บทที่ 7 เทคโนโลยีสารสนเทศ และ ...2.2...

LOGO

เทคโนโลยการจดการสารสนเทศและองคความร

เนอหา

ความรเบองตนเกยวกบทมาขององคความร 1

2

3

4

ความสมพนธระหวางระบบสารสนเทศ

5

4

สถาปตยกรรมระบบการจดการความร

รปแบบเทคโนโลยสารสนเทศกบกระบวนการจดการความร

ประโยชนของเทคโนโลยสารสนเทศทน ามาใชในการจดการ ความร

จากขอมลสองคความร

ขอมล (data) เปนขอเทจจรงทถกบนทกลงไป และยงไมมการน ามาแปลความหมาย โดยอาจมจดประสงคเพอการตรวจสอบ หรอสอบกลบวางานมปญหาหรอมเหตการณใดเกดขนบาง ถอวาการบนทกขอมลเปนเรองพนฐานทตองจดท า

สารสนเทศ (information) เปนขอมลทผานการกลนกรอง วเคราะห หรอสงเคราะห ใหขอมลเกดการตกผลก มการแปลงรปของบนทกและขอมลใหงายตอการท าความเขาใจมากขน

จากขอมลสองคความร

ความร (knowledge) หมายถง สงทสงสมมาจากปฏบต ประสบการณ ปรากฏการณซงไดยน ไดฟง การคดจากการด าเนนชวตประจ าวนหรอเรยกวาเปนความรทไดโดยธรรมชาต นอกจากนความรยงไดจากการศกษาเลาเรยน การคนควา วจย จากการศกษาองควชาในแตละสาขาวชา

ปญญา (wisdom) เปนความรทมอยน ามาคดหรอตอยอดใหเกดคณคา หรอคณประโยชนมากขน

ขอมล สารสนเทศ ความร และปญญา

Data

(understanding relations)

(Information)

(Knowledge)

(Wisdom)

(understanding patterns)

(understanding relations)

(understanding Principles)

(Understanding)

ความหมายของความร หมายถง สงทสงสมมาจากปฏบต ประสบการณ ปรากฏการณ ซงไดยน ไดฟง การคดจากการด าเนนชวตประจ าวนหรอเรยกวาเปนความรทไดโดยธรรมชาต นอกจากนความรยงไดจากการศกษาเลาเรยน การคนควา วจย จากการศกษาองควชาในแตละสาขาวชา หรออาจกลาวไดวาความรในเชงการฝกฝนจนเกดทกษะ

ความรเบองตนเกยวกบทมาขององคความร

ประเภทของความร

ความรโดยนย (Tacit knowledge)

ความร

ความรทชดแจง (Explicit

knowledge)

ความรโดยนย หรอความรทมองเหนไมชดเจน (Tacit Knowledge)

จดเปนความรอยางไมเปนทางการ ซงเปนทกษะหรอความรเฉพาะตวของแตละบคคลทมาจากประสบการณ ความเชอ หรอความคดสรางสรรคในการปฏบตงาน เชน การถายทอดความร ความคด ผานการสงเกต การสนทนา การฝกอบรม เปนตน

ความรทชดแจง หรอความรทเปนทางการ (Explicit Knowledge)

เปนความร ทมการบนทกไวเปนลายลกษณอกษร และใชรวมกนในรปแบบตางๆ เชน สงพมพ เอกสารขององคกร ไปรษณยอเลกทรอนกส เวบไซต อนทราเนต เปนตน ความรประเภทนเปนความรทแสดงออกมาโดยใชระบบสญลกษณ จงสามารถสอสารและเผยแพรไดอยางสะดวก

ความรทชดแจง (Explicit Knowledge)

ความรทฝงอยในคน (Tacit Knowledge)

( 1 )

( 2 ) ( 3 )

อธบายไดแตยงไมถกน าไปบนทก

อธบายไดแตไมอยากอธบาย อธบายไมได

9Tomohiro Takanashi

การเปรยบเทยบความรทชดแจง และความรโดยนยทอยในตวคน

เกลยวความร: สงทท าใหความรเพมขน ( ( Knowledge SpiralKnowledge Spiral: : SECISECI Model)Model)

( : Nonaka & Takeuchi )

S ocialization E xternalization

I nternalization C ombination

(Explicit Knowledge)

(Explicit Knowledge)

( Tacit Knowledge)

(Tacit Knowledge)

ความหมายของการจดการสารสนเทศ

การจดการสารสนเทศเกดจากการแปลงขอมลเปนสารสนเทศอยางเปนไปตามล าดบและตอเนอง เพอใหไดสารสนเทศตามความตองการและมคณภาพ ม 3 ขนตอน ดงน

1. การน าเขาขอมล (input)

2. การประมวลผลขอมล (data processing)

3. การจดเกบสารสนเทศ (storing)

4. การสงออกหรอการแสดงผล (output)

