ปกใช้ หน่วยที่ 2...

เอกสารประกอบการเรยน เอกสารประกอบการเรยน

เลมท 2 เรอง เครองมอชางไมครภณฑ

อ านาจ ศรทม ต าแหนงคร วทยฐานะครช านาญการ

โรงเรยนสามงามชนปถมภ ส านกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 41

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ

รายวชาชางไมครภณฑ ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

11

ค าน า

ในปจจบนสภาพการจดการเรยนการสอน มงเนนใหนกเรยนไดศกษาหาความรดวยตนเอง

ใหมากทสด เพอใหนกเรยนมนสย ใฝเรยน ใฝร อยเสมอ ดงนนการจดท าเอกสารประกอบการเรยน เปนแนวทางหนงทสงเสรมใหนกเรยนคนควาและสามารถเรยนรหาค าตอบไดดวยตนเอง

ผเขยนจงไดด าเนนการสรางเอกสารประกอบการเรยน ราย วชาชางไมครภณฑ ระดบชนมธยมศกษาปท 4 จ านวน 6 เลม เปนเอกสารทผเขยนด าเนนการสรางตรงตาม หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ผเขยนไดคนควา รวบรวม เนอหา ความรจากต าราและ แหลงเรยนรตาง ๆ อยางหลากหลาย เพอใหนกเรยนมความรและทกษะกระบวนการปฏบตจรง ทเหมาะสมกบวยและความสามารถของผเรยน ส าหรบเอกสารประกอบการเรยนเลมน ประกอบดวยเนอหาเกยวกบเครองมอชางไมครภณฑ ซงหวงเปนอยางยงวาเอกสารประกอบการเรยนทจดท าเลมน สามารถแกปญหาและพฒนานกเรยนใหมคณภาพตอไป นอกจากนนครอาจารยทสนใจสามารถ ใชเปนแนวทางในการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหบรรลผลตามจดมงหมาย ของหลกสตร อยางมประสทธภาพ

ขอขอบคณ นายธวชชย เทศข า ผอ านวยการโรงเรยนสามงามชนปถมภ นายอาวธ เพงแตง ครช านาญการพเศษ โรงเรยนพจตรพทยาคม นายอภรฐ จนดาหาญ ครช านาญการพเศษ โรงเรยนตะพานหน นางกมลรตน มไชโย ค รช านาญการพเศษ นางธนยพร เขยวเขน ครช านาญการพเศษ โรงเรยนสามงามชนปถมภ และนางศรพร ภด ครช านาญการพเศษ โรงเรยนบานหนองหชาง ทไดกรณาตรวจสอบเอกสารประกอบการเรยน และใหขอเสนอแนะ ทเปนประโยชนอยางยง ผเขยนจงขอขอบคณมา ณ โอกาสน

อ านาจ ศรทม

11

สารบญ

หนา ค าน า ก สารบญ ข จดประสงคการเรยนร ง ค าชแจง จ กระดาษค าตอบ ฉ แบบทดสอบกอนเรยน ช เรองท 1 เครองมอวดระยะและรางแบบ 1 - กจกรรมท 1 8 เรองท 2 เครองมอตด 9 - กจกรรมท 2 18 เรองท 3 เครองมอไสและตกแตงไม 19 - กจกรรมท 3 31 เรองท 4 เครองมอเจาะ 32 - กจกรรมท 4 38 เรองท 5 เครองมอยดตรงและวสดยดตรงไม 39 - กจกรรมท 5 52 แบบทดสอบหลงเรยน 53

11

สารบญ (ตอ)

หนา ภาคผนวก 55 - เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน 56 - เฉลยกจกรรมท 1 57 - เฉลยกจกรรมท 2 58 - เฉลยกจกรรมท 3 59 - เฉลยกจกรรมท 4 60 - เฉลยกจกรรมท 5 61 - เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 62 บรรณานกรม 63

11

จดประสงคการเรยนร

หลงจากนกเรยนศกษาเอกสารประกอบการเรยน รายวชาชางไมครภณฑ เรองเครองมอชางไมครภณฑ แลว นกเรยนจะมความรความสามารถ ดงน

1. สามารถบอกชอเครองมอวดระยะและรางแบบทใชในงานชางไมครภณฑได 2. สามารถจดอนดบขนตอนการใชงานเครองมอวดระยะและรางแบบและขอควรระวง

ในการใชงานได 3. สามารถใชเครองมอวดระยะและการรางแบบทใชในงานชางไมครภณฑได 4. สามารถบอกชอเครองมอตดทใชในงานชางไมครภณฑได 5. สามารถจดอนดบขนตอนการใชงานเครองมอตด และขอควรระวงในการใชงานได 6. สามารถใชเครองมอตดทใชในงานชางไมครภณฑได 7. สามารถบอกชอเครองมอไสและตกแตงไมทใชในงานชางไมครภณฑได 8. สามารถจดอนดบขนตอนการใชงานเครองมอไสและตกแตงไมและขอควรระวง

ในการใชงานได 9. สามารถใชเครองมอไสและตกแตงไมทใชในงานชางไมครภณฑได 10. สามารถบอกชอเครองมอเจาะทใชในงานชางไมครภณฑได 11. สามารถจดอนดบขนตอนการใชงานเครองมอเจาะและขอควรระวงในการใชงานได 12. สามารถใชเครองมอเจาะทใชในงานชางไมครภณฑได 13. สามารถบอกชอเครองมอยดและวสดยดตรงไมทใชในงานชางไมครภณฑได 14. สามารถจดอนดบขนตอนการใชงานเครองมอยดและวสดยดตรงไมและ

ขอควรระวงในการใชงานได 15. สามารถใชเครองมอยดและวสดยดตรงไมทใชในงานชางไมครภณฑได

11

ค าชแจงส าหรบนกเรยน

เอกสารประกอบการเรยน กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโน โลย สาระการอาชพ

รายวชาชางไมครภณฑ ชนมธยมศกษาปท 4 เลมน เปนเอกสารส าหรบนกเรยน เพอใชประกอบ การเรยนร และ ฝกทกษะ ในการปฏบตกจกรรม โดยนกเรยนสามารถใชเอกสารประกอบการเรยน ไดดวยตนเองตามแนวทางตามล าดบดงน

1. ใหนกเรยนศกษาจดประสงคการเรยนร เพอใหทราบวา เมอศกษาจบแลว จะไดรบความร

อะไรบาง

2. ท าแบบทดสอบกอนเรยน จ านวน 10 ขอ เพอตรวจสอบความรพนฐานของนกเรยน

3. ใหนกเรยนศกษาและท าความเขาใจเนอหา เรองท 1 เครองมอวดระยะและรางแบบ เรองท 2

เครองมอตด เรองท 3 เครองมอไสและตกแตงไม เรองท 4 เครองมอเจาะ และเรองท 5 เครองมอ

ยดตรงและวสดยดตรงไม

4. ท ากจกรรมตามทก าหนดใหดวยตนเอง ถาท าไมได หรอสงสยใหอานทบทวนเนอหาใหม

5. ตรวจค าตอบกจกรรมท 1 กจกรรมท 2 กจกรรมท 3 กจกรรมท 4 และกจกรรมท 5

จากเฉลยในสวนของภาคผนวก

6. หลงท ากจกรรมเสรจแลวใหท าแบบทดสอบหลงเรยน จ านวน 10 ขอ

7. ตรวจค าตอบแบบทดสอบกอนเรยนและแบบทดสอบหลงเรยนจากเฉลยในสวนของ

ภาคผนวก

8. สรปคะแนนในแบบสรปผลการเรยน

11

รายวชาชางไมครภณฑ กลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

เลมท 2 เรองเครองมอชางไมครภณฑ

ชอ ................................................................................................................ เลขท .............................

แบบทดสอบกอนเรยน

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

สรปผลการเรยน

คะแนนเตม คะแนน

แบบทดสอบกอนเรยน

แบบทดสอบหลงเรยน

แบบทดสอบหลงเรยน

ขอ ก ข ค ง

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

เกณฑการประเมน

80 - 100 % = ดมาก

70 – 79 % = ด

60 - 69 % = พอใช

0 - 59 % = ควรปรบปรง

กระดาษค าตอบ

ค าชแจง ขอสอบแบบปรนย ชนด 4 ตวเลอก จ านวน 10 ขอ ค าสง จงเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว แลวกากบาท (X) ลงในกระดาษค าตอบ 1. ขอใดคอเครองมอวดระยะและรางแบบทงหมด ก. ดนสอ ไมบรรทด ตลบเมตร ฉากลอง ข. ไมบรรทด ตลบเมตร กบไม สวาน ค. ดนสอ ตลบเมตร กระดาษทราย สวาน ง. ไมบรรทด ตลบเมตร ฉากลอง ตะไบ 2. ขอดของขอเกยวทปลายสายวดของตลบเมตรคอขอใด ก. ใชขดไมบอกระยะ ข. ใชยดเกยวกบชนงาน ค. ใชตดเศษไม ง. ใชขดผวไมใหเรยบ 3. เลอยลนดามกแบบ อะไรบาง ก. 1 แบบ คอ แบบฟนตด ข. 1 แบบ คอ แบบฟนหน ค. 2 แบบ คอ แบบฟนตด และแบบฟนหน ง. 2 แบบ คอ แบบฟนตด และแบบฟนโกรก 4. กอนใชงานเลอยไฟฟา สงแรกทตองท าคอสงใด ก. เสยบปลก ข. ฝนคมใบมด ค. ตรวจสภาพทวไปของเลอยไฟฟา ง. เปดสวตซ

แบบทดสอบกอนเรยน รายวชาชางไมครภณฑ เรองเครองมอชางไมครภณฑ

5. กระดาษทรายเบอรใด มความละเอยดมากทสด ก. เบอร 1 ข. เบอร 2 ค. เบอร 3 ง. เบอร 4 6. เมอใชงานเครองมอไสไมเสรจแลว กอนเกบเขาทจะตองท าอยางไร ก. ทาน ามน ข. เปาหรอใชแปรงปดฝ นออก ค. ตรวจสอบสายไฟ ง. ลอคสวตซเปด – ปดทกครง 7. เครองมอเจาะไมทนยมใชงานในปจจบนคอ ก. สวานเฟอง ข. สวานขอเสอ ค. สวานแบบกด ง. สวานไฟฟา 8. ตวลอคสวตซ ของสวานไฟฟามประโยชนอยางไร ก. ชวยปองกนการท างานของสวาน ข. ชวยยดจบสวตซใหตดกบตวสวาน ค. ชวยลอคสวตซใหสวานท างานโดยไมตองกด ง. ชวยปองกนไมใหวตถตางๆ ไปโดนสวตซเปด – ปด 9. เครองมอใดทนยมใชยดจบชนงานไมในขณะปฏบตงานไม ก. แมแรง ข. ปากกาหวโตะ ค. สลกเกลยว ง. ตะป 10. กาวลาเทก ใชในงานชางไมครภณฑอยางไร ก. ทายดอปกรณชางไม ข. ผสมกบขเลอยใหยดอดรองรอยตาง ๆ ของไม ค. ใชผสมน ามนทาไม ง. ใชตอไมใหยาวขน

**********************

เรองท 1 เครองมอวดระยะและรางแบบ

เครองมอวดระยะและรางแบบ

เครองมอวดระยะและรางแบบ เป นเครองมอทใชส าหรบการก าหนดหรอรางแบบ ลงบนชนงาน เครองมอชนดนจดเปนเครองมอประเภทแรกทส าคญทสดกบการท างานเนองจาก ขนาดหรอรปแบบของชนงานจะถกตองหรอเทยงตรงได สวนหนงจะเปนผลมาจากเครองมอเหลาน ดงนนเพ อจะไดผลงานทดและมคณภาพจงจ าเปนอยางยงทผใช จะตองมความรเรองเครองมอ และ มประสบการณทถกตองในการใชเครองมอเหลานเปนอยางด

