ΝΗΣΤΕΙΑΚΑΙ ∆ΙΑΤΡΟΦΗlyk-k-achaias.ach.sch.gr/autosch/joomla15/images/er... ·...

Αρχαίοι Έλληνες

Στους αρχαίους Έλληνες η νηστεία ήταν microάλλονπεριορισmicroένη και τηρούνταν microόνο από τουςσυmicromicroετέχοντες στα διάφορα laquomicroυστήριαraquo

Την νηστεία ασκούσαν προπάντων οι ιερείς οι βασιλείςκαι οι στρατηγοί προκειmicroένου να θυσιάσουν

Οι Αθηναίοι νήστευαν microόνο κατά τις εορτές τωνlaquoΕλευσινίωνraquo microυστηρίων και των Θεσmicroοφοριών γιακάθαρση και εξιλασmicroό

Ελευσίνια microυστήρια

Η τρίτη ηmicroέρα των Ελευσίνιων microυστηρίων ήτανηmicroέρα νηστείας και το απόγευmicroα λάmicroβανεχώρα γεύmicroα από άρτους φτιαγmicroένουςαπό microέλι και σουσάmicroι

Τα Θεσmicroοφόρια

Τα Θεσmicroοφόρια των Αθηνών ήταν εορτή που συmicromicroετείχαναποκλειστικά γυναίκες Μια πολύ αυστηρή προϋπόθεση για τις γυναίκες που επρόκειτο να λάβουν microέρος ήταν κατάτο στάδιο της προετοιmicroασίας και της κυρίως γιορτής νααπέχουν από κάθε microορφής επαφή και επικοινωνία microε τουςσυζύγους τους

Τα Θεσmicroοφόρια

Η δεύτερη microέρα που ονοmicroαζόταν laquoνηστείαςraquo ήταν microέρα πένθους Οι γυναίκες κάθονταν κατάχαmicroα γύρω από το άγαλmicroα τηςθεάς ∆ήmicroητρας τρώγοντας microόνο τους laquoσησαmicroούνταςraquoδηλαδή εδέσmicroατα παρασκευασmicroένα από το γνωστό microαςσουσάmicroι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι

Οι Λακεδαιmicroόνιοι διέτασσαν γενική νηστεία σε ολόκληρητην χώρα τους όταν επρόκειτο να επιδοθούν σε σοβαρέςπολεmicroικές περιπέτειες

Οι ιερείς του ∆ία

Οι ιερείς του ∆ία στο νησί της Κρήτης καθrsquo όλητους τη ζωή όφειλαν να απέχουν αυστηρά από τοκρέας και τα ψάρια

Ιδιότυπες νηστείες είχαν επίσης καθιερώσει οιφιλοσοφικές σχολές και οργανώσεις όπως οιΟρφικοί και οι Πυθαγόρειοι

Οι Ρωmicroαίοι

Οι Ρωmicroαίοι και οι κάτοικοι της Ιταλίας νήστευανκυρίως σε εθνικές στιγmicroές Οι κάτοικοι τωνδιαφόρων πόλεων κατέφευγαν στη δοκιmicroασίατης νηστείας για να προκαλέσουν τη θείαβοήθεια

Οι Εβραίοι

Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανέναςθρησκευτικός κανόνας Η νηστεία επαινείται στην Παλαιά ∆ιαθήκηως microία δοκιmicroασία ευάρεστη στο Θεό που προκαλεί τη θείασυγνώmicroη

Η νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην ελάττωση τουαριθmicroού των γευmicroάτων

Ινδουισmicroός

Οι σηmicroερινοί Εβραίοι είναι περισσότεροελεύθεροι στα ζητήmicroατα νηστείας Έχουνmicroόνον έξι ηmicroέρες υποχρεωτικής νηστείας ενώ οι ευσεβέστεροι νηστεύουν επίτριάντα ηmicroέρες

Ισλάmicro

Η νηστεία είναι υποχρεωτική για όλους τους ΜουσουλmicroάνουςΟι Μουσουλmicroάνοι νηστεύουν κατά το microήνα Ραmicroαζάν Απέχουνυποχρεωτικά από την ανατολή microέχρι τη δύση του ηλίου απόκάθε είδους τροφή ακόmicroη και νερό από κάπνισmicroα ποτό αρώmicroατα και σεξουαλικές επαφές Όχι όmicroως στο υπόλοιποδιάστηmicroα microέχρι την ανατολή του ηλίου (δηλαδή τη νύκτα) Τηναυγή αφυπνίζονται microε τύmicroπανα που περιφέρονται στιςσυνοικίες προκειmicroένου να φάνε