5. การสอสารสารสนเทศ (information communicating)

กลไกจากขอมลส... สารสนเทศ ความร และปญญา

Data

Information

Knowledge

Wisdom

ICT

KM

Use & Utilize

ความหมายของการจดการความร กระบวนการบรหารจดการอยางเปนระบบทเนนการพฒนาการปฏบตงานควบคไปกบการเรยนรรวมกนของคนภายในองคกร เพอยกระดบความร กอใหเกดองคความรใหมอยางมคณคา ท าใหทกคนในองคกรสามารถเขาถงความร และพฒนาตนเองใหเปนผร รวมทงปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพอนจะสงผลใหองคกรมความสามารถในเชงแขงขน

ความรเบองตนเกยวกบทมาขององคความร

กระบวนการจดการความร

1. การก าหนดเปาหมายความร (Knowledge Desired)

2. การสรางหรอจดหาความร (Knowledge Creation หรอ Knowledge Acquisition)

3. การกลนกรองและคดเลอกความร (Knowledge Classified)

4. การจดเกบความรใหเปนระบบ (Knowledge Saving System)

5. การใชความร (Knowledge Utilization)

กระบวนการจดการความร

6. การแบงปนและแลกเปลยนความร (Knowledge Sharing)

KM Cafe ของศนยการจดการความร มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต

กระบวนการจดการความร

7. การประยกตความร (Knowledge Applied)

8. การประมวลผลและวดผลความร (Knowledge Codification & Knowledge Measured)

9. การยกยองชมเชยและใหรางวล (To praise & Take a gift)

10. การเผยแพรความร (Knowledge Distribution)

ความสมพนธระหวาง ระบบสารสนเทศ

1. ระบบประมวลผลรายการ (Transaction Processing Systems: TPS)

ระบบประมวลผลรายการเรมตนจากการปอนขอมลเขาสระบบ แลวน าไปประมวลผลรายการ จากนนจงท าการปรบปรงแกไขฐานขอมล สรางรายงานเอกสาร และประมวลจากการบรการแบบสอบถาม เพอน าผลทไดมาปรบปรงแกไขใหถกตองอกครง

2. (transaction processing)

1. (data entry)

3. (file / database updating)

5. (inquiring processing)

4. (document and report generation)

ไดแก...

2. ระบบสารสนเทศส านกงาน (Office Information System: OIS) หรอระบบส านกงานอตโนมต (Office Automation System: OAS)

ไดแก...

2.1 ระบบจดการทางดานเอกสาร (document management system)

2.2 ระบบการสงขาวสาร (message-handing system)

2.3 ระบบการประชมทางไกล (teleconferencing system)

2.4 ระบบสนบสนนในส านกงาน (office support system)

3. ระบบสารสนเทศเพอการจดการ (Management Information System: MIS)

ไดแก...

MISTPS

4. ระบบสนบสนนการตดสนใจ (Decision Support System: DSS)

ไดแก...

5. ระบบสารสนเทศเพอผบรหาร (Executive Information System: EIS หรอ Executive Support System: ESS) ไดแก...

- TPS/MIS/DSS- -

- - Standard & Poor’s

- - -

EIS

สถาปตยกรรมระบบการจดการความร

สถาปตยกรรมระบบการจดการความรประกอบดวย 3 สวน ดงน

1. บรการโครงสรางพนฐาน (infrastructure services) การบรการโครงสรางพนฐาน หมายถง เทคโนโลยพนฐานทจ าเปนในการ

ประยกตกบการจดการความร ม 2 ประเภท คอ เทคโนโลยส าหรบ

การจดเกบ และเทคโนโลยส าหรบการสอสาร

สถาปตยกรรมระบบการจดการความร

2. บรการความร (knowledge services)

การบรการความร หมายถง การประยกตใชเทคโนโลยเพอสนบสนนการใหบรการความร เปาหมายหลกของการจดการความรม 3 ดาน คอ การสรางความร (knowledge creation) การแบงปนความร (knowledge sharing) และการใชความรซ า (knowledge reuse)

สถาปตยกรรมระบบการจดการความร

3. บรการประสานผใชกบแหลงความรหรอแหลงสารสนเทศ (presentation services)

การพฒนาบรการประสานผใชกบแหลงความร หรอแหลงสารสนเทศม 2 ประเภท คอ บรการทแสดงความเปนสวนบคคลของผใชแตละคน และระบบทชวยการมองเหน

รปแบบเทคโนโลยสารสนเทศกบกระบวนการจดการความร

เทคโนโลยสารสนเทศเพอการรวบรวมและการจดการความรทปรากฏ

เทคโนโลยสารสนเทศทใชในการสรางความร

เทคโนโลยสารสนเทศเพอการเขาถงความรทปรากฏ ไดแก...