1. บรรทดเหลก นยมใชกบงานชางไมทวไป มหลายขนาด มาตราวดระยะทอยบนไมบรรทดจะเปนระบบองกฤษ (นว) ระบบเมตรก (เซนตเมตร) หรอทงสองระบบรวมกนกได (ดงภาพท 2.1)

ภาพท 2.1 บรรทดเหลก วธการใชงาน 1. ตรวจดสภาพทวไปของบรรทดเหลก 2. เวลาวดใหปลายบรรทดเหลกทมหนวยวดเปนศนยอยชดตดกบขอบไมทวด 3. อานตวเลขทตองการวดความยาว หรอก าหนดจดสญลกษณตามความยาวทตองการ 4. ใชวดไดทงหนวยทเปนเซนตเมตรและหนวยนว (ดงภาพท 2.2)

ภาพท 2.2 การใชงานบรรทดเหลก

การปองกนอนตรายจากการใชงาน 1. ใชงานดวยความระมดระวง 2. ไมน าบรรทดเหลกมาเลนกน เพราะบรรทดเหลกท าดวยเหลกมความคม อาจท าใหเกด อนตรายได 3. เหมาะส าหรบงานวดระยะเทานน ไมควรน าไปใชตด 2. ตลบเมตร ตลบเมตร (ดงภาพท2.3) เปนเครองมอวดระยะทนยมใชกนมากทสดกบงานชางไม ตวตลบ ท าดวยพลาสตก สวนสายวดจะท าดวยโลหะแผน บางชนดบดงอได จงสามารถวดไดทงสวนทเปนเสนตรงและสวนทเปนเสนโคง ทปลายสายวดจะท าเปนขอเกยว ใชส าหรบเกยวเขากบขอบชนงาน มตวลอคสายวด เพอใหสะดวกตอการวดและสามารถปองกนมใหสายวดหลดเขาไปในตลบไดอกดวย บนสายวดจะมมาตราวดระยะทงชนดทบอกเปนเซนตเมตรและบอกเปนนว ใชกบงานทตองการ ความละเอยดและความเทยงตรงสง

ภาพท 2.3 ตลบเมตร

วธการใชงาน 1. ดงสายวดออกจากตลบเมตร 2. ใชขอเกยว เกยวเขากบขอบชนงานทตองการวด (ดงภาพท 2.4) 3. อานมาตราวดทบอกทงชนดทบอกเปนเซนตเมตรและนว

4. ใชงานไดทงวดความยาว หรอก าหนดจดสญลกษณตามความยาวทตองการ

ภาพท 2.4 ใชขอเกยวกบชนงานทตองการวด การปองกนอนตรายจากการใช

1. เวลาดงสายวดออกจากตลบเมตรใหดงดวยความระมดระวง เพราะสายวดท าดวยโลหะ แผนบาง อาจบาดอวยวะของรางกายได 2. เมอเกยวขอวดกบชนงาน ควรกดลอคสายวดดวย เพอปองกนไมใหสายวดมวนกลบเขาตลบเมตร หรอตวดโดนอวยวะตาง ๆ ของรางกาย 3. หามน าสายวดมาใชตดชนงานใดๆ เพราะจะท าใหสายวดเสยหาย 4. หามโยนตลบเมตรใหกน ควรสงกนระหวางมอกบมอ เพราะตลบเมตรท าดวยโลหะ เมอโดนรางกายอาจไดรบบาดเจบ หรอถาตกหลนจะเสยหายได 3. ฉากลอง ฉากลอง (ดงภาพท 2.5) บางทเรยกฉากตาย ฉากชนดนท ามมกบดามฉาก 90 องศา ดามฉากท าดวยโลหะ ใบฉากท าดวยโลหะ ดามฉากยงจ าแนกออกตามลกษณะการสราง ได 2 แบบ คอ แบบตรงใชวดหรอตรวจสอบไดเฉพาะมม 90 องศา กบปลายดามทตดกบใบฉากตดเปนมม 45 องศา ซงสามารถวดหรอตรวจสอบไดทงมม 45 องศา และ 90 องศา

ภาพท 2.5 ฉากลองหรอฉากตาย

วธการใชงาน 1. ใชฉากวดมม 90 องศา (ไม 2 ชน) โดยใหดามฉากวางชดกบไมชนลาง สวนไม ทตงขน ใหชดกบใบฉาก เพอประกอบชนงานไมใหไดฉาก 2. ใชฉากวดมม 90 องศา (ไม 1 ชน) โดยใหดามฉากวางชดกบไมดานลางในสวนทตด สวนขอบไมใหชดกบใบฉาก (ดงภาพท 2.6) เพอตรวจสอบการตดไมใหไดฉาก 3. ใชปลายดามฉากวดมม 45 องศา โดยใหดามฉากวางชดกบไมดานลาง และขดเสน ไปตามใบฉาก (ใชไดทงการวดมม 45 องศา และเพอท าสญลกษณกอนการตดไม)

ภาพท 2.6 ใชฉากวดมม 90 องศา (ไมชนเดยว)

การปองกนอนตรายจากการใช 1. ฉากลองท าดวยโลหะ มความคมเวลาใชงานตองใชดวยความระมดระวง 2. หามโยนฉากใหกน พยายามสงกนมอถงมอ เพอปองกนอบตเหตทอาจเกดขนได 3. เวลาใชงานหามหยอกลอหรอเลนกน เพราะงานทท าจะเสยหายไมไดมาตรฐาน 4. ดนสอ ดนสอ (ดงภาพท 2.7) จดเปนเครองมอขดไมทนยมใชกนมากทสด โดยเฉพาะอยางยง กบงานชางไม ทงนเนองจากรอยขดจากดนสอสามารถมองเหนงาย และสามารถลบออกไดงาย เมอไมตองการ

ภาพท 2.7 ดนสอ

วธการใชงาน ใชขดท าสญลกษณทวไป หรอใชลากเสนท าสญลกษณกอนตดไม (ดงภาพท 2.8)

ภาพท 2.8 ใชดนสอลากเสนท าสญลกษณกอนตดไม

การปองกนอนตรายจากการใช 1. เนองจากดนสอเปนของแหลมคมการใชงานตองใชดวยความระมดระวง เพราะอาจทมแทงรางกายได 2. หามน าดนสอใสกระเปาเสอหรอกระเปากางเกง เพราะถาลม พลาดหกลม หรอนง อาจทมแทงโดนรางกายได 5. ขอขดไม ขอขดไม (ดงภาพท 2.9) เปนเครองมอทใชขดลงบนเนอไมขนานไปตามแนวของขอบไม เพอใชในการแบงไมส าหรบเลอยโกรกและตด เพอใหไดไมทมขนาดถกตองตามความตองการ ขอขดไมประกอบไปดวยหมด คาน ลม และหวของหวขด สวนประกอบทงหมดท าดวยไม ยกเวนหมดทท าดวยเหลก หวของหวขดสามารถเลอนไปมาบนคานได โดยมลมส าหรบลอคคานใหตดกบ หวขอขดทปลายคานจะมหมด ซงใชเปนตวขดลงไปบนเนอไมประกอบตดอย

ภาพท 2.9 ขอขดไม

วธการใชงาน 1. เลอนปรบระดบความยาวของขอขดไมตามทตองการ แลวยดลอคลมไว 2. ใหตวคานของขดไมชดแนบสนทกบไม ท าการขดเพอท าสญลกษณ (ดงภาพท 2.10)

ภาพท 2.10 การใชงานขอขดไม การปองกนอนตรายจากการใช

1. ขอขดไมมหมดทท าดวยโลหะ ดงนนเวลาใชงานขดไมตองใชความระมดระวง เพราะถาพลาดโดนรางกาย จะเปนอนตรายได 2. ตวขอขดไมเปนไม หามโยนสงใหกน เพราะถาพลาดโดนรางกายอาจบาดเจบได หรอถาตกหลนจะเกดความเสยหายได

กจกรรมท 1 เรอง เครองมอวดระยะและรางแบบ

ชอ .............................................................................................................. เลขท ..................

ค าสง : ใหนกเรยนอานชอเครองมอในแตละขอแลวพจารณาวาขอใดเปนเครองมอวดระยะและรางแบบ และท าเครองหมาย ถาไมใชใหท าเครองหมาย หนาขอนน ( 10 คะแนน ) .................... 1. ดนสอ .................... 6. เลอยลนดา .................... 2. สว .................... 7. ตลบเมตร .................... 3. ปากกาจบไม .................... 8. แมแรง .................... 4. ฉากลอง .................... 9. ไมบรรทด .................... 5. ขอขดไม .................... 10. ไขควง ค าสง : ใหนกเรยนเตมค าลงในชองวางใหถกตองและไดใจความ ( 10 คะแนน )

1. ไมบรรทดมหนวยวดความยาวเปนนวและ ........................................ 2. การใชไมบรรทดวดความยาว ควรวางไมบรรทดดานทหนวยวดเปนศนยไว .................. ของชนงาน 3. สายวดของตลบเมตรจะม.................................ไวเกยวกบขอบชนงาน 4. ถาไมตองการใหสายวดของตลบมวนกลบเขาทเดม ตอง .................... ลอคสายวด 5. ฉากลองหรอฉากตายใชวดมม 90 องศา และ ............... องศา 6. ใช.................................... วดมมการเขาไมวาไดฉากหรอไม 7. รอยขดจากดนสอสามารถมองเหนงาย และสามารถ....................ไดงายเมอไมตองการ 8. ............................... จดเปนเครองมอขดไมทนยมใชกนมากทสด 9. ขอขดไม เปนเครองมอทใชขดลงบนเนอไมขนานไปตามแนว.......................... 10. ขอขดไมทงหมดท าดวยไม ยกเวน ................ ทท าดวยเหลก ใชขดไม

เรองท 2 เครองมอตด

เครองมอตด

เครองมอตดทใชกบงานชางไม ไดแก เลอย ชางไมจะใชเลอยเพอตดไม ใหไดขนาดและรปรางตามทตองการ เลอยมหลายชนดแตละชนดจะมลกษณะรปรางและวตถประสงคในการใชงานแตกตางกนออกไป เพอใหเหมาะกบงานแตละประเภท

1. เลอยลนดา

เลอยลนดา แบงออกเปนสวนใหญ ๆ ได 2 สวนดวยกนคอ สวนทเปนมอจบซงอาจจะท าดวยไมหรอพลาสตก กบสวนทเปนใบเลอย ซงท าดวยเหลก ทปลายของใบเลอยจะเจา ะรไวส าหรบแขวน สวนทโคนของใบเลอยจะมตวเลขบอกขนาดความยาว และจ านวนของฟนตอนวของเลอย

เลอยลนดาสามารถจ าแนกออกตามลกษณะของฟนเลอยไดเปน 2 แบบ ดวยกนคอเลอยฟนตด (Crosscut Saw) (ดงภาพท 2.11) และเลอยฟนโกรก (Rip Saw) (ดงภาพท 2.12)

ภาพท 2.11 เลอยลนดาชนดฟนตด

ภาพท 2.12 เลอยลนดาชนดฟนโกรก

วธการใชงาน เลอยตดและเลอยโกรก (Crosscut and rip saw) 1. การเลอยตด เลอยชนดนจะใชตดไมตาม ขวางเสยนไม ฟนของเลอยมความคมสลบกน

ทงซายและขวา สามารถตดชนไมทมความกวางกวาตวเลอยได 2. การเลอยโกรก หมายถง การผาหรอตดไมตามความยาวของเสยนได ฟนของเลอยจะหาง

และเอยงองศามากกวาเลอยตด การใชเลอย

การใชเลอยไดอยางถกตองกบงานทท า และสามารถใชไดอยางถกวธ ถอวาเปนหวใจของ การท างาน เพราะไมเพยงแตจะท าใหผลงานทไดรบเรยบรอยแตเพยงอยางเดยวเทานน แตยงจะชวยใหเลอยอยในสภาพทดและไมทอเรวจนเกนไป มอายการใชงานยาวนานขนอกดวย ขนตอนในการใชเลอยทถกวธ คอ 1. การเตรยมงาน กอนทจะเรมท าการเลอยไม ใหด าเนนการเตรยมงาน ดงตอไปน คอ

