DIVERSITY AND ABUNDANCE OF CARNIVOROUS MAMMALS IN SALAK PHRA WILDLIFE SANCTUARY, KANCHANABURI...

วารสารสตวปาเมองไทย ปท 22 ฉบบท 1 พ.ศ. 2558 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 22 No. 1, 2015

Kittiwara Siripattaranukul1, Naris Bhumpakphan1 & Ronglarp Sukmasuang1*

ABSTRACT

The study on the diversity, abundance and habitat use of carnivorous mammals in Salak Phra Wildlife Sanctuary, Kanchanaburi

was conducted during May 2012 to September 2013 by camera trap technique. The objectives were to investigate the species

diversities, abundance and also probability in the site occupancy were calculated. The study site was divided into two areas,

Thung Salak Phra (TSP) and Thung Namon (TNM). A total of 120 camera locations were used, covering an area of 71 km2.

78 cameras were placed in TSP covering an area of 45 km2 and 42 cameras were placed in TNM covering an area of 26 km2.

The results showed that 13 species of carnivorous mammals from 6 orders were found including leopard cat (Prionailurus

bengalensis), clouded leopard (Pardofelis nebulosa), Asian golden cat (Catopuma temminckii), leopard (Panthera pardus),

Asiatic jackal (Canis aureus), Asian wild dog (Cuon alpinus), Asiatic black bear (Ursus thibetanus), crab-eating mongoose

(Herpestes urva), large-spotted civet (Viverra megaspila), Asian palm civet (Paradoxurus hermaphroditus), large Indian

civet (Viverra zibetha), hog badger (Arctonyx collaris) and yellow-throated marten (Martes flavigula). Nine species were

found in TSP and 10 species were found in TNM. The similarities between the two areas were 63%. The species with the

highest abundance was the Asiatic jackal followed by the Asian wild dog, hog badger, leopard cat, large Indian civet, Asiatic

black bear, large-spotted civet, Asian palm civet, clouded leopard, leopard, Asian golden cat, yellow-throated marten and

crab-eating mongoose, respectively. The probability in the site occupancy (ψ) in TSP could only be calculated in two species

including the Asiatic jackals, with ψ = 0.48 (SE=0.15) equal to a population density of 0.75 animals/km2 and the Asian wild

dog with ψ = 0.47 and density of 0.84 animals/km2. The probability in the site occupancy in TNM could be calculated in

seven species including leopard cat (ψ = 0.32, density of 0.43 animals/km2), hog badger (ψ =0.52, density 1.00 animals/

km2), large Indian civet (ψ = 0.36, density 0.50 animals/km2), Asiatic jackal (ψ = 0.22, density 0.26 animals/km2), Asiatic

black bear (ψ = 0.15, density 0.16 animals/km2), Asian palm civet (ψ = 0.22, density 0.26 animals/km2) and leopard (ψ =

0.04, density 0.04 animals/km2). The study found that areas that are disturbed by human activities, less a living carnivorous

mammal over an area with many distractions and also the dry evergreen forest was the most preference by the species. Further

studies and managements for the species conservation were purposed in this study.

Key words: Species diversity, abundance, carnivorous mammal, occupancy, Salak Phra Wildlife Sanctuary, camera trap

1 Department of Forest Biology, Faculty of Forestry, Kasetsart University, Bangkean Campus, Bangkok* Corresponding author, E-mail: fforrls@ku.ac.th

ความหลากชนดและความมากมายของสตวเลยงลกดวยนมกนเนอ

ในเขตรกษาพนธสตวปาสลกพระ จงหวดกาญจนบร

DIVERSITY AND ABUNDANCE OF CARNIVOROUS MAMMALS IN

SALAK PHRA WILDLIFE SANCTUARY, KANCHANABURI PROVINCE

กตตวรา ศรภทรนกล1, นรศ ภมภาคพนธ1 และ รองลาภ สขมาสรวง1*

วารสารสตวปาเมองไทย ปท 22 ฉบบท 1 พ.ศ. 2558 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 22 No. 1, 2015

128

บทคดยอ

การศกษาความหลากชนด ความมากมาย และการใชถนทอาศย ของสตวเลยงลกดวยนมกนเนอ ในเขตรกษาพนธสตวปาสลกพระ จงหวดกาญจนบร ด�าเนนการระหวางเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2555 ถงเดอนกนยายน พ.ศ. 2556 โดยใชกลองดกถายภาพสตวปา มวตถประสงคเพอศกษาความหลากชนด ความมากมาย ตลอดจนความนาจะเปนของการครอบครองเชงพนท โดยแบงพนทศกษาออกเปน 2 แหง คอ บรเวณทงสลกพระและทงนามอญ จ�านวนต�าแหนงตดตงกลองรวม 120 ต�าแหนงถกใชส�าหรบการศกษา ครอบคลมพนททงหมด 71 กม2 โดยจ�านวน 78 ต�าแหนงตงกลองพระครอบคลมพนท 45 กม2 ด�าเนนการในพนททงสลกพระ และจ�านวน 42 ต�าแหนงตงกลองดกถายภาพครอบคลมพนท 26 กม2 ในพนททงนามอญ ผลการศกษาโดยรวมพบสตวเลยงลกดวยนมกนเนอ 13 ชนด จาก 6 ไดแก แมวดาว (Prionailurus bengalensis) เสอลายเมฆ (Pardofelis nebulosa) เสอไฟ (Catopuma temminckii) เสอดาว (Panthera pardus) หมาจงจอก (Canis aureus) หมาใน (Cuon alpinus) หมควาย (Ursus thibetanus) พงพอนกนป (Herpestes urva) ชะมดแผงสนหางด�า (Viverra megaspila) ชะมดแผงหางปลอง (Viverra zibetha) อเหนธรรมดา (Paradoxurus hermaphroditus) หมหรง (Arctonyx collaris) หมาไม (Martes flavigula) พบในทงสลกพระ จ�านวน 9 ชนด ในทงนามอญ 10 ชนด มคาความคลายคลงกนระหวางพนททงสอง 63% ชนดทมคาความมากมายสงทสดไดแก หมาจงจอก รองลงมาคอหมาใน หมหรง แมวดาว ชะมดแผงหางปลอง หมควาย ชะมดแผงสนหางด�า อเหนธรรมดา เสอลายเมฆ เสอดาว เสอไฟ หมาไม และพงพอนกนป ตามล�าดบ ผลการค�านวณความนาจะเปนการครอบครองพนท (ψ) ของสตวกนเนอบรเวณทงสลกพระสามารถค�านวณได 2 ชนด ไดแก หมาจงจอก มคาความนาจะเปนของการครอบครองพนท (ψ) 0.48 (SE=0.15) คดเปนความหนาแนนประชากร 0.75 ตว/กม2 และหมาในมคา 0.47 คดเปนความหนาแนน 0.84 ตว/กม2 ขณะทพนททงนามอญค�านวณคาความนาจะเปนของการครอบครองพนทของสตวกนเนอได 7 ชนด ไดแก แมวดาว (ψ = 0.32 ความหนาแนน 0.43 ตว/กม2) หมหรง (ψ = 0.52 ความหนาแนน 1.00 ตว/กม2) ชะมดแผงหางปลอง (ψ = 0.36 ความหนาแนน 0.50 ตว/กม2) หมาจงจอกมคา (ψ = 0.22 ความหนาแนน 0.26 ตว/กม2) หมควาย (ψ = 0.15 ความหนาแนน 0.16 ตว/กม2) อเหนธรรมดา (ψ = 0.22 ความหนาแนน 0.26 ตว/กม2) และเสอดาว มคา (ψ = 0.04 ความหนาแนน 0.04 ตว/กม2) ผลการศกษาพบวาในบรเวณทมการรบกวนจากกจกรรมของมนษยมากมชนดและจ�านวนสตวเลยงลกดวยนมกนเนอนอยกวาพนททมการรบกวนนอยกวา และยงพบวาพนทปาดบแลงเปนพนททสตวเลยงลกดวยนมกนเนอมความชอบในการอยอาศยมาก โดยขอเสนอแนะส�าหรบการศกษาและการจดการพนทเพอการอนรกษไดเสนอไวในผลการศกษานแลว

