพลง หมายถง ปญหาทเกดจากผบรหารไมสามารถจงใจใหบคลากรเกดการรวมพลงกนหรอการทางานเปนทมเพอพฒนาโรงเรยนใหประสบผลสาเรจและมประสทธภาพได ผบรหารตองเขาใจธรรมชาตของมนษยวา เหตใดคนจงตองทางานหรออะไรเปนแรงจงใจใหคนทางาน แรงจงใจยอมขนอยกบปจจยทมากระตนหรอผลกดนใหบคลากรแสดงพฤตกรรมในทศทางเดยวกน เพอผบรหารจะไดสามารถจดหรอแบงงานใหบคลากรอยางเหมาะสม ผบรหารทมความรในสงเหลาน สามารถทจะทาใหบคลากรภายในโรงเรยนมความสามคคเปนอน หนงอนเดยวกน โรงเรยนจะไดรบประโยชนและความพงพอใจสงสด การรวมพลงเปนหนาทของผบรหารททาใหบคลากรมสวนรวมในกระบวนการตดสนใจทสาคญบคลากรมความเขมแขงมความคดสรางสรรคและมความเชยวชาญในการแกปญหา มการแบงอานาจหนาทกนอยางชดเจน

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

48

กระตนใหผรวมงานทางานดวยความเตมใจและผบรหารเปนผนากลมในการตดสนใจ ปญหาการรวมพลงในโรงเรยนพระปรยตธรรม คอ บคลากรยงขาดความเปนอนหนงอนเดยวกน ผบรหารทางานหลายอยางไมมเวลาในการดแลบคลากรอยางใกลชด ทาใหไมเขาใจปญหาทแทจรงของบคลากร ขาดการแบงงานทชดเจน บคลากรไมมสวนรวมในการบรหารโรงเรยน ผบรหารใชคนไมถกกบงานทาใหเกดความขดแยงระหวางบคลากรเอง อกอยางหนง บคลากรแบงเปนพระภกษและฆราวาสทาใหการทจะปรกษาหารอเปนไปไดยากขาดการประสานงานจากผบรหาร การบรหารงานจงไมมประสทธภาพ

2.3.5 การธารงรกษา การธารงรกษา คอ การทองคการจดกจกรรมตางๆ ทมงปองกน พฒนาและแกไขความ

ไมปลอดภยทางดานกายและจตทอาจเกดขนในการทางานของพนกงาน ทงนเพอธารงรกษาใหเขาสามารถปฏบตงานใหแกองคการดวยความปลอดภยและสขใจเปนประโยชนตอองคการใหนานทสด

ตราบใดทองคการยอมรบวา การดาเนนงานขององคการจะเปนไปอยางสมบรณและมความตอเนองกนอยางสมาเสมอไดนน จาเปนตองอาศยแรงงานของคนมาดาเนนการ องคการคงจะตองยอมรบวาการพทกษปกปอง รกษา คมครองบคคลเหลานน ยอมเปนสงทหลกเลยงไมไดสาหรบองคการ

ความสาคญของการธารงรกษา 1) การธารงรกษาทาใหองคการไมสญเสยคนดมความสามารถไป ทงนเพราะคนเปนแรงงานทมคายงสาหรบองคการ ถาองคการจดกจกรรมธารงรกษาเปนอยางด คนงานยอมจะไดรบความปลอดภยทงสขภาพกายและจต ซงเปนการสงผลตอการปฏบตงานโดยตรง แตในทางตรงกนขาม ถาองคการละเลยเรองการธารงรกษาไป พนกงานยอมแสวงหาองคการใหมทสามารถคมครองเขาได ซงสงนเปนไปตามธรรมชาตมนษยทตองการใหตนมความมนคงปลอดภย (Safety need) หรอไมเชนนนแลว ถาพนกงานตองประสบอนตรายใดๆ องคการตองหาคนมาทดแทนนบวาเปนการเสยเวลาแกองคการเปนอยางมาก 2) การธารงรกษาชวยสรางภาพพจนทดขององคการสสายตาบคคลภายนอก คนทวไปในสงคมจะรบรวา องคการนยอมรบแนวความคดดานพฤตกรรมศาสตร มองมนษยเปนมนษยทควรเอาใจใสไมใชมงแตใชงาน เมอเขายงอยในสภาพททาได แตไดหามาตรการทปองกนใหพนกงานไดรบความปลอดภยและหาทางชวยเหลอ เมอความปลอดภยนนไดเกดขนขณะปฏบตงานอยางหลกเลยงไมได