1.1 เลอกชนดและขนาดของเลอยใหเหมาะสมกบลกษณะงานทจะท า 1.2 จดเตรยมชนงานทจะเลอย ไดแกการรางแบบหรอการขดแนวลงบนชนงานตาม

ทตองการ (ดงภาพท 2.13) 1.3 จดเตรยมอปกรณอ านวยความสะดวกตางๆ อาทเชน ปากกาหวโตะ ปากกาไม

เปนตน

ภาพท 2.13 ขดแนวลงบนชนงานกอนท าการเลอย

2. การเลอย ล าดบขนในการเลอยไมทถกวธ มดงตอไปน

2.1 วางไมลงบนมารองเลอย ใหปลายไมดานทตองการเลอยอยทางดานขวามอ (ส าหรบผถนดขวา) แลวใชเขาซายกดไมเขากบมารองเลอย

2.2 จบเลอยดวยมอขวา โดยใหนวชวางทาบไปบนใบเลอย การจบดงกลาวจะท าใหสะดวกตอการควบคมเลอยในขณะท าการเลอย

2.3 ใชมอซายจบทขอบไมดานบนแลวใชนวหวแมมอเปนตวควบคม (ดงภาพท 2.14) 2.4 จรดฟนเลอยดานโคนชดเสนดานนอกทขอบไม และประมาณ 60 องศา ส าหรบ

การโกรกไมหรอซอยไม ใชนวหวแมมอขวาชวยควบคมใบเลอยแลวคอย ๆ ดงเลอยเขาหาตวเปน การเรมเลอย

2.5 ชกเลอยยาวๆ ชาๆ ดวยจงหวะทสม าเสมอ โดยออกแรงกดเลกนอย ในขณะทดนใบเลอยไปขางหนา ตามองทเสนหรอแนวทจะตดเพอใหเลอยตรงเสนและ ปากไมทตดไดฉาก ขณะ ดงเลอยกลบเขาหาตวใหผอนแรงกด ทงนเนองจากฟนเลอยไดถกออกแบบใหกนเนอไมในขณะท ดนไปขางหนาเทานน

2.6 เมอเลอยไมใกลจะขาด ใหใชมอซายออมไปจบชนงานทก าลงจะขาด จากนนใหชกเลอยถ ๆ ดวยจงหวะทสม าเสมอจนกวาชนงานจะขาดออกจากกน จะสามารถปองกนมใหไมฉกได (ดงภาพท 2.15)

2.7 ตรวจสอบการตดไมดวยฉาก

ภาพท 2.14 ใชมอซายจบทขอบไมดานบนแลวใชนวหวแมมอเปนตวควบคม

ภาพท 2.15 เมอเลอยไมใกลขาด ใหใชมอซายออมไปจบชนงานทก าลงจะขาด

การปองกนอนตรายจากการใชเลอย 1. ควรแตงกายใหกระชบ รดกม สวมเครองปองกนอนตรายอนเกดมาจากการท างานไม 2. ใชผาปดจมก สวมทกครงทจะท าการใด ๆ ทกอใหเกดฝ น เพอชวยปองกนฝ นจากเศษขเลอย

หลดเขาปอดได 3. สวมแวนตาเพอปองกนขเลอยหลดกระเดนเขาตา

2. เลอยรอ เลอยรอ (ดงภาพท 2.16) บางทเรยกเลอยสนแขง ลกษณะคลายเลอยลนดา แตใบเลอยจะเปนรปสเหลยมผนผาสนและบางกวา ดงนนจงตองมสนเลอยซงท าเปนเหลกประกบยดแนนเปนเสนตรงตลอดสนของใบเลอย เพอเพมความแขงแรงในขณะท าการเลอย ดามถอท าดวยไมแบบตางๆ ลกษณะของฟนเลอยเหมอนกบเลอยฟนตดมจ านวนฟนตงแต 13 ถง 15 ฟนตอนว

ภาพท 2.16 เลอยรอ

วธการใชงาน เลอยชนดนวตถประสงคในการสรางกเพอทจะใชในการรอปากไม เพอเขาปากไมมมต

เขากรอบรป เขากรอบวงกบประตหนาตาง นอกจากนนยงสามารถใชในการตด ปากไมหรอลมไม ผาเดอย และตดไมชนเลก ๆ ซงเล อยบางชนดไมสามารถจะตดไมหรอใชตดสวนอนๆ ทตองการ ความละเอยดเรยบรอยและประณต (ดงภาพท 2.17)

ภาพท 2. 17 การใชเลอยรอ

เลอยรอเหมาะส าหรบใชงานเลอยตกแตงปากไมทตองการความประณตของการเขาไม ในลกษณะของงาน ดงน

1. งานเลอยตดแตงบาเดอย กระท าหลงจากการเลอยผานแนวเสนของตวเดอยทชนงานไมแลว ยงคงเหลอการท าบาเดอย ชนงานไมจะถกน ามาเลอยตดแตงบาเดอย โดยการใชเลอยรอเปนเครองมอตดแตงบาเดอย มวธปฏบต ดงน

1.1 จบยดไมหรอชนงานทตองการเลอยตดบาใหแนนบนทรองตดไม 1.2 ปรบแตงใบเลอยใหฟนเลอยรอ วางชดรมแนวเสนดานนอก ของบาเดอยทตองการตด 1.3 เลอยตดเอยงเลกนอยใหฟนเลอยกนไมอยในแนวเสนและใหไมขาดออกจากกน

เมอฟนเลอยกนไมพอดชดรมแนวเสนดานในของบาเดอย เมอไมขาดออกจากกน 2. งานปรบแตงความหางของปากไม การเขาไมในงานประณต จ าเปนตองใชเลอยรอ

เลอยปรบแตงความหางของปากไม ชวยใหการเขาไมมปากไมทเขากนไดสนท มวธปฏบตดงน 2.1 ปรบตงชนงานการเขาไมใหมมมองศา และมปากไมทประกอบเขาดวยกนทยงไมสนท

ใหมความหางเทากบขนาดความกวางของคลองเลอยรอและยดจบชนงานการเขาไมใหแนน 2.2 ปรบตงใบเลอยรอใหฟนเลอยตดกนเนอไมตลอดแนวตอระหวางปากไมทเขากน

ไมสนทออกใหเทากบปากไมทหาง เพอใหปากไมประกอบเขาดวยกนไดสนท 2.3 ถาปากไมยงไมสนท ใหปรบตงชนงานการเขาไมและใชเลอยรอตดปรบแตงปากไม

ทสนทออก ใหเทากบปากไมทหาง เพอใหปากไมประกอบเขาดวยกนไดสนท

การปองกนอนตรายจากการใชเลอยรอ 1. ควรแตงกายใหกระชบ รดกม สวมเครองปองกนอนตรายอนเกดมาจากการท างานไม 2. ใชผาปดจมก สวมทกครงทจะท าการใด ๆ ทกอใหเกดฝ น เพอชวยปองกนฝ นจากเศษขเลอย

ทอาจหลดเขาปากได 3. สวมแวนตาเพอปองกนขเลอยหลดกระเดนเขาตา 4. ทกครงทใชเลอยรอตองแนใจวาฟนเลอยรอมความคมและมคลองเลอยทถกตอง 5. หลกเลยงการเลอยใหฟนเลอยรอถกของแขง เชน ตะปทตดหรอฝงอยในเนอไม 6. หลกเลยงการบดใบเลอยรอ เพอใหไมทถกตดขาดออกจากกน

3. เลอยหางหน เลอยหางหน (ดงภาพท 2.18) เปนเลอยทมลกษณะเลก แหลม มขนาดใหญและฟนหยาบ มดามจบท าดวยไม

ภาพท 2.18 เลอยหางหน วธการใชงาน เลอยชนดนใชในการตด เจาะรหรอใชเลอยสวนโคง (ดงภาพท 2.19) ซงเลอยชนดอน

ไมสามารถจะเลอยได เชน งานเจาะรางน าตามชายคาและอน ๆ นอกจากนนกยงสามารถใชประโยชนในงานชางครภณฑทเกยวของกบไมไดอกดวย

ภาพท 2.19 การใชเลอยหางหนเลอยสวนโคงเวา

การปองกนอนตรายจากการใชเลอยหางหน 1. ควรแตงกายใหกระชบ รดกม สวมเครองปองกนอนตรายอนเกดมาจากการท างานไม 2. ใชผาปดจมก สวมทกครงทจะท าการใด ๆ ทกอใหเกดฝ น เพอชวยปองกนฝ นจากเศษขเลอย

ทอาจหลดเขาปอดได 3. สวมแวนตาเพอปองกนขเลอยหลดกระเดนเขาตา

4. เลอยฉล เลอยฉล (ดงภาพท 2.20) เปนเลอยทใชในงานตด เจาะ ฉลวงกลม หรอสวนโคงตาง ๆ ในการท าลวดลาย นอกจากนนยงใชในงานตดไมบวเพอเขามมตาง ๆ

ภาพท 2.20 เลอยฉล วธการใชงาน

ใบเลอยของเลอยชนดนมหลายขนาด การเลอกใชจะขนอยกบปร ะเภทของงาน ลกษณะของฟนเลอยจะเปนแบบฟนโกรก เวลาตดใบเลอยเขากบ โครงจะตองใหปลายฟน ชมาทางดานมอจบเสมอ ทงนเนองจากเลอยชนดนไดถกออกแบบมาเพอใชกบงานละเอยดจงตองใหใบเลอยตดในขณะทดงเลอยมาทางดานหลงหรอในขณะดงเลอยลง (ดงภา พท 2.21) ทงนเพอสะดวกตอการควบคมการเลอย ดงนนจงตองใสใบเลอยใหปลายฟนเลอยชมาทางดาน มอจบเสมอ ยกเวนกรณทจบงานดวยปากกา ตงโตะกสามารถใสใบเลอยใหปลายฟน ชออกไปจากมอจบได

ภาพท 2.21 การใชเลอยฉล

การปองกนอนตรายจากการใชเลอยฉล 1. ควรแตงกายใหกระชบ รดกม สวมเครองปองกนอนตรายอนเกดมาจากการท างานไม 2. ใชผาปดจมก สวมทกครงทจะท าการใด ๆ ทกอใหเกดฝ น เพอชวยปองกนฝ นจากเศษขเลอย

ทอาจหลดเขาปากได 3. สวมแวนตาเพอปองกนขเลอยหลดกระเดนเขาตา 4. จบเลอยใหแนนและมนคง คอยๆ เลอยไมตองรบรอน (ปองกนใบเลอยหก)

5. ปรบตงใบเลอยทยดกบโครงเลอยใหมความตงไมออนตวขณะท าการเลอยฉลชนงาน 6. ขณะท าการเลอยฉลชนงาน ไมควรบดหรอกดใหใบเลอยกนเนอไมต ามแนวเสน ถาจ าเปนใหเลอยขยายออกจากแนวเสนไป ใหเลอยสามารบดตวกนเนอไมตามแนวเสนได 7. หลกเลยงการวางของหนกทบเลอยฉลเพอปองกนการช ารดเสยหาย 5. เลอยไฟฟา (เลอยวงเดอน)

ภาพท 2.22 เลอยไฟฟา สวนประกอบของเลอยไฟฟา (ดงภาพท 22) 1. สวตซปด – เปด 2. ตวลอคสวตซ (ถากดปมเขาไปสวตซจะท างานอตโนมต) 3. ตวจบประคองหนา 4. ใบเลอย 5. ทครอบใบเลอย 6. ตวปรบระดบความสง – ต า ของใบเลอย

วธการใชงาน 1. ตรวจสอบสภาพทวไปของเลอยไฟฟากอนใชงาน 2. เตรยมสถานทวางจบชนงาน 3. สวมอปกรณปองกนอนตราย ไดแก แวนตา ผาปดจมก 4. กอนเรมปฏบตงานตองจดวางสายไฟของเลอยไฟฟาใหเรยบรอย 5. ปรบระดบสง – ต า ของใบเลอยตามความหนาของไม 6. เสยบปลกไฟ เปดสวตซใหเลอยท างาน 7. ท าการตดไม (ดงภาพท 2.23) 8. เมอใชงานเลอยไฟฟาเสรจแลวใหถอดปลกออก ท าความสะอาดเปาฝ นออกจาก

ตวเลอยไฟฟา 9. เกบเขาทใหเรยบรอย

ภาพท 2.23 การใชเลอยไฟฟาตดไม การปองกนอนตรายจากการใชเลอยไฟฟา

1. ตรวจสภาพทวไปของเลอยไฟฟากอนใชงาน 2. ตรวจนอตยดลอคใบมดใหแนนสนททกครง 3. ตรวจสอบสายไฟของเลอยไฟฟา วามสภาพเรยบรอยไมขาดรว 4. สวมอปกรณปองกนอนตราย ไดแก แวนตา ผาปดจมก 5. ไมเลนกนขณะปฏบตงาน เพราะเลอยเปนของมคมอาจเกดอนตรายได

กจกรรมท 2 เรอง เครองมอตด

ชอ .............................................................................................................. เลขท ..................