ค�าน�า

ประเทศไทยเปนทอยอาศยของสตวปาหลากหลายชนด มทงสตวทกนพช สตวกนเนอ สตวทกนทงพชและเนอ ซงแตละ

ชนดมบทบาทหนาทและความส�าคญในระบบนเวศทแตกตางกนไปตามความตองการเฉพาะตว สตวปากนเนอถกจดวาเปน

สตวปาส�าคญในระบบนเวศ เนองจากอยในต�าแหนงสงสดในระบบหวงโซอาหาร ปจจบนถกคกคามอยางหนก สตวกนเนอ

ในระบบนเวศมกมความออนไหวตอการเปลยนแปลงสภาพแวดลอม ดงนนการรกษาประชากรของสตวกนเนอไวในระบบ

นเวศจงหมายความถงการรกษาคณภาพของถนอาศยทดดวย

ปจจบนสตวกนเนอถกคกคามอยางหนกจากหลายสาเหต ทส�าคญไดแก การรบกวนถนอาศยจากกจกรรมมนษย การ

ท�าลายถนทอาศยจนเกดความเสอมโทรม ปญหาไฟปา การลกลอบลา การปลอยสตวเลยงเขาไป การใชสารเคม เปนตน

กจกรรมเหลานสงผลกระทบตอพนทธรรมชาตโดยตรง อนสงผลใหเกดการลดลงหรอการเพมประชากรของสตวปาบางชนด

โดยเฉพาะสตวปาทเปนเหยอ สงผลกระทบเปนลกโซตอชนด และปรมาณของสตวปากนเนอดวย การจดการพนทอาศยเพอ

รกษาประชากรสตวปากนเนอมความจ�าเปนตองทราบถงชนด จ�านวนประชากร การกระจาย และการเลอกใชถนอาศย ซงม

การศกษานอยมาก โดยมการศกษาในพนทอนรกษของประเทศไทยบางแหงเทานน การศกษาเกยวกบสตวปากนเนอในเขต

รกษาพนธสตวปาสลกพระยงไมเคยด�าเนนการมากอน การจดการพนททผานมามไดมงไปทชนดพนธสตวปาส�าคญในระบบ

นเวศแตประการใด ทงทเปนพนทอนรกษสตวปาแหงแรกของประเทศไทยทมการประกาศอยางเปนทางการเมอเกอบ 50 ป

วารสารสตวปาเมองไทย ปท 22 ฉบบท 1 พ.ศ. 2558 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 22 No. 1, 2015

129

อปกรณและวธการ

สถานทท�าการศกษา

เขตรกษาพนธสตวปาสลกพระ จงหวดกาญจนบรมพนททงหมด 858.55 ตารางกโลเมตร ตงอยระหวางเสนรงท 14 องศา

9 ลปดา ถงเสนรงท 14 องศา 40 ลปดา เหนอ และเสนแวงท 99 องศา 9 ลปดาถงเสนแวงท 99 องศา 30 ลปดา พนทสวนใหญ

เปนภเขาสลบซบซอน มระดบความสงอยระหวาง 50 - 1,178 ม. จากระดบน�าทะเล ยอดเขาสงสด คอ เขาหวโลนซงมความสง

จากระดบน�าทะเล 1,178 ม. อณหภมสงสดเฉลยรายป 34.0 องศาเซลเซยส อณหภมต�าสดเฉลยรายป 23.1องศาเซลเซยส แหลง

น�าทส�าคญไดแก หวยสะดองและหวยสลกพระอยทางตอนกลางของพนทเขตฯสลกพระ มความยาวประมาณ 26 กโลเมตร

สงคมพชเดนของพนท ไดแกปาเตงรง ปาดบแลง ปาเบญจพรรณ ปาไผ และทงหญาเขตรอน (Department of Forest Biology,

2012)

พนทศกษาด�าเนนการบรเวณทงสลกพระครอบคลมพนท 45 ตารางกโลเมตร และทงนามอญครอบคลมพนท 26 ตาราง

กโลเมตร รวมพนทศกษาทงหมด 71 ตารางกโลเมตรลกษณะพนทบรเวณทงสลกพระเปนหบทราบ ระดบความสงจากระดบ

น�าทะเล 180 - 260 เมตร สงคมพชเดนไดแก ปาเบญจพรรณ ปาเตงรง ปาดบแลงลกษณะพนทคอนขางลมและสมบรณดวย

แหลงน�าในชวงฤดฝน และจากการเดนส�ารวจพบรองรอย ดานสตว แหลงน�า และแหลงโปง กระจายทวบรเวณพนท และม

แนวเทอกเขาลอมรอบ ไดแก เขาสลกพระ (สง 717 เมตร) และเขาจนทนแดง (สง 735 เมตร) ขณะททงนามอญมสภาพเปนทง