Ισλάmicro

Στο Ισλάmicro εξαιρούνται κάποια άτοmicroα από την νηστεία Οάρρωστος και ο ταξιδιώτης Πρέπει όmicroως microετά τη θεραπείατους ή το ταξίδι να νηστέψουν τις microέρες που χάσανε

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών

Οι Βραχmicroάνοι των Ινδιών νηστεύουν πολύ συχνά και αυστηρά Ηηλικία οι ασθένειες και οι παντός είδους αδυναmicroίες δεναποτελούν λόγους εξαιρέσεως από τη νηστεία Οι φακίρηδεςκαι οι φανατικοί Ινδοί επιβάλλουν τους εαυτούς τους σευπερβολικότατες νηστείες

Κατορθώνουν να microένουν χωρίς τροφή για οκτώ δέκα ακόmicroη καιδεκαπέντε ηmicroέρες

Βουδισmicroός

Ο Βουδισmicroός όmicroως δεν επιβάλει τη νηστεία ως θρησκευτικόκανόνα στους θρησκευόmicroενους

Επειδή όmicroως το πολύ φαγητό επηρεάζει τον βουδιστικόδιαλογισmicroό οι Βουδιστές microοναχοί microετά το microεσηmicroέριαποφεύγουν το φαγητό

Βουδισmicroός

Οι βουδιστές του Θιβέτ έχουν δύο είδη νηστειών την αυστηρήνηστεία που διαρκεί 24 ώρες κατά την οποία δεν επιτρέπεταιούτε η κατάποση του σιέλου Οι περισσότεροι τηρούν αυτή επίτρεις συνεχείς ηmicroέρες πίνοντας microόνο λίγο τσάι το πρωί Ηάλλη νηστεία συνίσταται στην λήψη ενός microόνο δείπνου κατάτην εσπέρα

Κύρια χαρακτηριστικά της νηστείας

Κατά τις ηmicroέρες των νηστειών οι Χριστιανοί δεν τρώνε κρέας αυγά γάλα ζωικά προϊόντα και γαλακτοκοmicroικά προϊόντα ψάρια (εκτός των θαλασσινών οστράκων αυγοτάραχου καιχαβιάρι) λάδι (εκτός από τις ελιές) το κρασί και κατrsquo επέκτασητα οινοπνευmicroατώδη ποτά

Τα επιτρεπόmicroενα κατά τις νηστείες εδέσmicroατα ονοmicroάζονταιlaquoνηστίσιmicroαraquo ή laquoσαρακοστιανάraquo

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

Με τη νηστεία ελαχιστοποιείται η κατανάλωσηκορεσmicroένου λίπους (ζωικά λιπαρά) καιαυξάνεται η κατανάλωση microονοακόρεστουλίπους (φυτικά λιπαρά)

Κύρια χαρακτηριστικά νηστείας

bull Αποχή από τρόφιmicroα ζωικής προέλευσης

bull Αποχή από γαλακτοκοmicroικά προϊόντα

bull Αποχή από αυγά

Τα τρόφιmicroα της νηστείας είναι πλούσια σε

bull Κάλλιο

bull Μαγνήσιο

bull Φολικό οξύ

bull Βιταmicroίνη C E A

bull Ω3 και Ω6 λιπαρά

bull Σελήνιο

Μεσογειακή ∆ιατροφή

Το καλύτερο διαιτητικό microοντέλο που είναιπλούσιο σε φρούτα και λαχανικά καιmicroπορεί να εφαρmicroοστεί εύκολα στην χώρα microαςείναι η Μεσογειακή ∆ιατροφή

Κρητική-microεσογειακήδιατροφή

Η Κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνιααντικείmicroενο microελέτης Η πλειοψηφία τωνερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ωςτο πιο ποιοτικά υψηλό παράδειγmicroαmicroεσογειακής διατροφής Οι κάτοικοι της Κρήτηςέχουν τους χαmicroηλότερους δείκτεςθνησιmicroότητας και τα πιο microικρά αναλογικά καισε παγκόσmicroια κλίmicroακα ποσοστά θνητότηταςαπό καρδιαγγειακά νοσήmicroατα και καρκίνους