ค าชแจง : ใหนกเรยนน าขอความทก าหนดใหไปเตมในชองวางใหถกตอง ( 10 คะแนน )

เลอยลนดาชนดฟนตด เลอยลนดาชนดฟนโกรก เลอยรอ เลอยหางหน เลอยฉล เลอยไฟฟา การใชเลอย

1. ………………………. ใชตดไมตาม ขวางเสยนไม 2. ………………………. ตดไมหรอใชตดสวนอนๆ ท

ตองการความละเอยด ประณต 3. ………………………. เปนการชกเลอยยาวๆ ชาๆ ดวยจงหวะทสม าเสมอ

โดยออกแรงกดเลกนอยในขณะทดน 4. ………………………. เรยกอกชอหนงวา เลอยวงเดอน 5. ………………………. ใชในงานตด เจาะ ฉลวงกลม หรอสวนโคงตาง ๆ

ในการท าลวดลาย ตดไมบวเพอเขามมตาง ๆ 6. ………………………. ใชในการตด เจาะรหรอใชเลอยสวนโคง

ซงเลอยชนดอนไมสามารถจะเลอยได 7. ………………………. ใชผาหรอตดไมตามความยาวของเสยนไม 8. ………………………. ใชในการรอปากไม เพอเขาปากไมมมต เขากรอบรป 9. ………………………. เวลาตดใบเลอยเขากบโครง จะตองใหปลายฟน

ชมาทางดานมอจบเสมอ 10 . ……………..………. มตวลอคสวตซ (ถากดปมสวตซจะท างานอตโนมต)

เรองท 3 เครองมอไสและตกแตงไม

เครองมอไสและตกแตงไม เครองมอไสเปนเครองมอทใชท าผวไมให เรยบ สวน เครองมอตกแตงไม เปนเครองมอทใช ขดไมหรอแตงผวไมใหมขนาดและรปรางตามทตองการ เครองมอเหลานจ าเปนมากกบงานชางไม 1. กบไม เครองมอทใชในการไสไม ไดแก กบ ชางไมจะใชกบไสไมใหเรยบ เพอใหเกดความเรยบรอยและสวยงามกอนทจะน าไปใชงาน เนองจากไมทน ามาจากโรงงานแปรรป ยงหยาบและมผวขรขระ ไมเรยบรอยจงตองน ามาไสเสยก อน กบมหลายชนดแตละชนด มลกษณะรปรางและวตถประสงค ในการใชงานทแตกตางกนออกไป เพอใหเหมาะสมกบงานแตละประเภท

กบไม เปนกบราง สวนประกอบทส าคญ ไดแก - ตวกบ ท าจากไมเนอแขงทไมยดหรอหดตวเรว ไมทนยมใชกนคอ ไมชงชน หรอไมประด ไมแดง หรอไมพยง

- ใบกบ ท าจากเหลก มคมทสวนลางเพอใชขดไมใหเรยบ เปนสวนทส าคญทสดของกบ - เหลกประกบใบ หรอเหลกประกบกบ อยระหวางใบกบและลนตดกบใบกบ โดยมนอตสกร

ยดตดเหลกประกบใบน มหนาทเสรมก าลงตอนปลายของใบกบไมใหออนหรอบดในเวลาทท าการไส และควบคมการกนของไม เพอไมใหไมยอน

- ลม เปนแผนไมชนดเดยวกบไมทท าตวกบคลายหวขวานแตบางกวา ใชอดใบกบใหตดกบใบกบเพอใหใบกบแนน

- กานหรอมอจบชวยใหจบกบไดเหมาะมอ - ขอกบ อาจเปนไมเจาะทตดกบตวกบโดยตรง หรอจะใชเหลกขวางระหวางชองใสขอกบกได กบไมของไทยแบงออกเปนประเภทใหญ ๆ ตามลกษณะการใชงานไดเปน 2 ประเภท ไดแก

กบลาง (ดงภาพท 2.24) และกบผว (ดงภาพท 2.25)

ภาพท 2.24 กบลาง

กบลาง เปนกบทใชส าหรบไสลางหรอเกลาไมครงแรก เพอปรบใหไดระดบตามตองการ ใบกบจะท ามมกบรางกบประมาณ 45 – 50 องศา รางกบจะยาวสวนมากจะใชกบงานหยาบ ๆ

ภาพท 2.25 กบผว

กบผว เปนกบทใชไสหลงจากทผานการเกลาหรอลางดวยกบลางมาแลว เพอแตง ผวไมใหเรยบจรงๆ พรอมทจะท าการขดดวยกระดาษทราย กบชนดนจะกนผวไมบางกวากบลาง เหมาะส าหรบใชในการท าเครองเรอน ปรบแตงบานประต – หนาตาง ใหเขากนสนท

วธการใชงาน สงแรกทตองพจารณาคอ ลกษณะของเสยนไมของไมทน ามาไสและตรวจสภาพของไม ใหเรยบรอย จากนนวางไมทไสลงบนโตะ ตไมกนทหวไม เพอบงคบไมใหไมทไสเลอน (ดงภาพท 2.26) จากนนวางหวกบลงบนหวไม ใหคมกบหางจากไมเลกนอย ออกแรงกดทดานหวกบ ออกแรงไสไปขางหนา เมอดานทายของกบเลยหวไมขนไปอยบนแผนไมแลวใหออกแรงกดทงดานหวและทายกบ เมอไสไปจนเกอบจะถงหวไมอกดานหนงกใหผอนแรงทกดดานหวกบ แตทางทาย ยงคงอย ไสไปไสมา

ในการไสตกแตงไมดานขอบไม ชวงของการไสควรจะอยประมาณชวงแขน ใหไสตกแตง โดยตลอดหนากวางของไม ตรวจสอบความเรยบรอยของผวไมทจดตางๆ ตามความยาวของไม ดวย บรรทดเหลกหรอฉาก เมอจะไสขอบไมใหเรยบตรง กอนอนใหเลงไปตามขอบไม เพอก าหนดจดทสง จากนนใหไส สวนทสงออกเสยกอนทจะท าการไสใหเรยบทงหมด การไสครงสดทายใหไสไปโดยตลอดความยาวของไม

ภาพท 2.26 ตไมกนไวทหวไมเพอบงคบไมใหไม ทไสเลอน

การปองกนอนตรายจากการใชกบ 1. ตรวจสอบสภาพทวไปของกบกอนใชงาน 2. เตรยมสถานทวางจบชนงาน 3. สวมอปกรณปองกนอนตราย ไดแก แวนตา ถงมอ 4. กอนเรมปฏบตงานตองจดวางไมกนชนงานเคลอน 5. ท าการไสไม โดยปรบระดบสงต าของกบตามตองการ 6. เมอใชงานกบไมแลว ใชแปรงท าความสะอาดใหเรยบรอย 7. เกบเขาทใหเรยบรอย

2. กบไฟฟา

ภาพท 2.27 สวนประกอบของกบไฟฟา

สวนประกอบของกบไฟฟา (ดงภาพท 2.27) 1. สวตซปด – เปด 2. ตวลอคสวตซ (ถากดปมเขาไปสวตซจะท างานอตโนมต) 3. ตวปรบระดบสง – ต าของกบไฟฟา 4. ใบมด (แตละใบมดจะยดดวยนอต) กอนใชงานทกครงตองตรวจสอบดวานอต

แตละตวหลวมหรอไม วธการใชงาน

1. ตรวจสอบสภาพทวไปของกบกอนใชงาน 2. เตรยมสถานทวางจบชนงาน 3. สวมอปกรณปองกนอนตราย ไดแก แวนตา ผาปดจมก 4. กอนเรมปฏบตงานตองจดวางสายไฟของกบไฟฟาใหเรยบรอย 5. เสยบปลกไฟ เปดสวตซใหกบท างาน 6. ท าการไสไม โดยปรบระดบสงต าของกบตามตองการ (ดงภาพท 2.28) 7. เมอใชงานกบไฟฟาเสรจแลวใหถอดปลกออก ท าความสะอาดเปาฝ น

ออกจากตวกบไฟฟา 8. เกบเขาทใหเรยบรอย

ภาพท 2.28 การใชกบไฟฟาไสไม

การปองกนอนตรายจากการใชกบไฟฟา 1. ตรวจสภาพทวไปของกบไฟฟากอนใชงาน 2. ตรวจนอตยดลอคใบมดใหแนนสนททกครง 3. ตรวจสอบสายไฟของกบไฟฟา วามสภาพเรยบรอยไมขาดรว 4. สวมอปกรณปองกนอนตราย ไดแก แวนตา ผาปดจมก 5. ไมหยอกลอเลนกนขณะปฏบตงาน

3. บงถไม (Wood Rasp)

บงถไม (Wood Rasp) (ดงภาพท 2.29) ใชท าหนาทถหรอปรบไม ทงทเปนแนวตรงหรอแนว ทเปนสวนโคง ใหไดขนาดใกลเคยงกบของจรง โดยใชดานทขรขระออกดานนอกเพอใชกดไม ดามจบท าดวยไม

ภาพท 2.29 บงถไม

วธการใชงาน 1. ตรวจสอบสภาพทวไปของบงถไมกอนใชงาน 2. เตรยมสถานทวางยดจบชนงาน 3. สวมอปกรณปองกนอนตราย ไดแก แวนตา ผาปดจมก ถงมอ 4. ใชมอขวาจบทดามของบงถไม มอซายจบทปลายบงถไม 5. วางบงถไมบนชนไมทตองการปรบระดบ ถไปขางหนาเพอปรบผวไมตามตองการ

(ดงภาพท 2.30) 6. เมอใชงานบงถไมแลว ใชแปรงปดท าความสะอาดทกครง 7. เกบเขาทใหเรยบรอย

ภาพท 2.30 การใชงานบงถไม การปองกนอนตรายจากการใชบงถไม

1. ตรวจสอบสภาพทวไปของบงกอนใชงาน 2. ตรวจความเรยบรอยของดามจบบงถไมใหแนนสนทกบตวบงถไม 3. สวมอปกรณปองกนอนตราย ไดแก แวนตา ผาปดจมก ถงมอ 4. ไมหยอกลอเลนกนขณะปฏบตงาน

4. ตะไบ ตะไบ (Files) (ดงภาพท 2.31) เปนเครองมอทใชส าหรบตกแตงผวไม ตวตะไบท าดวยโลหะ มรองเลก ๆ เรยงชดตดกนจ านวนมาก ดามจบท าดวยไม

