ιστορια γ γυμνασιου ενότητα 1

Κεθ. 1ν ΟΗ ΑΠΑΡΥΔ ΓΗΑΜΟΡΦΩΖ ΣΟΤ

ΝΔΟΣΔΡΟΤ ΚΟΜΟΤ

Υάξηεο Δπξώπεο 1600

17νο α.

ΔΝΟΣΖΣΑ 1ε

Ζ ΔΠΟΥΖ ΣΟΤ

ΓΗΑΦΩΣΗΜΟΤ Δμειίμεηο ζηελ Δπξώπε θαηά ηνλ 18ν

θαη 19ν α.

1. Θεακαηηθή αύμεζε ηνπ πιεζπζκνύ

2. Μεηαβνιέο ζηελ αγξνηηθή νηθνλνκία

Γεκηνπξγία

κεγάισλ

αγξνθηεκάησλΔθαξκνγή

λέσλ κεζόδσλ

θαιιηέξγεηαο

Δπέθηαζε

ηεο ρξήζεο

κεραλεκάησλ

ΑΓΡΟΣΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΑΗ

3. Αλάπηπμε ηξηγσληθνύ εκπνξίνπ

(Δπξώπε, Αθξηθή ,Ακεξηθή)

4.αλάπηπμε εκπνξίνπ ζηελ επξσπατθή

ήπεηξν

πζζώξεπζε θεθαιαίσλ

Αλάπηπμε εκπνξίνπ

Δπηρεηξεκαηίεο κε θεθάιαηα

Αγξνηηθή επαλάζηαζε

Υηιηάδεο ζπξξένπλ ζηηο πόιεηο.

Ηζρπξέο κεραλέο

Βηνκεραληθή

επαλάζηαζε

Μ. Βξεηαλία

175-80

Σξηγσληθό εκπόξην

Berstein- Milza (1997) Ζ ηζηνξία ηεο Δπξώπεο,η. 1νο

Αιεμάλδξεηα,Αζήλα

πνην είλαη ην δηπιό πιαίζην κέζα ζην νπνίν

ζπληειέηηαη ε γεσξγηθή αλαλέσζε; Πνηεο είλαη νη

ζπλέπεηέο ηεο;

Ζ γεσξγηθή παξαγσγή απμάλεη θαη ζηελ ππόινηπε Δπξώπε αιιά ζε κηθξόηεξν βαζκό .Πξάγκαηη ε γεσξγηθή αλαλέσζε κπνξεί λα ζπληειεζηεί κόλν ζε έλα δηπιό πιαίζην : ηε κεγάιε θαιιηέξγεηα θαη ηελ αηνκηθή ηδηνπνίεζε. Ο εθζπγρξνληζκόο πεξλά από ηελ εγθαηάιεηςε ησλ ζπιινγηθώλ πξαθηηθώλ. Αιιά ε δηάιπζή ηνπο ζηεξεί ην θησρόηεξν ηκήκα ηεο αγξνηηθήο θνηλόηεηαο από ηα παξαδνζηαθά κέζα ζπληήξεζήο ηεο. Σα δηθαηώκαηα ρξήζεο (ζηαρπνιόγεκα ,βόζθεζε δώσλ κεηά ηε ζπγθνκηδή θαη ρξεζηκνπνίεζε θνηλνηηθώλ δαζώλ θαη ιηβαδηώλ )απνηεινύζαλ ηηο κόλεο ηνπ δπλαηόηεηεο επηβίσζεο. Γηα ηνπο θησρνύο ινηπόλ , ν αγξνηηθόο αηνκηθηζκόο ,αρώξηζηνο από ηελ αλαλέσζε ,ζπληζηά έλαλ θίλδπλν ελαληίνλ ηνπ νπνίνπ αληηζηέθνληαη ,κεξηθέο θνξέο κε ηε βία, αλαθόπηνληαο έηζη ηε δηαλνκή ησλ θνηλνηηθώλ εθηάζεσλ θαη ηελ πεξίθξαμε ησλ γαηώλ. Πξνρσξεκέλε ζηε κεγάιε Βξεηαλία ,θαηλνύξγηα ζηε Γαιιία , ηελ Ηηαιία ή ηελ Ηζπαλία όπνπ πξνζθξνύεη ζε ζζελαξή αληίζηαζε , ε αγξνηηθή επαλάζηαζε είλαη αλύπαξθηε ζηελ θεληξηθή θαη αλαηνιηθή Δπξώπε ,όπνπ ν εθζπγρξνληζκόο δελ δηεηζδύεη κε θαλέλα ηξόπν θαη όπνπ ε λνκηθή δνκή ηεο αγξνηηθήο ρνξνδεζπνηείαο, ηζρπξόηεξε παξά πνηέ ,αληηηίζεηαη ζε θάζε πξόνδν. (ζει 441)