Συmicroβολή της παράδοσης στην καλύτερηυγεία και στην οικολογική ισορροπία

Στην microελέτη των 7 χωρών (που διήρκεσε 30 χρόνια) φαίνεται ότι οι Κρητικοί ακολουθούν σεmicroεγάλο βαθmicroό τις νηστείες της Εκκλησίας Ανκαι η πλειοψηφία του πληθυσmicroού παρήγαγε ταδικά της ζωικά προϊόντα αυτά τα κατανάλωνανmicroόνο σε περιόδους microη νηστείας

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Η microεσογειακή διατροφή περιέχει

- άφθονα κηπευτικά

- χόρτα και λαχανικά

- όσπρια

- Φρούτα

- δηmicroητριακά

- ξηρούς καρπούς

- κρασί

Τρόφιmicroα Μεσογειακής διατροφής

Γαλακτοκοmicroικά (κυρίως τυρί και γιαούρτι)

bull Ψάρια

bull Ελάχιστη κατανάλωση κρέατος

bull Γλυκά λίγες φορές την εβδοmicroάδα (αντικατάσταση ζάχαρης microεmicroέλι)

Και ελαιόλαδο που είναι η βασική πηγή λίπους

Τρόφιmicroα που καταναλώνουmicroε στηννηστεία

Αmicroυλούχα Ψωmicroί Κράκερ Κριτσίνια Παξιmicroάδια και άλλα αρτοσκευάσmicroατα

Λαχανικά και φρούτα

Όσπρια

Ξηροί καρποί Ταχίνι Χαλβάς

Προϊόντα σόγιας

Θαλασσινά

Θρεπτικές ουσίες νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν πολλέςβιταmicroίνες και ανόργανα στοιχεία (microέταλλα καιιχνοστοιχεία)

Τα όσπρια περιέχουν microεγάλο ποσοστό απόπρωτεΐνες (γιrsquo αυτό και ονοmicroάζονται το κρέαςτου φτωχού)

Θρεπτικές ουσίεςνηστίσιmicroων τροφίmicroων

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ακόρεστα λιπαράοξέα (Ω - 3 και Ω-6) φυτικές πρωτεΐνες αντιοξειδωτικά (α-τοκοφερόλη) βιταmicroίνη Β ανόργανα συστατικά (ασβέστιο σίδηρο κάλιο microαγνήσιο χαλκό) φυτικές ίνες πολυφαινόλες αργινίνη και τανίνες

Τα δηmicroητριακά περιέχουν

υδατάνθρακες

Θρεπτικά συστατικά νηστίσιmicroωντροφίmicroων

Πηγές πρωτεΐνης Όσπρια Ξηροί καρποί Βρώmicroη Σόγια Κινόα

Πηγές Ασβεστίου Αmicroύγδαλα Μπρόκολο Κουνουπίδι Λάχανο Μπάmicroιες Χαλβάς Σουσάmicroι Προϊόντα σόγιας Πράσινα φυλλώδηλαχανικά

Πηγές Σιδηρού Όσπρια Ξηροί καρποί Εmicroπλουτισmicroένα δηmicroητριακά πράσινα φυλλώδηλαχανικά (πχ σπανάκι) αποξηραmicroένα φρούτα θαλασσινά (Όλα αυτά σε συνδιασmicroό microε χυmicroόλεmicroονιού ή εσπεριδοείδων για την καλύτερηαπορρόφηση σιδήρου)

Σύγχρονη διατροφή

Εναλλάσσονται τρία ή τέσσερα φαγητά και τασυναφή

Μπριζόλα

Μπιφτέκι

Σουβλάκι

Hamburgers

Τηγανητές πατάτες

Πίτσα

Τσίπς

Επιπτώσεις της κακής διατροφής

- Κρίσεις άσθmicroατος

- Σοβαρά εκζέmicroατα

- Αλλεργική επιπεφυκίτιδα

- Βλάβες στο ανοσοποιητικό

- Καρδιαγγειακά προβλήmicroατα

- Φθορές στην microνήmicroη

- Παχυσαρκία

- Φλεγmicroονές στον οργανισmicroό

- Μεταβολές στον εγκέφαλο και στις νοητικές ικανότητες

- Νεφρικές βλάβες

- ∆ιούρηση ασβεστίου

Επιπτώσεις κακής διατροφής

Η υπερκατανάλωση πίτσας και άλλων microη παραδοσιακώντροφίmicroων επηρεάζει την γονιmicroότητα των νεαρών ανδρών

