Тусгай сонирхолын аялалыг хөгжүүлэх нөөц, тулгамдсан...

Тусгай сонирхолын аялалыг хөгжүүлэх нөөц, тулгамдсан

асуудал

Жинч овогт Ванжилын МӨНХБАЯР

Илтгэлийн бүтэц

Тусгай сонирхолын аялалын тухай ойлголт

Тусгай сонирхолын аялалын бүтээгдэхүүн төлөвлөлт

Тусгай сонирхолын аялалын нөөцТусгай сонирхолын аялалын нөөцийн

ашиглалт

Àëèâàà óëñ îðîí íººöºä òóëãóóðëàí àÿëàë æóóë÷ëàëûí ÿìàð òºðëèéã õºãæ¿¿ëýõ òàëààð áîäëîãî áîëîâñðóóëàí òóñãàé

õºòºëáºð, òºëºâëºãººíèé дагуу аялал жуулчлалыг зохион байгуулдаг

Àÿëàë õèéõ ñýäýë øàëòãààí ãýäýã áîë õ¿íèé ñàíàà áîäîëä øóóä ¿¿ñäýã ç¿éë õàðààõàí áèø

Аялал õèéõ үйлдэл íü òîäîðõîé øàëòãààí, ñýäëèéí óëìààñ ºäººãääºã.

Х¿í àÿëàë õèéõ ñîíèðõîë ñýäýë õÿçãààðã¿é áàéäàã

Аÿëàë æóóë÷ëàëûí çàõ çýýë íü: Àëáàí õýðãèéí áóþó áèçíåñ àÿëàëÇóãàà öýíãýëèéí áóþó àìðàëò ÷ºëººò öàãèéí àÿëàë ãýæ õî¸ð

õóваана

Бèçíåñ àÿëàëûã:Ï¿¿ñ êîìïàíèéí àÿëàë Óóëçàëò õóäàëäààíû àÿëàëÁàéãóóëëàãûí àÿëàë

Аìðàëò çóãàà öýíãýëèéí àÿëàëûãÃýð á¿ëèéí àÿëàëÒóõàéëñàí àìðàëò ñóâèëàëûí àÿëàëÒóñãàé ñîíèðõëûí àÿëàë

Жóóë÷äûí ñîíèðõîë, àÿëàë õèéõ øàëòãààíààñ íü ¿íäýñëýí

1. Åðºíõèé ñîíèðõîëûí àÿëàë æóóë÷ëàë / General interest tourism /

2. Òóñãàé ñîíèðõîëûí àÿëàë æóóë÷ëàë/ Special interest tourism /

3. Ижил сонирхолын аялал жуулчлал / Common interest tourism /

Òóñãàé ñîíèðõîëûí àÿëàë æóóë÷ëàë áóñàä õî¸ð àÿëëûí òºð뺺ñºº ÿëãàãäàõ îíöëîã íü òóõàéí àÿëàëä îðîëöîã÷äûí õ¿ñýë ñîíèðõîëä òóëãóóðëàí çîõèîí áàéãóóëàãäàæ áàéäàã þì.

Òóñãàé ñîíèðõîëûí àÿëàëä:ØàøèíûÝãçîòèêÒ¿¿õ ñî¸ëûíХовор амьтан, ургамал судлахÀäàë ÿâäàëò

Òóñãàé ñîíèðõîëûí àÿëàë ãýäãèéã Foster Dennes .L.An

interdiction travel and tourism 1994.,18 талд òîäîðõîéëîõäîî “Тусгай сонирхолын àÿëàë íü öººí òîîíû îðîëöîã÷äòîé, îëîí çîðèõ ãàçðûã áàãòààñàí, îëîí òºðëèéí ÷àíàðòàé ¿éë÷èëãýý á¿õèé öoãö õýëáýðèéí àÿëàë “ ãýæýý.

Õàðèí ñóäëàà÷ Äîñâýë Dosvel áè÷èõäýý: “Аялалын туршлагад ¿íäýñëýñýí ñîíèðõîë õèéãýýä ¿éë÷ëýã÷äèéí õóâèéí ñîíèðõîë õî¸ð õîñîëñîí áàéõ íü òóñãàé ñîíèðõîëûí àÿëàëûí ãîë óòãà ñàíàà þì” ãýñýí áàéíà.