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

49

3) การธารงรกษาพนกงานไดสงผลตอความมนคงของประเทศชาต เพราะคนงานไมมปญหาการเรยกรองในสงทองคการไมไดจดความคมครองและชวยเหลอเขาขณะทปฏบตงาน ดวยเหตดงกลาว การธารงรกษาจงเปนกจกรรมทองคการจาเปนตองจดขน เพราะกอใหเกดประโยชนโดยตรงแกองคการ นอกจากทฤษฎทงสองทจาเปนในการนามาใชเปนหลกในการธารงรกษาบคลากรแลว องคประกอบอนๆ ทจะชวยในการธารงรกษาบคลากร ไดแก 1) ขวญและกาลงใจ ขวญและกาลงใจ เปนสภาพทางจตหรอความรสกพงพอใจของบคคลทมตอการทางานในหนวยงานทตนเองเปนสมาชกอย ความรสกนอาจเปนความรสกทเกยวกบเพอนรวมงาน ผบงคบ บญชาหรอบรรยากาศของหนวยงาน นกบรหารทดจะตองคอยตรวจสอบทาทขวญของบคลากรอยเสมอ เพอรกษาพลงภายในของบคคลใหอยในระดบสง อนจะสงผลถงประสทธภาพของงาน การเสรมสรางความรสกพงพอใจของบคคลทมตอการปฏบตงานในหนวยงาน อาจเสรมความรสกพงพอใจทมอยเดมใหมากขนหรอสรางความพงพอใจในสวนทขาดใหมขนได สมพงศ เกษมสน (2513, หนา 8) มความเหนวา ขวญในการทางาน หมายถง ความเปนอนหนงอนเดยวกนของหมคณะหรอสมาชกทงมวล รวมมอรวมใจกนทางานดวยความเตมใจและพยายามธารงไวซงสมพนธภาพระหวางหมสมาชกทงนกโดยมงหวงทจะใหภาระหนาท การทางานขององคการบรรลวตถประสงคทกาหนดไวและขวญทดของหนวยงานใหเกดประโยชนในการปฏบตงานดงน (1) ทาใหเกดความรวมมอรวมใจ เพอวตถประสงคของหนวยงาน

(2) สรางความจงรกสามคค มความซอสตยตอหมคณะและหนวยงาน (3) เกอหนนใหระเบยบขอบงคบเกดผลในดานควบคมความประพฤต (4) สรางเสรมความสามคคในหมคณะ และกอใหเกดพลงรวม (5) เสรมสรางความเขาใจอนดระหวางบคลากรกบนโยบายและ

วตถประสงคของหนวยงาน 2) การจงใจ

การสรางขวญและกาลงใจในการทางานของบคลากร ไดกระทาควบคไปกบการจงใจหรอการกระตนใหบคลากรไดปฏบตงานอยางสมาเสมอและตอเนอง

นพพงษ บญจตราดลย (2548, หนา 32) ไดกาหนดการจงใจไว 10 ประการ ดงน (1) ความสาเรจ (2) การยอมรบ

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

50

(3) ลกษณะของงาน (4) ความรบผดชอบ (5) ความกาวหนา (6) นโยบายและการบรหาร (7) การใหการนเทศ (8) เงนเดอนและผลประโยชนตอบแทน (9) ความสมพนธระหวางผบงคบบญชากบเรา เรากบเพอนรวมงานและเรา

