View
216
Download
1
Category
Preview:
Citation preview
1
Rationeel Energie Gebruik
binnen Sociale HuisvestingKurt Herregodts
architectAfdeling PROJECTEN
Vlaamse Huisvestingsmaatschappij
21-02-2005 CRB
2
Vlaamse Huisvestingsmaatschap
pij• Bouwen van sociale koop- en
huurwoningen door 115 SHM’s
135.000 huurwoningen(300.000 huurders)
110.000 koopwoningen
GROOTSTE BOUWHEER in VLAANDEREN
• Toekennen van sociale leningendoor 12 SKV’s
3
Rationeel Energie Gebruik
Rationeel ?• Doorsnee Vlaming
rationeel = wat hij wil betalen voor een bepaald comfortniveau
• Doorsnee sociale huurderrationeel = wat hij kan betalen voor een minimum aan comfort(energie kosten achterstallen in betaling huur )
4
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
< 2
5
< 5
0
< 7
5
< 1
00
< 1
25
< 1
50
< 1
75
< 2
00
< 2
25
< 2
50
< 2
75
< 3
00
< 3
25
< 3
50
< 3
75
< 4
00
< 4
25
< 4
50
< 4
75
> 4
75
Huur euro / maand
Aa
nta
l g
ezi
nn
en
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Sto
ok
ko
ste
n /
hu
urK140
K45
Aantal gezinnen
Stookkost / huurkost
5
Rationeel ?• Proportioneel neemt het verbruik
toe met betere energetische prestaties van de woning
K 140 : woning deels verwarmdK 45 : volledige woning verwarmd
comfort wordt meer sociaal naarmate K
Rationeel Energie Gebruik
6
Verbruik : geschat /gemeten
0
20
40
60
80
100
120
140
160
0 20 40 60 80 100 120 140 160
Theoretisch verbruik (GJ)
Gem
eten
ver
brui
k (G
J)
K140
K45
7
Rationeel ?• Evolutie in de tijd volgens
inkomen, gezinssamenstelling,…• Woningbezetting
Rationeel Energie Gebruik
8
Woningbezetting partimonium
0
10 000
20 000
30 000
40 000
50 000
60 000
1 2 3 4 5 >= 6
Aantal personen / gezin
Aan
tal g
ezin
nen
Bij optimalebezetting
Werkelijkebezetting
Middelgrote woningen zijn onderbezet
Hoger verbruik / persoon
9
VHM en REG
• Energiezuinig bouwen en renoveren is een sociale plicht
• Meer dan 20 jaar REG• Open voor innovatie (nieuwe
technieken, voorbeeldprojecten,…)
• Samenwerkingsverbanden met shm’s, onderzoeks- en onderwijsinstellingen, bouwpartners,… regionaal, nationaal, europees
10
20 jaar REG-ervaring• Jaren 70 : energiecrisissen
Stookosten zware financiële last minder verwarmen weinig comfort / schimmel condens / sociale aspecten
• Eind jaren 70 : isolerende beglazing• 1981 NMH : K70 + vermijden
koudebruggen• 1992 VID : K55 + Umax• 1994 VHM : ventilatienorm toe te
passen
11
20 jaar REG-ervaring• 2001 : ABC2001
Administratief bestek
Beschrijvend lastenboek
Concept en ontwerp regels
– K45 + Umax– Geen koudebruggen– HR-verwarming (lage temperatuur)– Alternatieve energie en systemen
• 2006 : VL EP 100 VHM EP 90 ?
12
REG-Filosofie
1) Stem REG steeds af op gebruiker2) Beperk energiebehoefte3) Gebruik lokaal beschikbare
primaire en hernieuwbare energie4) Zet energie om met een zo klein
mogelijk verlies5) Controleer en stuur zo nodig bij6) Begeleid huurder7) Deel ervaringen mee
13
De “gemiddelde” huurder
• Gezinsinkomen : 1.150 €/maand (…2.800)• Gezinssamenstelling : 2,2 personen
(1..8..?)• Leeftijd : ? (0…100…)• Huur : 200 €/maand (50…500)• Uiteenlopende bevolkingslagen,
opleidingsniveau’s,…• Vele nationaliteiten, culturen,…
OPDRACHT VHMbouwen voor de “gemiddelde” huurder !