Òóñãàé ñîíèðõîëûí àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿òýýãäýõ¿¿í òºëºâëºëò

Àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿òýýãäýõ¿¿í ãýæ àÿëàë æóóë÷ëàëûí áàéãóóëëàãààñ ¿ç¿¿ëæ áàéãàà æóóë÷äûí ñîíèðõîëûã òàòàõ òýäíèé àÿëàõ òàâ òóõòàé íºõöºëèéã õàíãàñàí òºëáºðò ¿éë÷èëãýýã õýëíý. ªºðººð õýëáýë ýíý íü æóóë÷íû õýðýãöýýã дээд зэргээр õàíãàõ çîðèóëàëòòàé áàðàà ¿éë÷èëãýýíèé багц þì.

Àÿëàë æóóë÷ëàëûí á¿òýýãäýõ¿¿í íü ãóðâàí õýñãýýñ á¿ðäýíý

Àÿëàë, àÿëàë æóóë÷ëàëûí ¿éë÷èëãýýний áàðààÒ¿¿õ ñî¸ëûí äóðñãàëò ç¿éëñÁàéãàëü, öàã àãààðûí õ¿÷èí ç¿éë íü àÿëàë

æóóë÷ëàëûí ¿íäýñ áîëäîã áºãººä ò¿¿íèé ¿íýò ÷àíàðûã òîäîðõîéëäîã.

Òóñãàé ñîíèðõîëûí àÿëëûн á¿òýýãäýõ¿¿í òºëºâëºëò

Òóñãàé ñîíèðõîëûí àÿëëûí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã òºëºâëºõ人 òóõàéí ãàçàð îðíûã äàðààõ ¿ç¿¿ëýëòýýð ñóäëàõ øààðäëàãàòàé.

¯¿íä: Òóñãàé á¿ñ íóòàã äàõü ò¿¿õ ñî¸ëûí äóðñãàëò ç¿éëñ, àí àìüòíû òàðõàö,

òýäãýýðèéí áàéðøèë, ãàçàð ç¿éí îíöëîãèéã íàðèéí çºâ òîãòîîõ Á¿ñ íóòàã äàõü àðä ò¿ìíèé àæ àìüäðàë, îíöëîã øèíæ¿¿äèéã íàðèéí ñóäëàõ Á¿ñ íóòàã äàõü ò¿¿õ äóðñãàë, àðä ò¿ìíèé àæ áàéäàë, øàøíû çàí ¿éëèéí

àðãà õýìæýý, àí àìüòàí, óðãàìàë çýðýã íü æóóë÷äûí ñîíèðõîëûí òàòàæ ÷àäàõ ýñýõ

Òóõàéí á¿ñ íóòàãò òóñãàé ñîíèðõîëûí àÿëëûí ÿìàð òºðëèéг çîõèîí áàéãóóëàõ áîëîìæòîé

Íèéñëýë õîò áîëîí îðîí íóòàã äàõü õºøºº äóðñãàë, áàéøèí áàðèëãà, ìóçåéí ¿çìýðèéí òºðºë ç¿éë, òºðºë á¿ðèéí àÿäàë ÿâäàëò àÿëàë çîõèîí áàéãóóëàõ áîëîìæòîé ãàçàð íóòãèéí òàëààð òîäîðõîé ìýäëýã ìýäýýëýë öóãëóóëàõ

Óëàìæëàë áàÿð ¸ñëîë íààäàì, îâîî òàõèëãà, øàøíû çàí ¿éë, öàãààí ñàð, ÌÀÀ àæ áàéäàëòàé õîëáîîòîé çàí ¿éë çýðýã òýìäýãëýëò ¿éë ÿâäàë òýìäýãëýëò ºäðèéã àÿëëûí ¿éë àæèëëàãàà, õºòºëáºðòýé õýðõýí õîëáîæ áîëîõûã ñóäëàõ

Òóõàéí íóòàã îðíû äýä á¿òýö, îëîí óëñûí áîëîí äîòîîäûí íèñëýã, àâòî òýýâýð, òºìºð çàì, óñàí òýýâðèéí ºíººãèéí áàéäàë áà òýäãýýðèéã æóóë÷ëàëûí çîðèóëàëòààð àøèãëàæ áàéãàà áàéäàë

Ìàðøðóòûí äàãóó æóóë÷íû áààç, ¿éë÷èëãýýíèé ãàçàð, çî÷èä áóóäàë, áóñàä òºðëèéí áàéðëóóëàõ õýðýãñýë, òýäãýýðèéí õ¿÷èí ÷àäàë, ¿éë÷èëãýýíèé òºâøèíã íàðèéí ñóäëàõ