โลงกวาง และมสงคมพชเดน ปาดบแลง ปาเบญจพรรณ และทงหญา มความสงจากระดบน�าทะเลประมาณ 700 เมตร มเนอท

ประมาณ 10,000 ไร ในพนททงนามอญจากการเดนส�ารวจพบวา มโปงธรรมชาตอยเปนจ�านวนมาก และมรองรอยสตวปามา

ใชประโยชนในพนทน และสตวสามารถเคลอนยายถนทอาศยไปมาระหวางทงสลกพระและทงนามอญ

วธการ

ด�าเนนการตดตงกลองดกถายภาพในสองชวง ชวงท 1 ระหวางเดอนพฤษภาคม ถงเดอนกนยายน พ.ศ. 2555 ชวงท 2

ระหวางเดอน เดอนเมษายน ถงเดอน กนยายน พ.ศ. 2556 รวมจ�านวนจดทตดตงกลองดกถายภาพ 120 จด รวมจ�านวน 3,600

กบดกคน (trap night)

1. ส�ารวจสภาพพนทเบองตนโดยการเดนเทา และแผนทแสดงสภาพภมประเทศเขตรกษาพนธสตวปาสลกพระ

มาตราสวน 1:50,000 จ�าแนกตามสภาพปา พบวาสภาพสงคมพชปาเบญจพรรณครอบคลมพนทประมาณ 90% สวนอก 10%

เปนสงคมพชปาเตงรง ปาดบแลง ปาไผและทงหญา ชวงฤดกาลท�าการตดตงชวงหนาฝน ตดตงกลองชวงท 1 เดอนพฤษภาคม

ถงเดอน กนยายน พ.ศ.2555 ชวงท 2 ระหวางเดอนเมษายน ถงเดอน กนยายน พ.ศ. 2556 เลอกพนทท�าการศกษาทงหมด 2

แหง คอทงสลกพระ (TSP) และทงนามอญ (TNM)

2. เลอกพนท 2 พนททงสลกพระและทงนามอญ สรางตารางกรตบนแผนททงหมด 71 ตารางกรต พนททงสลกพระ 45

ตารางกรต ครอบคลมพนท 4,500 เฮกแตร และทงนามอญ 26 ตารางกรต ครอบคลมพนท 2,600 เฮกแตร โดยก�าหนด 1ชอง

พนทนยงถกรบกวนจากการพฒนาอางเกบน�าขนาดใหญ การสรางถนน การท�าการเกษตร การเกบหาของปา การเกดไฟปา

บรเวณโดยรอบอยางตอเนอง ดงนนผลการศกษาทได สามารถใชในการท�าความเขาใจสภาพระบบนเวศทยงคงอย เขาใจถง

ความส�าคญของพนท ในการอนรกษสตวปากนเนอส�าคญในพนทน นอกเหนอจากการพฒนาวธการศกษาททนสมย ผลการ

ศกษาทไดสามารถใชเปนขอมลเรมตนส�าหรบการตดตามการเปลยนแปลงชนด จ�านวนประชากร การกระจายของสตวปากน

เนอเพอเปนดชนชวดการจดการถนทอาศยดานตางๆ รวมถงการเผยแพรประชาสมพนธเพอการอนรกษทงประชากรสตวปา

ส�าคญมคณคาหายาก ตลอดจนเพอการรกษาพนทอาศยตามธรรมชาตททรงคณคานใหอ�านวยประโยชนสบตอไป

วารสารสตวปาเมองไทย ปท 22 ฉบบท 1 พ.ศ. 2558 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 22 No. 1, 2015

130

ตารางกรตมคา 1ตารางกโลเมตร ตอการตดตงกลองดกถายภาพ 1 ตวท�าการตดตงทงหมดรวม 30 วน บนทกพกดต�าแหนง

ทท�าการตดตงกลองดกถายภาพเกบขอมลรองรอยสตวเลยงลกดวยนมอนดบสตวกนเนอและสตวปาชนดอนๆรวมทงปจจย

แวดลอมเชนแหลงโปงแหลงน�า เปนตน น�าขอมลทไดมาวเคราะหความหลากชนด ความมากมาย และการใชถนทอาศยทของ

สตวเลยงลกดวยนมอนดบสตวกนเนอในพนท 2 แหงคอ พนทบรเวณทงสลกพระและทงนามอญ

การวเคราะหขอมล

1. การศกษาความหลากชนด

1.1 จ�าแนกชนดของสตวเลยงลกดวยนมอนดบสตวกนเนอทบนทกไดจากกลองดกถายภาพ โดยใชเฉพาะภาพท

สามารถจ�าแนกชนดไดโดยใชชอตาม Lekagul & McNeely (1988)

1.2 ค�านวณคาดชนความเหมอน (similarity index) ของชนดสตวเลยงลกดวยนมอนดบสตวกนเนอในพนททง

2 แหง พนททงสลกพระ และทงนามอญ โดยมสตรค�านวณ ดงน

Similarity index (%) 2 W × 100

A + B=

2. ความมากมาย (Relative abundance) ค�านวณคาความมากมายของสตวเลยงลกดวยนมอนดบสตวกนเนอแตละชนด

(Krobket, 1999) จากสตร

Relative abundance (%)trap success × 100

trap night =

3. การเลอกใชพนทอาศยสตวเลยงลกดวยนมอนดบสตวกนเนอ วเคราะหการเลอกใชพนทอาศยของสตวเลยงลกดวย

นมในอนดบสตวกนเนอในบางพนท 2 แหง คอทงสลกพระ และทงนามอญ โดยเลอกพนทปาเบญจพรรณเพราะเนองจาก

พนทสวนใหญเปนปาเบญจพรรณ ชวงหนาฝน และปจจยแวดลอม เพอน�ามาเปรยบเทยบโดยอาศยการปรากฏของสตวเลยง

ลกดวยนมอนดบสตวกนเนอแตละชนดทไดจากภาพถาย โดยการใช F - test พจารณาผลเฉพาะทระดบนยส�าคญ P<0.05

4. การค�านวณการครอบครองเชงพนท (ψ : occupancy) สรางตารางกรตบนแผนทพนท 2 แหงคอทงสลกพระและทง

นามอญ น�าผลทไดมาท�าการค�านวณคาพารามเตอรและคาตวแปรน�าคาทไดมาประมาณความนาจะเปนของการปรากฏเชง