กบผใตบงคบบญชา (10) สภาพการทางาน ททางาน บรรยากาศ 3) สวสดการ

โดยปกตแลวบคลากรในโรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา จะไดรบคาตอบแทนเปนเงนเดอนแตนอกจากเงนเดอนแลว บคลากรยงไดรบคาตอบแทนในลกษณะอนอกคอ ในรปลกษณะของสวสดการและสทธประโยชนอนๆ สรปปญหาการธารงรกษา หมายถง ปญหาทเกดขนในกระบวนการสรางความพงพอใจใหกบบคลากรในโรงเรยน โดยใชทงศาสตรและศลปในการบรหารบคลากรเพอใหบคลากรปฏบตงานดวยความเตมใจมประสทธภาพและอยในโรงเรยนนานทสดโดยอาศยหลกแหงความเปนธรรมในการบรหารงานมการจงใจและเขาใจความตองการและสนองความตองการของบคลากรไดถกจด ผบรหารจะตองใชความพยายามทกวธทาง เพอใหบคลากรนนปฏบตงานอยางเตมความสามารถเกดประสทธภาพและประสทธผล หนาทสาคญยงของผบรหาร คอ ทาใหบคลกรยอมรบในวตถประสงคของงาน เกดความรสกเตมใจทจะปฏบตงานและอทศตนเพอผลสาเรจของงานอยางแทจรง การใหสงตอบแทนในการทางานทเหมาะสมจดใหมการนเทศการปฏบตงาน มการสอสารทคลองตวและทวถง รกษาสขภาพกายและสขภาพทางจตของบคลากรใหดอยเสมอ การธารงรกษาบคลากรในโรงเรยนพระปรยตธรรมนน ผบรหารไมสามารถทาใหบคลากรทมอยไดแสดงความสามารถอยางเตมศกยภาพ เนองจากความรสกไมมสวนรวมในการบรหารงานสนอง ความตองการของบคลากรไมถกจด คาตอบแทน ระบบการขนเงนและสวสดการตางๆ ไมเปนทดงดดใจใหบคลากรทมความรความสามารถทจะโรงเรยนนานๆ จงทาใหเกดปญหาการเปลยนบคลากรและปญหาการเรยนการสอนขาดประสทธภาพจงมใหพบเหนบอยครง เพราะไดบคลากรมาใหมทไมรงานอยางแทจรง

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

51

2.3.6 การใหพนจากงาน การใหพนจากงาน หมายถง การทบคลากรพนจากตาแหนงหนาทการงานและหมด

สทธทจะไดรบเงนเดอนของหนวยงานตลอดไปบคลากรประเภทตางๆ ทผบรหารจะตองเผชญในขณะทางานนน สวนมากถาหากไดมการดาเนนการถกตองในขนตอนของการคดเลอกการมอบหมายงาน ตลอดถงมการฝกอบรมทดและถกตองแลว บคลากรสวนใหญกมกจะทางานไดอยางมประสทธภาพดตามสมควร อยางไรกตาม บอยครงจะมบคลากรบางสวนทเปนสวนนอยททางานมปญหานน คอ ความดอยประสทธภาพในการปฏบตงานททาใหตองมปญหาในเรองทเกยวกบการบงคบบญชา ความดอยประสทธภาพในการทางานอนสบเนองมาจาก สาเหตของความดอยประสทธภาพในทางการผลตบคลากร ยอมจะชวยใหสามารถแกไขใหกลบเขาสภาพปกตดวยวธตางๆ ได ซงถาหากจาเปนตองมการใชวนย กควรจะไดมการเขาใจถงเรองของวนยซงควรจะจากดใชเฉพาะกรณทจาเปนและสามารถดาเนนการใหถกตองตามกรณทกครงดวย

ในเรองของการดาเนนการทางวนยนนบไดวา เปนขอบเขตงานอกดานหนงของการบรหารงานบคคลทมนาหนกความสาคญอยไมนอย ดงนน การทจะตองปฏบตใหถกตองและเปนไปในทางทดนน จงเปนเรองสาคญทฝายจดการจะตองมการดาเนนการอยางระมดระวงและหวงทจะใหเปนผลในทางบวก หรอพยายามใหเกดผลในทางทดกอนเสมอ กลาวคอ เหมอนกบภาษตทวา “กอนทจะจบเขาแขวนไว ควรจะใหความเปนธรรมทจะใหเขาไดทดลองทาหรอมโอกาสแกตวเสยกอน” ซงตามปรชญาน ยอมจะเปนประโยชนทดในการทจะชวยใหการแกไขปญหาบคลากรทมปญหาใหลลวงไปดวยด

ประเภทของบคลากรทมปญหา ในเรองการดาเนนการทางวนยและการแกไขพฤตกรรมตางๆ ของบคลากรนน อาจจะ