Çî÷èä áóóäàë, æóóë÷íû áààç, ìóçåéí ¿éë÷èëãýýíèé ãàçðóóäûí ¿íý òàðèô, ¿éë÷èëãýýíèé òºðë¿¿ä, òýýâðèéí õýðýãñëèéí ¿íý, á¿ñ íóòãèéí ¿íèéí çºð¿¿òýé áàéäàë çýðãèéã íýí òýðã¿¿íä ñóäëàõ øààðäëàãàòàé

Тусгай сонирхолын аялалын бүтээгдэхүүн төлөвлөлт

№ Бүтээгдэхүүний түвшин Ажилбарууд

1 Үндсэн хэрэгцээг хангах Монгол орны аялал жуулчлалын

нөөцийг ангилан таниулах бүс

нутгийн төвийг тодорхойлох

2 Бүтээгдэхүүний бодит

шинж чанарыг

тодорхойлж бренд

бүтээгдэхүүн бий болгох

Монгол орны аялал жуулчлалын

нөөцийг бүсчлэн аялал

жуулчлалын цогцолборуудыг бий

болгох

3 Жуулчны зах зээлд

нэвтрүүлэх

Аялал жуулчлалын арга хэмжээ

зохион байгуулах, тогтворжуулах

Монгол орны аялал жуулчлалын нөөц, бүтээгдэхүүний амьдралын мөчлөг

№ Үе Хийгдэх үйл ажиллагаа

1 Нэвтрэлт

/ introduction /

Монгол орны аялал жуулчлалын бүс нутаг дахь бүтээгдэхүүнийг таниулах

Бүс нутгийн танилцуулга, маршрут хөтөлөр, гарын авлага, ном хэвлэх, web

хийх, үзэсгэлэн яармагт оролцох

2 Өсөлт /

growth /

Борлуулалтын орлогыг бүс нутагт нэмэгдүүлэхийн хэрээр үйл ажиллагааг

нь өргөжүүлэн идэвхжүүлэх арга хэмжээг зохион байгуулна. Үнийн

стратегийг боловсруулна

3 Тогтворжилт

/ maturity/

Аялалын бүс нутгуудад зах зээлийн ханалт үүсэн борлуулалтын өсөлт

удаашран тогтворжиж, аажмаар унаж эхлэнэ.Зах зээлд өрсөлдөөн ширүүснэ.

4 Уналт

/ decline/

Уналтанд орсон бүтээгдэхүүнээ цаг алдалгүй тодорхойлж, шаардлагатай

арга хэмжээг авахАялал жуулчлалын бүтээгдэхүүний амьдралын мөчлөгийн уртасгах арга

нь иноваци хийж, дахин хоногшуулах, оновчтой зар сурталчилгааг зохион байгуулна.

Инноваци нь өөр түвшингүүдэд хийгдэнэ

Үргэлжилсэн инновац (continuous ) аялал жуулчлалын бүхийл зүйл нийгмээ даган хувьсан өөрчлөгдөж байна

Эрчимтэй үргэлжилсэн инноваци (Dynamically continuous) Аялал жуулчлалын салбар дах технолгийн өөрчлөлт

Үргэлжилдэггүй инноваци (discontinuous) Бүтээгдэхүүн үндэс сууриараа өөрчлөгдөж болно

Монгол орон тусгай сонирхолын аялалаас соёлын аялал жуулчлалыг түлхүү хөгжүүлэх

давуу тал байна.

Ñìèòèéí òîäîðõîéëñíîîð: "Ñî¸ëûí àÿëàë íü ººðòººàÿëàëûí ä¿ð òºðõèéã øèíãýýæ, õ¿ì¿¿ñ íü áèå

áèåíèéõýý åðäèéí àìüäðàëûí õýâ øèíæèéã ñîíèðõîõ ¿éëäýë". Ñî¸ëûí àÿëàë æóóë÷ëàë ãýäýã íü ñî¸ëûí ¿çâýðò õîëáîãäñîí á¿õ òºðëèéí àÿëàëûã ñî¸ëûí àÿëàë æóóë÷ëàë þì ãýæ òîäîðõîéëñîí áàéäàã.

