Περίγραμμα

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΗ

ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ

Γιάννης ΚυριόπουλοςΤομέας Οικονομικών της ΥγείαςΕθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Νοέμβριος 2009

Η έννοια και το περιεχόμενο

Το θεσμικό πλαίσιο

Υπηρεσίες και φορείς δημόσιας υγείας

Πολιτικές δημόσιας υγείας στην τοπική αυτοδιοίκηση

Αξιολόγηση των πολιτικών της τοπικής αυτοδιοίκησης

Προοπτικές και προτάσεις

Περίγραμμα

Η εφαρμοζόμενη από το κράτος πολιτική πρόληψης και διαχείρισης

των νοσημάτων, η οποία έχει ως σκοπό την προφύλαξη του πληθυσμού

από οποιαδήποτε νοσηρή κατάσταση, τη βελτίωση των συνθηκών

υγιεινής και την ανάπτυξη των σωματικών και πνευματικών

ικανοτήτων των πολιτών.

Η δημόσια υγεία δίνει έμφαση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας

(ΠΦΥ) και την προαγωγή υγείας με κύριους κατευθυντήριους άξονες

τη διαμόρφωση δημόσιων πολιτικών, τη δημιουργία θετικού

οικολογικού περιβάλλοντος, την κοινοτική δράση, την ανάπτυξη

προσωπικών δεξιοτήτων και τη διατομεακή και διεπιστημονική

προσέγγιση.

Η έννοια της δημόσιας υγείας

Το θεσμικό πλαίσιο για τη δημόσια υγεία

Ν. 3172/2003 “Οργάνωση και εκσυγχρονισμός των

υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας”Δίδεται για πρώτη φορά ο ορισμός της δημόσιας υγείαςΣυγκροτείται το Ε.ΣΥ.Δ.Υ. και Διαγραμματειακή Συντονιστική Δημόσιας ΥγείαςΤο ΚΕΔΥ και τα ΠΕΔΥ ανήκουν στο ΚΕΕΛΠΝΟΚαθορίζεται το πλαίσιο δομής και λειτουργίας του Περιφερειακού Συμβουλίου Δημόσιας Υγείας Καθορίζονται οι αρμοδιότητες των ΟΤΑ στον τομέα της δημόσιας υγείαςΣυστήνονται Νομαρχιακές Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας

Το θεσμικό πλαίσιο για τη δημόσια υγεία

Ν. 3370/2005 “Οργάνωση και Λειτουργία των Υπηρεσιών

Δημόσιας Υγείας”•Υιοθετείται ένας ευρύτερος ορισμός της Δημόσιας Υγείας

•Κεντρικό επίπεδο:

•Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας

•Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας

•Περιφερειακό επίπεδο

•Περιφερειακές Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας

•Τοπικό επίπεδο

•ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού

Εργαλεία Αξιολόγησης των υπηρεσιών δημόσιας υγείας στους ΟΤΑ

1. Αναζήτηση σχετικής νομοθεσίας2. Ανασκόπηση βιβλιογραφίας3. Πρωτογενής έρευνα

3.1 Χρησιμοποίηση ερωτηματολογίου το οποίο είχε σχεδιασθεί από την ΕΣΔΥ και το ΙΤΑ

3.2 Αποστολή σε όλες τις Νομαρχίες και σε επιλεγμένους Δήμους σε όλη τη χώρα

3.3 Αύγουστος – Δεκέμβριος 20083.4 Συμμετείχαν τελικά:

(α) 200 Δήμοι και (β) 23 Νομαρχίες

Οργάνωση Δημόσιας Υγείας σε επίπεδο Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης

•ΠΔ 544/77 Νομαρχιακές υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας

•ΠΔ 224/89 Νομαρχιακές Διευθύνσεις Υγιεινής

•Ν.2218/94 Μεταφορά όλων των υπηρεσιών και

αρμοδιοτήτων των Νομαρχιακών Διευθύνσεων Υγείας και

Πρόνοιας στη Ν.Α.

•Ν.3172/2003 Σε κάθε Νομαρχία συστήνεται Διεύθυνση

Δημόσιας Υγείας με 5 τμήματα.