พนท ชวงความเชอมนท 95% สดสวนของพนท ทปรากฏในโปรแกรม Presence (Makenzie et al., 2006) ซงมสตรพนฐาน คอ

ψ =S

d

s × p

ψ

เมอ

= การปรากฏในเชงพนทของชนด (occupancy) ของสตวทสนใจ

= จ�านวนพนท (จ�านวนกรต) ทปรากฏสตวชนดทสนใจ

= จ�านวนพนททงหมด (จ�านวนกรต)

= ความนาจะเปนในการปรากฏของสตวทสนใจในพนท

Sd

s

p

วารสารสตวปาเมองไทย ปท 22 ฉบบท 1 พ.ศ. 2558 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 22 No. 1, 2015

131

5. ค�านวณหาความหนาแนน สตวเลยงลกดวยนม จากสตร (MacKenzie et al., 2006)

ψ = 1- eλ^

เมอ

λ = จ�านวนตวของสตวโดยเฉลยในแตละพนท

e = คาคงท (2.718281828)

ผลและวจารณ

ความหลากชนด

ผลจากการศกษาความหลากชนดของสตวเลยงลกดวยนมอนดบสตวกนเนอในเขตรกษาพนธสตวปาสลกพระ

จากกลองดกถายภาพจ�านวน 3,600 กบดกคน (trap night) พบสตวเลยงลกดวยนมอนดบสตวกนเนอจากการตดตง

กลองดกถายภาพรวม 13 ชนด จาก 6 วงศ

พนททงสลกพระ พบสตวกนเนอทงหมด 9 ชนดคอ แมวดาว (Prionailurus bengalensis) เสอลายเมฆ (Pardofelis

nebulosa) หมาจงจอก (Canis aureus) หมาใน (Cuon alpinus) หมาไม (Martes flavigula) หมควาย (Ursus thibetanus)

หมหรง (Arctonyx collaris) พงพอนกนป (Herpestes urva) ชะมดแผงสนหางด�า (Viverra megaspila) อเหนธรรมดา

(Paradoxurus hermaphroditus)

พนททงนามอญ พบสตวกนเนอทงหมด 10 ชนดคอ ไดแกแมวดาว (Prionailurus bengalensis) เสอดาว

(Panthera pardus) เสอไฟ (Catopuma temminckii) เสอลายเมฆ (Pardofelis nebulosa) หมาจงจอก (Canis aureus)

หมาใน (Cuon alpinus) หมควาย (Ursus thibetanus) หมหรง (Arctonyx collaris) ชะมดแผงหางปลอง (Viverra zibetha)

อเหนธรรมดา (Paradoxurus hermaphroditus) การศกษาครงนพบชนดใหมทไมเคยมรายงานมากอนในพนทจ�านวน

3 ชนด คอ หมควาย (Ursus thibetanus) ชะมดแผงสนหางด�า (Viverra megaspila) เสอลายเมฆ (Pardofelis nebulosa)

น�าผลความหลากชนดทไดมาค�านวณคาดชนความเหมอน (similarity index) โดยใชขอมลการปรากฏชนดสตวเลยง

ลกดวยนมอนดบสตวกนเนอในพนททง 2 แหง พนททงสลกพระ และทงนามอญ พบวามคาดชนความเหมอนรอย

ละ 63 มคาดชนความเหมอนทไมแตกตางกนเนองจากพนททง 2 พนทนสวนใหญเปนปาเบญจพรรณ (ตารางท 1)

ความมากมาย (relative abundance)

พนททงสลกพระจากจ�านวนชนดสตวกนเนอทพบทงหมด 9 ชนด พบหมาจงจอกมคาความมากมายสงทสด 14.7% รอง

ลงมาไดแก หมาใน (6.28%) ชะมดแผงสนหางด�า (1.41%) แมวดาว (0.68%) เสอลายเมฆ (0.47%) อเหนธรรมดา (0.38%) หม

ควาย (0.2%) หมาไม และพงพอนกนปมคานอยทสดท 0.12 %

พนททงนามอญพบจ�านวนชนดสตวกนเนอ 10 ชนด ชนดทมคาความมากมายมากทสดในพนทนไดแก หมาในคาสงสด

ท (17.20%) รองลงมาคอหมหรง (12.19%) แมวดาว (4.04%) ชะมดแผงหางปลอง (2.95%) หมาจงจอก (2.53%) หมควาย

(2.14%) อเหนธรรมดา (1.00%) เสอดาว (0.70%) เสอลายเมฆ (0.47%) และเสอไฟ (0.39%)

เมอพจารณาโดยรวม พบวา หมาจงจอกมความมากมายสงสด (17.20%) รองลงมาคอหมาใน (12.50%) หมหรง (12.10%)

แมวดาว (4.72%) ชะมดแผงหางปลอง (2.93%) หมควาย (2.39%) ชะมดแผงสนหางด�า (1.41%) อเหนธรรมดา (1.30%) เสอ

ลายเมฆ (0.72%) เสอดาว (0.70%) เสอไฟ (0.39%) หมาไม (0.12%) และ พงพอนกนป (0.10%) ตามล�าดบ ดงรายละเอยดตาม

ตารางท 2

วารสารสตวปาเมองไทย ปท 22 ฉบบท 1 พ.ศ. 2558 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 22 No. 1, 2015

132

ตารางท 1 ชนดสตวเลยงลกดวยนมอนดบสตวกนเนอ ทพบบรเวณทงสลกพระ (TSP) และทงนามอญ (TNM) ในเขตรกษา

พนธสตวปาสลกพระ จงหวดกาญจนบร

No Family/Thai name Common name Scientific name Study sites

TSP TNM

Family Canidae

1 หมาจงจอก Asiatic jackal Canis aureus + +

2 หมาใน Asian wild dog Cuon alpinus + +

Family Ursidae

3 หมควาย* Asiatic black bear Ursus thibetanus + +

Family Mustelidae

4 หมาไม Yellow-Throated Marten Martes flavigula + –

5 หมหรง Hog badger Arctonyx collaris – +

Family Viverridae

6 ชะมดแผงหางปลอง Large Indian civet Viverra zibetha – +

7 ชะมดแผงสนหางด�า Large-spotted civet Viverra megaspila + –

8 อเหนธรรมดา Common palm civet Paradoxurus hermaphroditus + +

Family Herpestidae

9 พงพอนกนป Crab-eating mongoose Herpestes urva + –

Family Felidae

10 แมวดาว Leopard cat Prionailurus bengalensis + +

11 เสอไฟ Asian golden cat Catopuma temminckii – +

12 เสอลายเมฆ* Clouded leopard Pardofelis nebulosa + +

13 เสอดาว Leopard Panthera pardus – +

* = New record in SPWS TSP = Thung Salak Phra

+ = present TNM = Thung Na Mon

- = absent

หมายเหต

วารสารสตวปาเมองไทย ปท 22 ฉบบท 1 พ.ศ. 2558 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 22 No. 1, 2015