ภาพท 2.31 ตะไบ

วธการใชงาน 1. ตรวจสอบสภาพทวไปของตะไบกอนใชงาน 2. เตรยมสถานทวางยดจบชนงาน 3. สวมอปกรณปองกนอนตราย ไดแก แวนตา ผาปดจมก ถงมอ 4. ใชมอขวาจบทดามของตะไบ มอซายจบทตะไบ (ดงภาพท 2.32) 5. วางตะไบบนชนไมทตองการปรบระดบ ถไปขางหนาเพอปรบผวไมตามตองการ 6. เมอใชงานตะไบแลว ใชแปรงปดท าความสะอาดทกครง 7. เกบเขาทใหเรยบรอย

ภาพท 2.32 การใชตะไบ

การปองกนอนตรายจากการใชตะไบ 1. ตรวจสอบสภาพทวไปของตะไบกอนใชงาน 2. ตรวจความเรยบรอยของดามจบตะไบใหแนนสนทกบตวตะไบ 3. สวมอปกรณปองกนอนตราย ไดแก แวนตา ผาปดจมก ถงมอ 4. ไมหยอกลอเลนกนขณะปฏบตงาน

5. สว (Chisels) สว (Chisels) (ดงภาพท 2.33) เปนเครองมอทใชส าหรบเจาะไม บากไม เซาะไม ตกแตงไม

แกะสลกและอน ๆ ตวสวท าดวยโลหะ ทปลายมลกษณะปลายตดเอยงม ความคม ดามจบท าดวยไม มขอกลมโลหะสวมไวเพอปองกนไมแตกเวลาใชคอนตอก

ภาพท 2.33 สว

วธการใชงานสว 1. เลอกไมขนาดทตองการ รางแบบลงบนเนอไม 2. ใชเลอยตดไปตามเสนทางดานกวางของหนาไมจนถงระดบความลกทจะบาก จากนนเลอยหลายๆรอย เพอสะดวกตอการใชสวในภายหลง 3. ใชสวบากไมไปตามแบบทรางไว ดวยการจรดคมสวลงทเสนแสดงระดบความลก ใหดานราบของคมสวอยดานลาง แลวตอกสวเบาๆ เอาเนอไมออก (ดงภาพท 2.34) 4. ใชสวบากสวนทเหลอออก โดยการใชสวดวยมอดวยการออกแรงกดเพย งเลกนอย เพอบากไมไดด ใกลกบศนยกลางไม

ภาพท 2.34 การใชสว

การปองกนอนตรายจากการใชสว 1. ตรวจสอบสภาพทวไปของสวกอนใชงาน 2. ตรวจความเรยบรอยของดามจบสวใหแนนสนทกบตวสว 3. สวมอปกรณปองกนอนตราย ไดแก แวนตา ถงมอ 4. ไมหยอกลอเลนกนขณะปฏบตงาน 5. เวลาใชคอนไมตอกสว ควรตรวจสอบคอนไมใหดกอนปฏบตงาน

6. กระดาษทราย

กระดาษทรายกบงานไม (ดงภาพท 2.35) ใชส าหรบขดไม ท าเปนแผนส าเรจมาขนาดประมาณ A4 มเบอรทนยมอยระหวาง 0 - 5 เบอรยงมากกยงหยาบ

ภาพท 2.35 กระดาษทราย

วธการใชงาน การขดดวยกระดาษทราย เวลาขดนยมตดหรอพบใหเปนรปสเหลยม ใชไมเปนตวรอง

(ดงภาพท 2.36) หรอใชพบทบไปมาแลวลบดวยมอกได

ภาพท 2.36 การใชกระดาษทรายขดไมโดยใชไมเปนตวรอง การขดไม จะมล าดบการท างานคอ การขดหยาบ ขดเรยบ ขดละเอยด

ขดหยาบ (Leveling) เปนการขจดจดบกพรองบนพนผว ลบรอยจากเครองจกร/เครองมอ ใหใชเบอร 5 หรอ เบอร 4 แตหากผวหยาบมาก กใหใช เบอร 5 กอน จงตามดวยเบอร 4

ขดเรยบ (Uniforming) เปนการลดรอยกระดาษทรายจากขนตอนแรก ใหใชเบอร 2 หรอเบอร 3 ส าหรบงานทไมตองการความละเอยดมาก กสามารถขดถงขนน แตหากเปนงานเฟอรนเจอร ควรขดละเอยดตอไปอก

ขดละเอยด (Polishing) - เปนการขดทท าใหพนผวราบเรยบ จนมองไมเหนรอยกระดาษทราย (ดวยตาเปลา) ใหใชเบอร 0 หรอ เบอร 1

การขดใหขดตามล าดบ อยาขดขามเบอร จะท าใหเสยเวลา และเปลองกระดาษทราย

การปองกนอนตรายจากการใชกระดาษทราย 1. ตรวจสอบสภาพทวไปของชนงานทตองการขดดวยกระดาษทราย เชนตะป ลวด หรอ

เสยนไม หากพบเจอใหถอนออก 2. เวลาขดกระดาษทรายใชมอยดจบกระดาษใหแนน 3. สวมแวนตา และถงมอเพอปองกนอนตรายจากฝ นละอองและของมคม 4. ไมหยอกลอเลนกนขณะปฏบตงาน

7. เครองขดกระดาษทราย

ภาพท 2.37 เครองขดกระดาษทราย

สวนประกอบของเครองขดกระดาษทราย (ดงภาพท 2.37) 1. สวตซปด – เปด 2. ตวคลปหนบจบกระดาษทราย ม 2 ดาน หวกบทาย 3. กระดาษทราย

วธการใชงาน 1. ตรวจสอบสภาพทวไปของเครองขดกระดาษทรายกอนใชงาน 2. สวมอปกรณปองกนอนตราย ไดแก แวนตา ผาปดจมก ถงมอ 3. กอนเรมปฏบตงานตองจดวางสายไฟของเครองขดกระดาษทรายใหเรยบรอย 4. เสยบปลกไฟ เปดสวตซใหเครองขดกระดาษทรายท างาน 5. ท าการขดไม (ดงภาพท 2.38) 6. เมอใชงานเครองขดกระดาษทรายเสรจแลวใหถอดปลกออก ท าความสะอาดเปาฝ น

ออกจากตวเครองขดกระดาษทราย 7. เกบเขาทใหเรยบรอย

ภาพท 2.38 การขดไมดวยเครองขดกระดาษทราย การปองกนอนตรายจากการใชเครองขดกระดาษทราย

1. ตรวจสภาพทวไปของเครองขดกระดาษทรายกอนใชงาน 2. ตรวจคลปหนบยดลอคกระดาษทรายใหแนนสนททกครง 3. ตรวจสอบสายไฟของเครองขดกระดาษทรายวามสภาพเรยบรอยไมขาด 4. สวมอปกรณปองกนอนตราย ไดแก แวนตา ผาปดจมก ถงมอ 5. ไมหยอกลอเลนกนขณะปฏบตงาน

กจกรรมท 3 เรอง เครองมอไสและตกแตงไม

ชอ .............................................................................................................. เลขท ..................

ค าชแจง : ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน ( 10 คะแนน ) 1. เครองมอไสเปนเครองมอทใช ......................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 2. กบทนยมใชกบงานชางไมในปจจบนไดแก ................................................................................... ............................................................................................................................................................. 3. กบผว เปนกบทใช..... ..................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 4. กบลาง เปนกบทใช .................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. 5. เครองมอตกแตงไมเปนเครองมอทใชส าหรบ ............................................................................... ............................................................................................................................................................. 6. บงถไม (Wood Rasp) ใชท าหนาท .............................................................................................. ............................................................................................................................................................. 7. ตะไบ (Files) เปนเครองมอทใชส าหรบ ....................................................................................... ............................................................................................................................................................. 8. สว (Chisels) เปนเครองมอทใชส าหรบ ...................................................................................... ............................................................................................................................................................. 9.สงแรกทตองท ากอนใชงานเครองขดกระดาษทราย คอ................................................................... ............................................................................................................................................................. 10. การไสไม สงแรกทตองพจารณาคอ ........................................................................................... .............................................................................................................................................................

เรองท 4 เครองมอเจาะ

เครองมอเจาะ เครองมอเจาะและควานไม เปนเครองมอทจ าเปนส าหรบงานไม ใชส าหรบเจาะหรอควานรเพอใสตะปเกลยว สลกเกลยวหรอเดอย ในการประกอบเครองเรอนตาง ๆ 1. สวานไฟฟา

เจาะไดทงโลหะแผนและไม สถานทใชตองมไฟฟา เพอสะดวกตอการใชสวานไฟฟา โดยเลอกใชดอกสวานใหเหมาะสมกบงานทใช

ภาพท 2.39 สวานไฟฟา

สวนประกอบของสวานไฟฟา (ดงภาพท 2.39) 1. สวตซปด – เปด 2. ตวลอคสวตซ (ถากดปมเขาไปสวตซจะท างานอตโนมต) 3. ตวปรบรอบความเรว 4. คนโยกปรบหมนตามเขมนาฬกา และทวนเขมนาฬกา 5. ตวปรบการเจาะแบบหมนธรรมดา กบการเจาะแบบกระแทก 6. ตวยดจบดอกสวาน 7. จ าปา ใชหมนขนยดดอกสวาน 8. ดอกสวาน

วธการใชงาน 1. ตรวจสอบสภาพทวไปของสวานไฟฟากอนใชงาน 2. เตรยมสถานท / วางจบยดชนงาน 3. สวมอปกรณปองกนอนตราย ไดแก แวนตา ถงมอ 4. กอนเรมปฏบตงานตองจดวางสายไฟของสวานไฟฟาใหเรยบรอย 5. ใสดอกสวาน (ชนดและขนาดขนอยกบงานทท า) ขนยดใหแนน 6. เสยบปลกไฟ เปดสวตซใหสวานไฟฟาท างาน 7. ท าการเจาะไม โดยปรบระดบความเรวของสวานไฟฟาตามตองการ(ดงภาพท 2.40) 8. เมอใชงานสวานไฟฟาเสรจแลวใหถอดปลกออก ขนเอาดอกสวานออก

ท าความสะอาดเปาฝ นออกจากตวสวานไฟฟา และดอกสวาน 9. เกบเขาทใหเรยบรอย

ภาพท 2.40 การใชสวานไฟฟาเจาะไม

การปองกนอนตรายจากการใชกบไฟฟา

1. ตรวจสภาพทวไปของสวานไฟฟากอนใชงาน 2. ใชจ าปาขนยดลอคดอกสวานใหแนนสนททกครง 3. ตรวจสอบสายไฟของสวานไฟฟา วามสภาพเรยบรอยไมขาดรว ถาพบใหแกไข

ปรบปรงใหเรยบรอย 4. สวมอปกรณปองกนอนตราย ไดแก แวนตา ถงมอ 5. ไมหยอกลอเลนกนขณะปฏบตงาน

2. สวานแทนเจาะ

ภาพท 2.41 สวานแทน

สวนประกอบของสวานแทนเจาะ (ดงภาพท 2.41) 1. สวตซปด – เปด 2. ตวยดจบดอกสวาน 3. ตวหมนปรบสวานขน – ลง 4. มอเตอรไฟฟา 5. สายพาน 6. ฐานเลอนระดบใชวางชนงาน 7. จ าปา ใชหมนขนยดดอกสวาน 8. ดอกสวาน

วธการใชงาน

1. ตรวจสอบสภาพทวไปของสวานแทนเจาะกอนใชงาน 2. เตรยมสถานท / วางจบยดชนงาน 3. สวมอปกรณปองกนอนตราย ไดแก แวนตา ถงมอ