แบงบคลากรทมปญหาออกไดเปน 4 ชนด คอ 1) กลมบคลากรทมผลงานและคณภาพ ตลอดจนปรมาณงานทอยในระดบทไม

นาพอใจ อนสบเนองมาจากการดอยความสามารถ การขาดการฝกอบรมการไมมความสนใจหรอไมรกงานททา

2) กลมบคลากรทซงมปญหาสวนตวทไมเกยวกบงาน แตเรมมผลกระทบเรอรงหรอตดยาเสพตดหรอมปญหาทางครอบครว ตลอดจนการมนสยทผกพนกบอบายมขตางๆ

3) บคลากรทมกจะชอบกระทาผดกฎเกณฑตางๆ ในขณะปฏบตงาน เชน การมพฤตกรรมในทางลกเลกขโมยนอยสงของตางๆ จากองคการหรอชอบขโมยสงของของเพอนรวมงานหรอคอยกลนแกลงเพอนฝงและชอบทาลายทรพยสนตางๆ ใหเสยหาย เปนตน

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

52

4) พวกทซงชอบปฏบตฝนกฎเกณฑของบรษทและประพฤตตวนอกกรอบไมยดถอปฏบตตามแนวทางการทางานหรอระเบยบขององคการอยเปนประจาตลอดจนชอบตอตานและไมเคารพเชอถอผบงคบบญชา

การใหพนจากตาแหนงนนอกเหนอจากการใหหยดพกงานชวคราว ในบางกรณมกจะเนองมาจากเหตตอไปน

1) ปญหาดานเศรษฐกจ เมอกจการขององคการหรอหนวยงานประสบความลมเหลวขาดทนจาเปนตองลดจานวนของพนกงานเจาหนาท โดยใหออกจากงานเปนบางคนเพอรกษาดจของหนวยงานไว

2) ปญหาทางดานวนยในการบรหารบคลากรของหนวยงานถอวา การกระทาผดทางดานวนยอยางหนกเปนเรองทจะใหอภยกนไมได แตกอนทจะใหพนกงานเจาหนาทออกจากงานไดทางองคการตองแจงใหทกคนในหนวยงานไดทราบความเทจจรง คอ

(1) เปาหมายและระเบยบตางๆ ของหนวยงานโดยเฉพาะในเรองทเกยวกบการใหออกจากงานใหทราบถงเหตผล วธการปฏบตอยางชดเจนกอนเสมอ (2) ใหมโอกาสไดพจารณาเกยวกบปญหาการกระทาผดทางระเบยบวนยของหนวยงาน (3) การใหออกจากงานของหนวยงาน จาเปนตองไดรบการพจารณาจากผมอานาจเปนขนๆ ตามลาดบ

(4) ในการดาเนนงานใหพนกงานเจาหนาทออกจากงาน จะตองไดรบการพจารณาอยางถองแทเทยงตรงถงสาเหตททาใหตนออกจากงาน ถามการพจารณาวา ผทถกใหออกจากงานนนเปนกรณทจาเปน หนวยงานนนๆ จะตองใหคาชดเชยกบบคคลนนดวย

3) การใหออกจากงาน เพราะหยอนสมรรถภาพในการทางานเปนการพจารณาทคอนขางยากและสบสนเพราะการทจะตดสนวา บคคลใดเปนผทมความสามารถไมเหมาะสมกบหนาทการงานนนควรจะไดมการรวบรวมขอมลขอเทจจรงทเกยวกบสาเหตของการใหออกจากงาน และหลกฐานของการกระทาผดอยางพรอมมลโดยเหตน การคดเลอกบคคลเขาทางานในตอนตนๆ จงมความสาคญมากเพอจะไดคนดและเหมาะสมเขาทางาน แตถาปรากฏภายหลงวา ไดรบคนเขาทางานทมคณสมบตไมเหมาะสมกบตาแหนงควรจะใหบคคลนนมโอกาสไดปรบปรงตนใหความชวยเหลอพฒนาจนถงทสดเสยกอน เมอเหนวา ไมมทางชวยใหกาวหนาได จาเปนตองใหบคคลนนๆ ออกจากงาน ทงน เพอประโยชนของหนวยงานโดยแทจรง