Πνηα ρώξα επλνείηαη ηδηαίηεξα από ηελ

αλάπηπμε ηνπ εκπνξίνπ θαη γηαηί; ηελ επεκεξία ηεο γεσξγίαο , ε δπηηθή Δπξώπε πξνζζέηεη ηελ

αλάπηπμε ηνπ κεγάινπ ζαιάζζηνπ εκπνξίνπ , ρσξίο λα εμειίζζνληαη ηδηαίηεξα ηα δξνκνιόγηα ησλ αληαιιαγώλ πνπ είραλ θαζνξηζηεί ζηα ηέιε ηνπ 16νπ α. : ην θύξην κέξνο ησλ ππεξπόληησλ εκπνξηθώλ ζρέζεσλ ζπλάπηεηαη κ ε ηηο απνηθίεο ηεο Ακεξηθήο ή κε ηελ άπσ Αλαηνιή. Ζ αηιαληηθή πιεπξά ηεο επείξνπ είλαη ε πξώηε πνπ επσθειείηαη από ηε ζρεηηθή ζπαληόηεηα ησλ πνιέκσλ , ηελ εμάιεηςε ηεο πεηξαηείαο θαη ηελ αλάπηπμε ηεο αζθάιηζεο.

Ο βξεηαληθόο ζηόινο ,ηνπ νπνίνπ ην ζπλνιηθό εθηόπηζκα ηεηξαπιαζηάδεηαη ζηε δηάξθεηα ηνπ 18νπα. ,εμαζθαιίδεη εκθαλή ππεξνρή. Γηαπεξαηώλεη ηηο εηζαγσγέο ζην Λνλδίλν ,πνπ έρεη γίλεη ην θαη’ εμνρήλ θέληξν γηα ηξνπηθά πξντόληα (δάραξε, θαθέ, βακβάθη, θαπλό , ινπιάθη, ηζάη, κεηαμσηά, βακβαθεξά, πνξζειάλεο) .ζηε ζπλέρεηα νη άγγινη έκπνξνη κεηαπσινύλ απηά ηα πξντόληα ζε νιόθιεξε ηελ Δπξώπε πξαγκαηνπνηώληαο ηεξάζηηα θέξδε ε αληάιιαγκα, νη επξσπατθέο ρώξεο εμάγνπλ ζηνλ ππόινηπν θόζκν ηα πξντόληα κεηαπνίεζεο πνπ παξέρνπλ ζε αθζνλία ,ηδηαίηεξα ε κεγάιε Βξεηαλία ηεο νπνίαο ε βηνκεραληθή παξαγσγή αξρίδεη λα παξνπζηάδεη αμηνζεκείσηε αλάπηπμε. (ΔΛ. 411)

Πνηα είλαη ηα θύξηα πξντόληα πνπ δηαθηλνύληαη ζην

ηξηγσληθό εκπόξην θαη πνηα ζηνηρεία απνδεηθλύνπλ

όηη ην εκπόξην απηό είλαη πξνζνδνθόξν;