14
• Bouwkost als compactheid sociale woningen = compacte woningen
• Energieverlies als compactheid appartementsgebouw > rijwoning > hoekwoning > alleenstaande woning
• Energie-inhoud als compactheid energie-inhoud = energie in materialen,
transport, bouw,…
1 – Compactheid (V/O)
15
2 - Thermische isolatie• Energieverliezen als isolatie
Vergelijk isolatie-diktes
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Muren Daken Vloeren (boven buitenomgeving)
Wandtype
Isol
atie
dikt
e (c
m)
VID 1992
VHM 2001
(EPB 2005)
16
Evolutie globaal isolatiepeil K :
1981 – NMH : K701992 – VID : K552001 – VHM : K452005 – gem K402006 – EPR : K45
1+2 – Globaal isolatiepeil K
K45
17
3 - Koudebruggen
Verhoogde warmteverliezen, risico op condens en schimmel. Evaluatie en bijsturing d.m.v. simulatie
18
4 - Ventilatie• energieverbruik als ventilatie • minimale ventilatie noodzakelijk voor
gezond binnenklimaat en veilige werking technische installaties
• 1994 : Ventilatienorm verplicht toe te passen bij nieuwbouw en belangrijke renovaties ; roosters bij raamrenovatie condens en schimmelproblemen
• luchtdicht bouwen (meer aandacht in toekomst)
• warmteterugwinning (balansventilatie met warmtewisselaar)
• info-sessies voor ontwerpers sociale woningbouw (250 p)
19
5 - Verwarmingssystemen
Betere isolatiegraad + gecontroleerde ventilatie
aangepaste verwarmingssytemen
– lage temperatuur (straling ipv convectie)– condensatietechniek (+ premies)– correcte dimensionering + uitvoering– oplevering en monitoring– betrouwbare regel- en meetapparatuur– kleinere verwarmingsvermogens
• huidige cv-ketels : te hoog vermogen• collectieve verwarmingsinstallatie
– intelligente circulatoren– leidingen optimaliseren (tracé, diameter,
isolatie,…)
20
6 – Sanitair warm water
• Energetisch voor verbetering vatbaar– Doorstroomtechniek : grote vermogens– Opslag : stilstandsverliezen– Distributieverliezen (+ legionella preventie)
• Mogelijke verbeteringen– Zonneboilers (premies)– Terugwinning warmte ventilatielucht
(premies)– Productie nabij aftappunt– Waterbesparende sanitaire toestellen
21
7 – Energie v/d Zon
• PASSIEForiëntatie, beglazing, zonwering,…
– te verwarmen ruimtes open stellen aan zonmet aandacht voor
oververhitting– daglichttoetreding in alle lokalen– duurzame-energie-ontwerpen stimuleren– leren uit problematiek passiefhuizen
22
7 – Energie v/d Zon
ACTIEF- zonneboilers sww
• circa 1000 sociale woningen (90 projecten)
• ¾ collectieve systemen• groot succes o.m. door premies
- warmtepompen / koude-warmte-opslag
+ zomerkoeling• techniek beschikbaar (kantoren)• toepassing in sociale woningbouw in
overweging
23
8 – Andere energievormen• WKK of cogeneratie (elektriciteit en
warmte)– Collectieve verwarming– Enkele projecten operationeel– Subsidie + technische ondersteuning +
opvolging noodzakelijk
• Wijkverwarming (toekomst ?)– Gebruik afvalwarmte
(verbrandingsovens, industrie,…)
– Subsidie
24
Bestaand patrimonium
Enorm potentieel aan energie(CO²)besparing – primaire energie (energie-voorraden)– broeikasgassen (Kyoto – meer dan actueel)