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

53

4) การใหออกจากงานเมอถงคราวปลดเกษยณอาย มความสาคญตอหนวยงานไมนอยทงนเพอเปดโอกาสใหคนหนมทมกาลงความสามารถและความรเขาทางานแทน ปญหาและการใหเงนชดเชยเพอการเกษยณอายขนอยกบนโยบายเศรษฐกจและเปาหมายของแตละหนวยงาน

5) การใหออกจากงานเมอพนกงานเจาหนาทกระทาความผดอยางหนก ซงเปนตวอยางทไมดตอบคคลอนๆ ในหนวยงาน ทาใหหนวยงานไดรบความเสยหาย เพราะไดกระทาผดซาๆ อย แมจะไดรบความชวยเหลอใหปรบตวใหมหลายครงแลวกตาม เพอปองกนมใหพนกงานเจาหนาทอนเอาเยยงอยางจาเปนทหนวยงานจะตองใหบคคลนนออกจากงาน

สรปปญหาการใหพนจากงาน หมายถง ปญหาทเกดขนจากการทบคลากรเจบปวยอยเสมอจนไมสามารถทางานใหมประสทธภาพได ทาผดวนยหรอกฎเกณฑตางๆ ทองคการไดกาหนดไวการยายการโอนไปอยทอน การลาออกไปประกอบวชาชพอน การเกษยณอาย การใหบคลากรพกงานชวคราว เนองจากบคลากรมคณภาพตากวาความตองการขององคการ ทางานไรประสทธภาพไมเปนไปตามวตถประสงคขององคการและเนองจากกระทาผดวนย หรอกฎเกณฑขององคการจงเปนเรองสาคญท ผบรหารจะตองมการดาเนนการอยางรอบคอบและเลอกวธดาเนนการทดกอนเสมอตองใหความยตธรรมกบทกฝายในการใหบคลากรพนจากงาน ปญหาการใหพนจากงานในโรงเรยนพระปรยตธรรม เนองจากผบรหารไมมเวลาในการบรหารงานโรงเรยนมากนก เพยงสนบสนนในเรองวสด อปกรณ และเงน จงไมอาจรและเขาใจการทางานของบคลากรวา ใครตงใจหรอไมตงใจในการทางานเปนเหตใหไมกลาตดสนใจใหบคลากรพนจากตาแหนงได นอกจากบคลากรจะทาเรองเสยหายหรอขาดการพฒนาตวเองจรงๆ แตสวนมากจะอยไมไดหรอลาออกเองเนองจากปญหาสวนตว

2.4 งานวจยทเกยวของ

2.4.1 งานวจยในประเทศ จากการสารวจรายงานการวจยทเกยวของกบการปฏบตงานวชาการในโรงเรยนพระ

ปรยตธรรม แผนกสามญศกษา สรปได ดงน พระมหาปรชา ฉตรแกว (2548, บทคดยอ) ไดศกษาสภาพ ปญหาและความตองการการ

บรหารงานวชาการในโรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา กลมท 12 ผลการวจย พบวา สภาพปญหาและความตองการการบรหารงานวชาการโดยภาพรวมอยในระดบปานกลาง

พระมหาปรด สหาวตร (2548, บทคดยอ) ไดศกษาและเปรยบเทยบแรงจงใจในการปฏบตงานของบคลากรในโรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา กลมท 12 จาแนกตาม

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

54

สถานะ ตาแหนงงาน วฒการศกษาและสถานภาพในการปฏบตงาน ตามแนวคดทฤษฎสององคประกอบของเฮอรซเบรก คอ ปจจยคาจน ไดแก นโยบายและการบรหารงาน การปกครองบงคบบญชาคาตอบแทนและผลประโยชนเกอกล สภาพการทางานและความสมพนธกบผรวมงานพบวา ทงโดยรวมและรายปจจยอยในระดบปานกลาง

พระปลดชยวฒน ธรรมบนเทง (2548, บทคดยอ) ไดศกษาเรอง การศกษาสภาพและปญหาการบรหารจดการโรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา กลมท 11 ผลการวจยพบวา ผบรหารและครมความคดเหนเกยวกบสภาพการบรหารโรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา กลมท 11 โดยรวมทง 4 ดานอยในระดบปานกลางและเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา คาเฉลยเรยงลาดบจากมากไปหานอย 3 ลาดบ คอ การบรหารงานทวไป การบรหารงบประมาณและการบรหารงานวชาการ สวนปญหาการบรหารโรงเรยนตามความเหนของผบรหารและคร พบวา โดยรวมอยในระดบปานกลาง เรยงลาดบจากมากไปหานอย คอ การบรหารงบประมาณ การบรหารงานทวไปและการบรหารงานบคคล ผลการเปรยบเทยบ เมอนาสภาพและปญหาในภาพรวม 4 ดาน ไมแตกตางกน