Σν πην πξνζνδνθόξν εκπόξην ,εηδηθά γηα ηε Γαιιία θαη ηελ Αγγιία , είλαη ην ηξηγσληθό εκπόξην αλάκεζα ζηελ Δπξώπε , ηελ Αθξηθή θαη ηα α λεζηά ηεο Ακεξηθήο .Σα επξσπατθά πινία απνπιένπλ από ην Μπξίζηνι , ηε Νάληε ή ην Μπνξληώ ,θνξησκέλα κε πξντόληα κεηαπνίεζεο ,ηνπθέθηα ή παιηθά θαη θηάλνπλ ζηηο αθηέο ηεο Αθξηθήο ,όπνπ αληαιιάζζνπλ ην θνξηίν ηνπο κε ζθιάβνπο αηρκαισηηζκέλνπο θαη πσινύκελνπο από ηνπο αξρεγνύο ησλ παξάιησλ θπιώλ .ηελ Ακεξηθή όπνπ ηνπο κεηαθέξνπλ ,νη ηδηνθηήηεο θπηεηώλ ζηα λεζηά ηνπο αγνξάδνπλ παλάθξηβα θαζώο ηα εξγαηηθά ρέξηα δνύισλ ηνπο είλαη εληειώο απαξαίηεηα . Με ηα πξαγκαηνπνηεκέλα θέξδε νη έκπνξνη κπνξνύλ λα αγνξάζνπλ απ’ απηνύο ηε δάραξε , ην ξνύκη ή ηνλ θαπλό πνπ κεηαπσινύλ ζηελ Δπξώπε. Από απηό ην ηξηγσληθό εκπόξην , ην νπνίν επηηξέπεη ηνλ ηξηπιαζηαζκό ή ηνλ ηεηξαπιαζηαζκό ηνπ αξρηθνύ θεθαιαίνπ ,θηηάρλνπλ ηελ πεξηνπζία ηνπο νη έκπνξνη θαη νη πινηνθηήηεο ησλ κεγάισλ ιηκαληώλ ηνπ Αηιαληηθνύ. (ζει 441-2)

C. Cipolla ε Δπξώπε πξηλ

από ηε βηνκεραληθή

επαλάζηαζε ηέιε ηνπ 17νπ α. Αξθεηέο κειέηεο γηα

δηαθνξεηηθέο ρώξεο δείρλνπλ όηη νη «θησρνί» ,νη «δεηηάλνη» θαη νη «εμαζιησκέλνη» αληηπξνζώπεπαλ έλα πνζνζηό πνπ, ζπλήζσο θπκαηλόηαλ από 10 έσο 20 ηνηο εθαηό ηνπ ζπλνιηθνύ πιεζπζκνύ ησλ πόιεσλ..νη θησρνί ζπλέξξεαλ ζηηο πόιεηο ,όπνπ ε ειεεκνζύλε ήηαλ πην απιόρεξε ,κηα θαη εθεί δνύζαλ νη πινύζηνη . Ωζηόζν, αθόκα θαη αλ θάπνηνο κειεηήζεη ηνπο πιεζπζκνύο νιόθιεξσλ πεξηνρώλ θαη όρη κόλν απηνύο ησλ πόιεσλ ζα δηαπηζηώζεη όηη θαη ζε απηή ηελ πεξίπησζε ,νη θησρνί απνηεινύζαλ ζεκαληηθό ηκήκα ηεο θνηλσλίαο. (ζει 29)

Ο Ch. Wilson έγξαςε

«δε ρξεηάδεηαη λα θνηηάμνπκε παξά ζηηο ζηαηηζηηθέο ηνπ G. King γηα κηα ηξαληαρηή επηβεβαίσζε ηνπ κεγέζνπο ηνπ πξνβιήκαηνο ζηα ηέιε ηνπ 17νπ α. πίζπλνιηθνύ πιεζπζκνύ 5,5 εθαηνκκπξίσλ ,1,3 εθαηνκκύξηα -δει- πεξίπνπ ην έλα ηέηαξην -ραξαθηεξηδόηαλ ρνλδξηθά ζαλ «θαιπβίηεο θαη θησρνί.» ’Αιινη 30.000 αλαθέξνληαλ ζαλ «αιήηεο, γύθηνηθιέθηεο δεηηάλνη θιπ.»[ ..] Βάζεη ελόο ζπληεξεηηθνύ ππνινγηζκνύ , ην έλα ηέηαξην ηνπ πιεζπζκνύ ζα πξέπεη λα ζεσξείηαη όηη βξηζθόηαλ κόληκα ζε θαηάζηαζε θηώρεηαο θαη ππναπαζρόιεζεο , αλ όρη νινθιεξσηηθήο αλεξγίαο. Απηή ήηαλ κηα ρξόληα θαηάζηαζε. Όηαλ όκσο μεζπνύζε νηθνλνκηθή θξίζε , ην πνζνζηό κπνξνύζε λα αλέβεη πεξίπνπ ζην κηζό ηνπ πιεζπζκνύ.» ζει. 33