1) Συνεργασία και λειτουργική διασύνδεση με αντίστοιχες

υπηρεσίες σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο

2) Υλοποίηση δράσεων που οργανώνονται από το ΥΥΚΑ ή

άλλα Υπουργεία

3) Παρακολούθηση της υγείας του πληθυσμού

4) Περιβαλλοντικοί και υγειονομικοί έλεγχοι

5) Δράσεις αγωγής και προαγωγής της υγείας

6) Προγράμματα προστασίας των ευπαθών ομάδων του

πληθυσμού

Αρμοδιότητες Νομαρχιακών Διευθύνσεων Δημόσιας Υγείας

1) Υπηρεσίες Ταξιδιωτικής Ιατρικής

2) Δράσεις για την καταπολέμηση των ναρκωτικών σε

συνεργασία με τον ΟΚΑΝΑ

3) Υπηρεσίες υγειονομικού ελέγχου (χορήγηση άδειας

καταστημάτων, επαγγελμάτων κτλ)

4) Διοικητική υποστήριξη σχετικά με θέματα υγείας και

ασφάλισης

5) Υποστήριξη ατόμων με αναπηρίες

6) Προγράμματα ψυχοκοινωνικής στήριξης και απεξάρτησης

Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας από τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΕΡΕΥΝΑΣΝομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις

Το 10,3%

περίπου των

εργαζομένων

στις ΝΑ

συνολικά

απασχολείται σε

υπηρεσίες

Δημόσιας Υγείας

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΕΡΕΥΝΑΣΝομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις

1) Χορήγηση αδειών και εγκρίσεων

2) Διοικητική μέριμνα και υποστήριξη

3) Δημόσια υγεία

4) Υπηρεσίες υγείας

5) Υγειονομικοί έλεγχοι

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΕΡΕΥΝΑΣΝομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΕΡΕΥΝΑΣΝομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις

Αρμοδιότητες Δημοτικής Αυτοδιοίκησης σχετικά με τη Δημόσια Υγεία

Ν. 3172/2003: Καθορισμός αρμοδιοτήτων Δήμων και Κοινοτήτων σχετικά με τη Δημόσια Υγεία

– Εξασφάλιση όρων υγιεινής διατροφής, ύδρευσης, αποχέτευσης και καθαριότητας

– Εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης και προαγωγής της υγείας

– Έλεγχος τήρησης υγειονομικών προϋποθέσεων ίδρυσης και λειτουργίας καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος

– Χορήγηση αδειών σε καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος

Υπηρεσίες Δημοτικής Αυτοδιοίκησης σχετικά με τη Δημόσια Υγεία

• Προγράμματα προστασίας ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ, ΚΗΦΗ,

Λέσχες Φιλίας, Βοήθεια στο Σπίτι)

• Παροχή πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, προγράμματα

πρόληψης και αγωγής της υγείας μέσω των δημοτικών

ιατρείων

• Παιδικοί και βρεφονηπιακοί σταθμοί

• Προγράμματα στήριξης των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΕΡΕΥΝΑΣΔημοτική Αυτοδιοίκηση

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΕΡΕΥΝΑΣΔημοτική Αυτοδιοίκηση

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΕΡΕΥΝΑΣΔημοτική Αυτοδιοίκηση

• προγράμματα υποστήριξης ευπαθών ομάδων

• πρόγραμμα «βοήθεια στο σπίτι»

• προγράμματα αγωγής υγείας

• προγράμματα εμβολιασμών

• προγράμματα ελέγχου υγείας σε μαθητές

• προγράμματα υποστήριξης ασθενών με ψυχιατρικές παθήσεις

• προγράμματα υγιεινής στους χώρους εργασίας

• περιβαλλοντικοί έλεγχοι

• προγράμματα προσυμπτωματικών ελέγχων

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΕΡΕΥΝΑΣΔημοτική Αυτοδιοίκηση

• ΚΑΠΗ, ΚΗΦΗ, Λέσχες Φιλίας

• Βρεφονηπιακοί και Παιδικοί σταθμοί

• Ιατρεία και Πολυϊατρεία

• Ειδικά κέντρα υγείας και πρόνοιας

• Κέντρα ψυχοκοινωνικής στήριξης και

απεξάρτησης

• Κέντρα υποστήριξης και αποκατάστασης

ατόμων με αναπηρίες

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΕΡΕΥΝΑΣΔημοτικές Αυτοδιοικήσεις

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΕΡΕΥΝΑΣΣυγκριτική παρουσίαση δράσεων Δημόσιας Υγείας των δύο

βαθμίδων ΟΤΑ

ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ

ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ

Προγράμματα

εμβολιασμών

Προγράμματα υποστήριξης

ευπαθών ομάδων

Προγράμματα αγωγής

υγείας

Πρόγραμμα «Βοήθεια στο

σπίτι»