Жóóë÷äûí ñîíèðõëûã òàòàõ ñî¸ëûí õ¿÷èí ç¿éëñ¿¿äèéã àâ÷ ¿çâýë

1. ¯éëäâýðëýë 9. Ãàð óðëàë2. Õóäàëäàà àðèëæàà 10. Õºãæèì á¿æèã3. Óðëàã 11. Õýë4. Áàðèëãà 12. Øàøèí5. Øèíæëýõ óõààí 13. պ人ãèéí àÿëàë

æóóë÷ëàë 6. Çàñãèéí ãàçàð 14. Õ¿ì¿¿ñ7. Õîîë óíä 15. Ò¿¿õ8. Áîëîâñðîë

Ñî¸ë íü íèéãìèéí á¿õèé ë ¿éë õºäëºëèéã áèé áîëãîäîã. Æèøýý íü: Õ¿í, õàìò îëîí, óëñ îðíû ¿éë ÿâöàä ñî¸ëûí íºëºº èõ áàéäãèéã õàðàõàä ñî¸ëûí íºëººã îéëãîæ áîëíî. ªíººäºð ñî¸ëûí òóõàé äºðâºí çóó ãàðóé òîäîðõîéëîëò áàéäàã.

"Ñî¸ë ãýäýã áîë àëèâàà ¿çýë áîäîë èòãýë ¿íýìøèë, ¿íýëýìæ ìýäëýã, óõààí õèéãýýä çàí òºëºâèéí öîãöûã õýëýõ áºãººä íèéãìèéí á¿õèé ë õýëáýðýý𠺺ð÷ëºãäºæ áàéäàã ç¿éë".

ЮНЕСКО гийн êîíâåíöèä ñî¸ëûí ºâèéã ¿íäñýí 3 õýñýãò àâ÷ ¿çñýí áàéäàã. ¯¿íä:

1. Õºøºº ä¿ðñãàëóóä: Ò¿¿õ, óðëàã, øèíæëýõ óõààíû õóâüä íýðä ãàðñàí á¿õ òàëûí ¿íýò à÷ õîëáîãäîë á¿õèé áàðèëãà, ÷èìýãëýëèéí óðàí áàðèìàë, óðàí çóðãèéí á¿òýýë, àðõåîëîãèéí îëäâîð¿¿ä, áè÷ýýñ, àãóé áîëîí öîãöîëáîð ãàçðóóä

2. Óðàí áàðèëãà áàéãóóëàìæ: Ò¿¿õ, óðëàã, øèíæëýõ óõààíû õóâüä íýðä ãàðñàí á¿õ òàëûí ¿íýò à÷ õîëáîãäîë á¿õèé ñàëàíãàä áóþó íýãäìýë áàðèëãà áàéãóóëàìæ, óðàí áàðèëãóóäûí öîãöîëáîðóóä .

3. Ò¿¿õèéí äóðñãàëò ãàçðóóä: Õ¿í áîëîí õ¿í áàéãàëèéí õàìòàðñàí á¿òýýë¿¿ä, ìºí ò¿¿õ, ãîî ç¿é, óãñààòíû ñóäëàë, õ¿í ñóäëàëûí õóâüä íýðä ãàðñàí á¿õ òàëûí ¿íýò à÷ õîëáîãäîë á¿õèé àðõåîëîãè, ò¿¿õèéí äóðñãàëò ãàçðûã áàãòààñàí á¿ñ íóòàã îðíî.

Ñî¸ëûí àÿëàë æóóë÷ëàë íü: Í¿¿äýë÷äèéí çàí òºëºâèéã ñóäëàõ àÿëàë æóóë÷ëàë Ñî¸ëûí ºâèéí àÿëàë æóóë÷ëàë Óãñààòíû àÿëàë æóóë÷ëàë Õîòîîð àÿëàõ àÿëàë æóóë÷ëàë Îðîí íóòàãò õèéõ àÿëàë æóóë÷ëàë Ñî¸ëûí îíöãîé ¿éë ÿâäëóóäûí àÿëàë æóóë÷ëàë Áàãò íààäìûí àÿëàë æóóë÷ëàë Óðëàãèéí íààäìûí àÿëàë æóóë÷ëàë Ìóçåéí àÿëàë æóóë÷ëàë Óðëàãèéã ñîíèðõñîí àÿëàë æóóë÷ëàë Ñàíàí äóðñàõ àÿëàë æóóë÷ëàë ªäºð òóòìûí àìüäðàëûí õýâ ìàÿãèéã ñîíèðõîã÷ àÿëàë Ò¿¿õèéí àÿëàë æóóë÷ëàë Øàøèí ìºðãºëèéí àÿëàë æóóë÷ëàë ãýõ ìýò îëîí òºðë¿¿äòýé