Πώο εμεγείηε ηα δηαθνξεηηθά πνζνζηά

γηα ηελ θαηαλάιωζε εηδώλ δηαηξνθήο

πνπ δαπαλνύζαλ νη δηαθνξεηηθέο ηάμεηο;

Γηα ην 16ν θαη 17ν α. ηείλεη λα πηζηέςεη

θαλείο όηη νη πινύζηνη δηέζεηαλ 15 κε

35 ηνηο εθαηό ηεο ζπλνιηθήο ηνπο

θαηαλάισζεο γηα είδε δηαηξνθήο θαη νη

εύπνξνη 35 κε 50 ηνηο εθαηό.

Απηά ηα πνζνζηά δελ κπνξνύλ σζηόζν

λα ζπγθξηζνύλ κε ην 70 έσο 80 ηνηο

εθαηό πνπ ππνινγίδεηαη όηη δηέζεηαλ νη

θαηώηεξεο ηάμεηο γηα είδε δηαηξνθήο.(ζει

53)

Κνηλσληθέο κεηαβνιέο

Αζηηθή ηάμε ( βηνκήραλνη, ηξαπεδίηεο,

κεγαιέκπνξνη) εληζρύεη ηε ζέζε ηεο

Αξηζηνθξάηεο : δηαθπιάζζνπλ ηα

πξνλόκηά ηνπο (εμαίξεζε Μ.Βξεηαλία)

Αγξόηεο

Αζζελέζηεξα ζηξώκαηα ηνπ

πιεζπζκνύ

Ενπλ ζε

άζιηεο

ζπλζήθεο

Πνιηηηθή θαηάζηαζε

Απόιπηε κνλαξρία

(εμαίξεζε ε Μ. Βξεηαλία)

Φπζηθέο επηζηήκεο

Φξάλζηο Μπέηθνλ

Ρελέ Νηεθάξη

Σδνλ Λνθ

Ηζαάθ Νηνύηνλ (Νεύησλ)

Πεηξακαηηθή επαιήζεπζε

πζηεκαηηθή ακθηβνιία

δξόκνο πξνο ηελ αιεζηλή γλώζε

Απαξαβίαζηα θπζηθά δηθαηώκαηα

Δπαγσγηθή κέζνδνο

Νόκνο παγθόζκηαο έιμεο

Φξ.Μπέηθνλ -πεηξακαηηθή

επαιήζεπζε

Νηεθάξη΄:cogito ergo sum

ζπζηεκαηηθή ακθηβνιία

Σδνλ Λνθ -απαξάγξαπηα

θπζηθά δηθαηώκαηα

Νεύησλ: λόκνο παγθόζκηαο

έιμεο

-επαγσγηθή κέζνδνο

Πνύ έγθεηηαη ε ζεκαζία ηνπ Νεύησλα θαη

πνηα είλαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο κεζόδνπ

ηνπ;