4. กอนเรมปฏบตงานตองจดวางสายไฟของสวานแทนเจาะใหเรยบรอย 5. ใสดอกสวาน (ชนดและขนาดขนอยกบงานทท า) ขนยดใหแนน 6. วางชนงานบนฐานเลอนระดบความสงใหเหมาะสม จบยดชนงานใหแนน 7. เสยบปลกไฟ เปดสวตซใหสวานแทนเจาะท างาน 8. ท าการเจาะไม โดยจบตวหมนปรบสวานลงเจาะไมชา ๆ (ดงภาพท 2.42) 9. เมอเจาะไมไดตามทตองการ ใหหมนปรบสวานขนกลบเขาทตามเดม 10. เมอใชงานสวานแทนเจาะเสรจแลวใหถอดปลกออก ขนเอาดอกสวานออก

ท าความสะอาดเปาฝ นออกจากตวสวานไฟฟา และดอกสวาน 11. เกบเขาทใหเรยบรอย

ภาพท 2.42 การใชสวานแทนเจาะไม การปองกนอนตรายจากการใชสวานแทนเจาะ

1. ตรวจสภาพทวไปของสวานแทนเจาะกอนใชงาน 2. ใชจ าปาขนยดลอคดอกสวานใหแนนสนททกครง 3. ตรวจสอบสายไฟของสวานแทนเจาะวามสภาพเรยบรอยไมขาดรว ถาพบใหแกไข

ปรบปรงใหเรยบรอย 4. สวมอปกรณปองกนอนตราย ไดแก แวนตา ถงมอ 5. ยดจบชนงานกบฐานวางใหแนน ปองกนการกระเดนหลด 6. ไมหยอกลอเลนกนขณะปฏบตงาน

3. ดอกสวาน ดอกสวานทนยมใชกบสวานทวๆ ไป มหลายชนด รปรางและลกษณะการใชงานแตกตางกนออกไป ดงน 3.1 ดอกเกลยว (Auger Bits) (ดงภาพท 2.43) ดอกสวานชนดนแบงออกไดตามลกษณะของเกลยวและเกสรของดอกสวานนน ๆ ถาเกสรเปนเกลยวหาง กจะใชเจาะงานหยาบ ๆ ถาเกสร เปนเกลยวถ ๆ จะใชกบงานทตองการความละเอยดและประณต

ภาพท 2.43 ดอกสวานชนดดอกเกลยว

3.2 ดอกขยาย (Expansion Bits) (ดงภาพท 2.44) เปนดอกสวานทใชเจาะรได หลายขนาด ทปลายดอกสวานจะมใบมดตดอย สามารถเลอนเขา - ออก เพอขยายรใหไดตามตองการ

ภาพท 2.44 ดอกสวานชนดดอกขยาย

3.3 ดอกขด (Foerstner Bits) (ดงภาพท 45) ใชเจาะไมเมอตองการใหกนรทเจาะเรยบ ใชในกรณทตองการใสเดอยไม ฝงหวนอตหรอหวของสลกเกลยว ซงดอกสวานชนดอน ไมสามารถเจาะได ขนาดของดอกสวานจะถกประทบไวทกาน

ภาพท 2.45 ดอกสวานชนดดอกขด ทมา http://www.woodworkingthai.com/webboard/index.php?topic=1454.15

กจกรรมท 4 เรอง เครองมอเจาะ

ชอ .............................................................................................................. เลขท ..................

ค าชแจง : ใหนกเรยนจบคขอความทมความสมพนธกน ( 10 คะแนน ) .......... 1. สวานไฟฟา ก. ใชเจาะงานทตองการความละเอยด .......... 2. สวานแทน ข. สวานแทน .......... 3. ดอกเกลยว ค. ปรบขนาดของดอกเจาะได .......... 4. ดอกขยาย ง. กนรทเจาะจะเรยบเสมอกน .......... 5. ดอกขด จ. เปนดอกสวานใชเจาะไมทวไป .......... 6. จ าปา ฉ. สวานไฟฟา .......... 7. ปรบหมนตามเขมและทวนเขมนาฬกาได ช. ใชหมนขนดอกสวาน .......... 8. มมอเตอรไฟฟาใชหมนดอกสวาน ซ. ใชเจาะงานหยาบ ๆ .......... 9. ดอกสวานเกสรเปนเกลยวถ ฌ. มแทนวางชนงานทจะเจาะ .......... 10. ดอกสวานเกสรเปนเกลยวหาง ญ. ใชเจาะโลหะและไมได

เรองท 5 เครองมอยดตรงและวสดยดตรงไม

เครองมอและวสดยดตรงไม

เครองมอยดตรงไม เปนเครองมอท จ าเปนในงานไม เนองจากงานสวนใหญตองยดตรงไม เขาดวยกน หรอบางโอกาสกอาจตองใชเครองมอประเภทนเพอแบงแยกสวนประกอบตางๆ ออกจากกน ประกอบดวย 1. คอนหงอน

คอนหงอน (Claw Hammer) (ดงภาพท 2.46) เปนคอนทใชกบงานชางไมโดยเฉพาะ คอนแบงเปนสองสวน คอสวนทเปนหวคอนท าดวยเหลกและสวนทเปนดามคอนท าดวยไม ในเมองไทยนยมท าดามคอนดวยไมเนอแขง หนาคอนจะโคงนนเลกนอย ใชส าหรบตอกตะป ทหงอนคอนท าเปนแฉกส าหรบใชถอนตะป ปลายดานหนงของดามคอนจะสวมเขาไปในหวคอน มลมเหลกตอกแทรก เขาไปในดามทางดานหวคอน เพอใหหวคอนตดแนนกบดามคอนเพอกนหลด

ภาพท 2.46 คอนหงอน สวนประกอบทส าคญ

1. มอจบ 2. หนาคอน 3. หงอน

วธการใชงาน การตอกตะป

1. จบดามคอนบรเวณใกลๆ กบหวคอนดวยมอขางทถนด สวนมออกขางหนงจบตะปจรดในต าแหนงทตองการจะตอก โดยใหตะปตงไดฉากกบงาน (ปกตจะเอนไปขางหนาเลกนอย) 2. วางหนาคอนลงบนหวตะป จากนนใชคอนตอกเบาๆ เพอใหตะปจมลงไปในเนอไม 3. หลงจากตะปเรมลงไปบนเนอไมแลว ปลอยมอทจบตะปออกแลวใชคอนตอกเบาๆ อก 1ถง 2 ครง จากนนเลอนมอไปจบดามคอนทางดานปลาย แลวเรมตอกแรงๆ (ดงภาพท 2.47) จนกระทงตะปจมลงไปเสมอกบผวไม ในการตอกตะปเพอปองกนมใหตะปคด หนาคอนทตลงบนหวตะปจะตองตตรงๆ

ภาพท 2.47 การใชคอนตอกตะป

การถอนตะป 1. สอดหงอนคอนเขาทหวตะปใหสด อาจจ าเปนตองใชไมตอกหนาคอนเบาๆ เพอใหหงอนคอนเขาท อยาใชคอนหรอเครองมอชนดอนตอกเพราะอาจจะท าใหหนาคอนช ารดได 2. ดงดามคอนกลบจนกระทงเกอบตงตรงจากนนดนไปขางหนาและใชเศษไมรองภายใต หวคอน ดงดามคอนกลบจนกระทงตะปถอนออกมา ในกรณตะปขนาดยาว อาจจ าเปนตองใชไมหนาๆ รองหวคอน (ดงภาพท 2.48)

ภาพท 2.48 การใชคอนถอนตะป

การปองกนอนตรายจากการใชคอนหงอน 1. ตรวจสภาพทวไปของคอนหงอนกอนใชงาน 2. ตรวจความเรยบรอยของตวคอนกบดามจบใหแนนสนททกครง หากไมสนท

ใหจดการแกไข 3. ใชมอจบดามคอนใหแนนทกครงเวลาตอกตะปหรอถอนตะป 4. ถาตอกตะปแลวคดใหดดตะปใหตรง หรอเปลยนตวใหม แลวตอกลงไปในเนอไม

เพอปองกนอนตรายจากการหลดกระเดนของตะปหรอท าใหชนงานเสยหายไมสวยงาม 5. ไมหยอกลอเลนกนขณะปฏบตงาน 6. หลกเลยงการใชคอนหงอนตอกเหลกสกด หรอวสดทมความแขงกวาหวคอน

ถาจ าเปนควรใชคอนชนดอนแทน 7. หลกเลยงการใชแกมหรอดานขางของหวคอนตอกตะป ใชไดเฉพาะการตอกจก

เพอตงตะป 8. ขณะใชคอนหงอนควรระมดระวงมใหคอนหลดจากมอ และตกจากสงลงบน

พนทแขง อาจเปนเหตใหสวนใดสวนหนงของคอนช ารดได 2. คอนไม คอนไม (ดงภาพท 2.49) ท าจากไมทมน าหนกและมความเหนยว มขนาดตางๆ กนเพอ ความเหมาะสมในการใชงาน ประโยชนของคอนไมจะใชในการตอกดามสว เมอท าการบากหรอ เจาะไม ใชตอกเดอย เปนตน เนองจากคอนชนดนท าดวยไม ควรระมดระวงอยาน าคอนไปตอกตะปเหลกหรอไมทมความแขงแรงมากกวา เพราะจะท าใหคอนแตกฉก นอกจากนตองคอยดวาตดแนน กบหวคอนหรอไม เพอกนหวคอนหลดซงจะท าใหเกดอนตรายไดงาย

ภาพท 2.49 คอนไม

วธการใชคอนไมตอกสว 1. จบดามคอนบรเวณใกลๆ กบหวคอนดวยมอขางทถนด สวนมออกขางหนง จบดามสวในต าแหนงทตองการจะตอก 2. วางสวลงบนชนงานทตองการเจาะหรอบากไม

3. วางหนาคอนลงบนดามสว จากนนใชคอนตอกเบา ๆ 4. คอย ๆ ตอก เจาะหรอบากไมตามทตองการ (ดงภาพท 2.50) 5. คอนไมมประโยชนมากทสดคอเมอเราตอกพลาดไปโดยชนงาน ชนงานจะ ไมช ารดหรอเสยหายเปนรองรอย

ภาพท 2.50 การใชคอนไมตอกสว

การปองกนอนตรายจากการใชคอนไม 1. ตรวจสภาพทวไปของคอนไมกอนใชงาน 2. ตรวจความเรยบรอยของตวคอนกบดามจบใหแนนสนททกครง หากไมสนท

ใหจดการแกไข 3. ใชมอจบดามคอนใหแนนทกครงเวลาตอก 4. ไมหยอกลอเลนกนขณะปฏบตงาน

5. หลกเลยงการใชคอนไมตอกตะปหรอวสดทกชนดทเปนโลหะหรอวสดทมผวแขงกวาคอนไม 6. ขณะใชคอนไมตอกประกอบชนงาน ถามกาว น ามน หรอสงสกปรกตดมา ใหรบเชดท าความสะอาดทนท 3. ไขควง (Screw Driver) ไขควง (ดงภาพท 2.51) เปนเครองมอทใชส าหรบขนหรอคายตาปเกลยว เพอการประกอบหรอแยกชนสวนงาน ไขควงทนยมใชกบงานไม คอ 3.1 ไขควงปากแบน (Common Screw Driver) ไขควงชนดนจะลกษณะคลาย ๆ สว คอทตอนปลายของปากจะแบนและลาดเขาหากนแตไมคม ดามของไขควงอาจจะท าดวยพลาสตกแขง สวนตวของไขควงจะท าดวยโลหะชบนเกล ปากทปลายไขควงจะมขนาดความกวางแตกตางกนเพอ ใหเลอกใชไดเหมาะกบรองทหวตาปเกลยว 3.2 ไขควงหวแฉก ( Phillip Screw Driver) ไขควงชนดนลกษณะทวไปจะเหมอนกบไขควงปากแบน ผดกนตรงทปลายของไขควงจะท าเปนรปแฉก 4 แฉก เพอใชขนตะปเกลยวชนด หวแฉก