Тусгай сонирхолын аялалын нөөц

Байгалийн нөөц Түүх соёлын нөөц

Тусгай сонирхолын аялалын нөөцтүүх соёл байгаль

Түүх соёлын аяллын нөөцЧулуун зэвсгийн бууц, суурин, дархны газарЧулуун зэвсгийн үе нь хүн төрөлхтний түүхийн

хамгийн эртний бөгөөд хамгийн удаан үргэлжилсэн үе юм. Энэ үеийн хүмүүс хөдөлмөрийн багаж зэвсгээ гол төлөв чулуугаар хийж байсан учраас ийнхүү чулуун зэвсгийн үе хэмээн нэрлэдэг.

Монгол орны нутагт хийсэн чулуун зэвсгийн хайгуул судалгааны ажлын хүрээнд манай орны бараг бүх аймгийн нутгаас 800 гаруй чулуун зэвсгийн үеийн бууц, суурин, дархны газрыг олж илрүүлээд байна. Дэлхийн хүн төрлөхтөний соёлын гайхамшигтай дурсгалууд бүсүүдэд бий.

Хадны зураг Монгол орон бол түүхийн өөр өөр цагт үе дамжин нутаглаж ирсэн ард түмнүүдийн аж ахуй оюун санааны өвөрмөц дурсгал болох хадны зургаар нэн баялаг орны тоонд зүй ёсоор ордог. Энэ нь Монголын хадны зураг хүй нэгдлийн байгууллын гүнд үүсч хөгжсөн олон арван мянган жилийн уламжлалтай холбоотой. Нөгөөтэйгүүр хадны зураг үеэс үе дамжин уламжлагдаж ирсэн нь түүний удаан хугацаагаар хадгалагдаж чадах байгалийн нөхцөлтэй холбоотой.

Хадны сийлмэл зургийг дүрсэлсэн арга барилаар нь:

Бодит байдлаар дүрсэлсэн Загварчлан дүрсэлсэн хэмээн хоёр

төрөлд хуваан үздэг.

Одоогоор манай орны 200 орчим газраас хадны зураг олдож мэдэгдээд байгаа ба жил бүрийн судалгааны явцад нэмэн олдсоор байна.

Хамгийн их хадны зураг хадглагдан үлдсэн нь Увс аймаг

Буган хөшөөБуган хөшөө бол Монгол болон Төв Азийн нутаг дэвсгэр дээр хүрэл ба төмөр зэвсгийн түрүү үед оршин сууж байсан овог аймгийн түүх соёлын гайхамшигтай дурсгалын нэг

Гонзгой урт чулууг засч, гурав зааглан, оройн хэсэгт нар сар, доогуур нь олон эгнээ хонхор, эх биеийг ороолгон төв хэсэгт сүрэг бугыг загварчилсан байдалтайгаар ихэд сүрлэг сийлж, бас доогуур нь бүс татан зэр зэвсгийг зүүсэн байдалтай дүрсэлсэн хөшөө чулууг буган хөшөө хэмээн нэрлэдэг.

Ази, Европ тивийн хээр талын бүс нутагт хүрэл ба төмөр зэвсгийн түрүү үед өргөн тархсан түүх соёлын гайхамшигт дурсгал болох буган хөшөөг эрдэмтэд 100 орчим жилийн тэртээгээс судлаж 700 орчим буган чулуун хөшөөг олж илрүүлжээ. Эдгээрээс хамгийн их буюу 550 орчим нь Монгол улсын нутгаас олджээ.

Буган хөшөөг хэлбэр төрхийн хувьд үндсэн гурван төрөлд хуваан авч үздэг. Үүнд:

Монгол-Өвөрбайгалын бугын загварчилсан дүрс бүхий буган хөшөө

Саян-Алтайн амьтны “бодит” дүрст буган хөшөө Ази Европын амьтны дүрсгүй буган хөшөө хэмээн

ангилдаг байна.