133

ตารางท 2 ความมากมายสตวเลยงลกดวยนมอนดบสตวกนเนอ พนททงนามอญและทงสลกพระ

No Common nameTSP (TN=2,340) TNM (TN=1,260) Total (TN=3,600)

TP %RA Rank TP %RA Rank TP %RA Rank

Family Canidae

1 Asiatic jackal 343 14.7 1 32 2.53 5 375 17.2 1

2 Asian wild dog 147 6.28 2 375 17.2 1 225 12.5 2

Family Ursidae

3 Asiatic black bear 6 0.25 6.5 27 2.14 6 33 2.39 6

Family Mustelidae

4 Yellow-Throated Marten 3 0.12 8 0 0 - 3 0.12 12

5 Hog badger 0 0 - 152 12.1 2 152 12.1 3

Family Viverridae

6 Large Indian civet 0 0 - 37 2.95 4 37 2.93 5

7 Large-spotted civet 33 1.41 3 0 0 - 33 1.41 7

8 Common palm civet 9 0.40 5 12 1 7 21 1.30 8

Family Herpestidae

9 Crab-eating mongoose 3 0.10 9 0 0 - 3 0.10 13

Family Felidae

10 Leopard cat 16 0.68 4 51 4.04 3 67 4.72 4

11 Asian golden cat 0 0 - 5 0.39 10 5 0.39 11

12 Clouded leopard 6 0.25 6.5 6 0.47 9 12 0.72 9

13 Leopard 0 0 - 9 0.70 8 9 0.70 10

Total 566 24.19 706 43.52 975 56.58

TP = Total of Photo TSP = Thung Salak phra

RA = Relative abundance TNM = Thung Na Mon

TN = Trap night

หมายเหต

วารสารสตวปาเมองไทย ปท 22 ฉบบท 1 พ.ศ. 2558 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 22 No. 1, 2015

134

ความมากมายในแตละชนดปา

สตวกนเนอในวงศสนข (Family Canidae) คาความมากมายสมพนธตอสภาพพนทมากทสด (27.45%) หมาในมคา

ความมากมายสมพนธในปาดบแลง (7.33%) และในปาเบญจพรรณ (6.59%) หมาจงจอกคาความมากมายสมพนธตอสภาพ

พนทปาดบแลง (2.00%) ปาเบญจพรรณ (11.53%) จากการศกษาของ Conforti (1996) แสดงใหเหนวาหมาจงจอกใชประโยชน

ในพนทปาเบญจพรรณและปาเตงรงทเปนทราบลมและหลบหลกพนทสงและปาดบแลงทรกทบซงสนบสนนในการศกษา

ครงน

สตวกนเนอในวงศชะมดและอเหน (Family Viverridae) คาความมากมายสมพนธ (11.35%) ชะมดแผงหางปลอง มคา

ความมากมายสมพนธในปาดบแลง (4.33%) และปาเบญจพรรณ (0.71%) สอดคลองกบผลการศกษาของ Sribuarod (1999) ท

พบชะมดแผงหางปลองในปาดบแลงเปนสวนใหญ ชะมดแผงสนหางด�ามคาความมากมายสมพทธในปาดบแลง (3.00%) ปา

เบญจพรรณ (0.75%) โดย Jenks et.al. (2012) พบวาบรเวณทบนทกภาพชะมดแผงสนหางด�าไดสวนใหญจะเปนพนทในปาดบ

แลง เชนกน ขณะทอเหนธรรมดา มคาความมากกมายสมพนธในปาดบแลง (2.00%) และปาเบญจพรรณ (0.56%)

สตวกนเนอวงศเสอ (Family Felidae) คาความมากมายสมพนธ 11.05%

แมวดาวมคาความมากมายสมพนธในปาดบแลง (8.66%) และปาเบญจพรรณ (1.56%) สอดคลองกบการศกษาของ

Conforti (1996) ทพบแมวดาวในปาดบแลงเปนสวนใหญ

เสอลายเมฆมคาความมากมายสมพนธในปาเบญจพรรณ (0.37%) ขณะทผลการศกษาของ Sribuarod (1999) สวนใหญ

พบเสอลายเมฆบรเวณปาดบแลง

เสอดาวมคาความมากกมายสมพนธในปาเบญจพรรณ 0.28%

สตวกนเนอในวงศเพยงพอน (Family Mustelidae) มคาความมากมายสมพทธรวม 10.87% หมหรง มคาความมากมาย

สมพทธในปาดบแลง เทากบ 6.66% ในปาเบญจพรรณ 4.12%

หมาไมมคาความมากมายสมพทธในปาเบญจพรรณ (0.09%) หมาไมนบเปนสตวกนเนอทถายภาพไดนอยเนองจากเปน

สตวทหากนบนตนไมภาพทไดก�าลงปนหาอาหารบนตนไม Conforti (1996) ไดพบหมาไมในปาหวยขาแขงอาศยอยในพนท

หลายแบบทงปาเบญจพรรณ ปาดบแลง ปาเตงรง และปารน

สตวในวงศหม (Family Ursidae) คาความมากมายสมพนธ 1.93%

สตวในวงศพงพอน (Family Herpestidae) จากการศกษาพบเพยงชนดเดยวคอพงพอนกนปมคาความมากมายสมพนธ

เทากบ 0.09% โดยพบเฉพาะในทงสลกพระ โดยความมากมายสมพทธของสตวกนเนอรวมทกชนดพบวามในปาดบแลง

(34.98%) มากกวาในปาเบญจพรรณ (27.76%) ดงรายละเอยดตามตารางท 3

พจารณาการเลอกใชพนทอาศย จากการปรากฏของสตวกนเนอแตละชนด ในถนอาศยประเภทตางๆตามจดตงกลองพบ

วาไมมความแตกตางกนอยางมนยส�าคญ (F = 1.829, df = 12, 91, P = 0.055) ซงหมายความวาการตงกลองดกถายภาพส�าหรบ

การศกษาสตวปาครงน มความสม�าเสมอส�าหรบการบนทกภาพสตวกนเนอในพนท โดยไมมความล�าเอยงอยางมนยส�าคญ แต