Όκσο ε ζεκαζία ηνπ Νεύησλα έγθεηηαη πάλσ απ’ όια ζηεκέζνδό ηνπ. Κάλνληαο κηα απνθαζηζηηθή ηνκή κε ηαθαξηεζηαλά δεδνκέλα θαη ζπκπεξάζκαηα ,αξλείηαη εληειώολα εμεγήζεη ην γηαηί ησλ θαηλνκέλσλ (..) γηα λα αζρνιεζείκόλν κε ην πώο ,δειαδή κε ην λόκν πνπ πεξηγξάθεη ηαθπζηθά θαηλόκελα. Γηα λα επηηεπρζεί θάηη ηέηνην ζπληζηά ηελεθθίλεζε από κηα εμεγεηηθή ππόζεζε , ε νπνία ζα πξέπεηαλ επαιεζεύεη κε ηελ παξαηήξεζε , ηνλ πεηξακαηηζκό ηελεκπεηξία. Σίζεληαη έηζη ηα ζεκέιηα ηεο λεσηεξηθήοεπηζηεκνληθήο κεζόδνπ. Πξόθεηηαη γηα κηα πεηξακαηηθήκέζνδν πνπ απνζπά νξηζηηθά ηελ επηζηήκε από ηεζενινγία θαη ηελ θαζηζηά πξνλνκηαθό πεδίν γηα ηελάζθεζε ηεο αλζξώπηλεο ινγηθήο . Απηό ην επηζηεκνληθόπλεύκα ππνγξακκίδεη αθόκε πεξηζζόηεξν ηελνξζνινγηθόηεηα ηνπ ,επηθαινύκελν ηε δηαύγεηα θαη ηελαπζηεξόηεηα ηεο καζεκαηηθήο γιώζζαο.(Berstein- Milza(1997) Ζ ηζηνξία ηεο Δπξώπεο,η. 1νο Αιεμάλδξεηα,Αζήλαζει 456)

Σν θίλεκα ηνπ

Γηαθσηηζκνύ Απόξξηςε θάζε απζεληίαο

Κξηηηθή ηεο πθηζηάκελεο γλώζεο

Απνδνρή ηεο ινγηθήο σο ηνπ κόλνπ

αζθαινύο ηξόπνπ εξκελείαο ηνπ

θόζκνπ

Πεπνίζεζε όηη ν άλζξσπνο κπνξεί

λα πξννδεύεη απεξηόξηζηα

Γηαθσηηζκόο

Πξσηνεκθαλίζηεθε ζηελ Αγγιία ηέινο

ηνπ 17νπ α.

Καη θνξπθώζεθε ζηε Γαιιία ην 18ν α.

Δθπξόζσπνί ηνπ : νη δηαθσηηζηέο :

Ρνπζό ,Βνιηέξνο ,Νηηληεξό ,

Μνληεζθηέ, Νη’ Αιακπέξ

Γηαθσηηζκόο θαη πνιηηηθή

Γηαθσηηζκόο : θίλεκα βαζύηαηα

πνιηηηθό

Ζ αζηηθή ηάμε δηακνξθώλεη ηα

πνιηηηθά ηεο επηρεηξήκαηα

Αλαγθαία γηα λα δηεθδηθήζεη ηε

ζπκκεηνρή ηεο ζηε ιήςε ησλ

απνθάζεσλ.

Θεκειηώδεο πνιηηηθή έλλνηα : ηα

θπζηθά δηθαηώκαηα :

Εσήο

Ηζόηεηαο απέλαληη ζην λόκν

Διεπζεξία ζθέςεο θαη έθθξαζεο

Ηδηνθηεζίαο (εμέθξαδε ηηο επηδηώμεηο

ηεο αλεξρόκελεο αζηηθήο ηάμεο)

Σδνλ Λνθ –θνηλσληθό

ζπκβόιαην

Σα άηνκα παξαρώξεζαλ ηηο ειεπζεξίεο ηνπο

πκβίσζε

Δγγπεηήο ηεο ζπκθσλίαο απηήο :ην θξάηνο

ΚΟΗΝΩΝΗΚΌ

ΤΜΒΟΛΑΗΟ

Αλ ην θξάηνο παξαβεί ηνπο όξνπο

ηνπ θνηλσληθνύ ζπκβνιαίνπ

Γηθαίσκα αληίζηαζεο

Ρνπζό

πνιηηηθή εμνπζία ζηα ρέξηα ηνπ

ΛΑΟΤ

θαη όρη ηνπ εγεκόλα.

ΓΔΝΗΚΖ ΒΟΤΛΖΖ :

ύλζεζε ησλ αηνκηθώλ βνπιήζεσλ κέζα από ηελ νπνία εθθξάδεηαη ην δεκόζην ζπκθέξνλ

Δθθξάδεηαη κε ηε ζπκκεηνρή ηνπ ιανύ ζηε ιήςε ησλ απνθάζεσλ.