Буган хөшөө бол Төв Азийн эртний нүүдэлчин ард түмний бүтээсэн амьтны загварт урлагийн нэгэн гайхамшигтай төрөл бөгөөд түүхэн он цагийн хувьд ихэвчлэн МЭӨ II-I мянган жилд буюу хүрэл зэвсгийн үед хамаардаг юм. Босоо чулуун хөшөөнд бугын дүрс сийлсэн байдаг учраас түүнийг “Буган хөшөө” гэж нэрлэжээ.

            Дэлхий дээр зөвхөн Ази тивд 700 гаруй байдагаас 550 орчим нь монгол нутагт байдаг бол түүний 100 гаруй нь Архангай аймгийн нутагт байна.          

Хүн чулуу Хүн чулуу нь Евразийн тал нутгаар их хэмжээгээр тархсан, нүүдэлчин овог аймгуудын бүтээсэн чулуун цоолбор урлагийн өвөрмөц дурсгал юм. Хүн чулууг төр улс, овог аймгийн тэргүүн буюу цэрэг дайны алдар гавьяатан зэрэг нэр цуут хүний дурсгалд зориулсан тахилын онгоны бүрэлдэхүүнд оруулан тавьсан байдаг.

Монгол улсын нутагт 500 гаруй хүн чулуу илрэн мэдэгдэж бүртгэгдээд байна.

Булш, хиргисүүр Монгол улсын нутаг дэвсгэр дээр шинэ чулуун зэвсгийн үеийн оршин суугчдаас өнөөдрийг хүртэл амьдарч ирсэн овог аймаг, төр улсууд өөр өөрийн өвөрмөц онцлог шинжтэй оршуулгын зан үйл бүхий төрөл бүрийн хэлбэр дүрстэй оршуулгын байгууламжийг үлдээсэн нь археологийн хайгуул судалгаагаар тодорхой болжээ. Оршуулгын зан үйл нь тухайн угсаатны ёс заншил, сүсэг бишрэл болон эрхлэх аж ахуй, газар нутгийн онцлог мэдлэг оюуны төвшнөөс хамааран харилцан адилгүй нөхцөлд бүрэлдэн бий болдог байна.

Монгол нутагт нэн эрт цагаас оршин амьдарч байсан хүмүүсийн оршуулгын зан үйл, нас барагчаа хүндэтгэн, “хойт нас”-нд нь үдэхтэй холбогдсон зан үйлийн янз бүрийн уламжлал, сэтгэлгээг илэрхийлсэн, хүрэл, төмөр зэвсгийн үед холбогдох, мөн төрт улсуудын үеийн буюу Хүннү, Түрэг, Уйгар, Кидан, Монголын үеийн гээд түүхийн олон үед хамаарах янз бүрийн дүр төрхтэй булш, хиригсүүрүүд Архангай, Өвөрхангай аймгуудын нутагт элбэг тохиолддог. Харин монгол булш хиргисүүрүүд Хэнтий аймгийн нутагт элбэг байдаг.

Эртний хотын турь, хэрэм, балгас Монгол угсаатнууд эрт дээр үеэс эсгий гэрт

сууж нүүдэллэн амьдрахын хамт зарим хэсэг нь нүүдэлчдийн онцлог бүхий хот суурин байгуулж, хагас суурин байдлаар аж төрж ирсэн.

Хот байгуулалт болон барилга архитектурын хөгжил нь хоорондоо салшгүй холбоотой бөгөөд тэдгээр нь хүмүүс орон байр, байшин барилга барьж улмаар олноор суурьшмал байдалтай амьдарч байсан

Нүүдлийн соёл иргэншлийн нэг онцлог бол эхний нүүдлийн буюу зөөврийн эсвэл суурин гэсэн хоёр маягаар хот суурин байгуулан амьдарч байсанд оршино.

Гэрэлт хөшөө, бичээс, бунхан, овооХэл гэдэг зүйл хүнийг бусад амьтнаас ялгаж өгдөг бол, бичиг үсэг нь соёлж иргэншилт хүнийг зэрлэгүүдээс ялгаж өгдөг. Их талын монголчууд түүхэндээ арваад бичиг үсэг зохион хэрэглэж, тэдгээр бичгүүдээр олон зүйлийн дурсгал үлдээсэн нь нэг талаас Монголчууд эртний соёлтой, нүүдлийн өвөрмөц иргэншлийг буй болгон хөгжүүлсэн ард түмэн гэдгийг нотлон харуулдаг. Монголчууд бүр 2000 гаруй жилийн өмнө Хүннү улсын үеэс бичиг үсэгтэй байж, түүгээрээ харь улсын хаанд албан бичиг илгээж, гэрээ хэлцэл байгуулж байсан нь хуучин сударт тэмдэглэгдэн үлджээ.