Zware renovatie appartementsgebouwen :– globale thermische renovatie (isolatie +
installaties)– voldoen aan comfort- en veiligheidsnormen– oplossing uiteenlopende problemen :
• binnenklimaat (comfort, condens, schimmel, lucht- en lichtkwaliteit, akoestiek,…)
• technische installaties (verwarming, ventilatie, sanitair, elektriciteit, liften,…)
• stabiliteit, betonrot, estetiek
25
Problematiek zware renovatie• haalbaarheid technisch / financieel• herhuisvesting bewoners• complex bouwproces
Bestaand patrimonium
26
• Lichte (niet-structurele) renovatie– Partiële thermische renovatie (dak,
beglazing)– Vervanging ketels, regeling, sww-
productie– Ventilatievoorzieningen– Vernieuwen elektrische installatie
Eengezinswoningen
Bestaand patrimonium
27
Ecologische en Duurzame Sociale Woningbouw
ECOLOGISCHevenwicht
mens woning omgeving
DUURZAAMnoden invullen zonder enige hypotheek te
leggen op de huidige en de komende generaties
28
Ecologische en Duurzame Sociale Woningbouw
C2001 : Concept en ontwerp richtlijnen VHM
Anders bouwen– visie en doelstellingen– hiërarchie van maatregelen
nul-energie woning in een afgelegen oord is niet duurzaam.
C2005 in voorbereiding : accent op EDSWen afgestemd op referentie-bestek (sociale)
woningbouw B2005
29
VoorbeeldprojectenSubsidie meerkost
(30%) door Vlaams gewest
Algemene kenmerken (energie)– < K30– Lage temperatuur verwarming– Mechanische ventilatie met
warmteterugwinning– Zonneboilers – Zonnetoetreding + zonwering– Monitoring
Ecologische en Duurzame Sociale Woningbouw
30
Enkele projecten
Nieuwbouw 16 koopwoningen te Lillo (Heusden-Zolder)Toepassing van Best Beschikbare Techniek (lage temperatuurverwarming, condensatieketel, mechanische ventilatie met warmteterugwinning, zonneboiler, zonlichttoetreding, zonnewering,…) In gebruik.
Vervanging 13 huurwoningen te Zoerle-Parwijs (Westerlo)Experimentele toepassingen (bodemopslag van warmte uit asfaltcollector en zonneboilers, PV, voorverwarming ventilatielucht via serres, grondbuis voor temperatuurstabilisatie ventilatielucht,…) Fase afwerking.
Renovatie 60 appartementen te Wezembeek-OppemTweede leven voor problematisch appartementsgebouw (sociale veiligheid en levenslang wonen, collectieve ventilatie met warmteterugwinning via platenwisselaar, warmtewiel en heat-pipe,…) In uitvoering.
Ecologische en Duurzame Sociale Woningbouw
31
i.s.m. CeDuBo (Heusden-Zolder)project : “De Schacht”
- 34 woningen (gemengd koop / huur)- K30 woningen (2 passiefhuizen als optie)- collectief verwarmd dmv WKK +
condensatie-techniek (onderzoek toepassing µ-turbine op afvalgas)
- collectieve zonneboiler voor sww- vraag gestuurde ventilatie in overweging
Ecologische en Duurzame Sociale Woningbouw
32
• Meer dan ‘energie’ alleen- water
- materialen- afval- toegankelijkheid- aanpasbaar en levenslang wonen,…
• Openstelling projecten voor breed publiek
• Bewonersondersteuning• Opvolging en bewonerservaringen
Ecologische en Duurzame Sociale Woningbouw
33
REGsociale verplichting
SOCIALE HUISVESTINGvoorbeeldfunctie
REG+ complexer
Besluit
vraagstelling
www.vhm.be of 02/505.45.45
Recommended