Ρνπζό -γεληθή βνύιεζε –ζπκκεηνρή

ζηε ιήςε ησλ απνθάζεσλ

Μνληεζθηέ-Γηάθξηζε

εμνπζηώλ Φνξείο άζθεζεο ηεο εμνπζίαο

Δθηειεζηηθή λνκνζεηηθή

Γηθαζηηθή

θπβέξλεζε

Βνπιή

Γηθαζηέο

Μνληεζθηέ Σν πλεύκα ησλ

λόκσλ

Θα ζεφρούζα ηολ εασηό κοσ φς

εσηστέζηερο ηφλ ζλεηώλ, αλ κπορούζα

λα ζσκβάιφ ζηα λα ζεραπεσηούλ οη

άλζρφποη από ηης προιήυεης ηοσς.

Ολοκάδφ εδώ προιήυεης ότη ασηό ποσ

προθαιεί ηελ άγλοηα ορηζκέλφλ

πραγκάηφλ, αιιά ασηό ποσ προθαιεί

ηελ άγλοηα ηοσ ίδηοσ ηοσ εασηού κας

Σν Πλεύκα ησλ Νόκσλ, πξόινγνο

Μνληεζθηέ :Γηάθξηζε εμνπζηώλ

Σν πλεύκα ησλ λόκσλ

Φσηηζκέλε δεζπνηεία

Οξηζκέλνη κνλάξρεο εθάξκνζαλ

θάπνηεο από ηηο ηδέεο ηνπ

Γηαθσηηζκνύ

Φξεηδεξίθνο Β΄ ηεο Πξσζίαο

Μαξία Θεξεζία ηεο Απζηξίαο

Ο γηόο ηεο Ησζήθ

Αηθαηεξίλε Β ΄ ηεο Ρσζίαο

Βνιηέξνο θαη Φξεηδεξίθνο ηεο

Πξσζίαο

Γηαθσηηζκόο θαη ζξεζθεία

Γηαθσηηζηέο

ΝηετζηέοΆζενη

Κξηηηθή ζηελ θαζνιηθή

εθθιεζία

Τπέξ ηεο

αλεμηζξεζθίαο

Γηαθσηηζκόο θαη

εθπαίδεπζε Ρνπζό

Αηκίιηνο :

Δθπαίδεπζε :πξνζσπηθή αλαδήηεζε

ηνπ δηδαζθόκελνπ

Δάζθαινο

Όρη

απζεληία Θέηεη

εξσηήκαηα

Οδεγεί ην

καζεηή ζηελ

αλαθάιπςε

απαληήζεσλ

Αηκίιηνο ηνπ Ρνπζό

Γηαθσηηζκόο θαη νηθνλνκηθόο

θηιειεπζεξηζκόο Γάιινη νηθνλνκνιόγνη ππνζηήξημαλ όηη

Ζ νηθνλνκία πξέπεη λα ιεηηνπξγήζεη

«θπζηθά» ,ρσξίο ηηο παξεκβάζεηο ηνπ κεξθαληηιηζκνύ

θπζηνθξαηία, θπζηνθξάηεο (Κελέ)

Αγγιία : Άληακ κηζ : Έρεσλες γηα ηε θύζε θαη ηα αίηηα ηοσ πιούηοσ ηφλ εζλώλ

Σν θξάηνο πξέπεη λα παξεκβαίλεη ειάρηζηα ζηελ νηθνλνκηθή δωή

Laissez Faire , laissez aller

Ζ εγθπθινπαίδεηα

33 ηόκνη :παξνπζηάδνληαλ όιεο νη

λέεο γλώζεηο ,ηδέεο αληηιήςεηο γηα

δηάθνξα ζέκαηα νηθνλνκηθά ,θνηλσληθά

πνιηηηθά θιπ.

Πξσηεξγάηεο : Νηηληεξό ,Νη’ Αιακπέξ

Δγθπθινπαίδεηα

Βνιηέξνο –Νεύησλ