รปแบบเทคโนโลยสารสนเทศกบกระบวนการจดการความร

เทคโนโลยสารสนเทศเพอการประยกตใชความร

เทคโนโลยสารสนเทศสนบสนนการจดการความรโดยนย

เทคโนโลยสารสนเทศทใชในการประมวลความร

ประโยชนของ IT ทน ามาใชในการจดการความร

การแบงเทคโนโลยสารสนเทศทน ามาใชในการจดการความรได 6 ประเดน (บญญลกษม ต านานจตร, 2553, หนา 156-157) ดงน

1. งานเอกสารเวรดโพรเซสเซอร สงพมพเอกสาร

2. งานอบค อไลบราร ปจจบนมการจดการเอกสารสงพมพในรปหนงสออเลกทรอนกส

3. ระบบฐานขอมล ขอมลขาสาร ทงทเปนขอมลด าเนนการ และงานขอมลเกยวกบพนกงานในองคกร

4. เวบ การเกบขอมลจ านวนมากอกวธหนงคอ การเกบไวในเวบเซรฟเวอร ซงเกบขอมลไดงาย รวดเรว สามารถเกบขอมลไดหลากหลายรปแบบ ทงมลตมเดย และขอมลทไมมรปแบบ หากพจารณาตามทศทางการพฒนาเทคโนโลยเวบแลว เทคโนโลยเวบในยคแรกมกเนนทการจดการความรทชดแจง โดยการจดเกบและสบคนขอมลจากเอกสาร HTML และ ฐานขอมลจากเวปไซตเปนหลก ในขณะทเวบยคท 2 มงเนนการจดการความรทอยในตวบคคลมากขน รปแบบของการเขยนเวบบลอก และวก รวมทงเวบไซตเครอขายสงคม ดงเชน เวบ Hi5, Facebook และ Twitter เปนตน ในเวบยคถดไปจะมงเนนทการจดการความรเชงความหมายมากยงขน เพอน าไปสการพฒนาโปรแกรมตวแทนทมความชาญฉลาด (Intelligent Agents) เพอมาชวยในการปฏบตงานและสบคนขอมลของผใชไดด

5. อเมล เอฟทพ (FTP) เปนขอมลชนดไฟลทรพยากรโปรแกรมคอมพวเตอร เปนแหลงเกบขอมลทงทเปนขอมลอเมลสวนตว อเมลของหนวยงาน ขององคกร จงมการสราง FTP Server เพอเกบขอมลจ านวนมากและจดการขอมลทเปนแฟมไวใชงานรวมกน

6. เวบบลอก (webblog) เปนเวบไซตชนดหนงบนอนเทอรเนต แนวคดของเวบบลอก คอ การใหสมาชกขององคกรไดเขยนความรใสเขาไปในบนทก (blog) ของตนเอง โดยเลาประสบการณตางๆ ความรเหลานจะถกเผยแพรไปยงสมาชกคนอนๆ ในองคกรดจทลผานหนาหลกของเวบ หรอจากการสบคนของสมาชกอน

เวบบลอกทน ามาใชในองคกร

ประโยชนของ IT ทน ามาใชในการจดการความร

ประโยชนของการจดการความร

1. ปองกนการสญหายของความร

2. เพมประสทธภาพในการตดสนใจ

3. ความสามารถในการปรบตว และมความยดหยน

4. ความไดเปรยบในการแขงขน

5. องคกรในการใชประโยชนจากทรพยสนทางปญญาทมอย

6. การยกระดบผลตภณฑ

7. สรางความพงพอใจ และเพมยอดขาย และสรางรายได

8. เพมความสามารถในการแขงขนโดยผานการเรยนรรวมกน

ปจจยทเออตอความส าเรจ

1. ไดรบการสนบสนนจากผบรหาร ซงผบรหารในองคการควรมความเขาใจ และตระหนกถงความส าคญ รวมทงประโยชนทไดรบจากการจดการความร

2. มเปาหมายของการจดการความรทชดเจน ซงเปาหมายนจะตองสอดคลองกบกลยทธขององคการ

3. มวฒนธรรมองคการทเออตอการแลกเปลยน และแบงปนความรภายในองคการ

4. มการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชเปนเครองมอในการจดการความร เชน คนหาความร วเคราะหขอมล จดระเบยบและดงเอาความรไปใชอยางเหมาะสม

ปจจยทเออตอความส าเรจ

5. ไดรบความรวมมอจากบคลากรทกระดบ และบคลากรตองตระหนกถงความส าคญและเหนถงคณคาของการจดการความร

6. มการวดผลของการจดการความร ซงจะชวยใหองคการทราบถงสถานะ และความคบหนาของการจดการความร ท าใหสามารถทบทวนและปรบปรงกลยทธ รวมทงกจกรรมตาง ๆ เพอใหบรรลเปาหมายทก าหนดไว

7. มโครงสรางพนฐานทรองรบหรอเออใหเกดการแลกเปลยนความร

8. มการพฒนาการจดการความรอยางสม าเสมอและตอเนอง

LOGO