Περιβαλλοντικοί έλεγχοι Προγράμματα αγωγής

υγείας

Προγράμματα ελέγχου

υγείας σε μαθητές

Προγράμματα

εμβολιασμών

Προγράμματα υποστήριξης

ευπαθών ομάδων

Προγράμματα ελέγχου

υγείας στους μαθητές

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ

Συχνότερες είναι οι δράσεις υγειονομικού και

περιβαλλοντικού ελέγχου

Με μικρότερη ένταση υλοποιούνται οι δράσεις πρόληψης και

προαγωγής της υγείας με συχνότερες τις δράσεις εμβολιασμών

Παρατηρούνται κενά σε ότι αφορά τη διασύνδεση των

υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας

Υποστελέχωση των υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας και έλλειψη

εξειδικευμένου προσωπικού

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΡΟΛΟ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑΣ

• Εξορθολογισμός του υπάρχοντος θεσμικού οργανωτικού

πλαισίου

• Έμφαση στο ανθρώπινο κεφάλαιο

• Διαχείριση των μειζόνων παραγόντων κινδύνου

• Διασύνδεση των υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας

• Διαχείριση του μικρού κινδύνου και της συμβουλευτικής

υποστήριξης

ΕΞΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΥΠΑΡΧΟΝΤΟΣ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ

• Προσανατολισμός των προγραμμάτων και πολιτικών υγείας

στην περιφερειακή και τοπική οργάνωση

– Καλύτερη αντίληψη των τοπικών προβλημάτων και αναγκών

– Καλύτερη επικοινωνία με τον τοπικό πληθυσμό

– Άμεση λήψη αποφάσεων

• Οι βασικές κατευθύνσεις και οι απαραίτητες θεσμικές

πρωτοβουλίες πρέπει να λαμβάνονται κεντρικά

ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

1. Στελέχωση των υπηρεσιών με επιστημονικό προσωπικό με

εξειδίκευση και ανάλογες σπουδές στο χώρο της Δημόσιας Υγείας

2. Εκπαίδευση του ήδη υπάρχοντος προσωπικού στις νέες τεχνολογίες

και στις συνεχώς αναπτυσσόμενες πρακτικές της Δημόσιας Υγείας

3. Διατήρηση του επιπέδου γνώσεων των εργαζομένων στις

υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας στις σύγχρονες απαιτήσεις μέσω

προγραμμάτων δια βίου μάθησης

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΙΖΟΝΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Καταγραφή και αξιολόγηση των αναγκών

Εκπόνηση προγραμμάτων που θα ανταποκρίνονται στις

ανάγκες αυτές και

Υλοποίηση και παρακολούθηση των προγραμμάτων.

ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ

• Κάθετη και οριζόντια διασύνδεση δομών και υπηρεσιών

Δημόσιας Υγείας και με τις δομές και υπηρεσίες του

υπόλοιπου υγειονομικού συστήματος

– Υψηλή αποτελεσματικότητα με μικρότερο κόστος

– Καλύτερη ανταποκρισιμότητα των υπηρεσιών στις ανάγκες του

πληθυσμού

– Συνέχεια των δράσεων

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ

Ανάπτυξη από τους ΟΤΑ δομών και υπηρεσιών με σκοπό την:

◦ Παροχή υπηρεσιών υγείας

◦ Συμβουλευτική υποστήριξη των ασθενών

◦ Καθοδήγηση στο δαιδαλώδη χώρο των υπηρεσιών υγείας

◦ Διαχείριση των χρονίων νοσημάτων (προσανατολισμός)

◦ Διαχείριση του μικρού κινδύνου

◦ Υλοποίηση δράσεων για την αντιμετώπιση μειζόνων παραγόντων

κινδύνου

◦ Αγωγή και προαγωγή της υγείας

• Γιάννης Κυριόπουλος

• Κυριάκος Σουλιώτης

• Χρήστος Λιονής

• Βασιλική Τσιάντου

• Κατερίνα Μυλωνά

• Αγάπη Καρέλα

• Κωνσταντίνος Αθανασάκης

• Γεωργία Τριτάκη

• Ελευθερία Καραμπλή

ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

!Σας ευχαριστώθερμά για την προσοχήσας

, Εθνική ΣχολήΔημόσιας Υγείας (1929-Υγειονομική ΣχολήΑθηνών

1994)