Σωmicroατικά οφέλη νηστείας

Πέραν της αποφυγής των προηγούmicroενων επιπτώσεων στονοργανισmicroό η νηστεία προσφέρει

Αποτοξίνωση Εξαλείφει τις αποθηκευmicroένες τοξίνες

Ξεκουράζει το πεπτικό σύστηmicroα

Επαναφέρει την επανεκτίmicroηση της καλής γεύσης

Είναι η hellipφυσική απάντηση στην αρτηριακή πίεση

Νηστεία και παιδιά

Σύmicroφωνα microε απόψεις παιδιάτρων τα παιδιάmicroπορούν να ακολουθούν την νηστεία microετά τα5-6 χρόνια της ζωής τους

Νηστεία και παιδιά

Με την νηστεία τα παιδιά microπορούν ναακολουθήσουν τη microεσογειακή διατροφή και ναωφεληθούν πολλαπλά ∆ηλαδή να

1) Υιοθετήσουν microια χορτοφαγική δίαιτα

2) Εισάγουν στην διατροφή τους όσπρια

Πνευmicroατικά οφέλη νηστείας

Ευαισθητοποιούmicroαστε microε τα βάσανα και τις ανάγκεςτων συνανθρώπων microας

Στηρίζουmicroε τους φτωχούς

Προσπαθούmicroε να microην κατακρίνουmicroε τους άλλους

Προσπαθούmicroε να microην σκεφτόmicroαστε πονηρά καιάσχηmicroα για τους άλλους

Ο νους ηρεmicroεί και αποmicroακρύνει τις αρνητικές σκέψεις

Ανυψωνόmicroαστε προς το Θείο

Σύγχρονοι Έλληνες καιΜεσογειακή ∆ιατροφή

Σύmicroφωνα microε πρόσφατες έρευνες στην Ελλάδα ταπράγmicroατα δείχνουν να είναι αισιόδοξα όσον αφοράστην Μεσογειακή διατροφή αφού 7 στους δέκαερωτηθέντες γνωρίζουν τις βασικές κατηγορίεςτροφίmicroων της αλλά και καταναλώνουν καθηmicroερινάmicroέρη αυτών των κατηγοριών Πιο συγκεκριmicroένα οι 9 στους 10 Έλληνες καταναλώνουmicroε καθηmicroερινάελαιόλαδο οι 8 στους 10 ψωmicroί οι 7 στους δέκαφρούτα και τυρί οι 2 στους 3 γαλακτοκοmicroικά καιλαχανικά ενώ microόνο δύο στους δέκα δηλώνουν ότικαταναλώνουν καθηmicroερινά κρασί και γλυκά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας κάναmicroεκαταγραφή των τροφίmicroων που

καταναλώνουν οι οικογένειες των οmicroάδωντων microαθητών στη διάρκεια microιας εβδοmicroάδας

bull Παρατηρήσαmicroε ότι οι οικογένειες

που ερωτήθηκαν καταναλώνουν

καθηmicroερινά ψωmicroί Επίσης υπάρχειmicroεγάλη κατανάλωση σε φρούτα γαλακτοκοmicroικά ελαιόλαδο λαχανικάκαι γλυκά Αmicroέσως microετάκαταναλώνουν ζυmicroαρικά όσπρια ψάρια αυγά και πουλερικά Συmicroπεραίνουmicroε ότι microε την ίδια

συχνότητα τρώνε κόκκινο κρέας Μικρότερη κατανάλωση υπάρχει

στα αλλαντικά και στους ξηρούς

καρπούς

ΑΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

1 2 3 4 51 ΨΩΜΙ 2 3 5 7 72 ΖΥΜΑΡΙΚΑ 2 2 2 1 13 ΟΣΠΡΙΑ 1 1 1 2 24 ΛΑΧΑΝΙΚΑ 2 2 4 3 35 ΦΡΟΥΤΑ 4 5 7 7 76 ΨΑΡΙΑ 1 1 3 1 17 ΞΗΡΚΑΡΠΟΙ 1 3 1 1 28 ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ 1 1 1 1 0