เมอพจารณาถงถนอาศยทด�าเนนการตดตงกลองดกถายภาพ พบวา มความแตกตางในการบนทกภาพสตวปากนเนออยางมนย

ส�าคญ (F = 6.81, df = 7, 96, P = 0.00) โดยพบวาบรเวณทตงกลองดกถายภาพทเปนดานสตว และพนทปาดงดบแลงพบสตว

กนเนอมากกวาบรเวณอนอยางมนยส�าคญดงตารางท 4

วารสารสตวปาเมองไทย ปท 22 ฉบบท 1 พ.ศ. 2558 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 22 No. 1, 2015

135

ตารางท 3 ความมากมายสมพนธจ�าแนกตามสภาพปา จากกลองดกถายภาพ โดยรวมขอมล

No. Family/common name

Habitat type Total (N=120, TN=3,500)

DEF ( N=10, TN=300) MDF (N=110, TN= 3,200)% RA

#photos % RA #photos % RA

1. Family Canidae 27.45

1.1 Asiatic jackal 6 2.00 366 11.53

1.2 Asian wild dog 22 7.33 206 6.59

2. Family Ursidae 1.93

2.1 Asiatic black bear 3 1.00 30 0.93

3. Family Mustelidae 10.87

3.1 Yellow-Throated

Marten

- - 3 0.09

3.2 Hog badger 20 6.66 132 4.12

4. Family Viverridae 11.35

4.1 Large Indian Civet 13 4.33 21 0.71

4.2 Large-spotted civet 9 3.00 24 0.75

4.3 Common palm civet 6 2.00 18 0.56

5. Family Herpestidae 0.09

5.1 Crab-eating mongoose - - 3 0.09

6. Family Felidae 11.05

6.1 Leopard cat 24 8.66 49 1.56

6.2 Asian golden cat - - 6 0.18

6.3 Clouded leopard - - 12 0.37

6.4 Leopard - - 9 0.28

total 103 34.98 879 27.76 62.74

วารสารสตวปาเมองไทย ปท 22 ฉบบท 1 พ.ศ. 2558 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 22 No. 1, 2015

136

ตารางท 4 ชนดสตวเลยงลกดวยนมอนดบสตวกนเนอทพบจากการตดตงกลองดกถายภาพ จ�านวน120 จดรวมวนตดตง 3,600

กบดกคน (trap night) จ�าแนกตามสภาพปจจยแวดลอม

ล�าดบ ชนด A B C D E F G H total F test

Family Canidae

F = 1.829,

df = 12, 91,

P = 0.055

1 Asiatic jackal 1 0 1 3 0 4 1 9 19

2 Asian wild dog 0 0 1 0 2 3 1 9 16

Family Ursidae

3 Asiatic black bear 0 0 0 0 0 0 2 3 5

Family Mustelidae

4 Yellow-Throated Marten 0 0 0 0 0 1 0 0 1

5 Hog badger 0 0 0 0 0 0 4 3 7

Family Viverridae

6 Large indian Civet 0 0 0 0 0 0 3 1 4

7 Large-spotted civet 0 0 1 0 0 1 0 1 3

8 Common palm civet 0 0 1 1 0 1 2 1 6

Family Herpestidae

9 Crab-eating mongoose 0 0 0 0 0 0 0 1 1

Family Felidae

10 Leopard cat 0 0 0 1 0 2 4 5 12

11 Asian golden cat 0 0 0 0 0 0 2 0 2

12 Clouded leopard 0 0 0 0 0 0 0 3 3

13 Leopard 0 0 0 0 0 0 1 1 2

total 1 0 4 5 2 12 20 37 81

F = 6.81, df = 7, 96, P = 0.00

A = The mixed deciduous forest E = Seasonal stream

B = Water spring F = Salt lick

C = Permanent stream G = The dry evergreen forest

D = Forest road H = Wildlife trail

หมายเหต

วารสารสตวปาเมองไทย ปท 22 ฉบบท 1 พ.ศ. 2558 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 22 No. 1, 2015

137

การครอบครองเชงพนท (occupancy)

ผลการศกษาการครอบครองเชงพนทของสตวกนเนอบรเวณทงสลกพระ สามารถค�านวณได 2 ชนดไดแก หมาจงจอก ม

คาความนาจะเปนของการครอบครองเชงพนท 0.4759 (SE = 0.1562) คดเปนจ�านวนประชากร 33.75 ตว และหมาใน มคาการ

ครอบครองเชงพนท 0.4773 (SE = 0.2308) คดเปนจ�านวนประชากร 38.13 ตว ภายในพนทศกษา

สวนอก 7 ชนดไดแก หมควาย แมวดาว อเหนธรรมดา ชะมดแผงสนหางด�า หมาไม เสอลายเมฆ และพงพอนกนปไม

สามารถน�าคามาค�านวณไดเนองจากมขอมลไมเพยงพอส�าหรบการวเคราะห การพบชนดและจ�านวนสตวกนเนอบรเวณทง

สลกพระนอย ซงเปนเพราะบรเวณทงสลกพระ มการท�ากจกรรมตางๆ เชน การเดนทางเขาออก การลกลอบการลาสตว การ

ลกลอบเกบหาของปา การเลยงปศสตว ไฟปา จงเปนการรบกวนถนทอยอาศยท�าใหพบสตวกนเนอนอยทงชนดและปรมาณ

(ตารางท 5)

ตารางท 5 การครอบครองเชงพนท (occupancy) และความมากมายของสตวปากนเนอบรเวณทงสลกพระ

species Naïve 0ccupancy1/ r2/ ± SE Ψ3/ ± SE λ 4/± SE N5/

1. Asiatic jackal 0.2889 0.0986±0.0356 0.4759± 0.1562 0.7501±0.4671 33.75±21.02

2. Asian wild dog 0.2222 0.0672±0.0357 0.4773±0.2308 0.8473±0.7907 38.13±35.58

Naïve 0ccupancy = ความนาจะเปนของการการครอบครองโดยมไดน�าคาความนาจะเปนของการจ�าแนกมาค�านวณ

r = ความนาจะเปนของการจ�าแนก

Ψ = ความนาจะเปนของการครอบครองเชงพนท

λ = ความมากมายตอพนท (/ตารางกโลเมตร)

N จ�านวนประชากรภายในพนทศกษา

หมายเหต

พนททงนามอญทงหมด สามารถค�านวณการครอบครองเชงพนทของสตวกนเนอได 7 ชนดไดแก แมวดาว มความนา