พระปลดมนสชย เมตตจตโต (2548, บทคดยอ) ไดศกษาเรอง การศกษาปญหาการบรหารงานวชาการของโรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา ในจงหวดนครราชสมา ผลการวจย พบวา ปญหาการบรหารงานวชาการโดยรวม อยในระดบปานกลาง เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบปานกลางทง 4 ดาน เมอพจารณาเปนรายขอ พบวา สวนใหญ อยในระดบปานกลาง มระดบปญหาการบรหารงานวชาการอยในระดบมาก จานวน 5 ขอ ไดแก งบประมาณทจาเปนตองใชในการวางแผนงานวชาการมนอยงบประมาณของโรงเรยนมนอยทาใหปฏบตตามแผนงานวชาการไมได มสอการสอนและหองสมดสนบสนนการเรยนการสอนไมเพยงพอ ไมมงบประมาณในการตรวจสอบการปฏบตงาน วชาการงบประมาณในการแกไขปญหางานวชาการมนอยทาใหเกดปญหา

เมอเปรยบเทยบโดยรวม พบวา ไมแตกตางกนทระดบนยสาคญ.05 และเมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ทกดานไมแตกตางกน ทระดบนยสาคญ .05 เชนเดยวกน เมอเปรยบเทยบเปนรายขอ พบวา สวนใหญไมแตกตางกนทระดบนยสาคญ .05 เชนเดยวกนมขอทแตกตาง 1 ขอ คอ ไมมหนวยงานหรอบคคลทาหนาทตรวจสอบการปฏบตงานวชาการโดยตรง

ภรสา ปราบรป (2535 ,หนา 36) ไดศกษาเรอง ปญหาการบรหารงานของโรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา ผลการวจย พบวา ผบรหาร ผสอนและผเรยนโดยรวมมความ เหนวา มปญหาการบรหารงานวชาการ บคคล ธรการและการเงน อาคารสถานทและสงแวดลอม กจการนกเรยนการสรางความสมพนธระหวางโรงเรยนกบชมชน อยในระดบปานกลาง

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

55

ศรกาญจนา อศรางกร ณ อยธยา (2544 , บทคดยอ) ไดศกษาเรอง เหตปจจยทสมพนธกบความพงพอใจในการปฏบตงานของครในโรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา เขตการศกษาท 1 ผลการวจย พบวา ความพงพอใจในการปฏบตงานของครอยในระดบมาก เมอพจารณาแตละดาน พบวา ดานเพอนรวมงาน ดานผบงคบบญชาอยในระดบมาก สวนดานสวสดการและคาตอบแทน ความรความเขาใจในงาน อยในระดบปานกลาง

สงเคราะห ปสนานนท (2543 , บทคดยอ) ไดศกษาปญหาการบรหารงานบคลากรของผบรหารโรงเรยนขยายโอกาสทางการศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดตราด พบวา โดยภาพรวม อยในระดบปานกลาง ดานการกาหนดความตองการบคลากร อยในระดบมาก สวนดานการจดบคลากรเขาปฏบตงาน การพฒนาและการธารงรกษา การประเมนผลการปฏบตงานของบคลากร การควบคมกากบ ตดตามและนเทศ มปญหา อยในระดบปานกลาง ผบรหารทมประสบการณมาก มปญหานอยกวาผบรหารทมประสบการณนอย อทย สมพนธ (2543, บทคดยอ) ไดศกษาความตองการพฒนาบคลากร สงกดสานกงานปลดกระทรวงศกษาธการผปฏบตงานในจงหวดระยอง โดยแยกตามประเภทของขาราชการและประสบการณในการทางาน 6 ดาน คอ ดานการฝกอบรม ดานการพฒนาจตใจ ดานการศกษาดงานนอกสถานท ดานการสงเสรมใหมการศกษาตอ ดานการเผยแพรขาวสารทางวชาการ ดานการโยกยายสบเปลยนหนาทการงาน พบวา บคลากรมความตองการดานการพฒนาบคลากร อยในระดบสง อรนช พรนทร (2546, บทคดยอ) ไดศกษาเรอง ความพงพอใจในการปฏบตงานของขาราชการครโรงเรยนมธยมศกษา สหวทยาเขตเพชรบรพา จงหวดสระแกว พบวา โดยภาพรวม อยในระดบปานกลาง เปรยบเทยบระหวางเพศชายและเพศหญง แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต สวนระหวางประสบการณมากและประสบการณนอย แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