ภาพท 2.51 ไขควง

วธการใชงาน 1. จบดามไขควงใหแนน 2. ใหปลายไขควงแนบชดสนทกบตะปเกลยว

3. วางปลายตะปเกลยวในจดทตองการยดตด 4. คอย ๆ หมนขนตะปเกลยวใหเขาเนอไมจนหมด (ดงภาพท 2.52)

ภาพท 2.52 การใชไขควงขนตะปเกลยว การปองกนอนตรายจากการใชไขควง

1. ตรวจสภาพทวไปของไขควงกอนใชงาน 2. เวลาท างานควรจบดามไขควงใหแนน เพอปองกนมอลนหลด 3. กดปลายไขควงกบตะปเกลยวใหแนนสนท คอย ๆ หมนไขควง ไมตองรบรอน

เพราะถาเกดปลายไขควงหลดจากตะปเกลยว อาจท าใหผปฏบตงานไดรบบาดเจบได 4. ไมหยอกลอเลนกนขณะปฏบตงาน เพราะไขควงเปนของแหลม อาจท าให

เกดอบตเหตได 5. เวลาจบไขควงควรจบทดามไขควงและตวไขควง เพราะไขควงบางชนด

เปนชนดสวม ตวไขควงอาจหลดออกมา ซงอาจเปนอนตรายกบผปฏบตงานได 6. ไมควรน าไขควงใสกระเปาเสอหรอกระเปากางเกง เพราะอาจทมแทงผใชงาน

จนไดรบบาดเจบได

4. แมแรง แมแรง (ดงภาพท2.53) ท าดวยโลหะ สวนประกอบส าคญคอคานและหนาอด 2 หนา โดยทปลายสดของคานดานหนงจะมนอตส าหรบเลอนตวอดหนาหนง เขาไปหาอกหนาหนง ซงสามารถเลอนไป – มา บนคานและลอคดวยนอตตามระยะทตองการ แมแรงชนดนใชส าหรบการอด – จบ หรอบบไม จงเหมาะแกการเพลาะไมตาง ๆ

ภาพท 2. 53 แมแรง

วธการใชงาน 1. วางไมทตองการอดหรอบบบนคาน โดยวางใหชดหนาอดดานทใชหมนอด 2. เลอนหนาอดอกดานมาใหชดกบไมทตองการอด หรอใหมระยะใกลเคยงทสด และท าการยดหนาอดนนดวยนอต

3. ท าการหมนบบอดไม ตามตองการ (ดงภาพท2.54)

ภาพท 2.54 การใชแมแรงบบอดไม

การปองกนอนตรายจากการใชแมแรง 1. แมแรงท าดวยโลหะมน าหนกมาก เวลายกหรอเคลอนยายตองใชความระมดระวง

ยดจบใหแนน 2. เวลาบบอดไม ควรลอคหนาอดตวทเลอนไดใหแนน เพอปองกนการการลนไหล

ของชนงานในขณะท างาน 3. ในขณะบบอด ไมควรใชสวนหนงสวนใดของรางกายไปอยในชวงกนอด จะท าให

ไดรบบาดเจบได 5. ปากกาหวโตะ ปากกาหวโตะ (ดงภาพท2.55) เปนปากกาส าหรบตดหวโตะฝกงาน ใชส าหรบจบ หนบ หรออดไม โดยทวไปท าจากเหลกหลอ ดามหมนท าดวยเหลก หนาอดดานหนงยดตดหวโตะฝกงาน อกหนาหนงหมนเลอนไปมาได

ภาพท 2.55 ปากกาหวโตะ วธการใชงาน

1. วางไมทตองการจบหรอหนบ โดยวางใหชดหนาอดดานทไมไดใชหมนอด 2. หมนเลอนหนาอดอกดานมาใหชดกบไมทตองการจบหรอหนบ

3. จบหรอหนบไมตามตองการ (ดงภาพท2.56)

การปองกนอนตรายจากการใชปากกาหวโตะ 1. ปากกาหวโตะท าดวยโลหะมน าหนกมาก ควรยดจบใหแนนกบโตะ 2. เวลาบบจบหรอหนบไม ควรจบชนงานใหแนนสนทกบหนาอด เพอปองกนการ

ลนไหล เมอหมนหนาอดอกหนามาถงชนงานจงปลอยมอออก 3. ในขณะบบอด ไมควรใชสวนหนงสวนใดของรางกายไปอยในชวงการอด

จะท าใหไดรบบาดเจบได

ภาพท 2.56 การใชปากกาหวโตะจบหรอหนบไม 5. ตะป (Nails) ตะป (ดงภาพท 2.57) เปนโลหะยดตรงทนยมใชกนทวไปในงานชางไม โลหะทใชในการท าตะปสวนใหญ ไดแก เหลกอาบสงกะส ปจจบนมหลายชนดหลายขนาด เพอใหสามารถเลอกใชกนไดอยางกวางขวาง

ภาพท 2.57 ตะป

วธการใชงาน ใชงานรวมกบคอน (ดงภาพท2.58) ตอกเพอยดตรงไมใหยดตดกนแนน

ภาพท 2.58 การใชตะปตอกยดตรงไม

การปองกนอนตรายจากการใชตะป 1. เวลาตอกตะปควรจบตะปและคอนใหแนน เพอปองกนไมใหตะปกระเดนโดนผปฏบตงาน 2. ไมหยอกลอเลนกนขณะปฏบตงาน เพราะตะปเปนของแหลมคม อาจท าใหเกดอนตรายได 3. ไมควรน าตะปใสกระเปาเสอหรอกระเปากางเกง เพราะอาจทมแทงผใชงานจนไดรบ

บาดเจบได 6. ตะปเกลยว (Wood Screw) ตะปเกลยว (ดงภาพท 2.59) เปนวสดยดตรงไมทดทสด เนองจากมความแขงแรงสง ไมหลดหรอถอนตวไดงาย นอกจากนนยงสามารถทจะขนเขาหรอคลายออกเพอการประกอบหรอถอดชนงานไดอยางงายอกดวย ตะปเกลยวทนยมใชกนในปจจบน มทงชนดหวผาและชนดหวแฉก ตะปเกลยว ทงสองชนด แบบหวเรยบนยมใชกบงานชางไมมากทสด

ภาพท 2.59 ตะปเกลยว

วธการใชงาน ใชงานรวมกบไขควง (ดงภาพท 2.60) ขนเพอยดตรงไมใหยดตดกนแนน

ภาพท 2.60 การใชตะปเกลยวยดตรงไม

การปองกนอนตรายจากการใชตะปเกลยว 1. เวลาขนตะปเกลยวควรจบตะปเกลยวและไขควงใหแนน เพอปองกนไมใหตะป

เกลยวหลดกระเดนโดนผปฏบตงาน 2. ไมหยอกลอเลนกนขณะปฏบตงาน เพราะตะปเกลยวเปนของแหลมคม อาจท าให

เกดอนตรายได 3. ไมควรน าตะปเกลยวใสกระเปาเสอหรอกระเปากางเกง เพราะอาจทมแทงผใชงาน

จนไดรบบาดเจบได 7. สลกเกลยว (Bolts) สลกเกลยว (ดงภาพท 2.61) ใชส าหรบการยดตรงในสวนทตองการความแขงแรงเปนพเศษ สลกเกลยวทใชกบงานชางไมมหลายชนด แตละชน ดมขนาดตางๆ กน สลกเกลยวประกอบไปดวยสลกเกลยวตวผ (นอตตวผ) และสลกเกลยวตวเมย (นอตตวเมย) บางชนดมแหวนซบดวย

ภาพท 2.61 สลกเกลยวแบบตาง ๆ

วธการใชงาน 1. ใชสวานเจาะรชนงาน (ใหมขนาดความกวางเทากบสลกเกลยวทใช) 2. ใชสลกเกลยวตวผใสเขาไปในรปทเจาะไวในขอท 1

3. ใชสลกเกลยวตวเมยหมนยดเขากบสลกเกลยวตวผ (ดงภาพท 2.62) 4. ขนยดใหแนนดวยประแจหรอไขควง

ภาพท 2.62 การใชสลกเกลยว

การปองกนอนตรายจากการใชสลกเกลยว 1. เวลาขนสลกเกลยวควรจบประแจใหแนน เพอปองกนไมใหสลกเกลยวหลด

กระเดนโดนผปฏบตงาน 2. ไมหยอกลอเลนกนขณะปฏบตงาน เพราะสลกเกลยวเปนของเลก อาจท าให

กระเดนเขาตาหรอปาก ท าใหไดรบอนตรายได 7. กาว ในการยดไมอดเขาดวยกนนน นอกจากใชตะปหรอตะปเกลยวแลว ถาใชกาวเขาชวย กจะท าใหการยดเหนยวระหวางกนดยงขน การเลอกใชกาวใหถกกบชนดของงานกเปนสงจ าเปนเพราะมผล ท าใหความคงทนในการยดเหนยวนอยลงไป กาวทนยมใชในปจจบน เปนกาวสงเคราะห (Synthethic resin Adhesives) แบงเปน - (Urea Formaldehyde Adhesive) (ดงภาพท 2.63) กาวชนดนเปน กาวทตานทานความชนและสามารถตากแดดและฝนไดถงประมาณ2 – 3 ป ตานทานแมลงและเหดรา กาวชนดนแยกผสมออกเปน 2 สวน เมอยงไมผสมกนจะเหลว ถาผสมกนแลวจะแขงตวภายในเวลา อนสมควรแนบสนทเปนเนอเดยวกบไม สามารถไส ขดและตกแตงได กาวชนดนใชในการประกอบเครองเรอนตางๆ เปนตน

ภาพท 2.63 กาวยเรยพอรมลดไฮด (Urea Formaldehyde Adhesive) - กาวโพลวนล – แอซเตทอมลชน (Polyvinyl – Acetate Emulsions) (ดงภาพท 2.64) กาวชนดนมสขาวขน มความตานทานตอความชนต ามาก แตสามารถปองกน การท าลายของแมลงและเหดราได นยมใชกบงานภายใน เชนการประกอบเครองเรอน กาวชนดน มแพรหลาย ไดแก กาวลาเทก โมวคอล ราคอล และโมวสท สามารถผลตไดในประเทศไทย

ภาพท 2.64 กาวลาเทก

การปองกนอนตรายจากการใชกาว 1. ควรใชไมหรอแทงพลาสตก ผสมกาวและทากาวชนงาน แทนทจะใชมอโดยตรง 2. ไมหยอกลอเลนกนขณะปฏบตงาน เพราะกาวอาจกระเดนเขาตาหรอปาก

ท าใหไดรบอนตรายได 3. ควรเกบใหพนมอเดก เพราะเดกอาจน าไปเลนหรอรบประทาน เปนอนตรายได

กจกรรมท 5 เรอง เครองมอยดและวสดยดตรง

ชอ .............................................................................................................. เลขท ..................

ค าชแจง : ใหนกเรยนบนทกขอมลเกยวกบลกษณะเครองมอยดและวสดยดตรงไมแตละประเภท และการน าไปใชงานใหถกตอง ( 10 คะแนน )

เครองมอ ลกษณะ การใชงาน

คอนเหลก ................................................................. ................................................................ ................................................................. ................................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

..................................................... ไขควง .................................................................

................................................................ ................................................................. ................................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

..................................................... แมแรง .................................................................

................................................................

................................................................ .................................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

..................................................... ปากกาหวโตะ .................................................................

................................................................

................................................................ .................................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

..................................................... ตะป .................................................................

................................................................

................................................................

................................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

.....................................................