Сүм хийд, суврага Буддын шашныг 1577 онд Монголын албан ёсны шашин

болгосон нь XVII-XX зууны Монголын хот байгуулалт, барилга архитектурын хөгжилд шашин шүтээний архитектур гол чиглэл нь болж шинэ үе гарах нөхцөл бололцоог бий болгожээ.

Бурханы шашныг албан ёсоор хүлээж авсны дараахан 1586 онд Ар Монголын Түшээт ханы ураг болох Автай сайн хаан Эрдэнэ зуу хийдийн Гол зуу сүмийг бариулснаар Монголын архитектурын хөгжлийн энэхүү шинэ үеийг эхлүүлсэн байна. Тэр үеэс сүм дуган, хийдийн тоо жилээс жилд нэмэгдсээр 1937 онд 4000 гаруй сүм дуган, суваргын барилга бүхий 750 орчим том бага хийдийн цогцолбор баригдсан байв.

Бурхан шашны зан үйлийг эхэндээ эсгий гэрт, дараа нь нүүдлийн модон сүм, дуганд үйлддэг байснаа аажмаар суурьшмал томоохон сүм хийдүүд болжээ.

№ Аймаг Бүтээн байгуулалт

1 Архангай Гол мод Хүннү булш орчим Хүннү цогцолбор

2 Хөвсгөл Хатгал орчим Цаа үржүүлгийн цогцолбор

3 Булган Сайхан сум орчим Адууны ферм байгуулах, Баяннуур

бунхант цогцолбор

4 Өвөрхангай Хархорин цогцолбор

5 Баянхонгор Цагаан агуй орчим Эртний хүн судлалын цогцолбор

6 Сэлэнгэ Алтанбулагт Хил орчмын худалдааны цогцолбор

7 Дархан Уул Хурал зөвлөгөний цогцолбор

8 Орхон Спортын цогцолбор

9 Төв Сэргэлэн сум Буддын шашны цогцолбор

10 Говьсүмбэр Эрдэс баялагийн музей

11 Дундговь Дуу хуур, найр наадмийн цогцолбор, дино парк

12 Өмнөговь Палеонтологийн эрдэм шинжилгээний төв

13 Дорноговь Хамрийн хийд Буддын шашин, энергийн

цогцолбор

14 Хэнтий Чингэс хаан 13–р зууны цогцолбор

15 Сүхбаатар Алтан овоо орчим гар урлал, домог зүйн төв

16 Дорнод Буйр нуур орчим шувуу судлалын төв

17 Баян-Өлгий Таван богд орчим Мэргэжлийн уулын аялалын

цогцолбор

18 Увс Соёлын өв судлалын төв

19 Ховд Угсаатны судлалын цогцолбор

20 Говь-Алтай Төгрөг сум Баян бүрд Ховор амьтан үржүүлгийн

төв байгуулах

21 Завхан Отгонтэнгэр орчим Агаарын аялалын цогцолбор

 Монгол орны аялал жуулчлалын бүсүүдэд Ансофын

матрицийг ашиглах

Зах зээл

бүтээгдэхүүн Одоо Шинэ

ОдооЗах зээлийн боловсруулалт /Бүс

нутгийн зах зээлийн хэмжээг

тэлэх, зах зээлд байгаа хувь

хэмжээг баталгаажуулах

зорилгоор маркетингийн

удирдлагын үйл ажиллагааг

идэвхижүүлнэ/

Зах зээлийн хөгжил

/Аялал жуулчлалын бүс нутгийн

хөгжлийг өргөжүүлнэ, нөөцөд түшиглэн

жуулчинд зориулсан тусгай хөтөлбөр

зохион байгуулах/

ШинэБүтээгдэхүүний хөгжил

Аялалын бүсүүдэд шинэ

бүтээгдэхүүн төлөвлөн

хэрэгжүүлнэ

Төрөлжилт

Зах зээлд хувилбарт маршрутыг

төлөвлөн бүсийн хамрах хэмжээг

нэмэгдүүлэх

Монголын аялал жуулчлалын хөгжилд хувь нэмрээ оруулж буй та

бүхэнд aмжилт хүсьe

Та бүхэн саналаа

976-99183518sondor_mb@yahoo.com