จะเปนของการปรากฏเชงพนท 0.3280 (SE=0.1884)หมหรงมคา05234 (SE=0.449) ชะมดแผงหางปลอง มคา 0.3556 (SE =

0.3003) หมาจงจอกมคา 0.2199 (SE = 0.1835) หมควาย มคา 0.1522 (SE = 0.0938) อเหนธรรมดา มคา 0.2199 (SE = 0.1835)

และเสอดาวมคา 0.0441 (SE = 0.0448)

ขณะทเสอลายเมฆและเสอไฟไมสามารถน�ามาวเคราะหไดเนองจากมจ�านวนขอมลนอย พนททงนามอญมการปรากฏเชง

พนทของสตวกนเนอมากกวาทงสลกพระเนองจากเปนพนททมการรบกวนนอยเนองจากยากตอการเขาถงและหางจากพนท

ชมชน (ตารางท 6)

วารสารสตวปาเมองไทย ปท 22 ฉบบท 1 พ.ศ. 2558 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 22 No. 1, 2015

138

ตารางท 6 การครอบครองเชงพนท (occupancy) และความมากมายของสตวปากนเนอบรเวณทงนามอญ

species Naïve occupancy r ± SE ψ ± SE λ ± SE N

1. Leopard cat 0.1923 0.1368±0.0837 0.3280± 0.1884 0.4297±0.3559 11.17±9.25

2. Hog badger 0.1923 0.0735±0.0680 0.5234±0.4490 1.0037±1.8781 26.10±48.83

3. Large Indian Civet 0.1538 0.0901±0.0819 0.3556±0.3003 0.5037±0.6577 13.10±17.10

4. Asiatic jackal 0.1154 0.1166±0.1031 0.2199±0.1835 0.2615±0.2739 6.80±7.12

5. Asiatic black bear 0.1154 0.2105±0.1196 0.1522±0.0938 0.1651±0.1142 4.29 ±2.97

6. Common palm civet 0.1154 0.1166±0.1031 0.2199 ±0.1835 0.2615±0.2739 6.80± 7.12

7. Leopard 0.0385 0.2910±0.2163 0.0441± 0.0448 0.0447± 0.0466 1.16 ± 1.21

Naïve 0ccupancy = ความนาจะเปนของการการครอบครองโดยมไดน�าคาความนาจะเปนของการจ�าแนกมาค�านวณ

r = ความนาจะเปนของการจ�าแนก

Ψ = ความนาจะเปนของการครอบครองเชงพนท

λ = ความมากมายตอพนท (/ตารางกโลเมตร)

N จ�านวนประชากรภายในพนทศกษา

หมายเหต

สรป

1. พบสตวเลยงลกดวยนมอนดบสตวกนเนอจ�าแนกจากภาพถายได 6 อนดบ 13 ชนด ผลค�านวณคาดชนความเหมอน

ระหวางทงสลกพระและทงนามอญมคารอยละ 63

2. ผลการศกษาความมากมายบรเวณพนททงสลกพระทพบสตวกนเนอ 9 ชนด พบวาหมาจงจอกมคาความมากมาย

สมพทธ 14.7% ซงมคามากทสดเมอเทยบกบชนดอน พนททงนามอญ ทพบสตวกนเนอ 10 ชนดพบวาหมาในมคาความ

มากมายสงทสดท (17.2%)

3. ความมากมายสมพทธของสตวกนเนอรวมทกชนดพบวามในปาดบแลง (34.98%) มากกวาในปาเบญจพรรณ

(27.76%)

4. ผลการศกษาการครอบครองเชงพนท ขนาดประชากร บรเวณพนททงสลกพระวเคราะหขอมลไดเพยง 2 ชนด ไดแก

หมาจงจอกไดคาความนาจะเปนของการปรากฏเชงพนทเทากบ 0.47 คดเปนจ�านวนประชากร 33.75 ตว หมาในคาความนา

จะเปนของการปรากฏเชงพนทเทากบ 0.47 คดเปนจ�านวนประชากร 38.13 ตว

5. บรเวณพนททงนามอญท�าการวเคราะหได 7 ชนด แมวดาวมความนาจะเปนของการครอบครองเชงพนทเทากบ 0.32

มจ�านวนประชากรเทากบ 11.17 ตว หมหรง ความนาจะเปนของการครอบครองเชงพนทเทากบ 0.52 มจ�านวนประชากร

เทากบ 26.10 ตว ชะมดแผงหางปลอง ความนาจะเปนของการครอบครองเชงพนทเทากบ 0.35 มจ�านวนประชากรเทากบ 13.10

ตว หมาจงจอก ความนาจะเปนของการครอบครองเชงพนทเทากบ 0.21 มจ�านวนประชากรเทากบ 6.80 ตวหมควาย ความนา

จะเปนของการครอบครองเชงพนทเทากบ 0.15 มจ�านวนประชากรเทากบ 4.29 ตว อเหนธรรมดาความนาจะเปนของการ

ครอบครองเชงพนทเทากบ 0.21 มจ�านวนประชากรเทากบ 6.80 ตว และเสอดาว ความนาจะเปนของการครอบครองเชงพนท

เทากบ 0.04 มจ�านวนประชากรเทากบ 1.16 ตว

วารสารสตวปาเมองไทย ปท 22 ฉบบท 1 พ.ศ. 2558 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 22 No. 1, 2015

139

ขอเสนอแนะ

1. ควรตงกลองดกถายภาพใหครอบคลมพนทใหมากขน โดยกระจายพนทศกษาออกมาใกลบรเวณหนวยพทกษปาหวย

สะดอง เพอเปรยบเทยบผลกจกรรมมนษยทมตอการลดลงของจ�านวนชนดและประชากรสตวกนเนอใหชดเจนยงขน

2. ควรด�าเนนการใหแตละพนทยอย (sub unit) มจ�านวน trap night เทากน เทาทเปนไปได

3. ควรมการศกษาวเคราะหขอมล ความสมพนธของการปรากฏของสตวกนเนอ กบสตวปาทเปนเหยอ ตลอดจนสภาพ

ภมประเทศ ลกษณะตางๆ

4. ควรมการศกษาประชากรสตวปาทเปนเหยอ โดยเฉพาะในกลมสตวปาเลยงลกดวยนมขนาดเลกเพมขน

5. ควรมการศกษานเวศวทยาของสตวปากนเนอในพนทตอไปเนองจากยงขาดขอมล เพอการจดการพนท และควรมการ