ถวลย ทองม (2523, หนา 9) ไดศกษาเรอง การบรหารบคลากรในโรงเรยนประถม ศกษา สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดนครปฐม พบวา การบรหารงานบคคลมปญหาในเรองการคดเลอกบคลากรไมตรงกบความตองการของโรงเรยน การจดสวสดการตางๆ ลาชาและไมดเทาทควร ขาดการสนบสนนจากบคลากรภายนอก การใหบรการดานตางๆ แกบคลากรลาชา

สงเวยน ตงคณาพร (2538, บทคดยอ) ไดศกษาเรอง การศกษาสภาพและปญหาการบรหารบคคลในโรงเรยนประถมศกษา สงกดสานกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต เขตการศกษาท 12 พบวา การบรหารงานบคคลทโรงเรยนจดเหมาะสมแลว ไดแก การแสวงหาบคคล การประเมนผลการปฏบตงาน การพฒนาบคคล และการใหพนจากงาน สวนสงทควร

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

56

จดทาหรอปรบปรงแกไข ไดแก การกาหนดอตรากาลงคร การจดสรรงบประมาณ การเบกจายคาเชาบานและพฤตกรรมการสอน

2.4.2 งานวจยตางประเทศ สาหรบงานวจยตางประเทศ ผวจยไมสามารถคนพบงานวจยทเกยวกบเรองปญหาการ

บรหารงานบคคลของผบรหารในโรงเรยนพระปรยตธรรมได ดงนน ผวจยจงขอเสนองานวจยทใกลเคยงดงตอไปน

อพโร (Evero, 1984, pp.360 – A) ไดศกษาเรอง การศกษาปญหาของผบรหารโรงเรยนตามทศนะของครโรงเรยนประถมศกษาชนบทของหนวยงานทางการศกษา รฐจอร เจย สหรฐอเมรกา ผลการวจย พบวา สมประสทธสหสมพนธของครตอปญหาของผบรหารโรงเรยนจาแนกตามประสบการณทางการศกษาทแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

ฮารรส (Harris, 1979) ไดศกษาเรอง หนาทของผบรหารงานบคคลในระบบโรงเรยนประถมศกษา รฐมสซร ผลการวจย พบวา หนาทความรบผดชอบของโรงเรยนประถมศกษา ทางดานบรหารงานบคคลประกอบดวยกระบวนการทสาคญ 6 ประการ เรยงลาดบจากมากไปหานอย คอ การวางแผนกาลงคน , คาตอบแทนหรอสงจงใจ , การไกลเกลยปญหาดานบคคล, ความมนคงในงาน , การปฏบตงานตอเนองและการใหขอมลขาวสารเกยวกบบคคล สโลน (Sloane, 1983, p. 38 – A) ไดตดตามผลการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนแหงรฐไมอาม ซงผานการอบรมระยะสน โดยการพจารณาจากความรทไดรบทศนคตทปรากฏและการปฏบตงานเฉพาะอยาง เปรยบเทยบกบตวอยางอกกลมหนง ซงไมไดผานการอบรมแตไดรบการสนบสนนใหศกษาสาระของการฝกอบรมจากเอกสารตางๆ ผลการศกษาวจย พบวา กลมผบรหารโรงเรยนทผานการฝกอบรมไดรบความร ในเรองการปฏบตงานมากขนและมทศนคตเปลยนไปในทางบวก ซงสงผลสาเรจในการทางานรวมทงมทศนะในการปฏบตงานเฉพาะและสามารถนาไปใชอยางไดผล สวนกลมผบรหารโรงเรยนทไดรบการสงเสรมใหศกษาสาระของการฝกอบรมดวยตนเองมแนวโนมทจะไดรบความรเปลยนแปลงทศนคตและมทกษะการปฏบตงานเฉพาะอยาง นอยกวาผบรหารทผานการฝกอบรมโดยเฉพาะ