ค าชแจง ขอสอบแบบปรนย ชนด 4 ตวเลอก จ านวน 10 ขอ ค าสง จงเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว แลวกากบาท (X) ลงในกระดาษค าตอบ 1. เมอใชงานเครองมอไสไมเสรจแลว กอนเกบเขาทจะตองท าอยางไร ก. ตรวจสอบสายไฟ ข. ลอคสวตซเปด – ปดทกครง ค. ทาน ามน ง. เปาหรอใชแปรงปดฝ นออก 2. เครองมอเจาะไมทนยมใชงานในปจจบนคอ ก. สวานไฟฟา ข. สวานเฟอง ค. สวานขอเสอ ง. สวานแบบกด 3. ตวลอคสวตซ ของสวานไฟฟามประโยชนอยางไร ก. ชวยยดจบสวตซใหตดกบตวสวาน ข. ชวยลอคสวตซใหสวานท างานโดยไมตองกด ค. ชวยปองกนไมไมใหวตถตางๆ ไปโดนสวตซเปด – ปด ง. ชวยปองกนการท างานของสวาน 4. เครองมอใดนยมใชยดจบชนงานไมในขณะปฏบตงานไม ก. ปากกาหวโตะ ข. แมแรง ค. ตะป ง. สลกเกลยว

แบบทดสอบหลงเรยน รายวชาชางไมครภณฑ เรองเครองมอชางไมครภณฑ

5. กาวลาเทก ใชในงานชางไมครภณฑอยางไร ก. ใชตอไมใหยาวขน ข. ใชผสมน ามนทาไม ค. ผสมกบขเลอยใหยดอดรองรอยตาง ๆ ของไม ง. ทายดอปกรณชางไม 6. ขอใดคอเครองมอวดระยะและรางแบบทงหมด ก. ดนสอ ตลบเมตร กระดาษทราย สวาน ข. ไมบรรทด ตลบเมตร ฉากลอง ตะไบ ค. ดนสอ ไมบรรทด ตลบเมตร ฉากลอง ง. ไมบรรทด ตลบเมตร กบไม สวาน 7. ขอดของขอเกยวทปลายสายวดของตลบเมตรคอขอใด ก. ใชขดผวไมใหเรยบ ข. ใชขดไมบอกระยะ ค. ใชยดเกยวกบชนงาน ง. ใชตดเศษไม 8. เลอยลนดามกแบบ อะไรบาง ก. 1 แบบ คอ แบบฟนหน ข. 1 แบบ คอ แบบฟนตด ค. 2 แบบ คอ แบบฟนตด และแบบฟนโกรก ค. 2 แบบ คอ แบบฟนตด และแบบฟนหน 9. กอนใชงานเลอยไฟฟา สงแรกทตองท าคอสงใด ก. ตรวจสภาพทวไปของเลอยไฟฟา ข. เปดสวตซ ค. เสยบปลก ง. ฝนคมใบมด 10. กระดาษทรายเบอรใด มความละเอยดมากทสด ก. เบอร 1 ข. เบอร 2 ค. เบอร 3 ง. เบอร 4

**********************

ภาคผนวก

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน รายวชาชางไมครภณฑ

เรอง เครองมอชางไมครภณฑ

1. ก 2. ข 3. ง 4. ค 5. ก 6. ข 7. ง 8. ค 9. ข

10. ข

แนวตอบกจกรรมท 1 เรอง เครองมอวดระยะและรางแบบ

ค าสง : ใหนกเรยนอานชอเครองมอในแตละขอแลวพจารณาวาขอใดเปนเครองมอวดระยะและรางแบบ ใหท าเครองหมาย ถาไมใชใหท าเครองหมาย หนาขอนน ( 10 คะแนน ) ........ ..... 1. ดนสอ ........ ........ 6. เลอยลนดา ........ ........ 2. สว ......... ..... 7. ตลบเมตร ........ ........ 3. ปากกาจบไม ........ ........ 8. แมแรง ........ ..... 4. ฉากลอง ......... ..... 9. ไมบรรทด ........ ..... 5. ขอขดไม ........ ........ 10. ไขควง ค าสง : ใหนกเรยนเตมค าลงในชองวางใหถกตองและไดใจความ ( 10 คะแนน ) 1. ไมบรรทดมหนวยวดความยาวเปนนวและ เซนตเมตร 2. การใชไมบรรทดวดความยาว ควรวางไมบรรทดดานทหนวยวดเปนศนยไว ชดขอบ ของชนงาน 3. สายวดของตลบเมตรจะม ขอเกยว ไวเกยวกบขอบชนงาน 4. ถาไมตองการใหสายวดของตลบมวนกลบเขาทเดม ตอง กด ลอคสายวด 5. ฉากลองหรอฉากตายใชวดมม 90 องศา และ 45 องศา 6. ใช ฉากลองหรอฉากตาย วดมมการเขาไมวาไดฉากหรอไม 7. รอยขดจากดนสอสามารถมองเหนงาย และสามารถ ลบออก ไดงายเมอไมตองการ 8. ดนสอ จดเปนเครองมอขดไมทนยมใชกนมากทสด 9. ขอขดไม เปนเครองมอทใชขดลงบนเนอไมขนานไปตามแนว ขอบไม 10. ขอขดไมทงหมดท าดวยไม ยกเวน หมด ทท าดวยเหลก ส าหรบใชขดไม

แนวตอบกจกรรมท 2 เรอง เครองมอตด

ค าชแจง : ใหนกเรยนน าขอความทก าหนดใหไปเตมในชองวางใหถกตอง ( 10 คะแนน ) เลอยลนดาชนดฟนตด เลอยลนดาชนดฟนโกรก เลอยรอ เลอยหางหน เลอยฉล เลอยไฟฟา การใชเลอย

1. เลอยลนดาชนดฟนตด ใชตดไมตาม ขวางเสยนไม 2. เลอยรอ ตดไมหรอใชตดสวนอนๆ ทตองการความละเอยด ประณต 3. การใชเลอย เปนการชกเลอยยาวๆ ชาๆ ดวยจงหวะทสม าเสมอ

โดยออกแรงกดเลกนอยในขณะทดน 4. เลอยไฟฟา เรยกอกชอหนงวา เลอยวงเดอน 5. เลอยฉล ใชในงานตด เจาะ ฉลวงกลม หรอสวนโคงตาง ๆ

ในการท าลวดลาย ตดไมบวเพอเขามมตาง ๆ 6. เลอยหางหน เปน ใชในการตด เจาะรหรอใชเลอยสวนโคง

ซงเลอยชนดอนไมสามารถจะเลอย 7. เลอยลนดาชนดฟนโกรก ใชผาหรอตดไมตามความยาวของเสยนไม 8. เลอยรอ ใชในการรอปากไม เพอเขาปากไมมมต เขากรอบรป 9. เลอยฉล เวลาตดใบเลอยเขากบโครง จะตองใหปลายฟน

ชมาทางดานมอจบเสมอ 10 . เลอยไฟฟา มตวลอคสวตซ (ถากดปมสวตซจะท างานอตโนมต)

แนวตอบกจกรรมท 3 เรอง เครองมอไสและตกแตงไม

ค าชแจง : ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน (10 คะแนน ) 1. เครองมอไสเปนเครองมอทใช ท าผวไมใหเรยบ 2. กบทนยมใชกบงานชางไมในปจจบนไดแก กบไม 3. กบผว เปนกบทใช ไสหลงจากทผานการเกลาหรอลางดวยกบลางมาแลว เพอแตงผวไม ใหเรยบจรงๆ พรอมทจะท าการขดดวยกระดาษทราย 4. กบลาง เปนกบทใช ไสลางหรอเกลาไมครงแรก เพอปรบใหไดระดบตามตองการ 5. เครองมอตกแตงไมเปนเครองมอทใช ขดไมหรอแตงผวไมใหมขนาดและรปรางตามทตองการ 6. บงถไม (Wood Rasp) ใชท าหนาท ถหรอปรบไม ทงทเปนแนวตรงหรอแนวทเปนสวนโคง 7. ตะไบ (Files) เปนเครองมอทใชส าหรบ ตกแตงผวไม ใหเรยบ 8. สว (Chisels) เปนเครองมอทใชส าหรบ เจาะไม บากไม เซาะไม ตกแตงไม แกะสลก 9. สงแรกทตองท ากอนใชงานเครองขดกระดาษทราย คอ ตรวจสอบสภาพทวไป ของชนงาน เชนตะป ลวด หรอเสยนไม หากพบเจอใหถอนออก 10. การไสไม สงแรกทตองพจารณาคอ คอ ลกษณะของเสยนไมของไมทน ามาไส และตรวจสภาพ ของไมใหเรยบรอย

แนวตอบกจกรรมท 4 เรอง เครองมอเจาะ

ค าชแจง : ใหนกเรยนจบคขอความทมความสมพนธกน ( 10 คะแนน ) ญ 1. สวานไฟฟา ก. ใชเจาะงานทตองการความละเอยด ฌ 2. สวานแทน ข. สวานแทน จ 3. ดอกเกลยว ค. ปรบขนาดของดอกเจาะได ค 4. ดอกขยาย ง. กนรทเจาะจะเรยบเสมอกน ง 5. ดอกขด จ. เปนดอกสวานใชเจาะไมทวไป ช 6. จ าปา ฉ. สวานไฟฟา ฉ 7. ปรบหมนตามเขมและทวนเขมนาฬกาได ช. ใชหมนขนดอกสวาน ข 8. มมอเตอรไฟฟาใชหมนดอกสวาน ซ. ใชเจาะงานหยาบ ๆม ซ 9. ดอกสวานเกสรเปนเกลยวหาง ฌ. มแทนวางชนงานทจะเจาะ ก 10. ดอกสวานเกสรเปนเกลยวถ ญ. ใชเจาะโลหะและไมได

แนวตอบกจกรรมท 5 เรอง เครองมอยดตรงและวสดยดตรงไม

ค าชแจง : ใหนกเรยนบนทกขอมลเกยวกบลกษณะเครองมอยดและวสดยดตรงไม แตละประเภท และการน าไปใชงานใหถกตอง ( 10 คะแนน )

เครองมอ ลกษณะ การใชงาน

คอนเหลก คอนแบงเปนสองสวน คอสวนทเปนหวคอนท าดวยเหลกและสวนทเปนดามคอนท าดวยไมหรอเหลก

ใชตอกตะปหรอถอนตะป

ไขควง มดามจบท าดวยพลาสตกแขง สวนปลาย ของไขควง ม 2 ชนด คอชนดปากแบน กบชนดแฉ

ใชส าหรบขนหรอคายตาปเกลยว

แมแรง มคานและหนาอด 2 หนา สามารถเลอน ไป – มา บนคานเลอนได

ใชส าหรบการอด – จบหรอบบไม จงเหมาะแกการเพลาะไมตาง ๆ

ปากกาหวโตะ หนาอดดานหนงยดตดหวโตะฝกงาน อกหนาหนงหมนเลอนไปมาได

ใชส าหรบจบ หนบหรออดไม

ตะป เปนโลหะเลกแหลม มขนาดแตกตางกน ท ามาจากเหลกอาบสงกะส

ใชตอกยดชนงาน

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน รายวชาชางไมครภณฑ

เรอง เครองมอชางไมครภณฑ

1. ง 2. ก 3. ข 4. ก 5. ค 6. ค 7. ค 8. ค 9. ก

10. ก

บรรณานกรม

กระดาษทรายกบงานไม. [ออนไลน]. แหลงทมา : http://www.thaicarpenter.com/. (วนทคนขอมล 30 เมษายน 2554).

ขนาดดอกสวาน. [ออนไลน]. แหลงทมา : http://engineering.myreadyweb.com/. (วนทคนขอมล 30 เมษายน 2554).

เครองมอชางไมพนฐาน / HAND TOOLS. [ออนไลน]. แหลงทมา : http://www.woodworkingthai.com/webboard/index.php?topic=1454.15. (วนทคนขอมล 30 เมษายน 2554).

ชาล ลทธ,วรพงษ ลพรหมมา, ชวน เปาอารย และ สรเดช สทธาวาทน. (2527). ชางทวไป. กรมอาชวศกษา.

บทท 3 งานไม (Wood Word). [ออนไลน]. แหลงทมา : http://www.snru.ac.th/. (วนทคนขอมล 20 เมษายน 2554).

ประณต กลประสต. (2533). เทคนคงานไม. กรงเทพฯ : อมรนทร พรนตง จ ากด.