ตดตามศกษาการเปลยนแปลงชนด จ�านวนประชากร การกระจายของสตวปากนเนอในพนทตอไป

6. ควรมการปองกนพนททงบรเวณทงสลกพระ ทงนามอญ เนองจาก ตามเสนทางเปนพนทราบ มความสมบรณ เปนท

อาศยของสตวปาทงทกนเนอ และสตวปาทเปนเหยอหลากหลายชนด

7. ควรลดกจกรรมมนษย ไดแก การทองเทยว การลกลอบลาสตว การปลอยปศสตว ไฟปา บรเวณพนททงสลกพระ

เนองจากพบวา การเพมขนของกจกรรมมนษย มผลตอ จ�านวนชนดและประชากรของสตวกนเนออยางชดเจน

8. ควรมการปองกนพนทปาดบแลง อยางเขมงวด เนองจากเปนพนทอาศยทส�าคญของสตวกนเนอขนาดเลก

9. เผยแพรประชาสมพนธ ความส�าคญของพนท ส�าหรบเปนทอาศยของสตวปากนเนอทมคณคาหายากใกลสญพนธ

หลายชนด

Baker, M. C., W. J. Mcshea, N. Bhumpakpan, R. Sukmasuang, N. Sisuruk, K. Siripattaranukul & J. G. Howard. 2012. A

Spotted linsang Prionodon pardicolor observation from eastern Thailand. Small Carnivore Conservation 47:

58–59.

Chutipong, W., N. Tantipisanuh, D. Ngoprasert, G. A., Gale, D. H. Reed, A. J., Lynam, N. Bhumpakphan, V. Chimchome,

R. Sukmasuang, Y. Trisurat & J. W. Duckworth. 2010. The workshop on the small mammalian carnivores of

Thailand: final report. King Mongkut’s University of Technology, Thonburi, Thailand.

Corbet, G. B. & J. E. Hill. 1992. Mammals of the Indo-Malayan Region: A Systematic Review. Oxford University Press,

Oxford.

Conforti, K. 1996. The status and distribution of small carnivores in Huai Kha Khaeng/ThungYai Naresuan Wildlife

Sanctuaries, West–Central Thailand. M.Sc. Thesis, University of Minesota.

Department of Forest Biology. 2012. Salak Phra Wildlife Sanctuary Management Plan. Vol. 2 (2014–2018). Faculty of

Forestry, Kasetsart University, Bangkok. (in Thai)

Duckworth, J. W. 1997. Small carnivores in Laos: a status review with notes on ecology, behaviour and conservation. Small

Carnivore Conservation 16: 1–21.

Duckworth, J. W. & W. G. Robichaud. 2005. Yellow - bellied Weasel Mustela kathiah sightings in Phongsaly province, Laos,

with notes on species’s range in South-East Asia, and recent records of other small carnivores in the province. Small

Carnivore Conservation 33:17–20.

REFERENCES

วารสารสตวปาเมองไทย ปท 22 ฉบบท 1 พ.ศ. 2558 Journal of Wildlife in Thailand Vol. 22 No. 1, 2015

140

Jenks, K. E., J. Howard & P. Leimgruber. 2012. Do ranger stations deter poaching activity in national parks in Thailand?

Biotropica 44(6): 826–833.

Jenks, S. Kitamura, A. J. Lynam, D. Ngoprasert, W. Chutipong, R. Steinmetz, R. Sukmasuang, L. I. Grassman Jr., P. Cutter,

N. Tantipisanuh, N. Bhumpakphan, G.A. Gale, D. H. Reed, P. Leimgruber & N. Songsasen. 2012. Mapping the

distribution of dholes, Cuon alpinus (Canidae, Carnivora) in Thailand. Mammalia 76(2): 175–184.

Kanchanasaka, B., S. Tunhikorn, S. Vinitpornsawan, U. Prayoon & K. Faengbubpha. 2010. Status of Large Mammals in

Thailand. Wildlife Research Division, Department of National Parks, Wildlife and Plant Conservation. (in Thai)

Krobket, O. 1975. Wild Mammal of Thailand. Department of Forest Biology, Faculty of Forestry, Kasetsart University,

Bangkok. (in Thai)

Lekagul, B. & J. A. McNeely. 1988. Mammals of Thailand. Darnsutha Press, Bangkok.

MacKenzie, D. I., J. D. Nichols, J. A. Royle, K. H. Pollock, L. L. Bailey & J. E. Hines. 2006. Occupancy Estimation and

Modeling: Inferring Patterns and Dynamics of Species Occurrence. Academic Press, Burlington, Massachusetts.

Prayoon, U., N. Bhumpakphan, R, Sukmasuang & B. Kanchanasaka. 2012. Abundance and habitat suitability of Dhole (Cuon

alpines) and their main prey in Thap Lan National Park. Journal of Wildlife in Thailand 19: 23–40. (in Thai)

Royle, J. A. & J. D. Nichols. 2003. Estimating abundance from repeated presence-absence data or point counts. Ecology 84:

777–790.

Sribuarod, K. 1999. Diversity, distribution and abundance of wild mammal in Khao Ang Rue Nai Wildlife Sanctuary,

M.Sc. Thesis. Kasetsart University, Bangkok. (in Thai)

Sukmasuang, R. 2011. Tiger population around Khao Nang Rum Valley, Huai Kha Khaeng Wildlife Sanctuary. Journal of

Wildlife in Thailand 18(1): 34–46. (in Thai)

Sukmasuang, R . 2013. Wildlife study and Management Techniques. Department of Forest Biology, Faculty of Forestry,

Kasetsart University, Bangkok. (in Thai)

Wilson, D. E. & D. M. Reeder. (eds.) 2005. Mammal Species of the World. 3rd Ed. The Johns Hopkins University Press,

Baltimore.

Wilson, D. E. & D. M. Reeder. 2011. Class Mammalia Linnaeus, 1758. In: Zhang, Z. Q. (Ed.) Animal biodiversity: An outline

of higher-level classification and survey of taxonomic richness. Zootaxa 3148: 56–60.

Wilson, D. E. & R. A. Mittermeier. (eds.) 2009. Handbook of the Mammals of the World. Vol. 1. Carnivores. Lynx

Edicions, Barcelona.

Wang, S. W. 2007. A rare morph of the Asiatic golden cat in Bhutan’s Jigme Singye Wangchuck National Park. Cat News

47: 27–28.