2.5 สรปกรอบแนวความคด

การวจยครงน มงศกษาปญหาการบรหารงานบคคลในโรงเรยนพระปรยตธรรม แผนกสามญศกษา กลมท 12 โดยยดหลกการบรหารงานบคคลของ Flippo, (1984, p.109 – 497) ซงไดมงศกษาปญหาการบรหารงานบคคลจานวน 6 ดาน คอ

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร

57

1) ปญหาการสรรหาบคลากร (Recruitment) คอ ปญหาทเกดขนในกระบวนการสรรหาและคดเลอกเพอใหไดบคลากรทมความร ความสามารถเขามาทางานในโรงเรยน ผบรหารตองมการกาหนดลกษณะงาน การวางแผนกาลงคน การกาหนดบทบาทและหนาททรบผดชอบของบคลากร มการประกาศรบสมครอยางแพรหลาย มคาตอบแทนและสวสดการทจงใจบคลากร เมอรบเขามาแลวมการปฐมนเทศสรางความเขาใจเปาหมายของโรงเรยนใหชดเจน

2) ปญหาการพฒนาบคลากร (Development) คอ ปญหาทเกดขนกบผบรหารทไมสามารถสงเสรมบคลากรใหเกดแรงจงใจในการแสวงหาความรใหมมาใชในโรงเรยน ดวยการสงเสรมกจกรรมตางๆ เชน จดใหมการอบรม สงไปศกษาตอในสาขาวชาทเกยวของ สงไปดงานทงในและตางประเทศ กระตนใหบคลากรพฒนาการเรยนการสอน โดยสงเสรมใหมการทาโครงการ การคนควาวจย จดหาวารสารสอการเรยนการสอน เทคโนโลยททนสมย มการนเทศบคลากร การประเมนผลงานคร เพอพฒนาบคลากรใหมประสทธภาพ

3) ปญหาการจายคาตอบแทน (Compensation) คอ ปญหาทเกดขนในเมอผบรหารไมชดเจนในการจายเงนเดอน การใหสวสดการ คารกษาพยาบาล ทพกและการอานวยความสะดวกอนๆ ปญหาเหลานจะสงผลกระทบตอบคลากรในโรงเรยนในดานแรงจงใจในการทางาน เพราะรสกไมมนคงในหนาทการงาน

4) ปญหาการรวมพลง (Integration) คอ ปญหาทเกดจากผบรหารไมสามารถทาใหบคลากรภายในโรงเรยนทางานเปนทม มความสามคคเปนอนหนงอนเดยวกน ไมเขาใจธรรมชาตของมนษย บคลากรไมมสวนรวม ไมมการกาหนดเปาหมายการบรหารงานทแนนอน ปฏบตตนไมเปนแบบอยางไมอาจทาใหบคลากรเกดความรก ความศรทธาตอโรงเรยนได

5) ปญหาการธารงรกษา (Maintenance) คอ ปญหาทเกดขนในกระบวนการสรางความพงพอใจใหกบบคลากรเพอใหบคลากรทางานดวยความเตมใจ จงใจใหบคลากรทมความรความสามารถไดใชหลกความรมาชวยพฒนาโรงเรยนใหเจรญขน ดแลสขภาพกายและสขภาพจตของบคลากรเปนอยางด เพอบคลากรจะไดทางานในโรงเรยนนาน ๆ และมความสข

6) ปญหาการใหพนจากงาน (Separation) คอ ปญหาทเกดขนจากการทบคลากรทมสขภาพไมแขงแรงไมสามารถทางานใหมประสทธภาพได ทาผดวนยอยางรายแรง ขาดแรงจงใจในการทางานผบรหารจะตองปฏบตตอบคลากรเหลานอยางยตธรรมดวยการวา กลาวตกเตอน ลดเงนเดอน พกงานชวคราวและใหบคลากรพนจากงานอยางยตธรรมกบทกฝายเพอลดปญหาความขดแยง